Professional Documents
Culture Documents
PDF Tugas Makalah Jurnalistik Kelompok 1 - Compress
PDF Tugas Makalah Jurnalistik Kelompok 1 - Compress
KGEGFGN @ZQCGFHY]HE
Mhsusuc Ofjn
Ejfokpoe 7 0
]. G 1217
EG]G RJCLGC]GQ
Yjlgfg pu`h syueur egkh pgc`gtegc ejpgmg ]ungc Xgcl Kgng Jsg. Gtgs rgnkgt mgc egruchg-Cyg,
egkh mgpgt kjcyjfjsghegc tulgs pjcufhsgc kgegfgn kgtg eufhgn ygcl ajr`umuf "Yj`grgn
Rjrejkagclgc @urcgfhsthe Muchg Mgc Hcmocjshg, Kjmhg Ijtge, Qgmho, ]jfjvhsh Mgc Kjmhg
Ocfhcj" tjpgt wgetu. Kgegfgn hch mhsusuc lucg uctue kjkjcunh tulgs mosjc agpge Mr. \hcmg
Eusthgwgc, KG pgmg kgtg eufhgn @urcgfhsthe mh Zchvjrshtgs Hsfgk Cjljrh Yukgtjrg Ztgrg. ]hmge
sjrtg sgfgk tjriurgn ejpgmg Qgsufuffgn YG\ ygcl sygdg‘gtcyg ehtg cgcthegc ejfge.
fupg sngfgwgt sjrtg ejfge.
Egkh kjcluigpegc tjrhkg egshn sjajsgr-ajsgrcyg ejpgmg agpge Mr. \hcmg Eusthgwgc, KG
sjfgeu mosjc kgtg eufhgn @urcgfhsthe. Rjcufhsgc kgegfgn ajr`umuf ‖Yj`grgn Rjrejkagclgc
@urcgfhsthe Muchg Mgc Hcmocjshg, Kjmhg Ijtge, Qgmho, ]jfjvhsh Mgc Kjmhg Ocfhcj" mgpgt
mhsjfjsghegc egrjcg agctugc agcyge phnge. Egkh ajrngrgp kgegfgn tjctgcl sj`grgn
Rjrejkagclgc @urcgfhsthe mh muchg mgc hcmocjshg tjrkgsue `ulg kjmhg-kjmhg @urcgfhsthe mgpgt
kjcgkagn wgwgsgc aglh pjkagig. Yjfghc htu, egkh `ulg ajrngrgp glgr pjkagig kjcmgpgtegc
sumut pgcmgcl agru sjtjfgn kjkagig kgegfgn hch.
Rjcufhs kjcygmgrh kgegfgn ajrtjkg @urcgfhsthe hch kgshn kjkjrfuegc pjcyjkpurcggc, tjrutgkg
pgmg aglhgc hsh. Egkh kjcjrhkg sjlgfg ajctue erhthe mgc sgrgc pjkagig mjkh pjcyjkpurcggc
kgegfgn. Gpgahfg tjrmgpgt agcyge ejsgfgngc pgmg kgegfgn hch, egkh kjkonoc kggd.
Mjkhehgc ygcl mgpgt egkh sgkpghegc. Genhr egtg, sjkolg kgegfgn @urcgfhsthe hch mgpgt
ajrkgcdggt.
Rjcufhs
1
MGD]GQ HYH
MGD]GQ HYH.......................................................................................................................9
AGA H RJCMGNZFZGC
AGA HH RJKAGNGYGC
I.Qgmho ....................................................................................................................12
M.]jfjvhsh ....................................................................................................................1=
G. Ejshkpufgc ...................................................................................................................98
A.Ygrgc ....................................................................................................................=2
9
AGA f
RJCMGNZFZGC
1. Zctue kjcljtgnuh pjcljrthgc, egrgetjrhsthe, mgc `jchs-`jchs mgrh kjmhg ijtge
9. Zctue kjcljtgnuh sj`grgn mgc prosjs pjkajrhtggc kjmhg ijtge
=. Zctue kjcljtgnuh pjcljrthgc, sj`grgn, egrgetjrhsthe, `jchs-`jchs mgc prhcshp pjcufhsgc
kjmhg rgmho
:. Zctue kjcljtgnuh pjcljrthgc, egrgetjrhsthe dorkgt, Rjcufhsgc mgc `jchs-`jchs kjmhg
tjfjvhsh
4. Zctue kjcljtgnuh pjcljrthgc, sj`grgn, egrgetjrhsthe, hsthfgn mgc prhcshp kjmhg ocfhcj
:
AGA HH
RJKAGNGYGC
4
‖ngrh‛, ‖igtgtgc ngrhgc‛, gtgu ‖fgporgc‛. Mgrh egtg ‖Mhurcgrhh‛ kuciuf egtg
‖Mhurcgfhs‛ mgc ‖@ourcgfhst‛ (wgrtgwgc).
(wgrtgwgc).
Mgfgk sj`grgn Hsfgk, sjpjrth mheuthp Eustgmh Yungcmgcl (122=), ihegf agegf
`urcgfhsthe ygcl pjrtgkg egfh
e gfh mh muchg gmgfgn pgmg zgkgc Cgah Cun. Yggt agc`hr ajsgr
kjfgcmg egukcyg, Cgah Cun ajrgmg mh mgfgk egpgf ajsjrtg sgcge ejfugrlg, pgrg
pjclheut ygcl sgfjn, mgc sjlgfg kgigk njwgc. Zctue kjcljtgnuh gpgegn ghr agn
sumgn surut, Cgah Cun kjclutus sjjeor aurucl mgrg ej fugr egpgf uctue kjkgctgu
ejgmggc ghr mgc ejkuclehcgc gmgcyg kgegcgc. Ygcl aurucl mgrg ngcyg kjfhngt
mguc mgc rgcthcl ponoc zghtuc ygcl tgkpge kuciuf ej pjrkueggc ghr. Qgcthcl htu
puc mhpgtue mgc mhagwgcyg pufgcl ej egpgf. Cgah Cun puc ajrejshkpufgc ghr agn
sumgn kufgh surut. Egagr htu puc mhsgkpghegc ejpgmg sjfurun pjcukpgcl egpgf.
Gtgs mgsgr dgetg tjrsjaut, Cgah Cun mhgcllgp sjaglgh pjcigrh ajrhtg mgc pjcyhgr
egagr (wgrtgwgc) pjrtgkg egfh mh muchg. Egpgf Cgah Cun puc mhsjaut sjaglgh egctor
surgt egagr hch mhijtge. Yurgt egagr ijtge ygcl pjrtgkg egfh tjraht tjrgtur sjthgp ngrh
<
gmgfgn Oxdorm Lgzzjtj mh Hcllrhs tgnuc 744: K. Yurgt egagr hch ejkumhgc ajrlgcth
cgkg kjc`gmh Focmoc Lgzzjttj mgc ejtheg Njcry Kummhkgc kjc`gmh jmhtorcyg
kjcllucgegc hsthfgn ‖Cjwspgpjr‛. Mh Gkjrheg
uctue pjrtgkg sjegfh mhg tjfgn kjcllucgegc
Yjrhegt hfku pjrsurgtegagrgc kufgh ajrejkagcl sj`ge tgnuc 7482 K mjclgc hsthfgn
‖@ourcgfhsk‛. Yggt htu tjraht surgt egagr mgfgk ajctue ygcl komjrc, Ruafhie
Oiiurjcijs Aotn Dorjhlc gcm Mokjsthie, mh Aostoc ygcl mhkotorh ofjn Ajc`gkhc
Ngrrhs.
Rgmg Gagm ej-7<, mh Hcllrhs eguk agclsgwgc ukukcyg kjkhfheh pjcufhs-pjcufhs
ygcl kjkaugt ajrhtg uctue ejpjcthclgc sgcl agclsgwgc. Rgrg pjcufhs htu
kjkautunegc supfgh ajrhtg. Orlgchsgsh pjkgsoe ajrhtg (shcmhegt wgrtgwgc gtgu
pjcufhs) ajrkuciufgc ajrsgkg kgrgecyg `ukfgn eorgc ygcl mhtjrahtegc. Rgmg sggt
ygcl sgkg eorgc-eorgc jespjrhkjctgf, ygcl auegc ajrgsgf mgrh eguk agclsgwgc,
kufgh pufg mhtjrahtegc pgmg Gagm ej-7< htu, tjrutgkg mh Rrgcihs.Rgmg gagm ej-7< pufg,
>
Rjrijrghgc gctgrg `urcgfhskj mgc pofhthe tjr`gmh pgmg sjehtgr 7>1:-gc, sjnhcllg
wg`gn `urcgfhskj sjcmhrh kjc`gmh fjahn `jfgs0 hcmjpjcmjc mgc ajrwhagwg. Yj`ukfgn
`urcgfhs ygcl kuciuf pgmg
p gmg gagm htu agnegc fjahn ajrpjclgrun
ajrpjclg run ejthkagcl toeon-toeon
toeon -toeon
pofhthe gtgu pjkjrhctgngc. @gmhfgn `urcgfhskj sjaglgh ajctue prodjsh ygcl kgcmhrh
mgc igagcl ahschs agru.
