‫‪١‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺟﻨﻮن روز‬
 ‫‪٢‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ‬
‫ﻓﺎرﺳﻲي ﭘﺮﻫﺎم ﺷﻬﺮﺟﺮدي‬

‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻧﺸﺮ ﺷﻌﺮ ﭘﺎرﻳﺲ‬

‫‪١٣٩٠‬‬
 ‫‪٣‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺟﻨﻮن روز‬ ‫ﻋﻨﻮان ‪:‬‬

‫ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ‪:‬‬
‫ﻓﺎرﺳﻲي ﭘﺮﻫﺎم ﺷﻬﺮﺟﺮدي‬
‫‪www.poetrymag.net‬‬ ‫ﻧﺸﺮ ﺷﻌﺮ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻧﺎﺷﺮ ‪:‬‬
‫دوم – ﺧﺮدادﻣﺎه ‪1390‬‬ ‫ﻧﻮﺑﺖ ﭼﺎپ‬
 ‫‪٤‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻛﻠﻴﻪي ﺣﻘﻮق ﺑﺮاي ﻧﺸﺮ ﺷﻌﺮ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺤﻔﻮظ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻧﺘﺸﺎر آﺛﺎر ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺑﺎ ﻓﺎرﺳﻲي ﭘﺮﻫﺎم ﺷﻬﺮﺟﺮدي ﺑﺎ اﺟﺎزهي ژك درﻳﺪا و ﻣﻮﻧﻴﻚ آﻧ ‪‬ﺘﻠﻢ‪،‬‬
‫دارﻧﺪهﮔﺎن ﺣﻘﻮق ﻣﻌﻨﻮي آﺛﺎر ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻃﺮحﻫﺎ اﺛﺮ ﺑﺮام وان وﻟﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪٥‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬
 ‫‪٦‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﭘﻴﺶﻧﻮﺷﺖ‬
‫ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ‪ ،‬ﻫﻢراه‪ ‬ﻧﺎﭘﻴﺪا‬

‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن از ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻼم روژه ﻻﭘﻮرت‬
‫در ﻃﻲ ﭼﻨﺪ دﻫﻪي اﺧﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﺣﻘﻴﻘﺘﻲ ﻋﻴﻨﻲ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻢ ﻗﺮن اﺳﺖ ﻛﻪ آﺛﺎر ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺣﻴﺮت آﻓﺮﻳﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‪،‬‬
‫از او ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﺑﺮﺟﻠﺪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻛﺘﺎبﻫﺎي‬
‫ﺑﻼﻧﺸﻮ‪ ،‬اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪي ﻛﻮﺗﺎه را درﺑﺎرهاش ﻣﻲﺧﻮاﻧﻴﻢ‪ » :‬ﻣﻨﺘﻘﺪ و رﻣﺎن‬
‫ﻧﻮﻳﺲ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ 1907‬ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪ .‬زﻧﺪهﮔﻲاش ﺗﻤﺎﻣﻦ وﻗﻒ ادﺑﻴﺎت و‬
‫ﺳﻜﻮﺗﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺧﺎص اوﺳﺖ‪ «.‬ﻳﻚ ﺟﻮر ﻳﺎدداﺷﺖ ﻧﺎﺷﺮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮ روي »وﻗﻒ‬
‫ادﺑﻴﺎت ﺷﺪن« و »ﺳﻜﻮت ﺧﺎص« ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬و اﺗﻔﺎﻗﻦ ﻫﻤﻴﻦ دو‬
‫ﺧﺼﻠﺖ اﺳﺎﺳﻲﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻼﻧﺸﻮ را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ازﻳﻦ دو درﻳﭽﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ او ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮﻳﻢ‪.‬‬
 ‫‪٧‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫اﻣﺎ درﺑﺎرهي ﺑﻼﻧﺸﻮ ﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ؟‬

‫ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺑﻴﺴﺖ و دوم ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1907‬در ﺳﺎﻋﺖ دو‬
‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ در ﺷﻬﺮ َﻛﻦ )‪ (Quain‬ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺟﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﺎر را ﺑﻪ اﻋﻤﺎق‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﻜﻲاش‬
‫ﻣﻲ ﺑﺮد‪ ،‬و ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻜﻮت ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺷﺒﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫در »ﻧﻮﺷﺘﺎر ﻓﺎﺟﻌﻪ« ﺑﻼﻧﺸﻮ زﻳﺮ ﻋﻨﻮان »ﻳﻚ ﺻﺤﻨﻪي ﺑﺪوي« ﺗﺼﻮﻳﺮي ﭘﺮ از‬
‫رﻣﺰ و راز ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﺧﻮدش اﺳﺖ‪:‬‬

‫» ﺷﻤﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻴﺪ زﻳﺴﺖ‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﻗﻠﺒﻲ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ از ﺗﭙﻴﺪن ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه‪،‬‬

‫ﻣﺠﺴﻢ ﻛﻨﻴﺪ‪ :‬ﻛﻮدﻛﻲ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺎﻳﺪ؟ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﻛﻪ‬
‫ﺳﺮﭘﺎ اﻳﺴﺘﺎده‪ ،‬ﭘﺮده را ﻛﻨﺎر ﻣﻲزﻧﺪ و از ﺣﺎﺷﻴﻪي ﭘﻨﺠﺮه ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻴﺎط‬
‫را‪ ،‬درﺧﺘﺎن زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ را‪ ،‬و دﻳﻮار ﺧﺎﻧﻪ را ]‪ [...‬ﻧﮕﺎهاش ﻣﺘﻮﺟﻪ آﺳﻤﺎن‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﺑﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻮر ﺧﺎﻛﺴﺘﺮياش‪ ...‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻌﺪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪:‬‬
‫آﺳﻤﺎن‪ ،‬ﻫﻤﺎن آﺳﻤﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﮔﺸﻮده‪ ،‬ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﺳﻴﺎه‪ ،‬و ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﺗﻬﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺮده از ﭼﻨﺎن ﺧﻼﺋﻲ ﺑﺮﻣﻲدارد‪ ،‬ﺗﺎ آن ﺟﺎ ﻛﻪ داﻧﺸﻲ ﮔﻴﺞ ﻛﻨﻨﺪه ﺧﻮد را‬
‫ﺗﺎﻳﻴﺪ و ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻴﭻ اﺳﺖ آن ﭼﻪ ﻫﺴﺖ‪ ،‬و ﭘﻴﺶ از ﻫﺮ‬
‫ﭼﻴﺰ‪ ،‬در آن ﺳﻮ ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺴﺎﻟﻪي ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮهي اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬ﺣﺲ‬
‫ﺧﻮش ﺑﺨﺘﻲﺋﻲ ﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺗﻤﺎم وﺟﻮد ﻛﻮدك را درﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪،‬‬
 ‫‪٨‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺷﺎديﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻗﻄﺮات اﺷﻚ اﺑﺮاز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻬﻨﺎي ﺻﻮرت اﺷﻚ‬
‫ﻣﻲرﻳﺰد‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻏﻢ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪاي او را درﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ .‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل‬
‫ﺗﺴﻠﻲي ﻛﻮدك ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﻮدك ﻫﻴﭻ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬او ازﻳﻦ ﭘﺲ در راز ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫زﻳﺴﺖ‪ .‬ﻛﻮدك دﻳﮕﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻳﺴﺖ‪«.‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ،1922‬در ﻫﻨﮕﺎم ﮔﺬراﻧﺪن اﻣﺘﺤﺎﻧﺎت ﭘﺎﻳﺎن ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ‪،‬‬

‫ﺑﻼﻧﺸﻮ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎل ﻫﻢ ﻧﺪارد‪ ،‬در ﻧﺎﺣﻴﻪي ﺷﻜﻢ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ‬
‫ﺟﺮاﺣﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬اﺷﺘﺒﺎه ﭘﺰﺷﻜﺎن‪ ،‬ﺧﻮن ﻧﻮﺟﻮان را آﻟﻮده ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫اﺛﺮش در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﺷﺎره ﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﻗﻀﻴﻪ در »ﺟﻨﻮن روز« دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ ﻳﺎ ﻫﻔﺪه ﺳﺎﻟﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ ﻣﻲرود ﺗﺎ زﺑﺎن آﻟﻤﺎﻧﻲ‬
‫و ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ .‬زﺑﺎن آﻟﻤﺎﻧﻲ راهﮔﺸﺎي او ﻣﻲﺷﻮد و ﺧﻮاﻧﺶ‬
‫ﻓﻨﻮﻣﻨﻮﻟﻮژﻳﺴﺖﻫﺎي آﻟﻤﺎن‪ ،‬از ﻫﻮﺳﺮل ﺗﺎ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ را ﺑﺮاي ﺑﻼﻧﺸﻮ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬داﻧﺶ ﻓﻠﺴﻔﻲي ﺑﻼﻧﺸﻮ‪ ،‬ﺑﻪ دوﺳﺘﻲاش ﺑﺎ اﻣﺎﻧﻮﺋﻞ ﻟﻮﻳﻨﺎس ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬درﻳﺪا درﺑﺎرهي اﻳﻦ دوﺳﺘﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬دوﺳﺘﻲي ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ و‬
‫اﻣﺎﻧﻮﺋﻞ ﻟﻮﻳﻨﺎس ﻳﻚ ﻧﻌﻤﺖ ﺑﻮد‪ ،‬دوﺳﺘﻲﺋﻲ ﻛﻪ ﺗﺒﺮّك زﻣﺎن ﻣﺎﺳﺖ«‪. 1‬‬
‫ﻟﻮﻳﻨﺎس ﻛﻪ ﺷﺎﮔﺮد ﻫﻮﺳﺮل اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻼﻧﺸﻮ را ﺑﺎ ﻓﻠﺴﻔﻪي آﻟﻤﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ‬
‫ﺟﺪيﺗﺮ آﺷﻨﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪١‬‬
‫‪Jacques Derrida, Adieu – à Emmanuel Levinas, Paris Galilée,‬‬
‫‪1997‬‬
 ‫‪٩‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺳﺎل ‪ 1929‬ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺑﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲرود و در ژوﺋﻦ ‪ 1930‬از ﺗﺰي زﻳﺮ ﻋﻨﻮان‬

‫»ﻣﻔﻬﻮم دﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻢ ﻧﺰد ﺷﻚ ﮔﺮاﻳﺎن« دﻓﺎع ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬از ﺳﺎل ‪1931‬‬
‫ﻫﻤﻜﺎرياش را ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﻣﺠﻼت »راﺳﺖ اﻓﺮاﻃﻲ« آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬داﻧﺶ‬
‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻴﺎت ﻧﺠﻴﺐ زاده و اﺻﺎﻟﺖ روﺳﺘﺎﺋﻲ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﻲدﻫﺪ‬
‫ﺗﺎ از ﺑﻼﻧﺸﻮ ﻛﺴﻲ را ﺑﺴﺎزد ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ از »ﺳﻨﺖﻫﺎي واﻗﻌﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻪ« دﻓﺎع‬
‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ را ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﻫﻤﺎن راﺳﺖ‬
‫اﻓﺮاﻃﻲﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ Journal des Débats‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺑﻼﻧﺸﻮ را ﭼﺎپ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬

‫ﺑﻪ ﺷﺪ‪‬ت ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻫﺮ از ﮔﺎﻫﻲ در ﺗﻌﺎرض ﺑﺎ ﻳﻬﻮدﻳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻢ زﻣﺎن‪،‬‬
‫ﺗﺤﺼﻴﻼت ﭘﺰﺷﻜﻲ را در رﺷﺘﻪي اﻋﺼﺎب و روان آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻲ آن ﻛﻪ‬
‫ﻫﻴﭻ وﻗﺖ از ﺗﺰي دﻓﺎع ﻛﻨﺪ و ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻲ آن ﻛﻪ دورهي اﻧﺘﺮﻧﻲ را آﻏﺎز‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬از ﻫﻤﻴﻦﺟﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ژاك ﻻﻛﺎن آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﺤﺼﻴﻼت ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬او‬
‫را در زﻧﺪهﮔﻲي ﺷﺨﺼﻲ ﻓﺮاوان ﻳﺎري ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ‬
‫ﻣﺮﻳﺾ و ﻧﺎﺑﻬﻨﺠﺎري ﻛﻪ ﺑﻼﻧﺸﻮ دارد‪ .‬ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺧﻄﺮ ﺣﻀﻮر‬
‫ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ را ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻫﺸﺪار ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬از ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎي‬
‫راﺳﺖ اﻓﺮاﻃﻲ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﻼﻧﺸﻮ ﻫﻴﭻوﻗﺖ آﺷﻮﻳﺘﺲ را ﻓﺮاﻣﻮش‬
‫ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ :‬از اﻳﻦ ﭘﺲ » ﻫﺮ ﻗﺼﻪاي‪ ،‬ﻗﺼﻪي ﭘﻴﺶ از آﺷﻮﻳﺘﺲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد«‪،‬‬
‫ﻗﺼﻪي ﺗﺨﻴﻠﻲ از آﺷﻮﻳﺘﺲ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل »ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻪ زﻧﺪهﮔﻲ‬
‫اداﻣﻪ دارد‪ «.‬ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺳﻄﺮﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ »ﻣﺴﺦ« ﻛﺎﻓﻜﺎ را ﻳﺎدآور ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬
 ‫‪١٠‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺮ ﮔﺮه ﮔﻮر ﺳﺎﻣﺴﺎ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ ﺑﺮادر‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﻴﺎل و‬
‫ﺗﻮ‪‬ﻫﻢ ﻣﻲﺳﭙﺎرد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺮاي ﻳﻚ واﻗﻌﻪي ﻣﻄﻠﻖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻫﻢ ﭘﻴﺶ‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ واﻗﻌﻪي ﻣﻄﻠﻖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﻨﺎه ﺑﺮدن ﺑﻪ ﺧﻴﺎل و ﺗﻮ‪‬ﻫﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺷﻜﻠﻲ ﺗﺮاژﻳﻚ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﺬف و ﻧﺎﺑﻮدي ﺧﻮدش ﻣﻲزﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻼﻧﺸﻮ ﭘﺎرهاي از اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻳﺶ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ادﺑﻴﺎت را در ﻗﺼﻪي ‪Thomas‬‬

