Azərbaycan dili C variantı

1. Bunlardan hansı defislə yazılmalıdır?

A) layihə?qurma B) kəllə?mayallaq 9. Hər ömürdə bir ulduza dönər o,
C) kəm?hövsələ D ) cızma?qara Gah şimşəktək birdən çaxıb sönər o,
E) cız?bız Gizli gələr, fəqət aşkar dinər o,
Canda nəfəs, damarda qan məhəbbət,
2. Vurğusu son hecaya düşməyən sözləri Həm var olan, həm yox olan məhəbbət!
müəyyənləşdirin. Nümunədə bağlayıcının hansı növləri işlənmişdir?
1. birlik 3. kompleks 5. sonra A) bölüşdürmə, qarşılaşdırma, iştirak
2. sanki 4. həvəskar 6. sonsuz B) birləşdirmə, qarşılaşdırma, aydınlaşdırma
A) 1, 4, 6 C ) 2, 3, 5 E) 1, 3, 5 C) iştirak, inkar, bölüşdürmə
B) 2, 4, 5 D) 3, 4, 6 D) qarşılaşdırma, birləşdirmə, bölüşdürmə
E) inkar, qarşılaşdırma, iştirak
3. Həm əsas, həm köməkçi nitq hissəsi kimi işlənə bilən
sözü seçin: 10. Nə biləydik bu sevginin sonu yox,
A) tək B) ötrü C) savayı Nə biləydik dünya belə dönəcək,
D) ilə E) ötəri Nə biləydik sevgi adlı bu qonaq
İkimizin arasında öləcək...
4. Biri quruluşuna görə fərqlidir. Nümunədə əvəzliyin hansı məna növləri işlənib?
A) inqilabi (hadisə) B) rəsmi (danışıq) A) sual, təyini, qeyri-müəyyən
C) mülki (geyim) D) əyani (şöbə) B) sual, işarə
E) tarixi (sənəd) C) şəxs, qeyri-müəyyən
D) qeyri-müəyyən, işarə
5. Alınma sözlərə xas olan cəhətləri seçin. E) təyini, işarə
I. Ön şəkilçi qəbul edən sözlər
Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi

II. Bir və ikihecalı fellər 11. İsmə aid bütün qrammatik şəkilçiləri qəbul etmiş
III. Şəxs əvəzlikləri say hansı nümunədədir?
IV. k-y, q-ğ əvəzlənməsi baş verməyən sözlər A) Bu qələbəyə görə beşincilərimizə minnətdarıq.
A) I, III B) II, III C) I, IV B) Çalışmalıyıq ki, birincilik bizim olsun.
D) III, IV E) II, IV C) Birinə sirr verəndə çox diqqətli ol!
D ) Bu bayram on birincilərimizindir!
6. Hansı cümlədə frazeoloji birləşmə yoxdur? E) Sahənin beşdə üçünü əksən nə qədər məhsul əldə
A) Ömründə hələ heç kəsə ağız açmamışdı. edəcəksən ki?
B) Qayğısız uşaqlıq illərini yada saldıqca gözləri
yaşarır, o günlərə dönmək istəyirdi. 12. Morfoloji yolla düzəlmiş çoxaltma dərəcəsində olan
C) Pərinisə qarı yeznəsinin kölgəsini qılınclayır, elə- sifət hansı cümlədədir?
hey pisləyirdi. A) Mən tünd çayı heç sevmirəm.
D) İlin axır çərşənbəsi idi. B) Otağın düz ortasında balaca bir masa var idi.
E) Dərd çəkmək elə mənə qalıb? C) Hava küləksiz idi, amma narınca yağış yağırdı.
D) Dümağ paltarı ona xüsusi yaraşıq verirdi.
E) Həyat hamımız üçün çətin bir sınaq meydanıdır.
7. Antonim sözlərin işlənmədiyi cümləni tapın.
A) Yaxşı dost yaman gündə tanınar.
B) Varlanmağa tələsən yoxsulluğa tez düşər. 13. Düzəltmə yer zərfi işlənmiş cümləni göstərin:
C) Dəli ilə ağıllını, alim ilə cahili bir gözdə görəndə A) Çay qırağında oynayan uşaqların şən səs-küyü
insanlıq ölçüsü və meyarı pozulur. meşəni başına götürmüşdü.
D) Bütün məslək dostlarımın bu dünyada mən B) Birdən-birə onu qarşımda gördüm.
Hər qəminə, nəşəsinə ortaq olaydım. C) Ora-bura vurnuxan insanların narahatlığı ona da
E) Sən həm şəkərim, həm zəhərimsən, təsir etmişdi.
Sən həm xeyirim, həm zərərimsən.... D) Məhkəmədəki son görüşü unuda bilmirdi.
E) Ortalıqda hələ heç nə yoxdur, bu isə aləmi
bir-birinə qatıb.

