Blok Gender: Strategie queer: emancypacja, estetyka, mainstream

Karta opisu przedmiotu

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Cykl kształcenia

kulturoznawstwo – teksty kultury 2019/20

Ścieżka Kod przedmiotu

- UJ.WPlKTKS.1150.5cd426263d8a8.19

Jednostka organizacyjna Języki wykładowe

Wydział Polonistyki Polski

Poziom kształcenia Przedmiot powiązany z badaniami naukowymi

pierwszego stopnia Tak

Forma studiów Dyscypliny

studia stacjonarne Nauki o kulturze i religii

Profil studiów Klasyfikacja ISCED

ogólnoakademicki 0314 Socjologia i kulturoznawstwo

Obligatoryjność Kod USOS

obowiązkowy WPl/blok/I/01

Koordynator Katarzyna Trzeciak

przedmiotu

Prowadzący zajęcia Katarzyna Trzeciak

Okresy Forma weryfikacji uzyskanych efektów uczenia się Liczba

Semestr 1, Semestr 3, zaliczenie punktów ECTS
Semestr 5 3.0
Sposób realizacji i godziny zajęć
ćwiczenia: 30

Cele kształcenia dla przedmiotu

C1 Zapoznanie studentów z różnymi ujęciami studiów queerowych

C2 Przekazanie studentom wiedzy o wybranych pojęciach i teoriach badań queerowych

Ukazanie studentom możliwości wykorzystania ustaleń teoretycznych do interpretacji zjawisk społecznych,

C3
kulturowych i artystycznych

1/5
 Efekty uczenia się dla przedmiotu

Kierunkowe efekty
Kod Efekty w zakresie Metody weryfikacji
uczenia się

Wiedzy – Student zna i rozumie:

genezę anglojęzycznych studiów queerowych, ich KTK_K1_W02, zaliczenie pisemne,

W1 interdyscyplinarne źródła i kontekst społeczno- KTK_K1_W07, zaliczenie na ocenę,
polityczny KTK_K1_W14 prezentacja

zaliczenie pisemne,
główne nurty i pola badawcze studiów queerowych, KTK_K1_W01,
W2 zaliczenie na ocenę,
ma wiedzę o ich rozwoju i najnowszych ustaleniach KTK_K1_W07
prezentacja

student zna główne pojęcia z zakresu queer studies,

zaliczenie pisemne,
rozumie ich transdyscyplinarny charakter, ma wiedzę KTK_K1_W01,
W3 zaliczenie na ocenę,
o znaczeniu działania pojęć i o sprawczym charakterze KTK_K1_W11
prezentacja
języka

Umiejętności – Student potrafi:

funkcjonalizować zróżnicowane terminy i teorie zaliczenie pisemne,

U1 queerowe w interpretacjach tekstów kultury i zjawisk KTK_K1_U02 zaliczenie na ocenę,
społecznych prezentacja

KTK_K1_U01,
samodzielnie wybierać i komentować zjawiska
KTK_K1_U02, zaliczenie na ocenę,
U2 z zakresu kultury, sztuki i praktyk społecznych
KTK_K1_U03, prezentacja
w perspektywie dyskursów tożsamościowych
KTK_K1_U04

wskazywać związki pomiędzy estetycznymi zaliczenie pisemne,

U3 i społeczno-politycznymi wymiarami pola sztuki KTK_K1_U02 zaliczenie na ocenę,
i literatury prezentacja

Kompetencji społecznych – Student jest gotów do:

krytycznych analiz kulturowo-społecznych przejawów

KTK_K1_K03, zaliczenie na ocenę,
K1 wykluczenia i potrafi wskazywać ich językowe
KTK_K1_K05 prezentacja
uwarunkowania

Bilans punktów ECTS

Średnia liczba godzin* przeznaczonych

Forma aktywności studenta
na zrealizowane rodzaje zajęć

ćwiczenia 30

przygotowanie prezentacji multimedialnej 10

przygotowanie się do sprawdzianu zaliczeniowego 15

przygotowanie do zajęć 15

studiowanie literatury wskazanej przez prowadzącego

15
zajęcia

Liczba godzin ECTS

Łączny nakład pracy studenta
85 3.0

Liczba godzin ECTS

Liczba godzin kontaktowych
30 1.0

2/5
* godzina (lekcyjna) oznacza 45 minut

Treści programowe

Efekty uczenia się dla

Lp. Treści programowe
przedmiotu

1. Wprowadzenie do queer studies; rozwój badań w zachodniej humanistyce XX

wieku; źródła i konteksty filozoficzno-kulturowe studiów queerowych i ich miejsce
1. w ramach badań kulturowych; założenia społecznej teorii queer i jej związki z W1, W2
teorią krytyczną; przedmioty badawcze studiów queerowych; podstawowe pojęcia
i ich postrukturalistyczne fundamenty.