‫‪ l’obscur‬ﭘﻴﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻼﻧﺸﻮﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎر اول در‬
‫ﺳﺎل ‪ 1941‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺗﺤﻘﻴﻖ دﻗﻴﻘﻲ درﺑﺎرهي ﻛﺎﻓﻜﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬
‫)ﻛﺘﺎب »از ﻛﺎﻓﻜﺎ ﺗﺎ ﻛﺎﻓﻜﺎ«ي ﺑﻼﻧﺸﻮ(‪ .‬او ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ »ﻗﺼﺮ« ﻛﺎﻓﻜﺎ‪ ،‬ﻫﻢ‬
‫ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻧﺎﺗﻤﺎم اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻫﺴﺖ‪ ،‬و ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑﺮاي آن‬
‫ﻧﻤﻲﺗﻮان درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ درﻣﻮرد ﻛﺘﺎب ‪Thomas‬‬
‫‪l’obscur‬ﻫﻢ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ :‬ﺑﻼﻧﺸﻮ ﻧﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ ،1950‬ﻧﺴﺨﻪي‬
‫ﺗﺎزهاي ازﻳﻦ ﻗﺼﻪاش را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬اﻳﻦﺟﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪي ﻣﺮﻛﺰ‬
‫ﺗﺨﻴﻠﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﻜﻴﻪ روي ﭼﻪ ﭘﺮﺳﻮﻧﺎژ‪ ،‬ﭼﻪ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﻗﻄﻌﻪ و ﻳﺎ ﭼﻪ واﻗﻌﻪاي‪ ،‬واﻗﻊ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰﻳﺖ رﻣﺎن ﻫﻢ ﺑﺮ ﻫﻤﺎن‬
‫اﺳﺎس ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺷﺒﻴﻪ وارﻳﺎﺳﻴﻮنﻫﺎي ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ ﺷﻌﺮ‪.‬‬

‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ و ژرژ ﺑﺎﺗﺎي ﺳﺎلﻫﺎي ﺳﺎل ﺑﺮ روي ﻫﻢ‬
‫ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ رﻳﺸﻪ در ﻣﻼﻗﺎت آنﻫﺎ در اواﺧﺮ ﺳﺎل ‪ 1940‬دارد‪ .‬اﻳﻦ راﺑﻄﻪ‪،‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﺗﺎزهاي در ﺗﺎرﻳﺦ دوﺳﺘﻲﻫﺎﺳﺖ‪ ،‬دوﺳﺘﻲﺋﻲ ﻛﻪ در آن ﻳﻜﻲ در دﻳﮕﺮي‬
 ‫‪١١‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻣﺮگاش را دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ‪» ،‬دوﺳﺘﻲ‪ :‬دوﺳﺘﻲ ﺑﺮاي ﻏﺮﻳﺐِ ﺑﻲ دوﺳﺖ«‪،‬‬

‫دوﺳﺘﻲي آﻧﻲ ﺑﺮاي ﺳﻬﻤﻲ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ در دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺑﺮاي دﻳﮕﺮي در ﺳﻬﻢ‬
‫ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺧﻮد‪ ،‬و ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻪي ارﺳﻄﻮ ﻫﻢ دوﺳﺘﻲ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪» :‬دوﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻄﻠﻘﻦ دوﺳﺘﻲﺋﻲ در ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬
‫درﻳﺪا ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬اﻳﻦ دو ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ دو ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺿﺮورت‪ ‬ﺳﻜﻮت‪ ،‬در ﺳﻜﻮت ﺑﺎ ﻫﻢ ﻳﻜﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ 2«.‬اواﺧﺮ ﺳﺎل ‪ 1941‬ﺑﻼﻧﺸﻮ‬
‫ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ دﻧﻴﺰ روﻟﻦ‪ ،‬ﻣﻌﺸﻮﻗﻪي ژرژ ﺑﺎﺗﺎي‪ ،‬آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬
‫ﺟﺪاﻳﻲ ﺑﺎﺗﺎي و روﻟﻦ‪ ،‬ﺑﻼﻧﺸﻮ ﭘﺎﻳﻪي راﺑﻄﻪاي ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻇﺮاﻳﻒ و‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت درون ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ را ﻣﻲرﻳﺰد‪ .‬روﻟﻦ در ﺑﻼﻧﺸﻮ ﻏﻴﺒﺖ را دوﺳﺖ‬
‫ﻣﻲدارد‪ ،‬ﺳﻜﻮت را‪ ،‬و ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﻛﻠﻤﻪ را‪ .‬و ﺑﻼﻧﺸﻮ‪ ،‬ﺧﻮد را در آﻳﻨﻪي‬
‫ﺧﻮاﻧﺶﻫﺎﻳﺶ از ﻛﺎﻓﻜﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ‪ .‬ﺑﻼﻧﺸﻮ در ﻋﺸﻖﻫﺎي ﻛﺎﻓﻜﺎ‪ ،‬ﺗﺮاژﻳﻚ ﺑﻮدن‪،‬‬
‫ﻧﺎﻣﺤﺘﻤﻞ ﺑﻮدن و از دﺳﺖ رﻓﺘﻪﮔﻲ را ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ درﺑﺎرهي ﻛﺎﻓﻜﺎ‬
‫ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ در واﻗﻊ درﺑﺎرهي ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬در ﺑﺪو اﻣﺮ‪ ،‬راﺑﻄﻪاش‬
‫ﺑﺎ دﺧﺘﺮ ﺟﻮان ﻓﻘﻂ روي ﺣﺮفﻫﺎي ﻣﻜﺘﻮب اﺳﺘﻮار ﻣﻲﺷﺪ«‪.‬‬
‫ﺑﻼﻧﺸﻮ در ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻜﻮت‪ ،‬ﻧﻘﺪ ﺗﺎزهاي از ادﺑﻴﺎت را ﭘﻴﺶ ﻧﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫»ﻓﺮض ﻛﻨﻴﻢ ادﺑﻴﺎت از آن ﺟﺎﻳﻲ آﻏﺎز ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺴﺎﻟﻪ‬
‫ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺷﻮد«‪ .‬ﺑﻼﻧﺸﻮ ﻣﺴﺎﻟﻪي ﻧﻮﺷﺘﺎر را زواﻳﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫ﭼﺮا و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻲﺷﻮد؟ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﭼﻪ ﺟﻮر ﺗﺠﺮﺑﻪاي ﺳﺖ؟‬
‫راﺑﻄﻪي ﻓﺮد ﺑﺎ زﺑﺎن‪ ،‬ﺳﻮژه ﺑﺎ ﻛﻼم‪ ،‬و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﺎ اﺛﺮش ﭼﻪ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟‬

‫‪2‬‬
‫‪Jacques Derrida, Politiques de l’amitié, Paris, Galilée, 1994‬‬
 ‫‪١٢‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻧﻮﺷﺘﻦ ﭼﻴﺴﺖ؟ اﻳﻦﻫﺎ دﺳﺖ ﻣﺎﻳﻪي ﻧﻘﺪي ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪي‬

‫ﺧﺮد ﻣﻨﺘﻘﺪاﻧﻪي ﻛﺎﻧﺖ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺴﺘﺠﻮي اﻣﻜﺎن ﺗﺠﺮﺑﻪي‬
‫ﻧﻮﺷﺘﺎر‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺟﺴﺖ و ﺟﻮﻳﻲ در ﭼﺸﻢ اﻧﺪازﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ادﺑﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺶ دﻗﻴﻘﻲ ﻛﻪ از‬
‫ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ »ﻗﻀﺎوت« ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺗﺌﻮريﻫﺎي ﻓﺎﺿﻼﻧﻪ را ﻛﻨﺎر‬
‫ﻣﻲﮔﺬارد و در ﺻﺪد اﻳﻦ ﺑﺮﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﻮاﻣﻞ وﺟﻮدي ﻳﻚ اﺛﺮ را ﺑﺮرﺳﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻼﻧﺸﻮ ﻧﺎم اﻳﻦ ﺟﺴﺘﺠﻮﻫﺎﻳﺶ را »ﻓﻀﺎي ادﺑﻲ« ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬دراﻳﻦ‬
‫»ﻓﻀﺎي ادﺑﻲ« ﺗﻌﺪادي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ وﻳﮋهﮔﻲﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ دارﻧﺪ‪ :‬در‬
‫ﻧﺰد آنﻫﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪي ادﺑﻲ ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ درﺟﻪ و ﺑﻪ ﺣﺪ ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﻫﻲ ﺧﺎﻟﺺ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻲﺷﺎن را ﺳﺮﻣﺎﻳﻪي ﺗﺠﺮﺑﻪي ادﺑﻲﺷﺎن ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ :‬ﺳﺎد‪،‬‬
‫ﻫﻮﻟﺪرﻟﻴﻦ‪ ،‬رﻣﺒﻮ‪ ،‬ﻟﻮﺗﺮهآﻣﻮن و ﺑﻪ وﻳﮋه ﻣﺎﻻرﻣﻪ‪ ،‬رﻳﻠﻜﻪ و ﻛﺎﻓﻜﺎ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‬
‫ﺗﻔﻜﺮ ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺑﻪ ﺗﺎﻣﻞ درﺑﺎرهي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و اﺛﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻼﻧﺸﻮ‬
‫اﻳﻦ راﺑﻄﻪ را ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺮآﺧﺮ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهاي ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ »ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎﻳﻢ« رو ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و اﻳﻦ‬
‫ﺣﺮف را ﺑﺮ زﺑﺎن ﻣﻲآورد )ﭘﺲ دﻳﮕﺮ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻣﻔﻬﻮماش را از دﺳﺖ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ(‪ ،‬و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهاي ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ »ﻣﻦ ﺑﻲ ﭼﺎرهام« اﻳﻦ‬
‫درﻣﺎﻧﺪهﮔﻲاش را ﺑﺎ ﺷﻴﻮهاي زﻳﺒﺎ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ )ﭘﺲ وﻗﻮع ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد‬
‫ﻧﻮﺷﺘﺎري زﻳﺒﺎ ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ(‪ .‬دﺳﺖ آﺧﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻣﻲرﺳﻴﻢ ﻛﻪ‪:‬‬
‫»ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺧﻮد را در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﮔﻔﺘﻦ‬
‫ﻧﺪارد‪ ،‬وﺳﻴﻠﻪاي ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﺪارد و ﻣﻌﺬاﻟﻚ ﺧﻮد را در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻴﺎز ﻣﻔﺮط‬
 ‫‪١٣‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ«‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﻼﻧﺸﻮ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ راﺑﻄﻪي‬

‫ﺑﻴﻦ ﻣﻮﻟﻒ و اﺛﺮ را ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺮح داده و ﺑﺎ آﻧﺎﻟﻴﺰي ﻫﮕﻠﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ‬
‫دﻫﺪ )ﻳﻚ ﻛﻨﺶ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻓﺎﻋﻞ را ﻧﻔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻘﻖ ﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎزد‪،‬‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻔﻲ ﺷﺪن‪ ،‬ﻓﺎﻋﻞ اﻓﺸﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد(‪ ،‬در اﻳﻦ ﺟﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞﻛﺮد‪ ،‬ﻋﻤﻞ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﺎر اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﻫﻢ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺧﺎﺻﻲ ﻛﻪ دارد‪ ،‬ﺑﻼﻧﺸﻮ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﻘﺪي‬
‫رادﻳﻜﺎل ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪ‪ :‬زﺑﺎن‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﻼﻧﺸﻮ ﻫﻢ زﻣﺎن ﻳﻚ اﻣﻜﺎن ﻣﻄﻠﻖ و ﻳﻚ‬
‫ﻧﻔﻲ ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ ﺟﻮر ﺣﻀﻮر‪ -‬ﻏﻴﺒﺖ ‪»:‬وﻗﺘﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪،‬‬
‫ﺑﺎ ﺳﻬﻮﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ ﺷﻮق ﻣﻲآوردﻣﺎن‪ ،‬ﺧﻮد را ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ »اﻳﻦ زن« و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺻﺎﺣﺐ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﻣﻲﺷﻮم )‪ (...‬ﺑﺮاي آن ﻛﻪ‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ »اﻳﻦ زن«‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻲ‪ ،‬ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ‬ﮔﻮﺷﺖ و‬
‫اﺳﺘﺨﻮان زن را از او ﺳﻠﺐ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻏﺎﻳﺐاش ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖاش ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻛﻠﻤﻪ‬
‫ﻣﺨﻠﻮق را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻓﺎﻗﺪ ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻲﺑﺨﺸﺪش‪ .‬ﻛﻠﻤﻪ ﻏﻴﺒﺖ‬
‫ﻣﺨﻠﻮق اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺘﻲي ﻣﺨﻠﻮق اﺳﺖ‪ «.‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺪون‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ﺷﺪن ﻣﻌﻨﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺘﺎ ﺳﻮژه ﻫﻢ ﺑﺪون ﻏﺎﻳﺐ ﺷﺪن‬
‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﻨﺎﻣﺪ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺮگ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻦ‬
‫ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ...‬ﻣﻦ دﻳﮕﺮ ﺣﻀﻮر ﺧﻮد ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺧﻮد ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻞﻛﻪ‬
‫ﻳﻚ ﺣﻀﻮر ﻋﻴﻨﻲام‪ ،‬ﻏﻴﺮ ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﺣﻀﻮر ﻧﺎمام ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻛﻪ از ﻣﻦ در‬
‫ﻣﻲﮔﺬرد‪ .«.‬و ﻟﺬا‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻴﺪن ﺑﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪،‬‬
‫»ﻣﻦ دﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻢ« واﻗﻌﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻧﺴﺒﺖ‪ ،‬ﻟﺤﻈﻪي‬
 ‫‪١٤‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫آﺧﺮي در ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪» ،‬ﻣﻦ ﻣﻲﻣﻴﺮم« ﻏﻴﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﻛﻼم‪ ،‬ﻛﻼم آﺧﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺑﺎزي را ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺟﻨﻮن روز‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ 1949‬در ﻣﺠﻠﻪي ‪ Empédocle‬ﺑﻪ‬