1 2 3 4 5 6
8. Ana dilim, səndədir xalqın əqli, hikməti..... 14. “danışılmadı” sözünün tərkibinə görə təhlili hansı
Mənsubiyyət şəkilçili sözləri seçin. sxemə uyğundur?
A) 4, 5, 6 B ) 2, 5, 6 C) 1, 3, 6 A) ┌┐^^^͡͡ ͡ D)┌┐^^ ͡ ͡
D) 3, 4, 5 E) 1, 2, 4 B ) ┌┐^ ͡ ͡ E) ┌┐^ ͡ ͡ ͡
C) ┌┐^^^ ͡
Azərbaycan dili C variantı
15. “..Ucaltdığın kiçiləndə görəsən, 20. Tabesiz mürəkkəb cümlə hansı bənddədir?
Əriyərsən gözün görə-görə sən...” A) Amma ilk dəfə belə vəziyyətə düşdüyü üçün
Altından xətt çəkilmiş fellər haqqında verilmiş həyəcanlanır, baxışlarını ətrafdakı adamlardan
fikirlərdən biri səhvdir. gizlətməyə çalışırdı.
A ) Hər ikisi quruluşca düzəltmədir B) Təyyarədən enən sərnişinlərlə birlikdə gömrük
B) Hər ikisi təsriflənməyən feldir zonasına gələn Səid pasport yoxlanışından keçmək üçün
C) Birincisi isimləşən feli sifətdir növbəyə durdu.
D) Hər ikisi təsdiqdədir C) Başını aşağı dikib sola döndü və cəld addımlarla
E) Hər ikisinin tərkibində qrammatik şəkilçi var zalın çıxışına tərəf yönəldi.
D) Qız ona ani bir baxışla baxıb üzünü döndərdi və
sürətini artırıb ondan uzaqlaşmağa çalışdı.
E) Qarşısında oturan oğlana maraq və mərhəmət ifadə
16. Həm hal, həm də mənsubiyyət şəkilçiləri artırdıqda edən nəzərlərlə baxırdı, baxışlarında həm də ümidsiz bir
ikinci saiti düşən sözləri seçib göstərin. kədər, bir nisgil duyulurdu.
1. səbir 3. nəsil 5. burun
2. alın 4. xeyir 6. beyin
A) 1, 4, 6 B) 1, 3, 4 C) 3, 4, 6
D) 2, 5, 6 E) 2, 3, 5
21. O, bir az fikirləşib sizi haradasa görmüşəm, Qori
Müəllimlər Seminariyasında oxumamısınız deyə
soruşdu – cümləsinin sxemi necə olmalıdır?
A) “V? - m, - v”. B) M: ”V?” – m.
17. Boş xanaya hansı söz yazılmalıdır ki, tabelilik C) “V?” – m. D) M: “V? -m,- v”.
Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi
əlaqəsinin bütün növləri cədvəldə olsun? E) M: “V?”