2. Słownik konstruktywizmu Judith Butler; performatywny wymiar języka,

językowe źródła normatywizacji tożsamości, działanie dyskursów
2. hegemonicznych, znaczenie języka dla tożsamości indywidualnych i W3, K1
wspólnotowych, psychoanalityczne konteksty refleksji Judith Butler, drag -
subwersja i konserwatyzm scenicznych transgresji.

3. Paris is Burning - jego historyczne znaczenie dla kultury queer, przemiany w

3. recepcji i współczesne przypomnienia; kontekst New Queer Cinema, W1, W3, U3, K1
konceptualizacje zjawiska drag i ich przeobrażenia.

4. Queerowe użycia kampu - różne ujęcia kampu i ich przeobrażenia, status

4. estetyki kampowej poza dyskursami queerowymi (kamp w kulturze W3, U1, U3, K1
głównonurtowej i popularnej), polityczne wymiary kampu i ich reprezentacje.

5. Emancypacyjne estetyki - sztuka utopijna, utopia jako pojęcie krytyczne i jego

5. W3, U1, U3, K1
filozoficzne źródła, projekty lektur naprawczych i ich znaczenie dla polityk queer,.

6. Antyrelacyjne dyskursy queer studies - negatywność jako kategoria oporu,

6. W2, W3, U1, U2, K1
denaturalizacja wspólnotowych wizji przyszłości.

7. Czas i przestrzeń jako kategorie queerowe - konceptualizacje badawcze i

7. W3, U1, K1
artystyczne reprezentacje.

8. Style lektury - perspektywa queer i jej znaczenie w praktykach czytelniczych;

queerowe literaturoznawstwo w polskiej humanistyce.

8. Zaproponowane tematy będą modyfikowane i dookreślane w porozumieniu z W2, K1

uczestnikami i uczestniczkami kursu, w zależności od ich zainteresowań i potrzeb,
a także w oparciu o pojawiające się zjawiska i praktyki artystyczne istotne z
perspektywy tematyki kursu.

Informacje rozszerzone

Metody nauczania:

analiza tekstów, wykład konwersatoryjny, wykład z prezentacją multimedialną, dyskusja

Rodzaj zajęć Formy zaliczenia Warunki zaliczenia przedmiotu

Na zaliczenie kursu składa się aktywny udział w zajęciach

zaliczenie pisemne, zaliczenie na
ćwiczenia
ocenę, prezentacja
(zaangażowanie w dyskusje), zaliczenie kolokwium
pisemnego sprawdzającego wiedzę o zagadnieniach kursu
oraz przygotowanie prezentacji na temat wybranego
problemu związanego z tematyką zajęć.

