Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 70

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

LỜI NÓI ĐẦU

Từ khi đất nước chuyển sang cơ chế thị trường theo định hướng xã hội
chủ nghĩa, nền kinh tế nước ta có nhiều khởi sắc, thu nhập quốc dân mỗi năm
một tăng cao, thu nhập bình quân đầu người mỗi năm một gia tăng, đồng thời
nền kinh tế cũng hoạt động sôi động và khốc liệt hơn. Do đó để đứng vững trong
nền kinh tế mang đầy tính cạnh tranh khốc liệt này là một điều hoàn toàn không
hề đơn giản đối với một đơn vị kinh doanh, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp
đã quen với sự bao cấp của Nhà nước. Trước tình hình đó, nhiều doanh nghiệp
đã không trụ nổi và đã bị phá sản. Nhưng bên cạnh đó vẫn có không ít các doanh
nghiệp không chỉ đứng vững trong thị trường mà còn đưa ra được những biện
pháp hữu hiệu làm tăng doanh thu hàng năm cho doanh nghiệp, nâng cao đời
sống của cán bộ công nhân viên, góp phần thực hiện tốt các chủ trương chính
sách của Đảng, Nhà nước, thúc đẩy sự tăng trưởng của nước nhà. Công ty Sản
xuất Kinh doanh xuất nhập khẩu (PROSIMEX) – Bộ Thương mại là một trong
các doanh nghiệp đó. Đây là doanh nghiệp nhà nước hoạt động chủ yếu trong
lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu. Trong những năm qua Công ty đã luôn
phát triển và tạo uy tín tốt với các bạn hàng trong và ngoài nước, và nhập khẩu
đã góp phần không nhỏ vào sự thành công này của Công ty. Doanh thu bán hàng
nhập khẩu hàng năm chiếm tỷ trọng lớn trong tổng doanh thu của toàn Công ty
(70%) do đó nhập khẩu là một lĩnh vực thực sự quan trọng của toàn Công ty.
Để đánh giá một cách chính xác tình hình và vai trò của hoạt động nhập
khẩu của Công ty Sản xuất Kinh doanh xuất nhập khẩu em xin chọn đề tài:
"Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập
khẩu hàng hoá tại Công ty Sản xuất Kinh doanh xuất nhập khẩu
(PROSIMEX) - Bộ Thương mại" làm đề tài cho chuyên đề tốt nghiệp của
mình.
Em xin chân thành cảm ơn cô giáo người trực tiếp hướng dẫn em trong
quá trình thực tập và làm khóa luận. Em cũng xin cảm ơn các cô chú trong Công
ty Prosimex, những người đã giúp đỡ em rất nhiều trong thời gian thực tập tại

1
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Công ty. Do hạn chế về khả năng bản thân và thời gian nghiên cứu nên bản luận
văn này còn nhiều thiếu sót. Em rất mong nhận được sự chỉ bảo góp ý và giúp
đỡ của các thầy cô giáo cùng toàn thể các bạn để đề tài này được hoàn thiện hơn
nữa.

Em xin chân thành cảm ơn !

2
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
CHƯƠNG I
NHỮNG LÝ LUẬN CƠ SỞ VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH NHẬP KHẨU

I. KHÁI QUÁT VỀ HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU TRONG NỀN KINH TẾ


THỊ TRƯỜNG
1. Khái niệm và đặc điểm của hoạt động kinh doanh nhập khẩu
1.1. Khái niệm
Nhập khẩu là khâu cơ bản của hoạt động ngoại thương. Nhập khẩu là hoạt
động kinh doanh buôn bán diễn ra trên phạm vi toàn thế giới. Nhập khẩu không
chỉ là hoạt động buôn bán riêng lẻ mà là một hệ thống các quan hệ buôn bán
trong một nền kinh tế có tổ chức bên trong và bên ngoài. Nhập khẩu là thể hiện
sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế quốc gia với nền kinh tế thế giới, đặc
biệt trong tình hình thế giới hiện nay xu hướng liên kết toàn cầu và khu vực làm
cho mức độ ảnh hưởng, tác động của từng quốc gia đối với nhau và của từng
khu vực kinh tế thế giới ngày một tăng.
Hoạt động nhập khẩu là hoạt động buôn bán giữa các quốc gia, vì vậy nó
phức tạp hơn mua bán trong nước: Mua bán trung gian chiếm tỷ trọng lớn; đồng
tiền thanh toán là ngoại tệ, thường là ngoại tệ mạnh; hàng hoá phải chuyển qua
biên giới, cửa khẩu của quốc gia khác; hoạt động buôn bán phải tuân theo những
tập quán, thông lệ quốc tế cũng như địa phương.
Mục tiêu của hoạt động nhập khẩu là có được hiệu quả cao từ việc nhập
khẩu vật tư hàng hoá... phục vụ cho quá trình tái sản xuất mở rộng và nâng cao
đời sống trong nước, đồng thời đảm bảo sự phát triển liên tục, nâng cao năng
suất lao động, bảo vệ các ngành sản xuất ở trong nước, giải quyết sự khan hiếm
ở thị trường nội địa. Mặt khác thông qua thị trường nhập khẩu đảm bảo sự phát
triển ổn định những ngành kinh tế mũi nhọn của mỗi nước mà khả năng sản xuất
trong nước chưa đảm bảo nguyên liệu cho chúng, tạo những năng lực mới cho
sản xuất, khai thác thế mạnh của quốc gia mình, kết hợp hài hoà có hiệu quả
nhập khẩu và cán cân thanh toán.

3
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

1.2. Đặc điểm


Nhập khẩu là hoạt động buôn bán giữa các quốc gia trên thế giới. Hoạt
động buôn bán phát triển theo những tập quán thông lệ quốc tế, giao dịch buôn
bán giữa những người có quốc tịch khác nhau.
Thương mại quốc tế có quan hệ trực tiếp đến quan hệ chính trị các nước
nhập khẩu và các nước xuất khẩu, vì vậy hoạt động nhập khẩu là cơ hội để
doanh nghiệp của các nước khác nhau có mối quan hệ làm ăn lâu dài, nhập khẩu
là hoạt động lưu thông hàng hoá, dịch vụ giữa các quốc gia. Vì vậy nó thường
xuyên bị chi phối bởi các chính sách luật pháp của mỗi quốc gia. Nhà nước quản
lý hoạt động nhập khẩu thông qua các công cụ như: Chính sách thuế, hạn ngạch,
phụ thu,... và các văn bản pháp luật, các quy định danh mục hàng hoá được phép
nhập khẩu.
2. Vai trò của hoạt động kinh doanh nhập khẩu
Nhập khẩu là một hoạt động quan trọng của ngoại thương. Nhập khẩu tác
động trực tiếp và quyết định đến sản xuất và đời sống trong nước.
Nhập khẩu là một nghiệp vụ của hoạt động ngoại thương. Nó là việc mua
hàng hoá và dịch vụ từ nước ngoài về phục vụ cho nhu cầu trong nước hoặc tái
sản xuất trong nước. Nhập khẩu thể hiện mối liên hệ không thể thiếu giữa các
nền kinh tế của các quốc gia với nền kinh tế thế giới.
Nhập khẩu để bổ sung các hàng hoá mà trong nước không thể sản xuất
được hoặc sản xuất không đáp ứng được nhu cầu. Nhập khẩu còn để thay thế,
nghĩa là nhập khẩu về những hàng hoá mà sản xuất trong nước sẽ không có lợi
bằng nhập khẩu.
Trong điều kiện kinh tế nước ta, vai trò quan trọng của nhập khẩu được
thể hiện ở những khía cạnh sau:
- Tạo điều kiện thúc đẩy nhanh quá trình dịch chuyển cơ cấu kinh tế theo
hướng CNH, HĐH.
- Bổ sung kịp thời những mặt cân đối của nền kinh tế đảm bảo phát triển
kinh tế cân đối ổn định.

4
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
- Nhập khẩu góp phần cải thiện và nâng cao mức sống của nhân dân. Ở
đây nhập khẩu vừa thoả mãn nhu cầu trực tiếp của nhân dân về hàng tiêu dùng,
vừa phải đảm bảo đầu vào cho sản xuất, tạo việc làm ổn định cho người lao
động.
- Nhập khẩu có vai trò tích cực đến thúc đẩy xuất khẩu. Sự tác động này
được thể hiện ở chỗ nhập khẩu tạo đầu vào cho sản xuất hàng hoá xuất khẩu, tạo
điều kiện thuận lợi cho việc hàng hoá xuất khẩu Việt Nam ra nước ngoài, đặc
biệt là các nước nhập khẩu.
- Nhập khẩu tạo thuận lợi cho việc chuyển giao công nghệ, làm đa dạng
hoá mặt hàng, chủng loại, mẫu mã, chất lượng, quy cách, cho phép thoả mãn
hơn nhu cầu trong nước.
Để phát huy vai trò của hoạt động nhập khẩu cần phải:
- Mở rộng sự tham gia của các thành phần kinh tế vào các hoạt động dưới
sự quản lý của nhà nước.
- Coi trọng hiệu quả kinh tế xã hội trong hoạt động nhập khẩu, nghĩa là
không chỉ chạy theo mục đích lợi nhuận mà bỏ qua mục đích kinh tế xã hội.
- Đảm bảo nguyên tắc ngoại thương và quan hệ kinh tế với nước ngoài.
Trong hoạt động cần phải chú ý tạo uy tín và không chỉ với các nước trong khu
vực và với các nước khác trên thế gới trên cơ sở tôn trọng, bình đẳng, cùng có
lợi.
3. Các hình thức nhập khẩu
3.1. Nhập khẩu uỷ thác
Nhập khẩu uỷ thác là hoạt động nhập khẩu hình thành giữa một doanh
nghiệp trong nước có vốn ngoại tệ riêng và có nhu cầu nhập khẩu một số loại
hàng hoá nhưng không có quyền tham gia xuất nhập khẩu trực tiếp đã uỷ thác
cho doanh nghiệp có chức năng trực tiếp giao dịch ngoại thương tiến hành nhập
khẩu theo yêu cầu của mình. Bên nhận uỷ thác được hưởng phần trăm thù lao do
hai bên thoả thuận gọi là phí uỷ thác.
Trong hoạt động nhập khẩu này, doanh nghiệp nhận uỷ thác không phải
bỏ vốn, không phải xin hạn ngạch, không phải nghiên cứu thị trường tiêu thụ

5
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
hàng nhập khẩu mà chỉ đứng ra đại diện cho bên uỷ thác để tìm cách giao dịch
với bạn hàng nước ngoài khi có tổn thất phát sinh.
Khi nhận uỷ thác thì doanh nghiệp xuất nhập khẩu (nhận uỷ thác) phải lập
hai hợp đồng:
+ Một hợp đồng nua bán hàng hoá với nước ngoại gọi là hợp đồng ngoại
thương.
+ Một hợp đồng giữa hai bên uỷ thác và bên nhận uỷ thác được gọi là hợp
đồng nội thương.
Khi tiến hàng nhận uỷ thác thì đại diện các doanh nghiệp xuất nhập khẩu
chỉ được tính kim ngạch xuất nhập khẩu chứ không được tính doanh số, không
phải tính thuế giá trị gia tăng (VAT).
3.2. Nhập khẩu tái xuất
Là hoạt động nhập hàng nhưng không phải để tiêu dùng trong nước mà để
xuất khẩu sang nước thứ ba nào đó nhằm thu lợi nhuận. Nhưng hàng hoá nhập
khẩu về này không được qua xử lý hay chế biến ở nước tái xuất. Như vậy nhập
tái xuất luôn thu hút cùng ba nước tham gia là nước nhập khẩu, nước tái xuất và
nước xuất khẩu.
Hoạt động nhập khẩu tái xuất có những đặc điểm sau đây:
+ Doanh nghiệp tái xuất phải tính toán chi phí, ghép mối bạn hàng nhập
và bạn hàng xuất, đảm bảo sao cho có thể thu được số tiền lớn hơn tổng chi phí
đã bỏ ra để tiến hành hoạt động.
+ Doanh nghiệp nước tái xuất phải lập hai hợp đồng: một hợp đồng xuất
khẩu và một hợp đồng nhập khẩu, giữa chúng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau,
hợp đồng nhập khẩu là cơ sở để thực hiện hợp đồng xuất khẩu; không phải chịu
thuế xuất nhập khẩu đối với mặt hàng kinh doanh nhưng phải chịu thuế VAT.
+ Doanh nghiệp xuất nhập khẩu trực tiếp được tính kim ngạch xuất nhập
khẩu, doanh số tính trên giá trị hàng xuất khẩu.
+ Hàng hoá không nhất thiết phải chuyển qua nước tái xuất mà có thể
được chuyển thẳng từ nước xuất khẩu sang nước nhập khẩu (nước thứ ba) còn
gọi là phương thức chuyển khẩu nhưng tiền trả phải luôn do người tái xuất thu

6
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
của người nhập khẩu, chỉ giữ lại phần chênh lệch giữa số tiền xuất khẩu và số
tiền nhập khẩu. Ngoài ra nhiều khi người tái xuất còn thu đựoc nhiều lợi tức về
tiền hàng do thu nhanh trả chậm.
Để đảm bảo thanh toán, hợp đồng tái xuất thường dùng thư tín dụng giáp
lưng ( Back to Back L/C).
3.3. Nhập khẩu đổi hàng
Nhập khẩu đổi hàng cùng với trao đổi bù trừ là hai nghiệp vụ chủ yếu của
buôn bán đối lưu. Nó là hình thức nhập khẩu gắn liền với xuất khẩu, thanh toán
ở đây không phải bằng tiền mà bằng hàng hoá. Mục đích ở đây không phải thu
lãi từ hoạt động nhập khẩu mà còn nhằm để xuất được hàng hoá, thu lãi từ hoạt
động xuất khẩu.
Hoạt động nhập khẩu đổi hàng có những đặc điểm sau đây:
+ Hoạt động này rất có lợi bởi cùng một hợp đồng mà có thể tiến hành
cùng đồng thời hoạt động nhập và xuất, do đó có thể thu lãi từ cả hai hoạt động
này.
+ Hàng hoá xuất nhập tương đương nhau về mặt giá trị, tính quý hiếm, giá
cả và điều kiện giao hàng.
+ Bạn hàng bán cũng là bạn hàng mua.
+ Doanh nghiệp xuất nhập khẩu trực tiếp được tính cả kim ngạch nhập và
kim ngạch xuất, doanh số tiêu thụ trên cả hàng hoá xuất và hàng hoá nhập.
+ Biện pháp để bảo đảm thực hiện hợp đồng có thể là:
- Dùng thư tín dụng đối ứng (Recipocal Letter of Credit): Đây là một loại
L/C mà trong nội dung của nó có điều chỉnh quy định: L/C này chỉ có hiệu lực
khi người hưởng mở một L/C khác có kim ngạch tương đương.
- Phạt về việc giao thiếu hay giao chậm.
3.4. Nhập khẩu tự doanh
Hoạt động nhập khẩu tự doanh là hoạt động nhập khẩu độc lập của một
doanh nghiệp xuất khẩu trực tiếp trên cơ sở nghiên cứu thị trường trong nước và
ngoài nước, tính toán đầy đủ các chi phí, chính sách, luật pháp của quốc gia
cũng như quốc tế.

