B ~ R ~ N C ~ TS 498lKasrm 1997

BASK1 ICS 91.040

YAP1 ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASINDA ALINACAK

YUKLER~NHESAP DEGERLER~

DESIGN LOADS FOR BUILDINGS

TURK STANDARDLARI ENS'T~TUSU

Necatibey Caddesi, 112 Bakanl~klarIANKARA
- Bugunku teknik ve uygulamaya dayan~larakhaz~rlanm~$ olan bu standardln, zamanla ortaya q~kacak
g e l i ~ m eve degi~ikliklereuydurulmas~mumkun oldugundan ilgililerin yaylnlar~izlemelerini ve standardln
uygulanmas~ndakarg~la$t~klar~ aksakllklar~Enstitumuze iletmelerini rica ederiz.

- Bu standard1 oluqturan H a z ~ r l ~
Grubu
k uyesi degerli uzmanlar~nemeklerini; tasar~laruzerinde goru~lerini
bildirmek suretiyle yardlmcr olan bilim, karnu ve ozel sektor kurulu~lar~ ile ki~ilerindegerli katkllar~n~
~ukranlaanarlz.

0 TSE - I S 0

Kalite Sistern Belgesi

imalit ve hizmet sektorlerinde faaliyet gosteren kurulu~larln sistemlerini TS EN I S 0 9000 Kalite
Standardlarlna uygun olarak kurmalar~durumunda TSE taraf~ndanverilen belgedir.

Turk Standardlar~naUygunluk Markas1 (TSE mark as^)

TSE Markasl, uzerine veya ambaltij~nakonuldugu mallar~nveya hizmetin ilgili Turk Standard~nauygun
oldugunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya q k t ~ g ~ n dTurk
a Standardlar~ Enstitusu'nun
garantisi altlnda oldugunu ifade eder.

Kalite Uygunluk Markas~(TSEK mark as^)

TSEK mark as^, uzerine veya ambal2j1na konuldugu mallarln veya hizmetin henuz Turk Standard1
olmad~g~ndan ilgili milletlerarasl veya diger ulkelerin standardlar~naveya Enstitu taraf~ndankabul edilen
teknik ozelliklere uygun oldugunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya q k t ~ g ~ n dTurka
Standardlar~Enstitusu'nun garantisi alt~ndaoldugunu ifade eder.

D~KKAT!
TS i~aretive yan~ndayer alan say1 tek bayna iken (TS 4600 gibi), mamulun Turk Standard~nauygun
uretildigine dair ureticinin b e y a n ~ nifade
~ eder. Tiirk Standardlar~Enstitiisu taraf~ndanherhangi bir
garanti soz konusu degildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniq bilgi Enstjtiimiizden saglanabilir.

T~JRKSTANDARDLARININ YAYlN HAKLARI SAKLIDIR.

- Bu standard, Turk Standardlar~ Enstitusu'nun ingaat Hazlrl~kGrubu'nca hazlrlanm~gve TSE Teknik
Kurulu'nun 17 Kas~m1987 tarihli toplant~slnda kabul edilmigtir. 18 Kas~m1997 tarihli Teknik Kurul
toplantlslnda da tadil edilmig ve metin i ~ i n eyedirilerek yaylmlna karar verilmigtir.
 ATlF YAPILAN STANDARD
REFERNECE

TS IS0 9194lKaslm 1997 -

"Yapllar~nProjelendirilme Esaslar~ Tagly~c~ Olan ve Olmayan
-
Elernanlar, Depolanm~gMalzemeler Yogunluk"
"Bases for Design of Structures - Actions Due To The Self - Weight of
Structures, Non - Structural Elements and Strored Materials - Density"
ICS 91.040 TURK STANDARD1 TS 498lKaslrn 1997

SEMBOLLER

(P : Kayrna direnci agsl

9' : Efektif kayrna direnci apsl
'PU : Drenajs~zkayrna direnci agsl
Y : Birin hacirn ag1rl161
YU : Doygun birirn hacirn aglrlla~
Yn : Tabii birirn hacim aQ~rllgl
Yl : Bat~kbirim hacirn a g ~ r l ~ g ~
c : Kohezyon
c' : Efektif gerilrneye gore tariflenen kohozyon
CU : Drenajs~zko~ullardaolt$len kohezyon
: Duvar surtunrne aqsl
pa : AMif toprak b a s ~ n c ~
PP : Pasif toprak baslnc~
ICS 91.040 TljRK STANDARD1 TS 498lKas1m 1997

YAP1 ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASINDA ALINACAK

YUKLER~NHESAP DEGERLER~

-
0 KONU, TAR~F,KAPSAM

-
0.1 KONU
Bu standard, yap1 elemanlarlnln boyutland~r~lmas~nda
al~nacakyuklerin hesap degerine dairdir

0.2.1 - Hareketli Yuk

Hareketli yuk, zati yuklerin d~glndaki, insan, mobilya, yuk taglmayan hafif bolme duvarlar~, depolama
malzemesi, makina, araq, gereq, vinq, ruzgar, kar gibi yuklerdir.

-
0.2.2 Zati Yuk
Zati yuk, kirig, kolon, dogeme, qat~gibi tag~ylc~
elemanlarln ve bunlar~nslva, kaplama vs. gibi tarnamlaylc~
kts~mlarrnlnaglrl~klar~dlr.

-
0.2.3 Kayma Direnci Aqts~(cp)
Kayma direnci aqlsl, kesme ve normal gerilme degerlerinin grafik olarak ordinat ve apsis eksenine
taglnrnas~(t-s diyagram~)sonucunda qizilen takribi dogrunun yatayla yaptr01a q ~ d ~ r .

-
0.2.4 Tabii Sev Aqst
Tabii gev aqlsl, engelsiz ve zorlamas~zbirikmig kohezyonsuz bir zemin ylglnrnda, y~grnyuzeyinin yatay
duzlemle yaptrg~aqldlr.

-
0.2.5 Birim Hacim Aglrllk (y)
Birim hacim aglrl~k,bir cismin kutlesinin, o cismin gorunen hacmine (katt k l s ~ m+ biitun bogluklar) oranldlr

-
0.2.6 Kohezyon (c)
Kohezyon, Madde 0.2.3'de belirtilen dogrunun ordinat eksenini kestigi noktan~ndegeridir

-
0.2.7 Duvar Surtunme A ~ S (6) I
Duvar surtunme aqlsr, duvara etki eden aktif veya pasif toprak baslncl bilegkesinin (Pa), (Pp) duvar
yuzeyinin normali ile yaptrg~aqldlr.

