Królewszczyzną w dawnej Rzeczypospolitej (także w całej Europie) nazywano

ziemie pozostające we władaniu monarchy. W skład domeny królewskiej wchodziły

liczne miasta oraz majątki ziemskie w całym kraju będące dziedzictwem dynastii
Piastów. Wobec braku ciągłości dynastii panującej od XVI wieku były to dobra
państwowe, ale de facto pozostawały najczęściej we władaniu szlachty i magnaterii.
Proceder ten rozpoczął się jednak znacznie wcześniej, królewszczyzny były nader
często przez władców zastawiane lub przekazywane wpływowej szlachcie w zamian
za poparcie czy też w ramach nagrody. Gigantyczne zastawy uczynił dla przykładu
król Władysław Warneńczyk, zaciągając pożyczki na potrzeby wojny z Turkami.

Tym, co odróżniało dobra królewskie od własności szlacheckiej, była przede

wszystkim sytuacja chłopów. Była ona zazwyczaj dużo lepsza dla osadźcy, wiele
praw i przywilejów szlacheckich zwiększających pańszczyznę i inne obciążenie nie
była we własnościach królewskich stosowana.

W 1775 roku przeprowadzono reformę starostw i królewszczyzn o bardzo trudnej

nazwie (emfiteutyczną), która zmieniała sposób udzielania dzierżawy z
dotychczasowego dożywocia, do 50 lat, do tego tym, którzy zaoferowali najwyższy
czynsz. Po rozbiorach królewszczyzny przeszły na własność państw zaborczych.

Dobra królewskie w Beskidzie Niskim obejmowały rozległe tereny w jego centralnej

części, starostwo bieckie wraz z wsiami Wapienne, Małastów, Bartne, Kotań,
Nieznajowa, Lipna i Radocyna. Dalsze ziemie pozostające we władaniu monarchy
rozciągały się w dorzeczu Osławy i Osławicy, od Kulasznego aż po Komańczę, na
wschodnich rubieżach gór. Lustracja królewszczyzny z 1565 roku stwierdza w
Komańczy 21 rodzin godpodarujących na 11 i 3/4 łana ziemi. Ponadto obrabiany był
dodatkowo jeden łan kniazia i jeden popowski.

Wyczerpujący opis starostwa bieckiego znajdziemy u K. Czemeryńskiego, w dziele

wydanym nakładem autora w Drukarni Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we
Lwowie, „O dobrach koronnych byłej Rzeczypospolitej Polskiej”.

Biecz, starostwo wedle lustr. przy lustracyi było w pos. księcia Lubomirskiego,
miecznika koronnego, wedle wykazu quarty na rok 1770, zaś w pos.Wilhelma
Siemińskiego,starosty trzcinnickiego. Należały do starostwa: miasto Biecz, zamek
biecki, wójtostwo bieckie z wsiami Kołczyna, Sośnina, Gawronowice, młyn
przedmiejski, karczem dwie; wsi: Strzeczyn (z wybr. Jana Tomaszewskiego) z
folwarkiem, Harkłowa z folw., Jodłówka i Nedalówka (z wybr. Szczebińskich z
przyw. 21 maja 1768 r.), Kozłówka, Wojtowa z folw.; ruskie wsi: Świątkowa, Ropica,
Nieczajowa, Kotan, Swierzowa, Czarna, Banica, Wołowice, Pentna, Małastów,
Krywa, Wapienna, Bartuc, Jasienna, Drągaszów, Lipna, Rzegonina i Bednarka z
prow. 30.279 złp. 6 gr. z czego quarta 7569 złp. 24 gr. - a dodawszy prowent z
wójtostwa w Strzeszynie, w pos. starosty będące z prow. 32.233 złp. 28gr. z czego
quarta 7.732 złp. 22 gr. Wedle kontraktu z 25 października 1776 r. nabył całe
starostwo z przyległościami Stanisław Wilhelm hrabia Siemiński za 205.400 złp.
(Dom.63 pag.140.n. 4.h.)