7
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Hoạt động nhập khẩu tự doanh có những đặc điểm sau đây:
+ Doanh nghiệp xuất nhập khẩu phải chịu trách nhiệm toàn bộ các hoạt
động của mình. Vì thế nó đòi hỏi phải có sự xem xét kỹ lưỡng mọi vấn đề từ
khâu nghiên cứu thị trường đầu vào, đầu ra cho đến việc ký kết thực hiện hợp
đồng, bán hàng thu tiền về... Trong hợp đồng này, doanh nghiệp phải tự bỏ vốn
và phải cân nhắc các khoản thu chi để đảm bảo kinh doanh có lãi.
+ Khi nhập khẩu tự doanh, doanh nghiệp xuất nhập khẩu được tính kim
ngạch xuất nhập khẩu và khi tiêu thụ hàng hoá thì được tính doanh số và chịu
thuế giá trị gia tăng (VAT).
+ Thông thường doanh nghiệp chỉ cần lập một hợp đồng ngoại thương để
giao dịch với bên nước ngoài. Còn các hợp đồng bán hàng trong nước thì sau khi
hàng về sẽ lập sau hoặc bán với hình thức khác như bán buôn.
3.5. Nhập khẩu liên doanh
Là hoạt động nhập khẩu hàng hoá trên cơ sở liên kết kinh tế một cách tự
nguyện giữa các doanh nghiệp (trong đó có ít nhất một doanh nghiệp xuất nhập
khẩu trực tiếp) phối hợp cùng nhau để tiến hành giao dịch và đề ra các chủ
trương, biện pháp có liên quan đến hoạt động nhập khẩu, thúc đẩy hoạt động này
phát triển theo hướng có lợi nhất cho cả hai bên (các bên) cùng phân chia lỗ lãi
tuỳ theo trách nhiệm của mỗi bên.
Hoạt động nhập khẩu liên doanh có những đặc điểm sau đây:
+ So với nhập khẩu tự doanh thì ở loại hình này các doanh nghiệp ít chịu
rủi ro hơn bởi vì mỗi doanh nghiệp tham gia liên doanh chỉ phải góp một phần
vốn nhất định. Quyền hạn và trách nhiệm của mỗi bên chỉ được phân bổ dựa
trên phần vốn góp đó. Rủi ro (nếu có) sẽ được san sẻ cho các bên và như thế các
doanh nghiệp thành viên phải chịu phần rủi ro ít hơn. Việc phân chia chi phí, lỗ
lãi sẽ được dựa trên phần vốn góp và các thoả thuận giữa các nước với nhau.
+ Trong nhập khẩu liên doanh, doanh nghiệp đứng ra nhập khẩu sẽ được
tính kim ngạch nhập khẩu, nhưng khi tiêu thụ hàng hoá thì được tính doanh số
trên giá trị hàng hoá nhập theo tỷ lệ vốn góp của mình đồng thời chịu mọi khoản
thuế trên phần doanh số đó.

8
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
+ Doanh nghiệp xuất nhập khẩu trực tiếp phải lập ra hai hợp đồng:
- Một hợp đồng ngoại thương mua hàng với nước ngoài.
- Một hợp đồng liên doanh với doanh nghiệp khác (không nhất thiết là
phải Nhà nước).
Sự phân chia như trên đây là căn cứ vào chủ thể của hoạt động nhập khẩu.
Nếu quan tâm đến hình thức thanh toán trong hoạt động này thì có thể là mua
bán thanh toán bằng hàng. Mua bán tiền-hàng là cách thông thường, truyền
thống. Thanh toán bằng hàng (còn gọi là buôn bán đối lưu) là một hình thức còn
tương đối mới mẻ với chúng ta và trong phạm vi ở đây cũng nên tìm hiểu hình
thức này.
3.6. Một số hình thức khác
+ Tạm xuất tái nhập (qua gia công sửa chữa ở nước ngoài).
+ Nhận nguyên vật liệu, giao sản phẩm gia công quốc tế.
+ Dịch vụ kiểm tra và chuyển giao công nghệ mới (thuê chuyên gia).
II. HIỆU QUẢ KINH DOANH VÀ CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ
1. Hiệu quả kinh doanh
1.1. Khái niệm, bản chất hiệu quả kinh doanh
1.1.1. Khái niệm
Có nhiều cách hiểu khác nhau về khái niệm hiệu quả kinh doanh. Có quan
điểm cho rằng: "Hiệu quả sản xuất diễn ra khi xã hội không thể tăng sản lượng
của một lượng hàng hoá mà không cắt giảm sản lượng của một loại hàng hoá
khác. Một nền kinh tế có hiệu quả nằm trong giới hạn khả năng sản xuất của
nó". Thực chất quan điểm này đã đề cập tới khía cạnh phân bổ có hiệu quả các
nguồn lực của nền sản xuất xã hội. Trên góc độ này rõ ràng phân bổ các nguồn
lực kinh tế sao cho đạt được việc sử dụng mọi nguồn lực trên đường giới hạn
khả năng sản xuất làm cho nền kinh tế có hiệu quả và rõ ràng xét trên phương
diện lý thuyết thì đây là mức hiệu quả cao nhất mà mỗi nền kinh tế có thể đạt
được trên giới hạn năng lực sản xuất của doanh nghiệp.
Một số nhà quản trị học lại quan niệm hiệu quả kinh doanh được xác định
bởi tỷ số giữa kết quả đạt được và chi phí phải bỏ ra để đạt được kết quả đó.

9
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Manfred Kuhn cho rằng: Tính hiệu quả được xác định bằng cách lấy kết quả tính
theo đơn vị giá trị chia cho chi phí kinh doanh.
Quan điểm khác lại cho rằng: Hiệu quả là một phạm trù kinh tế, nó xuất
hiện và tồn tại từ xã hội chiếm hữu nô lệ đến xã hội xã hội chủ nghĩa. Hiệu quả
kinh doanh thể hiện trình độ sử dụng các yếu tố cần thiết tham gia vào hoạt động
sản xuất kinh doanh theo mục đích nhất định.
Trong những hình thái xã hội có quan hệ sản xuất khác nhau thì bản chất
của phạm trù hiệu quả và những yếu tố hợp thành phạm trù hiệu quả vận động
theo những khuynh hướng khác nhau.
Trong xã hội tư bản, giai cấp tư sản nắm quyền sở hữu về tư liệu sản xuất
và do vậy quyền lợi về kinh tế, chính trị... đều dành cho nhà tư bản. Chính vì thế
việc phấn đấu tăng hiệu quả kinh doanh thực chất là đem lại lợi nhuận nhiều hơn
nữa cho nhà tư bản nhằm nâng cao thu nhập cho họ, trong khi thu nhập của
người lao động có thể thấp hơn nữa. Do vậy, việc tăng chất lượng sản phẩm
không phải là để phục vụ trực tiếp người tiêu dùng mà để thu hút khách hàng
nhằm bán được ngày càng nhiều hơn và qua đó thu được lợi nhuận lớn hơn.
Trong xã hội xã hội chủ nghĩa, phạm trù hiệu quả vốn tồn tại vì sản phẩm
sản xuất xã hội sản xuất ra vẫn là hàng hoá. Do các tài sản đều thuộc quyền sở
hữu của Nhà nước, toàn dân và tập thể, hơn nữa mục đích của nền sản xuất xã
hội chủ nghĩa cũng khác mục đích của nền sản xuất tư bản chủ nghĩa. Mục đích
của nền sản xuất xã hội chủ nghĩa là đáp ứng đủ nhu cầu ngày càng tăng của mọi
thành viên trong xã hội nên bản chất của phạm trù hiệu quả cũng khác với tư bản
chủ nghĩa.
Xét trên bình diện các quan điểm kinh tế học khác nhau cũng có nhiều ý
kiến khác nhau về hiểu như thế nào về hiệu quả kinh doanh.
- Nhà kinh tế học Adam Smith cho rằng: "Hiệu quả là kết quả đạt được
trong hoạt động kinh tế, là doanh thu tiêu thụ hàng hoá". Như vậy, hiệu quả
được đồng nghĩa với chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh, có thể do
tăng chi phí mở rộng sử dụng nguồn lực sản xuất. Nếu cùng một kết quả có hai
mức chi phí khác nhau thì theo quan điểm này doanh nghiệp cũng đạt hiệu quả.

10
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
- Quan điểm nữa cho rằng: "Hiệu quả kinh doanh là tỷ lệ so sánh tương
đối giữa kết quả và chi phí để đạt được kết quả đó. Ưu điểm của quan điểm này
là phản ánh được mối quan hệ bản chất của hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên chưa
biểu hiện được tương quan về lượng và chất giữa kết quả và chưa phản ánh được
hết mức độ chặt chẽ của mối liên hệ này.
- Quan điểm khác nữa lại cho rằng: "Hiệu quả kinh doanh là mức độ thoả
mãn yêu cầu của quy luật kinh tế cơ bản của chủ nghĩa xã hội cho rằng quỹ tiêu
dùng với ý nghĩa là chỉ tiêu đại diện cho mức sống của mọi người trong các
doanh nghiệp là chỉ tiêu phản ánh hiệu quả kinh doanh". Quan điểm này có ưu
điểm là đã bám sát mục tiêu của nền sản xuất xã hội chủ nghĩa là không ngừng
nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Nhưng khó khăn ở đây là
phương tiện để đo lường thể hiện tư tưởng định hướng đó.
Từ các quan điểm trên có thể hiểu một cách khái quát hiệu quả kinh
doanh là phạm trù phản ánh trình độ lợi dụng các nguồn lực (nhân tài, vật lực,
tiền vốn...) để đạt được mục tiêu xác định. Trình độ lợi dụng các nguồn lực chỉ
có thể được đánh gia trong mối quan hệ với kết quả tạo ra để xem xét xem với
mỗi sự hao phí nguồn lực xác định có thể tạo ra ở mức độ nào. Vì vậy, có thể
mô tả hiệu quả kinh doanh bằng các công thức chung nhất sau đây:

K
H=
C
Trong đó:
H: Hiệu quả kinh doanh
K: Kết quả đạt được
C: Hao phí nguồn lực cần thiết gắn với kết quả đó.
Hiệu quả kinh doanh theo khái niệm rộng là một phạm trù kinh tế phản
ánh những lợi ích đạt được từ các hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp.
Như vậy cần phân định sự khác nhau và mối liên hệ giữa "kết quả" và "hiệu
quả".

11
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Bất kỳ hành động nào của con người nói chung và trong kinh doanh nói
riêng đều mong muốn đạt được những kết quả hữu ích cụ thể nào đó, kết quả đạt
được trong kinh doanh mà cụ thể là trong lĩnh vực sản xuất, phân phối lưu thông
mới chỉ đáp ứng được phần nào tiêu dùng của cá nhân và xã hội. Tuy nhiên, kết
quả đó được tạo ra ở mức độ nào, với giá nào là vấn đề cần xem xét vì nó phản
ánh chất lượng của hoạt động tạo ra kết quả. Mặt khác nhu cầu tiêu dùng của
con người bao giờ cũng có xu hướng lớn hơn khả năng tạo ra sản phẩm được
nhiều nhất. Vì vậy nên khi đánh giá hoạt động kinh doanh tức là đánh giá chất
lượng của hoạt động kinh doanh tạo ra kết quả mà nó có được.
Như vậy, hiệu quả kinh doanh là một đại lượng so sánh: So sánh giữa đầu
vào và đầu ra, so sánh giữa chi phí kinh doanh bỏ ra và kết quả kinh doanh thu
được. Đứng trên góc độ xã hội, chi phí xem xét phải là chi phí xã hội, do có sự
kết hợp của các yếu tố lao động, tư liệu lao động và đối tượng lao động theo một
tương quan cả về lượng và chất trong quá trình kinh doanh để tạo ra sản phẩm
đủ tiêu chuẩn cho tiêu dùng....
Tóm lại, hiệu quả kinh doanh phản ánh mặt chất lượng các hoạt động kinh
doanh, trình độ nguồn lực sản xuất trong quá trình kinh doanh của doanh nghiệp
trong sự vận động không ngừng của các quá trình sản xuất kinh doanh, không
phụ thuộc vào tốc độ biến động của từng nhân tố.
1.1.2. Bản chất
Từ khái niệm về hiệu quả nêu ở trên đã khẳng định bản chất của hiệu quả
kinh doanh là phản ánh được trình độ sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp
để đạt được các mục tiêu kinh tế - xã hội và nó chính là hiệu quả của lao động
xã hội được xác định trong mối tương quan giữa lượng kết quả hữu ích cuối
cùng thu được với lượng hao phí lao động xã hội bỏ ra. Hiệu quả kinh doanh của
doanh nghiệp phải được xem xét một cách toàn diện cả về không gian và thời
qian, cả về mặt định tính và định lượng. Về mặt thời gian, hiệu quả mà doanh
nghiệp đạt được trong từng thời kỳ, từng giai đoạn không được làm giảm sút
hiệu quả của các giai đoạn, các thời kỳ, chu kỳ kinh doanh tiếp theo. Điều đó đòi
hỏi bản thân doanh nghiệp không được vì lợi ích trước mắt mà quên đi lợi ích

12
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
lâu dài. Trong thực tế kinh doanh, điều này dễ xảy ra khi con người khai thác sử
dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên, môi trường và cả nguồn lao động. Không
thể coi tăng thu giảm chi là có hiệu quả khi giảm một cách tuỳ tiện, thiếu cân
nhắc các chi phí cải tạo môi trường, đảm bảo môi trường sinh thái, đầu tư cho
giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực....
Hiệu quả kinh doanh chỉ được coi là đạt được một cách toàn diện khi hoạt
động của các bộ phận mang lại hiệu quả không ảnh hưởng đến hiệu quả chung (
về mặt định hướng là tăng thu giảm chi ). Điều đó có nghĩa là tiết kiệm tối đa
các chi phí kinh doanh và khai thác các nguồn lực sẵn có làm so đạt được kết
quả lớn nhất.
2.1 Phân loại hiệu quả kinh doanh

2.1.1 Hiệu quả kinh doanh cá biệt và hiệu quả kinh tế - xã hội của nền
kinh tế quốc dân
Hiệu quả kinh doanh cá biệt là hiệu quả kinh doanh thu được từ các hoạt
động thương mại của từng doanh nghiệp kinh doanh. Biểu hiện chung của hiệu
quả kinh doanh cá biệt là lợi nhuận mà mỗi doanh nghiệp đạt được.
Hiệu quả kinh tế - xã hội mà hoạt động kinh doanh đem lại cho nền kinh
tế quốc dân là sự đóng góp của nó vào việc phát triển sản xuất, đổi mới cơ cấu
kinh tế, tăng năng suất lao động xã hội, tích luỹ ngoại tệ, tăng thu cho ngân sách,
giải quyết việc làm, cải thiện đời sống nhân dân.
Giữa hiệu quả kinh doanh cá biệt và hiệu quả kinh tế xã hội có quan hệ
nhân quả và tác động qua lại với nhau. Hiệu quả kinh tế quốc dân chỉ có thể đạt
được trên cơ sở hoạt động có hiệu quả của các doanh nghiêp. Mỗi doanh nghiệp
như một tế bào của nền kinh tế, doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả sẽ đóng
góp vào hiệu quả chung của nền kinh tế. Ngược lại, tính hiệu quả của bộ máy
kinh tế sẽ là tiền đề tích cực, là khung cơ sở cho hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp đạt kết quả cao. Đó chính là mối quan hệ giữa cái chung và cái
riêng, giữa lợi ích bộ phận với lợi ích tổng thể. Tính hiệu quả của nền kinh tế
xuất phát từ chính hiệu quả của mỗi doanh nghiệp và một nền kinh tế vận hành
tốt là môi trường thuận lợi để doanh nghiệp hoạt động và ngày một phát triển.

13
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Vì vậy, trong hoạt động kinh doanh của mình các doanh nghiệp phải
thường xuyên quan tâm đến hiệu quả kinh tế - xã hội, đảm bảo lợi ích riêng hài
hoà với lợi ích chung. Về phía các cơ quan quản lý nhà nước, với vai trò định
hướng cho sự phát triển của nền kinh tế cần có các chính sách tạo điều kiện
thuận lợi để doanh nghiệp có thể hoạt động đạt hiệu quả cao nhất trong khả năng
có thể của mình.

