Rimsko carstvo je trajalo od 27. godine prije nove ere do 476. tj. 1453. godine nove ere.

Sam termin
Rimsko carstvo oznacava post-republicku fazu rimske drzave.Prvi rimski car je bio Avgust
Oktavijan,koji je u bici kod Akcija,2. septembra 31. godine p.n.e. pobijedio Marka Antonija i zbog toga
mu senat daje pocasnu titulu Avgust (car) 16. januara 27. godine p.n.e. od kada se i racuna doba
rimskog carstva.

Teritorija carstva se mijenjala tokom godina,a za vrijeme svoje najvece moci pod carom Trajanom
prostire se na povrsini od cak 5,900,000 kvadratnih kilometara.Nakon tog perioda slijedi niz
spoljasnjih i unutrasnjih previranja u carstvu koje izmedju ostalog o dovode do njegove podjele. Od 3.
vijeka car Dioklecijan je ustanovio praksu podjele teritorije na istocni i zapadni dio.Posljednji car koji
je upravljao cjelovitim carstvom bio je car Teodosije.Poslije njegove smrti carstvo je podijeljeno na  
Istocno i Zapadno. Rimsko
carstvo je kao takvo trajalo sve
do 476. godine koja se
oznacava kao kraj Zapadnog
rimskog carstva, odnosno do
1453. godine koja je oznacena
kao kraj Istocnog rimskog
carstva.

Oktavijan (30p.n.e-14n.e) nikada nije zvanično ukinuo republiku. Od Senata je dobio

titulu princeps senatus, prvi na spisku senatora, što mu je omogućilo da prvi predlaže i
glasa u Senatu. Time započinje poseban oblik monarhijske vlast- principat.
Oktavijanova apsolutna vlast u rimskoj državi počivala je na dvosturkoj osnovi.
Konzulska ovlašćenja su mu davala vlast nad svim provincijama i vrhovnu komandu
nad vojskom, a ovlašćenja narodnih tribuna su mu donosila najvišu građansku vlast. Na
osnovu njih je imao pravo da saziva senat i komicije i da predlaže zakone. U svojoj
vladavini se oslanjao na vojsku. Osnovao je pretorijansku gardu koju je činilo 10 000
pretorijanaca, legionara iz Italije, čija je dužnost bila da čuvaju cara.

Oktavijan Avgust je vodio uspešne osvajačke ratove za sobom. Severnu granicu carstva
je pomerio na Dunav čime je zagospodario Balkanom. Španiju je u potpunosti pokorio 19
p.n.e. Germanija, koja se nalazila na desnoj obali Rajne, osvojena je 5 n.e. Međutim, u bici u
Teutoburškoj šumi, Germani su odneli pobedu nad rimskim legijama, pod
komadom namesnika Kvintinija Vara zbog čega su rimljani bili prisiljeni da napuste
Germaniju.

Doba principata

Oktavijana je nasledio posinak Tiberije (14-37). On je doneo Zakon o uvredi

veličanstva, prema kome su krivci kažnjavani smrću i oduzimanjem imovine. Tiranski
režim nastavlja Kaligula (37-41) koji je organizovao velike orgije u Senatu i gradio
brodove toliko velike da su se jedva održavali na vodi. Dolaskom na vlast cara Klaudija
(41-54) rimske legije kreću u osvajanje Britanije koja je 43. god. postala provincija.
Neron (54-68), poslednji pripadnik Julijansko-Klaudijanske dinastije, spada u
najomraženije rimske careve.

Rimska država je doživela svoj vrhunac za vreme vladavine cara Trajana (98-117).
Preuzeo je dva pohoda na Dakiju. Uoči prvog pohoda, podigao je kameni most preko
Dunava kod Kladova, o čemu svedoči Trajanova tabla (Tabula Traiana). Do sukoba
između Trajana i dačanskog kralja Decebala je došlo 101. kod grada Tape. Posle krvave
bitke, Decebal je sledeće godine bio prinuđen na predaju. Međutim, Dačani nisu
prestajali da napadaju rimske provincije pa je Trajan 105. preuzeo novi pohod i konačno
ih pokorio 106. Tada je Dakija postala nova rimska provincija.
Isto tako, Trajan je i na istoku ratovao (113- 117) protiv Parćana. Rimske legije
su zauzele Mesopotamiju i sa njom parćansku prestonicu Ktesifon.
Za razliku od svog prethodnika, Hadrijan(117-138) je vodio odbrambenu politiku.
Napustio je Mesopotamiju i u Britaniji je podigao čuveni Hadrijanov zid.

Rimsko carstvo se našlo za vreme vladavine cara Marka Aurelija (161- 180) na udaru
Parćana, međutim, Rim se uspešno odupro njihovom prodoru. Vodio je ratove protiv
germanskih plemena Kvada i Markomana. Posle žestokih borbi, odneo je pobedu i
uspeo je da sačuva granice carstva.

imperator Trajan je bio pravi naslednik ove osvajačke tradicije.

Između 101. i 117. godine vodio je osvajačke ratove na teritorijama
današnje Rumunije, Jermenije, Irana i Iraka i brutalno gušio
jevrejske pobune. Njegove pobede i osvajanja ovekovečeni su i na
rimskim novčićima.
Kada je umro 117. godine, njegova teritorija se prostirala od
Persijskog zaliva do Škotske. Carstvo je zaveštao svom usvojenom
sinu, 41-godišnjem španskom senatoru, samozvanom pesniku i
arhitekti-amateru koji se zvao Publije Elije Hadrijan. Suočen sa
većom teritorijom nego što je Rim mogao da kontroliše i pod
pritiskom političara i generala da nastavi stopama svog poočima, ovaj
novopečeni imperator, poznatiji kao Hadrijan, odlučio je da promeni
politiku.
Dvoklik na sliku