DEVLET İHALE KANUNU

 
          Kanun Numarası                  : 2886
          Kabul Tarihi                         : 8/9/1983
          Yayımlandığı R.Gazete         : 12Tarih : 10/9/1983   Sayı : 18161
          Yayımlandığı Düstur             : Tertip : 5   Cilt : 22   Sayfa : 573
*
**
Bu Kanun ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren
yönetmelik için, "Yönetmelikler Külliyatı" nın kanunlara göre
düzenlenen nümerik fihristine bakınız.
*
**
BİRİNCİ KISIM
Genel Esaslar
             Kapsam:
             Madde 1 – Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel
idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri
ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür. (1)
             Birinci fıkrada sayılan daire ve idarelere bağlı döner sermayeli kuruluşlar
ile özel kanunlarla veya özel kanunların vermiş olduğu yetkiyle kurulmuş
bulunan fonların yukarıda belirtilen işlerinin nasıl yapılacağı Maliye Bakanlığınca
hazırlanarak Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikte belirtilir.
             İlkeler:
             Madde 2 – Bu Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde,
uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin
sağlanması esastır.
             Başka başka istekliler tarafından karşılanması mutat olan muhtelif işler
bir eksiltmede toplanamaz. Ancak, ihalelerinin ayrı ayrı yapılacağı açıklanmak
suretiyle ilanları birarada yapılabilir.
             Bu Kanunda yazılı hallerden yararlanmak amacıyla ihale konusunu
oluşturan işler kısımlara bölünemez. Ancak, istekli çıkmadığı takdirde, alım
şekillerini değiştirecek mahiyette olmamak üzere önemli işlerin kısımlara
ayrılması mümkündür.
İhaleler kesin zaruret olmadıkça işin mahiyetine göre en uygun fiyatla temini
mümkün olan mevsimlerde yapılır.
Arsası temin edilmemiş, mülkiyet ve kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış
olan ve gerekli olduğu halde imar durumu, tip yapılarda tatbikat, diğerlerinde
avan projeleri ve bunlara dayalı keşifleri bulunmayan yapım işlerinde ihaleye
çıkılamaz.
Ancak, arsa temin edilmesi, mülkiyet ve kamulaştırma işlemlerinin
tamamlanması şartı; bina ve benzeri mahiyetteki inşaatlar dışındaki ihalelerde
aranmaz.
             İhale yetkilisi:
             Madde 3 – Bu Kanunda yazılı işleri yaptırmaya ve ve ihaleye, idarelerin
ita amirleri yetkilidir.
             Tanımlar:
             Madde 4 – Bu Kanunun uygulanmasında:
             Alım, Satım: Taşınır ve taşınmaz mallar ile her türlü ihtiyaç maddeleri,
hizmet ve hakların alım ve satımını,
             Hizmet: Kanun, tüzük ve yönetmeliklere göre çalıştırılan aylıklı, ücretli,
yevmiyeli ve sözleşmeli personel istimdamı hariç olmak üzere gerçek veya
tüzelkişilere ücret karşılığında yaptırılan araştırma, sondaj, imalat, prototip
imalat, istikşaf, etüt, harita plan, proje, kontrollük, müşavirlik ve benzeri her
türlü hizmetleri,
             Yapım: Her türlü inşaat, ihzarat, imalat, sondaj, tesisat, onarım, yıkma,
değiştirme, iyileştirme, yenileştirme ve montaj işlerini,
             Kira: Taşınır ve taşınmaz malların ve hakların kiralanmasını veya kiraya
verilmesini,
             Trampa ve Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Tesisi: Borçlar Kanunu ile Türk
Medeni Kanununun trampa ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile ilgili
maddelerinde gösterilmiş işlemleri,
             Taşıma: Yükleme, taşıma, boşaltma, depolama ve bunlara ilişkin ambalaj
işlerini,
             Tahmin edilen bedel: İhale konusu olan işlerin tahmin edilen bedelini ve
yapım işlerinde keşif bedelini,
             Uygun bedel: Artırmalarda, tahmin edilen bedelden aşağı olmamak
üzere, teklif edilen bedellerin en yükseğini; eksiltmelerde tahmin edilen bedeli
geçmemek üzere, teklif edilen bedellerin tercihe layık görülenini, bedel tahmini
yapılamayan ihalelerde teklif edilen bedellerin uygun görülenini,
             İdare: İhaleyi yapan daire, kurum ve kuruluşları,
             İstekli: İhaleye katılan gerçek veya tüzelkişi veya kişileri,
             İhale: Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla, işin istekliler arasından
seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve yetkili mercilerin onayı ile
tamamlanan sözleşmeden önceki işlemleri,
             Müteahhit: Üzerine ihale yapılan istekli veya isteklileri,
             Müşteri: Artırma sonunda kendisine ihale yapılan istekli veya isteklileri,
             Şartname: Yapılacak işlerin genel, özel, teknik ve idari esas ve usullerini
gösteren belge veya belgeleri,
             Sözleşme: İdare ile müteahhit veya müşteri arasında yapılan yazılı
anlaşmayı,
             İfade eder.
             İhaleye katılabilme şartları:
             Madde 5 – Bu Kanuna göre yapılacak ihalelere katılabilmek için kanuni
ikametgah sahibi olmak, gerekli nitelik ve yeterliği haiz bulunmak, istenilen
teminat ve belgeleri vermek zorunludur.
 5971
 
             İhaleye katılamayacak olanlar:
             Madde 6 – Aşağıdaki şahıslar doğrudan veya dolaylı olarak ihalelere
katılamazlar:
             1. İhaleyi yapan idarenin;
             a) İta amirleri,
             b) İhale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve
denetlemekle görevli olanlar,
             c) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve ikinci dereceye
kadar (ikinci derece dahil) kan ve sıhri hısımları,
             d) (Değişik : 2/3/1984 - 2990/2 md.) (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen
şahısların ortakları (bu şahısların yönetim kurullarında görevli olmadıkları
anonim ortaklıklar hariç).
             2. Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya
sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar.
             Şartnameler:
             Madde 7 – İhale konusu işlerin her türlü özelliğini belirten şartname ve
varsa ekleri idarelerce hazırlanır.
             Bu şartnamelerde işin mahiyetine göre konulacak özel ve teknik
şartlardan başka genel olarak aşağıdaki hususların da gösterilmesi zorunludur:
             a) İşin niteliği, nevi ve miktarı,
             b) Taşınmaz malların satışı, kiraya verilmesi, trampa edilmesi ve
üzerlerinde mülkiyetin gayri ayni hak tesisinde tapu kayıtlarına göre yeri, sınırı,
yüzölçümü, varsa pafta, ada ve parsel numarası ve durumu,
             c) Tahmin edilen bedeli, geçici teminat miktarı ve kesin teminata ait
şartlar,
             d) İşin yapılma yeri, teslim etme ve teslim alma şekil ve şartları,
             e) İşe başlama ve işi bitirme tarihi, gecikme halinde alınacak cezalar,
             f) İsteklilerde aranılan şartlar ve belgeler,
             g) İhaleyi yapıp yapmamakta ve uygun bedeli tespitte idarenin serbest
olduğu,
             h) İhale kararının karar tarihinden itibaren en geç 15 işgünü içinde ita
amirince onaylanacağı veya iptal edilebileceği,
             i) Vergi, resim ve harçlarla sözleşme giderlerinin kimin tarafından
ödeneceği,
             j) Ödeme yeri ve şartlarıyla avans verilip verilmeyeceği, verilecekse
şartları ve miktarı,
             k) Sözleşme konusu işlerin malzeme veya birim fiyatlarındaki
değişiklikler nedeniyle eğer ödenecekse fiyat farkının ne şekilde ödeneceği,
             l) Süre uzatımı verilebilecek haller ve şartları,
             m) İşin süresinden önce bitirilmesinde fayda görülen hallerde erken
bitirme primi verilecekse miktarı, şartları ve ödeme şekli,
             n) İhtilafların çözüm şekli.
             Şartname genel esasları:
             Madde 8 – Bakanlar Kurulu:
             a) Tip şartnamelerin genel ve ortak esaslarını belirlemeye,
             b) Şartnamelere konulmak üzere 7 nci maddede sayılan hususlarla ilgili
veya bunlar dışındaki konularda genel esaslar tespit etmeye,
             Yetkilidir.
 5972
 