2.1.2 Hiệu quả chi phí bộ phận và hiệu quả chi phí tổng hợp
Hoạt động của bất kỳ doanh nghiệp nào cũng gắn liền với môi trường
kinh doanh của nó nhằm giải quyết những vấn đề then chốt trong kinh doanh
như: Kinh doanh cái gì? Kinh doanh cho ai? Kinh doanh như thế nào và chi phí
bao nhiêu?...
Mỗi doanh nghiệp tiến hành hoạt động kinh doanh của mình trong những
điều kiện riêng về tài nguyên, trình độ trang thiết bị kỹ thuật, trình độ tổ chức,
quản lý lao động, quản lý kinh doanh mà Paul Samuelson gọi đó là "hộp đen"
kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Bằng khả năng của mình họ cung ứng cho xã
hội những sản phẩm với chi phí cá biệt nhất định và nhà kinh doanh nào cũng
muốn tiêu thụ hàng hoá của mình với số lượng nhiều nhất. Tuy nhiên, thị trường
hoạt động theo quy luật riêng của nó và mọi doanh nghiệp khi tham gia vào thị
trường là phải chấp nhận “luật chơi” đó. Một trong những quy luật thị trường tác
động rõ nét nhất đến các chủ thể của nền kinh tế là quy luật giá trị. Thị trường
chỉ chấp nhận mức hao phí trung bình xã hội cần thiết để sản xuất ra một đơn vị
hàng hoá sản phẩm. Quy luật giá trị đã đặt tất cả các doanh nghiệp với mức chi
phí cá biệt khác nhau trên một mặt bằng trao đổi chung, đó là giá cả thị trường.
Suy đến cùng, chi phí bỏ ra là chi phí lao động xã hội, nhưng đối với mỗi
doanh nghiệp mà ta đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh thì chi phí lao động
xã hội đó lại được thể hiện dưới các dạng chi phí khác nhau: giá thành sản xuất,
chi phí sản xuất Bản thân mỗi loại chi phí này lại được phân chia một cánh tỷ
mỷ hơn. Vì vậy, khi đánh giá hiệu quả kinh doanh không thể không đánh giá
hiệu quả tổng hợp của các loại chi phí trên, đồng thời cần thiết phải đánh giá

14
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
hiệu quả của từng loại chi phí hay nói cánh khác là đánh giá hiệu quả của chi phí
bộ phận.

2.1.3 Hiệu quả tuyệt đối và hiệu quả tương đối


Việc xác định hiệu quả nhằm hai mục đích cơ bản:
Một là, thể hiện và đánh giá trình độ sử dụng các dạng chi phí khác nhau
trong hoạt động kinh doanh.
Hai là, để phân tích luận chứng kinh tế của các phương án khác nhau
trong việc thực hiện một nhiệm vụ cụ thể nào đó.
Từ hai mục đích trên mà người ta phân chia hiệu quả kinh doanh ra làm
hai loại:
Hiệu quả tuyệt đối là lượng hiệu quả được tính toán cho từng phương án
kinh doanh cụ thể bằng cánh xác định mức lợi ích thu được với lượng chi phí bỏ
ra.
Hiệu quả tương đối được xác định bằng cánh so sánh các chỉ tiêu hiệu quả
tuyệt đối của các phương án với nhau, hay chính là mức chênh lệch về hiệu quả
tuyệt đối của các phương án.
Việc xác định hiệu quả tuyệt đối là cơ sở để xác định hiệu quả tương đối
(so sánh). Tuy vậy, có những chỉ tiêu hiệu quả tương đối được xác định không
phụ thuộc vào việc xác định hiệu quả tuyệt đối. Chẳng hạn, việc so sánh mức chi
phí của các phương án khác nhau để chọn ra phương án có chi phí thấp nhất
thực chất chỉ là sự so sánh mức chi phí của các phương án chứ không phải là
việc so sánh mức hiệu quả tuyệt đối của các phương án.

2.1.4 Hiệu quả trước mắt và hiệu quả lâu dài


Căn cứ vào lợi ích nhận được trong các khoảng thời gian dài hay ngắn mà
người ta phân chia thành hiệu quả trước mắt và hiệu quả lâu dài. Hiệu quả trước
mắt là hiệu quả được xem xét trong một thời gian ngắn. Hiệu quả lâu dài là hiệu
quả được xem xét trong một thời gian dài. Doanh nghiệp cần phải tiến hành các
hoạt động kinh doanh sao cho nó mang lại cả lợi ích trước mắt cũng như lâu dài
cho doanh nghiệp. Phải kết hợp hài hoà lợi ích trước mắt và lợi ích lâu dài,

15
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
không được chỉ vì lợi ích trước mắt mà làm thiệt hại đến lợi ích lâu dài của
doanh nghiệp
2. Khái niệm về hiệu quả kinh doanh nhập khẩu
Hoạt động kinh doanh nhập khẩu là một hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp, do đó quan điểm về hiệu quả kinh doanh nhập khẩu của doanh nghiệp
cũng dựa trên quan điểm hiệu quả kinh doanh nói chung, hay hiệu quả kinh
doanh nhập khẩu là mức độ tiết kiệm chi phí và mức tăng hiệu quả kinh tế tính
riêng cho hoạt động kinh doanh nhập khẩu hay nói cách khác nó phản ánh trình
độ sử dụng nguồn nhân lực để đạt được kết quả cao nhất với chi phí thấp nhất.
Từ khái niệm trên có thể đưa ra công thức đánh giá hiệu quả kinh doanh
nhập khẩu:
- Dạng thuận:
Hiệu quả kinh doanh nhập khẩu = Kết quả đầu ra/Chi phí đầu vào
Chỉ tiêu này biểu thị mỗi đơn vị đầu vào có khả năng tạo ra bao nhiêu đơn
vị đầu ra.
- Dạng nghịch:
Hiệu quả kinh doanh xuất khẩu = Chi phí đầu vào/Kết quả đầu ra
Chỉ tiêu này cho biết để có một đơn vị đầu ra cần bao nhiêu đơn vị đầu
vào.
Kết quả đầu ra được đo bằng các chỉ tiêu như giá trị tổng sản lượng,
doanh thu thuần, lợi tức gộp... Yếu tố đầu vào bao gồm: lao động, đối tượng lao
động, vốn kinh doanh...
Bản chất của hiệu quả kinh doanh nhập khẩu là nần cao năng suất lao
động xã hội và tiết kiệm nguồn lực xã hội tính riêng cho hoạt động nhập khẩu.
Đây là hai mặt của mối quan hệ mật thiết của vấn đề hiệu quả kinh tế của hoạt
động nhập khẩu, gắn liền với hai quy luật tương ứng của nền sản xuất xã hội là
quy luật tăng năng suất lao động và tiết kiệm thời gian. Chính việc khan hiếm
nguồn lực và việc sử dụng chúng có tính chất cạnh tranh nhằm thoả mãn nhu
cầu ngày càng tăng của xã hội đặt ra, yêu cầu phải khai thác, tận dụng triệt để và
tiết kiệm nguồn lực, để đạt được mục tiêu kinh doanh các doanh nghiệp buộc

16
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
phải chú trọng các điều kiện nội tại, phát huy năng lực, hiệu năng của các yếu tố
sản xuất và tiết kiệm mọi chi phí.
Vì vậy, yêu cầu của việc nâng cao hiệu quả kinh doanh xuất khẩu là phải
đạt kết quả tối đa với chi phí nhất định hoặc ngược lại đạt kết quả nhất định với
chi phí tối thiểu. Chi phí ở đây được hiểu theo nghĩa rộng bao gồm chi phí tạo ra
nguồn lực và chi phí sử dụng nguồn lực, đồng thời bao gồm cả chi phí cơ hội.
Chi phí cơ hội là giá trị của sự hy sinh công việc lựa chọn nào đó đã bỏ qua hay
là giá trị của sự hy sinh công việc kinh doanh khác để thực hiện hạot động kinh
doanh này, chi phí cơ hội phải được bổ sung vào chi phí kế toán và loại ra khỏi
lợi nhuận kế toán để thấy rõ lợi ích kinh tế thực sự. Cách tính như vậy sẽ khuyến
khích các nhà kinh doanh lựa chọn phương hướng kinh doanh tốt nhất, các mặt
hàng kinh doanh có hiệu quả hơn.

3. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả kinh doanh

3.1. Sự khan hiếm nguồn lực đòi hỏi phải nâng cao hiệu quả hoạt động
kinh doanh nói chung và hiệu quả hoạt động nhập khẩu nói riêng
Như chúng ta đã biết, trong thực tế mọi nguồn lực đưa vào sản xuất kinh
doanh đều có giới hạn. Không có nguồn lực nào là vô tận, tất cả đều là hữu hạn.
Chính vì thế, nếu chúng ta sử dụng nguồn nhân lực một cách lãng phí, không tiết
kiệm thì chúng sẽ nhanh chóng trở nên cạn kiệt và biến mất. Trong khi đó, dân
số thế giới ngày càng tăng làm cho nhu cầu tiêu dùng ngày càng lớn và không có
giới hạn. Do vậy, nguồn lực, của cải đã khan hiếm nay lại càng khan hiếm hơn,
trong điều kiện đó việc nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh là một vấn đề
hàng đầu đối với bất kỳ hoạt động sản xuất kinh doanh nào. Mọi doanh nghiệp
khi bước vào hoạt động sản xuất kinh doanh đều phải cân nhắc các phương án
kinh doanh, xem phương án nào có hiệu quả hơn vì nguồn nhân lực của doanh
nghiệp như vốn, lao động, kỹ thuật đưa vào sản xuất kinh doanh đều có giới
hạn, nếu không tiết kiệm đầu vào chắc chắn doanh nghiệp sẽ đi tới thua lỗ, phá
sản.

17
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Đối với doanh nghiệp tham gia vào hoạt động nhập khẩu thì nguồn lực sử
dụng là lượng ngoại tệ bỏ ra, thời gian và lao động. Nếu không biết sử dụng một
cách tiết kiệm thì chi phí đầu vào cho nhập khẩu tăng lên, dẫn đến giá tăng làm
cho doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất, tiêu thụ. Chính vì vậy, để đạt
được hiệu quả đồng thời vẫn mang lại lợi ích xã hội, các doanh nghiệp nhập
khẩu phải tìm các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động nhập khẩu sao
cho đạt kết quả cao nhất với chi phí thấp nhất.
3.2. Sự phát triển của khoa học kỹ thuật là điều kiện thuận lợi để nâng
cao hiệu quả hoạt động nhập khẩu
Áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật cho phép doanh nghiệp sử
dụng các nguồn lực đầu vào một cách hợp lý, tiết kiệm và tạo điều kiện thuận lợi
cho công tác tổ chức, quản lý diễn ra một cách chính xác, đúng đắn. Điều này
cho phép các doanh nghiệp có khả năng lựa chọn những phương án nhập khẩu,
sản xuất kinh doanh tối ưu. Sự lựa chọn đúng đắn sẽ mang lại cho doanh nghiệp
hiệu quả nhập khẩu cao nhất, đem lại nhiều lợi ích nhất.
Sự phát triển của khoa học kỹ thuật không chỉ đem lại hiệu quả cao cho
hoạt động nhập khẩu mà cả lợi ích công cộng. Ngày nay, kết quả của tăng
trưởng kinh tế chính là sự áp dụng thành công các thành tựu của cuộc cách mạng
khoa học kỹ thuật đang diễn ra với tốc độ như vũ bão, đặc biệt là đối với các
nước Châu Á chậm phát triển như Việt Nam.

3.3. Môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt đòi hỏi các doanh nghiệp
phải không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động nhập khẩu
Trong cơ chế thị trường, để tồn tại và phát triển các doanh nghiệp phải
chấp nhận cạnh tranh với nhau và những ngành nghề nào, thị trường nào càng có
mức lợi nhuận cao thì cạnh tranh càng gay gắt, quyết liệt hơn.
Đối với hoạt động nhập khẩu, mức độ canh tranh còn gay gắt hơn. Các
doanh nghiệp tham gia vào hoạt động nhập khẩu không những phải cạnh tranh
với các doanh nghiệp trong cùng lĩnh vực mà còn phải cạnh tranh với các nhà
sản xuất trong nước. Đặc biệt, một trong những chính sách thúc đẩy phát triển
sản xuất trong nước mà nước ta áp dụng là hạn chế nhập khẩu những hàng hoá
18
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
mà trong nước đã sản xuất được. Đây là một khó khăn khiến các doanh nghiệp
nhập khẩu khó có thể tăng cao khối lượng hàng nhập khẩu. Để cạnh tranh thành
công, để đạt được hiệu quả cao đồng thời vẫn mang lại lợi ích xã hội, các doanh
nghiệp nhập khẩu không còn con đường nào khác là phải tìm các biện pháp để
giảm chi phí nhập khẩu, nâng cao uy tín của doanh nghiệp cả ở thị trường trong
và ngoài nước. Do vậy, đạt hiệu quả và nâng cao hiệu quả hoạt động nhập khẩu
là vấn đề quan tâm của doanh nghiệp và trở thành điều kiện sống còn để doanh
nghiệp có thể tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường.
3.4. Nâng cao hiệu quả kinh doanh nói chung và hiệu quả hoạt động
nhập khẩu nói riêng chính là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người
lao động
Hiệu quả sản xuất kinh doanh nói chung và hiệu quả hoạt động nhập khẩu
nói riêng là điều kiện sống còn để doanh nghiệp tồn tại và phát triển, nếu hiệu
quả hoạt động nhập khẩu không ngừng được nâng cao thì kết quả thu được ngày
càng tăng, điều đó có nghĩa là thu nhập của người lao động cũng tăng theo. Khi
người lao động có thu nhập cao, họ sẽ có điều kiện để chăm lo đến đời sống vật
chất, tinh thần cho bản thân và gia đình, mặt khác nhờ có thu nhập cao mà người
lao động sẽ hăng say làm việc hơn làm cho năng suất lao động ngày càng tăng.
Điều đó sẽ giúp cho doanh nghiệp ngày càng nâng cao được hiệu quả hoạt động
nhập khẩu và làm ăn ngày càng tấn tới. Suy cho cùng thì nâng cao hiệu quả hoạt
động sản xuất kinh doanh nói chung và hiệu quả hoạt động nhập khẩu nói riêng
cũng chính là nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho người lao động và ngược
lại.
4. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu kinh doanh nhập khẩu

4.1. Hiệu quả tổng hợp tuyệt đối


Lợi nhuận nhập khẩu  Doanh thu nhập khẩu - Chi phí nhập khẩu
Khi xem xét đánh giá hiệu quả hoạt động nhập khẩu của doanh nghiệp
người ta thường quan tâm trước hết tới lợi nhuận. Lợi nhuận là chỉ tiêu hiệu quả
kinh tế có tính tổng hợp phản ánh kết quả cuối cùng của hoạt động kinh doanh.

19
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Lợi nhuận để duy trì và tái sản xuất mở rộng cho doanh nghiệp là điều kiện để
nâng cao mức sống của người lao động. Khi lợi nhuận càng lớn thì doanh nghiệp
làm ăn càng có lãi.
Tuy nhiên, bản thân chỉ tiêu lợi nhuận chưa biểu hiện đầy đủ hiệu quả
hoạt động nhập khẩu, bởi lẽ chưa biết đại lượng ấy được tạo ra từ nguồn lực nào,
loại chi phí nào. Do vậy, để đánh giá hiệu quả hoạt động nhập khẩu người ta
thường so sánh lợi nhuận với chi phí, doanh thu, vốn phục vụ cho hoạt động
nhập khẩu.

4.2. Hiệu quả tổng hợp tương đối


Chỉ tiêu 1: Mức doanh lợi của vốn phục vụ cho hoạt động nhập khẩu.