‫ﭼﺎپ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬در آن زﻣﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻨﻮاناش اﻳﻦ اﺳﺖ‪» :‬ﻳﻚ ﺣﻜﺎﻳﺖ؟« ﺑﺎ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺳﻮآل ﺑﺮ روي ﺟﻠﺪ‪ ،‬و »ﻳﻚ ﺣﻜﺎﻳﺖ« ﺑﺪون ﻋﻼﻣﺖ ﺳﻮآل در‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺠﻠﻪ و ﺑﺎﻻي ﻣﺘﻦ‪ .‬ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺑﺎ اول ﺷﺨﺺ ﻣﻔﺮد آﻏﺎز ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﺒﻬﻢ ﺑﺎ اﺷﺎره ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﮔﺎه ﺷﻜﻞ اﺗﻮﭘﺮﺗﺮه و اﺗﻮﺑﻴﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻼﻣﻲ ﻏﻴﺮ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ اﻧﮕﺎر درﺑﺎرهي ﺧﻮد ﺣﺮف زدن ﺗﻨﻬﺎ از ﺧﻼل ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻛﻼﻣﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬راوي ﺑﺮ اﻫﻤﻴﺖ ﻗﻀﺎﻳﺎ و ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎز ﺑﻮدنﺷﺎن‬
‫ﺗﻜﻴﻪي ﺧﺎﺻﻲ دارد‪ .‬از ﺣﺮف زدن ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ‪ ،‬رو ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻣﻲﻛﻨﺪ و‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ واﻗﻌﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎدﺗﺎن ﺑﺎﺷﺪ«‪ .‬اﺷﺎره ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﺸﻬﻮد‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﺷﺎرهﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ زﻧﺪهﮔﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪ ،‬ﻃﻲ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬
‫از اﻧﺘﺸﺎر »ﺟﻨﻮن روز« ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺷﺎرات ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ‬
‫ﺿﻤﺎﻧﺘﻲ ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﺎ ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﺣﻜﺎﻳﺖ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬در ﻫﻤﺎن‬
‫آﻏﺎز ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪»:‬ﻧﻪ ﻓﺎﺿﻞام ﻧﻪ ﺟﺎﻫﻞ« و ﻛﻼم رواﻳﻲ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲي آنﭼﻪ را ﻛﻪ در اداﻣﻪ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ ،‬در اﺑﻬﺎم ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﮔﺬارد‪ .‬ﻛﻼم‬
‫رواﻳﻲ درﻳﻦﺟﺎ ﻃﻮريﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ اﻣﻜﺎن اﻳﺰوﺗﻮﭘﻴﻚ را در ﻫﻢ ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮ‬
‫ﺟﻮر ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ )‪ (signe‬ﺑﺎ ﺧﻮدش‪» .‬ﻣﻦ« آﻏﺎزﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎن »ﻣﻦ«ي‬
 ‫‪١٥‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ »ﻗﺎﻧﻮن« ﮔﻔﺖ و ﮔﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪي اﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ‬

‫ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﺮهﮔﺸﺎﻳﻲ و ﺑﻪ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻣﻲرﺳﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻞﻛﻪ‬
‫ﺑﺎ ﺧﻮد ﻛﻼم رواﻳﻲ ﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻮادث را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺎه‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﻛﻼم‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ آﻏﺎزﻳﻦاش )ﻧﻪ ﻓﺎﺿﻞام ﻧﻪ ﺟﺎﻫﻞ( در ﻫﻢ ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻼم آﻏﺎزﻳﻦ‪ ،‬در ﮔﻔﺖ و ﮔﻮي ﺑﺎ ﭘﺰﺷﻚﻫﺎ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ اﻋﺘﺒﺎر‪ ،‬اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻫﻴﭻ ﺟﺎ آﻏﺎز‬
‫ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬و ﻫﻴﭻ ﺟﺎ ﺑﻪ آﺧﺮ ﻧﻤﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮدن ﺣﻜﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ آﻧﻦ ﺑﺎﻃﻞ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻲ اﻳﺴﺘﺪ‪ ،‬و ﺣﻜﻢ ﻣﺮگاش را اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﻳﻚ ﺣﻜﺎﻳﺖ؟ ﻧﻪ‪.‬‬
‫ﺣﻜﺎﻳﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻوﻗﺖ‪.«.‬‬
‫ﺗﻬﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﺣﻜﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺻﺪاي رواﻳﻲ )ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺧﻨﺜﺎ ﻳﺎ‬
‫‪ (neutre‬و ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن آن ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ ﻛﻪ راويﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬از ﺷﻜﻞ ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺤﻮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬و اﻳﻦ ﮔﻮﻳﺎ ﻳﻜﻲ از اﻓﺸﺎﮔﺮيﻫﺎي اﺗﻮﺑﻴﻮﮔﺮاﻓﻲﺳﺖ‪.‬‬
‫)ﺧﻮد‪ ‬ﺑﻼﻧﺸﻮ از ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮدن ﺑﻴﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ(‪» .‬ﺟﻨﻮن روز« ﺑﻪ‬
‫درﺟﻪاي از ﻣﺮﺋﻴﺖ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﺣﻜﺎﻳﺖ را ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺤﻮ‬
‫ﺷﺪن‪ ،‬ارادهي زﻳﺮﻛﺎﻧﻪاي ﻧﻬﻔﺘﻪﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرش ﻣﺤﺮوم ﻛﺮدن از »ﺧﺼﻮﺻﻲ«‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺎرش ﺗﺰرﻳﻖ راز اﺳﺖ‪ ،‬و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪاي ﻛﻪ‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺣﺮفﻫﺎي دروﻧﻲ را ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻓﺸﺎي ﻓﺠﺎﻳﻊ ﻧﺎزﻳﺴﻢ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻞ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻜﻮت‪ ،‬ﺑﻪ ﻟﻄﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ )ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﻬﺪهي ﺣﻜﺎﻳﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻦ(‬
 ‫‪١٦‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮدن رواﻳﺖ )ﺑﻌﺪ از آﺷﻮﻳﺘﺲ ﺷﻌﺮ ﮔﻔﺘﻦ( ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ‬

‫اﺳﺘﺘﻴﻜﻲﺳﺖ ﻛﻪ آﺷﻮﻳﺘﺲ ﺑﻪ ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻜﻞ‬
‫اﻋﺘﺮاف ﺑﻼﻧﺸﻮﺳﺖ‪ ،‬و ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻮﻗﺮاﻧﻪﺗﺮﻳﻦ اﻋﺘﺮافﻫﺎ‪» .‬ﺗﺎرﻳﻚ در دﻳﮕﺮي« از‬
‫»ﺳﻨﮓ ﺑﻮدن‪ ،‬ﺳﻨﮕﻲ ﻛﻪ آدمﻫﺎي ﺗﻨﻬﺎ را ﺳﻨﮓﺳﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ« ﺑﻪ ﺳﺘﻮه‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺑﻼﻧﺸﻮ در »ﺟﻨﻮن روز« ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻲ از ﮔﺬﺷﺘﻪي ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬رواﻧﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪاش را ﻣﺮور ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻳﻦ ﻛﺎر را‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺪت ادﺑﻲ‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ اﻧﮕﺎر وﻇﻴﻔﻪي ادﺑﻴﺎت اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺴﻮوﻟﻴﺖ ﺗﻤﺎﻣﻲي اﻳﻦﻫﺎ را‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻴﭻ اﻋﺘﺮاف ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮ دوش ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫در ﺑﻄﻦ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﺬرد‪ ،‬ﻧﻪ ﭼﻴﺰي ﻣﻲﮔﺬرد ﻧﻪ ﭼﻴﺰي ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ‬
‫ﭼﻴﺰ ﺧﺎﻃﺮه و ﺗﻬﺪﻳﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺬرِ ﻟﺤﻈﺎت ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻟﻮﻻﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲآوﻳﺰد ﻛﻪ‬
‫روي ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻲ ﭼﺮﺧﻨﺪ و »ﻫﻤﺎن« را از ﺳﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻜﺮار ﺣﻜﺎﻳﺘﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮي‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﮔﺮﻳﺰﮔﺎه‪ .‬در ﺗﻤﺎمِ ﺣﻜﺎﻳﺖ اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻳﺎدآوري‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از دﺳﺖ دادن ﻣﻮﺟﻮداﺗﻲ ﻛﻪ دوﺳﺖ ﻣﻲدارد‪ ،‬ﺿﺮﺑﻪايﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﻋﻮض ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ را ﺗﻨﮓ ﺑﻪ آﻏﻮش ﮔﺮﻓﺘﻦ‪،‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻓﻘﻂ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ در اﻃﻤﻴﻨﺎن اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﺤﻨﻪي ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ در‬
‫ﮔﺎراژ‪ ،‬ﻣﺮدي راه را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﻟﺴﻜﻪي ﺑﭽﻪ واﮔﺬار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎدﺛﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ‬
‫اﻓﺘﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ دﻳﮕﺮي ﺧﻮدش را ﻛﻨﺎر ﻣﻲ ﻛﺸﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي دﻳﮕﺮي‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪١٧‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫»ﺳﻤﺖ و ﺳﻮي داﺳﺘﺎن ﮔﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ«‪ .‬ﭘﺎﻳﺎنِ ادﺑﻴﺎت وﺻﻒ ﻧﺎﺷﺪﻧﻲ و‬

‫»اﻓﺴﺎﻧﻪ«‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎنِ زﺑﺎن‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺎﻳﺎن ﻫﻢ‪-‬زﻣﺎﻧﻲي ﻟﻔﻈﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺑﻲ ﻧﻈﻤﻲ را‬
‫ﻧﻈﻢ دﻳﮕﺮي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن ﺣﻜﺎﻳﺖﻫﺎي ﻣﺘﻀﺎد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم‬
‫ﺗﻔﺎوتﻫﺎﻳﺸﺎن‪ ،‬ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و در ﺻﻔﺤﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﻜﺎﻳﺖ‬
‫ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭼﻮن زﺑﺎن ﻧﻪ ﺑﻴﺎن و ﻧﻪ ﭘﺮﺳﺶ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﻮد‪ ‬اﺳﺘﻨﻄﺎق اﺳﺖ‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮي ﻳﻚ دﺳﺘﺎوﻳﺰ اﺳﺖ‪ :‬ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎﻧﻲ ﺳﭙﺮدن ﻛﻪ‬
‫ﻛﺎرﺷﺎن ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دادن اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺸﻢ ﭘﺰﺷﻚ و روان ﭘﺰﺷﻚ ﻧﮕﺎه و‬
‫ذﻫﻦ را ﺑﺎزرﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮ ﻧﻈﺮﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬در ﻋﻴﻨﻴﺖ ﻣﺴﺎﻋﺪﺷﺎن‪ ،‬ﻫﻢ‬
‫دﺳﺖ ﻧﻈﻢاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻈﻢ ﺣﺎﻛﻢ‪ .‬ﻣﻦ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ »ﺣﻜﺎﻳﺖ« ﺳﻮق ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫دﻋﻮت ﺑﻪ ﺣﻜﺎﻳﺖ‪ ،‬دﻋﻮت ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪي اﺳﺖ‪.‬‬
‫» ﻣﺴﻠﻤﻦ ﻫﻴﭻ ﻛﺪامﺷﺎن ﻣﺎﻣﻮر ﭘﻠﻴﺲ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﭼﻮن دو ﻧﻔﺮﺷﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ دو ﻧﻔﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻗﺪرت‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮدن و ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن‪ ،‬ﮔﺰارشِ ﭘﻠﻴﺲ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮدن‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪي ‪ Marianne‬در ﺷﻤﺎرهي ‪ 299‬ﺧﻮد )ﻫﻔﺘﻪي ‪ 13‬ﺗﺎ ‪ 19‬ژاﻧﻮﻳﻪ‬