İKİNCİ KISIM
İhale İşlemleri
BİRİNCİ BÖLÜM
İhaleye Hazırlık
             Tahmin edilen bedelin tespiti:
             Madde 9 – Tahmin edilen bedel, idarelerce tespit edilir veya ettirilir. İşin
özelliğine göre gerektiğinde bu bedel veya bu bedelin hesabında kullanılacak
fiyatlar belediye, ticaret odası, sanayi odası, borsa gibi kuruluşlardan veya
bilirkişilerden soruşturulur. Tahmin edilen bedel, bunun dayanaklarının da
eklendiği bir hesap tutanağında gösterilir ve asıl evrak arasında saklanır. Bu
bedel gerektiğinde ihale komisyonlarınca tahkik ettirilir.
             Ancak, yapım işlerinde bu işler için kanunların verdiği yetkiye
dayanılarak ilgili dairelerce tespit edilmiş birim fiyatları varsa, bunlar uygulanır.
             Bedelin tahmin edilememesi:
             Madde 10 – Sınai ve teknolojik zorunlulukların gerektirdiği durumlarda
ilgili bakanın onayı alınmak suretiyle, bedel tahmini yapılmadan kapalı teklif
usulüyle ihale yapılabilir.
             Onay belgesi:
             Madde 11 – (Değişik birinci fıkra : 2/3/1984 - 2990/3 md.) İhalesi
yapılacak her iş için bir onay belgesi hazırlanır. Onay belgesinde, ihale konusu
olan işin nevi, niteliği, miktarı, varsa proje numarası, tahmin edilen bedeli,
kullanılabilir ödenek tutarı, avans ve fiyat farkı verilecekse şartları, ihalede
uygulanacak usul, yapılacaksa ilanın şekli ve adedi, alınacaksa geçici teminat
miktarı belirtilir.
             Onay belgesinde ayrıca, Şartname ve eklerinin bir bedel karşılığında
verilip verilmeyeceği, bedel karşılığı verilecekse bedelin ne olacağı gösterilir.
             Şartnamelerin verilmesi:
             Madde 12 – İhalesi yapılacak işe ait şartnameler ve ekleri, özel
kanunlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, ilgili idarelerce hazırlanır ve
tasdikli örnekleri bedelsiz veya özelliklerine göre idarelerce takdir edilecek bir
bedel karşılığında isteyelere verilir.
             Şartname ve ekleri idarede bedelsiz görülebilir.
             İhale komisyonları:
             Madde 13 – (Değişik birinci fıkra : 2/3/1984 - 2990/4 md.) İta amirleri,
ilgili idarenin memurlarından birinin başkanlığında idareden, yapım işlerinde
işin ehli veya uzmanı olmak şartıyla, en az bir kişi ve maliye memurunun
katılmasıyla kurulacak komisyonları görevlendirirler.
             Askeri ihale komisyonlarının kaç kişiden ibaret olacağı ve nasıl kurulacağı
Milli Savunma ve Maliye Bakanlıklarınca birlikte hazırlanacak ve Bakanlar
Kurulunca çıkarılacak bir kararname ile tespit edilir.
             TBMM, Cumhurbaşkanlığı ve Sayıştay Başkanlığında teşkil edilecek
satınalma komisyonlarında maliye memurluğu görevi, bu kuruluşların saymanlık
işlerini yürüten muhasebe müdürü veya vazifelendireceği bir memur tarafından
yerine getirilir.
             Askeri ihale komisyonları ile diğer ihale komisyonlarına katılacak maliye
memuru, Maliye Bakanlığınca belirlenecek usule göre tespit edilir. 
             İl özel idarelerine ait ihaleler, il daimi encümenince, belediyelere ait
ihaleler belediye encümenince bu Kanun hükümlerine güre yürütülür.
             Komisyonlara yardımcı olmak üzere, ihale kararlarına katılmamak şartı
ile gereği kadar memur ve uzman da görevlendirilebilir.
             Komisyonların çalışması:
             Madde 14 – İhale komisyonları eksiksiz olarak toplanır. Komisyon
kararları çoğunlukla alınır. Oyların eşit olması halinde başkanın bulunduğu taraf
çoğunlukta kabul edilir. Kararlarda çekimser kalınamaz. Muhalif kalan üye karşı
oy gerekçesine kararın altına yazarak imzalamak zorundadır. Komisyon başkan
ve üyeleri, oy ve kararlarından sorumludurlar.
             İhale işlem dosyasının düzenlenmesi:
             Madde 15 – İhale suretiyle yapılacak işler için bir işlem dosyası
düzenlenir. Bu dosyada onay belgesi, varsa tahmin edilen bedele ilişkin hesap
tutanağı, şartname ve ekleri, gerekli projelar, ilana ilişkin belge ve gazete
nüshaları, sözleşme tasarısı ile saklanmasında yarar görülen diğer belgeler
bulunur.
             Şartnamelerde tekniğe uygun olmayan veya gerçekleşmesi mümkün
bulunmayan kayıt ve şartların bulunduğu anlaşıldığı takdirde, komisyonlar ilgili
idareye şartnameleri düzelttirmek üzere ihaleyi erteler. Bu durumda ihale,
yeniden düzenlenecek şartnameye ve 19 uncu madde uyarınca yapılacak ilana
göre göre yürütülür.
             (Son fıkra Mülga : 2/3/1984 - 2990/5 md.)
             İsteklilerde aranacak nitelikler ve istenecek belgeler:
             Madde 16 – İdarece ihalelerin en elverişli koşullarla sonuçlandırılmasını
sağlamak amacıyla, isteklilerde belirli mali ve teknik yeterlik ve nitelikler
aranabilir. Bunları tespite yarayan belgelerin neler olduğu, şartnamelerde
gösterilir.
             İstekliler şartnamelerde yazılı belgeleri eksiksiz vermek ve Türkiye'de
tebligat için adres göstermek zorundadır.
             Yapım işleriyle her türlü etüt, proje, kontrollük ve müşavirlik
hizmetlerine ait ihalelerde, isteklilerde aranacak niteliklerin ve istenecek
belgelerin neler olacağı, ne yolda ve kimlerce verileceği ve müteahhit sicillerinin
ne biçinde tutulacağı ilgili bakanlıkların görüşü alınarak Bayındırlık Bakanlığınca
hazırlanacak tüzükte gösterilir.
             İhalenin ilanı
             Madde 17 – İhale konusu olan işler aşağıdaki esas ve usullere göre
isteklilere ilan yoluyla duyurulur:
             1. İhalenin yapılacağı yerdeki ilanlar:
             a) Günlük gazete çıkan yerlerde ihaleler, ihalenin yapılacağı yerde çıkan
gazetelerde en az bir gün aralıkla yayınlanmak suretiyle iki defa duyurulur.
             Gazete ile yapılacak ilk ilan ile ihale günü arası 10 günden, son ilan ile
ihale günü arası 5 günden az olamaz.
             b) Günlük gazete çıkmayan yerlerdeki ihalelerde ilan, bu fıkranın (a)
bendindeki süreler içinde ilgili idare ile hükümet ve belediye binalarının ilan
tahtalarına asılacak yazılar ve belediye yayın araçları ile yapılır. Bu işlemler bir
tutanakla belgelenir. Bu yerlerde en çok 7 gün aralıklarla gazete çıkıyorsa ayrıca
gazete ile bir defa ilan yapılır.
             2. Diğer şehirlerde yapılacak ilanlar:
             Tahmin edilen bedeli her yıl Genel Bütçe Kanunu ile belirlenecek miktarı
aşan ihale konusu işler (1) numaralı fıkraya göre yapılacak ilanlardan başka, trajı
göz önüne alınarak ili Basın-İlan Kurumunca tespit olunacak günlük
gazetelerden birinde, ihale tarihinden an az 10 gün önce bir defa daha ilan
edilir. 
             3. Resmi Gazete ile yapılacak ilanlar:
             Tahmin edilen bedeli (2) numaralı fıkra uyarınca belirlenecek miktarınüç
katını aşan ihale konusu işler, ihale tarihinden en az 10 gün önce bir defada
Resmi Gazete'de ilan edilir.
             4. İdareler, işin önem ve özelliğine göre bu ilanları yurt içinde ve yurt
dışında çıkan başka gazeteler veya öteki yayın araçları ile de ayrıca
yayınlatabilirler.
             5. Pazarlık usulü ile yapılacak ihaleler için idareler, ilan yapıp
yapmamakta serbesttirler.
             İlanlarda bulunması zorunlu hususlar:
             Madde 18 – İlanlarda aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur.
             a) İhale konusu olan işin niteliği, yeri ve miktarı,
             b) Şartname ve eklerinin nereden ve hangi şartlarla alınacağı,
             c) İhalenin nerede, hangi tarih ve saatte ve hangi usulle yapılacağı,
             d) Varsa tahmin edilen bedel ve geçici teminat miktarı,
             e) İsteklilerden aranılan belgelerin neler olduğu,
             f) Kapalı teklif usulüyle yapılacak ihalelerde, tekliflerin hangi tarih ve
saate kadar nereye verileceği.
             Şartname ve eklerinde değişiklik halinde ilan:
             Madde 19 – İlan yapıldıktan sonra şartname ve eklerinde değişiklik
yapılamaz. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve
zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilanlar geçersiz sayılır ve iş
yeniden aynı şekilde ilan olunur.
             İlanın uygun olmaması:
             Madde 20 – 17 ve 18 inci maddelerdeki hükümlere uygun olmayan
ilanlar geçersizdir. Bu durumda ilan yenilenmedikçe ihale yapılamaz.
             İlanların geçersizliği ihale yapıldıktan sonra anlaşılırsa, ihale veya
sözleşme feshedilir. Ancak, işde ivedilik ve ihalede Devletin yararı varsa, ihale
ve sözleşme Maliye Bakanlığının uygun görüşü ve birinci derece ita amirinin
onayı ile geçerli sayılabilir.
             İhalenin veya sözleşmenin bozulması halinde, müteahhit veya
müşterinin fesih tarihine kadar yapmış olduğu gerçek masrafları ile, varsa,
tahakkuk etmiş hakedişleri verilir.
             İlanı sakıncalı görülen hususlar:
             Madde 21 – Askeri İhaleler ile Emniyet Genel Müdürlüğüne ve Milli
İstihbarat Teşkilatına ait ihaleler için yapılacak ilanlarda birinci derece ita amiri
tarafından sakıncalı görülen hususlara yer verilmez.
             Yabancı ülkelerde ilan:
             Madde 22 – İdarelerince yabancı ülkelerdeki isteklilerin de girmesi
yararlı görülen ihaleler için yeterli rekabeti sağlayacak biçimde yabancı
ülkelerde ilan yapılabilir. Bu ilan ihale gününden en az 45 gün önce yapılır. İlanla
ilgili usul ve yöntemler Milli Savunma, Dışişleri, Bayındırlık, Ticaret ve Enerji ve
Tabii Kaynaklar bakanlıklarının görüşü alınarak, Maliye Bakanlığınca çıkarılacak
bir yönetmelikte gösterilir.
             İhalenin tatil gününe rastlaması:
             Madde 23 – İhale için tespit olunan tarih, tatil gününe rastlamışsa ihale,
tekrar ilana gerek kalmaksızın tatili takip eden ilk işgününde aynı yer ve saatte
yapılır. İlandan sonra çalışma saati değişse de ihale ilan edilen saatte yapılır.
             Tekliflerin açılma zamanı:
             Madde 24 – Tekliflerin açılma zamanı, idarelerin çalışma saati
içinde olmak üzere  tespit  edilir.  Açılma  zamanı için, Posta, Telgraf,
Telefon (PTT) veya Türkiye Radyo Televizyon (TRT) idarelerinin saat ayarı esas
alınır. Teklifler açılmaya başlandıktan sonra, çalışma saatine bağlı kalmaksızın
işleme devam olunur.
             Geçici teminat:
      Madde 25 – (Değişik birinci fıkra: 17/9/2004 – 5234/9 md.) İsteklilerden,
ihale konusu olan işin tahmin edilen bedelinin % 3'ü oranında geçici teminat
alınır. 10 uncu madde uyarınca yapılacak ihalelerde geçici teminat teklif edilen
bedelin, tasfiye idaresince yapılan taşınır mal satışlarında ise satışa esas bedelin
% 3'ünden az olamaz.
             Pazarlık usulü ile yapılacak ihalelerde, geçici teminat alıp almamakta
idareler serbesttir.
             Teminat olarak kabul edilecek değerler:
             Madde 26 – Geçici veya kesin teminat olarak kabul edilecek değerler
aşağıda gösterilmiştir
             a) Tedavüldeki Türk Parası,
b) (Değişik: 17/9/2004 – 5234/9 md.) Bankalar ve özel finans kurumlarının
verecekleri süresiz teminat mektupları,
c) (Değişik: 17/9/2004 – 5234/9 md.) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen
Devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler
(Nominal bedele faiz dahil edilerek ihraç edilmiş ise bu işlemlerde anaparaya
tekabül eden satış değerleri esas alınır).
             Bankalarca  ve özel finans kurumlarınca verilen teminat mektupları
dışındaki teminatların istekliler tarafından mal sandıklarına yatırılması zorunlu
olup, bunlar komisyonlarca teslim alınamaz. Üzerlerine ihale yapılanların
teminat mektupları ihaleden sonra mal sandıklarına teslim edilir ve üzerlerine
ihale yapılmayan isteklilerin geçici teminatları hemen geri verilir. (1)
             Her ne suretle olursa olsun idarece alınan teminatlar haczedilemez ve
üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.
     (Ek fıkra : 17/9/2004 – 5234/9 md.) Bu Kanun kapsamında teminat olarak
kabul edilecek geçici, kesin ve avans teminat mektuplarının kapsam ve şeklini
tespite Maliye Bakanlığı yetkilidir.
             Teminat mektupları:
             Madde 27 – Bankaların bu Kanun kapsamındaki işler için verecekleri
geçici, kesin ve avans teminat mektuplarının sermaye ve yedek akçelerinin
durumlarına göre miktar ve kapsamlarını ve şeklini tespite Maliye Bakanlığı
yetkilidir. Kanun, kararname, tüzük ve yönetmeliklere aykırı olarak düzenlenmiş
banka teminat mektupları kabul edilmez. Üzerinde suç unsuru tespit edilen
teminat mektupları gerekli kovuşturma yapılması için Maliye Bakanlığına intikal
ettirilir. Her teminat mektubunda daha önce ilgili banka şubesince verilen
teminat mektupları toplamı ile aynı şubenin limitlerinin de gösterilmesi
zorunludur. Yabancı bankaların ve benzeri kredi kuruluşlarının
kontrgarantilerine dayanarak bankaların verecekleri teminat mektupları,
yukarıdaki miktarlara dahil değildir.
İKİNCİ BÖLÜM
Tekliflerin Değerlendirilmesi ve İhale Kararları
             Uygun bedelin tespiti:
             Madde 28 – Artırmalarda uygun bedel; tahmin edilen bedelden aşağı
olmamak üzere teklif edilen bedellerin en yükseğidir.
             Eksiltmelerde uygun bedel; tahmin edilen bedeli geçmemek şartı ile,
teklif edilen bedellerin tercihe layık görülenidir.
             Kapalı teklif usulüyle yapılan ihalelerde; bedel tahmini yapılmışsa uygun
bedel, teklif edilen bedellerden tahmin edilen bedeli geçmemek şartıyla tercihe
layık görüleni; bedel tahmini yapılmamışsa uygun bedel, teklif edilen bedellerin
tercihe layık görülenidir. Tercih gerekçeleri kararlarda belirtilir. Ancak, bedel
tahmini yapılmamış kapalı teklif usulü ihalelerde, ihalenin geçerli sayılması
bizzat ilgili bakanın onayına bağlıdır.
             Milli firmalar lehine hangi orana kadar ayırım yapılabileceği Bakanlar
Kurulunca tespit edilir.
––––––––––––––––––––
(1) Bu fıkraya "Bankalarca" ibaresinden sonra gelmek üzere, 17/9/2004 tarihli
ve 5234 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle "ve özel finans kurumlarınca"
ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
 5976
 
