Mesjasz-Zbawiciel Agrafa- słowa przypisywane Jezusowi, ale nie zapisane w Biblii Naród wybrany- lud Izraela upodobany przez Boga Apokalipsa- utwór opisujący czasy ostateczne. Autorem Apokalipsy jest Parafraza- swobodny przekład utworu święty Jan. Paralelizm składniowy- powtórzenie lub Apokryf- tekst niekanoniczny oparty na podobieństwo konstrukcji składniowych w tekstach biblijnych, np. prezentuję następujących po sobie częściach tekstu. odmienne wersje wydarzeń lub Parodia – nawiązuje do określonego dopowiada nowe wątki. wzorca w celu ośmieszenia go. Apostoł – uczeń Jezusa, głosił jego naukę Pascha- święto żydowskie, wyzwolenie Archaizm- forma językowa uważana Izraelitów z niewoli egipskiej. obecnie za przestarzałą. Pięcioksiąg- według tradycji spisany przez Biblia- święta księga chrześcijan i żydów. Mojżesza na przełomie V i IV w. p.n.e. . W Składa się ze Starego Testamentu (46 jego skład wchodzą księgi: Ks. Wyjścia, Ks. ksiąg) i Nowego Testamentu (27 ksiąg). Rodzaju, Ks. Powtórzonego Prawa, Ks. Pochodzi od słowa biblion. Liczb i Ks. Kapłańska. Dekalog – 10 przykazań, podstawowe Profanum- codzienne, zwykłe zasady moralne. doświadczenia człowieka Deportacja – przymusowe przesiedlenie, w Prorok- wysłany przez Pana, zapowiada Biblii „Niewola Biblilońska” Jego przyjście, nawraca De profundis – „ z głębokości…”, początek Przypowieść – parabola, gatunek biblijny Psalmu 130. napisany prostym językiem, nawiązuje do codzienności, ale wskazujący na głębszą, Ewangelia- dobra nowina, wiadomość filozoficzną rzeczywistość. Zawiera nauki Exodus-opuszczenie Egiptu przez plemiona moralne, np. przypowieść o talentach, hebrajskie, określenie Księgi Wyjścia przypowieść o synu marnotrawnym. Genesis- rodzenie, ród, rodzaj Psalm – gatunek biblijny, utwór poetycki o charakterze modlitewno-hymnicznym Koine- język grecki, w którym oryginalnie napisano Biblię Reinterpretacja- interpretacja na nowo. Kosmogonia- opis stworzenia świata Sacrum- święte, boskie, nieprzekraczalne dla człowieka Lamentacja- wyraża cierpienie związane z przeżywanym nieszczęściem oraz skarży Saga- dzieje rodziny się na los, na który nie ma wpływu. Sapiencjalny- mądrościowy Septuaginta-przekład Biblii na język grecki w III w. p.n.e. (70 autorów) Stylizacja biblijna- nadawanie wypowiedziom cech stylu Biblii, np. składnia, słownictwo, zapożyczenia. Testament- przymierze; w Biblii Boga z człowiekiem Tora- Pięcioksiąg, podstawa religii judaistycznej. Vanitas vaniatum- marność nad marnościami. Przemijalność, nietrwałość dążeń i pragnień człowieka Wulgata- przekład Biblii na język łaciński (św. Hieronim)