Professional Documents
Culture Documents
3) Türki̇ye Tari̇hi̇
3) Türki̇ye Tari̇hi̇
3) Türki̇ye Tari̇hi̇
A) Saltuklular
I.Beylikler B) Mengücekler dc
Dönemi C) Anadolu Selçuklu Devleti
D) Danişmentliler
E) Artuklular
Türkiye ASD
Cumhuriyeti 1077/1308 MENGÜCEKLER 1080 – 1228
1923 - & TÜRKİYE Kurucusu, Mengücek Bey
TARİHİ Trabzon Rum devletinin güneye inmesine engel
oldular
Örnek Soru:
Örnek Soru:
Mengücekler tarafından günümüze kadar kalan bir
Anadolu’da kurulan ilk Türk beylği (devleti)
cami ve darüşşifadan oluşup Unesco tarafından
aşağıdakilerden hangisidir?
Dünya miras listesinde bulunan Türk İslam eseri
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mengücekler
B) Artukulular
A) Kale Cami
C) Saltuklular dc
B) Kayıtbey Cami
D) Danişmentliler
C) Yağıbasan
E) Artuklular
D) Yıldırım Darüşşifası
E) Divriği Ulu Cami dc
Örnek Soru:
SALTUKLULAR 1072 - 1202 Kayseri Ulu Cami hangi Türk – İslam devleti
Kurucusu, Ebul Kasım Saltuk döneminde inşa edildi
Erzurum ve civarında kuruldu A) Mengücekler
B) Artuklular
Rükneddin SüleymanĢah tarafından yıkıldı
C) Danişmentliler dc
D) Saltuklular
Üç Kümbetler, Mama Hatun, Tepsi Minare
E) Anadolu Selçuklu Devleti
1
DANĠġMENTLER 1080 – 1178 Örnek Soru:
Kurucusu, Gümüş Tekin Ahmet Gazi I. Danişmentliler
II.Çaka Beyliği
Sivas, Tokta ve Niksar‟da kuruldu III.Saltuklular
Yukarıda verilen Türk devletlerinden hangileri
II.Kılıcaslan tarafından yıkıldı Haçlılarla mücadele etmiştir?
2
I.MESUT 1116 – 1155 I. ĠZZETTĠN KEYKAVUS 1211 - 1220
II. Haçlı seferinde haçlıları mağlup etti. Sinop alındı (Kimi kaynaklar burada ilk tershane
inşa edildi)
Anadolu‟da ilk kez Bayındırlık ve
kurumsallaşma çalışmaları başlattı. Kıbrıs krallığı ve Venedikliler ile ticaret
antlaşması imzalandı
Ġlk kez bakır para basıldı
Trabzon Rum İmparatoru, Alexi Kommnen „i
Gecikmenin Nedeni, baĢlarda BSD’ye siyasi vergiye bağladı
açıdan bağlı kalınmasıdır. “1141 Katvan Savaşı
sonrası BSD yıkılış sürecine girdi” I. ALAEDDĠN KEYKUBAT 1220 - 1237
En parlak dönemdir
II.KILIÇ ARSLAN 1155 – 1192
ġahin ġah’tan Ankara – Çankırı Alâiye (Kandelar) kalesi alındı
DaniĢmentliler’den Elbistan ve Kayseri
Musul Atabeylği’nden Sivas ve Tokat’ı aldı - İlk tershane açıldı
- Aldığı sehirler arasında kendi adını
Bu durum Miryokefelon SavaĢı‟na yol açtı taşıyan tek şehir
Miryokefelon SavaĢı 17 Eylül 1176 Sinop‟ta büyük bir donanma inşâ ettirdi
- Son savunma savaşıdır
- Anadolu‟nun Türk yurdu olduğu kesinleşti Mengücekler’i aldı
Örnek Soru:
“Yurt tutan savaşı” olarak da adlandırılan Türkiye Böylece Anadolu Türk siyasi birliği
Selçuklu ilk Bizans arasında yapılan ve Anadolu’yu kesin olarak sağlandı
kesin olarak Türk yurdu haline getiren savaş
aşağıdakilerden hangisidir?
Yassı Çemen SavaĢı 1230
A) Kumdanlı Savaşı dc (Miryokefelonun diğer adı) ASD / HarzemĢahlar
B) Malazgirt Savaşı - HarzemĢahlar yıkılış sürecine girdi
C) Katvan savaşı - Anadolu doğrudan Moğol tehdidi altına girdi
D) Kösedağ Savaşı
E) Pasinler Savaşı
II.GIYASEDDĠN KEYHÜSREV 1237 - 1246
Prof.Dr. Erdoğan Merçil savaşın Isparta‟nın Yalvaç Moğol İstilasından kaçan Oğuzlar Anadolu‟ya
ilçesine bağlı Kumdanlı kasabasında geçtiğini sığındı
belirtmiştir.
