18 11.

Sınıf
Felsefe
15. Yüzyıl - 17. Yüzyıl Felsefesi - 4

1. Thomas Hobbes’a göre devletin ortaya çıkması zorunlu- 4. Descartes bildiğini sandığı her şeyin, bilgi olabilmesiyle il-
dur. Çünkü insanlar çeşitli ihtiyaçlardan dolayı haklarını gili olarak çok ciddi kuşkular duyar. Fakat yaşadığı kuşku
bir yöneticiye veya bir sınıfa devreder. Yapay bir kurum süreci ona bir yandan daha önce kazanmış olduğu tüm bil-
olan devlet mutlak güçtür. Bu gücün kaynağı ise insanla- gileri atma fırsatı verirken, bir yandan da sisteminin üzerin-
rın aralarında yaptığı toplumsal sözleşmedir. de insan bilgisinin yeni baştan inşa edileceği, kesin ve mut-
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi devletin ortaya çık- lak başlangıç noktasını verir. Ona göre her şeyden kuşku
masının nedenleri arasında değildir? duyulabilir fakat bir şeyden kuşku duyulamaz. Maddi dün-
ya gerçekte var olmasa da Descartes gerçekte sürekli düş
A) İnsanların birlikte daha büyük bir güç olması görüyor olsa bile, her zaman birileri tarafından yanıltılıyor
B) İnsanların birbiriyle mücadelesi olsa da en azından var olması gerektiği sonucuna varır.
C) Can güvenliğinin sağlanamaması Bu parçadan hareketle Descartes’in felsefi görüşleri
D) Menfaatlerin çatışması ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
E) İnsanların doğası gereği bencil olması A) Kullandığı şüphe yöntemi ile daha önce şüpheyi kulla-
nan filozoflardan ayrılır.
B) Bilgi anlayışının temelini şüphe etmek oluşturur.
2. Machiavelli’ye göre güçlü ve birliği olan bir devlet için ih-
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

tiyaç duyulan şey hukuktur. Hukukun ortaya konması ise C) Bilgi anlayışından hareketle varlık görüşünü ortaya koyar.
bir yasa koyucuyu gerektirir. Mutlak güce sahip olan yasa D) Şüphe duyarken son noktada kendi varlığından emin
koyucu amaca ulaşmak için her yolu kullanabilir. Devlet- olur.
teki en güçlü kişi olan yasa koyucu hukukun da, ahlakın E) Epistemoloji ve ontoloji alanlarını birbiriyle ilişkilendirir.
da yaratıcısıdır.
Bu parçadan hareketle Machiavelli’nin siyaset anlayı-
şı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Devlet, geniş bir meclis tarafından yönetilmelidir.

B) Devlet yönetiminde, bilgili bir danışma kurulu olmalıdır.
C) Güçlü bir devlet için örfi hukuk kuralları ön plana çıka-
rılmalıdır.
5. Napier’in geliştirdiği algoritmanın pratik uygulaması bir
D) Hukuk kuralları ahlaki kurallara bağlı olarak ortaya çıkar.
süre sonra Henry Briggs tarafından gerçekleştirildi. 1630’lu
E) Yasa koyucu devletin birliği için her yolu kullanabilen tek yıllarda Descartes analitik geometriyi buldu. Yine aynı dö-
güçtür. nemde bir İtalyan matematikçi olan Cavalieri daha önce
Kepler tarafından biraz daha ilkel biçimde kullanılmış olan
3. 15. yüzyıl - 17. yüzyıl felsefesinde ütopyalarla karşılaşılır. bir “bölünmezler” yöntemini geliştirdi. İşte bu bir süre sonra
●

Ütopya, hayalî bir devlettir. İdeal yönetim ve toplum, bu Newton tarafından ortaya konacak olan “sonsuz küçüklük-
MEB

hayalî devlette tasarlanır. Bunlar arasında Thomas Mo- ler” hesabının aslında özünü meydana getiriyordu. Fer-
re’un “Ütopya” adlı eseri, hem bu tür eserlere isim olması mat’ın çalışmalarıyla daha da geliştirilen bu yöntem, Leib-
hem de oluşturduğu devlet ve toplum kurgusuyla döne- niz tarafından bugün bildiğimiz hâle dönüştürüldü.
min siyasal yapısını eleştirmesi bakımından önemlidir. Bu parçadan 15. yüzyıl - 17. yüzyılda yürütülen bilim-
Buna göre, ütopyalarla ilgili aşağıdaki yargılardan han- sel çalışmalar ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ula-
gisi yanlıştır? şılabilir?
A) Ütopyalar ihtiyaçtan dolayı ortaya çıkmıştır. A) Bilim insanları her alanla ilgilenmişlerdir.
B) Yaşanılan dönemde görülen sıkıntılar ütopyaların ya- B) Bilimsel olarak en çok gelişme 15. yüzyıl - 17. yüzyıl dö-
zılmasında çıkış noktası olmuştur. neminde görülmüştür.
C) Ütopyalar gelecekte uygulanması gereken plan ve prog- C) 15. yüzyıl - 17. yüzyıl bilimsel çalışmaları Orta Çağ fel-
ramlamalardır. sefesine tepki niteliğindedir.
D) Ütopya, Thomas More’a ait bir tasarım olsa da daha D) Bu dönemde daha çok matematiksel alanda gelişme-
sonra bütün tasarımların genel adı olmuştur. ler olmuştur.
E) Ütopyalar iyi bir yaşam düzeni kurulmasına düşünsel E) Yapılan bilimsel çalışmalarda bilim insanları birbirleri-
bir katkı sağlamıştır. nin çalışmalarından faydalanmıştır.