Ln
H1 
Vn

Trong đó: H1 : Mức doanh lợi của vốn phục vụ cho hoạt động nhập
khẩu.
Ln : Lợi nhuận thu được từ hoạt động nhập khẩu.
Vn : Vốn phục vụ cho hoạt động nhập khẩu.
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này cho biết cứ một đồng vốn bỏ vào hoạt động nhập
khẩu thì thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận.
Chỉ tiêu 2: Mức doanh lợi của doanh thu từ hoạt động nhập khẩu.

Ln
H2 
Dn
Trong đó: H 2 : Mức doanh lợi của doanh thu từ hoạt động nhập khẩu.
Ln : Lợi nhuận thu được từ hoạt động nhập khẩu.
Dn : Doanh thu thu được từ hoạt động nhập khẩu.
ý nghĩa: Chỉ tiêu này cho biết trong một đồng doanh thu nhập khẩu thu
được bao nhiêu đồng lợi nhuận nhập khẩu.
Chỉ tiêu 3: Mức doanh lợi của chi phí nhập khẩu.

20
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

Ln
H3 
Cn

Trong đó: H3 : Mức doanh lợi của chi phí nhập khẩu.
Ln : Lợi nhuận thu được từ hoạt động nhập khẩu.
Cn : Chi phí cho hoạt động nhập khẩu.
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này cho biết cứ một đồng chi phí bỏ vào hoạt động nhập
khẩu thì thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận.

4.3. Các chỉ tiêu hiệu quả bộ phận

4.3.1. Hiệu quả về sử dụng vốn


Chỉ tiêu 4: Hiệu quả sử dụng vốn cố định nhập khẩu.

Ln
H4 
VCDn

Trong đó: H 4 : Hiệu quả sử dụng vốn cố định nhập khẩu.


Ln : Lợi nhuận thu được từ hoạt động nhập khẩu.
VCDn : Vốn cố định đầu tư vào hoạt động nhập khẩu.
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này cho biết cứ một đồng vốn cố định bỏ vào hoạt động
nhập khẩu thì thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận.
Chỉ tiêu 5: Hiệu quả sử dụng vốn lưu động nhập khẩu.

Ln
H5 
VLD n

Trong đó: H 5 : Hiệu quả sử dụng vốn lưu động nhập khẩu.
Ln : Lợi nhuận thu được từ hoạt động nhập khẩu.
VLD n : Vốn lưu động đầu tư vào hoạt động nhập khẩu.
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này cho biết cứ một đồng vốn lưu động đầu tư vào hoạt
động nhập khẩu thì thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận.
Chỉ tiêu 6: Số vòng quay của vốn lưu động nhập khẩu.

21
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

Dn
H6 
VLD n

Trong đó: H6 : Số vòng quay của vốn lưu động nhập khẩu.
Dn : Doanh thu thu được từ hoạt động nhập khẩu.
VLD n : Vốn lưu động đầu tư vào hoạt động nhập khẩu.
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này cho biết cứ một đồng vốn lưu động đầu tư vào hoạt
động nhập khẩu thì thu được bao nhiêu đồng doanh thu hay thể hiện số vòng
luân chuyển của vốn lưu động. Số vòng quay càng nhiều phản ánh hiệu quả sử
dụng vốn lưu động càng tăng.
Chỉ tiêu 7: Số vòng quay của toàn bộ vốn nhập khẩu.

Dn
H7 
Vn

Trong đó: H 7 : Số vòng quay của toàn bộ vốn nhập khẩu.


Dn : Doanh thu thu được từ hoạt động nhập khẩu.
Vn : Vốn phục vụ cho hoạt động nhập khẩu.
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này cho biết cứ một đồng vốn đầu tư vào hoạt động
nhập khẩu thì thu được bao nhiêu đồng doanh thu hay thể hiện số vòng luân
chuyển của vốn nhập khẩu.

4.3.2. Hiệu quả về sử dụng lao động nhập khẩu


Chỉ tiêu 8: Mức sinh lời của một lao động tham gia vào hoạt động nhập
khẩu.

Ln
H8 
LDn
Trong đó: H 8 : Mức sinh lời của một lao động tham gia vào hoạt động
nhập khẩu.
Ln : Lợi nhuận thu được từ hoạt động nhập khẩu.

22
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
LDn : Số lao động tham gia vào hoạt động nhập khẩu.
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này cho biết một lao động tham gia vào hoạt động nhập
khẩu sẽ tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận trong kỳ phân tích.
Chỉ tiêu 9: Doanh thu bình quân một lao động tham gia vào hoạt động
nhập khẩu.

Dn
H9 
LDn

Trong đó: H 9 : Doanh thu bình quân một lao động tham gia vào hoạt
động nhập khẩu.
Dn : Doanh thu thu được từ hoạt động nhập khẩu.
LDn : Số lao động tham gia vào hoạt động nhập khẩu.
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này cho biết một lao động tham gia vào hoạt động nhập
khẩu có thể tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu trong kỳ phân tích.

4.4. Các chỉ tiêu biểu hiện hiệu quả kinh tế - xã hội
Hiệu quả kinh tế là các chỉ tiêu có tính chất định lượng như đã xem xét ở
trên. Đó là các chỉ tiêu cơ bản và quan trọng nhất đối với doanh nghiệp. Hiệu
quả về mặt xã hội trong hoạt động nhập khẩu của doanh nghiệp là những mặt lợi
ích không thể định lượng được, nhưng nó đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong
việc lựa chọn phương án nhập khẩu để triển khai trong thực tế. Nội dung của
việc xem xét hiệu quả về mặt xã hội rất đa dạng và phức tạp. Người ta thường
gắn việc phân tích hiệu quả về mặt xã hội trong hoạt động nhập khẩu với việc
thực hiện các nhiệm vụ xã hội đặt ra cho mỗi doanh nghiệp trong kỳ. Hay nói
rộng hơn là phải phân tích ảnh hưởng của phương án nhập khẩu đối với toàn bộ
đời sống kinh tế xã hội của cả nên kinh tế quốc dân, của khu vực hay chỉ bó hẹp
trong doanh nghiệp. Những nội dung cần phân tích là:
- Tác động vào việc phát triển kinh tế: Đóng góp vào gia tăng tổng sản
phẩm, tăng tích luỹ, thoả mãn nhu cầu tiết kiệm ngoại tệ .....

23
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
- Tác động đến việc phát triển xã hội: Giải quyết công ăn việc làm cho
người lao động, xoá bỏ sự cách biệt giàu nghèo giữa thành thị và nông thôn,
giữa miền xuôi và miền ngược .......
- Tác động đến môi trường sinh thái và tốc độ đô thị hoá.
Tuỳ thuộc vào từng điều kiện, vào trạng thái hoạt động của mỗi doanh
nghiệp trong từng thời điểm nhất định mà việc lựa chọn các phương án nhập
khẩu, người ta sẽ xác định chỉ tiêu nào đó làm căn cứ, nhưng mục tiêu cao nhất
của doanh nghiệp là tối đa hoá lợi nhuận, những phương án nào vừa đảm bảo
lợi nhuận vừa gắn với mục tiêu về xã hội thì sẽ được lựa chọn.
5. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh nhập khẩu
5.1. Các nhân tố khách quan
Trong hoạt động thương mại, bất kỳ một hình thức kinh doanh nào cũng
chịu ảnh hưởng sâu sắc của môi trường kinh doanh. Chính vì vậy, khi tiến hành
bất kỳ một hoạt động nhập khẩu nào người ta đều phải xem xét kỹ lưỡng môi
trường kinh doanh sao cho chi phí mà họ bỏ ra ít nhất và thu lợi nhuận cao nhất.
5.1.1. Môi trường chính trị - luật pháp trong nước và quốc tế
Chế độ chính sách, luật pháp của nhà nước là những yếu tố mà các doanh
nghiệp xuất nhập khẩu buộc phải nắm rõ và tuân thủ một cách vô điều kiện vì
chúng thể hiện ý chí của Đảng lãnh đạo của mỗi nước, sự thống nhất chung của
quốc tế. Hoạt động nhập khẩu được tiến hành giữa các chủ thể ở các quốc gia
khác nhau, do đó nó không chỉ chịu sự tác động của chế độ, chính sách, luật
pháp ở trong nước mà còn phải chịu những điều kiện tương tự ở phía các nước
đối tác.
Tình hình chính trị trong nước và quốc tế có ảnh hưởng đến hoạt động
nhập khẩu. Với một đối tác mà tại đó đang có xung đột về chính trị sẽ gây cản
trở đến tiến trình thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu. Cũng như vậy, nếu tình
hình chính trị trong nước bất ổn định thì hoạt động xuất nhập khẩu có thể bị
giảm suát hoặc đình trệ.
5.1.2. Các công cụ kinh tế vĩ mô đối với nhập khẩu

24
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Thương mại quốc tế nói chung đem lại lợi ích to lớn cho nền kinh tế
nhưng với những lý do mà mục đích riêng của mình nên hầu hết các quốc gia
đều có chính sách thương mại riêng để thực hiện mục tiêu của chính phủ ở nước
đó. Để nền kinh tế vận hành có hiệu quả thì việc đưa ra những chính sách và
quyết định hợp lý là điều hết sức cần thiết. Trong hoạt động xuất nhập khẩu nhà
nước thường áp dụng những hình thức, công cụ nhất định nhằm hạn chế thương
mại tự do như: thuế quan, hạn ngạch,....
5.1.2.1. Thuế quan
Thuế quan là loại thuế đánh vào mỗi đơn vị hàng hoá xuất nhập khẩu của
một quốc gia. Đây là biện pháp quan trọng nhất để thực hiện chính sách thương
mại. Thuế đánh vào từng đơn vị hàng hoá nhập khẩu gọi là thuế nhập khẩu.
Nếu thuế nhập khẩu cao thì giá cả hàng hoá sẽ bị đội lên, và do đó làm
hạn chế sức cạnh tranh của mặt hàng của doanh nghiệp nhập khẩu. Ngược lại,
thuế nhập khẩu thấp, chi phí cho việc nhập khẩu sẽ thấp làm tăng lợi nhuận nhập
khẩu. Do vậy, hiệu quả nhập khẩu sẽ được cải thiện.
5.1.2.2. Hạn ngạch nhập khẩu
Hạn ngạch nhập khẩu được hiểu là quy định của nhà nước về số lượng
còn giá trị của mặt hàng hoặc một nhóm hàng được phép nhập khẩu từ một thị
trường nhất định trong một thời gian nhất định. Chính sách này được dùng để
bảo hộ sản xuất trong nước, bảo hộ nguồn lực trong nước, cải thiện cán cân
thanh toán quốc tế, để thực hiện chiến lược thay thế hàng nhập khẩu, bảo hộ sản
xuất nội địa và thực hiện các chính sách khác. Hạn ngạch hạn chế số lượng nhập
khẩu đồng thưòi nó cũng ảnh hưởng đến giá trị nội địa của hàng hoá.
Hạn ngạch nhập khẩu làm cho lượng hàng nhập khẩu của doanh nghiệp bị
hạn chế, do dó không thể đáp ứng được yêu cầu của thị trường đầu ra. Do có
một lượng hàng hoá nhất định đựoc nhập khẩu nên các doanh nghiệp sẽ phải
tăeng chi phí để lấy được hạn ngạch có quy mô vừa đủ để bù đắp chi phí, giữ
dược thị trường và có lãi. Hạn ngạch chặt chẽ sẽ làm cho doanh nghiệp có nguy
cơ tạm dừng kinh doanh mặt hàng nhập khẩu bị hạn chế. Kinh doanh bị gián
đoạn.

25
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
5.1.3. Tỷ giá hối đoái và tỷ suất ngoại tệ hàng nhập khẩu
Tỷ giá hối đoái có tác động mạnh mẽ đến hoạt động nhập khẩu vì tính giá
và thanh toán trong nhập khẩu phải dùng đến ngoại tệ. Tỷ giá hối đoái tăng sẽ
khuyến khích xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu và ngược lại.
Tỷ giá ngoại tệ hàng nhập khẩu cũng ảnh hưởng đến việc quyết định nhập
khẩu hany không một mặt hangf nào đó. Tỷ suất ngoại tệ hàng nhập khẩu là số
lượng bản tệ thu về khi phải chi ra một đơn vị ngoại tệ. Trên cơ sở so sánh tỷ
suất ngoại tệ hàng nhập khẩu với tỷ giá hối đoái, doanh nghiệp sẽ xác định được
mức lỗ lãi là bao nhiêu khi tiến hành nhập khẩu hàng hoá đó.
5.1.4. Các quan hệ kinh tế quốc tế
Hiện nay trên thế giới ngày càng xuất hiện nhiều các tổ chức kinh tế quốc
tế như: ASEAN, APEC, NAFTA, WTO... Việc tham gia vào các tổ chức kinh tế
quốc tế này đều đem lại lợi ích thiết thực cho quốc gia. Các nhà sản xuất kinh
doanh mở rộng được thị trường tiêu thụ ra nước ngoài. Khi các doanh nghiệp
xuất khẩu hàng hoá ra nước ngoài sẽ gặp phải hàng rào thuế quan và phi thuế
quan của các nước nhập khẩu, các hàng rào này nới lỏng hay siết chặt đều phụ
thuộc vào quan hệ song phương giữa hai nước, giữa nước xuất khẩu và nước
nhập khẩu. Chính điều này đã thúc đẩy các quốc gia tích cực trong quan hệ
ngoại giao với nước khác, tích cực tham gia vào các tổ chức kinh tế quốc tế
nhằm tạo được những mối quan hệ bền vững, xu hướng tích cực cho quá trình
nhập khẩu, xuất khẩu hàng hoá của nước mình.
5.1.5. Sự phát triển của nền sản xuất trong và ngoài nước
Hoạt động nhập khẩu chịu sự tác động trực tiếp của tình hình sản xuất
trong và ngoài nước. Sự phát triển của nền sản xuất trong nước tạo ra sự cạnh
tranh mạnh mẽ với hàng nhập khẩu và có thể làm giảm nhu cầu nhập khẩu. Còn
nếu sản xuất trong nước kém phát triển, không thể sản xuất ra những sản phẩm
mang tính công nghệ cao, kỹ thuật cao thì nhu cầu nhapạ khẩu sẽ tăng lên.
Ngược lại, sự phát triển của nền sản xuất ở nước ngoài tạo ra những sản phẩm
mới hơn, hiện đại hơn, có giá trị sử dụng cao hơn, hapá dẫn khách hàng hơn nên

26
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
nó sẽ thúc đẩy nhapạ khẩu. Nhiều khi để tránh được sự độc quyền, tạo ra môi
trường cạnh tranh lành mạnh khuyến khích hoạt động xuất nhập khẩu hiện nay.
5.1.6. Hệ thống giao thông vận tải và thông tin liên lạc
Hoạt động nhập khẩu nói chung không thể tách rời hoạt động vận chuyển
và thông tin liên lạc. Với một hệ thống thông tin liên lạc nhanh nhậy, rộng khắp
và hệ thống giao thông thuận tiện an toàn cho phép các doanh nghiệp tận dụng
được các cơ hội kinh doanh, tận dụng được thời cơ làm đơn giản hoá hoạt động
nhập khẩu, giảm bớt được các chi phái và rủi ro, nâng cao tính kịp thời, nhanh
gọn trong quá trình nhập khẩu, tăng vòng quay của vốn.
Ngược lại khi hoạt động nhập khẩu phát huy được tính hiệu quả thì nó sẽ
góp phần làm cho sản xuất trong nước phát triển, tăng thu ngân sách, từ đó nhà
nước có điều kiện hơn để đầu tư cải tạo, nâng cấp hệ thống giao thông vận tải và
giao tin liên lạc phục vụ nhu cầu phát triển của nền kinh tế quốc dân.
5.1.7. Hệ thống tài chính ngân hàng
Hệ thống tài chính ngân hàng có vai trò quan trọng trong quản lý, cung
cấp vốn và thanh toán nên nó can thiệp tới tất cả các hoạt động của tất cả các
doanh nghiệp trong nền kinh tế, dù doanh nghiệp đó lớn hay nhỏ hay ở bất cứ
thành phần kinh tế nào. Hệ thống ngân hàng cung cấp vốn, giúp các doanh
nghiệp trong nghiệp vụ thanh toán quốc tế và các cảnh báo cho doanh nghiệp
khi thực hiện hợp đồng nhập khẩu. Các mối quan hệ, uy tín, nghiệp vụ thanh
toán liên ngân hàng của ngân hàng rất thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia
vào hoạt động nhập khẩu đảm bảo được lợi ích của mình.
Khi hoạt động nhập khẩu nói trên phát triển thì nó góp phần làm tăng
doanh thu cho các ngân hàng, ngoài ra nó còn tạo điều kiện cho hệ thống ngân
hàng có thực tiễn kiểm chứng chất lượng hoạt động của mình, từ đó có các biện
pháp tích cực để không ngừng nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng.
5.1.8. Những biến động của thị trường trong và ngoài nước
Hoạt động kinh doanh nhập khẩu là chiếc cầu nối giữa sản xuất trong
nước với thị trường quốc tế và ngược lại. Nó tạo ra sự phù hợp, gắn bó và phản
ánh sự tác động qua lại giữa hai thị trường. Khi có sự thay đổi trong giá cả, nhu