‫‪ (2003‬در ﻓﺮاﺧﻮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﺎپ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪﮔﺎن را دﻋﻮت ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ ﻓﻮرﻳﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺟﻨﮓ در ﻋﺮاق و ﺑﺮاي ﺻﻠﺢ در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ‬
‫راهﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﻋﺠﻴﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮاﺧﻮان را‬
 ‫‪١٨‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎمِ ﻏﺎﻳﺐﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻗﺮن‪ ،‬ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ دﻳﺪه‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻇﻬﻮر ﻏﺎﻳﺐ؟‬
‫ﻗﺮار ﺑﻮد اﻳﻦ ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬در آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ‪ ،‬ﺧﺒﺮ‬
‫ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ »ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺖ«‪ .‬ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﻏﻴﺒﺖ ﻏﺎﻳﺐ‪ ،‬ﭼﻪ‬
‫ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺑﻼﻧﺸﻮ ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻏﻴﺒﺖاش را ﺗﻜﺮار‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﻨﺞ ﺷﻨﺒﻪ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻓﻮرﻳﻪ ‪ ،2003‬ﺑﻼﻧﺸﻮ در ﺣﻮﻣﻪي ﭘﺎرﻳﺲ‬
‫ﻏﻴﺒﺖاش را ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪي ﺧﻮدش‪ ،‬ﺗﺎ روز دوﺷﻨﺒﻪ ﺧﺒﺮ ﺑﻪ‬
‫رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﻤﻲرﺳﺪ‪ .‬ﺻﺒﺢ دوﺷﻨﺒﻪ ‪ 24‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﺗﻌﺪاد اﻧﮕﺸﺖ ﺷﻤﺎري‬
‫از دوﺳﺘﺎن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ ،‬ﺑﻼﻧﺸﻮ را ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻮﻣﻮﻧﺪ ﻣﺮگ »ﻣﺮﻣﻮزﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي دوران« را ﺧﺒﺮ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬و آﺛﺎر‬
‫اﻧﺘﻘﺎدي او را »ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ آﺛﺎر ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ« اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻴﮕﺎرو از ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻏﻴﺒﺖ ﺧﺎﻣﻮش« ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﺮﺟﻴﺢ‬
‫داد ﺣﺘﻲ اﻟﻤﻘﺪور در رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﮔﺮوﻫﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﺸﻮد‪» .‬ﻣﺪتﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ آﻳﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر ﻣﻲﻛﺸﻴﻢ‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺐ ﺧﻮن روزﻫﺎﻳﻤﺎن اﺳﺖ‪«...‬‬
‫ﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ »ﺑﻼﻧﺸﻮ ﺧﻮد را ﭘﺎك ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪ .‬و در اداﻣﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻴﻢ‬
‫‪»:‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺳﺎرﺗﺮ ﺧﻮد را ﭘﺸﺖ وﻳﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎﻓﻪي ﻓﻠﻮر ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲداد‪ ،‬ﭼﻨﺪ‬
‫ﻣﺘﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ )‪ (...‬ﺑﻼﻧﺸﻮ‪ ،‬ﻣﺎﺳﻜﻮﻟﻮ‪ ،‬آﻧﺘﻠﻢ‪ ،‬ﻛﻠﻮد روآ و ﻣﻴﺘﺮان در ﺧﺎﻧﻪي‬
‫ﻣﺎرﮔﺮﻳﺖ دوراس ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.«...‬‬
 ‫‪١٩‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ژان داﻧﻴﻞ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎنﮔﺬار و ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺠﻠﻪي ﻧﻮول اﺑﺴﺮوآﺗﻮر ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺑﻼﻧﺸﻮ‬

‫اﻳﻦ وﻳﮋهﮔﻲ را داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد اﺟﺎزه دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺸﻬﻮر‬
‫ﺷﺪن دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎري ﻧﺰﻧﺪ و اﺣﺘﻴﺎﺟﻲ ﺑﻪ ﺑﺎزيﻫﺎي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﮔﺮوﻫﻲ‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪...‬ﺑﻼﻧﺸﻮ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ »دﻳﮕﺮي« اﺳﺘﻌﺪاد ﺧﺎﺻﻲ داﺷﺖ‪.«...‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ 2003‬ﻓﻀﺎي ادﺑﻲي ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ را ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ‬

‫ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻓﺮاﻣﺘﻨﻲ و ﭼﻨﺪ زﺑﺎﻧﻲ ﺷﺪ‪» .‬ﻓﻀﺎي ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ«‬
‫ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﮋوﻫﺶﮔﺮان و ﻣﺘﺮﺟﻤﺎن آﺛﺎر ﺑﻼﻧﺸﻮ در ﺳﺮاﺳﺮ‬
‫دﻧﻴﺎ را ﮔﺮدﻫﻢ ﻣﻲآورد‪.‬‬

‫و ﭼﻨﺪ ﺳﭙﺎسﮔﺰاري‪ :‬از ﻛﺮﻳﺴﺘﻒ ﺑﻴﺪان ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﻫﻢ او ﺑﻮد ﻛﻪ‬

‫زﻧﺪهﮔﻲ ﻧﺎﻣﻪي ﺑﻼﻧﺸﻮ را ﻧﻮﺷﺖ و ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬آرﺷﻴﻮﻫﺎ و ﻣﻨﺘﺸﺮﻧﺎﺷﺪهﻫﺎي‬
‫ﺑﻼﻧﺸﻮ ﻛﻪ در اﺧﺘﻴﺎر اﻳﻦ ﻗﻠﻢ ﻗﺮار داد‪ ،‬راه ورود اﻳﻦ اﺛﺮ ﺑﻪ زﺑﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮ را‬
‫ﻫﻤﻮار ﻛﺮد‪ .‬و از ژك درﻳﺪا و ﻣﻮﻧﻴﻚ آﻧﺘﻠﻢ‪ ،‬دارﻧﺪهﮔﺎن ﺣﻘﻮق ﻣﻌﻨﻮيي آﺛﺎر‬
‫ﺑﻼﻧﺸﻮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﻠﻢ اﺟﺎزه و اﺧﺘﻴﺎر دادﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻼﻧﺸﻮ را ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﻴﺎورد‪.‬‬

‫ﭘﺲ اﻳﻦ ﺟﻨﻮن روز اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ .‬و ﺑﻼﻧﺸﻮ »ﺗﺒﺴﻤﻲ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮ ﭼﻬﺮهاي ﻛﻪ از ﭼﻬﺮه ﻧﻤﻲاﻓﺘﺪ‪«.‬‬

‫ﭘﺮﻫﺎم ﺷﻬﺮﺟﺮدي‬
 ٢٠ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

:‫ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﻛﻪ در ﺗﻬﻴﻪي اﻳﻦ ﻳﺎدداﺷﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‬

BIDENT Christophe, Maurice Blanchot, partenaire invisible,

Champ Vallon, 1998
COLLIN Françoise, Maurice Blanchot et la question de l’écriture,
Gallimard, 1971
DERRIDA Jacques, Parages, Galilée, 1986
-, Demeure – Maurice Blanchot, Galilée, 1998
FOUCAULT Michel, La pensée du dehors, Fata Morgana, 1986
LAPORTE Roger, Maurice Blanchot ; l’ancien, l’effroyablement
ancien, Fata Morgana, 1987
LEVINAS Emmanuel, Sur Maurice Blanchot, Fata Morgana,
1975
Critique, n°229, « Maurice Blanchot », Minuit, juin 1966
Gramma, n° 3-4, « Lire Blanchot I », 1976
Gramma, n° 5, « Lire Blanchot II », 1976
Lignes, n° 11, « Maurice Blanchot », Séguier, septembre 1990
L’œil-de-bœuf, n° 14-15, « Maurice Blanchot », Deuxième
trimestre 1998
Ralentir Travaux, n° 7, « Maurice Blanchot », hiver 1997
 ٢١ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻛﺘﺎب ﺷﻨﺎﺳﻲي ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻼﻧﺸﻮ‬

Thomas l’Obscur, Gallimard, 1941, rééd. Gallimard, 2005

Comment la littérature est-elle possible ?, José Corti, 1942

Aminadab, Gallimard, 1942 (collection L’Imaginaire, n°501,

2004)

Faux Pas, Gallimard, 1943

Le Très-Haut, Gallimard, 1948 (collection L’Imaginaire, n°203,

1988)

L’Arrêt de mort, Gallimard, 1948 (collection L’Imaginaire, n°15,

1977)

La Part du feu, Gallimard, 1949

Lautréamont et Sade, Minuit, 1949 (réédition augmentée d’une

préface, 1963)

Thomas l’Obscur, nouvelle version, Gallimard, 1950 (collection

L’Imaginaire, n°272, 1992)

Au moment voulu, Gallimard, 1951

 ٢٢ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

(collection L’Imaginaire, n°288, 1993)

Le Ressassement éternel, Minuit, 1951 (rééd. Gordon & Breach,

Paris, London, New York, 1970 ; rééd. in Après coup précédé par
Le Ressassement éternel, Minuit, 1983)

Celui qui ne m’accompagnait pas, Gallimard, 1953

(collection L’Imaginaire,n°300, 1993)

L’Espace littéraire, Gallimard, 1955 (collections Idées, 1968 ;

Folio essais, n°89, 1988)

Le Dernier Homme, Gallimard, 1957 (nouvelle version, 1977 ;

collection L’Imaginaire, n°283, 1992)

La Bête de Lascaux, G.L.M., 1958 (rééd. Montpellier, Fata

Morgana, 1982 ; rééd. in Une voix venue d’ailleurs, Gallimard
(collection Folio essais, n°413, 2002)

Le Livre à venir, Gallimard, 1959 (collections Idées, 1971 ; Folio

essais, n°48, 1986)

L’Attente L’Oubli, Gallimard, 1962

(collection L’Imaginaire, n°420, 2000)

L’Entretien infini, Gallimard, 1969

 ٢٣ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

L’Amitié, Gallimard, 1971

La Folie du jour, Montpellier, Fata Morgana, 1973, rééd.

Gallimard, 2002

Le Pas au-delà, Gallimard, 1973

L’Écriture du désastre, Gallimard, 1980

De Kafka à Kafka, Gallimard, 1981 (collections Idées, n°453,

1982 ; Folio essais, n°245, 1994)

Après coup, précédé par Le ressassement éternel, Minuit, 1983

Le Nom de Berlin, Berlin, Merve, 1983 (édition bilingue)

La Communauté inavouable, Minuit, 1983

Le Dernier à parler, Montpellier, Fata Morgana, édition originale

1984, édition définitive 1986 (version de 1984 rééd. in Une voix
venue d’ailleurs, Gallimard, Folio essais, n°413, 2002)

Michel Foucault tel que je l’imagine, Montpellier, Fata Morgana,

1986 (rééd. in Une voix venue d’ailleurs, Gallimard, Folio essais,
n°413, 2002)

Sade et Restif de la Bretonne, Bruxelles, Complexe, 1986

 ٢٤ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

Sur Lautréamont [ouvrage regroupant des textes de Maurice

Blanchot, Julien Gracq et J.-M. G. Le Clézio], Bruxelles,
Complexe, 1987

Joë Bousquet [ouvrage regroupant des textes de Maurice Blanchot

et Joë Bousquet], Montpellier, Fata Morgana, 1987

Une voix venue d’ailleurs : Sur les poèmes de Louis-René des Forêts,
Plombières-les-Dijon, Ulysse, Fin de Siècle, 1992 (rééd. in Une
voix venue d’ailleurs, Gallimard, Folio essais, n°413, 2002)

L’Instant de ma mort, Montpellier, Fata Morgana, 1994, réed.

Gallimard, 2002

Les Intellectuels en question, Fourbis, 1996 (rééd. Tours, Farrago,

2000)

Pour l’amitié, Fourbis, 1996 (rééd. Tours, Farrago, 2000)

Henri Michaux ou le refus de l’enfermement, Tours, Farrago, 1999

Une voix venue d’ailleurs, Gallimard, Folio essais, n°413, 2002

Écrits politiques 1958-1993, Lignes-éditions Léo Scheer, 2003

Chroniques littéraires du Journal des débats : avril 1941-août 1944,

textes choisis et établis par Christophe Bident, Cahiers de la nrf,
 ٢٥ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

Gallimard, 2007

Écrits politiques 1953-1993, Cahiers de la nrf, Gallimard, 2008

Lettres à Vadim Kozovoï, édition établie, présentée et annotée par

Denis Aucouturier, et suivie de « La Parole ascendante »,
Houilles, éditions Manucius, 2009

La Condition critique : articles 1945-1998, textes choisis et établis

par Christophe Bident, Cahiers de la nrf, Gallimard, 2010
‫‪٢٦‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬
 ‫‪٢٧‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺟﻨﻮن روز‬
 ‫‪٢٨‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻧﻪ ﻓﺎﺿﻞام ﻧﻪ ﺟﺎﻫﻞ‪ .‬ﺧﻮﺷﻲﻫﺎﻳﻲ داﺷﺘﻪام‪ .‬اﻳﻦﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪ :‬زﻧﺪﮔﻲ‬

‫ﻣﻲﻛﻨﻢ و اﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﻟﺬت را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﻣﺮگ؟‬
‫وﻗﺘﻲ ﺑﻤﻴﺮم )ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻻ( ﺑﻪ ﻟﺬت ﺑﻲﻛﺮاﻧﻲ ﻣﻲرﺳﻢ‪ .‬از ﻣﺰهي اوﻟﻴﻪي‬
‫ﻣﺮگ ﺣﺮﻓﻲ ﻧﻤﻲزﻧﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻲﻣﺰه اﺳﺖ و اﻏﻠﺐ ﻧﺎﻣﻄﺒﻮع‪ .‬درد ﻛﺸﻴﺪن‬
‫ﺧﺮﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻬﻤﻲ ﻛﻪ از آن ﻣﻄﻤﺌﻦام از اﻳﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ‪ :‬از‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدن ﻟﺬﺗﻲ ﺑﻲﺣﺪ و ﺣﺼﺮي دارم و از ﻣﺮدن ارﺿﺎي ﺧﺎﻃﺮي‬
‫ﺑﻲﺣﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺮﺳﻪ زدهام‪ .‬از ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ رﻓﺘﻪام‪ .‬ﺳﺎﻛﻦ‪ ،‬در اﺗﺎﻗﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺮﻛﺮدهام‪.‬‬
‫ﻓﻘﻴﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻏﻨﻲﺗﺮﺷﺪم‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﻓﻘﻴﺮﺗﺮ از ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ‪ .‬در ﻛﻮدﻛﻲ ﺷﻮر و‬
 ‫‪٢٩‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺷﻮﻗﻲ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآوردم‪ .‬ﻛﻮدﻛﻲام ﻣﺤﻮ ﺷﺪ‪،‬‬