-
0.2.8 Aktif Toprak B a s ~ n c(Pa)
~
Aktif toprak baslnc~,topragln dayanma yaplslna uyarak yeterli aqllma hareketi yapabildigi durumda, zati
agrrl~g~ve varsa ust yuku sebebiyle olugturduQu ve dayanma yapisma uygulad~Qren kuquk degerli yanal
toprak baslncldlr.

0.2.9 - Pasif Toprak Bastnc~(Pp)

Pasif toprak baslnc~,topraoln dayanma yaplslna uyarak yeterli kapanma hareketine mecbur btrakrld~g~
durumda, zati ag~rl~gr ve varsa ust yuku sebebiyle olugturdugu ve dayanma yaplslna uyguladrg~en buyuk
degerli yanal toprak baslncrdlr.

-
0.3 KAPSAM
Bu standard, konutlar, burolar, resmi daireler, okullar, hastaneler, spor tesisleri, eglence yerleri, garajlar vb.
yaprlardaki tagrylcl elemanlarln (kagir, beton, betonarme, ahgap, qelik vb.) boyutland~rrlmas~nda allnacak
yuklerin hesap degerini kapsar. Kopruler, su yapllarr, onemli dinamik etkilere maruz her qegit endustri
yapllarr ve yuksek gerilim iletme hatlar~vb. maruz olduklarr yukler bak~mlndanBzelik gosteren yap~larln
yijklerini kapsamaz.

NOT - Betonarme, qelik gibi degigik yap~lardaetkisi farkl~olan stcakl~kdegigimi, rotre, deprem vb. etkiler
sozu geqen yapllarrn standardlndan ve ilgili mevzuattan allnacakt~r.
ICS 91.040 TURK STANDARD1 TS 498lKas1m 1997

1 - YAP1 ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASINDA ALINACAK Y ~ ~ K L E HESAP

R ~ N DEGERLER~

- ~ Z~RA
1.I SINA~,T ~ C A RVE ~
DEPOLAMA MALZEMELER~
Sinai, ticari ve zirai depolama malzemelerinde allnacak yuklerin hesap degerleri TS I S 0 9194 Ek A elveya
Ek B'de verilen degerlere uygun olrnal~dir.

-
1.2 YAP1 MALZEMES~VE YAP1 ELEMANLARI
Yap1 malzemesi ve yap1 elernanlarinda al~nacakyuklerin hesap degerleri TS I S 0 9194 EK A velveya Ek
B'de verilen degerlere uygun olrnal~dir.

-
1.3 BETON VE HARC
Beton ve harqta allnacak yijklerin hesap degerleri TS I S 0 9194 Ek A velveya Ek B'de verilen degerlere
uygun olmal~dir.

I.4 - D O ~ E M EPLAKLARI
Do~emeplaklarlnda allnacak yuklerin hesap degerleri TS I S 0 9194 Ek A velveya Ek B'de verilen degerlere
uygun olmal~dlr.

-
1.5 DUVAR P ~ K L A R I
Duvar plaklarinda alinacak yuklerin hesap degerleri TS I S 0 9194 Ek A velveya Ek B'de verilen degerlere
uygun olmalidlr.

-
1.6 DOSEME VE DUVAR KAPLAMALARI
Dogeme ve duvar kaplamalarlnda alinacak yhklerin hesap degerleri TS I S 0 9194 Ek A velveya Ek B'de
verilen degerlere uygun olmalidir.

-
1.7 CAT1 ORTULER~
Cati ortulerinde allnacak yiiklerin hesap degerleri TS I S 0 9194 Ek A velveya Ek B'de verilen degerlere
uygun olmal~dir.

2 - KOHEZYONSUZ ZEM~NLER~N
HESAP DEGERLER~

-
2.1 Cizelge l'de verilen hesap degerleri hem yerinde meydana gelmi? hem de ta91ma zeminler iqin
geqerlidir. Geqerli yerle~ims1kli01degeri her iki ha1 iqin de yapay bir s ~ k ~ ~ t l rsonucu
ma yaratrlmi~olabilir.
Gozenekli danelerden olu~an; bims qakil~,tijf kumu vb.ler igin bu qizelge kullanllamaz.

-
2.2 Zemin ylgllma s~klllgrhakklnda bir inceleme yapilmamig ve tecrubi bilgi de yoksa, gevgek zemin yrglnl
kabul edilmelidir.

2.3 -Cizelge l'deki 1-9 slra nolu degerler yuvarlak ve yuvarlaga yakin dane ~ekilleriiqin geqerlidir. EQer
k o ~ e lSekildeki
i daneler qogunlukta olursa Cizelge'deki kayma direnci aqisl degerleri 2.5"artirilmal~dlr.

2.4 -
Suyun kaldirmasina veya diger kaldlrma kuvvetlerine kar91 yapllan tahkiklerde Cizelge l'de verilen
birim hacim ag~rlrkdegerleri tabii su muhtevasrndaki zeminler iqin 2'0 k ~ / m suya
~ , doygun veya bat~k
zeminler igin 1,O k ~ l azaltilmal~dir.
m ~
ICS 91.040 TijRK STANDARD1 TS 498lKasr m 1997

C~ZELGE1 - Kohezyonsuz Zemin ~zellikleriHesap Degerleri

S~ra Zemin turu Sembol Srkll~k Birim Hacim A g ~ r l ~ k Kayma Direnci

No Tabii Doygun Batrk A~ISI
I
Yn . Yd cP
k~lm' tlm' (kN/mJ) tlm5(k~lrn;') Derece
1 iyi derecelenmig kum, az siltli kum, Cu s 6 olan Gevgek 17,O 19,O 9,0 30
2 kum-qakrl SW, SM Orta S I ~ I 18,O 20,O 10,O 32,5
3 Srk~ 19,O 21 ,O 11,O 35
4 iyi derecelenmig az kumlu qak~l, Gevgek 17,O 19,O 9,o 32,5
5 yassr qakll ve tag GW Orta S I ~ I 18,O 20,O 10,O 35
6 St kl 19,O 21 ,O 11,O 37,5

7 Kdtu derecelenmig kum, kum-~akrl 6 c Cu s 15 olan Gevgek 18,O 20,O 10,O 30

8 ve qak~l SP, SM, GP Orta Srk~ 19,O 21 ,O 11,O 32,5
9 SI~I 20,O 22,O 12,O 35

10 Kotu derecelenmig kum, kum-qakll, Cu 1 15 olan Gevgek 18,O 20,O 10,O 30

11 az siltli qak~l SP,SM,GP veya GM Orta S I ~ I 20,O 22,O 12,O 32,5
12 Srkr 22,o 24,O 14,O 35