27
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
cầu thị trường về một mặt hàng ở thị trường trong nước thì ngay lập tức có sự
thay đổi lượng hàng nhập khẩu. Cũng như vậy, thị trường các nước ngoài quyết
định sự thoả mãn các nhu cầu trong nước. Sự biến động của nó về khả năng
cung cấp sản phẩm mới, về sự đa dạng của hàng hoá, địa vị cũng được phản ánh
qua chiếc cầu này để tác động lên thị trường nội địa.
Ngoài các yếu tố kể trên, sự biến động của môi trường chính trị, văn hoá,
xã hội, khoa học kỹ thuật, tự nhiên... đều tác động đến hoạt động nhập khẩu và
một ví dụ gần đây là việc xoá bỏ cấm vận với Việt Nam của chính quyền Bill
Clinton đã có tác dụng thúc đẩy thương mại trao đổi giữa hai nước lên cao, ở thị
trường Việt Nam đã có rất nhiều thương hiệu xuất xứ từ Mỹ, mà trong đó hoạt
động nhập khẩu đóng vai trò chủ yếu. Nói chung, những nhân tố này là khách
quan mà bản thân doanh nghiệp chỉ có thể nhận thức và đưa ra phương hướng
kinh doanh cho phù hợp với chúng chứ không thể tự mình tác động làm biến đổi
chúng được.
5.2. Nhân tố chủ quan
Ngoài những nhân tố khách quan, doanh nghiệp có thể dựa vào các lợi thế
của mình để hạn chế phần nào ảnh hưởng của môi trường, để khai thác các cơ
hội. Sự thích ứng như vậy cũng phụ thuộc rất nhiều vào các nhân tố chủ quan.
5.2.1. Nguồn nhân lực
Đây là nhân tố chủ quan quan trọng nhất vì con người sẽ quyết định toàn
bộ quá trình sản xuất kinh doanh, đặc biệt trong điều kiện doanh nghiệp là đơn
vị kinh doanh nhập khẩu nên đội ngũ cán bộ nắm chắc được chuyên môn nghiệp
vụ nhập khẩu sẽ đem lại tác dụng rất lớn trong sự thành công trong kinh doanh.
Nó giúp tiết kiệm thời gian giao dịch, tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu
thuận tiện, tiêu thụ nhanh hàng nhập khẩu tránh để đọng vốn... Khi mọi nhân
viên trong doanh nghiệp đều có tinh thần trách nghiệm, đều có tác phong làm
việc nghiêm túc thì sẽ đem lại hiệu quả rất lớn. Và ngược lại, khi hiệu quả hoạt
động nhập khẩu được nâng cao thì nguồn nhân lực trong công ty đó lại có điều
kiện tốt hơn để hoàn thiện và nâng cao trình độ.
5.2.2. Vốn kinh doanh

28
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Đây cũng là nhân tố quan trọng vì lĩnh vực kinh doanh nhập khẩu đòi hỏi
một lượng tiền mặt và ngoại tệ lớn để thanh toán cho các đối tác trong nước và
nước ngoài. nếu thiếu vốn thì qúa trình nhập khẩu không thực hiện được, rất có
thể sẽ dẫn đến mất thị trường, mất khách hàng và cơ hội kinh doanh. Ngược lại,
quá trình kinh doanh nhập khẩu, với sự trợ giúp của nguồn vốn đầy đủ, sẽ có
hiệu quả hơn, từ đó đem lại tích luỹ cho doanh nghiệp, bổ sung thêm nguồn vốn
kinh doanh. Chúng có quan hệ qua lại, mật thiết với nhau, và nếu được kết hợp
hài hoà sẽ làm cho doanh nghiệp không ngừng phát triển.
5.2.3. Trình độ tổ chức quản lý
Trong điều kiện nền kinh tế thị trường có sự điều tiết quản lý vĩ mô của
nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa thì yếu tố quản lý trong doanh
nghiệp không thể không được chú trọng. Vì trong điều kiện cạnh tranh khốc liệt,
nếu người quản lý không sáng suốt tất yếu sẽ gặp những thất bại trong kinh
doanh. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi mà đã và đang sẽ có nhiều doanh
nghiệp tham gia vào lĩnh vực xuất nhập khẩu, với những tiềm lực vô cùng mạnh
mẽ. Điều này càng đòi hỏi đội ngũ lãnh đạo, quản lý phải linh hoạt, nhạy bén, để
có thể chớp thời cơ, vượt qua những nguy cơ trong kinh doanh để đem lại thành
công cho doanh nghiệp.
Trong tổ chức, quản lý cần coi trọng khâu nhập khẩu hàng đầu vào và tiêu
thụ hàng nhập khẩu. Đối với khâu mua hàng (nhập khẩu) nếu cán bộ có trình độ
tổ chức quản lý tốt sẽ mua được đúng hàng, đúng thời điểm, đúng yêu cầu. Còn
ở khâu tiêu thụ thì sẽ giúp công ty nhanh chóng bán hết hàng nhập, thu hồi vốn
nhanh để tiếp tục đầu tư. Ngược lại, tổ chứuc tốt khâu trên sẽ đem lại hiệu quả
cho hoạt động nhập khẩu, từ thực tế đó, trình độ tổ chức quản lý trong nhập
khẩu sẽ được nâng lên thông qua sự phát triển nguồn nhân lực trong doanh
nghiệp.

29
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
CHƯƠNG II
HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU VÀ HIỆU QUẢ KINH DOANH NHẬP
KHẨU CỦA CÔNG TY SẢN XUẤT KINH DOANH XUẤT NHẬP KHẨU
(PROSIMEX) - BỘ THƯƠNG MẠI

I. GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY SẢN XUẤT KINH DOANH


XUẤT NHẬP KHẨU (PROSIMEX) - BỘ THƯƠNG MẠI
1. Giới thiệu chung về Công ty
Công ty sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu là một doanh nghiệp nhà
nước, có tư cách pháp nhân, được nhà nước giao vốn và tự hạch toán kinh
doanh. Doanh nghiệp có nhiệm vụ sử dụng hiệu quả, bảo toàn và phát triển vốn
được giao có quyền và nghĩa vụ dân sự, tự chịu trách nhiệm về hoạt động kinh
doanh trong phạm vi vốn do nhà nước giao cho Công ty.
Tiền thân Công ty sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu là một cơ sở tăng
gia của Bộ Thương mại cũ đã có từ hơn 20 năm trước. Sau nhiều năm phấn đấu
và phát triển không ngừng, bằng quyết định 778/KTĐN/TCCB ngày 25 tháng 11
năm 1989 của Bộ Kinh tế Đối ngoại (nay là Bộ Thương mại) Công ty sản xuất
kinh doanh xuất nhập khẩu đã được thành lập và hoạt động theo điều lệ đã được
Bộ Kinh tế Đối ngoại phê duyệt theo quyết định số 55/KTĐN/TCCB ngày
12/2/1990.
Ngày 25/5/1999, theo quyết định của Bộ Thương mại số 0626/1999/QĐ-
BTM, công ty được đổi tên thành Công ty sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu.
* Tên công ty Công ty sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu (Prosimex) –
Bộ Thương mại.
* Tên giao dịch quốc tế: Import-Export Production and Trading
Corporation (Prosimex)
* Trụ sở chính Khương Đình- Thanh Xuân- Hà Nội.
* Điện thoại: 8.583.672 – 8.584.578
* Fax: 84(4)8.585.009
* Vốn điều lệ ban đầu: 5.135.000.000 VNĐ
Trong đó: - Vốn cố định: 2.227.000.000 VNĐ

30
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
- Vốn lưu động: 2.908.000.000 VNĐ
Đăng ký kinh doanh số 108296 do trọng tài kinh tế cấp ngày 30/4/1993.
* Về ngành nghề kinh doanh:
Ngành ngoại thương, nghề sản xuất và gia công hàng xuất khẩu, kinh
doanh xuất khẩu, nhập khẩu hàng may mặc, dệt thủ công mỹ nghệ, nông lâm
sản, kim khí, điện máy, hàng tiêu dùng và các loại vật tư sản xuất, vật liệu xây
dựng, phương tiện vận tải, hải sản, thiết bị máy móc phụ tùng.
Công ty được xây dựng trên khu đất rộng khoảng 10.500 m2 trong đó
gồm 2.000 m2 nhà 3 tầng là nơi làm việc của các phòng ban, 5.500 m2 nhà
khung để sản xuất, 2.000 m2 dùng làm nhà kho và 1.000 m2 để làm vườn cây và
khu vui chơi giải trí của CBCNV.
Về vị trí địa lý, Công ty không có điều kiện thuận lợi gì đáng kể. Phía
Tây nam của công ty là đường Kim Giang và sông Tô Lịch, phía Bắc và phía
Tây tiếp giáp với khu dân cư phường Khương Trung. Tuy đây là cầu nối giao
thông giữa nội và ngoại thành nhưng đường đi hơi nhỏ và hay xảy ra tình trạng
tắc nghẽn giao thông. Vì vậy, công ty gặp khó khăn trong việc vận chuyển hàng
hoá cũng như việc đi lại làm việc của CBCNV. Nhưng đây là khu vực có trật tự
an ninh tốt nên việc bảo quản tài sản của công ty không gặp khó khăn.
Trong những năm qua, từ một đơn vị sản xuất nhỏ, Công ty đã không
ngừng phấn đấu vươn lên về các mặt sản xuất, gia công, cung ứng và chế biến
hàng xuất khẩu. Bằng nguồn vốn tự tích luỹ của mình, đến nay, Công ty đã có
một cơ sở vật chất ổn định đảm bảo cho hoạt động sản xuất gia công và kinh
doanh XNK.
Với mục đích kinh doanh là tăng nguồn thu lợi nhuận qua kinh doanh để
đầu tư mở rộng cho sản xuất. Prosimex luôn xác định chiến lược phát triển của
công ty là giữ vững và phát triển sản xuất, đảm bảo tình hình chủ động trong
kinh doanh.
Do công ty là đơn vị nhà nước và công ty trực tiếp hoạt động kinh doanh,
sự tồn tại và phát triển của công ty chủ yếu dựa vào năng lực của công ty. Do
vậy, công ty trực tiếp tìm khách hàng trong và ngoài nước sao cho đảm bảo hoạt

31
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
động kinh doanh của doanh nghiệp không bị gián đoạn. Nhờ sự phát triển đi lên,
Công ty được nhiều khách hàng trong và ngoài nước biết tới và trở thành những
khách hàng tiềm năng và thường xuyên của Công ty.
Xét một cách tổng quát, Công ty sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu
PROSIMEX được thành lập chính là để tổ chức sản xuất, gia công hàng xuất
khẩu và kinh doanh nhập khẩu góp phần tăng thu nhập ngoại tệ cho nhà nước,
tăng cường cơ sở vật chất cho Công ty, góp phần giải quyết cho người lao động
và nâng cao đời sống cho cán bộ công nhân viên trong Công ty.
Công ty tự mình xây dựng và tổ chức thực hiện các kế hoạch sản xuất,
kinh doanh của Công ty theo quy chế hiện hành để thực hiện mục đích và nội
dung hoạt động của Công ty, tự tạo nguồn vốn bảo đảm tự trang trải về tài chính
cho hoạt động kinh doanh của Công ty, quản lý và sử dụng các nguồn vốn theo
đúng chế độ và hiệu quả kinh tế, nghiên cứu khả năng sản xuất, nhu cầu thị
trường trong nước và quốc tế để cải tiến và áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ
thuật nhằm nâng cao chất lượng, số lượng và chủng loại của sản phẩm do Công
ty sản xuất và kinh doanh. Thực hiện nghiêm chỉnh các hợp đồng và các văn bản
mà Công ty đã ký, chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Công ty theo quy chế hiện hành
của Nhà nước và Bộ Thương mại.

32
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

2. Hệ thống tổ chức của Công ty


Sơ đồ tổ chức bộ máy hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty
Hình 1: Sơ đồ tổ chức bộ máy hoạt động của Công ty Prosimex.

Tổng giám đốc

Phó tổng giám đốc Chi nhánh Phó Tổng giám đốc
sản xuất kinh doanh PROSIMEX tại TP. hành chính đoàn thể
HCM

Phòng XNK1 Chi nhánh Phòng tổ chức hành


PROSIMEX tại chính
TP.Hải Phòng

Phòng XNK 2
Phòng tài chính kế
Chi nhánh
toán
PROSIMEX tại tỉnh
Phòng XNK 3 Quảng Ninh

Ban xuất khẩu lao


Văn phòng đại diện động và dịch vụ đầu
Phòng XNK 4
của PROSIMEX tại tư
Liên Bang Nga

Phòng XNK 5 Văn phòng Đảng uỷ


Văn phòng đại diện công ty PROSIMEX
của PROSIMEX tại
Hoa Kỳ
Xí nghiệp may xuất
khẩu PROSIMEX Công đoàn, đoàn
thanh niên cộng sản
Công ty liên doanh HCM
Phòng Nghiệp vụ HANTEX
tổng hợp

( Nguồn: Phòng Tổ chức Hành chính Công ty Prosimex)

33
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
a. Ban giám đốc:
Đứng đầu Công ty là giám đốc công ty. Giám đốc Công ty do Bộ Thương
mại bổ nhiệm hoặc miễn nhiệm.
Người điều hành các hoạt động của Công ty theo chế độ thủ trưởng và đại
diện cho quyền lợi và nghĩa vụ Công ty trước pháp luật và cơ quan quản lý nhà
nước. Giúp việc cho Giám đốc công ty gồm hai Phó Giám đốc chịu trách nhiệm
trước Giám đốc Công ty về lĩnh vực công tác được giao do Giám đốc Công ty đề
nghị và Bộ Thương mại bổ nhiệm hoặc miễn nhiệm.
b. Phòng nghiệp vụ tổng hợp:
Giúp lãnh đạo Công ty lập kế hoạch hoạt động, tham mưu cho Giám đốc
tổ chức thực hiện hạch toán kế hoạch quản lý hoạt dộng kinh doanh của công ty.
Nghiên cứu và nắm bắt những biến động của thị trường để có những biện pháp,
phương thức kinh doanh phù hợp nhằm đạt hiệu quả cao nhất. Hướng dẫn các
đơn vị trực thuộc về nghiệp vụ và thực hiện nhiệm vụ được giao, tổng hợp báo
cáo định kỳ và liên hệ xin chỉ tiêu và hạn ngạch.
c. Phòng tổ chức hành chính:
Giúp Ban giám đốc về tổ chức tiền lương, quy hoạch cán bộ nghiên cứu
đề xuất sắp xếp bổ sung, bố trí cán bộ cho phù hợp với bộ máy quản lý của Công
ty. Tham mưu cho Giám đốc trong việc nâng bậc lương hàng năm cho cán bộ
công nhân viên. Công tác khen thưởng xử lý kỷ luật lao động, ký kết hợp đồng,
quản lý lao động. Giải quyết các chế độ chính sách cho người lao động.Thực
hiện chính sách đối với cán bộ công nhân viên về hợp đồng lao động, đào tạo
bồi dưỡng CBCNV, giải quyết chế độ hưu trí, mất sức. Soạn thảo văn bản quy
chế Công ty, hướng dẫn và tổ chức học tập, và tổ chức thực hiện các chủ trương
đường lối của Đảng và nhà nước và các nghị quyết do Công ty đề ra.
d. Phòng tài chính kế toán:
Là phòng có nhiệm vụ tham mưu cho Giám đốc, Công ty về lĩnh vực quản
lý nguồn vốn và sử dụng nguồn vốn trong sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu.
Quan hệ với Bộ Tài chính về nộp ngân quỹ và thủ tục pháp lý về tài chính cho
ngân hàng để huy động vốn cho sản xuất kinh doanh, tham mưu cho giám đốc