‫ﺟﻮاﻧﻲام در راه اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻪ اﻫﻤﻴﺘﻲ دارد‪ :‬از آنﭼﻪ ﺑﻮد ﺷﺎدانام‪ ،‬آنﭼﻪ‬
‫ﻫﺴﺖ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬آنﭼﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻳﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫وﺟﻮدم آﻳﺎ ﺑﺮﺗﺮ از وﺟﻮد دﻳﮕﺮان اﺳﺖ؟ ﺷﺎﻳﺪ‪ .‬ﺳﺮﭘﻨﺎﻫﻲ دارم‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺟﺬام ﻧﺪارم‪ ،‬ﻛﻮر ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬دﻧﻴﺎ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻪ ﺧﻮشﺑﺨﺘﻲ‬
‫ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي‪ .‬اﻳﻦ روز را ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪ ،‬روزي ﻛﻪ ﺑﻴﺮون از آن ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻪﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦ را از ﻣﻦ ﺳﻠﺐ ﻛﻨﺪ؟ و ﺑﺎ اﻳﻦ روزي ﻛﻪ ﺧﻮدش را‬
‫ﻣﺤﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺧﻮدم را ﻣﺤﻮ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪ ،‬ﻓﻜﺮي‪ ،‬ﻳﻘﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن‬
‫ﻣﻲآورد‪.‬‬

‫ﻛﺴﺎﻧﻲ را دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪ ،‬از دﺳﺖﺷﺎن دادم‪ .‬وﻗﺘﻲ اﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ وارد‬
‫ﺷﺪ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪم‪ ،‬ﭼﻮن ﻋﻴﻦ ﺟﻬﻨﻢ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ دﻳﻮاﻧﮕﻲام ﺑﻲﺷﺎﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺳﺮﮔﺮداﻧﻲام ﻇﺎﻫﺮ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻃﻦام دﻳﻮاﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺧﺸﻢ‬
‫ﻣﻲآﻣﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﭼﺮا اﻳﻦﻗﺪر آراماﻳﺪ؟ ﺣﺎل آنﻛﻪ از ﺳﺮ ﺗﺎ ﺑﻪ ﭘﺎ‬
‫ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺷﺐ در ﻛﻮﭼﻪﻫﺎ ﻣﻲدوﻳﺪم‪ ،‬ﻧﻌﺮه ﻣﻲﻛﺸﻴﺪم‪ ،‬روز ﺑﻪ آراﻣﻲ‬
‫ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدم‪.‬‬

‫ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ ﺟﻨﻮن دﻧﻴﺎ زﻧﺠﻴﺮ ﭘﺎره ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﺮا ﺳﻴﻨﻪي‬
‫دﻳﻮار ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﺮا؟ ﺑﻲدﻟﻴﻞ‪ .‬ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ ﺷﻠﻴﻚ ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬
 ‫‪٣٠‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺧﺪا‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﻲ؟ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ دﺳﺖ از دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﻛﺸﻴﺪم‪ .‬دﻧﻴﺎ ﻣﺮدد ﻣﺎﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺗﻌﺎدلاش را ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ‬ﻋﻘﻞ‪ ،‬ﺧﺎﻃﺮه ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﻮﻳﻢ ﺑﺎزآﻣﺪ و دﻳﺪم ﻛﻪ ﺣﺘﺎ در ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ‬

‫روزﻫﺎ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺧﻮد را ﺗﻤﺎم و ﻛﻤﺎل ﺑﻴﻨﻮا ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻣﻌﺬاﻟﻚ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﻦ ﻫﻤﻪ‬
‫وﻗﺖ‪ ،‬ﺧﻮشﺑﺨﺖ ﺑﻮدم‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻓﻜﺮ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﻛﺸﻒ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪي‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻪﻧﻈﺮم ﻣﻲآﻣﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎزم‪ .‬از ﺧﻮدم ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬ﻏﻤﮕﻴﻦ ﻧﺒﻮدهام‪،‬‬
‫ﺣﺲ ﻧﻜﺮدهام ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲام ﺷﻜﺎف ﻣﻲﺧﻮرد؟ ﺑﺎري‪ ،‬اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﺮ‬
‫دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬وﻗﺘﻲﻛﻪ ﺑﺮﻣﻲﺧﺎﺳﺘﻢ و در ﻛﻮﭼﻪ ﻣﻲدوﻳﺪم‪ ،‬وﻗﺘﻲﻛﻪ در ﮔﻮﺷﻪاي از‬
‫اﺗﺎق ﺳﺎﻛﻦ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪم‪ ،‬ﻃﺮاوت‪ ‬ﺷﺐ‪ ،‬ﺛﺒﺎت‪ ‬زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﺗﻨﻔﺲ و ﺷﺎداﺑﻲ وا‬
‫ﻣﻲداﺷﺖ‪.‬‬

‫آدمﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ از ﻣﺮگ ﻓﺮار ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺗﻴﺮهي ﻏﺮﻳﺒﻲ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮي ﻓﺮﻳﺎد‬
‫ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮدن‪ ،‬ﻣﺮدن‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ از زﻧﺪﮔﻲ ﺑﮕﺮﻳﺰﻧﺪ‪» .‬ﭼﻪ‬
‫زﻧﺪﮔﻲﺋﻲ‪ ،‬ﺧﻮدم را ﻣﻲﻛﺸﻢ‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮم‪ «.‬اﻳﻦ ر ّﻗﺖ اﻧﮕﻴﺰ و ﻏﺮﻳﺐ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮﺧﻮردم ﻛﻪ ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻧﮕﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻛﺖ ﺷﻮ‪،‬‬
‫و ﺑﻪ ﻣﺮگ‪ ،‬دور ﺷﻮ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ زﻧﺎن‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت‪ ‬زﻳﺒﺎ‪ .‬وﺣﺸﺖ ﻣﺮدان را‬
‫ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺐ در آنﻫﺎ رﺧﻨﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺮحﻫﺎﻳﺸﺎن را ﻧﺎﺑﻮد‬
 ‫‪٣١‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻳﺸﺎن را ﻏﺒﺎر‪ ،‬ﻣﺘﻌﺠﺐاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ آدمﻫﺎي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻬﻤﻲ‬

‫ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ دﻧﻴﺎ را ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺮ ﺑﺎد ﻣﻲرود‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﻣﺼﻴﺒﺖﻫﺎﻳﻢ را ﺷﺮح دﻫﻢ؟ ﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ راه ﺑﺮوم‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻔﺲ‬
‫ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻧﻔﺲام از ﺳﻨﮓ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻦام از آب‪ ،‬و ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد از‬
‫ﺗﺸﻨﮕﻲ ﻣﻲﻣ‪‬ﺮدم‪ .‬ﻳﻚ روز‪ ،‬در ﺧﺎك ﻓﺮوﻳﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺰﺷﻚﻫﺎ ﻣﺮا از ﮔ‪‬ﻞ‬
‫ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﻠﻮاﺋﻲ در ﻗﻌﺮ اﻳﻦ زﻣﻴﻦ‪ .‬ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺳﺮد اﺳﺖ؟ از‬
‫آﺗﺶ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺎرزار اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎﻣﻠﻦ ﺑﻲ ﺣﺲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ‪ .‬ﻻﻣﺴﻪام در دو ﻣﺘﺮي‬
‫ﭘﺮﺳﻪ ﻣﻲزد‪ :‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ داﺧﻞِ اﺗﺎقام ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدم‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﺎﻗﻮ ﺑﻪ‬
‫آراﻣﻲ ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪام ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎري‪ ،‬اﺳﻜﻠﺖ ﺷﺪم‪ .‬ﺷﺐ‪ ،‬ﻻﻏﺮيام در ﺑﺮاﺑﺮم ﻗﺪ‬
‫ﻋﻠﻢ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﻣﻮﺣﺶام ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ رﻓﺖ و آﻣﺪ‬
‫ﻓﺮﺳﻮدهام ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬آه‪ ،‬ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﺧﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﺧﻮدﺧﻮاهام؟ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﺟﺰ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻧﺪارم‪ ،‬ﺗﺮﺣﻢ ﺑﺮاي‬

‫ﻫﻴﭻﻛﺲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺪرت ﻣﺎﻳﻠﻢ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻛﺴﻲ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺪرت ﻣﺎﻳﻠﻢ ﻛﺴﻲ‬
‫ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﻦ‪ ،‬ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﺑﺮاي ﺧﻮدم ﺑﻲ اﺣﺴﺎس‪ ،‬ﻓﻘﻂ در‬
‫آنﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ درد ﻣﻲﻛﺸﻢ‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﺎراﺣﺘﻲﺷﺎن ﺑﺮاﻳﻢ درد ﺑﻲ‬
‫ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎ اﻳﻦﻫﻤﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻃﻤﺎﻧﻴﻨﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲﺷﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ‪،‬‬
‫ﻫﺮ ﺣﺲ ﺧﻮشﺑﺨﺘﻲ از آنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻴﺮم )ﺑﺮاﻳﻢ ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ را‬
‫ﺑﻜﺸﻢ‪(.‬‬
 ‫‪٣٢‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺑﺎ ﻗﺪرت‪ ‬ﺑﻠﻮغ از ﮔﻮدالِ ‪‬ﮔﻞ ﺑﻴﺮون آﻣﺪم‪ .‬ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻛﻪ ﺑﻮدم؟ ﻛﻴﺴﻪاي از آب‪،‬‬
‫ﭘﻬﻨﻪاي ﻣﺮده‪ ،‬ﻳﻚ ﻋﻤﻖِ ﺧﻔﺘﻪ ﺑﻮدم‪) .‬ﺑﺎ اﻳﻦﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪﻛﺴﻲ ﺑﻮدم‪،‬‬
‫دوام ﻣﻲآوردم‪ ،‬در ﻋﺪم ﻧﻤﻲاﻓﺘﺎدم‪ (.‬از دور ﺑﻪ دﻳﺪارم ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻮدﻛﺎن‬
‫در ﻛﻨﺎرم ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬زﻧﺎن روي زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ دﺳﺖﺷﺎن را‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺟﻮاﻧﻲام را داﺷﺘﻪام‪ .‬اﻣﺎ ﺧﻼ ﻣﻦ را ﻛﺎﻣﻠﻦ ﺳﺮﺧﻮرده‬
‫ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺗﺮﺳﻮ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮردهام‪ .‬ﻛﺴﻲ )ﻣﺮدي ﺧﺸﻢﮔﻴﻦ( دﺳﺘﻢ را ﮔﺮﻓﺖ و‬

‫ﭼﺎﻗﻮﻳﺶ را در آن ﻓﺮو ﻛﺮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺧﻮن‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣﺮد ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ‪ .‬دﺳﺖاش‬
‫را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲداد ﺗﺎ آن را روي ﻣﻴﺰ ﻳﺎ روي در ﻣﻴﺦﻛﻮب ﻛﻨﻢ‪ .‬ﭼﻮن اﻳﻦ‬
‫ﺑﺮﻳﺪهﮔﻲ را ﺑﺮ ﻣﻦ وارد ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺮد‪ ،‬دﻳﻮاﻧﻪ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد دوﺳﺖ ﻣﻦ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬زناش را ﺑﻪ آﻏﻮشام ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن دﻧﺒﺎلام ﻣﻲﻛﺮد و‬
‫ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزد‪»:‬ﻣﻦ ﻣﻠﻌﻮنام‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻠﻌﺒﻪي ﻫﺬﻳﺎﻧﻲ ﻏﻴﺮاﺧﻼﻗﻲام‪ ،‬اﻋﺘﺮاف‪،‬‬
‫اﻋﺘﺮاف‪ «.‬دﻳﻮاﻧﻪاي ﻋﺠﻴﺐ‪ .‬در ﻃﻮلِ اﻳﻦ ﻣﺪت‪ ،‬ﺧﻮن ﺑﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﻟﺒﺎس )ﻛﺖ و‬
‫ﺷﻠﻮارم( ﻣﻲﭼﻜﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻴﺶﺗﺮ وﻗﺖﻫﺎ در ﺷﻬﺮﻫﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﭼﻨﺪ وﻗﺖ آدﻣﻲ ﻋﺎﻣﻲ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺬبام ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺗﻜﺜّﺮ ﺑﺮاﻳﻢ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬در دﻳﮕﺮي ﺗﺎرﻳﻚ ﺑﻮدم‪،‬‬
‫ﻫﻴﺞ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮ ﺑﻮدم‪ .‬اﻣﺎ ﻳﻚ روز از اﻳﻦﻛﻪ ﺳﻨﮕﻲ ﺑﺎﺷﻢ ﻛﻪ آدمﻫﺎي ﺗﻨﻬﺎ را‬
 ‫‪٣٣‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺳﻨﮓﺳﺎر ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮه آﻣﺪم‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮن را ﺑﻪ وﺳﻮﺳﻪ ﺑﻴﺎﻧﺪازم‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫آراﻣﻲ ﺻﺪاﻳﺶ زدم‪»:‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮ‪ ،‬ﺗﺎ از روﺑﻪرو ﺑﺒﻴﻨﻢات‪«.‬‬
‫)ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻟﺤﻈﻪاي‪ ،‬او را ﺑﻪ ﻛﻨﺎري ﺑﻜﺸﻢ‪ (.‬دﻋﻮﺗﻲ از روي‬
‫ﺑﻲاﺣﺘﻴﺎﻃﻲ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻲﻛﺮدم اﮔﺮ ﭘﺎﺳﺦ داده ﺑﻮد؟‬