Cu = -
D60 Uniformluk katsay~s~
Dl0

Dlo : Elek analizinde elekten geGen malzemenin % 1O'unun

Gevgek 0,15<Drs0,3 tekabul ettigi dane buyuklugu
Ortasrk~ 0,30<Drs0,50 DBO: Elek analizinde elekten geqen malzemenin % 60'1nln
Slkl 0,50<Dr<0,75 tekabul ettigi dane buyukliigu

S~krllkOran~ Dr = emax -eo

emax - e min

em, = En buyuk bogluk oranl

eo = Tabii bogluk oranr
emin = En kuquk bogluk oranl
ICS 91.040 T ~ ~ RSTANDARD1
K TS 498IKas1m 1997

3 - KOHEZYONLU ZEM~NLER~N
HESAP DEGERLER~

3.1 -Cizelge 2'de verilen hesap degerleri yerinde meydana gelmig orselenmemig ve konsolide olmug
zeminler iqin geqerlidir. Cizelgede verilen birim hacim aglrl~kve kayma direnci aqlsl degeri, y~gmazeminde
de geqerli olabilmesi iqin zemin s ~ k l l ~ g ~ proktor
nrn s ~ k ~ l ~ g len
n l naz % 957 olrnal~dlr.Buna gore qizelgedeki
kohezyon iqin verilen degerler y@ma kohezyonlu zeminler iqin c=O, cu=O deoerleriyle degigtirilmelidir.

-
3.2 Suyun kaldrrmas~naveya diger kaldlrma kuvvetlerine karg~yap~lantahkiklerde Cizelge 8'de verilen
birim hacim aglrl~kdegerleri, yeraltl su seviyesi ustunde kalan zeminler iqin 2,O k ~ / m bat~k
~ , zeminler iqin
1,O k ~ / azaltllmal~dlr.
m ~
UDK 624.042-351.78 TURK STANDARD1 TS 498IKas1m1997

-
C~ZELGE2 Kohezyonlu Zemin ve Organik Zeminlerin Hesap Degerleri

Birim Hacim A g ~ r l ~ k Efektif Kayma Kohezyon

Direnci ACISI
Su Ustii Bat~k 9' C' cu
S~ra Zemin Turu Sembolu K~vam~ Derece
No. kN/m3 kN/m3 cp kN/m2 N/m2

1 Yuksek
Plastisiteli
inorganik Yumugak 18,O 8,o 17,5 0 50
kohezyonlu Kati 19,O 9,o 17,5 10 35
zeminler CH Ortasert 20,O 10,0 173 25 75
(w~>%50) MH
2 Orta Plastisiteli
inorganik Yumugak 19,O 9,0 22,5 0 5
kohezyonlu CL Kat~ 19,5 9,5 22,5 5 25
zeminler ML Ortasert 20,5 10,5 22,5 10 60
(Oh5O>wL 2 O h 35)

3 Duguk Yumugak 20,O 10,O 27,5 0 0

Plastisiteli OL Kat~ 20,5 10,5 27,5 2 15
inorganik CL Ortasert 21,5 11,O 27,5 5 40
kohezylonlu ML
zeminler
(wL<%353
Organik kil, OH Yumugak 14,O 4,o 15 0 10
4 organik silt OL Kat~ 17,O 7,O 15 0 20

Yumugak : 0,50 < K r 0,75

Kati : 0,75 < K r 1,00
Ortasert : K > 1,00
Ba@Iklvam degeri (K)=(wL-wn)/(w~-wp)
WL = Akmada kat~lagmayagegme slnlrlndaki su muhtevas~(Likit Limit)
Wn = Tabii su muhtevas~
w~ = Kat~danorta sertlige geGme s~n~r~ndaki
su muhtevas~(Plastik Limit)
ICS 91.040 TiJRK STANDARD1 TS 4981Kaslm 1997

4 - HESAP DEGERLERIN/N
KULLANILMADAK~SlNlRLAMALARl

4.1 - Kohezyonu gdztinune alabilmek i ~ i zeminin

n hamur kivamlnda (elde slklldlglnda parmaklar araslndan
rykmasl durumu) olmamasl ve bir donma periyodu sonras~ndailk halinin degigmemesi gerekir.

-
4.2 Kohezyonlu ve kohezyonsuz zemin turlerinin tabakalar halinde olmasl durumunda, eger kati bir deney
sonucu yoksa en gayri musait degerdeki tabaka esas alinlr.

-
4.3 Kohezyonlu zemin tabakalarlnda bogluk suyu baslnc~n~n meydana gelip gelmedigi kontrolu yaplllr.
Bogluk suyu baslncln meydana gelmesi i ~ i n zernin gerilme durumlarln~ndegigmesi gerekir. Mesela, zemin
uzerine ilave bir yuk getirilmesi veya zemin tabakalarlnin ag~rllglnlnartt~r~lmas~
bu gerilmeleri ortaya gkarlr.
Zeminin konsolide olmasl ile bogluk suyu baslnc~tekrar duger. Bu durumda ve eger herhangi bir deney
sonucu da elde yok ise hesaplamalar hem konsolide olmam~ghaldeki baglangq mukavemeti degerleri (cp,,,
c,) hem de konsolide olmug son mukavemet degerleri (cp1,c') ile yap~llr.

-
5 DUVAR~URTUNMEAClSl(6)
Duvar puruzluliigu, dolgu klsmlnln duvar uzerinden olan egimi, dolgu zeminin turij, klvaml, dolgu zemin ile
duvar araslndaki hareket imkanlna bagl~dlr.

-
5.1 Aktif toprak baslnclnln hesaplanmas~ndaduvar-surtiinme aqsl (6), puruzlu duvarlarda 213 cp, puruzsuz
say~labilecekaz puriizlu duvarlarda 113 cp allnlr. Genel olarak ~ e l i k beton
, ve a h ~ a pyuzeyler puruzlu kabul
edilir.

-
5.2 Duvar arkaslndaki dolgunun ~ o plastik
k ve kayma kuvvetlerini iletemeyen bir dolgu olmas~halinde
duvar surtunme aclsl s ~ f l allnlr.
r

-
5.3 Konsolide olmam19 kohezyonlu bir zeminin yanal basin^ hesablnda duvar surtunmesi yerine Ca
(Adezyon) = (112). Cu degerli bir adezyon hesaba al~nabilir.