Rgmg pjrtjclgngc 7>22-gc kufgh ajrejkagcl orlgchsgsh egctor ajrhtg ygcl
ajrduclsh kjclukpufegc ajraglgh ajrhtg mgc tufhsgc uctue mhmhstrhaushegc ej
ajraglgh pjcjraht surgt egagr mgc kg`gfgn. Egctor ajrhtg pjfopor ygcl kgshn
ajropjrgsh nhcllg ehch gctgrg fghc Gssoihgtjm Rrjss (GY), Qjutjrs (Hcllrhs), mgc
Gljcij-Drgcij Rrjssj (Rrgcihs). ]gnuc 7>22-gc `ulg mhtgcmgh mjclgc kuciufcyg
hsthfgn Xjffow @ourcgfhsk (`urcgfhskj euchcl), sjaugn hsthfgn uctue ‖pjrtjkpurgc
njgmfhcj‛ gctgrg mug eorgc ajsgr mh Eotg Cjw Xore. Ygtu mhkhfheh ofjn @osjpn
Rufhtzjr mgc sgtu fglh mhkhfheh ofjn \hffhgk Qgcmofpn Njgrst.
hcdorkgsh. Rgmg kgsg gctgrg tgnuc 7>>2-7822, tjrmgpgt ajraglgh ejkg`ugc mgfgk
8
puafhegsh `urcgfhsthe. Xgcl pgfhcl kjcoc`of gmgfgn kufgh mhlucgegccyg kjshc ijtge
ijpgt, sjnhcllg mjgmfhcj pjcufhsgc ajrhtg ahsg mhtucmg nhcllg kgfgk ngrh mgc kufgh
kuciufcyg doto mh surgt egagr.
Rgmg 7>89 uctue pjrtgkg egfhcyg surgt-surgt egagr mh GY kjcllucgegc thctg
wgrcg uctue eokhe mgc ajajrgpg aglhgc mh eorgc jmhsh Khcllu. Rgmg 7>88 kufgh
mhlucgegc tjecofolh kjrjegk ej mgfgk phtg, wgfgupuc ajfuk agcyge mhlucgegc ofjn
egfgclgc `urcgfhs sggt htu. Rgmg 7812-gc, surgt egagr mgc kg`gfgn kjcmgpgtegc
pjsghcl agru mgfgk pjkajrhtggc, mjclgc kgrgecyg rgmho ajrhtg. Cgkuc mjkhehgc,
kjmhg ijtge thmge sgkpgh ejnhfgclgc pjkagigcyg, egrjcg ajrhtg ygcl mhshgregc rgmho
fjahn shclegt mgc shdgtcyg sjehfgs. Agru pgmg 78:2-gc pjrngthgc kgsygrgegt sjmheht
tjrgfhnegc mjclgc kuciufcyg tjfjvhsh. Rjrejkagclgc tjecofolh eokputjr ygcl
sgclgt pjsgt pgmg jrg 78<2-78>2 `ulg heut kjcluagn igrg mgc prosjs promuesh ajrhtg.
Yjfghc mjgmfhcj ahsg mhucmur sjpgc`gcl kuclehc, prosjs ijtge, iopy ijtge ygcl ahsg
mhshclegt kjc`gmh afol sg`g.Kjkgcl thmge sjkug afol ajrhshegc fgporgc `urcgfhsthe.
72
]gph agcyge ygcl kjkgcl ajrhsh fgporgc `urcgfhsthe ajrkutu. Yjchor Jmhtor Ocfhcj
@ourcgfhsk Qjvhjw, @.M Fgshig pjrcgn kjcufhs agnwg afol kjrupgegc sgfgn sgtu
ajctue `urcgfhskj mgc ahsg mh`gmhegc sukajr uctue ajrhtg.
a. Hcmocjshg
Yjpjrth ngfcyg mh cjlgrg - cjlgrg fghc mh muchg, `urcgfhshe mh Hcmocjshg mh
pjclgrunh ofjn shstjk pjkjrhctgngc ygcl ajrlgcth - lgcth. Mh Hcmocjshg pjrs kufgh
mhejcgf pgmg gagm 7>, tjpgtcyg pgmg tgnuc 7<==, ejtheg surgt egagr
ajrcgkg ‛Agtgvhgsinj Couvjffjs‛ mhtjrahtegc mjclgc pjclusgnggc orgcl-orgcl
orgcl-orgcl
Ajfgcmg. Rgmg tgnuc 7<<4 tjraht mh @gegrtg `ulg ‛Tjcmu Chjws‛ ygcl kjclutgkgegc
mhrh pgmg ajrhtg pjfjfgclgc. Ejtheg kjclhc`ge gagm 78 tjraht ajraglgh surgt egagr
fghcyg ygcl ejsjkugcyg mhusgngegc ofjn orgcl-orgcl ajfgcmg uctue pjkagig-
pjkagig orgcl-orgcl ajfgcmg gtgu agclsg prhaukh ygcl kjcljrth agngsg Ajfgcmg
]hrto Ngmhsurm`o gfhgs Qgmjc Kgs M`oeokoco hch pgmg kufgcyg, ygech tgnuc 782<
77
ajrajctue khcllugc ejkumhgc pgmg tgnuc 7872 mhuagn kjc`gmh ngrhgc. ]hrto
Ngmhsurm`o hch mhgcllgp sjaglgh pjfopor ygcl kjfjtgeegc mgsgr `urcgfhsthe komjrc mh
Hcmocjshg, aghe mgfgk igrg pjkajrhtggc, pjkugtgc egrgclgc, hefgc mgc fghc - fghc.
Mhthc`gu mgrh sumut `urcgfhsthe, sgfgn sjorgcl toeon ajrcgkg Mr. Gamojf Qhvgh
mhgcllgp sjaglgh wgrtgwgc ygcl pgfhcl tjrejcgf egrjcg tufhsgccyg ygcl tg`gk mgc
pjmgs tjrngmgp eofochgfhskj Ajfgcmg. Ofjn Gmhcjloro, Mr. Qhvgh mhajrh `ufuegc "
Agpge @urcgfhsthe Hcmocjshg ", mgc mhgeuh ofjn sjkug wgrtgwgc pgmg wgetu htu
sjaglgh eofukchs Hcmocjshg ygcl pjrtgkg.
Yjhrhcl jrg Qjdorkgsh ygcl mheukgcmgclegc mgrh Ygagcl sgkpgh Kjrguej ofjn
pgrg Qjdorkhs, kjcllgcthegc
kjc llgcthegc jrg totgfhtjrhskj Yojngrto,
Y ojngrto, kgeg muchg `urcgfhskj ehtg
kjcmgpgtegc gclhc sjlgr mgfgk kjcygkpghegc hcdorkgsh ejpgmg engfgyge ukuk
tgcpg tgeut gmgcyg gcigkgc pjkarjmjfgc.
]ge eurgcl mgrh 91 tgnuc muchg `urcgfhskj ehtg kgcmuf mgc ngrus ajrduclsh
sjaglgh iorocl pjkjrhctgngc Ormj Agru ygcl `gun mgrh hmjgfhskj pjrs sjaglgh
eoctrof soshgf. Agnegc sj`ge genhr kgsg ejeugsggc Yojegrco (ormj fgkg), puc muchg
`urcgfhskj ehtg tjfgn mhgrgnegc kjc`gmh iorocl pjkjrhctgngc. Mh jrg ormj fgkg,
hcsthtushocgfhskj pjrs ygcl ajrejkagcl gmgfgn aglghkgcg sjaugn fjkaglg pjcjraht
pjrs mgpgt kjfhagtegc mhrh mgfgk pjrtjctgclgc gctgr pgrtgh. Kgshcl-kgshcl kjmhg
ijtge ajrduclsh sjaglgh iorocl pjr`ugclgc pgrtgh-pgrtgh pjsjrtg pjkhfu 78::.
Ajajrgpg pgrtgh sjpjrth RCH kjkpucygh Yufun Hcmocjshg, Kgsyukh kjkpucygh
Gagmh, CZ kjkpucygh Mutg Kgsygrgegt, RYH kjkpucygh Rjmokgc mgc REH
kjkpucygh Ngrhgc Qgeygt. @gmh duclsh kjmhg mh jrg Ormj Fgkg tge fghc sjaglgh
kjmhg pjr`ugclgc pgrtghcyg kgshcl-kgshcl.
Yj`ge pjcigautgc pjclgturgc kjcljcgh YHZRR mgc ejajagsgc pjcyg`hgc ajrhtg
sjrtg hcdorkgsh mh ajraglgh ajctue pgmg tgnuc 7888 mhsgnegc ZZ Rjrs Co =2/7888.
Kufgh sggt htu muchg `urcgfhskj ehtg fjpgs mgrh pjkgsuclgc ygcl sjfgkg genhr kgsg
Ormj fgkg mgc ormj agru kjc`jrgt mjkoergthsgsh pjrs ehtg. ]ge fgkg ejkumhgc mgfgk
kjrgygegc ejkjcgclgc shstjk mjkoergsh kuciuf ajraglgh kgigk rhaugc kjmhg
kgssg aghe ijtge kgupuc jfjetroche ygcl tge tjrajcmucl fglh kjkajrhegc wgrcg
orgcl Hcmocjshg.