Vezir Saadettin Köpek döneme damgasını
vurdu
İlk gümüş ve altın para basıldı
Baba Ġshak Ayaklanması 1240
İlk Kervansaray inşa edildi (ALAY HAN) - İlk ekonomik / dini / sosyal ayaklanmadır
Danişmentliler‟e son verildi.
Kösedağ SavaĢı 1243 (ASD / Moğol Ġlhanlı)
- Anadolu Türk siyasi birliği bozuldu
- Anadolu II. Beylikler sürecine girdi
RÜKNEDDĠN SÜLEYMAN ġAH - Anadolu Moğol Hâkimiyeti altına girdi
1196 – 1204
Erzurum‟u alarak Saltuklular‟a son verdi (1202) Örnek Soru:
Anadolu Selçukluların Harzemşahları hangi savaşta
yenmesi, “Anadolu’nun doğrudan Moğol tehdidi
I.GIYASEDDĠN KEYHÜSREV 1204 – 1211 altına” girmesine neden oldu?
II. Saltanat dönemi
A) Kösedağ B) Malazgirt C) Pasinler
Eyyubiler’in Anadolu’ya gelmesini engelledi
D) Miryokefelon E) Yassı Çemen dc
Venedikliler’le ilk Ticaret antlaşmasını yaptı
Para yoluyla Osmanlı‟ya bağlandı (80 Bin Eratna Devleti 1335 - 1381
akçe) Kayseri ve Sivas civarında kuruldu
Donanmaya sahiptir. Kadı Burhaneddin bu beyliğe son verdi
Ankara Savaşından sonra tekrar kuruldu
Kadı Burhaneddin Devleti 1381 – 1389
Germiyanoğulları 1299 - 1429 Sivas civarında kuruldu
Kütahya, TavĢanlı, Simav civarında kuruldu
Timur, Sivas‟a gelince teslim oldular
Çeyiz yoluyla Osmanlı‟ya bağlandı
4
Sahipataoğulları 1275 – 1342 TĠMUR ĠMPARATORLUĞU 1369 – 1507
Afyonkarahisar civarında kuruldu Kurucusu, Timur
Konya, ASD ve Karamanoğullarına başkentlik 11 yıl sürecek olan fetret dönemine neden
yaptı oldu
Merkez Diyarbekir; sonra Tebriz ġah Cihan eşi için Osmanlı mimarı olan
Mehmet İsa’ya TAÇ MAHAL‟i yaptırdı
Kur‟an-ı Kerim‟i Türkçe‟ye çevirdiler
Humayun ve Atakan önemli türbelerindendir
1473 Otlukbeli savaşı sonrası yıkılış sürecine
girdiler (Osmanlı & Akkoyunlu) Âyin-i Ekber ve Ekbernâme, Tarihçi Ebu’l
Fad’l Allema’ya aittir.
Safeviler yıktı (Şah İsmail)
5
Örnek Soru: 2011 KPSS
Mısır’ın başkenti Kahire’de bulunan El – Ezher camii Cengiz Han’ın torunu Hülagü Han tarafından İran’da
hangi devlet zamanında yapılmıştır? kurulan ve 1258’de Bağdat’ı alarak Abbasi
Devleti’ne son veren devlet aşağıdakilerden
A) Osmanlı Devleti hangisidir?
B) Eyyubiler
C) Safeviler A) İlhanlı Devleti dc
D) Memlukler B) Timur Devleti
E) Fatımiler dc C) Altınorda Devleti
D) Çağatay Devleti
E) Memluk Devleti
FATIMÎLER 909 - 1171
Kurucusu, Ebu Muhammed Ubeydullah ĠLHANLILAR 1256 - 1335
Kurucusu, Hülagü Han (torunu)
Tunus‟ta kuruldu.
Ġran’da kuruldu
El – Ezher Cami Kahire’dedir.
1243 Kösedağ SavaĢında ASD’yi yenerek
El – Ezher Üniversitesi bu dönemde kuruldu yıkılış sürecine soktular
Anadolu‟da çıkan Şah Kulu isyanında etkili Ünlü Seyyah Marco Polo‟nun seyahatnamesi bu
oldular. (1511 / II.Bayezid dönemi) dönem için önemli bir kaynaktır.
Uygurlar, Moğolların Türkleşmesinde etkili Timur, Çağatay Hanlığına bağlı ordu komutanıydı.
oldular Hanlığın zayıflamasından yararlanarak kendi adıyla
bilinen TĠMUR DEVLETĠ‟ni kurdu.