Wymagania wstępne i dodatkowe

Obecność obowiązkowa

3/5
 Literatura
Obowiązkowa

1. J. Butler, Krytycznie queer, przeł. A. Rzepa; Zapisy na ciele. Wywrotowe odgrywanie, przeł. K. Kłosińska, K. Kłosiński w:
Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2006
2. J. Butler, Gender is Burning. Dylematy przywłaszczenia i subwersji, “Panoptikum” 2004, nr 3
3. M. Meyer, Pod znakiem Wilde’a. Archeologia pozowania, w: Kamp. Antologia przekładów, red. P. Czapliński, A. Mizerka,
Kraków 2012
4. S. Sontag, Notatki o kampie, w: Kamp. Antologia przekładów, red. P. Czapliński, A. Mizerka, Kraków 2012
5. L. Edelman, Przyszłość to dziecinne mrzonki, przeł. T. Sikora, w: Teorie wywrotowe, red. A. Gajewska, Poznań 2012
6. J.E. Muñoz, Jak w niebie. Queerowa sztuka utopijna i wymiar estetyczny, przeł. J. Burzyński, „Widok. Teorie i praktyki
kultury wizualnej” 2014, nr 5
7. E. Kosofsky-Sedgwick, Wstyd, teatralność i queerowa performatywność, “Teksty Drugie” 2016, nr 4
8. K. Kosińska, Brudny róż, Warszawa 2015
9. J. Kochanowski, Queer studies. Wprowadzenie, w: Queer studies. Podręcznik kursu, red. J. Kochanowski, M. Abramowicz,
R. Biedroń, Warszawa 2010
10. Ch. Perkins Gilman, Żółta tapeta [The Yellow Wallpaper], przeł, K. Naszkowska
11. T. N. Kiss, Incognito, przeł. D. Warmuz, Wrocław 2017 Lista lektur może być aktualizowana w związku z ukazaniem się
publikacji ważnych dla tematu kursu lub ze względu na potrzeby uczestników i uczestniczek zajęć.

Dodatkowa

1. B. Warkocki, Pamiętnik afektów z okresu dojrzewania. Gombrowicz-queer-Sedgwick, Warszawa 2018

2. G. Stępniak, Sztuka życia inaczej: ustawianie queerowego czasu i przestrzeni, Kraków 2017
3. M. Radkiewicz, Oblicza kina queer, Kraków 2014
4. D.E. Hall, The Queerness of “The Yellow Wall-Paper”, w: Queer Theories, ed. D. E. Hall, Palgrave Macmillan: 2003
5. Przebrani w płeć. Zjawisko drag w kulturze, red. P. Szkudlarek, Poznań 2010
6. Joanna Mizielińska, Płeć, ciało, seksualność : od feminizmu do teorii queer, Kraków 2006

4/5
 Kierunkowe efekty uczenia się

Kod Treść

KTK_K1_W02 Absolwent zna i rozumie zna i rozumie w zaawansowanym stopniu metody badań kulturowych i literackich

Absolwent zna i rozumie zna i rozumie w zaawansowanym stopniu powiązania interdyscyplinarne

KTK_K1_W07
kulturoznawstwa z literaturoznawstwem, językoznawstwem, filozofią, antropologią

Absolwent zna i rozumie zna i rozumie w zaawansowanym stopniu znaczenie kultury dla kształtowania
KTK_K1_W14 tożsamości indywidualnych i zbiorowych (lokalnych, regionalnych, narodowych, europejskich) oraz dla
tworzenia więzi społecznych

Absolwent zna i rozumie zna i rozumie w zaawansowanym stopniu podstawowe teorie kulturoznawcze oraz
KTK_K1_W01
terminologię i pojęcia w zakresie kulturoznawstwa

Absolwent zna i rozumie zna i rozumie w stopniu zaawansowanym znaczenie języka jako narzędzia
KTK_K1_W11 społecznej komunikacji i przekazu wartości kulturowych; zasady poprawnej komunikacji językowej, normy
językowe i kryteria poprawności, typologie stylów i odmian językowych, rozumie etyczny wymiar języka

Absolwent potrafi potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację zjawisk kultury z zastosowaniem
KTK_K1_U02
różnych metod i pojęć, rozpoznaje zróżnicowanie form i historyczną zmienność zjawisk kulturowych

Absolwent potrafi potrafi wyszukiwać, krytycznie analizować, oceniać, selekcjonować i wykorzystywać

KTK_K1_U01
informacje ze źródeł drukowanych i elektronicznych

Absolwent potrafi potrafi sformułować problem badawczy, dobrać właściwe źródła informacji, dokonać ich
KTK_K1_U03 weryfikacji, krytycznej analizy i syntezy oraz potrafi zastosować metody i narzędzia analizy (w tym
zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych)

Absolwent potrafi potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę w przygotowaniu prac pisemnych oraz
KTK_K1_U04
prezentacji o charakterze naukowym i interpretacyjnym

Absolwent jest gotów do jest gotów do rozumienia zróżnicowania kulturowego i społecznego oraz
KTK_K1_K03
odmienności kulturowych perspektyw Innych

KTK_K1_K05 Absolwent jest gotów do jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym w różnych jego dziedzinach

5/5