34
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
lập các kế hoạch tổ chức thu chi ngân quỹ. Hướng dẫn các đơn vị trực thuộc
thực hiện tốt các chính sách quy định về công tác tài chính kế toán theo đúng
chế độ nhà nước.
e. Khối kinh doanh:
Hiện nay công ty có 5 phòng kinh doanh xuất khẩu, mỗi phòng chuyên
sâu một số mặt hàng nhất định, ngoài ra còn có Ban xuất khẩu lao động và dịch
vụ đầu tư. Có một Xí nghiệp may xuất khẩu, công ty liên doanh Hantex, có 3 chi
nhánh tại các tỉnh thành phố và 2 chi nhánh tại Liên Bang Nga và Hoa Kỳ:
- Chi nhánh tại TP.HCM
- Chi nhánh tại Quảng Ninh
- Chi nhánh tại Hải Phòng
f. Khối sản xuất:
+ Phân xưởng may thuê và kiểm tra sản phẩm may xuất khẩu.
+ Phân xưởng lắp ráp.
+ Phân xưởng sản xuất đinh và phụ liệu sản xuất.
Nhiệm vụ của khối sản xuất là sản xuất, lắp ráp, chế biến,... ra các sản
phẩm hoàn chỉnh nhằm phục vụ cho hoạt động xuất khẩu. Ngoài ra, khối sản
xuất còn thực hiện nhiệm vụ sửa chữa, lắp ráp, gia công những hàng hoá nhập
khẩu từ nước ngoài để tiêu thụ trên thị trường nội địa hoặc tái xuất khẩu ra nước
ngoài. Đây là một bộ phận có đông đảo cán bộ công nhân viên nhất trong toàn
Công ty. Khối sản xuất hiện có hơn 170 cán bộ công nhân viên. Mặc dù vậy,
trình độ của cán bộ công nhân viên trong bộ phận này chưa cao.
3. Hoạt động của Công ty
a. Chức năng hoạt động của Công ty:
Tổ chức sản xuất gia công hàng xuất khẩu nhằm khai thác và kinh doanh
nguồn hàng xuất khẩu. Góp phần tăng thu ngoại tệ cho Nhà nước, tăng cường cơ
sở vật chất của Công ty và nâng cao đời sống của cán bộ công nhân viên trong
công ty.
b. Nội dung hoạt động của Công ty:
- Tổ chức sản xuất gia công hàng xuất khẩu.

35
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
- Liên doanh, liên kết hợp tác đầu tư sản xuất với các tổ chức kinh tế trong
nước và nước ngoài để sản xuất hàng xuất khẩu.
- Tổ chức kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu (kể cả nhận uỷ thác xuất nhập
khẩu) những sản phẩm do xí nghiệp sản xuất, gia công. Đối với các sản phẩm do
liên doanh liên kết hợp tác đầu tư sản xuất sẽ do Bộ Thương mại xem xét quyết
định việc xuất nhập khẩu. Những mặt hàng xuất nhập khẩu của Công ty là
những mặt hàng đã được đăng ký kinh doanh và được Bộ phê duyệt từng năm.
- Thực hiện các dịch vụ có liên quan trong phạm vi hoạt động sản xuất,
kinh doanh của Công ty.
c. Nhiệm vụ của Công ty:
- Xây dựng và tổ chức thực hiện các kế hoạch sản xuất kinh doanh của
Công ty theo quy chế hiện hành. Để thực hiện mục đích và nội dung hoạt động
của Công ty đã được quy định.
- Tự tạo nguồn vốn, bảo đảm tự trang trải về tài chính cho hoạt động sản
xuất kinh doanh của Công ty. Quản lý và sử dụng các nguồn vốn theo đúng chế
độ và có hiệu quả.
- Nghiên cứu khả năng sản xuất, nhu cầu thị trường trong nước và Quốc tế
để cải tiến, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật nâng cao chất lượng, số lượng và
chủng loại các sản phẩm do Công ty sản xuất kinh doanh.
- Tuân thủ các chính sách, chế độ và pháp luật của Nhà nước có liên quan
đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của Công ty. Thực hiện nghiêm chỉnh cac
hợp đồng và các văn bản mà Công ty đã ký kết.
- Quản lý chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Công ty theo quy chế hiện hành
của Nhà nước và Bộ Thương mại.
d. Quyền hạn của Công ty:
- Được quyền chủ động trong giao dịch, đàm phán, ký kết và thực hiện
các hợp đồng mua bán ngoại thương, hợp đồng kinh tế và các văn bản về hợp
tác, liên doanh liên kết về các lĩnh vực thuộc nội dung hoạt động của Công ty,
với các tổ chức, cá nhân ở trong và ngoài nước.

36
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
- Được vay vốn (kể cả ngoại tệ) và huy động vốn dưới mọi hình thức, với
tất cả các thành phần kinh tế.
- Được tham gia hội chợ, triển lãm quảng cáo về hàng hoá trong nước và
ngoài ngoài nước.
- Được cử cán bộ của Công ty ra nước ngoài hoặc mời khách hàng nước
ngoài vào Việt Nam để tiến hành những nội dung hoạt động của Công ty theo
quy định hiện hành của nhà nước và Bộ Thương mại.
e. Trách nhiệm của đơn vị kinh doanh:
- Điều hành mọi hoạt động của đơn vị mình theo đúng pháp luật, chức
năng, nhiệm vụ, nội dung quy chế của Công ty. Hoạt động có hiệu quả đóng góp
nhiều cho Công ty, bảo toàn và phát triển được vốn.
- Được giám đốc Công ty uỷ quyền (bằng văn bản) cho từng phương án
và hợp đồng cụ thể.
- Được chủ động áp dụng các biện pháp có lợi nhất để kinh doanh đạt hiệu
quả cao nhất. Phải có phương án trình Giám đốc Công ty phê duyệt.
- Chủ động cử cán bộ đi công tác nhằm thực hiện tốt kế hoạch công tác
hoặc hợp đồng dịch vụ đã được Giám đốc Công ty phê duyệt, được đề xuất cử
cán bộ đi công tác nước ngoài.
4. Tình hình nhân sự
Năm 2002 Công ty có 317 cán bộ công nhân viên. Trong những xưởng
sản xuất, phần lớn là những công nhân. Tuy nhiên, ở các phòng ban chức năng,
đa phần cán bộ công nhân viên ở đây đều có trình độ khá cao và khá đồng đều.
Về trình độ của CBCNV trong công ty có thể mô tả ở bảng dưới đây:
Bảng 1: Tình hình nhân sự trong Công ty sản xuất kinh doanh XNK
(Đơn vị: người)
Trình độ Nam Nữ
Trung học 112 60
Trung cấp và cao đẳng 35 25
Đại học 39 31
Trên đại học 13 2
Tổng số 199 118

37
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
(Nguồn: Phòng Tổ chức Hành chính Công ty sản xuất kinh doanh XNK)
5. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty sản xuất kinh doanh
xuất nhập khẩu Prosimex
* Kinh doanh xuất khẩu:
- Hàng may mặc: áo sơ mi nam nữ, bộ quần áo thể thao, quần áo trẻ em,
áo Jacket, găng tay.
- Hàng thuê ren: Rèm cửa, khăn bàn thuê, ga trải giường....
- Hàng lâm sản: Quế, hồi
- Hàng nông sản: Gạo, cà phê, tiêu, lạc nhân, sắn lát, đậu xanh, ngô hạt....
- Hàng thủ công mỹ nghệ: Mây tre, gốm sứ
- Hàng hoá khác: Cao su, dầu cọ, đậu vàng, quặng Cromit, nhôm thỏi,
chiếu cói, dép túi, thảm len, đay.
* Kinh doanh nhập khẩu:
- Sắt thép các loại, dây đồng.
- Hàng tiêu dùng: mỹ phẩm, xe máy, vòng bi, xích công nghiệp.
- Vật tư nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất và gia công hàng xuất khẩu:
Vải, phân bón, xút, giấy Duplex, giấy Coucher, bông Acetate, cáp điện, gạch
men, linh kiện máy tính, chậu rửa, thiết bị vệ sinh, giống cây trồng.
- Phương tiện vận tải: Xe ôtô
- Tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu các loại hàng hoá khác.
* Những dịch vụ kinh doanh khác:
- Gia công cho nước ngoài: Hàng may mặc, thuê ren.
- Hợp tác liên doanh, liên kết, xuất khẩu lao động
Công ty sẵn sàng hợp tác liên doanh, liên kết với các đơn vị kinh tế, cơ
quan khoa học, đào tạo trong và ngoài nước.
Công ty ra đời và phát triển hoàn toàn dựa vào chính khả năng và sự cố
gắng của mình. Tiền thân của Công ty chỉ là cơ sở sản xuất, tăng gia, chăn nuôi
để cải thiện đời sống cho CBCNV văn phòng Bộ từ những năm 1970 đến tháng
11/1989 được thành lập chính thức. Vì vậy, cơ sở vật chất ban đầu rất thiếu
thốn. Tổng số vốn ban đầu chỉ khoảng 3.785 triệu đồng mà chủ yếu là tài sản cố

38
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
định (ôtô, máy sản xuất và nhà xưởng đất đai). Năm 1990 năm hoạt động đầu
tiên, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 3,214 triệu USD, trong đó xuất khẩu 1,786
triệu USD và nhập khẩu 1,428 triệu USD. Mặt hàng xuất khẩu những năm trước
(1991, 1992, 1993) chủ yếu là áo Kimono, ga trải giường, tơ tằm trả nợ cho các
nước thuộc Liên Xô cũ. Từ khi Liên Xô và các nước Đông Âu tan rã, thị trường
này gần như không còn nữa, xuất khẩu trả nợ theo hiệp định giảm xuống còn
800.000 USD.
Cùng với sự tăng trưởng về kim ngạch xuất nhập khẩu, Công ty đã chú
trọng việc mở rộng sản xuất, đầu tư thêm trang thiết bị, máy móc cho sản xuất,
tìm kiếm bạn hàng và chú trọng vào các mặt hàng truyền thống như thuê ren,
may mặc, nông sản. Năm 1993, Công ty đã liên doanh với tập đoàn
VANLAACK của Đức, thành lập Công ty liên doanh May mặc xuất khẩu Hà
Nội (HANTEX), giải quyết việc làm cho gần 300 công nhân và hàng năm đều
mang lại lợi nhuận cho Công ty.
II. PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ NHẬP KHẨU CỦA CÔNG TY
1. Khái quát về hoạt động nhập khẩu của Công ty Prosimex
a. Thị trường nhập khẩu của Công ty
Nhìn chung so với thị trường xuất khẩu, thị trường nhập khẩu của Công ty
rộng hơn với các loại mặt hàng nhập khẩu đa dạng hơn. Trước đây, Công ty chủ
yếu nhập khẩu từ các nước Đông Âu và Liên Xô cũ. Đây là thị trường truyền
thống của Công ty và các hợp đồng nhập khẩu được ký kết giữa chính phủ các
nước XHCN với nhau, Công ty chỉ đứng ra nhận nhiệm vụ nhập khẩu hàng về.
Mọi vấn đề khác liên quan đến hàng nhập khẩu đã có nhà nước lo.
Tuy nhiên, trong điều kiện mới, thị trường nhập khẩu của Công ty cũng
thay đổi rất lớn. Các thị trường nhập khẩu lớn nhất của Công ty hiện nay là Nhật
Bản, Tây Âu và Hoa Kỳ.
Bảng 2: Thị trường nhập khẩu của Công ty Prosimex.
(Đơn vị tính: 1000 USD)
STT Thị trường Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002
1 Nhật Bản 6.500 6.975 8.762
2 EU 5.443 6.005 5.892
39
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
3 Mỹ 2.389 3.796 6.027
4 Trung Quốc 2.009 2.334 2.128
5 ASEAN 4.200 4.124 4.932
6 Đông Âu 1.798 1.032 1.457
7 Các TT khác 1.308 1.475 1.988
Tổng cộng 19.447 25.741 31.186
(Nguồn: Phòng Tài chính Kế toán Công ty sản xuất kinh doanh XNK)
Đối với thị trường Nhật Bản. Đây thị trường Công ty đã có quan hệ xuất
nhập khẩu từ khá lâu. Hàng nhập khẩu từ thị trường này hẫu như là các loại máy
móc, thiết bị phục vụ tiêu dùng và sản xuất. Chất lượng hàng nhập từ Nhật luôn
rất cao. Tuy nhiên, giá cả của chúng cũng luôn cao hơn hẳn so với các loại hàng
cùng loại từ các thị trường khác. Tốc độ tăng giá trị hàng nhập từ Nhật Bản khá
đều qua những năm qua.
Thị trường EU cũng là một thị trường lớn mà Công ty có quan hệ làm ăn.
Đây là thị trường xuất khẩu lớn của Công ty. Đây cũng là thị trường Công ty
nhập khẩu khá nhiều. Các loại mặt hàng mà Công ty nhập khẩu chủ yếu là máy
móc thiết bị có chất lượng cao, phương tiện vận tải, các loại vật liệu cao cấp....
Bên cạnh Nhật Bản và EU, giá trị hàng hoá nhập khẩu từ thị trường Hoa
Kỳ tăng rất nhanh trong những năm gần đây. Đây là kết quả của Hiệp định
Thương mại được ký kết giữa hai nước. Chắc chắn trong tương lai, đây sẽ là thị
trường xuất nhập khẩu lớn nhất của Công ty. Tuy nhiên, có rất nhiều khó khăn
khi xuất khẩu hàng hoá sang thị trường này. Còn đối với nhập khẩu thì mọi việc
dường như rất thuận lợi.
Ngoài ra, Công ty còn nhập khẩu từ Trung Quốc, ASEAN, và nhiều nước
khác trên thế giới. Trong khối ASEAN, Singapore là nước có kim ngạch xuất
nhập khẩu lớn nhất đối với Công ty.
b. Các mặt hàng nhập khẩu của Công ty.
Tình hình biến động về giá trị một số mặt hàng có thể thấy rõ ở bảng trên.
Nguyên nhân là do thị trường tiêu thụ hàng nhập khẩu ở trong nước là khá bấp
bênh. Nhu cầu về hàng nhập khẩu ở trong nước thay đổi liên tục theo thời gian.
Công ty cũng chỉ nhập khẩu những mặt hàng có nhu cầu thực sự là việc tiêu thụ

40
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
nhanh chóng mặt hàng đó là khá chắc chắn. Tổng kim ngạch nhập khẩu của
Công ty tăng nhanh qua từng năm. Đây là một điều rất đáng mừng. Công ty luôn
có những phương án kinh doanh hợp lý dù có nhiều biến động về nguồn hàng,
giá cả trên thị trường thế giới.