Cengiz Han ölmeden önce ülkeyi torunları ve bir
oğlu arasında paylaştırdı
KÜLTÜR ve UYGARLIK
ALTINORDA HANLIĞI 1227 - 1502
Kurucusu, Batu Han (torunu)
A – DEVLET YÖNETĠMĠ
Karadeniz’in kuzeyinde kuruldu
Eski Türk devletlerindeki
Rusların güneye inmesini engellediler
Kut Anlayışı
Timur‟la yaptıkları mücadeleyi kaybettiler,
parçalandılar Veraset Sistemi
Ġslamiyeti kabul eden ilk Türk Moğol İslam İslamiyet sonrası Türk Devletlerinde devam etti.
devletidir.
6
Divana Bağlı Saltanatlar B – ORDU
PĠS ATĠ
Gulaman-ı
Saray
Divan-ı Pervane Küçük yaşta,
Divan-ı Ġstifa çeşitli
milletlerden
Divan-ı Saltanat Hassa Askerleri
oluşur
Sipahiler
Ordunun asıl bö- Atlı aslerlerdir.
lümüdür. Savaş- Maaş yerine
Divan-ı Arz ta hükümdar ya- İkta alırlar
Divan-ı Tuğra nındadır
Bağlı Beylik
Divan-ı Ġşraf ve Devletler
Savaş zamanı
asker gönderirler
KAVRAMLAR
Türkmenler Gönüllüler
Sınır boylarında Savaş alanlarına
Boşlukları tamamlayınız savaşa her an
hazır birlikler
yakın sınır boyla-
rından orduya
katılırlar
Fecr-i Has
TaĢtar / Abdar: Leğen ve ibrikleri taşır, temizlikçi Ücretli Askerler
Rum, Frenk ve
Ruslardan oluşur
Havayic-i Salar: Saray aşçsı
Emir-i Mahfil: Sarayın protokol görevlisi Miri Arazi: Devlete ait araziler
7
Abbasiler’de Fütüvvet anlayışı Örnek Soru:
D) I ve III E) II ve III
“Gayr-i Müslimler ahi teşkilatına üye olamazlardı.
Böylece Türkler ekonomik hayatta etkin duruma
geldiler” F – DĠN ve ĠNANIġ
ġer-i Hukuk:
Tarikatlar, Anadolu’nun Türkleşmesinde ve
Boşanma, miras, noterlik, vakıfların yönetimi
İslamlaşmasında etkili oldular
davalarına bakar. Kadılar medreselerde yetişir.
Örf-i Hukuk:
Yöneticiler ile halk arasındaki sorunları çözer
Abdalan-ı Rum Bacıyan-ı Rum Fetayan-ı Rum
Emir-i Dad: Örf-i Mahkemelerden sorumlu olan Anadolu dervişleri Anadolu Kadınları Anadolu dervişleri
kişidir. Kanunlara karlı gelenler ve güvenliği teşkilatı teşkilatı teşkilatı
bozanların davalarına bakılırdı.
Divan-ı Mezalim:
Başkanı hükümdardır. Belirli günlerde toplanır. Gaziyan-ı Rum
Anadolu Gazileri
Kadıların verdiği kararlardan şikayetçi olanlar teşkilatı
saraya gelerek bu yüksek mahkemeye başvurur.
Temyiz mahkemesidir.
8
Örnek Soru: Diğer Önemli Bilim Adamları
Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda rol oynayan
Abdalan-ı Rum, Baciyan-ı Rum, Ahiyan-ı-ı Rum ve Boşlukları tamamlayınız
Baciyan-ı Rum unsurlarından ilk kez bahseden
tarihçi aşağıdakilerden hangisidri?
CACA BEY
A) Fuat Köprülü ASD’nin zayıf olduğu dönemlerde Kırşehir’i
B) Aşıkpaşazade dc yönetti
C) Kemalpaşazade
D) Erhan Afyoncu Kendi ismiyle anılan medresesi vardır
E) Naima
Bu medreselerde astronomi çalışmaları
G – DĠL ve EDEBĠYAT yapılmıştır.
Bu durum Türk dilinin gelişmesini olumsuz Vahdet-i Vücut görüşü ile varlığın tek olduğunu
etkiledi onunda “ALLAH” olduğu söylemiştir.
9
ÖNEMLĠ ESERLER ve ĠLKLER Alay Han
ANADOLU’DAKİ İLK KERVANSARAY
II.Kılıçarslan döneminde tamamlandı
Aşağıdaki boşluklarda ilgili eserleri Aksaray – Kayseri yolu üzerinde
yazınız
10
Süslemede
Halı dokuma, tezhip, minyatür, hat, nakkaşlık,
ebru, kakmacılık, ciltçilik, kabartma, çinicilik,
bitki, hayvan (kuş ve balık)
Musikide
Nevbet, ordu müziğinde önemli bir yer tutar.
Mevlevi ve ahi ayinlerinde görülen müzik ve
raks, tasavvuf müziğinin ilk örneklerini teşkil
eder
Örnek Soru:
I. Taş işlemeciliği
II.Yazılar
III. Geometrik şekiller
11