15. Yüzyıl - 17. Yüzyıl Felsefesi - 4
6. Rönesans Dönemi’nin bilim hareketi, yıktığı teleolojik dün-
ya görüşünün yerine mekanik bir dünya görüşünün ikame
edilmesi bakımından çok etkili olmuş ve bu yeni görüş 17.
yüzyıl felsefesine, Descartes ve Hobbes gibi filozofların
felsefelerinin oluşumuna yansımıştır. Örneğin Descartes
maddi dünyada ortaya çıkan değişimlerin sadece yer kap-
lama ve hareketle özdeşleştirilen madde aracılığıyla açık-
lanabileceğini düşünmüştür. Söz konusu varlık yorumuna
göre, yaradılış anında Tanrı dünyaya, bir cisimden diğerine
mekaniğin yasalarına göre aktarılan belli bir hareket ya da
enerji yüklemiş ve ona bir daha müdahale etmeyi düşün-
meyip, sorumluluğu insanın omuzlarına bırakmıştır.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ula-
şılamaz?
A) Rönesans Dönemi’ndeki bilim anlayışı inanç temelle-
rini de etkilemiştir.
B) Rönesans Dönemi çalışmaları Orta Çağ düşüncesi-
nin yok olmasına katkıda bulunmuştur.
C) Rönesans felsefesi, dönemin bilimsel çalışmaların-
dan etkilenmiştir.
D) Rönesans Dönemi düşüncesinin oluşmasında Tanrı
anlayışı önemli olmuştur.
E) Rönesans bilimsel çalışmaları insanlara modern bir
dünya görüşü kazandırmıştır.
7. Rönesans ile birlikte birçok alanda algı ve anlayış farklı-
lıkları ortaya çıkmış, asırlar boyunca devam eden zihniyet
büyük ölçüde yıkılmıştır. Temelinde insan olan bu dönemde
bilim, sanat, edebiyat, felsefe alanlarında büyük atılımlar
yapılmıştır. Günümüzde kabul gören birçok fikir ve sanat
eseri de dönemin düşünürleri tarafından ortaya atılmıştır.
Bağımsız düşünürler ortaya çıkmış, bilimsel çalışmalar bu
dönemde artmıştır. Hukuk daha çok önem kazanmış, insa-
nın hak sahibi bir hüviyete kavuşması sağlanmıştır.
Buna göre, Rönesans Dönemi ile ilgili aşağıdakiler-
den hangisi söylenebilir?
A) Bütün sanat eserleri Rönesans Dönemi’nde ortaya ko-
nulmuştur.
B) Rönesans Dönemi’ni önemli kılan, temel paradigma
değişimidir.
C) Rönesans ile birlikte insan tüm haklarını yeniden ala-
bilmiştir.
D) Bilimsel çalışmaların en çok yapıldığı dönem bu dö-
nem olmuştur.
E) Rönesans Dönemi’nin temel paradigması teolojik ça-
lışmalardır.
18 11. Sınıf
Felsefe
8. Rönesans felsefesini Orta Çağ felsefesinden ayıran özel-
liklerin başında bireye bakış açısındaki değişim gelir. Asır-
lar boyunca devam eden Orta Çağ felsefesi bireyi geri
plana atmıştır. Bir geçiş dönemi olan Rönesans ile birlikte
birey ön plana çıkmıştır. Kilise otoritesinin baskısından do-
layı aforoz edilmekten çekinen insan, özgür bir şekilde dü-
şüncelerini dile getirememiştir. Rönesans ise düşüncelerin
özgür bir biçimde dile getirilmesinin, modern felsefenin olu-
şumunun ilk adımı olmuştur.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ula-
şılamaz?
A) Rönesans düşüncesi Orta Çağ düşüncesinden tama-
men arınmıştır.
B) Rönesans Dönemi’nde bireyin düşüncesi daha çok
önem kazanmıştır.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü C) Orta Çağ dönemi düşünürleri kilise baskısı altında kal-
mıştır.
D) Rönesans kendinden sonraki dönem gelişmelerine
öncülük etmiştir.
E) Rönesans Dönemi’ni özgün kılan ve diğer dönemler-
den ayıran özellikler vardır.
9. Rönesans sözcüğü “yeniden doğuş” anlamına gelmekte-
dir. Antik Çağ’daki Aydınlanma Dönemi’ni yeniden Avru-
pa’da yaşatmak ve yeşertmek için birçok düşünür ve bilim
insanı yeni bilgilerin ve keşiflerin araştırmasına başlamış-
tır. Antik Çağ’daki gibi insana yönelen aydınlar, insanların
●
doğaya egemen olmasını kendilerine amaç edinmişlerdir
MEB
çünkü insanın rahatlığı ve mutluluğu ancak doğaya hük-
metmekle elde edebilecektir. Bu amaçla da yeni araştır-
malar, icatlar ve buluşlar peşinden koşmuşlardır.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ula-
şılamaz?
A) Rönesans ile birlikte yeni bilgiler ve keşifler değer gör-
müştür.
B) Rönesans insanın doğa karşısındaki gücünün arttığı
bir dönemdir.
C) Antik Çağ’da akıl ve bilim hak ettiği değeri görmüştür.
D) Rönesans Dönemi’nde birçok düşünür ve bilim insanı
çıkmıştır.
E) Rönesans her şeyi ile özgün bir dönemi ifade etmek-
tedir.