Mgfgk pjrejkagclgc sjfgc`utcyg, pjrs Hcmocjshg kjc`gmh sgfgn sgtu gfgt
pjr`ugclgc ejkjrmjeggc
ejkj rmjeggc agclsg hch. Ngrygmh Yugmh
Yugm h kjcyjautegc,
kjcyj autegc, sgfgn sgtu dgshfhtgs
ygcl pjrtgkg egfh mhrjaut pgmg kgsg gwgf ejkjrmjeggc gmgfgn dgshfhtgs pjrijtgegc
khfhe pjrusgnggc eorgc @jpgcl sjpjrth Yojgrg Gshg (Yurgagyg), ]`gng`g (Agcmucl),
mgc Yhcgr Agroj (Yjkgrgcl) (‖RQ‛, 19 Glustus 122=).
122=).
Kjcurut Ngrygmh, eocmhsh pjrs Hcmocjshg sjkgehc kjclugt pgmg genhr 78=:
mjclgc tjrahtcyg ajajrgpg eorgc ygcl kjkpropglgcmgegc ejkjrmjeggc Hcmocjshg
sjpjrth, Yojgrg Kjrmjeg (Agcmucl), Ajrhtg Hcmocjshg (@gegrtg), mgc ]nj Tohij od
Drjj Hcmocjshg.
Yjpjrth `ulg mh ajfgngc muchg fghc, pjrs Hcmocjshg mhwgrcgh mjclgc gesh
pjkauclegkgc nhcllg pjkarjmjfgc. Ngrygmh Yugmh
Yug mh kjcigtgt, pjkajrjmjfgc pjrtgkg
sj`ge ejkjrmjeggc tjr`gmh pgmg genhr 78=2-gc. ]jrigtgt ajajrgpg eorgc mgrh phnge
Droct Mjkoergsh Qgeygt (DMQ) ygcl mhgcllgp ajrngfugc ehrh sjpjrth Rgtrhot, Aurun,
mgc Yugrg Hau Eotg mharjmjf pjkjrhctgn. Yjagfhecyg, phnge DMQ kjkagfgs mjclgc
kjkauclegk eorgc Gph Qge`gt ygcl kjcyugrgegc ejpjcthclgc Droct Cgshocgf.
Yjkjctgrg htu phnge khfhtjr puc tjfgn kjkajrjmjf Yugrg Qge`gt mjclgc gfgsgc tjrfgfu
@urcgfhskj euchcl puc sjkpgt kjwgrcgh muchg pjrs Hcmocjshg, tjrutgkg sjtjfgn
Yojngrto fjclsjr mgrh eursh prjshmjc. @umuf mgc ajrhtg ygcl aokagsths kjwgrcgh
ngfgkgc-ngfgkgc kueg eorgc-eorgc mgc kg`gfgn-kg`gfgn agru. Cgkuc tgkpgecyg,
`urcgfhskj euchcl mh Hcmocjshg ajfuk sjpjcuncyg pumgr. ]jraueth nhcllg sggt hch
kgshn gmg eorgc-eorgc ygcl kgshn kjcyulunegc pjkajrhtggc sjcsgshocgf sjkgigk
htu.
storhjs dor cjwspgpjrs or kglgzhcjs). @urcgfhsthe ijtge kjcyg`hegc ajrhtg gtgu hcdorkgsh
mgfgk ajctue tjes (tufhsgc) mgc lgkagr (doto) mh kjmhg
kjm hg ijtge.
Rjclgrun Kjmhg Yoshgf pgmg @urcgfhstheRjcljrthgc @urcgfhsthe sjigrg Agngsg mgc
HsthfgnRjcljrthgc mgc Rjrajmggc @urcgfhsthe, Kjmhg, Rjrs Rjcufhsgc ajrhtg mgfgk
`urcgfhskj ijtge kjcllucgegc lgyg agngsg `urcgfhsthe ygcl ejtgt egrjcg ejtjragtgsgc
eofok gtgu ngfgkgc. Rjcllucggc pofg phrgkhmg tjragfhe, yghtu kjclutgkgegc dgetg
tjrpjcthcl mh aglhgc gwgf tufhsgc, kjc`gmh ihrh engs ajrhtg `urcgfhskj ijtge.
7=
Hshcyg gwgfcyg ajrupg igtgtgc prosjs mgc ejputusgc nueuk. Cgkuc genhrcyg
ajrejkagcl kjc`gmh pjkajrhtgnugc puafhe mgc hcdorkgsh ajrlucg fghccyg, khsgfcyg
ejfgnhrgc, pjregwhcgc, mgc ejkgthgc mgrh ejfugrlg tjrpgcmgcl. Yjtjfgn ajajrgpg ngrh,
pgpgc tjrsjaut mhturucegc mgc mhgrshpegc.
@g‘dgr Gssjlgd mgfgk aueu @urcgfhsthe Kgsg Ehch (@gegrtg0 Lgfhg Hcmocjshg, 7887)
kjcyjautegc Gitg Mhurcg sjaglgh ihegf-agegf hsthfgn `urcgfhsthe. Gitg Mhurcg ygcl
mhfjtgeegc mh Doruk Qokgcuk (Ytgmhoc Qokgwh) mh pusgt eotg uctue mhejtgnuh ofjn
ukuk, ajrhsh hcdorkgsh gtgu ajrhtg-ajrhtg mgc pjclukukgc, sjpjrth ejfgnhrgc, ejkgthgc,
mgc pjrchegngc. @ufhus Igjsgr, sjaglgh pjcllglgs Gitg Mhurcg, mhsjaut ‖Agpge Rjrs
Muchg‛. Kjseh igtgtgc sj`grgn `ulg kjcuc`ueegc, @ufhus Igjsgr sjajcgrcyg ‖ngcyg‛
kjfgc`utegc trgmhsh ygcl kuciuf pgmg pjrkufggc ajrmhrhcyg ejrg`ggc Qokgwh yghtu
kjmhg hcdorkgsh ygcl mhsjaut Gccgfs . Mgfgk agngsg Hcllrhs, gccgfs grthcyg ‖igtgtgc
sj`grgn‛.
sj`grgn‛.
7:
ajrheut0
• Hcdorkgsh yl gegc mhsg`hegc mgpgt mhchekgth kjfgfuh prosjs tjrijtge.
• Hsh pjsgc tjrijtge sjnhcllg mgpgt mhagig mh kgcg mgc egpgc sg`g.
• Hsh pjsgc mgpgt mhagig ajrufgcl-ufgcl.
• Ngcyg kjcyg`hegc pjrhsthwg gtgu pjcmgpgt ygcl tjfgn tjr`gmh]hmge mgpgt kjcyg`hegc
pjcmgpgt cgrgsukajr sjigrg fgclsucl (fhvj).
• Rjcufhsgc mhagtgsh ofjn eofok mgc ngfgkgc.
• Kgecg ajregfg mhagtgsh ofjn ngrh, khcllu, mgc aufgc.
•
ijtge mjclgc ueurgc ejrtgs arogmsnjjt, yghtu dorkgt surgt egagr tjrajsgr mgc mhtgcmgh
ofjn ngfgkgc vjrthegf pgc`gcl (ahgsgcyg 11 hcih gtgu :4 sjcthkjtjr) Egrjcg ahgsgcyg
tjraht ngrhgc, eorgc sjrhcl `ulg mhsjaugt surgt egagr ngrhgc (mghfy cjwspgpjr).
Eorgc ajrhsh hcdorkgsh pjrhsthwg ygcl tjr`gmh sjngrh sjajfukcyg. Egrjcg ngrus sumgn
mhijtge sjajfuk mhjmgregc pglh ngrh, kgeg eorgc ngrus mhijtge mhch ngrh, khsgfcyg
pueuf 29.22 \HA.Eorgc ukukcyg tjraht sjthgp ngrh, agnegc agcyge eorgc ygcl
kjcyjaut kjmhgcyg sjaglgh Ngrhgc Rglh. Rgmg kgsg `gygcyg sjajfuk jrg hctjrcjt
gtgu jrg kjmhg ocfhcj, gmg eorgc ygcl tjraht sjngrh mug egfh, sjpjrth eorgc Yjputgr
Hcmocjshg (Yhcmo) ygcl tjraht sjthgp ngrh mh pglh mgc sorj.
Mgrh sjlh `gclegugc gtgu mhstrhaushcyg, eorgc mhaglh kjc`gmh mug0
g. Eorgc cgshocgf.
