Beleid 1

Elena Bondarouk
HC2 Agendavorming 1/2
Vorige week (HC1)…
} Beleid: hoe te definiëren?
} Wie maakt het beleid?
} Beleidscyclus
} Verloop
} Voordelen
} Nadelen

2
Praktische zaken
} Namen auteurs
} Open boek midterm toets/tentamen
} WG3
} Belang van definities
} Kingdon boek
} 366 studenten
} Keuzevak = minor
} Kranten:
https://www.library.universiteitleiden.nl/searching-sources

3 CR Bondarouk
Agenda
1. Introductie agendavorming
2. Benaderingen van agendavorming
I. Objectieve benadering
II. Subjectieve benadering
III. Multi-variabele benadering

4
Literatuur voor vandaag
1. Howlett, M., Ramesh, M. and Perl, A. (2009). Studying Public Policy: Policy
Cycles and Policy Subsystems. Oxford: Oxford University Press.
Hoofdstuk 4.
2. Kingdon, J.W. (2014). Agendas. Alternatives, and Public Policies. New York:
Longman. (pp 1-4, 16-18, 71-89).
3. Rochefort, D. A., & Cobb, R. W. (1993). Problem definition, agenda access,
and policy choice. Policy Studies Journal, 21(1): 56-71.
4. Downs A. (1972). Up and down with ecology: The issue attention cycle.
Public Interest, 28: 38-50.

5
Agenda
1. Introductie agendavorming
2. Benaderingen van agendavorming
I. Objectieve benadering
II. Subjectieve benadering
III. Multi-variabele benadering

6
 Maatschappelijke
uitdaging Beleid 1

Agendavorming
(HC 2 + 3 )

Evaluatie Ontwikkeling
(HC 4)

Uitvoering Besluitvorming
(HC 5 & 6)

7 CR Bondarouk
Definities
Probleem definitie:
• Verschil tussen feitelijke en wenselijke situatie

Gradaties van een probleem:

• “Subject of concern à private/social issue à public
issue” (HR&P (2009:93))

Beleidsagenda:
• De lijst van problemen (m.a.w. ‘public issues’) waar
beleidsmakers oplossingen voor proberen te bedenken en
uit te (laten) voeren
8
Agendavorming
à Erkenning van problemen en prioriteren
1. waar besteedt het openbaar bestuur aandacht aan, hoe definieert
men de issue en welke prioriteit geeft men eraan?

2. Het gaat om de maatschappelijk en vooral politieke erkenning van

het probleem.

3. Probleem definitie wordt vastgesteld:

Wat is een feitelijke situatie en wat is een wenselijke situatie?

4. Niet op de agenda à geen beleid

9 CR Bondarouk
De grote onderzoeksvragen
?? Waarom slagen sommige problemen erin het
agendatraject te volbrengen (van probleem tot
beleid) – zelfs als ze relatief onbelangrijk lijken?
?? Hoe komt een probleem op de beleidsagenda?
?? Hoe kunnen we beleidsverandering of stabiliteit
verklaren?
?? Hoe kunnen we de timing van beleidsverandering
verklaren?
?? Waarom benaderen verschillende landen hetzelfde
probleem anders?

10
Agenda
1. Introductie agendavorming
2. Benaderingen van agendavorming
I. Objectieve benadering
II. Subjectieve benadering
III. Multi-variable benadering

11
Hoe komen de problemen op de
beleidsagenda?
• Objectieve benadering
• Subjectieve benadering
• Multi-variabele benadering

= Ideeën + actoren + politiek-bestuurlijke structuren =

12
Objectieve benadering
• Agendavorming = objectief automatisch proces
• Sociaal-economische ontwikkelingen & politiek = bepalend bij
agendavorming
• (1) Convergence thesis, (2) Resource-dependency model, (3) Political
business cycle

13
Objectieve benadering

• Sociaal-economische ontwikkelingen è bepaalde problemen

• Bevolking heeft behoefte aan overheidsbemoeienis
• Bevolking (gezien als arbeiders) heeft ‘politieke macht’
• Er zijn ook middelen om in te grijpen
• Interventie: afhankelijk van politieke ideologie (voor/tegen overheidsbemoeienis)
• Timing: nabijheid van verkiezingen

14
Kritiek: objectieve benadering
X Oversimplificatie: beleid is niet overal hetzelfde
X Beperking van deze benadering:
• Vooral van toepassing op democratische landen (andere landen
hebben geen verkiezingen)
• Voor/tegen overheidsbemoeienis?
• Verandering van de agenda ook buiten verkiezingen
X Rol van actoren?

?? Agendavorming = objectief automatisch proces??

?? M.a.w. : waarom is het proces niet rationeel??

15
Agenda
1. Introductie agendavorming
2. Benaderingen van agendavorming
I. Objectieve benadering
II. Subjectieve benadering
III. Multi-variabele benadering

16
Subjectieve benadering
• Tegenargument op objectieve benadering
• Objectieve problemen bestaan niet:
“No objective fact constitutes a problem in itself” (Cobb and Elder, 1983: 172)

• Actoren en hun ideeën zijn bepalend bij agendavorming!

• Ideeën - “world views, principled beliefs, and causal ideas” (HR&P,
2009: 97) …
Ø … Beïnvloeden hoe een probleem gedefinieerd wordt
Ø … Beïnvloeden de interactie tussen de actoren
Ø … Beïnvloeden welke beleidsmaatregelen worden voorgesteld

è Belang van framing

17
Framing 1/2
1. Intentional framing & cognition
} Doelgerichte weergave van
realiteit t.b.v. beïnvloeding van
onze perceptie
} Selectieve weergave!