-
6 YAMACLARDA VE SEVLERDE YER ALAN TOPRAK ~ T K ~ S ~MARUZ NE YAP1 ELEMANLARININ
GEN~SL~G~
Yama~lardave gevlerde yer alan ve toprak bas~nclnamaruz kalan narin yap~lardatoprak itki yukunun
hesaplanmasl i ~ i neger
, kesin tahkik istenmez ise, agaglda verilen yap1 elemanlari genigligi esas allnlr.

-
6.1 1,00 m'ye kadar geniglikteki yap1 elemanlarlnda, yap1 eleman1 genigliginin 3 kat~geniglik

6.2 - 1,00 m-3,00 m arasl geniglikteki yap1 elemanlar~nda3,00 m geniglik

6.3 - 3,00 m'den fazla geniglikteki yap1 elemanlarlnda yap1 eleman1 geni~liginintamami hesap genigligi
olarak al~nir.

-
7 KAR YUKlJ HESAP DEGER~:(P~)
Kar yuku hesap degeri (P,J i ~ i nallnacak yuk, kar yaglgl art19qartlar~nagore degigkenlik gosterir. Kar yuku
(Pko), hareketli yuk slnlflna girer. Bunun bag11 oldugu etkenler cografi ve meteorolojik gartlardlr. (Kar
yagmayan yerlerde kar yuku hesap degeri slflr al~n~r).

30°'ye kadar egimli Gatllarda kar yiiku hesap degeri (P,J, kar yuku (Pko)degerine egit kabul edilir ve at^
alaninln plandaki duzgijn yay111yuku olarak dikkate allnrr.

Yatayla a aGlsl kadar egim yapan ve kar kaymas~nlnengellenmedigi Gatllarda kar yukii hesap degeri olarak

9'
(m egeri Cizelge 3'den allnir.)

(ge~erliliksinlri O l m l l )
ICS 91.040 T~JRKSTANDARD1 TS 498JKas1m 1997

C~ZELGE3 - Cat1 Egimine (a)Bag11Olarak Azaltma Degeri (m)

-
8 KAR YUKU (Pko)
Kar yuku (Pko) degeri, Ek-ll'de verilen kar yagq yuksekligine gore duzenlenmi~haritadaki bolgelerin
numarasl ile Cizelge 4'den allnlr.

8.1 - Tipik olmayan ozel y a p ~ mqatllarda

l~ kar yuku hesap degeri (Pk), yapllacak kar yuku d a g l l ~ mdeneyi
~
sonucunda belirlenmelidir.

Bu aq~klamalar~n dlglnda kalacak ozellikli bolgeler iqin o yerdeki kar yagma suresi ve yukseklige bag11
olarak Cizelge 4'de verilen degerler, varsa meteorolojik olcmelerden de faydalanarak artlr~lmal~dlr.

C~ZELGE4 - Zati Karyuku (Pko)Degerleri k ~ / m

(*) ~

800 0,89 0,85 1,25 1,40

4 900 0,80 0,95 1,30 1,50
1000 0,80 1,05 1,35 1,60
5 > 1000 1000 m'ye tekabul eden degerler, 1500 m'ye kadar % l o , 1500
m'den yukar~yuksekliklerde % I 5 artlr~llr.

* Kar yagmayan yerlerde kar yuku hesap degeri s~frralrnlr.

-
9 KAR YUKU VE RUZGAR YUKUNUN AYNl ANDA DUSUNULMES~DURUMU

9.1 -
45"'ye kadar egimli gatllarda kar yuku (Pk) ve ruzg2r yukunun (W) aynl anda etkimesi halinde hesap
------ --- - -- --
kolayl~g~
olarak ve yeterli yaklaymla f-- - -- A-

Z -I.--
dlr. Burada en gayrl musait durum allnlr. 7~47-
2 q ~ a ? ' A&--
9.2 -
45"'den fazla egimli catllarda ise, aynl anda etkiyen kar ve riizgar~netkisinin Madde 9.l'e gore
hesaplanabilmesi igin, kar birikintileri meydana gelen tipteki qatrlar (mesela cat1 tipi d e g i ~ i kolan fabrika
gatrlarlnda vb.) veya yogun kar y a g l ~bolgeler
l~ olmas~gereklidir.
ICS 91.040 TURK STANDARD1 TS 498lKas1m1997

10 - suz YUKU
Genel olarak geqerli bir deger buz yuku iqin verilememektedir. Cunku buz olugumu qok degigkene (riizgar
yonu, yukseklik, nem, hava s~caklrg~,yap1 malzemesi cinsi vs. gibi) bag11olarak ortaya qrkmaktadlr.

Ozellikle dagl~kbolgelerde, nemli ruzgarlarln estigi bolgelerde veya buyuk su birikintileri civarlnda meydana
geldigi gibi, sahile yakln yerlerde ve nehir kenarlar~ndada ortaya q~kabilmektedir.

Mutlaka buz yuku degeri hesaba katllmas~gerekiyorsa ve bunun iqin elde yeterli veri yoksa, buzlanma
tehlikesine maruz kalacak bolgelerde deniz seviyesinden 400 m ve daha yuksekteki yerler iqin buzlanmaya
maruz kalacak yap1 elemanlarlnln butun yuzeylerinin 3 cm kallnl~ktabuz ile kapl~oldugu kabul edilir. Buz
birim hacim a g ~ r l ~
7 gk ~~ l al~nlr.
m ~

-
11 RUZGAR YUK~J
Hesaplama iqin agas~daverilen aqrklamalar butun yaprlar iqin geqerli olmakla beraber kendi gartnameleri
veya standardlar~olan, mesela kopru, vinqler, yuksek bacalar (fabrika bacas~vs.gibi), radyo vs. yayln
kuleleri ve yuksek gerilim hatlar~gibi yaprlar iqin geqerli degildir.

-
11.1 Ruzgar yiikunu her yonde en buyuk degerinde tesir eder gekilde glizonune almal~dlr

Ruzgar dogrultusu genellikle yatay kabul edilir.

-
11.2 R~JZGAR YUKU HESAP DEGER~(W)

-
11.2.1 Ruzgar yuku hesabr yaplnln geometrisine bagl~dlr(Sekil-I). Baslnq, emme ve surtiinme etkileri
birlegtirilerek hesaba allnlr. Bir yaplnln butununde ruzgar yuku bilegkesinin buyuklugu;

formulu ile bulunur.