Iocton0 Ngrhgc Eokpgs, Kjmhg Hcmocjshg, Yhcmo, Qjpuafheg, @gwg Ros, Ros Eotg,
mgc Ahschs Hcmocjshg.
sjnhcllg ngrus kjkagig eorgc mh koahf gtgu ejrjtg gph. Mjclgc ueurgc tgafohm,
7<
kjrjeg mjclgc kumgn kjkagig eorgc tgcpg ngrus kjkaueg fjagr-fjagr, ygcl ahsg
kjcllgcllu orgcl mh sjajfgncyg. Zeurgc tgafohm ukukcyg 182 kk x =12kk
mjclgc `ukfgn ngfgkgccyg 1= ’ =2 ngfgkgc. Ajrajmg mjclgc eorgc ygcl tjraht
sjthgp ngrh, tgafohm ahgsgcyg tjraht khcllugc (sjthgp khcllu) gtgu mwh khcllugc (mug
khcllu sjegfh). ]gafohm ahgsgcyg mhtu`uegc pgmg pjkagig ygcl kjkhfheh wgetu
fugcl uctue kjkagig, sjnhcllg hsh pjkajrhtggccyg fjahn kjcmgfgk. Ajrajmg mjclgc
hsh eorgc ygcl shdgtcyg ukuk, tgafohm ahgsgcyg doeus pgmg tjkg tjrtjctu, khsgfcyg
■ ]gafohm Aofg (ofgnrglg),
■ ]gafohm Covg (ejfugrlg),
■ ]gafohm Ahctgcl (sjfjarhtgs/nhaurgc),
■ ]gafohm Gf-Nhekgn (glgkg Hsfgk).
Egrjcg ahgsgcyg ajrhsh ngf-ngf sjcsgshocgf, enususcyg kg`gfgn nhaurgc, kuciuf pufg
hsthfgn `urcgfhskj tgafohm (tgafohm `ourcgfhsk), yghtu lgyg `urcgfhskj ygcl
Kg`gfgn gmgfgn tjrahtgc ajregfg ygcl hshcyg kjfhputh ajraglgh fhputgc `urcgfhsthe mgc
pgcmgclgc tjctgcl tophe getugf ygcl pgtut mhejtgnuh pjkagig, kjcurut wgetu
pjcjrahtgccyg mhajmgegc gtgs kg`gfgn aufgcgc, tjclgn aufgcgc, khcllugc, mgc
sjaglghcyg, kjcurut pjclenususgc hshcyg mhajmgegc gtgs kg`gfgn ajrhtg, wgchtg,
rjkg`g, ofgnrglg, sgstrg, hfku pjcljtgnugc tjrtjctu, mgc sjaglghcyg (EAAH).
(kglgzhcj) ’
Kjcurut Jciyifopjmhg Arhtgcchig, kg`gfgn (kglgzhcj) ’ `ulg mhsjaut ajregfg ’ gmgfgn
gmgfgn
eukpufgc tjes ygcl mhijtge gtgu mhtjrahtegc sjigrg mhlhtgf (jsgh, grthejf, ijrhtg, puhsh),
sjrhcl mhhfustrgshegc, ygcl mhpromuesh sjigrg ajregfg (thmge tjrkgsue eorgc).
Zeurgc ejrtgs kg`gfgn (kglgzhcj) ukukcyg sjtjclgn mgrh tgafohm. Zeurgc tjrajsgr
kg`gfgn stgcmgr 992.:kk^ 1=2.:kk. Zctue ueurgc stgcmgr kg`gfgn mh Hcmocjshg,
7>
sjpjrth Kg`gfgn ]jkpo, gmgfgn 172.:kk x 1<2,:kk. Gmg `ulg kg`gfgn ueurgc ejihf
(khch kglgzhcj), sjueurgc ejrtgs aueu tufhs, sjpjrth Kg`gfgn Ygahfh.
Ajrajmg mjclgc eorgc mgc tgafohm ygcl ajrupg fjkagrgc-fjkagrgc fjpgs, ngfgkgc-
ngfgkgc kg`gfgn ‖mhhegt‛ mgc kjcllucgegc sgkpuf (iovjr) mjclgc `jchs ejrtgs ygcl
fjahn tjagf sjpjrth aueu. Kg`gfgn `ulg kjkugt pjkajrhtggc rhclgc mgc kjcmgfgk.
Cgkuc, kg`gfgn ahgsgcyg mhtjrahtegc sjfgkg sgtu aufgc sgtu egfh. Ngfgkgc kg`gfgn
ahgsgcyg pjcun wgrcg. Mokhcgsh lgkagr kjc`gmh ejfjahngc tjrsjcmhrh sjaugn
kg`gfgn. Ngfgkgc `ulg iueup tjagf, ahsg kjcigpgh 122 ngfgkgc. Hsh kg`gfgn ahgsg
doeus pgmg tjkg tjrtjctu sjpjrth ngfcyg tgafohm.
Egrgetjrhsthe Kg`gfgn
g. Zeurgc ejrtgs sjtjclgn tgafohm.
a. ]jraht khcllugc gtgu aufgcgc.
i. Kjkhfheh iovjr gtgu sgkpuf ajrwgrcg mjclgc ejrtgs fjahn tjagf mgrhpgmg
ngfgkgc mgfgk.
m. Rjcyg`hgc fjahn mgfgk, ahgsgcyg ajrupg djgturj.
j. Chfgh getugfhtgs hcdorkgsh fjahn tgngc fgkg
d. Lgkagr gtgu doto fjahn agcyge
l. Iovjr sjaglgh mgyg tgrhe
n. ]jkg enusus, khsgfcyg gcge-gcge, wgchtg, prhg mjwgsg, kjseh gmg `ulg
kg`gfgn ajrhtg ukuk
Kg`gfgn auegc ngcyg mhtjrahtegc ofjn fjkaglg pjrs gtgu pjrusgnggc kjmhg, tgph
`ulg egfgclgc hcstgcsh gtgu pjrusgnggc. Kg`gfgn ygcl mhtjrahtegc fjkaglg pjrs
mhsjaut kg`gfgn eokjrshgf gtgu kg`gfgn ukuk, aghe kg`gfgn ajrhtg sjpjrh ]hkj,
]jkpo, Lgtrg, kgupuc kg`gfgn mjclgc tjkg enusus sjpjrth kg`gfgn ejfugrlg,
kg`gfgn eokputjr, kg`gfgn ofgnrglg, kg`gfgn pjrtgchgc, kg`gfgn nueuk, msa.
Kg`gfgn ygcl mhtjrahtegc hcstgcsh/pjrusgnggc mhsjaut kjmhg hctjrcgf gtgu hcnousj
kglgzhcj. Kgsegpgh Rjcjrgclgc `ulg ukukcyg kjcjrahtegc kjmhg hctjrcgf
mhejcgf mjclgc sjautgc Kg`gfgn Rjcjragclgc ygcl mhshkpgc mh ajfgegcl
sgcmgrgc eursh pjcukpgcl. Gmg `ulg kg`gfgn ygcl ajrhsh egryg tufhs hfkhgn gtgu
ngshf pjcjfhthgc. Kg`gfgn hch mhejcgf mjclgc sjautgc
sjautg c @urcgf gtgu @urcgf Hfkhgn.
@jchs-@jchs Kg`gfgn0
78
Yurgegrtg, Kjmgc mgc mgjrgn fghccyg. Mjkhehgc `ulg ngfcyg ejtheg zgkgc @jpgcl
ajraglgh stgshuc rgmho mhgkahf gfhn ofjn @jpgcl ygcl mhurusofjn `gwgtgc enusus ygcl
ajrcgkg noso egcrh eyoeu.
Qgmho kjkgcl Kjkhfheh agcyge ejfjahngc, kjkhfheh ejsjmjrngcggc ajctue
(Rortgahfhty) mgc ejkgkpugc ygcl thcllh uctue kjc`gclegu sjthgp pjcmjclgrcyg ygcl
sjmgcl kjfgeuegc ejlhgtgc-ejlhgtgc fghccyg. Ahtcjr kjcigtgt agnwg pgmg tgnuc 78<<
sg`g mh Gkjrheg mjclgc 72.222 stgshuc pjkgcigr rgmho kgkpu kjcjkaus ejnhmupgc
ngkphr sjfurun pjcmumue muchg. Ejcygtggc tjrsjaut tjctu sg`g thmge thag-thag tjr`gmh. Mh
Htgfhg ajrgwgf mgrh sjaugn jespjrhkjc ygcl mhfgeuegc ofjn Lulfhjfko Kgrioch pgmg
tgnuc 7>8:, mjclgc kjcllucgegc trgcskhsh ygcl iueup sjmjrngcg hg mgpgt
12
sjtjfgn pjrs mgfgk tgtgcgc ejnhmupgc soshgf. Ajmgcyg mjclgc surgt egagr,kg`gfgn mgc
aueu,rgmho kjrupgegc kjmhg kgssg ygcl ajrshdgt vhsugf, yghtu ngcyg mgpgt mhmjclgr.
Egrjcgcyg rgmho thmge sjpjrth kjmhg kgssg ijtge ygcl mgpgt mhagig Zfgcl.
ejeugtgc rgmho.
17
1. Getugf mgc Dgetugf, yghtu ngshf fhputgc pjrhsthwg gtgu ophch tjrsjaut ngrus sjlgr mgc
getugf sjsugh dgetg,ygcl sjajfukcyg thmge mhejtgnuh ofjn engfgyge.ophch tjreght
mjclgc upgyg pjcmgfgkgc (hcvjsthlgsh) gtgs sugtu mgtg gtgu pjrhsthwg.
9. Rjcthcl aglh kgsygrgegt fugs,yghtu ngrus gmg ejtjreghtgc mjclgc chfgh ajrhtg ygcl
ajrfgeu mgfgk pjcljrthgc `urcgfhsthe sjigrg ukuk,lucg kjkjcunh ejpjcthclgc
kgsygrgegt.