             (Değişik : 2/3/1984 - 2990/6 md.) Uygun bedelin tercihinde kullanılacak
kriterler ile eksiltmelerde kabul edilecek azami indirim miktar veya oranları; işin
niteliği, nevi ve miktarı, birim fiyatları,istekli tarafından talep edilen avans
miktarı ve isteklinin buna benzer teknik ve mali yeterliği ile ilgili diğer hususlar
da gözönünde bulundurulmak ve gerektiğinde diğer bakanlıkların da görüşleri
alınmak suretiyle her yıl Bayındırlık ve İskan Bakanının koordinatörlüğünde Milli
Savunma, Maliye ve Gümrük, Tarım Orman ve Köy İşleri, Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlarınca tespit olunarak Resmi Gazete'de yayımlanır.
             Komisyonların ihaleyi yapıp yapmamakta serbest olması:
             Madde 29 – Komisyonlar gerekçesini belirtmek suretiyle ihaleyi yapıp
yapmamakta serbesttir. Komisyonların ihaleyi yapmama kararı kesindir.
             Kararlarda belirtilmesi gereken hususlar:
             Madde 30 – İhale komisyonlarınca alınan kararlar, komisyon başkan ve
üyelerinin adları, soyadları ve esas görevleri belirtilerek imzalanır.
             Kararlarda isteklilerin isimleri, adresleri, teklif ettikleri bedeller, ihalenin
hangi tarihte ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale
yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
             İhale kararlarının onayı veya iptal edilmesi:
             Madde 31 – İhale komisyonları tarafından alınan ihale kararları, ita
amirlerince karar tarihinden itibaren en geç 15 işgünü içinde onaylanır veya
iptal edilir.
             İta amirince karar iptal edilirse ihale hükümsüz sayılır.
             Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi:
             Madde 32 – İta amirince onaylanan ihale kararları, onaylandığı günden
itibaren engeç 5 işgünü içinde, üzerine ihale yapılana veya vekiline, imzası
alınmak suretiyle bildirilir veya iadeli taahhütlü mektupla tebligat adresine
postalanır. (İptal ikinci cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 18/6/2013 tarihli
ve E.: 2013/71, K.: 2013/77 sayılı Kararı ile.)
             İhale kararlarının ita amirince iptal edilmesi halinde de, durum istekliye
aynı şekilde bildirilir.
             Zam ve indirim teklifleri:
             Madde 33 – Teklifler verildikten sonra bu Kanunda yazılı haller dışında
zam veya indirim teklifleri kabul edilmez.
             İhalede hazır bulunmayan istekliler:
             Madde 34 – İhale sırasında hazır bulunmayan veya noterden tasdikli
vekaletnameyi haiz bir vekil göndermeyen istekliler, ihalenin yapılış tarzına ve
sonucuna itiraz edemezler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İhale Usulleri
             İhale usullerinin neler olduğu:
             Madde 35 – Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlerin ihalelerinde
aşağıdaki usuller uygulanır:
             a) Kapalı teklif usulü,
             b) Belli istekliler arasında kapalı teklif usulü,
             c) Açık teklif usulü,
             d) Pazarlık usulü,
             e) Yarışma usulü.
             İşin gereğine göre bu usullerden hangisinin uygulanacağı, bu Kanun
hükümlerine uyularak idarelerince tespit edilir.
 5977
 
             İhalelerde kapalı teklif usulünün esas olduğu :
             Madde 36 – Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde,
tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır.
             Ancak, 44 üncü maddede gösterilen işler belli istekliler arasında kapalı
teklif usulüyle, 45 inci maddede gösterilen işler açık teklif usulüyle, 51 inci
maddede sayılan işler pazarlık, 52 nci maddede gösterilen işler de yarışma
usulüyle yaptırılabilir.
                                                               37-klif Usulü
             Tekliflerin hazırlanması :
             Madde 37 – Kapalı teklif usulünde teklifler yazılı olarak yapılır. Teklif
mektubu, bir zarfa konulup kapatıldıktan sonra zarfın üzerine isteklinin adı,
soyadı ve tebligata esas olarak göstereceği açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan
yeri istekli tarafından imzalanır veya mühürlenir. Bu zarf geçici teminata ait
alındı veya banka teminat mektubu ve istenilen diğer belgelerle birlikte ikinci
bir zarfa konularak kapatılır. Dış zarfın üzerine isteklinin adı ve soyadı ile açık
adresi ve teklifin hangi işe ait olduğu yazılır.
             Teklif mektuplarının istekli tarafından imzalanması ve bu mektuplarda
şartname ve eklerinin tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif
edilen fiyatın rakam ve yazı ile açık olarak yazılması zorunludur. Bunlardan
herhangi birine uygun olmayan veya üzerinde kazıntı, silinti veya düzeltme
bulunan teklifler reddolunarak hiç yapılmamış sayılır.
             Tekliflerin verilmesi:
             Madde 38 – Teklifler ilanda belirtilen saate kadar, sıra numaralı alındılar
karşılığında komisyon başkanlığına verilir. Alındı numarası zarfın üzerine
yazılır.Teklifler iadeli taahhütlü olarak da gönderilebilir. Bu takdirde dış zarfın
üzerine komisyon başkanlğının adresi ile hangi işe ait olduğu, isteklinin adı ve
soyadı ile açık adresi yazılır. Posta ile gönderilecek tekliflerin ilanda belirtilen
saate kadar komisyon başkanlığına ulaşması şarttır. Postadaki gecikme
nedeniyle işleme konulmayacak olan tekliflerin alınış zamanı bir tutanakla tespit
edilir.
             Komisyon başkanlığına verilen teklifler herhangi bir sebeple geri
alınamaz.
             Dış zarfların açılması:
             Madde 39 – Tekliflerin açılma saati gelince, kaç teklif verilmiş olduğu bir
tutanakla belirtildikten sonra dış zarflar hazır bulunan istekliler önünde alınış
sırasına göre açılarak, istenilen belgelerin ve geçici teminatın tam olarak
verilmiş olup olmadığı aranır. Dış zarfın üzerindeki alındı sıra numarası iç zarfın
üzerine de yazılır.
             Belgeleri ile teminatı usulüne uygun ve tam olmayan isteklilerin teklif
mektubunu taşıyan iş zarfları açılmayarak başkaca işleme konulmadan, diğer
belgelerle birlikte kendilerine veya vekillerine iade olunur. Bunlar ihaleye
katılamazlar.
             İç zarfların açılması ve son tekliflerin alınması (1)
             Madde 40 – Teklif mektuplarını taşıyan iç zarflar açılmadan önce,
ihaleye katılacaklardan başkası ihale odasından çıkarılır. Bundan sonra zarflar
numara sırası ile açılarak, teklifler komisyon başkanı tarafından okunur veya
okutulur ve bir listesi yapılır. Bu liste komisyon başkanı ve üyeleri tarafından
imzalanır.
             Şartnameye uymayan veya başka şartlar taşıyan veya 37 nci maddenin
son fıkrası hükmüne uygun olmayan teklif mektupları kabul edilmez.
 