Burada;
Cf=Aerodinamik yuk katsayls~
q = Emme (h~zbaslncr) k ~ / m '
A = Etkilenen yuzey alan~,m2

Narin qelik konstruksiyonda buzlanma sonucu artacak ruzgara maruz (ekspoze) yuzeyler dolaylsl ile ruzgar
yuklerinde olugacak art~glnprojelendirmede dikkate allnmasr gereklidir.

-
11.2.2 Aerodinamik Yuk Katsay~s~ (Cf)
Yuk katsaylslnrn (Cf) belirlenmesi yap1 geometrisine ve ruzgar~nesig yonune bagl~d~r.
Ruzgar kana11
deneyinden bu katsay~elde edilir.

-
11.2.3 Riizgar Baslnc~(w)
Yap1 ust yuzeyine tesir eden ruzgar baslnc~

formulu ile bulunur.

Burada;
q = Ruzgar baslncr k ~ / m '
C, = Emme katsayls~
C, dikkate allnan yuzey iqin qegitli esig yonune bag11 olarak belirlenir. Riizgar baslnc~etki yuzeyine dik
olarak etki eder.

*K~slmk~simdegigken olan emme velveya degigken olabilen yap1 genigligi b, iqin yaklag~kolarak
n
.?-
W = C, . x.(qi.Ai)alrn~r.
i=i
Burada:
qi = Emme, krs~m(i)'de
Ai = Alan, k l s ~ m(i)'de
ICS 91.040 TiJRK STANDARD1 TS 498lKaslm 1997

Munferit tayylcl yap1 elemanlarl i ~ i n(mesela mertek, a ~ ~ cephe

k, eleman1 vs. gibi) rijzgar b a s ~ n cdegeri
~
katsay~s~ 114 artlrrllr.

dir.

Cok y a k l a ~ ~olal-ak
k p = 1,25 kg/m3 allrsak h ~ z(v) de m/s cinsinden yerine
hava birim hacim aglrl~gln~
konursa

bulunur.

-
C~ZELGE5 Yukseklige Bag11Olarak Ruzgar HIZI ve Emme

Zeminden Ruzgar HIZI Emme

Yukseklik v 9
m mls (k~lrn*)
0-8 28 095
9 - 20 36 08
21 - I 0 0 42 1, I
> 100 46 1,3

Mahalli topografik gartlar nedeniyle degigik riizgar hizlar~olu~abilirve bu Cizelge 5 degerinden sapabilir.

Boyle yuksekte ve sarp bir yama~takiyap~daruzgar etkisi giddetli olacag~duguncesiyle emme q = 1, I k ~ / m ~

allnmal~dlr.

a) b) c)

-
~ E K 1~ LPlanda Kare Kesitli ve Egik Cat111Kapal~Yap~lardaRuzgar

Yukunun Ana Taglylc~Sistem Dogrultusunda D a g ~ t ~ m ~

ICS 91.040 TURK STANDARD1 TS 498lKasim 1997

C~ZELGE6 - C Katsayrsi ve Ruzgir Yukunun Yap~ninEtkilenen Yuzeyinin Birim Alanina GBre Dagil~rn~
(Baslnc + Ernme)

Katsayi Ruzgir Yuku

Yap1 Cinsi C W = c.q
q = 0,5 q = 0,8 q = 1,lO q = 1,30
kN/m2 k~lm' kN/rn2 kN/m2
1) Duzlernsel yuzeyler ile
sinirland~r~lrn~gyap1
elernanlari
(Madde 2 istisna)
1.I)Kapali Yap1 Elernanlari
1.I .I)Ruzgar yonune dikey
yuzeylerde
a)Genel olarak 12 0,60 0,96 1,32 1,56
b)Kule tipi yap!- 18 0,80 1,28 1,76 2,08
larda(*)
1.I .2)Ruzgar yonune a
acis1 yapan egimli
yuzeylerde
a)Genel olarak 1,2 Sina 0,60 Sina 0,96 Sina 1,32 Sina 1,56 Sina
b)Kule tipi yapilarda 1,6 Sina 0,80 Sina 1,26 Sina 1,32 Sina 1,56 Sina

1.2)Kapali Olmayan Yapi 1,2 0,60 0,96 1,32 1,56

Elemanlarinda (**)
1.I .Ive 1.I .2deki
verilen degerler gecer-
lidir. Yaln~zgayri
rnusait durumu vermesi
halinde bu yukler icin
ikinci bir hesap daha
yapilmalid~r.Bu hesap-
ta ruzgir yuku cat1 iq
kisim yuzeyine dik
olarak alinlr.

1.3)Zernin uzerinde serbest

duran duvarlar
-Gene1 olarak 1,6 0,80 1,28 1,76 2,OO
yuksekligi, ortalama
genigligin 5 kati
olan duvarlar

2)Tagiyicl sistemler ve
tagiyici dolu duvarlar
2.1)Ta~iyrcibir duvar,
ardarda surekli olan
tagiy~ciduvarlardan
en ondeki ve diger
duvarlar~netkilenecek
kisml icin
a)Ruzgar yijnune dikey 1,6 0,80 1,28 1,76 2,08
yuzeylerde
b)Ruzgar yonune a 1,6Sina 0,80 Sina 1,28 Sina 1,76 Sina 2,08 Sina
acisi yapan egirnli
yuzeylerde
ICS 91.040 T~JRK
STANDARD1 TS 498lKas1m 1997

C~ZELGE6'nln devarn~

Yap1 Cinsi Katsay~ . Ruzgiryuku

C W = c.q
q = 0,s 4 = 0.28 q = 1,IO q = 1,30
kN1rn2 kNlm kNlm kN1rn2
2.2)Ardarda olan tayyicl
duvarlarda en ondeki
duvar taraflndan yuzeyi
kapat~lanikinci taglyl
CI duvar ve digerleri-
nln ruzgar yonunde
ruzgara maruz kalrnalarl
halinde
a)taglylc~sistemler- 0 0 0 0 0
deki aral~klarln
sistem geni~liginden
k i i ~ i i kolmasl ve tay-
ylcl dolu duvarlarln
ta$tytc~yuksekligin-
den k u ~ i i kolmasl
halinde
b)Taglylc~aral~klarl
buyuk ise
1)Ruzgar yonune dikey 1,2 0,60 0,96 1,32 1,56
yuzeylerde
1I)Ruzgar yonune a 1,2 Sina 0,60 Sina 0,96 Sina 1,32 Sina 1,56 Sina
aqsi yapan egirnli