=. Qjfjvjc mgc ajrmgkpge fugs ,yghtu kgsygrgegt sjfgeu pjcmjclgr kjrgsg
kjkautunegc mgc gegc kjcmgpgtegc kgcdggt opthkgf mgrh ajrhtg rgmho,yghtu
pjcljtgnugc,pjcljrthgc,mgc ejkgkpugc ajrshegp gtgu kjclgkahf ejputusgc
tjrtjctu,sjaglgh rjspoc gtgs sjaugn ajrhtg.
Egrgetjrhsthe `urcgfhsthe rgmho sjcmhrh thmge fjpgs mgrh egrgetjr rgmho, yghtu0
g) Gumhthd. Zctue mhmjclgregc, uctue tjfhclg, uctue mhagigegc gtgu mhsugrgegc.
a) Ypoejc Fgcluglj. Kjcllucgegc agngsg tutur gtgu egtg-egtg ygcl ahgsg
mhuigpegc mgfgk oarofgc sjngrh-ngrh (spoejc worms). Egtg-egtg ygcl mhphfhn kjsth
sgkg mjclgc eosgegtg pjcmjclgr supgyg mgpgt fgclsucl mhkjcljrth.
i) Yjehfgs. ]hmge ahsg mhufgcl. Egrjcgcyg ngrus `jfgs, sjmjrngcg, mgc sjegfh uigp
fgclsucl mhkjcljrth.
m) Lfoagf. ]hmge mjtghf, thmge rukht. Gcleg-gcleg mhaufgtegc, dgetg-dgetg
mhrhclegsegc.
Gmg thlg `jchs ajrhtg ygcl mgpgt mhlucgegc mgfgk pjcufhsgc cgsegn ajrhtg rgmho yghtu 0
7. Fgclsucl (strghlnt cjws). Ajrhtg ygcl pjcthcl mgc ngrus sjljrg mhsgkpghegc
ejpgmg engfgyge fugs. Kgtjrhcyg ajrupg fgporgc fgclsucl wgrtgwgc sjsugh mjclgc
gpg ygcl mhg sgeshegc.
1. Ajrhtg Qhclgc (sodt cjws). Ajrhtg ygcl kjcgkphfegc sjsugtu ygcl kjcgrhe, pjcthcl
mgc ajrshdgt hcdorkgthd.
9. Ajrhtg Ehsgn (djgturj). Ajrhtg ygcl ajreghtgc mjclgc ej`gmhgc ygcl mgpgt
kjcllulgn pjrgsggc mgc kjcgkagn pjcljtgnugc aglh engfgyge.
Ajrheut hch jcgk ajctue ajrhtg mgfgk rgmho kjfhputh0
11
g) Ajrhtg tufhs (\rhthcl cjws), yghtu ajrhtg pjcmje ygcl ajrsukajr mgrh kjmhg fghc
gtgu mhtufhs ufgcl
a) Ajrhtg ajrshshpgc (Cjws whtn hcsjrt), yghtu ajrhtg ygcl mhfjclegph gtgu mh khx
mjclgc shshpgc sugrg cgrgsukajr.
i) Cjws djgturj, yghtu ajrhtg gtgu fgporgc `urcgfhs pgc`gcl ygcl fjahn ajrshdgt
nukgc hctjrjst.
m) Rnocj hc cjws, ajrhtg ygcl mhsg`hegc kjfgfuh fgporgc fgclsucl rjportjr
kjcllucgegc gfgt agctu tjfjdoc.
j) Aufjthc ajrhtg, kjrupgegc lgauclgc ajajrgpg ajrhtg pjcmje ygcl mhsg`hegc
mgfgk sgtu afoe wgetu.
d) @urcgfhskj hctjrgethd, yghtu ajrhtg ygcl ajrsukajr pgmg sjajsgr kuclehc
ejtjrfhagtgc engfgyge.
19
mgfgk kjcyg`hegc ajrhtg. @urcgfhskj tjfjvhsh kjfhagtegc fjahn mgrh sjegmgr kjfgporegc
ajrhtg mh tjfjvhsh. ]T @ourcgfhsk `ulg kjfhagtegc pjcjfhthgc mgc pjcufhsgc ijrhtg,
kjclukpufegc dgetg, kjclheuth thps, mgc agcyge fglh.
@urcgfhsthe ]jfjvhsh gmgfgn prosjs pjcigrhgc, pjclukpufgc, pjcyucthclgc, mgc
pjcyjagrfugsgc ajrhtg kjfgfuh kjmhg tjfjvhsh. @urcgfhskj ]T kuciuf sj`ge tjfjvhsh ygcl
hmjcthe mjclgc nhaurgc `ulg kjcyhgregc prolrgk ajrhtg (cjws prolrgk). Ajrhtg ]T
mhgcllgp sjaglgh kjmhg ygcl pgfhcl ajrpjclgrun aglh `urcgfhskj. Jdje pgmg sjthgp
pjcoctoc mhgcllgp fjahn pjrsugshd mhagcmhclgc kjmhg fghc.
Kjcurut igtgtgc sj`grgn `urcgfhsthe (nhstory od `ourcgfhsk), @urcgfhsthe ]T pjrtgkg
egfh kuciuf tgnuc 78=<, ejtheg stgshuc CAI kjcyhgregc gigrg ‖Kjjt ]nj Rrjss‛ ygcl
mhgmopsh mgrh prolrgk shgrgc rgmho. Gigrg hch kjcgkphfegc toeon pofhthe, jeocokh, mgc
kgsgfgn hctjrcgshocgf mjclgc `urcgfhs Kgrtng Qoucmtrjj sjaglgh komjrgtor.
Ejfjahngc Kjmhg ]jfjvhsh
• Kjcihptgegc ejsgc (hkglj) mgc pjrsjpsh agnwg sugtu kugtgc mgfgk fgygt egig
(vhsugf kgpuc gumho vhsugf) kjc`gmh fjahn cygtg mgrhpgmg rjghhtgscyg.
• Kjmhg kgssg kgkpu kjkaugt fhputgc gpg ygcl tjr`gmh kjc`gmh fjahn cygtg.
]jctucyg gtgs ejkgkpugc rjportjr mgfgk kjkdorkufgshegc gpg ygcl tjr`gmh (wngt
ngppjcs) htu kjc`gmh sykaof-shkaof vjragf, gumho kgupuc gumho vhsugf.
• Rjcjfhthgc-pjcjfhthgc "usjs gcm lrgthdhigthocs" ygcl ahgsgcyg tjrdoeus pgmg jdje
hcmhvhmu kjcjkuegc dgetg agnwg eokuchegsh kjkagcluc kgecg rhtugf ygcl
kjcllgkagregc aglghkgcg orgcl ajrsgkg-sgkg mgc ajejr`g sgkg sjigrg tjrus
kjcjrus kjkgecgh kgecg tjrsjaut.
• Yj`ge fgkg kjmhg mhygehch kjc`gmh sjkgigk egcgf ygcl ajrduclsh kjclgfhregc
jkosh mgc ejijcmjruclgc mjstruethd psheofolhs fghccyg kjc`gmh lj`gfg hctjrcgf
(hcmhvhmu)ygcl wg`gr mgc corkgf.
1=
Rjcyg`h ajrhtg (cjws prjsjctjr) kjc`gmh u`ucl tokage mh stumho mgfgk prolrgk ajrhtg.
Rjcgkphfgc pjcyg`h ajrhtg mgc rjportjr mh fgygr egig mgpgt
m gpgt kjkpjclgrunh
kjkpjcl grunh
pjrsjpsh mgc pjcjrhkggc pjkhrsg tjfjvhsh.
:) Lgyg Agngsg ]T
@urcgfhsthe ]T, sjpjrth ngfcyg `urcgfhsthe rgmho, kjcllucgegc agngsg tutur gtgu
agngsg pjrigegpgc (fhsgc). Rjcufhs cgsegn ajrhtg ]T kjcufhs ajrmgsgregc lgkagr
(wrhtj to phiturjs), kjcufhs uctue lgkagr (wrhthcl dor vhsugf), gtgu ajrtutur tjctgcl
lgkagr.
4) Rrosjs Rromuesh Qukht
<) @urcgfhsthe ]T kjfgfuh prosjs promuesh ygcl rukht sjajfuk ajrhtg mhsgkpghegc
ejpgmg puafhe. Rrosjs pjkajrhtggc (cjws proijsshcl) `urcgfhsthe tjfjvhsh kjfhputh thlg
gethvhtgs poeoe0
g. Cjws Lgtnjrhcl ’
Lgtnjrhcl ’ pjfhputgc
pjfhputgc ofjn rjportjr mgc `uru egkjrg
a. Cjws Rromuithoc ’ pjcufhsgc cgsegn mgc pjcljmhtgc lgkagr mjclgc murgsh
tjrtjctu. Cgsegn ajrhtg ]T ngrus shceroc mjclgc lgkagr.
i. Cjws Rrjsjcthcl ’
Rrjsjcthcl ’ pjcyg`hgc
pjcyg`hgc ajrhtg ofjn cjws prjsjctjr mgfgk prolrgk ajrhtg
Egrgetjrhsthe @urcgfhsthe ]T fghccyg sgkg mjclgc egrgetjrhsthe kjmhg ]T htu
sjcmhrh, sjpjrth0 Mgpgt mhfhngt mgc mhmjclgr ngcyg sggt shgrgc ajrfgclsucl. Mgc
mgpgt mhfhngt mgc mhmjclgr ejkagfh ngcyg ahfg mhputgr ejkagfh rjegkgccyg.