Bảng 3: Các mặt hàng nhập khẩu của Công ty Prosimex.


(Đơn vị: 1000 USD)
Chỉ tiêu Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002
Máy móc thiết bị 2.200 1.730 6.636
Sắt thép các loại 2.820 2.950 3.400
Dầu cọ tái xuất khẩu 2.947 9.800 7.700
Hàng tiêu dùng 4.300 5.150 4.700
Phương tiện vận tải 5.200 5.300 5.400
Hàng hoá khác 1.980 811 3.350
Tổng số 19.447 25.741 31.186
(Nguồn: Phòng Tài chính Kế toán Công ty sản xuất kinh doanh XNK)
Thép không gỉ, ôtô, máy xây dựng và các thiết bị tiêu dùng luôn giữ vai
trò chủ chốt trong cơ cấu hàng nhập của Công ty.
2. Phân tích đánh giá hiệu quả nhập khẩu của Công ty
Hiệu quả là tiêu chuẩn quan trọng (có thể là nguồn quan trọng nhất) để
đánh giá kết quả kinh doanh ngoại thương.
Trong những năm qua, cùng với sự cố gắng nỗ lực thực hiện kế hoạch đề
ra, Công ty có quan tâm đến các chỉ tiêu hiệu quả hoạt động kinh doanh. Tuy
nhiên, Công ty chưa cân nhắc đánh giá về kết quả thực hiện từng chỉ tiêu hiệu
quả kinh doanh (cả chỉ tiêu phản ánh về số lượng, cả chỉ tiêu về chất lượng) để
xác định chỉ tiêu nào đảm bảo hiệu quả kinh doanh, chỉ tiêu nào chưa đảm bảo
được yêu cầu. Trên cơ sở đó có các biện pháp thích hợp.
Là một công ty chuyên kinh doanh xuất nhập khẩu, kim ngạch nhập khẩu
chiếm tỷ trọng tương đối lớn trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu. Vì vậy, để

41
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
đánh giá hiệu quả nhập khẩu cần phải tiến hành phân tích đánh giá các chỉ tiêu
hiệu quả nhập khẩu của Công ty.
2.1. Chỉ tiêu lợi nhuận nhập khẩu và tỷ suất lợi nhuận
Tỷ suất lợi nhuận nhập khẩu của Công ty được tính bằng cách lấy lợi
nhuận nhập khẩu chia cho chi phí nhập khẩu. Tỷ suất lợi nhuận là một chỉ tiêu
dùng để đánh giá hiệu quả kinh doanh thông qua việc một đồng chi phí bỏ ra
mang lại bao nhiêu đồng lợi nhuận. Chỉ tiêu lợi nhuận theo chi phí của hoạt
động nhập khẩu của công ty PROSIMEX được phản ánh ở bảng 7 như sau:

42
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

Bảng 4: Tỷ suất lợi nhuận nhập khẩu của Công ty Prosimex

(Đơn vị tính: 1000 USD)


Chỉ tiêu Năm 1999 Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002
Doanh thu nhập khẩu 19822,3 21105,9 27345,7 33179,2
Chi phí nhập khẩu 19.765 21.037 27.231 32.987
Lợi nhuận nhập khẩu 57,3 68,9 114,7 192,2
Tỷ suất lợi nhuận (%) 0,29 0,33 0,42 0,58
(Nguồn: Phòng Kế toán Tài chính + Tự tính toán )
Qua bảng trên ta thấy doanh lợi nhập khẩu của Công ty liên tục tăng, năm
sau cao hơn năm trước. Năm 2002 đạt 192.200 USD tăng so với năm 2001 là
77.500 USD. Tỷ suất lợi nhuận của Công ty tăng qua từng năm, năm sau cao
hơn năm trước. Điều đó có nghĩa là tốc độ tăng lợi nhuận cao hơn tốc độ tăng
chi phí. Năm 2002, tỷ suất lợi nhuận của Công ty là 0,58, gấp 2 lần tỷ suất lợi
nhuận năm 1999. Đây là một tỷ suất tương đối cao so với những công ty hoạt
động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu tại Việt Nam. Cùng với thời gian, các hình
thức kinh doanh nhập khẩu của Công ty thay đổi theo hướng tích cực khiến cho
tỷ suất lợi nhuận tăng nhanh. Hình thức kinh doanh nhập khẩu uỷ thác giảm dần
trong cơ cấu hàng nhập khẩu và điều đó làm tăng tỷ suất nhập khẩu. Mặt khác,
sự biến động về giá cước phí (chi phí vận chuyển hàng hoá) theo hướng tích cực
cũng khiến cho lơị nhuận của Công ty thu được nhiều hơn.
Công ty đã biết tận dụng thế mạnh về vốn, lao động và kinh nghiệm kinh
doanh để khắc phục khó khăn, tạo ra các mối quan hệ tốt đẹp với các bạn hàng,
tạo uy tín trên trường quốc tế.
2.2. Chỉ tiêu doanh lợi doanh thu nhập khẩu của Công ty
Tỷ suất doanh lợi doanh thu được tính bằng cách lấy lợi nhuận nhập khẩu
chia cho doanh thu nhập khẩu. Điều đó có nghĩa là với một đồng doanh thu nhập
khẩu thì sẽ tạo được bao nhiêu đồng lợi nhuận nhập khẩu. Có thể thấy khái quát
về chỉ tiêu này của Công ty qua bảng 8.
Doanh thu nhập khẩu của Công ty nhìn chung tăng liên tục trong vài năm
vừa qua thể hiện khả năng kinh doanh ngày càng tăng, doanh thu tăng thể hiện

43
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
sự mở rộng thị trường, đa dạng hoá các hình thức kinh doanh, mặt hàng. Doanh
thu nhập khẩu năm 2002 là 33.179.200 USD tăng 5.833.500 USD.
Tỷ suất doanh lợi doanh thu nhập khẩu đều tăng đều trong các năm 2000,
2001, 2002 thể hiện khả năng kinh doanh của Công ty rất tốt. Cả doanh thu và tỷ
suất lợi nhuận doanh thu tăng làm cho lợi nhuận của Công ty tăng rất cao.
Năm 1999, tỷ suất doanh lợi doanh thu của Công ty là 0,289% nhưng năm
2002, tỷ suất này tăng đến con số 0,62%. Đây là một tỷ suất rất cao.
Bảng 5: Tỷ suất doanh lợi doanh thu nhập khẩu của Công ty Prosimex.
(Đơn vị tính: 1000 USD)
Chỉ tiêu Năm 1999 Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002
Doanh thu nhập khẩu 19822,3 21105,9 27345,7 33179,2
Lợi nhuận nhập khẩu 57,3 68,9 114,7 192,2
Tỷ suất doanh lợi doanh
0,289 0,326 0,42 0,62
thu
(Nguồn: Phòng Tài chính Kế toán + Tự tính toán)
2.3. Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh nhập khẩu
Chỉ tiêu tổng hợp của Công ty là sự tổng hợp từ hai nguồn vốn cơ bản là
vốn lưu động và vốn cố định. Vốn lưu động giành cho nhập khẩu được phân
định rõ ràng. Vốn cố định ngoài việc phục vụ hoạt động nhập khẩu còn phục vụ
hoạt động xuất khẩu.
Chỉ tiêu doanh thu nhập khẩu/Vốn kinh doanh là vòng luân chuyển vốn
kinh doanh của Công ty rong năm. Số vòng luân chuyển của Công ty đạt mức
cao và có sự biến đổi không đều ở các năm. Năm 1999 đạt 3,87 vòng, năm 2000
đạt 3,96 vòng, tăng 2,3% so với năm 1999. Các năm 2001 và 2002 số vòng quay
vốn kinh doanh của Công ty đều tăng. Tuy nhiên, so với nhiều công ty thương
mại khác, số vòng luân chuyển vốn kinh doanh của Công ty là chưa cao. Điều
này chứng tỏ trong hoạt động kinh doanh vẫn còn những trở ngại, sự chậm trễ,
sự thiếu thống nhất giữa các bộ phận kinh doanh.

44
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Bảng 6: Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh nhập khẩu của Công ty
Prosimex.
(Đơn vị: 1000USD)
Chỉ tiêu Năm 1999 Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002
Vốn kinh doanh nhập khẩu 5.122 5.324 5.988 7.233
Doanh thu nhập khẩu 19822,3 21105,9 27345,7 33179,2
Lợi nhuận nhập khẩu 57,3 68,9 114,7 192,2
Lợi nhuận nhập khẩu/Vốn
1,12% 1,3% 1,92% 2,66%
kinh doanh nhập khẩu
Doanh thu nhập khẩu/Vốn
3,87 3,96 4,567 4,58
kinh doanh nhập khẩu
(Nguồn: Phòng Tài chính Kế toán + Tự tính toán)
Chỉ tiêu lợi nhuận/Vốn kinh doanh cũng có tốc độ tăng khá cao trong các
năm trở lại đây. Năm 2001, tỷ suất lợi nhuận trên vốn kinh doanh cao gấp hơn 2
lần so với năm 1999. Nguyên nhân là do lợi nhuận tăng rất nhanh trong khi vốn
kinh doanh tăng không nhiều trong suốt quá trình 4 năm liên tiếp.
Hiệu quả sử dụng vốn lưu động của Công ty có thể được phản ánh qua
bảng sau:
Bảng 7: Hiệu quả sử dụng Vốn lưu động của Công ty Prosimex.
(Đơn vị: 1000 USD)
Chỉ tiêu Năm 1999 Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002
Vốn lưu động 2.845 2.907 3.179 3.908
Doanh thu nhập khẩu 19822,3 21105,9 27345,7 33179,2
Lợi nhuận nhập khẩu 57,3 68,9 114,7 192,2
Lợi nhuận nhập khẩu/Vốn
2% 2,4% 3,6% 4,9%
lưu động
Doanh thu nhập khẩu/Vốn
6,967 7,26 8,602 8,49
lưu động
(Nguồn: Phòng Tổ chức hàng chính + Tự tính toán)
Nhìn vào bảng trên có thể thấy rõ sự tiến bộ nhanh chóng trong hiệu quả
sử dụng vốn lưu động của Công ty thời gian gần đây. Năm 1999 mức doanh lợi
trên vốn lưu động chỉ đạt mức 2% thì đến năm 2002, mức doanh lợi đã tăng lên
4,9%. Đây là chỉ tiêu tương đối cao so với nhiều công ty hoạt động trong lĩnh

45
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
vực nhập khẩu. Kết quả này có được là do Công ty đã có những thay đổi cần
thiết nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh. Vốn kinh doanh cũng được bổ sung từ
lợi nhuận thu được và những khoản khác làm cho khả năng về vốn của Công ty
là tương đối vững mạnh. Cũng với sự phát triển chung của cả nước, Prosimex
đang ngày càng chứng tỏ được khả năng của mình, đóng góp rất nhiều cho sự
tăng trưởng chung của cả nước.
Số vòng luân chuyển vốn lưu động cũng được cải thiện rất nhiều. Sự ì trệ
trong kinh doanh giảm xuống đồng nghĩa với việc vốn lưu động luân chuyển
nhiều vòng hơn trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu. Năm 2002, vốn lưu
động luân chuyển 8,49 vòng trong một năm, tăng 1,523 vòng/năm. Năm 2002,
Công ty đầu tư thêm nhiều vốn hơn cho hoạt động kinh doanh. Sự chậm trễ
trong một vài khâu khi vốn tăng lên đột ngột khiến số vòng luân chuyển giảm
sút hơn so với năm 2001.
2.4. Hiệu quả sử dụng lao động
Hiệu quả sử dụng lao động luôn là một chỉ tiêu quan trọng khi đánh giá về
hiệu quả kinh doanh. Tuy nhiên, nó cũng chỉ là một khía cạnh để đánh giá hiệu
quả kinh doanh của một doanh nghiệp. Khi xem xét đánh giá chỉ tiêu này, cần
phải đặt nó trong hoàn mối tương quan với các chỉ tiêu về vốn, về lợi nhuận, về
doanh thu... để có cái nhìn chính xác.
Hiệu quả sử dụng lao động của Công ty Prosimex có thể được biểu hiện
bằng bảng dưới đây:
Bảng 8: Hiệu quả sử dụng lao động của Công ty Prosimex
(Đơn vị: 1000 USD)
Chỉ tiêu Năm 1999 Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002
Doanh thu nhập khẩu 19822,3 21105,9 27345,7 33179,2
Lợi nhuận nhập khẩu 57,3 68,9 114,7 192,2
Số lao động 299 287 304 317
Doanh thu bình quân
66,295 73,540 89,953 104,666
một lao động
Lợi nhuận bình quân
0,192 0,24 0,377 0,606
một lao động
(Nguồn: Phòng Kế Hoạch kết hợp với Tự tính toán)
46
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Nhìn vào bảng trên, có thể thấy rõ tình hình tiến triển rõ rệt qua các năm.
Cả hai chỉ tiêu đều thể hiện sự tăng trưởng nhanh chóng. Điều này chứng tỏ
người lao động trong Công ty đang hoạt động có hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, nếu so sánh với nhiều doanh nghiệp hoạt động trong cũng lĩnh
vực cũng như trong những lĩnh vực khác thì có thể thấy rằng doanh thu bình
quân một lao động hay lợi nhuận bình quân một lao động này là khá thấp. Trong
rất nhiều năm qua, Công ty luôn là một doanh nghiệp có số lao động rất cao.
Tuy nhiên, hiệu quả sử dụng lao động vẫn đang là vấn đề đối với Ban Giám đốc
của Công ty.
Trong những năm gần đây, cùng với sự cải tổ toàn Công ty, vấn đề sử
dụng nhân lực đúng người, đúng việc đã làm cho hiệu quả sử dụng lao động
tăng lên nhanh chóng. Năm 2002 so với năm 1999 có sự thay đổi rõ ràng. Doanh
thu bình quân một lao động tăng gấp 1,579 lần. Còn chỉ tiêu lợi nhuanạ bình
quân một lao động còn tăng hơn nữa, tăng 3,156 lần. Đây là dấu hiệu đáng
mừng cho những nỗ lực mà Công ty đã bỏ ra nhằm hoàn thiện hiệu quả nhập
khaảu hàng hoá của mình.
2. Đánh giá chung về hiệu quả kinh doanh nhập khẩu của Công ty
2.1. Những kết quả đạt được
Trong những năm gần nhìn chung hiệu quả nhập khẩu hàng hoá của Công
ty đã được cải thiện một cách đáng kể, dẫn đến những kết quả đáng ghi nhận.
Kim ngạch nhập khẩu tăng đều qua các năm và luôn tăng với tốc độ cao, chủng
loại hàng hoá kinh doanh ổn định và luôn được chú tâm thay đổi cơ cấu sao cho
phù hợp với thị trường, đáp ứng được yêu cầu của đường lối chính sách Nhà
nước. Có được những kết quả này là do sự phấn đấu không ngừng của toàn thể
cán bộ, Ban giám đốc, công đoàn các đơn vị trong Công ty, đặc biệt có sự đóng
góp lớn của Phòng Kinh doanh xuất nhập khẩu. Đồng thời đó là sự phối hợp
đồng bộ giữa các cơ quan chức năng, sự nhạy bén kịp thời của Ban giám đốc.
Hiệu quả sử dụng vốn đã được nâng cao rõ rệt. Nguồn vốn được sử dụng
hiệu quả hơn thể hiện ở lợi nhuận trên tổng nguồn vốn và ở vòng quay vốn. Hiệu
quả sử dụng con người cũng đựoc cải thiện một cách đáng kể. Như một tất yếu,