_______________________
(1) Bu madde başlığı "İç zarfların açılması :"iken, 25/1/2007 tarihli ve 5577 sayılı
Kanunun 1 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
 5978
 
            (Ek fıkra: 25/1/2007-5577/1 md.) Kapalı teklif usûlü ile yapılan artırma
ihalelerinde; geçerli en yüksek teklifin altında olmamak üzere, oturumda hazır
bulunan isteklilerden sözlü veya yazılı teklif alınmak suretiyle ihale
sonuçlandırılır.
             (Ek fıkra: 25/1/2007-5577/1 md.) Ancak, geçerli teklif sayısının üçten
fazla olması durumunda bu işlem, geçerli en yüksek teklif üzerinden, oturumda
hazır bulunan en yüksek üç teklif sahibi istekliyle, bu üç teklif ile aynı olan
birden fazla teklifin bulunması halinde ise bu istekliler dahil edilmek suretiyle
yapılır.
             (Ek fıkra: 25/1/2007-5577/1 md.) Komisyon, uygun gördüğü her
aşamada oturumda hazır bulunan isteklilerden yazılı son tekliflerini alarak
ihaleyi sonuçlandırabilir. Bu husus, ihale komisyonunca ikinci bir tutanakla
tespit edilir.
             İhale sonucunun karara bağlanması :
             Madde 41 – 40 ıncı madde gereğince kabul edilen teklifler incelenerek :
             a) İhalenin yapıldığı, ancak ita amirinin onayına bağlı kaldığı
             b) Tekliflerin daha ayrıntılı bir şekilde incelenmesi için süreye ihtiyaç
duyulduğu ve şartnamelerde daha uzun bir süre öngörülmemiş ise ihalenin 15
günü geçmemek üzere başka bir güne bırakıldığı,
             c) İhalenin yapılmadığı,
             Hususlarından birine karar verilir ve bu husus gerekçeli bir karar veya
karar özeti halinde yazılarak, komisyon başkan ve üyeleri tarafından imzalanır
ve durum hazır bulunanlara bildirilir.
             Tekliflerin aynı olması:
             Madde 42 – (Mülga: 25/1/2007-5577/2 md.)
             İhalenin yapılamaması
             Madde 43 – Kapalı teklif usulü ile yapılan ihalelerde, istekli çıkmadığı
veya teklif olunan bedel komisyonca uygun görülmediği takdirde, ya yeniden
aynı usulle ihale açılır veya idare yararı görüldüğü takdirde, ihalenin bitiş
tarihinden itibaren 15 gün içinde iş pazarlıkla yaptırılır.
             İşin pazarlığa bırakılması halinde şartnamede belirtilen nitelik ve
şartların aynen muhafazası zorunludur. Yeni ihale yapılıncaya kadar geçecek
günler içinde aynı nitelikler korunarak günlük ihtiyaçlar oranında pazarlıkla mal
alınabilir. Ancak ihale, şartnamede belirtilen nitelikte mal bulunmaması
sebebiyle geri kalmış ise günlük ihtiyaçlar şartnameye bağlı kalmaksızın temin
edilebilir.
                                            Belli İstekliler Arasında Kapalı Teklif Usulü
             Belli istekliler arasında yapılacak ihaleler:
             Madde 44 – (Degişik : 2/3/1984-2990/7 md.)
             Uçak, harp gemisi, harp mühimmatı, elektronik cihaz, askeri tesisat ve
levazımat, silah ve malzeme sistemleri, savunma sanayii ile ilgili faaliyetler ve
bunlara ait her türlü yedek parça alımı; barajlar, enerji santralleri, sulama
tesisleri, limanlar, rıhtımlar, hava meydanları, demiryolları, lokomotifler,
karayolları, tüneller, köprüler, akaryakıt tesisleri, özelliği bulunan yapım işleri
bedii ve teknik hususiyetleri taşıyan sanat işleri, kentlerin ulaşım sistemlerine
ilişkin planlar, kentlerin harita, nazım ve imar planları, su, kanalizasyon ve enerji
tesisleri ile bunların etüt ve proje işlerinin ihalesi; diğer ihale usulleri yerine
teknik yeterlilikleri ve güçleri idarece kabul edilmiş en az üç istekli arasında
kapalı teklif usulü ile yaptırılabilir.
             Zorunlu nedenlerle üçten az istekliden teklif almak gerektiği takdirde
Maliye ve Gümrük Bakanlığının görüşüne dayanılarak Bakanlar Kurulundan bu
hususta ayrıca karar alınması şarttır.
             Bu madde hükümlerine göre yapılacak ihalelerde, ihaleye katılacak
isteklilerin isimleri belirtilmek suretiyle bizzat ilgili veya bağlı bulunulan bakanın
onayının alınması zorunludur.
 
 5979
 
             Bu ihalelerle ilan yapılması zorunlu değildir. Gerekli görülen hallerde
ihaleye davet edilecek isteklilerin seçimi için 17, 18 ve 19 uncu maddeleri
hükümlerine bağlı kalınmaksızın önseçim ilanı yapılabilir.
Açık Teklif Usulü
             Açık teklif usulü ile yapılabilecek ihaleler:
             Madde 45 – Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlerden, tahmin edilen
bedeli her yıl Genel Bütçe Kanunu ile tespit edilecek tutarı geçmeyen ihaleler
açık teklif usulüyle yapılabilir.
             Açık teklif usulünün uygulanması:
             Madde 46 – Açık teklif usulüne göre ihaleler, isteklilerin ihale
komisyonları önünde tekliflerini sözlü olarak belirtmeleri suretiyle yapılır.
             Ancak; istekliler ilanda belirtilen ihale saatine kadar komisyon
başkanlığına ulaşmış olmak şartıyla, 37 nci madde hükümlerine uygun olarak
düzenleyecekleri tekliflerini iadeli taahhütlü bir mektupla da gönderebilirler.
             Teklif sahibi komisyonda hazır bulunmadığı takdirde posta ile gönderilen
teklif son ve kesin teklif olarak kabul edilir.
             Açık teklif usulünde ihale:
             Madde 47 – İlanda belirtilen ihale saati gelince, komisyon başkanı,
isteklilerin belgelerini ve geçici teminat verip vermemiş olduklarını inceleyerek,
kimlerin ihaleye katılabileceğini bildirir. Katılamayacakların belge ve
teminatlarının geri verilmesi kararlaştırılır. Bu işlemler, istekliler önünde, bir
tutanakla tespit edilir.
             Tutanaktan sonra, ihaleye giremeyecekler ihale yerinden çıkartılır. Diğer
istekliler, önce şartnameyi imzaya ve daha sonra, sıra ile tekliflerini belirtmeye
çağrılır. Yapılacak teklifler ihaleye ait artırma ve eksiltme kağıdına yazılır ve
teklif sahipleri tarafından imzalanır.
             İlk teklifler bu suretle tespit edildikten sonra, komisyon başkanı, posta
ile yapılmış teklifler varsa okutarak bu tekliflerin de ihaleye ait artırma ve
eksiltme kağıdına yazılmasını sağlar. Bundan sonra istekliler sıra ile tekliflerde
bulunmaya devam ederler. İhaleden çekilen isteklilerin bu durumları ihaleye ait
artırma ve eksiltme kağıdına yazılır ve imzaları alınır. İlgilinin imzadan çekinmesi
halinde durum ayrıca belirtilir.
             İhaleden çekilenler yeniden teklifte bulunamazlar.
             Teklifler yapıldığı sırada, yapılan indirim veya artırımların işi uzatacağı
anlaşılırsa; isteklilerden komisyon huzurunda son tekliflerini yazılı olarak
bildirmeleri istenebilir. Daha önce ihaleden çekilmiş olanlar bu durumda yazılı
teklif veremezler.
             İhale sonucunun karara bağlanması:
             Madde 48 – Sözlü veya yazılı son teklifler alındıktan sonra, ihale 41 inci
maddeye göre karara bağlanır.
             İhalenin yapılamaması:
             Madde 49 – Açık teklif usulüyle yapılan ihalelerde istekli çıkmadığı,
isteklilerin belgeleri veya son teklifleri uygun görülmediği takdirde, yeniden aynı
usulle ihale açılır veya idare yararı görüldüğü takdirde, ihalenin bitiş tarihinden
itibaren 15 gün içinde iş 43 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen esaslar
dahilinde pazarlıkla yaptırılabilir.
 5980
 
Pazarlık Usulü
             Pazarlık usulünde ihale:
             Madde 50 – Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde teklif alınması belli bir
şekle bağlı değildir. İhaleleler, komisyon tarafından işin nitelik ve gereğine göre.
bir veya daha fazla istekliden yazılı veya sözlü teklif almak ve bedel üzerinde
anlaşmak suretiyle yapılır.
             Pazarlığın ne suretle yapıldığı ve ne gibi tekliflerde bulunulduğu ve
üzerine ihale yapılanların neden dolayı tercih edildiği pazarlık kararında
gösterilir.
             Pazarlık usulüyle yapılacak işler:
             Madde 51 – Aşağıda yazılı işlerin ihalesi, pazarlık usulüyle yapılabilir;
             a) Yer, özellik (askeri birliklerin kuruluş özellikleri dahil) ve nitelikleri
itibariyle her yıl Genel Bütçe Kanununda gösterilecek belli tutarları aşmayan ve
süreklilik göstermeyen, bu Kanunun 1 inci maddesinde gösterilen işler,
             b) Silahlı Kuvvetlerin manevra ve planlı tatbikatları ile sıkıyönetim
faaliyetlerinin gerektirdiği ve acele olarak temini zorunlu her türlü ihtiyaçları;
Silahlı Kuvvetler için Genelkurmay Başkanlığınca, güvenlik kuvvetleri için İçişleri
Bakanlığınca tespit edilecek özel durumlardaki her türlü ihtiyaçları ve taşıma
işleri,
             c) (Değişik : 2/3/1984 - 2990/8 md.) Önceden düşünülmesi mümkün
olmayan ani ve beklenmeyen olayların ortaya çıkması üzerine acele olarak
yapılması gerekip, kapalı veya açık teklif usulünün uygulanmasına yeterli süre
bulunmayan işler; diğer ihale usulleriyle temin edilemeyeceği açıkça belli olan
işler; bilgisayar alımı, kiralanması, bakım ve onarımı; her çeşit araç ve gerecin
yetkili servislerine yaptırılacak periyodik bakım ve onarımları; yedek parça ve
lastik alımları,
             d) 29 uncu maddeye göre ihalenin yapılmaması veya sözleşmenin
bozulması nedeniyle, yeniden yapılacak ihalelerin sonuçlandırılmasına kadar
geçecek süre içindeki ihtiyaç maddelerinin alımı,
             e) 43 üncü ve 49 uncu maddeler uyarınca, pazarlık usulüyle
sonuçlandırılacak işler,
             f) İdarelerin, müştereken veya iştirak halinde sahibi bulundukları
taşınmaz mallardaki paylarının paydaşlara kiraya verilmesi,
             g) Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle
kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel
mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin
gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin
kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi,
             h) (Değişik: 3/7/2003-4916/20 md.) Hazinenin veya Devlet Su İşleri
Genel Müdürlüğünün mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında
bulunan yerlerdeki baraj, dalyan, voli yerleri, göller, havuzlar, nehirler ve nehir
ağızlarındaki av yerleri ile deniz ve iç sularda belirlenmiş yerlerdeki su ürünleri
üretim hakkının, 22.3.1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununa göre il
özel idarelerince kiraya verilmesi,
             i) Özellikleri nedeniyle belli isteklilere yaptırılmasında yarar görülen her
türlü hizmet, eğitim, araştırma, etüt ve proje, planlama, müşavirlik, keşif, harita,
fotoğraf, film, baskı, sergileme, kontrol, muayene işleri ile teknik, fikri ve güzel
sanatlarla ilgili çalışmayı gerektiren diğer işler,
 5981
 