(*) Bir yaplnln kule tipinde yap1 oldugunun kabulu i ~ i ncephelerin yuksekligi ortalama yap1 genigliginin en
az 5 katl olmalldlr.
(**) Kapall olmayan yap1 eleman1 demek, bir cephesinden veya butun cephelerinden a g k olan veya
aqlabilir ~ekildeolan, veyahut bir veya b i r ~ o kyerinden en az 113 oranlnda apkllklar olan yap1
demektir.
ICS 91.040 TURK STANDARD1 TS 498lKasim 1997

12 - DUQEY HAREKETL~YUKLER

-
12.1 D U Z G ~ ~YAYlLl
N HAREKETL~YijKLER cat^, Dogeme, Merdiven itin)

-
C~ZELGE7 Duzgun Yay111Dugey Hareketli Yuk Hesap Degerleri

CATILAR Dopemeler
Yatay veya 1120'ye (Sahanl~kve merdiven
kadar egimli girigi dahil)
1 Cat1 arasr odalar 13
2 Zaman zaman Konut, teras oda ve koridorlar, 2
kullanilan qat~lar burolar, konutlardaki 50 m21ye
kadar olan dukkanlar, hastane
odalari
CATlLAR Dopemeler MERDiVENLER Hesap Degeri
Yatay veya 1/201ye (Sahanl~kve merdiven k ~ / m ~
kadar egimli girigi dahil)
3 Konut Hastanelerin mutfaklari, Konut Merdivenleri 35
toleranslarin~n muayene odalar~,poliklinik
kullanilmas~ve odalar~,slnlflar, yatakhaneler,
qiqeklik (bahqe anfiler
yapllmasi)
4 - Camiler
- Tiyatro ve sinemalar,
- Spor dans ve sergi salonlari,
- Tribunler (oturma yeri sabit
olan)
- Toplant1 ve bekleme
salonlari
- Magazalar,
- Lokantalar Umuma aqlk yap~larda 5
bur0 hastane okul,
- Kutuphaneler
tiyatro, kutuphane
- Argivler
kitapllk vb.
- Hafif aglrl~kl~ atiilyeler
- Buyuk mutfaklar, kantinler
- Mezbahalar
- Flrlnlar,
- Buyukbag hayvan ah~rlar~
- Balkonlar 10 m21yekadar
- Buro, hastane okul, tiyatro
sinema kutiiphane depo vb.
gene1 yap1 koridorlari
5 - Tribunler (oturma yeri sabit 7,5
olmayan)
6 - Garajlar 5
(Toplam aalrllgl 2,5 tona kadar
olan ara~lar@in)

NOT - lblerdiven basamaklarl iqin verilen hareketli yuk degerlerinin hesaplarda geqerli olabilmesi iqin,
yukiin duzgun yay111gekle donugmesini saglayan bir konstruksiyon yapllmlg olmal~dir.Mesela, her
basamagrn riht ile baglantrsl saglanmall veya sahanllklarl birleptiren kirige oturmal~ veyahut
merdiven boglugu duvarlarina ankastre edilmelidir.

-
13 HAREKETL~YUK MALTMAS1 -,-
En az uq tam kattan fazla yuk taglyan kolon, bag kirigi, perde duvar~,temel duvari ve bunun gibi yap1
elemanlarrn~n hesaplanmas~ndave buna egdeaer zemin basinc~belirlenmesinde gerekli olan her kat
hareketli yukunun toplanarak sonucun agaglda belirtilen kaideler i ~ i n d eazaltilmasl mumkundur. A g ~ rsanayi
atelyeleri, imalAthaneler ve depolarda boyle bir yuk azaltmasina musaade edilmez.
ICS 91.040 TURK STANDARD1 TS 498IKas1m1997

Belirtilen u~ kattan en fazla yuklenenindeki hareketli yuk hesaba tam olarak al~nrr.Buna karg~l~k, belirtilen
yap1 klsmlndan diger katlara kademeli olarak azalan bir gekilde hareketli yukun intikal ettirilmesine musaade
edilir. Bu miktar toplam hareketli yukun belli bir klsm~kadardrr.

Bu miktarlar % eksiltme degeri veya ona bag11olarak azaltma degeri (P) olarak cizelge 8'de verilmigtir.

% eksiltme degeri:
a)Konutlarda, bur0 ve ighanlarinda %20 den %801ekadar
b)Hafif qal~gmayapllan igyeri, atolye imalathane ve magazalarda bu miktar %lO1dan%40'a kadar olabilir

Boyle bir yap1 biriminde hareketli yukteki azaltma degeri (p);

a)maddesinde belirtilen yaprlarda %40, b) maddesinde belirtilen yaprlarda %201yiagmamal~d~r.

Her kattan gelen hareketli yuklerin aynl olmas~halinde Cizelge 8'deki % eksiltme ve toplam hareketli yuke
gore azaltma degeri (p) (hesapla ongorulen hareketli yukun toplam hareketli yuke oranr) olarak verilmigtir.

-
C~ZELGE8 En Az UGTam Kattan Fazla Yuk Tag~yanYap1 Elemanlar~(Gin % Eksiltme Degeri ve Azaltma
Degeri, p (Her tam katta aynr hareketli yuk olmas~halinde)

a) Konut vs.
Kat saylsl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1 %eksiltme degeri 0 0 0 20 40 60 80 80 90 40 40 40
2 Azaltma degeri 1 1 1 0,95 0,88 0,8 0,71 0,65 0,6 0,6 0,6 0,6
(PI
b) Atolye, igyeri, imalathane vs.
3 %eksiltme degeri 0 0 0 10 20 30 40 40 40 20 20 20
4 Azaltma degeri 1 1 1 0,98 0194 0,9 0,86 0,83 0,8 0,8 0,8 0,8
(PI
ICS 91.040 TURK STANDARD1 TS 498lKasr m 1997