¹rəsmi ²rəsmi ³rəsm

danışıqlar bəyənmək
A) seç B) gözəl C) tablo 22. Xitabla bağlı fikirlərdən biri səhvdir.
D) düşündürücü E) çəkildi A) Cümlədə müraciət olunanı bildirən sözlərə deyilir.
B) Feli sifətlə ifadə oluna bilmir.
C) İsmin adlıq halında olur və buna görə mübtədaya
oxşayır.
D) Quruluşca sadə və ya mürəkkəb olur.
18. Söz sırasının pozulduğu sıranı göstərin: E) Həm sözlərlə, həm də söz birləşmələri ilə ifadə
A) Nağıllar dünyasına aparaydım səni mən. olunur.
B) Elə bil dağılmış xatirələrim
Səsinin sapında səfə düzüldü.
C) Getmək istəyirsən, bəhanəsiz get!
D) Mən səni öz ömrümə saat əqrəbi sandım.
E) Bir salama dəyməyən eşqə ölüm yaraşır! 23. Hansı bənddə “ilə” (-la²) bağlayıcı vəzifəsində
işlənmişdir?
A) Nadir böyük həvəslə danışırdı.
B) Bu dəqiqə telefonla onunla danışırdım.
C) Müayinədən sonra həkim xəstə ilə görüşə icazə verdi.
19. Hansı cümlədə həm sadə , həm də feli sifət tərkibi ilə D) Bu işi Raufla Kərimə tapşırmaq lazımdır.
ifadə olunmuş mürəkkəb təyin var? E) Rayona maşınla getdik.
A) Dərslik ali məktəblərə qəbul olunmağa hazırlaşan
abituriyentlər üçün nəzərdə tutulmuşdur.
B) Azərbaycan xalqının tarixini, mədəniyyətini özündə
əks etdirən bu nümunələr zaman keçdikcə daha da 24. Bu sənəd hər hansı bir şəxsin kimliyini təsdiq etmək
dolğunlaşır. məqsədi ilə bu və ya digər təşkilat tərəfindən verilir
C) Bir qədər hərlənib yorulandan sonra qalmağa başqa və burada bir və ya bir neçə şəxs haqqında da
yeri olmadığına görə yenə qardaşıgilə getdi. məlumat vermək mümkündür.
D) Vağzalda dayanmış avtobusda yerlərin dolmağına az Bu fikir hansı işgüzar sənəd haqqındadır?
qalmışdı. A) ərizə B) arayış C) izahat
E) Direktor çıxıb həyətdə gözləyən Əlini içəri dəvət etdi. D) akt E) protokol
Azərbaycan dili C variantı
25. Cümlələrdən birində yaşa(maq) sözü ilə eyniköklü
olan söz işlənməmişdir. 29. “Buna yüz faiz əmin idi ki,,...” baş cümləsinə hansı
A) Əminə xanım çox yaşlandığından artıq pilləkənləri budaq cümlə qoşula bilər?
tək qalxa bilmirdi. A) mübtəda B) məqsəd C) təyin
B) Kiçik qardaşımla əmim oğlu, təxminən, yaşıd idilər. D) səbəb E) tamamlıq
C) O gah anasının dağınıq saçlarına, gah da yaşlı
gözlərinə baxırdı.
D) Qulamgilin yaşayışı pis keçmirdi.
E) Xalq onu daim qəlbində yaşadacaqdır.
30. Məchul fel işlənmiş cümlələri göstərin:
1. Günəş üfüqdən boylandı, hər tərəf al nura
boyandı.
2. Əkin sahələri iki gün əvvəl suvarıldı.
3. Yağış suyu həyətin ortasında gölləndi.
4. Əhməd Cavad “xalq düşməni” adı ilə damğalandı
26. Hansı sıradakı mürəkkəb ad səhv yazılmışdır? və sürgün edildi.
A ) Azərbaycan Respublikasının Baş naziri 5. Bu qarışıq zamanda çoxları varlandı.
B) Şəki Su İdarəsi A ) 2, 4 B) 2, 5 C) 1, 3, 4
C) Mars planeti D) 1, 3, 5 E) 4, 5
D) Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü
E) Azərbaycan Respublikasının Milli Qəhrəmanı

31. Frazeoloji birləşmə işlənmiş cümləni tapın.

A) İndi yanıb-yaxılıram,
Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi

Sərt dilləndim sənə niyə?