‫ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ را اﻗﺮار ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻫﺎي زﻳﺎدي ﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻤﻴﺮم ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ‬
‫ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺪﻫﺎ ﻋﻮض ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺎﺷﻴﻪﻫﺎي ﻋﺮﻳﺾﺗﺮ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪي‬
‫ﺳﺴﺖﺗﺮ‪ .‬ﺑﺎري‪ ،‬ﺑﺎ آدمﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎدي ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدهام‪ ،‬اﻣﺮوز از اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ‬
‫ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻫﺮﻛﺲ ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﻠّﺘﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ دﻳﮕﺮيي ﺑﻲﻛﺮان ﻣﻦ‬
‫را ﺑﻴﺶﺗﺮ از آنﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﻮدم ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﺴﺘﻲام از‬
‫اﺳﺘﺤﻜﺎم اﻋﺠﺎب اﻧﮕﻴﺰي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﺎ ﻣﺮضﻫﺎي ﻣﻬﻠﻚ ﻫﻢ ﻣﺮا‬
‫ﺳﺮﺳﺨﺖ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﻣﻌﺬرت ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از ﺧﻮدم‬
‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮي را زﻳﺮ ﺧﺎك ﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫ﻛﻢﻛﻢ ﺑﻴﻨﻮا ﻣﻲﺷﺪم‪ .‬ﺑﻲﻧﻮاﻳﻲ ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺣﻠﻘﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ دورم ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ‬

‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ اوﻟﻲاش ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬آﺧﺮياش ﺟﺰ‬
‫ﺧﻮدم ﭼﻴﺰي ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬روزي‪ ،‬ﺧﻮدم را در ﺷﻬﺮ ﻣﺤﺒﻮس دﻳﺪم‪:‬‬
‫ﺳﻔﺮ ﻛﺮدن‪ ،‬اﻓﺴﺎﻧﻪاي ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﻠﻔﻦ از ﭘﺎﺳﺦدادن ﺑﺎزاﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻢ‬
‫ﻓﺮﺳﻮده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬از ﺳﺮﻣﺎ رﻧﺞ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪم‪ ،‬ﺑﻬﺎر‪ ،‬زود‪ .‬ﺑﻪ ﻛﺘﺎبﺧﺎﻧﻪﻫﺎ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎ‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﻛﻨﺎن آﺷﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻣﺮا ﺑﻪ زﻳﺮزﻣﻴﻦﻫﺎي ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه ﮔﺮم‬
 ‫‪٣٤‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻛﺎري ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮشﺣﺎﻟﻲ ﺑﺮ ﻧﺮدهﻫﺎي‬
‫ﺑﺎرﻳﻚ ﻣﻲﺟﺴﺘﻢ و ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﺠﻠﺪﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻲآوردم ﻛﻪ ﺑﻌﺪ آنﻫﺎ را ﺑﻪ ذﻫﻦِ‬
‫ﺗﺎرﻳﻚ‪ ‬ﺧﻮاﻧﺶ ﻣﻲﺳﭙﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦ ذﻫﻦ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻦ ﺣﺮفﻫﺎﻳﻲ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان‬
‫ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺣﻮاﻟﻪ ﻛﺮد‪ ،‬زﻳﺮ ﻧﮕﺎهاش‪ ،‬ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻲﺷﺪم‪ ،‬ﻣﺮا ﻫﻤﺎنﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﻮدم‬
‫دﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺣﺸﺮه‪ ،‬ﺟﺎﻧﻮري ﺑﺎ ﻓﻚ‪ ‬زﻳﺮﻳﻦ ﻛﻪ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﺎرﻳﻚ ﺑﻲﻧﻮاﻳﻲ آﻣﺪه‪.‬‬
‫ﻛﻪ ﺑﻮدهام؟ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮآل ﻣﺮا در ﻧﮕﺮاﻧﻲﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ‬
‫ﻓﺮو ِﺑ ‪‬ﺒﺮَد‪.‬‬

‫ﺑﻴﺮون‪ ،‬ﺧﻴﺎلِ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ از ﻧﻈﺮم ﮔﺬﺷﺖ‪ :‬در دو ﻗﺪﻣﻲ‪ ،‬درﺳﺖ ﻧﺒﺶ ﻛﻮﭼﻪاي‬
‫ﻛﻪ داﺷﺘﻢ ﺗﺮك ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬زﻧﻲ ﺑﺎ ﻛﺎﻟﺴﻜﻪي ﺑﭽﻪ ﺑﻲﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲدﻳﺪماش‪ ،‬ﻛﺎﻟﺴﻜﻪ را ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲداد ﺗﺎ از در ﮔﺎراژي وارد ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻴﻦ ﻣﺮدي ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪناش را ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم از ﻫﻤﻴﻦ در وارد‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﻗﺪم ﺑﺮ درﮔﺎه ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻛﺮد و دوﺑﺎره ﺧﺎرج‬
‫ﺷﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻣﺮد ﻛﻨﺎر در اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺎﻟﺴﻜﻪي ﺑﭽﻪ‪ ،‬از ﻣﻘﺎﺑﻞاش‬
‫ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻋﺒﻮر از درﮔﺎه ﻛﻤﻲ ﺑﺎﻻ آﻣﺪ و زن ﺟﻮان‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦﻛﻪ ﺳﺮش‬
‫را ﺑﺮاي دﻳﺪن ﻣﺮد ﺑﺎﻻ آورد‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪي ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺮا ﺗﺎ ﻫﺬﻳﺎن ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ‪ .‬ﺑﻲﺷﻚ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ آنرا ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮاي ﺧﻮدم ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻢ و ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد از آن ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدم‪،‬‬
‫ﻟﺤﻈﻪاي را از آنِ ﺧﻮد ﻛﺮده ﺑﻮدم ﻛﻪ از آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬روز‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ واﻗﻌﻪاي‬
 ‫‪٣٥‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎنِ ﺧﻮد ﺗﻌﺠﻴﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻨﻚ ﭘﺎﻳﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮا ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮدم ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻓﺮا ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن آﻏﺎز ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺎدي ﻣﺮا در ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻪ آن ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺘﻢ‪ ،‬اﻣﺎ داﺧﻞ ﻧﺸﺪم‪ .‬از روزﻧﻪ‪ ،‬ورودي ﺳﻴﺎه‪ ‬ﺣﻴﺎﻃﻲ را‬
‫ﻣﻲدﻳﺪم‪ .‬ﺑﻪ دﻳﻮار ﺑﻴﺮون ﺗﻜﻴﻪ دادم‪ ،‬ﻗﻄﻌﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮدم ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮﻣﺎ ﺳﺮ ﺗﺎ‬
‫ﭘﺎﻳﻢ را در ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ آراﻣﻲ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ ﻫﻴﻜﻞِ ﻋﻈﻴﻢام‬
‫وﺳﻌﺖ‪ ‬اﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎي ﺑﻲﻛﺮان را ﺟﺬب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻴﻜﻞ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺣﻘﻮقِ ﻃﺒﻴﻌﺖ‪‬‬
‫واﻗﻌﻲاش ﺑﺮﻣﻲﺧﺎﺳﺖ و ﻣﻦ در ﺷﺎدي و ﻛﻤﺎلِ اﻳﻦ ﺧﻮشﺑﺨﺘﻲ ﻣﻨﺰل‬
‫ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎ ﺳﺮي ﺑﻪ ﺑﻠﻨﺪاي ﺳﻨﮓ آﺳﻤﺎن و ﭘﺎﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﺳﻨﮓ‬
‫ﻓﺮش راه‪.‬‬

‫ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ واﻗﻌﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﺎدﺗﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دﺷﻤﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬از ﻫﻴﭻﻛﺲ آزار ﻧﻤﻲدﻳﺪم‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ در ﺳﺮم ﺗﻨﻬﺎﻳﻲي ﺑﺰرﮔﻲ‬
‫ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ در آن ﻣﺤﻮ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺳﺎﻟﻢ از آن‬
‫ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺑﺪون ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﺧﺮاﺷﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﻢ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد‬
‫ﺑﻴﻨﺎﻳﻲام را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬ﻛﺴﻲ روي ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ ﺷﻴﺸﻪ ﺧُﺮد ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ ﻣﺘﺰﻟﺰلام ﻛﺮد‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ داﺧﻞ دﻳﻮار‬
‫ﻣﻲﺷﻮم‪ ،‬در ﺑﻴﺸﻪي ﭼﺨﻤﺎق ﭘﺮت و ﭘﻼ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ .‬از ﻫﻤﻪ ﺑﺪﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻲرﺣﻤﻲي‬
 ‫‪٣٦‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻫﻮﻟﻨﺎك‪ ‬روز ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻢ و ﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‬
‫ﻧﮕﺎه ﻧﻜﻨﻢ‪ ،‬دﻳﺪن وﺣﺸﺖ ﺑﻮد‪ ،‬و از دﻳﺪن دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪن از ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﮔﻠﻮﻳﻢ‬
‫را ﭘﺎره ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻎﻫﺎي ﻛﻔﺘﺎري را ﻣﻲﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﺮا زﻳﺮ‬
‫ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﺎﻧﻮري وﺣﺸﻲ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ )اﻳﻦ ﺟﻴﻎﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎنام‪ ،‬ﺟﻴﻎﻫﺎي ﺧﻮد‪‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﻮد‪(.‬‬

‫ﺷﻴﺸﻪ را ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮ ﭘﻠﻚﻫﺎ ﭘﻮﺳﺘﻪاي ﻟﻐﺰاﻧﺪﻧﺪ و روي ﭘﻠﻚﻫﺎ ﺟﺪار‬

‫ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺣﺮف ﻣﻲزدم ﭼﻮن ﺣﺮف ﺑﺨﻴﻪﻫﺎ را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫»ﻣﻲﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﺪ«‪ ،‬اﻳﻦ را ﺑﻌﺪﻫﺎ ﭘﺰﺷﻚ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺑﻴﺪم! ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮم را‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻮر ﻫﻔﺖ روزه ﻧﮕﺎه ﻣﻲداﺷﺘﻢ‪ :‬ﻧﻮر اﻓﺸﺎﻧﻲ زﻳﺒﺎ! ﺑﺎري‪ ،‬ﻫﻔﺖ روز‬
‫ﻣﺠﻤﻮع‪ ،‬ﻫﻔﺖ روﺷﻨﺎﻳﻲي اﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺟﻨﺐ و ﺟﻮشِ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و از ﻣﻦ ﺣﺴﺎب ﭘﺲ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‬
‫ﺗﺼﻮ‪‬رش را ﺑﻜﻨﺪ؟ ﮔﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ »:‬اﻳﻦ ﻣﺮگ اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ‬
‫ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ زﺣﻤﺖاش ﻣﻲارزد‪ ،‬ﺗﺎﺛﺮآور اﺳﺖ‪ «.‬اﻣﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﻲ ﮔﻔﺘﻦِ‬
‫ﺣﺮﻓﻲ ﻣﻲﻣ‪‬ﺮدم‪ .‬ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ‪ ‬زﻣﺎن‪ ،‬ﻗﺎﻧﻊ ﺷﺪم ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮم ﺟﻨﻮنِ روز را‬
‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪ ،‬ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮد‪ :‬ﻧﻮر دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬روﺷﻨﺎﻳﻲ ﻫﺮﺟﻮر ﻋﻘﻞِ‬
‫ﺳﻠﻴﻢ را از دﺳﺖ داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﻃﺮز ﻧﺎﻣﻌﻘﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻫﺠﻮم ﻣﻲآورد‪،‬‬
‫ﺑﻲﻗﺎﻋﺪه‪ ،‬ﺑﻲﻫﺪف‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺸﻒ ﻧﻴﺸﺘﺮي در ﺧﻼل زﻧﺪﮔﻲام ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫‪٣٧‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻣﻲﺧﻮاﺑﻴﺪم! ﺑﻴﺪار ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪم‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺪاي ﻣﺮدي را ﻣﻲﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ از ﻣﻦ‬

‫ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪ »:‬ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟«‪ .‬ﺳﻮآﻟﻲ ﻋﺠﻴﺐ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺎزﮔﻲ ﺑﺎ روز ﺳﺮ و ﻛﺎر ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﺘﺎ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦﻛﻪ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺷﺪم‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺷﻚ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻢ ﺷﺪهام‪ .‬ﻧﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺨﻮاﻧﻢ ﻧﻪ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﻤﺎل ﻣﻪ آﻟﻮد ﻣﺮا درﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﻏﺮاﺑﺖ از اﻳﻦ ﻗﺮار ﺑﻮد‪ :‬اﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮﺧﻮرد دﻫﺸﺘﻨﺎك ﺑﺎ روز را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآوردم‪،‬‬
‫وﻟﻲ از زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺸﺖ ﭘﺮدهﻫﺎ و ﺷﻴﺸﻪﻫﺎي دودي ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻲرﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﭼﻴﺰي را در ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ‪ ‬روز ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬از ﺗﻔ ّﻨﻦ و آﺳﺎﻳﺶ ﺳﺎﻳﻪ روﺷﻦ‬
‫ﺳﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬روز را ﻣﺜﻞ آب و ﻫﻮا ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ .‬و دﻳﺪن اﮔﺮ آﺗﺶ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ‪ ‬آﺗﺶ را ﻃﻠﺐ ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬و اﮔﺮ دﻳﺪن ﺳﺮاﻳﺖ ﺟﻨﻮن ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﻮاﻧﻪوار‬
‫اﻳﻦ ﺟﻨﻮن را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‪.‬‬