             j) Para, tahvil, senet, pul, altın, gümüş, mücevher gibi kıymetlerle, güzel
sanatlarla ilgili veya tarihi değeri bulunan eşyanın özel ambalaj, koruma, sigorta
ve taşıma işleri,
             k) Çabuk bozulan, saklanması tehlikeli olan, saklama giderleri değerine
veya beklemeden doğacak yararına oranla yüksek bulunan malların satımı,
             l) Tek kişi veya firma elinde bulunan taşınır mal, hak ve hizmetlerle,
belirli taşınmaz malların alımı veya kiralanması,
             m) Ordu binek ve yük hayvanları ile damızlık olarak veya aşı, serum
üretmek veya kontrol ve araştırma işlerinde kullanılmak üzere hayvan alımı,
             n) Milli Güvenlik nedeniyle gizli tutulması zorunluluğu Bakanlar
Kurulunca kabul edilen işler,
             o) Hazineye mal edilmiş batık gemiler ile denize düşmüş malların
çıkarılması,
             p) (Değişik : 2/3/1984 - 2990/8 md.)
             Özellikleri nedeniyle yabancı ülkelerden sağlanması zorunlu olan her
türlü alım, kiralama, onarım, yaptırma, keşfettirme, montaj, sigorta, taşıma ve
hizmet işleri.
             (a), (b), (c), (d), (i), (l) ve (p) bendlerinde yazılı işler için şartname
düzenlenmesi, tahmini bedel tespiti, teminat alınması ve sözleşme yapılması
zorunlu değildir.
             (i), (l) ve (p) bendlerinde yazılı işlerde Maliye Bakanlığının uygun görüşü
alınır.
Yarışma Usulü
             Yarışma usulünün Uygulanması:
             Madde 52 – İdareler her türlü etüt, plan, proje ve güzel sanatlara ilişkin
işleri gerekli görüldüğünde, yarışma ile yaptırabilirler. Bu işlerin mesleki
kontrollük hizmetleri, projesi uygulanacak olan yarışmacıya, pazarlıkla ihale
edilebilir.
             İdareler kuruluş kanunlarında yer alan işlere ilişkin yarışmaların
yürütülmesiyle ilgili yönetmelikleri hazırlarlar.
             Mimarlık, mühendislik proje yarışmalarıyla ilgili yönetmelik Bayındırlık
Bakanlığınca hazırlanır.
 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Sözleşme
             İhalenin sözleşmeye bağlanması :
             Madde 53 – Bütün ihaleler bir sözleşmeye bağlanır. Sözleşme, idare
adına ita amiri tarafından imzalanır.
             Bu Kanunda belirtilen özel hallerde sözleşme yapılması zorunlu değildir.
             Kesin teminat:
             Madde 54 – Taahhüdün, sözleşme ve şartname hükümlerine uygun
olarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, sözleşme yapılmasından önce
müteahhit veya müşteriden ihale bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle % 6
oranında kesin teminat alınır.(Ek cümle:17/9/2004-5234/9 md.) Tasfiye
idaresince yapılan taşınır mal satışlarında kesin teminat, ihale bedelinin %
6'sından az olamaz.
             Müteahhit veya müşterinin bu zorunluluğa uymaması halinde, protesto
çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici
teminatı gelir kaydedilir.
             Verilen kesin teminat, teminat olarak kabul edilen diğer değerlerle
değiştirilebilir.
             Sözleşmenin yapılmasından sonra geçici teminat iade edilir.
 5982
 
             Yapım işlerinde kesin teminat:
             Made 55 – Tahmin edilen bedeli her yıl Genel Bütçe Kanunu ile tespit
edilecek tutarı aşan etüt, proje, kontrollük ve müşavirlik hizmetleri ile yapım
işlerinde alınmış bulunan geçici teminat, kesin teminata çevrilir; kesin teminatın
geri kalanı müteahhidin hak edişlerine karşı verilecek paralardan % 10
alıkonularak kesin teminat tutarına çıkarılır.
             Müteahhid isterse teminat olarak kabul edilecek kıymetler üzerinden
kesin teminat da verebilir.
             Keşfin ve sözleşmenin dışında kalmış fakat yapılması ihaleden sonra
kararlaştırılmış işlerle, değişken fiyat esasına göre ihale edilmiş işlerde kesin
teminat, artan iş veya fiyat farkı olarak ödenecek bedel oranında artırılır.
             Kesin teminatın geri verilmesi:
             Madde 56 – Kesin teminatın:
             a) Taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun biçimde yerine
getirildiği usulüne göre anlaşıldıktan ve müteahhidin bu işten dolayı idareye
herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, Sosyal Sigortalar
Kurumundan ilişiksiz belgesinin getirilmesi halinde, tümü;
             b) Yapım işlerinde (a) fıkrasındaki şartlardan ayrı olarak, geçici kabul
tutanağının onaylanması ve geçici kabulde görülen kusurların giderilme
bedelinin kesin teminatın yarısından fazla olmaması şartıyla, yarısı, kesin kabul
işlemleri tamamlandıktan sonra ise, kalanı;
             Müteahhide geri verilir.
             Müteahhidin bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan
borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi
kesintilerinin kesin kabul tarihine kadar ödenmemesi halinde, teminat 54 üncü
madde hükmüne göre paraya çevrilerek borçlarına karşılık tutulur. Varsa kalanı
müteahhide geri verilir.
             Sözleşme yapılmasında müteahhit veya müşterinin görev ve sorumluluğu
:
             Madde 57 – Sözleşme yapılması gerekli olan hallerde müteahhit veya
müşteri 31 inci maddeye göre onaylanan ihale kararının veya Maliye
Bakanlığının vizesi gereken hallerde bu vizenin yapıldığının bildirilmesini izleyen
günden itibaren 15 gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek
noterlikçe tescil edilmiş sözleşmeyi, idareye vermek zorundadır.
             Satışlara ilişkin ihalelerde müşterinin aynı süre içinde ihale bedelini ve
müşteriye ait bulunan vergi, resim ve harçları yatırması, diğer giderleri
ödemesi gerekir.
             Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm
almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminat gelir kaydedilir.
             Taşınmaz malların müşteri tarafından adına tescil ettirilmesi :
             Madde 58 – Bedeli, vergi, resim, harç ve diğer masrafları ödemiş olmak
şartıyla, müşteri, şartnamede yazılı süre içinde taşınmaz malları namına tescil
ettirmeye mecburdur. Aksi takdirde müşteri, vukua gelecek hasar, zarar, fuzuli
işgal ve diğer sebeplerle idareden bir talepte bulunamaz.
             Müşterinin süresi içinde taşınır malları teslim almaması:
             Madde 59 – Taşınır mallar, bedeli ödendiği halde şartnamedeki
süre içinde teslim alınmaz ise, idare bunları müşteri hesabına b u Kanun
hükümleri dairesinde satmaya yetkilidir. Malların süresi içinde teslim
alınmaması  ve  ikinci  defa   satılması   sebebiyle  tahakkuk edecek
masraflar,  varsa  idarenin diğer alacakları, ikinci
 5983
 
satış bedelinden mahsup edildikten sonra, geri kalan kısmı, ilk müracaatında
verilmek üzere müşteri namına emanet hesabına alınır. Satış bedeli idarenin
masraflarını ve alacaklarını karşılamazsa, farkı teminattan mahsup edilir ve
artanı müşteriye geri verilir.
             Sözleşmenin akdedilmiş olması halinde feshedilerek yukarıdaki
hükümlere göre işlem yapılır.
             İdarenin görev ve sorumluluğu :
             Madde 60 – İdare 57 nci maddede yazılı süre içinde sözleşme yapılması
hususunda kendisine düşen görevleri yapmak ve taşınmaz malların satımında,
ferağa ait işlemleri tamamlamak, şartnamede belirtilen sınır ve evsafa göre
satılan malları müşteriye teslim etmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğün yerine
getirilmemesi halinde, müteahhit veya müşteri, sürenin bitmesinden itibaren
en çok 15 gün içinde, 10 gün müddetli bir noter ihbarnamesi ile bildirmek
şartıyla, taahhüdünden vazgeçebilir. Bu takdirde teminat geri verilir.
Müteahhit veya müşteri, ihaleye girmek ve teminat vermek için yaptığı
masrafları istemeye hak kazanır.
             Tebligatın 32 nci maddedeki sürede yapılmamasından dolayı idarenin
zararına sebep olanlar hakkında kanuni işlem yapılır.
             Sözleşme yapılması ve kesin teminat alınması zorunlu olmayan haller :
             Madde 61 – 57 nci maddede yazılı süre içinde taahhüdün şartname
hükümlerine göre yerine getirilmesi ve bunun idarece uygun bulunması
halinde, sözleşme yapılması ve kesin teminat alınması zorunlu değildir.
             Müteahhit veya müşterinin sözleşmenin bozulmasına neden olması:
             Madde 62 – Sözleşme yapıldıktan sonra 63 üncü maddede yazılı
hükümler dışında müteahhit veya müşterinin taahhüdünden vazgeçmesi veya
taahhüdünü, şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine
getirmemesi üzerine, idarenin en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen
ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye
ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedilir ve sözleşme
feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.
             Gelir kaydedilen kesin teminat, müteahhit veya müşterinin borcuna
mahsup edilemez.
             Sözleşmede belirtilen işin artış ve eksilişi :
             Madde 63 – Yapım işlerine ait bir sözleşmenin uygulanması sırasında
keşif ve sözleşmede öngörülmeyen iş artışı veya eksilişi zorunlu hale gelirse,
müteahhit, keşif bedelinin % 30 oranına kadar olan dağişikliği, süre hariç,
sözleşme ve şartnamesindeki hükümler dairesinde yapmakla yükümlüdür.
             Keşif bedeli artışının % 30'u geçmesi halinde sözleşme feshedilir. Ancak,
bu durumda müteahhit işin keşif bedeli ve % 30 keşif artışının karşılığı işleri
sözleşme ve şartnamesindeki hükümler çerçevesinde yapmaya zorunludur.
Taahhüdün % 30 keşif artışı ile bitmemesi ve tasfiye edilmesi halinde
müteahhit, idareden hiçbir masraf ve tazminat isteyemez.
             % 30 oranından fazla artış; temel, tünel ve benzeri işler ile tabii afetler
gibi nedenlerden ileri gelmiş ise; idarenin isteği, müteahhidin kabulü ve ilgili
bakanın onayı ile süre hariç, aynı sözleşme ve şartname hükümleri içinde % 30'u
geçen işler de aynı müteahhide yaptırılabilir.
             Keşif bedelinin % 70 inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan
işlerde, müteahhit işi bitirmeye zorunludur. Bu durumda, müteahhide,
belgelemek şartı ile yapmış olduğu gerçek giderlerine karşılık olarak, ihale
bedelinin % 70'i ile yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5'ine kadar
ödeme yapılabilir.
 5984
 