B) Onun topu düz yola düşmüşdü.
C) Mübahisəli məsələ tezliklə həll olundu.
D) Əgər istəyirsən yediyin cana sinsin, gərək mayana
27. Frazeoloji birləşmənin həm özü, həm də onun haram qatmayasan.
frazeoloji sinonimi və antonimi hansı sıradadır? E) Zülmət əbədi hər gecənin gündüzü vardır!
A) boğaza yığılmaq, təngə gəlmək, cana doymaq
B) can almaq, öldürmək, yaşatmaq
C) cana doymaq, boğaza yığılmaq, ləzzət almaq
D) baş sındırmaq, ölçüb-biçmək, düşünüb-daşınmaq
E) təngə gəlmək, cana doymaq, can vermək
32. Həmcins üzvlü cümləni göstərin.
A) Al-əlvan çiçəkilərin xoş ətri ətrafa yayılmışdı.
B) Nə bir ağac vardı, nə də bir kölgəlik.
C) Bulağın suyu göz yaşı kimi dumduru idi.
D) Hündürboy kişi səsli-küylü küçələrdən keçərək
soldakı binaya yaxınlaşdı.
E) Gah sulara baş vurub lap dərinliklərə enir, gah da
süzüb suyun üzünə çıxır.

28. Uyğunsuzluğu seçin:

A) bədii üslub – obrazlılıq, emosionallıq.
B) elmi üslub – dəqiqlik, ardıcıllıq, konkretlik.
C) rəsmi-işgüzar üslub – dilin maksimum
mükəmməlliyi, fikrin tam aydınlığı, birmənalılığı. 33. Cümlələrdən birində ara söz güman, şübhə bildirmir.
D) publisistik üslub – fikrin hamı tərəfindən A) Olmaya, məni tanımadın.
anlaşılması, aydın və təsirli şəkildə ifadə olunması. B) Deyəsən, yağış yağacaq.
E) məişət üslubu – məntiqlilik, mücərrəd fikirlərdən C) Deyilənə görə, bu hadisə zamanı siz də orada
istifadə. olmusunuz.
D) Bəlkə, mən də sizinlə getdim.
E) Görəsən, sağ-salamat gedib çata bildilər?
Azərbaycan dili C variantı

34. Qeyri-müəyyən şəxsli cümləni göstərin. 38. Qoşmalar ismin hansı halında işlənən sözlərə qoşula
A) Bu sözlərlə elə bil yarasına duz basdılar. bilmir?
B) Bacıları tez-tez evimizə gələrdi. A) adlıq, yiyəlik, yönlük
C) Uman yerdən küsərlər. B) yönlük, yerlik, çıxışlıq
D) Onun bu vəziyyətini düşündükcə ürəyim sıxılırdı. C) adlıq, yiyəlik, yönlük, çıxışlıq
E) Halallıq almadan getmək istəmirdi. D ) təsirlik, yerlik
E) təsirlik, yerlik, çıxışlıq

35. Verilənlər içərisində hansı üslubun xüsusiyyətləri

yoxdur?
1. Olduqca müxtəlif mövqe və maraqları əks etdirir.
2. Dialoji nitq bu üslubun səciyyəvi xüsusiyyətidir.
3. Modallıq bildirən söz və ifadələr çox işlənir.
4. Obrazlılıq və emosionallıq bu üslubun əsas 39 . Budaq cümlənin hansı növü baş cümlənin ümumi
xüsusiyyətidir. məzmunu ilə bağlı olur?
A) publisistik B) rəsmi-işgüzar C) elmi A) yer budaq cümləsi
D) bədii E) məişət B) zaman budaq cümləsi
Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi

C) şərt budaq cümləsi

D) kəmiyyət budaq cümləsi
E) məqsəd budaq cümləsi

36. Hansı cümlədə “O” əvəzliyindən sonra vergül

qoyulmamalıdır?
A) O, qaçır dar döngələrdə (B.Vahabzadə)
B) O, daxilən sonsuz təlaş və həyəcan içində idi.
C) O, torpaq istədi səndən bir qarış (B.Vahabzadə)
D) O, özünə sirdaş axtarırdı.
E) O, bu sirri yenə də gizli saxladı.

40. Zaman əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlənin tərkib

hissələri, əsasən, hansı bağlayıcılarla bağlanır?
37. Ahəng qanunu dilin həm ....., həm də ...... quruluşunu A) və, nə, nə də, həm, həm də
səciyyələndirir. B) amma, ancaq, lakin, fəqət
Nöqtələrin yerinə hansı terminlər yazılmalıdır? C) ya, ya da, gah, gah da
A) fonetik, morfoloji D) o cümlədən, hətta, fəqət
B) fonetik, sintaktik E) lakin, yoxsa, çünki, yəni
C) fonetik, leksik
D) sintaktik, leksik
E) leksik, morfoloji