‫در ﻣﻮﺳﺴﻪ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌ ‪‬ﻴﺖ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﺟﻮاب ﻣﻲدادم‪.‬‬
‫ﭘﺰﺷﻚ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺶﮔﺎه ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺧﻮن داﺷﺖ )ﺑﻪ ﺧﻮن ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻮد(‪ ،‬ﻣﺮدم‬
‫وارد ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬داروﻳﻲ ﻣﻲﻧﻮﺷﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺗﺨﺖﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ دراز ﻛﺸﻴﺪه و ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮاب ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﺷﮕﺮد ﺟﺎﻟﺒﻲ داﺷﺖ‪ :‬ﺑﻌﺪ از ﻧﻮﺷﻴﺪن داروي‬
‫اﺻﻠﻲ ﻛﻤﻲ ﺳﻢ زد و در اﻏﻤﺎ ﻓﺮو رﻓﺖ‪ .‬ﭘﺰﺷﻚ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ دﻧﺎﺋﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺰﺷﻚ او را ﺑﻪ ﻫﻮش آورد و ﻋﻠﻴﻪ اﻳﻦ ﺧﻮاب ﺗﻘﻠﺒﻲ »ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮد«‪.‬‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪ! ﺑﻪ ﻧﻈﺮم‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬ﻟﻴﺎﻗﺖ ﺑﻬﺘﺮ از اﻳﻦ را داﺷﺖ‪.‬‬
 ‫‪٣٨‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦﻛﻪ اﻧﺪﻛﻲ ﻗﻮهي دﻳﺪم ﻛﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺧﺮﭼﻨﮓ در ﻛﻮﭼﻪ راه‬
‫ﻣﻲرﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺧﻮدم را ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪ دﻳﻮارﻫﺎ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻢ و‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ رﻫﺎﻳﺸﺎن‬
‫ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ ﮔﺮد ِ ﮔﺎمﻫﺎﻳﻢ‪ .‬روي اﻳﻦ دﻳﻮارﻫﺎ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﻫﻤﺎن آﮔﻬﻲ را‬
‫ﻣﻲدﻳﺪم‪ ،‬آﮔﻬﻲﺋﻲ ﺳﺎده ﺑﺎ ﺣﺮوف درﺷﺖ‪ :‬ﺗﻮ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲاش‪ .‬ﺑﻲﺷﻚ‪،‬‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢاش‪ ،‬و ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت‪ ‬ﻣﻬﻢ ﺑﺮﻣﻲﺧﻮردم‪،‬‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢاش‪.‬‬

‫ﻣﻌﺬاﻟﻚ ﭼﻴﺰي در ﻣﻦ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ از ﺧﻮاﺳﺘﻦ دﺳﺖ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮاﻳﻢ‬

‫ﻣﻼل ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﺣﺮف زدن ﺧﺴﺘﻪام ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬و‬
‫ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺣﺮف‪ ‬واﻗﻌﻲ ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭼﻪ ﻧﻴﺮوي ﻧﺪاﺷﺘﻪاي از ﻣﻦ ﻃﻠﺐ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺷﻤﺎ ﻟﻄﺎﻓﺖ و ﺧﻮشروﻳﻲ ﭼﺎﺷﻨﻲي ﮔﺮﻓﺘﺎريﻫﺎﻳﺘﺎن‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﺣﺮف ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬در ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬و ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ وﺿﻊ‪،‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺴﻲ را ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻲﻛﺮدم‪ .‬در ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﻤﻲ ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ‪ ،‬داﺷﺘﻢ‬
‫ﺑﻲﻧﻮا ﻣﻲﺷﺪم‪ .‬ﭘﺲ اﻳﻦ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﺎﮔﻮار از ﻛﺠﺎ ﻣﻲآﻳﺪ؟ ﺑﻪ ﮔﻤﺎنام در ﻛﻮﭼﻪ‬
‫ﺑﻪ آن ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪم‪ .‬ﻛﻮﭼﻪﻫﺎ‪ ،‬آنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻦ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ‪ ،‬ﻏﻨﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻧﻤﻲﺑﺨﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺑﺎ دﻧﺒﺎل ﻛﺮدنِ ﭘﻴﺎده روﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮوﺷﺪن در‬
‫روﺷﻨﺎﻳﻲي ﻣﺘﺮوﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آن ﺷﻬﺮ ﺷﻜﻮهﻣﻨﺪاﻧﻪ‬
‫ﻣﻲدرﺧﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻲاﻧﺪازه رﻧﮓ ﭘﺮﻳﺪه‪ ،‬ﻣﺤﻘﺮ و ﻓﺮﺳﻮده ﻣﻲﺷﺪم و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﺳﻬﻤﻲ ﻣﻔﺮط ﻛﻪ از اﻳﻦ زوال ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺎهﻫﺎﻳﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ‬
‫از آن ﺳﻬﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ از ﻣﻦ ﭼﻴﺰي ﻣﺒﻬﻢ و‬
 ‫‪٣٩‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺑﻲﺷﻜﻞ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻣﺘﻈﺎﻫﺮ و ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻼل آور ﺑﻮدنِ ﻓﻘﺮ در اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ آن را‬
‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﻨﺪ‪ :‬ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻢام ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻛﺴﻲ اﻳﻦ ﺟﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻛﻪ ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻢ‬
‫ﺣﺎﻣﻞِ ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ )ﮔﺎﻫﻲ ﭘﺰﺷﻚ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﭘﺮﺳﺘﺎرﻫﺎ(‪ :‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺳﻮادﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي‬

‫ﺧﻮدﺗﺎن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎﻳﻲ دارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻼ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺬاﺷﺘﻦِ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﮔﺮ ده‬
‫ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﻓﺎﻗﺪ آناﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲﺷﺎن ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ آنﻫﺎ را از‬
‫آنﭼﻪ ﻧﺪارﻧﺪ ﻣﺤﺮوم ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬و ﺗﻨﮓدﺳﺘﻲي ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب ﺑﻮد‬
‫ﺑﻲﺣﺮﻣﺘﻲ ﺑﻪ اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت آنﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬ﭼﺮا اﻳﻦ ﺳﺮزﻧﺶﻫﺎ؟ آﻳﺎ‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺧﻮدم را ﻣﻲدزدم؟ از ﻣﻦ ﭘﺲاش ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﺧﻮدم را ﻣﺤﺼﻮر‬
‫اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ و اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺑﺪﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ ﻣﻲدﻳﺪم‪ .‬و ﭼﻪﻛﺴﻲ را‬
‫ﻋﻠﻴﻪام ﻋﻠﻢ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؟ ﻋﻠﻤﻲ ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﺮﻫﺎﻧﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﺪاﺷﺖ و‬
‫ﺧﻮد ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻴﻬﻮده ﺑﻪ دﻧﺒﺎلاش ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﻦ آدم ﺑﺎﺳﻮادي ﺑﻮدم! اﻣﺎ ﺷﺎﻳﺪ‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦﻃﻮر ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ؟ ﻛﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﺮف‬
‫درﻣﻲآوردﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻗﺎﺿﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻪﻫﺎﺷﺎن ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﻨﺪ و‬
‫آﻣﺎدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮا روز و ﺷﺐ ﻣﺤﻜﻮم ﻛﻨﻨﺪ؟‬
 ‫‪٤٠‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﭘﺰﺷﻚﻫﺎ را دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺗﺮدﻳﺪﻫﺎﻳﺸﺎن ﭼﻴﺰي از ﻣﻦ ﻛﻢ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻦﺟﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﺧﺘﻴﺎراتﺷﺎن ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻛﺴﻲ‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺗﺎقﻫﺎﻳﻢ را ﻛﻪ ﺑﺎز‬
‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻫﻤﻪي ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦﺟﺎﺳﺖ ﻣﺎلِ ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮدﺷﺎن‬
‫را روي ﻗﺮاﺿﻪﻫﺎي اﻧﺪﻳﺸﻪام ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ :‬اﻳﻦ ﻣﺎلِ ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮح ِ ﺣﺎلام را‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ‪ :‬ﺣﺮف ﺑﺰن‪ ،‬و ﺷﺮح ﺣﺎلام ﺧﻮدش را در ﺧﺪﻣﺖ‬
‫آن ﻫﺎ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ‪ ،‬ﺧﻮدم را از ﺧﻮدم ﻣﺤﺮوم ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﺧﻮنام را و‬
‫ﺑﺎﻃﻦِ ﻣﺮﻣﻮزم را ﺑﻴﻦﺷﺎن ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬دﻧﻴﺎ را ﺑﻪ آن ﻫﺎ اﻣﺎﻧﺖ‬
‫ﻣﻲدادم‪ ،‬روز را ﺑﻪ آن ﻫﺎ ﻣﻲدادم‪ .‬زﻳﺮِ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﺸﺎن ﻛﻪ از ﭼﻴﺰي ﻣﺘﺤﻴﺮ‬
‫ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻗﻄﺮهاي آب ﻣﻲ ﺷﺪم‪ ،‬ﻟﻜﻪاي ﻣﺮﻛﺐ‪ .‬ﺧﻮدم را ﺑﻪ آنﻫﺎ ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻦ زﻳﺮ ﻧﮕﺎهﺷﺎن ﻣﻲﮔﺬﺷﺘﻢ‪ ،‬و دﺳﺖ آﺧﺮ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭽﻲي‬
‫ﻛﺎﻣﻞام ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ و دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي دﻳﺪن ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻫﻢ از‬
‫دﻳﺪنام دﺳﺖ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﺷﺪﻳﺪ از ﺟﺎ ﺑﺮﻣﻲﺧﺎﺳﺘﻨﺪ و ﻓﺮﻳﺎد‬
‫ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب‪ ،‬ﻛﺠﺎﻳﻴﺪ؟ ﻛﺠﺎ ﺧﻮدﺗﺎن را ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدهاﻳﺪ؟ ﭘﻨﻬﺎن‬
‫ﺷﺪن ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺮم اﺳﺖ‪ ،‬و از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ‪.‬‬

‫از ﭘﺸﺖ ﺳﺮﺷﺎن‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮِ ﻗﺎﻧﻮن را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﻧﻪ آن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ و ﻧﺎﻣﻄﺒﻮع اﺳﺖ‪ :‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮنِ دﻳﮕﺮي‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪش ﺗﻦ دﻫﻢ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻣﻦ ﺑﻮدم ﻛﻪ او را ﺑﻪ‬
‫وﺣﺸﺖ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﺣﺮفاش را ﺑﺎور ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻧﮕﺎهام ﺻﺎﻋﻘﻪ ﺑﻮد و‬
 ‫‪٤١‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫دﺳﺖﻫﺎﻳﻢ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﺗﺨﺮﻳﺐ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻦ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻪ ﻃﺮز ﻣﻀﺤﻜﻲ ﺗﻤﺎ ِم‬
‫اﻳﻦ ﻗﺪرتﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲداد‪ ،‬اﻇﻬﺎر ﻣﻲداﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﺎوداﻧﻪ در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮم زاﻧﻮ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ اﺟﺎزه ﻧﻤﻲداد ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺨﻮاﻫﻢ و وﻗﺘﻲ ﻛﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺣﻖ را ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ‬
‫اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﻳﻲ در ﻫﻴﭻ ﺟﺎ ﻧﺪارم‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ را ﺑﺎﻻﺗﺮ از اﺧﺘﻴﺎرات و‬
‫ﻗﺪرتﻫﺎ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻌﻨﻲاش اﻳﻦ ﺑﻮد‪ :‬ﺷﻤﺎ اﺟﺎزهي ﻫﻴﭻ ﻛﺎري ﻧﺪارﻳﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺧﻮدش را ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ :‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ اﺣﺘﺮام ﻧﻤﻲﮔﺬارﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻫﺪفﻫﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻣﻦ »ﻣﺠﺮي ﻋﺪاﻟﺖ«‬

‫ﺑﺴﺎزد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ »:‬ﺣﺎﻻ ﺗﻮ ﻣﻮﺟﻮدي اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻲ ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ‬
‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻠﻴﻪات ﻛﺎري ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻴﺞ ﭼﻴﺰ ﻣﺘﻌﻬﺪت‬
‫ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻮﮔﻨﺪﻫﺎ دﻳﮕﺮ ﺗﻮ را ﻣﻠﺰم ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻋﻤﺎلات ﺑﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮ ﻣﺮا زﻳﺮ ﭘﺎ ﻣﻲﮔﺬاري‪ ،‬و اﻳﻨﻚ ﻣﻦ ﺗﺎ ﺑﻪ اﺑﺪ ﺧﺪﻣﺘﻜﺎرت‪ «.‬ﺧﺪﻣﺘﻜﺎر؟ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻴﭻ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ‪» :‬ﻋﺪاﻟﺖ را دوﺳﺖ ﻣﻲداري‪ – .‬ﺑﺎري‪ ،‬اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﻪ ﻧﻈﺮم‬