>) Yjehfgs
Egrgetjrhsthe hch sjegfhlus ejfjkgngc `urcgfhskj tjfjvhsh. Ajrhtg ygcl mhtgygclegc mh
fgygr tjfjvhsh ukukcyg ngcyg kuciuf sgtu egfh. @heg pjkhrsg thmge ahsg kjcgclegp
hsh ajrhtg pgmg tgygclgc pjrtgkg, hg tge pucyg pjfugcl uctue khctg mhufgcl.
14
Cjws kjclheuth struetur phrgkhmg tjragfhe (hcvjrtjm pyrgkhm) mjclgc aglhgc ygcl
tjrpjcthcl pgmg pjkaueggc ajrhtg.
1. Yodt Cjws / Djgturj
Yodt Cjws gtgu ajrhtg rhclgc ’ sjrhclegfh
sjrhclegfh `ulg mhsjaut mjclgc djgturj ’ yghtu ajrhtg
ygcl thmge tjreght mjclgc getugfhtgs, cgkuc kjkhfheh mgyg tgrhe aglh engfgyge
pjkhrsg. Mjclgc egtg fghc, Ajrhtg fucge gtgu sodt cjws gmgfgn sjlgfg hcdorkgsh ygcl
pjcthcl mgc kjcgrhe ygcl mhsgkpghegc sjigrg kjcmgfgk cgkuc thmge ajrshdgt ngrus
sjljrg mhtgygclegc. ]ophe sodtcjws gctgrg fghc ofgnrglg, nhaurgc, dgsnhoc, lgyg nhmup,
aumgyg
9. Hcvjsthlgthvj Qjports
Hcvjsthlgthvj Qjports gtgu mhsjaut `ulg fgporgc pjcyjfhmhegc (hcvjsthlgsh) gmgfgn `jchs
ajrhtg jesefushd ygcl mhaugt sjigrg kjcmgfgk mgc eokprjnjcshd.
Mgtgcyg thmge mgpgt mhpjrofjn mh pjrkueggc, tjtgph ngrus mhfgeuegc ajrmgsgregc
pjcyjfjmhegc. Rjcyg`hgc ajrhtg sjpjrth hch kjkautunegc wgetu fgkg mgc ahgsgcyg
mhsg`hegc mgfgk prolrgk enusus.
1<
Tohij Ovjr (TO) gmgfgn dorkgt ajrhtg ]T ygcl fjgm hc mgc tuaun ajrhtgcyg
mhagigegc ofjn prjsjctjr sjfuruncyg. Mrgsh sgtu dorkgt ajrhtg TO gctgrg 12-92 mjthe.
Ejtheg prjsjctjr kjkagig tuaun ajrhtg, lgkagr puc mhshshpegc sjsugh mjclgc eoctjes
hsh cgrgsh. Hch `jchs ajrhtg pgfhcl agcyge mhlucgegc mgfgk `urcgfhsthe ]T.
9) Tohij Ovjr Lrgdhe (TOL)TO Lrgdhe gmgfgn dorkgt ajrhtg ]T ygcl fjgm hc mgc tuaun
ajrhtgcyg mhagigegc ofjn prjsjctjr sjfuruncyg. Cgkuc, ejtheg prjsjctjr kjkagig
tuaun ajrhtg, thmge gmg lgkagr ygcl kjcyjrtghcyg ejiugfh ngcyg lrgdhe gtgu tufhsgc.
Ngf hch kuclehc tjrpgesg mhfgeuegc egrjcg pjrhsthwg ygcl mhfhput sjmgcl ajrfgclsucl
mgc rjmgesh ajfuk kjcjrhkg ehrhkgc lgkagr pjfhputgc ygcl ahsg mhtgygclegc.
=) Youcm oc ]gpj
(YO])Youcm oc ]gpj (YO]) gmgfgn dorkgt ajrhtg ]T ygcl ngcyg ajrhsh fjgm hc mgc
soucmahtj mgrh cgrgsukajr. Rrjsjctjr ngcyg kjkagigegc fjgm hc ajrhtg, ejkumhgc
mhsusuf ofjn pjrcygtggc cgrgsukajr (soucmahtj). Dorkgt ajrhtg hch mhphfhn `heg
1>
Cgkuc, shgrgc tge ahsg mhfgeuegc sjigrg fgclsucl egrjcg pjrthkagclgc tjechs mgc
ahgyg.
8) Fhvj ay Rnocj
Fhvj ay Rnocj gmgfgn dorkgt ajrhtg ]T ygcl mhshgregc sjigrg fgclsucl mgrh tjkpgt
pjrhsthwg mjclgc kjcllucgegc tjfjpoc ej stumho. Fjgm hc ajrhtg mhagigegc prjsjctjr,
mgc ejkumhgc hg kjkgcllhf rjportjr ygcl gmg mh fgpgclgc uctue kjcygkpghegc
fgporgccyg. \g`gn rjportjr mgc pjtg foegsh pjrhsthwg ahgsgcyg mhkuciufegc mgfgk
ajctue lrgdhs. @heg tjrsjmhg, ahsg `ulg mhshshpegc lgkagr pjrhsthwg sjajfukcyg.
sjajfukcyg.
72) Rnocj Qjiorm
Rnocj Qjiorm gmgfgn dorkgt ajrhtg ]T ygcl mhrjegk sjigrg fgclsucl mgrh foegsh
rjportjr kjfhput, tjtgph pjcyhgrgccyg mhfgeuegc sjigrg tucmg (mjfgy). Dorkgt hch
sjajtufcyg ngkphr sgkg mjclgc Fhvj ay Rnocj, ngcyg tjechs pjcyhgrgccyg sjigrg
tucmg. Dorkgt hch `grgcl mhlucgegc, mgc ahgsgcyg ngcyg mhlucgegc `heg mhpjrehrgegc
gegc gmg lgcllugc tjechs sggt ajrhtg mhfgporegc sjigrg fgclsucl.
77) Thsugf Cjws
Thsugf Cjws gmgfgn dorkgt ajrhtg ]T ygcl ngcyg kjcgygclegc (roffhcl) lgkagr-
lgkagr gtgu vhmjo ygcl kjcgrhe mgc mrgkgths. Rrjsjctjr iueup kjkagigegc fjgm hc,
mgc ejkumhgc vhsugf mhtgygclegc tgcpg tgkagngc cgrgsh gpg puc, sjpjrth gpg gmgcyg.
18
71) Tox Rop
Yjigrg agngsg Tox Rop (Fgthc0 Tox Ropufh) grthcyg ‖sugrg rgeygt‛. Tox pop auegc
dorkgt ajrhtg, cgkuc ahgsg mhlucgegc uctue kjfjclegph dorkgt ajrhtg ygcl gmg.
Hshcyg ahgsgcyg gmgfgn eokjctgr gtgu ophch mgrh kgsygrgegt tjctgcl sugtu hsu. @ukfgn
cgrgsukajr ygcl mhwgwgcigrgh sjehtgr =-: orgcl.Tox Rop mhsjaut `ulg Gumhjcij
Ophchoc egrjcg ajrhsh pjcmgpgt gtgu eokjctgr wgrlg kgsygrgegt.
92
N-Z.
9. Zcitugthoc (]gcmg Agig) @gclgc lucgegc tgcmg agig (pucitugthoc) mgfgk pjcufhsgc
ajrhtg ]T mgc rgmho, sjpjrth ththe, eokg, mgc tgcmg pjthe.Lucgegc sfgsn gtgu grhs
khrhcl sgtu (/) uctue `jmg gtgu eokg. Lgrhs khrhcl mug (//) uctue ththe. Lgrhs khrhcl
thlg (///) uctue genhr cgsegn. ]ufhsegc ‖mgfgk tgcmg pjthe‛ `heg tjrpgesg gmg egtg -egtg
ygcl ajrkgecg eocotgthd.
=. Gtrhaush + CgkgYjautegc hmjcthtgs, ljfgr, gtgu `gagtgc sjajfuk cgkg. Iocton0
Yjorgcl kgngshswh ZHC Agcmucl, Yhth Curngfhsg, kjclgtgegc mhrhcyg mhaugt pushcl
ofjn mosjc5 Mhrjetur Fjkaglg Yurvjh Hcmocjshg, Gnkgm Dufgc, kjclgtgegc ngshf
survjy.
97
Yua-jmhtor gmgfgn orgcl sjchor pjrtgkg ygcl kjfhngt serhp, ahgsgcyg uctue
kjclnhfgclegc ejsgfgngc, kjcluagn sumut (gclfj), vjrhdhegsh dgetg, mgc ukukcyg
kjcgwgregc pgcmugc ejpgmg rjportjr.
9. Jmhtor Ajrhtg
Yua-Jmhtor ejkumhgc kjcjrusegc serhp ej Jmhtor, ygcl kjkaugt ejputusgc ajsgr
tjreght eoctjc. Gpg hcdorkgsh ngrus mhtgkagnegc, gpg ygcl ngrus mhngpus, ejpgtungc
tjrngmgp kgsgfgn jtheg mgc nueuk.