18
Framing & probleem definitie
1. Wat heeft het probleem veroorzaakt? Wat/wie is
verantwoordelijk?
2. Probleem beeld
3. Oplossingen
“Problem definition depends not on the problem itself so much as what is to
be done about it”
4. Wie defineert het probleem?

Rocherfort & Cobb, 1993: 58-59

19
 Rocherfort & Cobb,
1993: 62-68

20
Framing 2/2
2. Frames als structuren
} Alle onuitgesproken
overtuigingen die betekenis
geven aan interactie
} Wereldbeschouwing/referentie-
kader

21
Subjectieve benadering
} Problemen = sociaal & politiek construct

3. Vraag naar
beleid

2. Perceptie
van het
probleem

1. Wereldbeschouwing

22
Rol van ideeën:
interactie actoren en probleemdefinities
Ideeën:
• Referentiekader & wereldbeschouwing
• Realiteit is complex, problemen zijn “messy”

Proces:
Verschillende Concurrentie Strijd en
Veel actoren Veel ideeën probleem om
interactie
definities beleidsaandacht

Agendavorming:
• Het ontstaan van een gezamenlijke probleemdefinitie door
interactie van actoren
23
Beleid als Strijd
Interactie van actoren, probleemdefinities en oplossingen

• Beleid = strijd: mobiliseren van actoren en hun ideeën (vb

VS wapenwet)
• Resulteert niet altijd in een agendavorming:
Non-decision making: bewust zaken van de agenda houden (vb
hypotheekrenteaftrek)

• Mobiliseren van actoren en hun ideeën weegt zwaarder

dan ‘purity of ideas’

24
Subjectieve benadering
} Agendavorming ≠ rationele analyse van objectieve
omstandigheden door de beleidsmakers

} Agendavorming = actoren en hun ideeën voeren een politieke

strijd om probleem definitie (zie Rochefort & Cobb, 1993)

?? Welke rol voor politiek-bestuurlijke structuren??

25
Agenda
1. Praktische zaken
2. Introductie agendavorming
3. Benaderingen van agendavorming
I. Objectieve benadering
II. Subjectieve benadering
III. Multi-variabele benadering

26
Multi-variabele benadering
} Ideeën + actoren + politiek-bestuurlijke structuren

I. Modes of Agenda setting (HRP 2009)

II. Issue-attention cycle (Downs)

III. Stromenmodel (Kingdon) (volgende HC)

IV. Punctuated Equlibrium Theory (Baumgartner & Jones)
(volgende HC)

27
Multi-variabele benadering
} Ideeën + actoren + politiek-bestuurlijke structuren

I. Modes of Agenda setting (HRP 2009)

II. Issue-attention cycle (Downs)

III. Stromenmodel (Kingdon) (volgende HC)

IV. Punctuated Equlibrium Theory (Baumgartner & Jones)
(volgende HC)

28
I. Modes of Agenda setting
Institional agenda
=politieke agenda
(lijst van actie punten)

Systemic agenda
= maatschappelijke agenda
(lijst van discussie punten)

29
I. Modes of Agenda setting
Politiek regime bepaalt:
} Wie de discussie eventueel kan beginnen
} Toegang tot beleidsmakers en institional agenda

30
I. Modes of Agenda setting
1. Outside initiation model (liberal pluralist)
àBelangengroepen zijn aan het woord

2. Mobilization model (‘totalitarian’ regime)

àRegering bepaalt welke problemen op de agenda komen
àBeleid moet vervolgens aan publiek ‘verkocht’ worden want succes in de
uitvoering hangt er van af

3. Inside initiation model (corporotist regime)

à Select groepje belangengroepen “insiders”
à Vaak buiten publieke schijnwerpers

X Toegang tot beleidsmakers heeft meer met een beleidssector te maken dan
met een politiek regime…

31
Multi-variabele benadering
} Ideeën + actoren + politiek-bestuurlijke structuren

I. Modes of Agenda setting (HRP 2009)

II. Issue-attention cycle (Downs)

III. Stromenmodel (Kingdon) (volgende HC)

IV. Punctuated Equlibrium Theory (Baumgartner & Jones)
(volgende HC)

32
II. Issue-attention cycle
Government
attention

Media Public
attention attention
33
II. Issue-attention cycle
} = ‘nieuws en aandacht cyclus’ (m.a.w. media = cruciaal!)
} Interactie ‘politiek-bestuurlijke structuren’ en ‘nieuws’
} Uitleg: waarom er aandacht is voor bepaalde problemen (en
niet altijd een beleidsconsequentie komt)
} Problemen krijgen steevast meer aandacht onder politici als ze
issue-attention cyclus hebben doorlopen
} 5 stappen:

34
II. Issue-attention cycle

35
Volgende hoorcollege
} Kingdon, J.W. (2014). Agendas. Alternatives, and Public Policies. New York:
Longman. (pp 90-105, 109-208)
} Cairney, P. (2012) Understanding Public Policy:Theories and Issues. Basingstoke:
Palgrave. Alleen het hoofdstuk 9: “Puctuated Equlibrium Theory”.
Het hoofdstuk is volledig te vinden hier.

36