EK 1
KAR YUKU BOLGELER~
iL VE ~LSELEREGORE Z A T ~

i u i ~ ~ BOLGE
~ ~U~LCE BOLGE ~U~LCE BOLGE
NO. NO. NO.
ADANA 1 AMASYA III Reyhanlr I
Bahqe Ill Goynuqek II Samandagl I
Ceyhan I Gumughacrkoy II Yayladagl I
Diizigi III Merzifon II ARTVi N IV
Feke Ill Sulovaar~ II Ardanug Ill
Kadirli Ill Tagova Ill Arhavi IV
Karaisalr Ill ANKARA II Borgka IV
Karatag I Altlndag I Hopa IV
Kozan Ill AY~S Ill Sarp IV
Magara III Bala I savgat IV
Osmaniye Ill Beypazarr IV Yusufeli Ill
Pozantr II Caml~dere Ill AYDlN I
Saimbeyli Ill Cankaya II Bozdogan I
Yumurtalrk I I Cubuk Ill Cine I
ADAPAZARI Delice II Germencik I
Sakarva III Elmadag~ IV Karacasu II
Akyazr Ill Etimesgut I Koqarl~ I
Geyve III Giidul Ill Kugadasr I
Hendek 111 Haymana II Kuyucak I
Karasu Ill Kalecik Ill Nazilli I
Pamukova Ill Keskin I Soke I
Sapanca Ill Krrr kkale II Sultanhisar I
ADIYAMAN II Krz~lcrhamam Ill Yenipazar I
Besni IV Nallrhan II -
B ALI
K Esi
R I
Celikhan Ill Polat11 II Ayvallk I
Gerger Ill Yenimahalle I Balya I
I
Golbagr IV ANTALYA I Bandrrma I
Rahtaag II Akse ki Ill Bigadiq I
Samsat II Alanya I Burhaniye I
AFYON Ill Elmalr III Dursunbey Ill
Bolvadin Ill Finike I Edremit I
Cay II Gazipaga I Erdek I
Dazkr rr II Gundogmug Ill Gonen I
Dinar II lbradi Ill Havran I
Emirdag Ill Ka9 I lvrindi I
l hsaniye III Korkuteli Ill Kepsun Ill
Sand~klr II Kumluca I Manyas I
Sincan11 II Manavgat I Savagtepe I
9uhut II Serik -
- I Sr ndrrgr Ill
Sultandag~ II ANTAKYA Susurluk Ill
AGRI Iv (Hatay) I
(Karakose) Altrnozu I
Diyadin II Arsuz I
Dogubayazlt II Belen I
Eleskirt IV Dorty01 I
Hamur IV Erzin Ill
Patnos IV Hassa Ill
Tagl~qay IV lskenderun I
Tutak IV Klrlkhan I
ICS 91.040 TURK STANDARD1 TS 498lKas1m 1997

iL VE ~LCELEREGORE Z A T ~KAR YUKU BOLGELER~

~U~LCE BOLGE ~U~LCE BOLGE i u i ~ ~ ~BOLGE

NO. NO. NO.
BILEcIK III Biga Ill Lice II
Bozoyuk Ill Can I Silvan II
Golpazar~ Ill Eceabat Ill EDIRNE Ill
Osmaneli Ill Ezine I Enez Ill
Pazaryeri Ill Gelibolu Ill Havga Ill
Sogut Ill Lapseki Ill lpsala Ill
B~NGOL IV Yenice I Kegan Ill
Gens II CANKlRl Ill Lalapaga Ill
Karl~ova IV Cerkeg Ill Meri~ Ill
Kigi IV Eldivan Ill Uzunkoprii - III
Solhan IV Eskipazar IV ELAZIG Ill
~i-rr-is IV llgaz Ill Ag ln IV
Adilcevaz IV Kur~unlu Ill Bagkil Ill
Ahlat IV Orta Ill Karako~an Ill
Hizan IV Ovac~ k IV Keban IV
Kotum IV $a banozu Ill Maden Ill
Mutki II Yaprakl~ Ill Palu Ill
Tatvan IV CORUM II Sivrice Ill
BOLU Ill Alaca II ERZ~NCAN Ill
Akqa koca Ill Bayat II Cay~rl~ Ill
Duzce Ill (skilip II 111~ Ill
Gerede IV Kargr I1 Kemah Ill
Goynuk Ill Mecitozu II Kemaliye IV
K~br~s~tk IV Ortakoy II Refahiye Ill
Menyen IV Osmanc~k II Tercan Ill
Mudurnu Ill Sungurlu II ERZURUM Ill
Seben IV DENIZLI II Agkale III
Y~glIqa Ill Ac~payam II Cat Ill
BURDUR II Babadag II lspir Ill
Aglasun II Buldan II Hln~s IV
Bucak II Gal II Horasan Ill
Golhisar II Cameli II Karayaz~ IV
Tefenni II Cardak II Narman Ill
Yegilova II Civril II Olur Ill
BURSA IV Gijney II Oltu Ill
Armutlu Ill Kale II Pasinler Ill
Gemlik Ill Saraykoy II Senkaya Ill
inegol IV Tavas II Tekman Ill
iznik Ill DiVARBAKIRp II . Tortum Ill
Karacabey Ill Bismil II ESKISEH~R II
Keles IV Cermik Ill Cifteler II
Mudanya Ill Cinar I1 Mahmudiye II
M.Kemalpaga Ill Cungug Ill Mihal~qq~k II
Orhaneli IV Dicle Ill Sar~ kaya II
Orhangazi Ill Egil Ill Seyitgazi II
Yalova Ill Ergani Ill Sivrihisar II
Yeni~ehir Ill Hani II GAZiANTEP Ill
CANAKKALE I Hazro II Araban IV
Ayvac~k I Kulp II Barak III
Bayramiq I
ICS 91.040 TURK STANDARD1 TS 498lKaslm 1997