=. Jmhtor Qjvhsh
Jmhtor rjvhsh ahgsgcyg mhlucgegc mgfgk kjchclegtegc lgyg serhp, kjcgkagnegc
wgrcg, mgc kjkaugtcyg kumgn mhagig.
lgkagr pjcmueucl
1. Lrgdhs, ahgsgcyg mhkuciufegc ejtheg ajrhtg mhchfgh pjcthcl mgc agru sg`g tjr`gmh egrjcg
phnge stgshuc ajfuk kjcmgpgtegc gesjs lgkagr
9. Tohij Ovjr, vhmjo gtgu lgkagr pjcmje yl mhhrhclh mjclgc egtg-egtg pjcyhgr
=. Rgejt, fgporgc ajrhtg fjclegp mjclgc cgrgsh yl mhrjegk ej mgfgk phtg egsjt.
:. Fgporgc Fgclsucl (fhvj), ajrhtg ygcl mhsgkpghegc fgclsucl ofjn prjsjctjr (oc ghr)
4. Fhvj Ytumho, ajrhtg ygcl mhejkgs mfk ajctue wgwgcigrg mlc igrg kjcmgtgclegc
cgrgsukajr ej stumho
<. Efhp, pjthegc fgclsucl pjrcygtggc sjsjorgcl yl mhtgkphfegc ajrmhrh sjcmhrh pgmg
sugtu prolrgk ajrhtg yl mhmgnufuh mjclgc hctro mgrh prjsjctjr
>. Arjgehcl Ytory, ajrhrg yl kufgh tjr`gmh ejtheg sugtu prolrgk shgrgc ajrhtg kgshn
ajrfgclsucl
8. Youcmahtj oc ]gpj (YO]), iupfhegc wgwgcigrg mgrh cgrgsukajr yl pgc`gcl
72. Auttjm Youcmhtj. Mug soucmahtj yl mhjmht ajrturut-turut yl mhlucgegc uctue
kjcleoctrgsegc sjsjugtu
77. Ytgcm-up, rjportjr ajrahigrg mlc kjclgrgnegc mhrh kjclngmgp ej egkjrg mgrh foegsh
pjkajrhtggc (fhvj)
91
71. Hhc nousj Rgieglj (hc nousjr), pgejt yl mhtufhs wrhttjr, mhjmht rjmgetur, mjclgc murgsh
1,: kjcht
Cgturgf Youcm Rgieglj (Cgt REL), pgejt
79. Cgturgf p gejt yl tge kjkgegh cgrgsh mgrh prjsjctjr. ]gph
kjclgcmgfegc ejeugtgc vhmjo mgc sugrg cgturgf
7=. Opjc, mug gtgu thlg TO mhjmht sal pjkaueggc prolrgk ajrhtg yl ajrtu`ugc kjcgrhe
pjrngthgc pjkhrsg
7:. ]jgsjr, TO yl mhjmht uctue kjcgrhe pjrngthgc pjkhrsg glgr tjtgp kjcoctoc.
74. Yyci, egtg-egtg yl mhuigpegc pjkahigrg ejtheg tgkphf mh fgygr ]T
7<. Rroko, hcdorkgsh kjcljcgh sugtu gigrg yl gegc mhsgkpghegc
7>. Qucchcl Ytory, ajrhtg yl ajrejkagcl sjfgkg ajajrgpg ngrh, khcllu agnegc aufgc
78. Tox Rop, mhejcgf mlc cgkg vohij od pjopfj, vox popufh gmfn eokjctgr1 mgrh
kgsygrgegt yl ajrgmg mh `gfgc uctue kjrjdfjeshegc ophch puafhe tjctgcl sugtu ajrhtg.
99
`urcgfhsthe wja (wja `ourcgfhsk) kjrupgegc ‖ljcjrgsh agru‛ `urcgfhsthe sjtjfgn `urcgfhsthe
eocvjcshocgf (`urcgfhsthe kjmhg ijtge,sjpjrth surgt egagr) mgc `urcgfhsthe pjcyhgrgc
`ourcgfhsk ’ rgmho
(arogmigst `ourcgfhsk ’ rgmho mgc tjfjvhsh).
Mgfgk `urcgfhsthe ocfhcj hch, prosjs pjcygkpghgc hcdorkgsh mhfgeuegc mjclgc kjcllucgegc
kjmhg hctjrcjt. Rjrejkagclgc hctjrcjt ygcl pjsgt sggt hch tjfgn kjfgnhregc ajrglgk ajctue
kjmhg ocfhcj sjpjrth ioctoncyg wjashtj mgc portgf ygcl mhlucgegc sjaglgh kjmhg uctue
kjcyjagregc ajrhtg mgc hcdorkgsh. Yj`grgn kjmhg kgssg kjkpjrfhngtegc agnwg sjaugn
tjecofolh agru thmge pjrcgn kjclnhfgclegc tjecofolh ygcl fgkg, cgkuc kjcsuastgcshcyg.
@urcgfhskj ocfhcj thmge gegc kjclngpusegc `urcgfhskj trgmhshocgf, cgkuc kjchclegtegc
hctjcshtgscyg mjclgc kjcllgauclegc duclsh-duclsh mgrh tjecofolh hctjrcjt mjclgc kjmhg
trgmhshocgf.
Mh mgfgk kjmhg ocfhcj, tjecofolh kjc`gmh dgetor pjcjctu. Ajmg wgrtgwgc ocfhcj mjclgc
wgrtgwgc fghccyg gmgfgn pgmg tgctgclgc ajrhtg iyajr ygcl ajlhtu ijpgt, ngkphr thgp kjcht
pjruagngccyg, mgc rugcl pjkajrhtggc ygcl sjagtgs fgygr kochtor. Rjkajrhtggccyg ahsg
mhtgcllgph fgclsucl engfgyge, mgc mgpgt tjrnuauclegc mjclgc ajraglgh ajrhtg, grshp, mgc
sukajr fghc, kjfgfuh dorkgt nypjrfhces. Rgvfhe (1227) kjcyjaut `urcgfhskj hch sjaglgh
ioctjxtugfhzjm `ourcgfhsk, mhegrjcgegc ejkgkpugccyg mgfgk kjcllgauclegc ejkgkpugc
kufthkjmhg mhlhtgf, hctjrgesh ocfhcj, mgc tgtg rupg dhturcyg.1=Rjrajmggc utgkg `urcgfhsthe
ocfhcj mjclgc `urcgfhsthe trgmhshocgf (ijtge, rgmho, ]T) gmgfgn ejijpgtgc, ejkumgngc gesjs,
ahsg mh-upmgtj mgc mhngpus egpgcsg`g, mgc hctjrgesh mjclgc pjkagig gtgu pjcllucg (usjr).
g. Rjcljrthgc @urcgfhsthe Ocfhcj
@urcgfhsthe Ocfhcj gmgfgn pjfhputgc, pjcufhsgc, mgc pjcyjagrfugsgc ajrhtg kjfgfuh hctjrcjt,
shtus wja (wjashtj), gtgu kjmhg ocfhcj. @urcgfhsthe Ocfhcj gmgfgn "dorkgt eoctjkporjr
`urcgfhskj" mjclgc kjcmhstrhaushegc eoctjc jmhtorhgf kjfgfuh hctjrcjt, auegc puafhegsh
kjfgfuh kjmhg ijtge gtgu pjcyhgrgc (rgmho/tjfjvhsh).`urcgfhsthe ocfhcj mgpgt mhmjdhchshegc
sjaglgh prosjs pjcygkpghgc hcdorkgsh kjfgfuh kjmhg hctjrcjt, utgkgcyg wjashtj gtgu
portgf ajrhtg.
9=
]gcllgf 7< @gcugrh 788> mhsjaut-sjaut sjaglgh "tocllge sj`grgn ejfgnhrgc `urcgfhsthe
ocfhcj", yghtu ejtheg Kgre Mrulj, ajrajegf sjaugn fgptop mgc komjk, kjkpuafhegshegc
ehsgn pjrsjfhcleungc Rrjshmjc Gkjrheg Yjrhegt Ahff Ifhctoc mjclgc Kochig Fjwhcsey
(Kochiglgtj) mh wjashtjcyg, Mrulj Qjport.Mrulj kjkpuafhegshegc Kochiglgtj sjtjfgn
kg`gfgn Cjwswjje kjcofge uctue kjkugt ehsgn segcmgf ngshf hcvjsthlgsh Khingjf
Hsheodd htu. Rgmg gwgf 1222 ajrkuciufgc shtus-shtus wja prhagmh (pjrsocgf wjashtj) ygcl
kjcgkphfegc fgporgc `urcgfhsthe pjkhfhecyg ygcl ehch mhejcgf mjclgc wjashtj afol,
wjafol, gtgu afol sg`g.
Mh Hcmocjshg, kuciuf `urcgfhsthe ocfhcj pgmg genhr Ormj Agru. Gctgrg fghc mjclgc
kuciufcyg mjthe.iok ygcl kjrupgegc rjhcegrcgsh mgrh tgafohm Mjthe ygcl mharjhmjf
pjkjrhctgn. Kjmhg ocfhcj hch suesjs kjkajrhtgegc pjcyjraugc egc
egctor
tor RMH 1< @ufh 7884.
