Cierpienie to nieodłączny element ludzkiego życia.
Człowiek przeważnie doszukuje
się w swoim cierpieniu ingerencji osób trzecich. Pisarze ukazywali różne postawy ludzi względem spotykających ich trudności i bólu.
W powieści Alberta Camus „Dżuma”cierpienie jest wszechobecne. Najwyraźniej
ukazane zostało w ostatnich chwilach życia małego Filipa, syna sędziego Othona. Chłopiec zmarł w męczarniach, a ten wstrząsający widok poruszył obecnych przy jego łóżku. To wydarzenie zmieniło dotychczasowe poglądy ojca Paneloux. Je- zuita zmienił swoje podejście do walki z epidemią. Początkowo uważał, że dżuma jest karą za grzechy mieszkańców Oranu. Wywyższał się i wygłaszał płomienne kazania, nawołujące wiernych do opamiętania się i odwrócenia od grzechów. Gdy jednak oj- ciec Paneloux zobaczył śmierć dziecka, nabrał pokory i poczuł jedność z mieszkańca- mi miasta. Jedno było dla niego pewne, że nawet w największym cierpieniu i ciemnościach, należy starać się być dobrym i czynić dobrze wobec Boga i bliźnich. Peneloux, który bardzo zaangażował się w walkę z epidemią, w końcu sam się zaraził i zmarł. Przeszedł on przemianę w postrzeganiu cierpienia.
W przeciwieństwie do ojca Paneloux, tytułowy bohater Mitu o Prometeuszu nie
zmienił swojego zachowania, które doprowadziło go cierpienia. Bunt i chęć pomagania ludzkości wbrew Zeusowi sprawiły, że Prometeusz musiał cierpieć za swoje poświęcenia. Prometeusz w swojej postawie wykazuje się heroizmem i gotowością do poniesienia ofiary dla drugiego człowieka.
W Biblii, w Księdze Hioba, Hiob jest przedstawiony jako człowiek sprawiedliwy,
bogobojny, pracowity i unikający zła. Miał ogromny majątek i liczną rodzinę. Bóg namówiony przez Szatana postanowił wystawić Hioba na próbę, żeby się przekonać, czy on będzie mu nadal wierny i oddany. Diabeł pozbawił Hioba wszystkich bogactw, zabił jego dzieci, a następnie zesłał na mężczyznę chorobę trądu. Mimo tych wszystkich nieszczęść, które na niego spadły, nie przestał ufać Bogu. Hiob zachowuje postawę pokornego wierzącego, który ufa bożej opatrzności, nawet w sytuacji wielkiego życiowego kryzysu. Jego cierpienia ostatecznie zostają wynagrodzone. Stwórca zwraca mężczyźnie wszystko co stracił.
Zupełnie inną postawę przyjął Rodion Raskolnikow, bohater „Zbrodni i kary”.
Cierpienie jest genezą jego zbrodni, jego motywacją do zamordowania lichwiarki. Nie mogąc pozbyć się własnego cierpienia, postanawia przelać je na innych. Dopiero podczas katorgi na Syberii bohater poznaje sens i istotę cierpienia. Dzięki cierpieniu Raskolnikow ostatecznie odmienia zatem swój los i zmartwychwstaje jako człowiek gotowy do życia w społeczeństwie.
Bohaterowie literaccy przyjmują różne postawy wobec cierpienia. Ojciec Paneloux
zaakceptował cierpienie skoro tego chciał Bóg. Hiob pokazuje, że dobrze przeżyte cierpienie może umocnić człowieka w relacji z Bogiem. Prometeusz przyjął ból dla ludzkości. Rodion Raskolnikow poprzez cierpienie staje się lepszym człowiekiem.