             Kiralarda sözleşme süresi:
             Madde 64 – Kiraya verilecek taşınır ve taşınmaz malların kira süresi, on
yıldan çok olamaz. Turistik tesis kurulacak yerlerin ve turistik tesislerin (Ek
ibare: 20/2/2001 - 4628/17 md.) ve enerji üretimi tesisleri ile iletim ve dağıtım
tesis ve şebekelerinin ihtiyacı olan arazilerin (Ek ibare: 18/4/2001 - 4646/13
md.) ve doğal gaz iletim, dağıtım ve depolama tesis ve şebekelerinin ihtiyacı
olan arazilerin on yıldan fazla süre ile kiraya verilmesi mümkündür. (1) (2)
             Üç yıldan fazla süre ile kiraya verme işlerinde, önceden Maliye
Bakanlığından izin alınması şarttır. Katma bütçeli idarelerde bu izin, idarelerin
bağlı bulundukları bakanlıktan alınır. Özel İdare ve belediyeler için kendi özel
kanunları uygulanır.
             Üç yıldan fazla süre ile kiraya verme işlerinde, kira bedeli her yıl
şartname ve sözleşmesindeki esaslara göre yeniden tespit edilir.
             Su ürünleri istihsali hakkı kiralarında süre:
             Madde 65 – Dalyan, voli yerleri, doğal ve yapay göller, barajlar, havuzlar,
nehirler ve nehir ağızlarındaki sular, av yerleri ile deniz ve iç sulardaki su
ürünleri istihsal hakkının kiralanmasında beş yıla kadar sözleşme yapmaya
idareler yetkilidir.
             Ancak, kiracı tarafından kurulacak ve tesisat yapılacak olan üretme
yerleri onbeş yıla kadar kiraya verilebilir.
             Bu madde kapsamına giren kira işlerinde, kira bedeli her yıl şartname ve
sözleşmesindeki esaslara göre yeniden tespit olunur.
             Sözleşmenin devri:
             Madde 66 – Sözleşme, ita amirinin yazılı izni ile başkasına devredilebilir.
Ancak, devir alacaklarda ilk ihaledeki şartlar aranır. İzinsiz devir yapılması
halinde, sözleşme bozulur ve müteahhit veya müşteri hakkında 62 nci madde
hükümleri uygulanır.
             Müteahhit veya müşterinin ölümü:
             Madde 67 – Müteahhit veya müşterinin ölümü halinde, yapılmış olan
işler tasfiye edilerek kesin teminatı ve varsa sair alacakları varislerine verilir.
Ancak, idare varislerden istekli olanlara, ölüm tarihinden itibaren 30 gün içinde
kesin teminat verilmesi şartıyla sözleşmeyi devredebilir.
             Müteahhit veya müşterinin iflası hali:
             Madde 68 – Müteahhitveya müşterinin iflas etmesi halinde sözleşme
bozulur. Bundan bir zarar doğarsa 62 nci maddeye göre işlem yapılır.
             Müteahhit veya müşterinin ağır hastalığı, tutukluluk veya mahkümiyet
hali:
             Madde 69 – Müteahhit veya müşteri sözleşmenin yerine getirilmesine
engel olacak derecede ağır hastalık, tutukluluk veya hürriyeti bağlayıcı bir ceza
nedeni ile taahhüdünü yapamayacak duruma girerse, bu hallerin oluşundan
itibaren 30 gün içinde ilgili idarenin kabul edeceği birini vekil tayin etmek
şartıyla taahhüdüne devam edebilir.
             Eğer müteahhit veya müşteri kendi serbest iradesi ile vekil tayin etmek
imkanından mahrum ise, yerine ilgililerce aynı süre içinde genel hükümlere göre
bir kayyum tayin edilmesi istenebilir.
             Yukarıdaki hükümlerin uygulanmaması halinde sözleşme bozulur.
Bundan bir zarar doğarsa 62 nci maddeye göre işlem yapılır.
             Müteahhit veya müşterinin birden fazla olması hali:
             Madde 70 – Birden fazla gerçek veya tüzelkişi tarafından birlikte yapılan
taahhütlerde, müteahhitlerden veya müşterilerden birinin ölümü, iflası, tutuklu
veya mahküm olması gibi haller sözleşmenin devamına engel olmaz.
——————————
(1)   Bu fıkrada yer alan; “ve enerji üretimi tesisleri ile iletim ve dağıtım tesis
ve şebekelerinin ihtiyacı olan arazilerin” ibaresi 20/2/2001 tarihli ve 4628
sayılı Kanunla eklenmiştir.
(2)   Bu fıkrada yeralan; “ve doğal gaz iletim, dağıtım ve depolama tesis ve
şebekelerinin ihtiyacı olan arazilerin” ibaresi 18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı
Kanunla eklenmiştir.
 5985
 
             Birlikte yapılan taahhütlerde müteahhitlerden biri idareye (pilot firma)
olarak bildirilmiş ise, pilot firmanın şahıs veya şirket olmasına göre ölüm, iflas
veya dağılma hallerinde sözleşme kendiliğinden sona erer. Ancak, diğer
müteahhitlerin teklifi ve idarenin uygun görmesi halinde sözleşme yenilenerek
işe devam edilir.
             Birlikte yapılan taahhütlerde gruba dahil pilot firmadan başka herhangi
bir ortak şahsın ölümü veya ortak şirketin herhangi bir sebeple dağılması
halinde, pilot firma ve grubun diğer ortakları, teminat dahil işin o ortağa
yüklediği sorumlulukları da üzerlerine alarak işi bitirirler.
ÜÇÜNCÜ KISIM
İhale Usullerine Tabi Olmayan İşler
             İhtiyaçların kamu kuruluşlarından karşılanması :
             Madde 71 – Aşağıda belirtilen durumlarda ihale işleri Maliye
Bakanlığının uygun görüşü alınarak kıymet takdiri suretiyle yapılır.
             1. Bu Kanun kapsamına giren idarelerin kendi aralarında yaptıkları ihale
işleri,
             2. (1) numaralı fıkrada belirtilen idarelerin her türlü ihtiyaçlarının;
             a) Bu idarelere bağlı sabit veya döner sermayeli müesseseler ve özel
bütçeli idarelerin kurdukları birliklerden,
             b) Kamu iktisadi teşebbüsleri ile sermayesinin yarısından fazlası tek
başına veya birlikte Devlete, kamu iktisadi teşebbüslerine veya mahalli
idarelere ait kuruluşlardan,
             c) Türk Silahlı Kuvvetlerini güçlendirmek amacıyla kurulmuş olan vakıflar
ile sermayesinin yarısından fazlası bu vakıflara ait olan kuruluş, şirket ve
müesseselerden,
             d) Özel kanun ile kurulan tüzelkişiliğe sahip ve ortaklarının veya
kanunların öngördüğü durumlarda ortak olmayanların ürünlerini alan, işleyen,
değerlendiren iyileştiren, satan, üretim ihtiyaçlarına yarayan araç ve gereçleri
sağlayan ortaklıklar ve bunlara ait birliklerden,
             e) Özel kanunlarla kurulmuş ve kendilerine kamu görevi verilmiş
tüzelkişiliğe sahip kuruluşlardan,
             Temini ile ilgili ihale işleri.
             (2) numaralı fıkranın uygulanmasında, ihale konusu mal ve hizmetlerle,
taşıma işlerinin bizzat o kuruluşlar tarafından üretilmesi ve yapılması
zorunludur. Ancak, bu fıkrada yazılı olup kuruluş amaçları temel gıda ve günlük
tüketim maddelerini alıp satmak olan kuruluşlar bakımından, sözü edilen
günlük gıda ve tüketim maddeleri; sanayi kuruluşları bakımından da, imal
edilecek mamullerin bünyesine giren hammade, yarı mamul, devre elemanları,
aksesuar, yardımcı özel teçhizat ve bir bütün halinde kurulacak tesislerde
kullanılan ve kuruluşun imalat sahasına girmeyen makine, teçhizat için bizzat
üretim ve yapım şartı aranmaz.
             Bu usulle yapılan mal ve hizmet alımları ile yapım ve taşıma işlerinin
kıymet takdirleri satış fiyatları Devletçe veya görevli mercilerce tespit olunanlar
için bu fiyatlar esas alınmak suretiyle, fiyatları bu şekilde tespit olunmayanlar
için ise 9 uncu maddedeki usule göre alıcı kuruluşlarca yapılır.
             Satış fiyatları Devletçe veya görevli mercilerce tespit olunan mallar,
dağıtımı yapan kuruluşlarda bulunmadığı belgelenmek şartıyla bu fiyatlarla en
yakın piyasadan da satın alınabilir.
             İdarelere zorunluluk yükleyen özel hükümler saklıdır. (1)
——————————
(1)    Bu madde hükmünün 1995 Mali yılında uygulanmayacağı,(ihtiyaçların
Kamu Kuruluşlarından karşılanmasına ilişkin esas ve usullerin Maliye
Bakanlığınca belirleneceği.) 23/12/1994 tarih ve 4061 sayılı "1995 Mali Yılı
Bütçe Kanunu"nun 72/j-(5) maddesi ile hüküm altına alınmıştır. (R.G.
28/12/1994 - 22155 Mük.)Daha sonra bu hükmün, Anayasa Mahkemesinin
13.6.1995 tarih ve E.1995/2, K.1995/1 sayılı Kararıyla, iptal kararının Resmi
Gazetede yayımlanacağı güne kadar yürürlüğünün durdurulmasına karar
verilmiştir. (R.G. 17/6/1995-22316)
 5986
 