]ocllge sj`grgn `urcgfhsthe ocfhcj gmgfgn mh genhr pjkjrhctgngc rjzhk Ormj Agru sggt
Rrjshmjc Yojngrto kjclucmuregc mhrh pgmg 17 Kjh 788>. Yjtjfgn htu, ajrglgk kjmhg
ocfhcj puc ngmhr, sjpjrth sgtucjt.iok, oejzocj.iok mgc fghccyg. @urcgfhsthe Ocfhcj
agnegc ijpgt ajrejkagcl mjclgc kjkuciufegc "`urcgfhsthe agru‖ koahfj `ourcgfhsk
(`urcgfhsthe koahf), yghtu gethvhtgs `urcgfhsthe kjfgfuh koahfj mjvhij, koahfj pnocj,
skgrpnocj, tgafjt iokputjr, msa. Koahfj @ourcgfhsk ehgc kjkpjrijpgt prosjs pjcufhsgc
mgc pjcyjagrfugsgc ajrhtg mh kjmhg ocfhcj. \grtgwgc ahsg kjfgporegc pjrhsthwg
(kjcufhs ajrhtg) egpgc mgc mh kgcg sg`g, agnegc sggt sjaugn pjrhsthwg sjmgcl
ajrfgclsucl.
9:
94
9<
uctue kjc`gmh pjcllucg (usjr). Ngf hch sgclgt pjcthcl egrjcg sjkgehc gumhjcs
kjrgsg mhrhcyg mhfhagtegc, kgeg kjrjeg gegc sjkgehc mhngrlgh mgc sjcgcl kjkagig
ajrhtg ygcl gmg.
:. Iokkuchty gcm Iocvjrsgthocs
]jrajctue eokuchtgs mgc doruk pjrigegpgc gctgr - pjkagig. Kjmhg mgrhcl kjkhfheh
pjrgc ygcl fjahn ajsgr mgrhpgmg kjmhg ijtge gtgu kjmhg eocvjcshocgf fghccyg, ygech
ygec h
sjaglgh pjc`grhcl eokuchtgs. @urcgfhs `ulg ngrus kjkajrh `gwgagc gtgu thkagf agfhe
ejpgmg puafhe sjaglgh sjaugn agfgsgc gtgs hctjrgesh ygcl mhfgeuegc puafhe tgmh.
9>
AGA fff
RJCZ]ZR
G. Ejshkpufgc
Ajrmgsgregc kgegfgn mhgtgs mgpgt mhshkpufegc agnwg sj`grgn pjrejkagclgc
@urcgfhsthe mh muchg mgfgk sj`grgn Hsfgk agnwg ihegf agegf `urcgfhsthe ygcl pjrtgkg egfh
mh muchg gmgfgn pgmg zgkgc Cgah Cun. Gtgs mgsgr dgetg tjrsjaut, Cgah Cun mhgcllgp
sjaglgh pjcigrh ajrhtg mgc pjcyhgr egagr (wgrtgwgc) pjrtgkg egfh mh muchg. Egpgf Cgah
Cun puc mhsjaut sjaglgh egctor ajrhtg pjrtgkg mh muchg.
Mgc gwgf kufgcyg kuciuf `urcgfhsthe mgpgt mhejtgnuh mgrh ajraglgh fhtjrgtur
tjctgcl sj `grgn `urcgfhsthe sjcgcthgsg kjru`ue pgmg ‖Gitg Mhurcg‛ pgmg zgkgc Qokgwh
(722-== YK).‖Gitg Mhurcg‛, ygech pgpgc
Euco kgsg pjkjrhctgngc eghsgr @ufhus Igjsgr (722-==
pjclukukgc (sj`jchs kg`gfgn mhcmhcl gtgu pgpgc hcdorkgsh sjegrgcl), mhygehch sjaglgh
promue `urcgfhsthe pjrtgkg5 pjrs, kjmhg kgssg, gtgu surgt egagr ngrhgc pjrtgkg
p jrtgkg mh muchg.
Yjnhcllg @ufhus Igjsgr puc mhsjaut sjaglgh ‖Agpge Rjrs Muchg.
Muchg.
@urcgfhsthe sgkpgh ej Jropg agnegc mh Gshg tjrkgsue cjlgrg Hcmocjshg,mh
Hcmocjshg sjcmhrh pjrejkagclgc ejlhgtgc `urcgfhsthe mhgwgfh ofjn Ajfgcmg, @jpgcl, kgsg
rjvofush dhshe, Mjkoergsh fhajrgf, kgsg ormj agru, rjdorkgsh nhcllg sggt hch . Ajajrgpg
pj`ugcl ejkjrmjeggc Hcmocjshg puc kjcllucgegc ejwgrtgwgcgc sjaglgh gfgt
pjr`ugclgc. Mh jrg-jrg hchfgn Ahctgcl ]hkojr, Ahctgcl Agrgt, @gvg Aomj, mgc Kjmgc
Rrh`g`h tjraht.
@jchs-`jchs kjmhg sjpjrth kjmhg ijtge (eorgc, kg`gfgn, arosur, dfyjr), kjmhg
jfjetroche (tjfjvhsh, rgmho, dhfk), mgc kjmhg ocfhcj. Kjmhg ocfhcj gmgfgn ajctue kjmhg
agru ygcl
ygc l sjkgehc ajrejkagcl sjegrgcl, ygcl agnegc kjmhg ijtge sjpjrth eorgc sumgn
kuciuf mgfgk ajctue ocfhcj.
Ejuctuclgc ygcl mhthkaufegc ofjn kjmhg ocfhcj sgclgt kjkagctu mgc mgpgt
kjkpjregyg wgwgsgc sjtrg hfku pjcljtgnugc, gegc tjtgph mh jrg Hcdorkgsh sggt hch ehtg
ngrus pjrfu lgtjehpjr uctue kjcygrhcl hcdorkgsh ygcl mhmgpgt mjclgc kjfhngt tjrfjahn
mgnufu gpgegn hcdorkgsh ygcl mhmgpgt mgrh kjmhg-kjmhg tjrsjaut ajcgr gmgcyg mgc mgpgt
mhpjrigyg sjnhcllg hcdorkgsh ygcl mhmgpgt thmge sgfgn.
sgfgn.
98
A. Ygrgc
Egkh kjcygmgrh agnwg kgegfgn hch agcyge sjegfh ejsgfgngc mgc sgclgt `gun mgrh
ejsjkpurcggc.]jctucyg, egkh gegc tjrus kjkpjragheh kgegfgn mjclgc kjclgiu pgmg
sukajr ygcl mgpgt mhpjrtgcllucl`gwgaegc cgcthcyg. Ofjn egrjcg htu, egkh sgclgt
kjclngrgpegc erhthe mgc sgrgc tjctgcl pjkagngsgc kgegfgn mhgtgs.
=2
MGD]GQ RZY]GEG
Ageshc, Gseurhdgh. 1224. @urcgfhsthe ]jfjvhsh0 ]jorh mgc Rrgethe. Agcmucl0 Yhkahosg Qjegtgkg
Kjmhg
Jdjcmy, Zin`gcg Ococl, Hfku Eokuchegsh ]jorh mgc Rrgetje, R] Qjkg`g Qosmgegryg, Agcmucl,
1277.
Ngrgngp, Grhdhc Y. 1224. @urcgfhsthe ]jfjvhsh0 ]jeche Kjkauru mgc Kjcufhs Ajrhtg. @gegrtg0 R]
Hcmjes
@A \gnyumh, Mgsgr-Mgsgr @urcgfhsthe Qgmho mgc ]jfjvhsh, Rustgeg Ztgkg Lrgdhth. @gegrtg, 7884.
Curumhc. Rjclgctgr Eokuchegsh Kgssg. (@gegrtg 0 R] Qg`g Lrgdhcmo Rjrsgmg. 122<). n. 7>>.
Qokfh, Gsjp Yygksuf K. @urcgfhsthe Ocfhcj. Rgcmugc Rrgeths Kjcljfofg. Kjmhg Ocfhcj.
(Agcmucl 0 Cugcsg Ijcmhehg. 1271). n. 7=.
Yuprgto, ]okky, Rjclgctgr ]jorh mgc Kjc`jkjc Eokuchegsh, KjmRrjss, Xolygegrtg, 1228.
]. G. Fgthjd Qousymy, Mgsgr-mgsgr Qnjtorheg Egkuchegsh mgc Hcdorkgsh (Kjmgc0 Dhrkg Qhkaow,
78>8), n.7<4.
nttps0//rokjftjg.iok/`jchs-`jchs-`urcgfhsthe-ajrmgsgregc-kjmhg-ijtge-rgmho-tv-ocfhcj/
nttp0//covytgchg.afolspot.iok/1271/72/sj`grgn-`urcgfhsthe-hcmocjshg.ntkf
nttp0//nokjwore-uhc.afolspot.iok/1228/71/sj`grgn-`urcgfhsthe.ntkf
nttps0//www.sfhmjsngrj.cjt/koahfj/MhgcgGkjfhgAglth/`urcgfhsthe-ocfhcj-kgtjrh-7
=7