Sosyal Medya

Yrd. Doç. Dr. Tarık SEMİZ, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi,

Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü
Yrd. Doç. Dr. Buket BORA, Sinop Üniversitesi, İşletme Bölümü

Günümüzde, sosyal medya veya yeni Kısacası sosyal medya; içeriğini

medya olarak adlandırılan eskisine göre kullanıcıların oluşturduğu bir platformdur
oldukça farklı iletişim ortamları her geçen (Arslan, 2011).
gün daha da artmakta ve kullanıcı sayıları
tahmin edilemez düzeyde artış Sosyal medya, adında medya olmasına
göstermektedir. Yeni medya kavramı rağmen geleneksel medyadan farklılık
1970‘lerde, bilgi ve iletişim tabanlı göstermektedir. Özgünlüğünü yaratan en
araştırmalarda, sosyal, ekonomik ve önemli farklılığı, herhangi bir bireyin
kültürel çalışmalar yapan araştırmacılar sosyal medyanın içeriğini yaratabilmesi,
tarafından ortaya atılmış bir kavramken; yorumda bulunabilmesi ve katkı
90’larda müthiş bir ivme kazanan sağlayabilmesidir. Sosyal medya metin,
bilgisayar ve internet teknolojisi ile birlikte ses, video, resim paylaşımına olanak
genişlemiş ve çok farklı boyutlara sağlamakta, bu özelliği ile de kullanıcılara
ulaşmıştır (Dilmen, 2007: 114). geniş bir kullanım olanağı sunmaktadır.
Peki, “Sosyal medya nedir ?” diye Artık bireyler sadece izleyici veya okuyucu
kendimize soracak olursak. değil doğrudan bilgi yayan aktörlere
Sosyal medya; internet teknolojilerini dönüşmüşlerdir. Sosyal medya araçlarını
kullanarak iletişim kurmayı, bilgi kullanarak insanlar, düşüncelerini,
paylaşmayı ve içerik üretmeyi sağlayan bir fikirlerini, deneyimlerini dünya çapında
platformdur. paylaşma imkânı bulmaktadırlar
Sosyal Medya, bireylerin internette (Yağmurlu, 2011: 6).
yazdıkları yazılardan, videolardan Sosyal medya bu özelliklerini aşağıda
fotoğraflardan ve diğer materyallerden kısaca tanımlayacak olursak (Mayfield,
oluşur. 2010: 6):
Katılımcılar: Sosyal medya katılımcıları ve hükümetlerin sahipliğindedir; sosyal
cesaretlendirmekte ve ilgili olan her bir medya araçları genel olarak herkes
kullanıcıdan geri bildirim alabilmektedir. tarafından az veya hiç maliyetle
Açıklık: En çok sosyal medya servisleri kullanılabilir.
geribildirime ve katılımcılara açıktır. Bu Kullanılırlık: Geleneksel medya üretimi
servisler oylama, yorum ve bilgi paylaşımı çoğunlukla uzmanlaşılmış yetenekler ve
gibi konularda cesaret aşılarlar. Bu eğitim gerektirmektedir. Çoğu sosyal
servislerde çok nadir ulaşıma yönelik medya için bu geçerli değildir veya bazı
engeller koyarlar. durumlarda yetenekler tamamen değişmiş
Konuşma: Geleneksel medya yayına ve yenidir, yani herkes üretimde
ilişkin iken (içerik aktarımı ya da bulunabilir.
dinleyiciye bilgi ulaşımı), sosyal medya iki Yenilik: Geleneksel medya iletişimlerinde
yönlü konuşmaya olanak tanıması meydana gelen zaman farkı (günler,
bakımından daha geniş imkanlara sahiptir. haftalar, hatta aylar) anında etki ve tepkisi
Toplum: Sosyal medya topluluklara çabuk olan sosyal medya ile kıyaslandığında uzun
ve etkili bir oluşum için izin vermekte; olabilmektedir (Tepkilerin zaman aralığına
Topluluklar da böylece sevdikleri fotoğraf, katılımcılar karar verir). Geleneksel medya
politik değerler, favori TV şovları gibi da sosyal medya uygulamalarına adapte
ilgili oldukları şeyleri olmaktadır, dolayısıyla yakın zamanda bu
paylaşabilmektedirler. farklılık ortadan kalkacaktır.
Bağlantılılık: Sosyal medyanın çoğu türü, Kalıcılık: Geleneksel medya yaratıldıktan
bağlantılı işler gerçekleştirir; diğer siteler, sonra değiştirilemez (bir dergi makalesi
araştırmalar ve insanların ilgili oldukları basıldıktan ve dağıtıldıktan sonra aynı
herhangi bir konuda link verilmesine makale üzerinde değişiklik yapılamaz),
olanak tanımaktadır. oysa sosyal medya yorumlar veya yeniden
Sosyal medyanın bu özellikler düzenlemeyle anında değiştirilebilir.
çerçevesinde geleneksel medyadan farkı Özgürlük: Geleneksel medya ile sosyal
ise şöyle sıralanmaktadır medya arasındaki belki en önemli fark
(http://tr.wikipedia.org/, 2011): özgürlüktür.
Erişim: Hem geleneksel medya hem de Geleneksel medya hükümetlerin ve reklam
sosyal medya teknolojileri herkesin genel verenlerin baskısı altındadır ve özgürce
bir kitleye erişebilmesine olanak tanır. yayın yapamaz. Sosyal medya ise kolay
Erişilebilirlik: Geleneksel medya için erişilebilir, herkes tarafından eşit düzeyde
üretim yapmak genellikle özel şirketlerin
müdahale edilebilir, global bir platform geçiriyoruz.
olduğundan çok daha özgürdür.  Türkiye’de en çok kullanılan sosyal
Yukarıda Sosyal Medya’nın ne medya platformu olan Facebook’u
olduğunu Geleneksel Medya’dan (%93), sırayla Twitter (%72),
farklarını kısaca açıklaya çalıştık. Peki, Google+ (%70) ve LinkedIn (%33)
bu kadar farklı ve özellikleri olan sosyal takip ediyor.
medya’nın Dünya’da ve Türkiye’de (www.dijitalajanslar.com, 2014)
Güncel(2014) istatistikleri neler İnternet ve sosyal medya kullanım
söylüyor, birlikte bir bakalım... istatistiklerine genel olarak bakıldığında,
 Dünya üzerinde 2.5 milyar insan Ocak 2014 verileri mobil internet
internet kullanıyor. Bu erişimindeki büyük artış gözlemlendiğini
kullanıcıların 1.8 milyarının sosyal söyleyebiliriz.
medya ağlarında hesabı var. Yukarıdaki istatistiklerle birlikte;
 Sosyal medya aktif kullanıcı Günümüzde özellikle 12-17 yaşları
sayıları her geçen yıl artıyor. arasındaki kuşağın %93’üçünün online
Facebook, 1,184 milyarlık güncel mecra ile ilişkide olduğu hatta %63’ünün
aktif kullanıcı sayısı ile sosyal ağlar her gün online olduğu da göz önünde
arasındaki liderliğini koruyor. bulundurulduğunda, Sosyal medyanın ne
denli bir gücü elinde bulundurduğu
Peki, Türkiye’de internet ve sosyal tartışılamaz (Kara ve Özgen, 2012: 5)
medya kullanıcı sayıları hangi boyutta? Sonuç olarak, Sosyal medya her geçen gün
 Türkiye’de internet kullanım oranı, büyümekte ve daha fazla kitlelere hitap
tüm nüfusa oranla %45. etmektedir. Bireysel olarak sosyal
 Türkiye’de 35 milyonun üzerinde medyada geçirdiğimiz vakit her geçen gün
internet kullanıcısı, 36 milyon aktif artmaktadır. Türkiye’de sosyal Medya’nın
Facebook hesabı var. (Sahte bu gelişimini (istatistikleri) doğru okuyan
hesaplar dahil) markalar dijital pazarlama uygulamalarına