           Kamu yararına çalışan derneklere taşınmaz malların satımı:
             Madde 72 – Kamu yararına çalışan derneklere, kuruluş gayelerine uygun
olarak kullanılmak üzere, Hazinenin özel mülkiyetinde kayıtlı bulunan ve kamu
hizmetlerine tahsisli olmayan taşınmaz malları, satış tarihindeki alım satım
rayici nazara alınarak kıymet takdiri suretiyle satılabilir.
             Bu yolla edinilen taşınmaz mallar veriliş maksadı dışında kullanılamaz ve
satılamaz.(Ek cümle: 23/7/2010-6009/23 md.) Ancak, satış tarihinden itibaren
en az yirmi yıl geçen ve veriliş maksadına uygun olarak kullanılan taşınmazların,
mevcut faaliyet aksatılmaksızın kısmen veya tamamen ticari amaçlarla
değerlendirilmesinin kuruluş gayelerine daha fazla hizmet edeceği hallerde,
elde edilecek gelirin yüzde otuzunun Hazineye verilmesi koşuluyla taşınmazların
satış dahil değerlendirilmesine Maliye Bakanlığınca belirlenecek usul ve
esaslara göre izin verilebilir.
             Beş yıl içinde kuruluş gayesine uygun olarak kullanılmadığı takdirde,
taşınmaz mal, satış bedeli üzerinden Hazinece geri alınır.
             Tarihi ve bedii değeri olan taşınmaz malların kiraya verilmesi:
             Madde 73 – Tarihi ve bedii değeri olan taşınmaz mallar Kültür ve Turizm
Bakanlığının görüşü alınarak, Maliye Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikte
tespit olunacak esas ve şartlara göre, Maliye Bakanlığınca kiraya verilebilir.
             Vakıflara ait özel hükümler saklıdır.
             Tarihi ve bedii değeri olmayan taşınmaz mallarla ilgili işlemler:
             Madde 74 – Tarihi ve bedii değeri olanlar hariç Hazinenin özel
mülkiyetindeki yerlerin satışı, kiraya verilmesi, trampası ve mülkiyetin gayri ayni
hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi,
mülkiyetin gayri ayni hak tesisi esasları Maliye Bakanlığınca çıkarılacak
yönetmelikte belirlenir.
             Ecrimisil ve tahliye :
             Madde 75 – Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında
bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği
mazbut vakıflara ait taşınmaz(1) malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine,
fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle,
idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden
oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere
tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için,
Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin
kusuru aranmaz. (1)(2)
             (Ek cümle: 23/7/2010-6009/24 md.) Ecrimisile itiraz edilmemesi halinde
yüzde yirmi, peşin ödenmesi halinde ise ayrıca yüzde onbeş indirim uygulanır.
Ecrimisil fuzuli şagil tarafından rızaen ödenmez ise, 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.
–––––––––––––––––––
(1) 20/2/2008 tarihli ve 5737 sayılı Kanunun 79 uncu maddesiyle bu fıkrada yer
alan “Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan
taşınmaz” ibaresinden sonra gelmek üzere “malları ve Vakıflar Genel
Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz”  ibaresi
eklenmiştir.
(2) 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle, bu fıkrada yed
alan “13 üncü maddesinde gösterilen komisyonca takdir ve tespit edilecek”
ibaresi “idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç
kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek
üzere tespit ve takdir edilecek” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
 5986-1
 
             Kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi
halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket edilir. Aksi halde ecrimisil
alınır.
             İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer
mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.
             (Ek fıkra: 23/7/2010-6009/24 md.)Köy sınırları içerisinde yer alan
Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan
taşınmazların işgalcilerinden tahsil edilen ecrimisil gelirlerinin yüzde beşi, 442
sayılı Köy Kanununda belirlenen görevlerde kullanılmak kaydıyla, tahsilatı
izleyen ay içinde bu gelirlerin elde edildiği köy tüzel kişiliği hesabına aktarılmak
üzere emanet nitelikli hesaplara kaydedilir. Maliye Bakanlığı bu oranı iki katına
kadar artırmaya yetkilidir.
             Mahalli komisyonların yetkileri:
             Madde 76 – Taşınır ve taşınmaz malların satış, kira, trampa edilmesi ve
mülkiyetin gayri ayni hak tesislerinde, mahalli komisyonların ne miktara kadar
ihaleye selahiyetleri oldukları, her yıl Genel Bütçe Kanununda gösterilir.
             Kızılay derneğinden yapılacak alımlar:
             Madde 77 – Kızılay derneğinde bulunan ilaçlarla, sağlık araç ve gereçleri,
idarelerce doğrudan doğruya satın alınabilir.
             İlaç ve gereç sağlanması:
             Madde 78 – Kanunlar gereğince tedavisi sağlanan kişilerin kullanması
gereken ilaç ve gereçlerin, ilgililer tarafından eczanelerden alınması halinde,
idarelerle eczaneler arasında yapılacak anlaşmalar Maliye Bakanlığınca tespit
edilecek esas ve usullere göre yapılır.
             Dış ülkelerdeki kuruluşların ihtiyaçları:
             Madde 79 – İdarelerin yabancı ülkelerdeki kuruluşlarının yerel
ihtiyaçlarının karşılanmasında taşınır ve taşınmaz malların alım, satım, kiralama
ve kiraya verilmesinde uygulanacak esaslar Dışişleri, Milli Savunma, Maliye ve
Bayındırlık bakanlıklarınca düzenlenecek bir yönetmelikle tespit edilir.
 5987
 
             Yurt dışında bulunan gemi ve uçakların ihtiyaçlarının karşılanması :
             Madde 80 – Yurt dışında bulunan gemi ve uçakların o yerden sağlanması
zorunlu olan ihtiyaç maddelerinin alımı ile acele onarımlarının vesair
giderlerinin yapılmasına ilişkin eseslar, Maliye ve Milli Savunma bakanlıklarınca
müştereken hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.
             Emanet suretiyle yapılacak işler:
             Madde 81 – Aşağıda yazılı işler, ita amirlerince idare görevlilerinden
oluşturulacak emanet komisyonları eliyle emaneten yaptırılabilir.
             a) Tahmin edilen bedeli her yıl Genel Bütçe Kanununda gösterilen
miktarı geçmeyen yapım, bakım ve onırım işleri,
             b) İdarenin yeterli işgücü, makine, araç, gereç ve taşıtlara sahip olması
halinde ve ihaleye konulması faydalı görülmeyen yapım ve taşıma işleri,
             c) Köy kalkınması ile ilgili yapım işleri,
             d) İstihkamların yapımı ve onarımı ile garnizonların altyapı işleri,
             e) Gizliliği olan işlerle yasak bölgelerde ve orman içindeki yapım ve
taşıma işleri,
             f) Toprak koruma, arazi iyileştirme ve orman amenajman işleri,
             g) Can ve mal kaybı tehlikesi nedeniyle acele olarak gerçekleştirilmesi
gereken yapım ve onarım işleri,
             h) Sözleşmenin bozulması veya tasfiye edilmesi nedeniyle bitirilmemiş
olup, süratle bitirilmesinde zorunluluk görülen işlerin tamamlanması,
             i) Liman yapımı ve genişletilmesi, tarama yapılması, ulaşım güvenliği için
batıkların çıkarılması ve dolgu işleri,
             j) Silahlı Kuvvetlerle, güvenlik kuvvetlerinin araç ve gereçlerinin yapım,
onarım ve bakımı,
             k) Parasal bağış dışındaki halk katkısının önem taşıması nedeniyle
ihaleye konulmadan yaptırılmasında idaresince yarar görülen işler,
             l) İhaleye konulmasna imkan bulunmayan veya ihaleye konulduğu halde
istekli çıkmayan ve beklemeye de tahammülü olmayan işler,
             m) Demiryolu yapımında balast ve yol malzemesinin döşenmesi işleri,
             n) Telgraf, telefon ve enerji hatlarının çekilmesi işleri,
             o) Tuz çıkarma işleri,
             p) (Ek : 2/3/1984 - 2990/9 md.) İlköğretim kurumları ve tesisleri ile
ilkokul öğretmen konutları yapım, onarım ve bakım işleri.
             Yukarıda belirtilen işler için işi yürütmekle görevli emanet komisyonları
geçici süre ile işçi çalıştırabileceği gibi işin bünyesine giren gerekli madde, araç
ve gereçleri öncelikle bunları kendileri üreten veya yapan ve sermayesinin
yarıdan fazlası tek başına veya birlikte Devlete, kamu iktisadi teşebbüslerine
veya belediyelere ait olan kuruluşlardan doğrudan doğruya tarife, yoksa piyasa
satış bedelleri üzerinden alabilirler. Bu suretle sağlanması mümkün olmayan
madde, araç ve gereçler teklif alınmak ve piyasa satış değerlerine uygunluğu
belgelenmek şartıyla piyasadan sağlanır,
             Bu usulle yaptırılmasında gerek ve yarar görülen işler nevi itibariyle
kısımlara ayrılmak suretiyle, araya bir müteahhit girmeksizin taşoranlara da
yaptırılabilir,
             (Değişik : 2/3/1984 - 2990/9 md.) Nevi itibariyle kısımlara ayrılarak
taşeronlara verilen işlerde: gerekli görülen malzeme taşeron tarafından temin
edilmek şartıyla iş yaptırılabilir.
 5988