‫ﻣﻲآﻳﺪ‪ - .‬ﭼﺮا اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﻲ ﻛﻪ ﻋﺪاﻟﺖ در ﺷﺨﺺ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪاي ﻣﺜﻞ ﺗﻮ‬
‫ﻣﻮرد ﺑﻲ اﺣﺘﺮاﻣﻲ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد؟ ‪ -‬وﻟﻲ ﺷﺨﺺ ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺧﻮدم ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‬
‫ﺳﺴﺖ ﺷﻮد‪ ،‬در ﻫﻤﻪي آن ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از آن درد‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ – .‬اﮔﺮ ﻋﺪاﻟﺖ در ﺗﻮ ‪‬‬
‫ﺳﺴﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ – .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺑﻪ او ﻣﺮﺑﻮط ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ – .‬ﻫﻤﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ ‪‬‬
 ‫‪٤٢‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﭼﻴﺰ ﺑﻪ او ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد‪ – .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪– .‬‬

‫اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻲ‪ ،‬اﮔﺮ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﻮي‪ ،‬اﻣﺎ اﮔﺮ دﻳﮕﺮان دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻫﺮﮔﺰ‪«.‬‬

‫ﺣﺮف ﻫﺎي ﭘﻮﭼﻲ ﻣﻲزد‪ » :‬ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ از ﻫﻢ‬
‫ﺟﺪا ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺗﻮ را دﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪ ،‬زﻳﺮ ﺳﻘﻒات زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮاﻫﻢ‬
‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺧﻮابﻣﺎن ﻳﻜﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪«.‬‬

‫ﻗﺒﻮل ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺧﻮدم را ﺑﻪ ﺣﺒﺲ ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﻣﻮﻗّﺘﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ اﻳﻦ ﻃﻮر‬
‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮب‪ ،‬ﻣﻮﻗّﺘﻦ‪ .‬در ﺳﺎﻋﺎت ﻫﻮاﺧﻮري‪ ،‬ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از‬
‫ﺳﺎﻛﻨﺎن‪ ،‬ﭘﻴﺮﻣﺮدي ﺑﺎ رﻳﺶ ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬روي ﺷﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻢ ﻣﻲﭘﺮﻳﺪ و ﺑﺎﻻي ﺳﺮم ادا‬
‫در ﻣﻲآورد‪ .‬ﺑﻪ او ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪»:‬ﭘﺲ ﺗﻮﻟﺴﺘﻮي ﺗﻮﻳﻲ؟« ﭘﺰﺷﻚ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ‬
‫ﺣﺮفام ﻣﻦ را ﻛﺎﻣﻠﻦ دﻳﻮاﻧﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآورد‪ .‬ﺳﺮآﺧﺮ ﻫﻤﻪ را ﺑﺮ ﭘﺸﺖام‬
‫ﺑﻪ ﮔﺮدش ﻣﻲﺑﺮدم‪ ،‬ﻛﻼﻓﻲ از ﻣﻮﺟﻮدات درﻫﻢ ﭘﻴﭽﻴﺪه‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪاي از اﻧﺴﺎن‬
‫ﻫﺎي ﺑﺎﻟﻎ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻴﻞِ ﭘﻮچ ﺳﻠﻄﻪ و اﺳﺘﻴﻼ و ﻳﻚ ﺟﻮر ﺑﭽﻪ ﺑﺎزي ﺑﺨﺖ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ‬
‫ﺑﻪ آن ﺑﺎﻻ ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪﺷﺎن‪ ،‬و ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲاﻓﺘﺎدم )ﭼﻮن ﺑﻪ ﻫﺮ‬
‫ﺣﺎل اﺳﺐ ﻛﻪ ﻧﺒﻮدم(‪ ،‬ﺑﻴﺶﺗﺮ رﻓﻴﻖﻫﺎﻳﻢ ﻫﻢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲاﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﺑﺎد‪‬‬
‫ﻛﺘﻚ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻟﺤﻈﺎت‪ ‬ﺷﺎدي ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫‪٤٣‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻗﺎﻧﻮن از رﻓﺘﺎرم ﺑﻪ ﺷﺪت اﻧﺘﻘﺎد ﻣﻲﻛﺮد‪ »:‬ﭘﻴﺶﺗﺮ‪ ،‬ﺷﻤﺎ را ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺘﻔﺎوتﺗﺮ‬

‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدم‪ – .‬ﻣﺘﻔﺎوت؟ ﻧﻤﻲﺷﺪ ﺷﻤﺎ را دﺳﺖ اﻧﺪاﺧﺖ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ‬
‫ﻣﺠﺎزات و ﺗﻨﺒﻴﻪ‪ .‬دﻳﺪنﺗﺎن ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ را دوﺳﺖ‬
‫داﺷﺘﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺮگ ﺑﻮد‪ .‬اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﮔﻮدال ﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪﻧﺪ و ﺧﻮدﺷﺎن را‬
‫ﭼﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ از ﻧﮕﺎهﺗﺎن ﺑﮕﺮﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﻦ ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬آﻳﺎ رﻓﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ؟ رﺣﻤﺖ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﺎ را ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ – .‬ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ از ﻣﻦ وﺣﺸﺖ‬
‫داﺷﺘﻨﺪ؟ ﻧﻪ وﺣﺸﺖ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶﻫﺎﻳﻲ از ﺗﻪ دل‪ ،‬ﻧﻪ ﻳﻚ‬
‫زﻧﺪهﮔﻲ درﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﻘﺎرت در ﻏﺒﺎر‪ .‬و ﺧﺼﻮﺻﻦ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲام ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻪ‬
‫ﻛﺴﻲ ﺟﺮات دارد ﺗﺎ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﺪ؟«‬

‫ﺳﺮش را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺠﻴﺒﻲ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ‪‬ﺑﺮد‪ .‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮدش ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮد‪ »:‬ﺷﻤﺎ ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪،‬‬
‫ﻧﻔﺎقاﻳﺪ‪ ،‬ﻗﺘﻞاﻳﺪ‪ ،‬وﻳﺮاﻧﻲاﻳﺪ‪ – .‬ﭼﺮا ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ؟ ‪ -‬ﭼﻮن ﻣﻦ ﻓﺮﺷﺘﻪي‬
‫ﻧﻔﺎق‪ ،‬ﻗﺘﻞ و ﭘﺎﻳﺎنام‪ – .‬ﺑﻪ او ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ از آن‬
‫ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﺮدوي ﻣﺎ را ﺣﺒﺲ ﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻗﺎﻧﻮن ﺧﻮﺷﻢ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ ‪‬ﭘﺮ از ﻣﺮد ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻨﺼﺮ زﻧﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر دﺳﺖام را ﺑﻪ زاﻧﻮﻳﺶ زد‪ :‬اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻋﺠﻴﺐ‪ .‬ﺑﻪ او اﻋﻼم ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدم‪ :‬ﻣﻦ ﻣﺮدي ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ زاﻧﻮ ﺑﺴﻨﺪه ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﻮاب اش‪ :‬زﻧﻨﺪه اﺳﺖ!‬
 ‫‪٤٤‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫اﻳﻦ ﻫﻢ ﻳﻜﻲ از ﺑﺎزيﻫﺎي ﻗﺎﻧﻮن‪ .‬ﺗﻜﻪاي از ﻓﻀﺎ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﺑﺎﻻي ﭘﻨﺠﺮه و ﺳﻘﻒ‬
‫را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ » :‬ﺷﻤﺎ آنﺟﺎﻳﻴﺪ«‪ .‬ﺑﺎ ﻗﻮ‪‬ت ﺑﻪ آن ﻧﻘﻄﻪ ﻧﮕﺎه‬
‫ﻣﻲﻛﺮدم‪» .‬آنﺟﺎﻳﻴﺪ؟« ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻗﺪرتام ﺑﻪ آن ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدم‪» .‬ﺧﻮب؟«‬
‫ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدم زﺧﻢﻫﺎ از ﻧﮕﺎهام ﻣﻲﺟﻬﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻨﺎﻳﻲام ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ زﺧﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺳﺮم ﺣﻔﺮهاي‪ ،‬ﮔﺎو ﻧﺮي ﺷﻜﻢ درﻳﺪه‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزد‪ » :‬آه‪ ،‬روز را‬
‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪ ،‬آه‪ ،‬ﺧﺪا‪ ،«.‬و از اﻳﻦ ﺟﻮر ﺣﺮف ﻫﺎ‪ .‬اﻋﺘﺮاض ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎزي‬
‫ﺑﻪ ﺷﺪت ﺧﺴﺘﻪام ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ او ﺣﺮص و وﻟﻊ ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻦ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻤﺎ ﺷﻴﺸﻪ ﭘﺮﺗﺎب ﻛﺮده اﺳﺖ؟ اﻳﻦ ﺳﻮآل در ﺗﻤﺎم‬
‫ﺳﻮآلﻫﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻮآل را دﻳﮕﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻦ از ﻣﻦ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻠﻜﻪ ﭼﻬﺎرراﻫﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي راهﻫﺎ از آن ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن‬
‫داده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻪ ﺟﻮاب ﻣﻦ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي را ﻓﺎش ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ از ﻣﺪت‬
‫ﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻓﺎش ﺷﺪه اﺳﺖ‪» .‬دﻟﻴﻞِ دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ﺣﺮف ﻧﺰدن‪.‬‬
‫ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺳﻮادﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺳﻜﻮت ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﻜﻮتﺗﺎن‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎﺑﺨﺮداﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞِ ﻣﻤﻜﻦ ﺷﻤﺎ را ﻟﻮ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ آنﻫﺎ ﺟﻮاب ﻣﻲدادم‪:‬‬
‫»اﻣﺎ ﺳﻜﻮت‪ ‬ﻣﻦ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ از ﺷﻤﺎ ﭘﻨﻬﺎناش ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﻛﻤﻲ دورﺗﺮ‬
‫دوﺑﺎره ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻳﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﻜﻮتام ﻣﺮا ﻟﻮ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻛﺎرﺗﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬و ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮاي ﻣﻦ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ ﻛﻤﻚام‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ «.‬ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ آﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ را ﺗﻜﺎن دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ آﺧﺮ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪٤٥‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖﻫﺎﻳﺸﺎن ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻤﻪﻣﺎن ﻋﻴﻦ ﺷﻜﺎرﭼﻴﺎن ﻧﻘﺎبدار‬

‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻣﻲﺷﺪ؟ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲداد؟ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮي‬
‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻛﻠﻤﺎت ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻜﻮت وارد ﻛﻠﻤﺎت ﻣﻲﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻣﻨﻲ ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺟﺰ ﻣﻦ ﻣﺘﻮﺟﻪاش ﻧﻤﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ »دﻗﻴﻘﻦ« ﭼﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؟ ‪-‬‬
‫ﻳﻚ ﺣﻜﺎﻳﺖ؟ ﺷﺮوع ﻛﺮدم‪ :‬ﻧﻪ ﻓﺎﺿﻞام ﻧﻪ ﺟﺎﻫﻞ‪ .‬ﺧﻮﺷﻲﻫﺎﻳﻲ داﺷﺘﻪام‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺗﻤﺎم داﺳﺘﺎن را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﺑﺎ‬
‫ﻋﻼﻗﻪ ﮔﻮش ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﻢ در اﺑﺘﺪا‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮاي ﻫﻤﻪﻣﺎن ﺗﻌﺠﺐآور‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ » :‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ آﻏﺎز‪ ،‬ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺎت ﺧﻮاﻫﻴﺪ رﺳﻴﺪ‪ «.‬ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ!‬
‫ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺑﻪ آﺧﺮ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺎﻳﺪ اﻗﺮار ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦِ ﺣﻜﺎﻳﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﻮادث ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﺳﻤﺖ‬
‫و ﺳﻮي داﺳﺘﺎن را از دﺳﺖ داده ﺑﻮدم‪ ،‬اﻳﻦ ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺧﻴﻠﻲ از‬
‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﺘﻮﻗﻊﺗﺮﺷﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آنوﻗﺖ ﺑﺮاي‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ دو ﻧﻔﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ از ﺷﻜﻞ اﻓﺘﺎدن ﺑﺎ ﺷﻴﻮهاي‬
‫ﺳﻨﺘﻲ‪ ،‬ﺣﺘﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻛﻪ در اﺻﻞ ﻳﻜﻲ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﮕﺮي‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي رواﻧﻲ‪ ،‬داﺋﻤﻦ ﺑﻪ ﮔﻔﺖ و ﮔﻮي ﻣﺎ ﺟﻨﺒﻪي ﻳﻚ‬
‫ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲي آﻣﺮاﻧﻪ ﻣﻲ داد‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت و ﺑﺎزرﺳﻲي اﺻﻠﻲ اﻛﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﻠﻤﻦ ﻫﻴﭻ ﻛﺪامﺷﺎن ﻣﺎﻣﻮر ﭘﻠﻴﺲ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﭼﻮن دو ﻧﻔﺮﺷﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
 ‫‪٤٦‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬

‫ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺳﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻦام ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻳﻚ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﺮز ﺑﺮﺟﺴﺘﻪاي اﺳﺘﺪﻻل‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدن وﻗﺎﻳﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‪.‬‬

‫ﻳﻚ ﺣﻜﺎﻳﺖ؟ ﻧﻪ‪ .‬ﺣﻜﺎﻳﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ وﻗﺖ‪.‬‬

‫‪٤٧‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬
‫‪٤٨‬‬ ‫ﺟﻨﻮن روز‬