iL VE ~LGELEREGORE Z A T ~KAR Y ~ J K ~ JBOLGELER~

~U~LCE BOLGE ~U~LCE BOLGE ~U~LCE BOLGE

NO. NO. IVO. -

Cobanbeyi II KadIkoy II Selim IV

Fevzipaga Ill Kartal II Susuz IV
lslahiye Ill Sar~yer II Tuzluca II
Kilis II Silivri II KASTAMONU Ill
Nizip III Sile II Abana Ill
Oguzeli Ill $i$i II Araq Ill
Yavuzeli Ill Uskudar II Azdava y Ill
GiRESLlN IV Yalova II Bozkurt Ill
Alucra IV Zeytinburnu II Catalzeytin Ill
Bulancak III - iZMiR I Cide Ill
Dereli IV Aliaga I Daday Ill
Esbiye IV Bay~nd~r I Devrekani Ill
Eynesil IV Bergama I inebolu Ill
Gorele IV Bornova I Tagkopru Ill
m a p IV Buca I Tosya Ill
Sebinkarahisar IV Cegme I KAYSER~ I
Tirebolu IV Dikili I Bunyan I
GUMUSHANE Ill Foqa I Develi Ill
Bayburt Ill Karaburun I Felahiye I
Kelkit Ill Karyyaka I Hacllar Ill
Siran Ill Kemalpaga I l ncesu I
Torul IV K~nlk I P~narbag~ Ill
HAKKAR~ Kozak I Sar~oglan Ill
(ColemeriQ IV Menemen I Sar~z Ill
Beytuggebap IV Odemig I Talas Ill
Bacirge IV Seferihisar I Tomarza Ill
Cukurca IV Selquk I Virangehir Ill
Semdinli IV Ti re I Yahyal~ Ill
Sirelan IV Torbalr I Yegilhisar Ill
Uludere IV Urla I KIRKLAREL~ II
Yuksekova IV ~ZM~T Babaeski II
ISPARTA II (Kocaeli) II Demirkoy Ill
Atabey II Gebze II Kofcaz Ill
Eoridir II Golcuk II Luleburgaz II
Gelendost II Hereke II Midye II
Keqiborlu II Kand~ra Ill Pehlivankoy II
Senirkent II Karamursel II Plnarhisar Ill
SutQel.ir II Kaynarca Ill KIRSEH~R I
Sarkikaraagaq Ill KARS IV Ciqekdag~ I
Uluborlu II Aral~k II Kaman I
Yalvaq II Ardahan IV KozaklI Ill
~STANBUL II ArPaCay IV Mucur I
Bak~rkoy II C~ld~r IV KONYA II
Begiktag II Digar 1V Akgehir II
Beykoz I1 Gole IV Beygehir II
Beyoglu II Hanak IV Bozk~r II
Catalca II lgdrr II Cihanbeyli I
Eminonu II Kao~zman II Cumra II
Eyiip II Posof IV Doganhisar II
Gaziosmanpa~a II Sar~kam~g IV Eregli It
ICS 91.040 TURK STANDARD1 TS 498lKasim 1997

iL VE ~LCELEREGORE Z A ' ~
KAR ~ 1 J ~BOLGELER~
lj

~U~LCE B~LGE ~U~LCE BOLGE ILI~LCE BOLGE

NO. NO. NO.
Ermenek II MARDiN II ijnye Ill
Hadim II Cizre I RrZE IV
llgrn II Derbesiye I Arde~en IV
Kadinhani II Derik I Cam11h e m ~ i n IV
Karaman II Gercu~ II Cayeli IV
Karapinar I Hasankeyf II F~ndikli IV
Kulu I idil I lkizdere Ill
Sarayonu II Kiziltepe I Pazar IV
Seydi~ehir II Maz~dagi I SAMSUN Ill
Yunak II Midyat IV Alaqam 111
Zivari k I Nusaybin I Bafra Ill
KUTAHYA Ill Omerli IV Gar~am ba Ill
Alt~ntag II Savur II Havza I1
Dagardi Ill Silopi - I Kavak Ill
Domaniq Ill MUGLA I Ladik Ill
Dumlup~nar II Bodrum I Terme Ill
Emet Ill Dalaman I Vezirkoprii Ill
Gediz Ill Datqa I s~~RT II
Simav Ill Fethiye I Batman II
Tavganli Ill Gulluk I Baykan II
MALATYA Ill Koycegiz I Be~iri II
Agin IV Marmaris I Eruh IV
Akqadag Ill Milas I Kozluk II
Arapkir IV Ula I Kurtalan II
Arguvan IV Yatagan I Pervari IV
Darende Ill !!!us 111 Sason II
Dogan~ehir Ill Bulanik IV girnak IV
Hekimhan Ill Malazgirt IV sirvan II
Poturge Ill Varto IV s~NOP Ill
Ye~ilyurt Ill NEVSEH~R I Ayanclk Ill
MANiSA I Avanos I Boyabat Ill
Akhisar I Derinkuyu I Duragan Ill
Ala~ehir I Gul~ehir I Gerze Ill
Demirci Ill Hacib e k t a ~ I Turkeli III
Golmarmara I ijrgup I sIVAS Ill
Gordes Ill N~GDE II Divrigi IV
Kirkaga~ I Aksaray I Gemerek Ill
Kula II Bor II Giirun Ill
Salihli I Camard~ II Hafik Ill
Sarigol II Ortakoy II imranli Ill
Saruhanli I Uluk~gla II Kangal IV
Selendi I1 ORDU ' Ill Koyulhisar Ill
Soma I Akku~ Ill Su~ehri Ill
Turgutlu I Aybasti Ill garkigla Ill
K.MARA$ Ill Fatsa Ill Yildizeli Ill
A f ~ni Ill Golkoy Ill Zara III
Andirin Ill Korgan Ill TEK~RDAG II
Elbistan Ill Kumru Ill Alpullu II
Goksun Ill Mesudiye Ill Corlu II
Pazarcik Ill Pergembe Ill Ganos II
Tiirkoglu Ill Ulubey Ill Hayrabolu Ill
 ICS 91.040 TiJRK STANDARD1 TS 498lKaslm 1997

iL VE ~LCELEREGORE Z A T ~KAR YUKU BOLGELER~

' B~LGE
NO.
IV
Murat11 IV
Mii refte IV
Saray
1
Sarkoy
TOKAT
1 GurPlhar
Muradiye
IV
IV
II
Alrnus Ill Ozalp II
Artova Ill YOZGAT Ill
Erbaa III Akdagmadeni III
Niksar Ill Bogazkoy I
Resadiye III BoQazl~yan Ill
Turhal Ill Cay~ralan Ill
Zile Ill Cekerek Ill
TRABZON IV Sar~kaya Ill
A k ~ a a bat
a IV Sorgun Ill
Arakll IV Sefaatli Ill
Arsin Ill
Caykara Ill
Macka I Amasra Ill
Of Bartln Ill
Sijrmene Caycuma III
Tonya Devrek III
Vakf~kebir Eflani Iv
Yomra Eregli Ill
Karabijk III
Cerni~gezek Kilimli Ill
Hozat Kozlu Ill
Kalan Kuruca$le Ill
Mazgirt Safranbolu IV
Nazirniye Ill
Ovaclk
Pertek
Pulumur
S.URFA
Ak~akale
Birecik
Bozova
Ceylanprnar
Hilvan

1 Siverek
Suril~
Virangc:AK

Banaz
1
I Karahall~
Sivasll
Ulube II
ICS 91.040 TlJRK STANDARD1 TS 498lKaslrn 1997