Emanet komisyonları eliyle yapılabilecek işlere ait uygulama esasları, Milli

Savunma, Maliye, Bayındırlık, Enerji ve Tabii Kaynaklar ve Köy İşleri ve
Kooperatifler bakanlıklarınca hazırlanacak ve Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir
yönetmelikte gösterilir.
Yukarıdaki bentlerde sayılan işlerle ilgili olarak idaralere zorunluluk
yükleyen özel hükümler saklıdır.
Uluslararası antlaşmalar uyarınca yapılacak işler :
Madde 82 – Uluslararası antlaşmalar uyarınca Türkiye'de yapılacak ve
karşılıkları yabancı Devlet veya Uluslararası kuruluşlarca sağlanacak işler, özel
kanun, kararname ve antlaşmalar hükümlerine göre yürütülür.
DÖRDÜNCÜ KISIM
İhale İşlerinde Yasaklar ve Sorumluluklar
Yasak fiil ve davranışlar :
Madde 83 – İhale işlemlerinin hazırlanması, yürütülmesi ve
sonuçlandırılması sırasında;
a) Hile, desise, vait, tehdit, nüfuz kullanma ve çıkar sağlama suretiyle veya
başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs
etmek,
b) Açık teklif ve pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde isteklileri tereddüde
düşürecek veya rağbeti kıracak söz söylemek ve istekliler arasında anlaşmaya
çağrıyı ima edecek işaret ve davranışlarda bulunmak veya ihalenin doğruluğunu
bozacak biçimde görüşme ve tartışma yapmak,
c) İhale işlemlerinde sahte belge veya sahte teminat kullanmak veya
kullanmaya teşebbüs etmek, taahhüdünü kötü niyetle yerine getirmemek,
taahhüdünü yerine getirirken idareye zarar verecek işler yapmak veya işin
yapılması veya teslimi sırasında hileli malzeme, araç veya usuller kullanmak,
Yasaktır.
İdarelerce ihalelere katılmaktan geçici yasaklama:
Madde 84 – 83 üncü maddede belirtilen fiil veya davranışlarda
bulundukları anlaşılanlar, bu fiil ve davranışlar ihale safhasında vaki olmuşsa
idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi fiil veya davranışlarının
özelliğine göre ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, haklarında
bir yıla kadar bütün ihalalere katılmaktan yasaklama kararı verilir. Kararı veren
idareler, bu kararı, Resmi Gazete'de ilan ettirirler. Bu kararlar ilgililerin
müteahhitlik siciline de işlenir. İhalelere katılmaktan yasaklananlar, yasaklı
oldukları süre içinde diğer idarelerce yapılacak ihalelere de müteahhit veya
müşteri sıfatıyla katılamazlar.
Haklarında bu yolda işlem yapılanların sermayesinin çoğunluğuna sahip
bulunduğu tespit edilen tüzel kişilere de aynı müeyyide uygulanır.
Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile
sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler dışında
taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine
getirmeyen müteahhit veya müşteriler hakkında da, ihaleyi yapan bakanlık veya
ilgili bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı
verilir ve bu kararlar Resmi Gazete'da ilan ettirildiği gibi ilgililerin müteahhitlik
sicillerine işlenir.
(Ek: 26/2/2014-6527/8 md.) 83 üncü maddede belirtilen fiil veya
davranışlarda bulunanlar hariç olmak üzere, Türkiye genelinde faaliyet gösteren
tüzel kişilerden; şube personeli, vekil, mümessil gibi yetkili temsilcilerin şahsi
kusurlarından kaynaklanan ve bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen fiil veya
davranışları sebebiyle haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı
verilmesi gerektiği idarece tespit edilenlerden, verilecek bir aylık süre içinde
ihale bedelinin üç katı tutarında tazminatı peşin olarak ödeyenler hakkında
ihaleden yasaklama kararı verilmez.
 5989

İhaleyi yapan idareler, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir

durumla karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili
bakanlığa bildirmekle yükümlüdürler.
Ceza sorumluluğu ve sonuçları:
Madde 85 – 83 üncü maddenin (c) bendinde yazılı fiil ve davranışları bu
durumları iş tamamlandıktan ve kabul işlemi yapıldıktan sonra anlaşılmış olsa
dahi tespit edilenler ile, o işteki ortak veya vekilleri haklarında ceza
kovuşturması yapılır; hükmolunacak ceza ile birlikte bir yıldan üç yıla kadar
bütün ihalelere girmekten mahkeme kararı ile yasaklanırlar.
Bu Kanun kapsamına giren işlerden dolayı haklarında Türk Ceza
Kanununun 342 nci maddesi ile son soruşturmanın açılmasına karar verilen
müteahhitlere, yargılama sonuna kadar, hiçbir suretle yeni iş verilmez.
Bu Kanun kapsamına giren işlerden dolayı haklarında Türk Ceza
Kanununun 339 340 ıncı maddeleri ile son soruşturmanın açılmasına karar
verilen kontrol teşkilatı mensupları, yargılama sonuna kadar görevden
uzaklaştırılırlar.
(Değişik: 2/1/2003-4782/4 md.) Türk Ceza Kanununun İkinci Kitabının
Üçüncü Babının Üçüncü Faslında yer alan rüşvet verme suçu ile 339, 340 ve 342
nci maddelerine göre, bu Kanun kapsamındaki suçlar nedeniyle haklarında
tekerrür hükümleri uygulananlar, mesleklerini icradan men olunurlar ve
herhangi bir ad altında müteahhitlik yapamazlar.
Bu mahkümiyete ilişkin kararlar, ilgililerin meslek ve müteahhitlik
sicillerine işlenir.
Görevlilerin Sorumluluğu:
Madde 86 – İhale, muayene ve kabul komisyon veya heyetlerinin başkan
ve üyeleri ile diğer ilgililer, görevlerini kanuni gereklere göre tarafsızlıkla
yapmadıkları ve taraflardan birinin zararına yol açacak ihmal ve kusurlu
hareketlerde bulunduklarının tespiti halinde haklarında disiplin cezası
uygulanacağı gibi, fiil ve davranışlarının özelliğine göre ceza kovuşturması da
yapılır. Ayrıca, tarafların bu yüzden uğradıkları zarar ve ziyan da kendilerine
ödettirilir.
Hileli inşaat ve onarım :
Madde 87 – Gayrimenkullerin yapım ve onarımlarında kesin kabul
tarihinden itibaren 5 yıl içinde malzemenin hileli olmasından veya yapım ve
onarımın teknik icaplara uygun olarak yapılmamasından ortaya çıkan zarar ve
ziyan, Borçlar Kanununun 360 ıncı maddesi gereğince ve 363 üncü
maddesindeki sürede müteahhide ikmal ve tazmin ettirilir.
İdareler beş yıllık sürede ortaya çıkacak zarar ve noksanları tespİt ile
gereğinin yapılması için durumu ilgili mercilere bildirmekle ödevlidirler.
İşin nezareti kendisine tevdi edilen mühendis, mimar ve memurlar
hakkında da ayrıca bu Kanunun 86 ncı maddesi uygulanır.
BEŞİNCİ KISIM
Çeşitli Hükümler
Erken bitirme primi:
Madde 88 – Şartname ve sözleşmesinde tespit edilecek sürelerden önce
tamamlanmasında idarelerce yarar görülen yapım işlerinde, esasları
şartnamede tespit edilmek üzere müteahhitlere erken bitirme primi verilebilir.
Süre uzatımı verilen işlerde hiç bir surette bu tür prim verilemez.
 5990

Özelliği bulunan işler:

Madde 89 – (Değişik : 2/3/1984 - 2990/10 md.)
Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasının mümkün olamayacağı haller ile,
Türk Silahlı Kuvvetlerinin ve Emniyet Genel Müdürlüğünün yeniden
teşkilatlanması, silah, araç ve gereçlerinin modern teknik gelişmelere uygun
şekilde yenileştirilmesi ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin Stratejik Hedef Planının
gerçekleşmesi için temin edilecek mal ve hizmetlerin ihalesinde; ilgili bakanlığın
teklif edeceği ihaleler için bu Kanun hükümleri dışında kalınmasına Bakanlar
Kurulunca karar verilebilir. Bu ihalelerde uygulanacak usul ve esaslar
idarelerince hazırlanarak ilgili bakanın onayı ile belirlenir.
Tarım ve orman ürünlerinde tercihli usuller ve tekel maddelerine ilişkin özel
hükümler :
Madde 90 – Tarım ve orman ürünlerinin üretim, imal, kesme, toplama,
taşıma gibi işlerinde ve bu ürünlerin satışlarında uygulanacak tercihli usullerle,
tekel maddelerinin satımı ve tekelle ilgili ürünlerin üreticiden alımı hakkında,
özel kanunlardaki hükümler saklıdır.
Muayene ve kabul işlemleri :
Madde 91 – Teslim edilen mal, hizmet, yapım veya yapılan işin muayene
ve kabul işlemleri, idarelerce kurulacak en az üç kişilik muayene ve kabul
heyetleri tarafından yapılır.
Muayene ve kabul işlemlerinin nasıl yapılacağı, Milli Savunma, Maliye ve
Bayındırlık bakanlıklarınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir
yönetmelikte gösterilir.
Sürelerin hesabı:
Madde 92 – Bu Kanunda yazılı sürelerin hesaplanmasında hüküm
bulunmayen hallerde, Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
Tebligat:
Madde 93 – Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde yapılacak tebliğler
hakkında Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.
ALTINCI KISlM
Son Hükümler
Başlamış olan işler:
 Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce ilanı
yapılmak suretiyle başlamış olan ihale işlemleri ilgili olduğu kanun ve usullere
göre sonuçlandırılır.
Tüzük ve yönetmelikler :
Geçici Madde 2 – Bu Kanuna göre çıkarılacak tüzük, şartname esasları ve
yönetmelikler Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren altı ay içinde hazırlanır ve
Resmi Gazete ile yayımlanır.
Bunların yürürlüğe konulmasına kadar idareler, mevcut esaslar ve
yönetmelik hükümlerini uygulamaya devam ederler.
Terkin edilecek ecrimisiller
Geçici Madde 3 – (Ek: 23/7/2010-6009/25 md.)
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tespit ve takdir edilen, tebliğ
edilen veya tahakkuk ettirilen ecrimisil alacaklarının tespit tarihinden geriye
doğru beş yılı aşan kısmı hangi aşamada olursa olsun düzeltilir veya terkin edilir,
tahsil edilmiş olanlar iade edilmez.
 5991

Geçici Madde 4-(Ek: 26/2/2014-6527/9 md.)

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce, 83 üncü maddede
belirtilen fiil veya davranışlarda bulunanlar hariç olmak üzere, Türkiye
genelinde faaliyet gösteren tüzel kişilerden; şube personeli, vekil, mümessil gibi
yetkili temsilcilerin şahsi kusurlarından kaynaklanan ve 84 üncü maddenin
üçüncü fıkrasında belirtilen fiil veya davranışları sebebiyle haklarında ihalelere
katılmaktan yasaklama kararı verilmesi gerektiği idarece tespit edilenlerden
henüz yasaklama kararı verilememiş olanlar hakkında da 84 üncü maddenin
dördüncü fıkrası hükmü uygulanır.
Kaldırılan hükümler:
Madde 94 – a) 2/6/1934 tarih ve 2490 sayılı Kanun ile bu Kanunda ek ve
değişiklikler yapan kanunlar,
b) (Değişik : 9/11/1983 - 2944/1 md.) Diğer Kanunların (15/7/1964 tarih
ve 500 sayılı Kanun ile 22/10/1981 tarih ve 2542 sayılı Kanun hariç) bu Kanuna
uymayan hükümleri.
Yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük :
Madde 95 – Bu Kanun 1 Ocak 1984 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme :
Madde 96 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
 5992

2886 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA

ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE

Değiştiren
Kanunun/ 2886 sayılı Kanunun değişen Yürürlüğe Giriş
KHK’nin/ İptal veya iptal Tarihi
Eden Anayasa edilen maddeleri
Mah.
Kararının
Numarası
2944 — 1/1/1984
2990 — 17/3/1984
4628 – 3/3/2001
4782 – 11/1/2003
4916 – 19/7/2003
5234 25,26, 54 1/1/2005
5577 40, 42 31/1/2007
5737 75 27/2/2008
6009 72, 75, Geçici Madde 3 1/8/2010
Anayasa
Mahkemesinin
18/6/2013
tarihli ve 32 26/7/2013
E.: 2013/71,
K.: 2013/77
sayılı kararı
6527 84, Geçici Madde 4 1/3/2014