 Günde ortalama 4.9 saatimizi hiç vakit kaybetmeden geçmiş/

kişisel bilgisayarlar üzerinden, 1.9 geçmektedir ve en önemlisi sosyal

saatimizi mobil cihazlar aracılığıyla medya’yı çok yakından takip

internette harcıyoruz. etmektedirler. Burada akla şu soru da

 Günde ortalama 2 saat 32 gelebilir “Acaba her marka veya kurum

dakikamızı sosyal medyada için sosyal medya doğru bir kanal mı ? “.

Bu sorunun cevabını da başka bir http://www.icrossing.co.uk/fileadmin/uplo
makalede cevap verelim. ads/eBooks/What_is_Social_Media_iCross
Kaynakça ing_ebook.pdf, Erişim Tarihi: 02.09.2014.
Kara Tolga, E. Özgen (2006), Sosyal Sosyal Medya,
Medya / Akademi, Beta Basım A.Ş. http://tr.wikipedia.org/wiki/Sosyal_medya
İstanbul #Geleneksel_Medyadan_Farklar.C4.B1
İnternet Ve Sosyal Medya Kullanım Erişim Tarihi: 18.09.2014
İstatistikleri 2014
http://www.dijitalajanslar.com/internet-ve-
sosyal-medya-kullanici-istatistikleri-2014/
Erişim Tarihi:22.09.2014

DİLMEN, Necmi E. (2007), Yeni Medya

Kavramı Çerçevesinde İnternet Günlükleri,
Bloglar ve Gazeteciliğe Yansımaları,
Marmara İletişim Dergisi.
http://edergi.marmara.edu.tr/maruid/article/
view/5000013287/5000013607 Erişim
tarihi: 15.09.2014
Arslan, Burak, (2011) Nedir bu Sosyal
medya?
http://www.slideshare.net/brkarslan/nedir-
bu-sosyal-medya?related=2 Erişim tarihi:
15.09.2014
Yağmurlu, Aslı, (2011) Kamu
Yönetiminde Halkla İlişkiler ve Sosyal
Medya, Selçuk Üniversites, İletim
Fakültesi Akademik Dergisi.
http://www.selcuk.edu.tr/dosyalar/files/009
/dergi/2/2011_2.pdf Erişim Tarihi:
18.09.2014
MAYFIELD, Antony, What is Social
Media, iCrossing, e book, s. 6.