ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE ANALIZĘ

I SYNTEZĘ SŁUCHOWĄ
1. Mówimy sylaby i prosimy dziecko, żeby powiedziało, jakie tworzą słowo,
np.: sa-mo-lot /samolot/
2. Mówimy wyraz głoskując a dziecko odgaduje co powiedzieliśmy lub
wskazuje odpowiedni obrazek, np.
- l-a-s /las/
- s-t-ó-ł /stół/
- k-a-s-a /kasa/
3. Zabawa w kończenie wyrazów. Mówimy początek wyrazu a dziecko
kończy. Można posługiwać się obrazkami i wówczas dziecko znajduje
wszystkie obrazki zaczynające się na daną sylabę,
np. ma......

ko....
ba....
ta......

4. Dobieramy pary obrazków (wyrazów) zaczynających się daną głoską, np.:

o jak............
p jak.............
g jak............
l jak............

5. Rozpoznajemy wszystkie głoski w wyrazach i układamy taką ilość klocków

(możemy rysować kółka), ile jest głosek, np.:

lala- 0000
stolik- 000000
ser- 000
6. Pokazując dziecku różne przedmioty, wypowiadamy pierwszą część słowa,
poprosimy, żeby dziecko je kończyło.
7. Segregujemy obrazki wg podanej głoski: na początku, na końcu.
8. Dziecko otrzymuje obrazki, prosimy, żeby powiedziało, co przedstawiają.
Następnie prosimy, żeby powiedziało, co słyszy na początku, na końcu
słowa. Następnie prosimy, by wskazało obrazek, który zaczyna się na
głoskę, np. „b”, a kończy na „a”.
9. Prosimy dziecko, aby wybrzmiało głoski w podawanych słowach, za
następnie policzyło głoski.
10. Prosimy dziecko, aby za pomocą klaskania podzieliło podawane słowa na
zgłoski (sylaby).
11. Mówimy zdanie. Prosimy, żeby dziecko policzyło w nim wyrazy. Możemy
pomóc dziecku biorąc pasek papieru i rozcinając go na tyle części , ile jest
wyrazów.
12. Mówimy dziecku samogłoskę, np. ”a” i prosimy, żeby z nią utworzyło
sylabę / ze słuchu/łącząc ją z podanymi spółgłoskami m-a: ma i t-a: ta.
13. Mówimy grupę sylab, prosimy żeby dziecko powiedziało, które sylaby się
powtarzają,np. ba ga da ba, la fa da la.
14. Wyszukujemy sylaby i składamy z nich wyrazy i zdania.
Napisane zdanie rozcinamy na wyrazy, a wyrazy na sylaby. Dziecko układa
z rozsypanki wyrazy, a z nich zdanie. Jeśli ma trudności, podpowiadamy,
jak brzmi zdanie.
15. Wyodrębniamy wyraz w zdaniu. Prosimy: „powiedz jeden wyraz z tego
zdania.”
16. Wyodrębniamy słowa na początku, w środku i na końcu zdania.
Mówimy zdanie składające się z dwóch i więcej słów. Następnie prosimy
dziecko, aby powtórzyło je kilka razy. Po chwili pytamy: jakie słowo słychać
na początku zdania, jakie w środku i na końcu?
17. Pokazujemy dziecku obrazek i układamy kilka prostych zdań. Poprosimy,
by dziecko po kolei powtarzało zdania, narysowało tyle kresek ile jest
zdań.
18. Przeliczamy wyrazy w zdaniu.
Podajemy instrukcję: „Słuchaj uważnie i policz, ile słyszysz wyrazów w tym
zdaniu:
"Mama śpi.
 Mama dzisiaj długo śpi.
Mama dzisiaj rano długo śpi.”
19. Rozpoznajemy ze słuchu spółgłoski w sylabie.
Podajemy różne sylaby, dziecko wyróżnia spółgłoskę: to, ko, me, fi, la, so,
zu, me, pi.
20. Rozpoznajemy samogłoski na początku i na końcu wyrazu. Podajemy
szereg wyrazów np. Ola, Ala, ul, Adam, igła, oko, as, auto, Ewa. Dziecko
podaje pierwszą głoskę, następnie ostatnią głoskę, na końcu środkową
głoskę.
21. Układamy nowe wyrazy z pierwszych głosek wyrazów podanych.
Wypowiadamy wolno i wyraźnie słowa, a następnie polecamy dziecku, aby
wyodrębniło pierwsze głoski w tych słowach i zapisało je na
przygotowanych kartkach papieru. Po napisaniu liter dziecko odczytuje
nowy wyraz.
Przykład: wypowiadamy słowa: las, auto, teczka, echo, motyl.
Dziecko wyodrębnia pierwsze głoski i zapisuje wyraz "latem”.
22. Wypowiadamy wyraz sylabami, a dziecko ma podać wyraz zaczynający
się ostatnią sylabę naszego wyrazu, np. so-wa, dziecko dopowiada wyraz
wa-ga. Gdy tę wersję opanuje podajemy wyraz bez dzielenia na sylaby.
Dziecko samo musi podzielić wyraz.
23. Wypowiadamy wyraz, a dziecko wypowiada wyraz zaczynający się
ostatnią głoską naszego wyrazu, np.: kot-traktor-rak-kogut-tata.
24. Dziecko układa zdania -wyróżnia ilość wyrazów patyczkami (patyczki
oznaczają słowa), np.: II To dom. III To dom lali.
25. Wyszukujemy rymujące się sylaby, wyrazy.
26. Dobieramy w pary wyrazy, różniące się tylko jedną głoską (koza-kosa,
mama-dama, tata-data, pije-bije, Ala-Ola).
27. Układamy wyrazy od najkrótszego do najdłuższego, rozpoczynające się na
tę samą głoskę ( t, ta, tak, tama, tarka).
28. Układamy wyrazy od najkrótszego do najdłuższego (np. o, do, pas, mama,
domek).
29. Podkreślamy czerwoną kredką wyrazy, które "syczą", a niebieską, tych,
które "szumią" (sen, kasztan, szatnia, kostka, kosz, pas).
30. Wykonujemy z dzieckiem rebusy obrazkowo- słowne.
31. Który wyraz kończy się inaczej?
 Nauczyciel wypowiada wyrazy:
las – lew – zlew
pąk – bąk – pan
młot – dom – płot
las – pies – pas
słoń – młot - koń
32. Który wyraz zaczyna się inaczej niż pozostałe?
owca – las – osa
kura – lis – krowa
burak – buty – torba
pasta – chleb – pomidor
arbuz – sowa - akwarium
33. Dziecko zmienia sz na s lub s na sz i mówi głośno nowy wyraz:
sale - ?
kos - ?
kasa - ?
kusa - ?
pasa - ?

nasz - ?
wasz - ?
szala - ?

34. Dziecko rysuje sklep z artykułami zawierającymi w nazwie głoskę o

35. Dziecko wyszukuje wyrazów w wyrazach:
Może być kilka rozwiązań:
czekolada, tabelka, koszulka, serwetka, kotlet, obsada,
koparka, ulica, królewna, kataryniarz, maskotka,
zapałka, kaczuszka, lekarstwo, butelka, robak, kaskader