47
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
khi mà trình độ người lao động được nâng cao và họ có nhiều cơ hội để chứng tỏ
khả năng của mình hơn thì hiệu quả kinh doanh sẽ được nâng cao.
Trong thời gian qua Công ty đã nhập khẩu được những mặt hàng đáp ứng
tốt về chất lượng, mẫu mã đối với các bạn hàng trong nước. Điều này chứng tỏ
công tác nghiên cứu bạn hàng của Công ty là khá tốt. Công ty cũng đã chú trọng
tăng cường các mối quan hệ với khách hàng không ngừng nâng cao trách nhiệm
của mình trong hoạt động kinh doanh, do đó kim ngạch nhập khẩu, doanh số bán
hàng nhập khẩu và khả năng tiêu thụ hàng nhập khẩu của Công ty trên thị
trường trong nước ngày càng được nâng cao.
Việc thực hiện những hợp đồng: Công ty đã tiến hành thực hiện các hợp
đồng theo đúng các điều khoản đã được ký kết, hạn chế tối đa những sai sót về
nghiệp vụ giao và nhận hàng, đảm bảo giải phóng hàng sớm, không để lưu kho
lưu bãi lâu làm tăng chi phí ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của Công ty.
Trong thời gian qua Công ty đã không ngừng tìm mọi biện pháp đẩy
mạnh kinh doanh, cố gắng tạo ưu thế trên thị trường, ngày càng mở rộng thêm
thị trường nhập khẩu, thị trường tiêu thụ, phát triển thêm cả những bạn hàng cả
trong nước và quốc tế. Nếu như trước đây thị trường nhập khẩu chủ yếu của
Công ty là Liên Bang Nga và Đông Âu, các nước Châu Á thì những năm gần
đây Công ty đã mở rộng sang nhập khẩu ở những thị trường có nền công nghiệp
phát triển cao như Nhật Bản, Hoa Kỳ,....
Trong thời gian qua Công ty đã tiến hành nhập khẩu được hàng hoá, máy
móc thiết bị vật tư của nhiều nước, tạo được mối quan hệ bạn hàng lâu dài với
nhiều hãng nổi tiếng trên thế giới, từ đó đã được hưởng ưu đãi của bạn hàng
trong quá trình thanh toán, đồng thời trong quá trình hoạt động Công ty không
ngừng tích luỹ kinh nghiệm nâng cao uy tín của mình cũng như nâng cao trình
độ nghiệp vụ cho cán bộ công nhân viên. Công ty đã chứng tỏ khả năng phát
triển của mình thông qua chỉ tiêu lợi nhuận không ngừng tăng. Điều này chứng
tỏ Công ty đã tạo cho mình hướng đi đúng đắn, áp dụng các biện pháp tích cực,
có hiệu quả trong kinh doanh, đặc biệt kinh doanh xuất nhập khẩu.

48
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Sự linh hoạt và nhạy bén trong quản lý kinh doanh: Công ty luôn nhận
thức một cách sâu sắc về sự khác biệt về cơ chế quản lý quan liêu bao cấp và cơ
chế thị trường, chấp nhận sự cạnh tranh quyết liệt của thị trường trong nước và
quốc tế, đồng thời xác định đúng đắn mặt mạnh và mặt yếu của mình để xây
dựng mục tiêu, phương hướng kinh doanh hợp lý. Đội ngũ cán bộ kinh doanh
cảu Công ty luôn coi trọng công tác marketing nhằm đáp ứng được hai mục tiêu:
Kinh doanh để mang lại hiệu quả cao và tự học tập để nâng cao khả năng nhận
thức, trình độ quản lý phù hợp với công việc, xây dựng ý thức dân chủ tập trung
thực hiện tốt mọi hoạt động của Công ty.
Tóm lại hiệu quả nhập khẩu của Công ty PROSIMEX đã và đang được
củng cố. Mặc dù kinh nghiệm thương trường của Công ty được tích luỹ qua từng
năm. Cùng với sự lãnh đạo, quản lý giám sát của Ban giám đốc Công ty, với đội
ngũ cán bộ kinh doanh trẻ nắm vững kiến thức về nghiệp vụ ngoại thương hoạt
động nhập khẩu hàng hoá tại Công ty chắc chắn sẽ ngày càng lớn mạnh, các mối
quan hệ với khách hàng trong và ngoài nước sẽ ngày càng đựoc tạo lập và củng
cố.
2.2. Những tồn tại và hạn chế
Để đánh giá đúng đắn về hiệu quả nhập khẩu hàng hoá của Công ty trong
thời gian vừa qua, bên cạnh việc chỉ ra được những thành tựu của Công ty đã đạt
được, chúng ta không thể không đề cập đến những khó khăn vẫn còn tồn tại để
từ đó tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra các biện pháp khắc phục. Từng bước hoàn
thiện hơn nữa hiệu quả nhập khẩu của Công ty để thúc đẩy Công ty ngày càng
phát triển mạnh mẽ trong sự cạnh tranh đầy khốc liệt của cơ chế thị trường.
Chi phí phát sinh trong quá trình kinh doanh còn khá cao. Nhiều phương
án kinh doanh chi phí (trừ vận tải) lên đến gấp 3-4 lần lãi ròng. Thời gian thực
hiện một hợp đồng là khá dài thường phải từ 3 đến 6 tháng. Điều này làm ảnh
hưởng nhiều đến hiệu quả kinh doanh của Công ty. Một số mặt hàng khi nhập về
được đến trong nước thì nhu cầu đã bị hạ xuống rất thấp, ảnh hưởng không nhỏ
đến kết quả kinh doanh của Công ty cũng như gây mất uy tín của Công ty với

49
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
các bạn hàng trong nước, đồng thời ảnh hưởng không nhỏ đến việc theo dõi,
quản lý hàng hoá xuất nhập khẩu.
Một số cán bộ kinh doanh đang công tác trong lĩnh vực nhập khẩu thiếu
kinh nghiệm về nghiệp vụ, thiếu nhạy bén trên thương trường gây ảnh hưởng
không tốt trong buôn bán và quản lý hàng hoá.
Giá hàng nhập khẩu mà Công ty mua từ nước ngoài về không phải là mức
giá thấp nhất ngoài thực tế. Đồng tiền tính toán thường là tiền của nước đối tác
do đó Công ty không thể dự đoán trước được sự biến động về đồng tiến ấy trên
thị trường ra sao, nên nhiều khi Công ty đã phải chịu những khoản chi phí khá
lớn cho sự biến động về tỷ giá giữa đồng tiền tính toán và đồng tiền thanh toán.
Điều đó dẫn đến lợi nhuận kinh doanh không phù hợp với lợi nhuận đáng ra phải
có.
Một tồn tại nữa mà Công ty cũng cần phải quan tâm và tìm cách giải
quyết là giá mua hàng của Công ty thường là giá CIF cảng đến, tức là quyền
thuê tàu thuộc về bạn hàng nước ngoài (Mà trong kinh doanh ngoại thương,
người giành được quyền thuê tàu là người có ưu thế, luôn chủ động trong kinh
doanh) do đó Công ty luôn ở thế thụ động phụ thuộc vào bạn hàng.
3. Nguyên nhân của những tồn tại
Thị trường thông tin Việt nam chưa phát triển, đặc biệt là thông tin về thị
trường nước ngoài còn bị nhiều hạn chế, các dự báo thiếu chính xác,... do đó các
doanh nghiệp không có đủ thông tin cho hoạt động xuất nhập khẩu. Điều này đã
làm cho việc mua bán kém hiệu quả, đây là nguyên nhân dẫn đến việc doanh
nghiệp bị mua hàng hoá ở nước ngoài với giá cao hơn giá thực tế.
Các hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, thanh toán quốc tế và
cả những công đoạn như chuyên chở bốc dỡ, giao nhận hàng hoá ở Việt nam
còn nhiều hạn chế gây không ít khó khăn cho hoạt động kinh doanh nhập khẩu
của tất cả các công ty kinh doanh xuất nhập khẩu nói chung và công ty Sản xuất
Kinh doanh xuất nhập khẩu nói riêng.

50
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Hệ thống kho tàng, bến bãi, vận chuyển trong nội địa của nước ta còn yếu
kém,... gây nhiều tổn thất, làm tăng chi phí cho hàng nhập khẩu, dẫn tới giảm
bớt khả năng cạnh tranh của hàng hoá.
Sự thiếu đồng bộ trong các chính sách pháp luật, quy chế, quy định của
Nhà nước về quản lý hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu cũng như sự thiếu
đồng bộ của các quy định hải quan, thuế vụ, quản lý xuất nhập khẩu gây ra
những khó khăn không nhỏ cho Công ty trong quá trình nhập khẩu hàng hoá.
Những cán bộ trẻ trong Công ty đã phần được đào tạo chính quy nhưng
lại chưa có đủ bề dày kinh nghiệm nên dễ bị sơ hở trong quá trình đàm phán, ký
kết hợp đồng, thực hiện hợp đồng,... Công tác khắc phục nhược điểm phát huy
thế mạnh ở từng cán bộ trong quá trình chuyển đổi thế hệ này là một khó khăn
khá lớn.
Cơ chế thị trường là tất yếu khách quan, nó khuyến khích lao động thực
sự, song không phải không có những điểm tiêu cực, gây khó khăn đối với việc
đào tạo, gìn giữ và phát triển đội ngũ cán bộ công nhân viên trong Công ty. Mặt
khác các yếu tố cạnh tranh quyết liệt trên thị trường như vấn đề quản lý hàng
hoá nhập khẩu kinh doanh trái pháp luật, thiếu sự quản lý của các cơ quan chức
năng nhà nước, cũng như vấn đề khác liên quan đến hoạt động kinh doanh xuất
nhập khẩu, đã gây khó khăn không nhỏ đối với Công ty trong quá trình thực
hiện nhiệm vụ của mình.
Tóm lại, có thể nói rằng trong những năm qua Công ty đã đạt được những
thành tựu to lớn trong lĩnh vực nhập khẩu hàng hoá, góp phần vào sự phát triển của
nền kinh tế đất nước. Nhưng bên cạnh đó Công ty vẫn còn một số khó khăn tồn tại
cần phải được khắc phục. Nhiệm vụ của Công ty trong những năm tới là làm sao
phát huy được thế mạnh của mình, khắc phục khó khăn, đảm bảo hoàn thành tốt
nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước giao phó, đồng thời Công ty phải linh hoạt, năng
động trong kinh doanh để đảm bảo cho sự phát triển bền vững cũng như việc cải
thiện đời sống cho cán bộ công nhân viên.

51
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
CHƯƠNG III
MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG CAO HIỆU QỦA
KINH DOANH NHẬP KHẨU TẠI CÔNG TY SẢN XUẤT KINH DOANH
XUẤT NHẬP KHẨU (PROSIMEX)- BỘ THƯƠNG MẠI

I. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY


TRONG THỜI GIAN TỚI
1. Định hướng chiến lược phát triển của Công ty
Sự phát triển của Công ty Prosimex gắn liền với chiến lược phát triển kinh
tế đối ngoại nói chung và hoạt động XNK nói riêng, gắn việc sản xuất kinh
doanh của Công ty với chủ trương chung của Đảng và Nhà nước trong sự nghiệp
Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá đất nước. Mục tiêu chung trong giai đoạn từ năm
2000-2005 là đa phương hoá, đa dạng hoá, duy trì tỷ lệ tăng trưởng về XNK
hàng năm là 20%. Cụ thể hoá những chủ trương trên, Công ty đã đề ra các mục
tiêu chiến lược phát triển:
- Phát triển và mở rộng thị trường tìm kiếm bạn hàng:
Giữ vững và mở rộng thị trường các nước đã tạo lập quan hệ bạn hàng, có
biện pháp tháo gỡ vướng mắc, nhằm mở rộng xuất khẩu sang các nước SNG, sử
dụng hình thức Hàng đổi Hàng đối với một số nước, tranh thủ khả năng và cơ
hội mở rộng thị trường sang các khu vực khác.
- Rà soát lại các mặt hàng xuất khẩu, đầu tư vào các mặt hàng có lợi thế
nâng cao chất lượng hàng hoá để bù vào những mặt hàng không xuất khẩu được
hoặc xuất khẩu bị thua thiệt do giá hạ trên thị trường. Tìm hiểu và tranh thủ
những chính sách trợ giá của nhà nước đối với một số mặt hàng xuất khẩu để
vượt qua khó khăn trước mắt .
- Tiếp tục duy trì và phát triển đối với những mặt hàng truyền thống,
không ngừng đổi mới mẫu mã, nâng cao chất lượng hàng hoá.
- Mạnh dạn đầu tư vào những sản phẩm mới bằng cách đổi mới thiết bị và
công nghệ, tổ chức lại xuất, chủ động tìm kiếm thị trường đầu ra cho những sản
phẩm này.

52
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
- Chú trọng đến công tác quản lý và đào tạo cán bộ, sắp xếp lại tổ chức bố
trí người phù hợp với khả năng và trình độ của họ, khuyến khích họ phát huy
những thế mạnh cống hiến được nhiều cho sự phát triển của Công ty.
Với bề dày kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu, Công
ty đã được Bộ Thương mại chọn là một trong 10 doanh nghiệp tiêu biểu trong cả
nước đứng đầu trong hoạt động xuất nhập khẩu và được Bộ Thương mại quyết
định khen tặng đơn vị có số kim ngạch xuất khẩu cao năm 1998.
Trong những năm tới PROSIMEX với quyết tâm đưa Công ty phát triển
toàn diện, vững chắc, thực hiện thành công các kế hoạch đã và đang thực hiện.
Đề ra chính sách giữ vững và mở rộng thị trường mà công ty đã có, khôi phục
lại các mối quan hệ để khai thác thị trường Nga, các nước Đông Âu. Phát triển
buôn bán mậu dịch, đường biên giới với Trung Quốc, Lào, Campuchia. Tăng
cường các mối quan hệ với các cộng tác viên, liên doanh, liên kết với các tổ
chức kinh tế trong nước và ngoài nước để phát triển đa dạng các loại hàng xuất
khẩu, nhất là một số hàng nông sản chủ lực có sức cạnh tranh trên thị trường
Quốc tế.
Để đạt được các mục tiêu trên Công ty đã tiến hành khảo sát thị trường,
đánh giá khả năng sản xuất và xuất khẩu, thị trường xuất khẩu và nhu cầu vốn
để thực hiện.
2. Định hướng mở rộng thị trường bạn hàng và các mặt hàng
Bảng 9: Kế hoạch sản xuất kinh doanh của Công ty giai đoạn 2003-2005.
(Đơn vị tính: 1000 USD)
Các khoản mục Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005
A- Xuất khẩu: trong đó 45,000.00 50,000.00 57,000.00
- Hàng dệt và may mặc 7,000.00 9,000.00 12,000.00
- Hàng cà phê, hạt tiêu 12,000.00 13,500.00 15,000.00
- Hàng thuê TCMN 1,000.00 1,200.00 1,350.00
- Dầu cọ, dầu đậu vàng 23,000.00 23,800.00 24,000.00
- Hàng hoá khác 2,000.00 2,500.00 4,650.00
B- Nhập khẩu: trong đó 30,500.00 33,800.00 37,000.00
- Máy móc thiết bị 1,000.00 2,500.00 3,7000.00
- Sắt thép các loại 1,500.00 4,700.00 6,300.00

53
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
- Dầu cọ tái xuất khẩu 23,600.00 24,500.00 21,000.00
- Hàng tiêu dùng 3,000.00 3,500.00 4,000.00
- Hàng hoá khác 1,400.00 1,500.00 2,000.00
(Nguồn: Phòng Nghiệp vụ tổng hợp Công ty sản xuất kinh doanh XNK)
Để thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh Công ty đã đưa ra các giải
pháp về thị trường:
- Tổ chức tốt việc cung cấp, thu thập xử lý thông tin kịp thời, chính xác.
Tăng cường đầu tư và đưa công tác thông tin phát triển để thị trường đi trước
một bước so với yêu cầu của nhiệm vụ kinh doanh.
- Thông qua cơ quan đại diện Thương mại Việt Nam ở nước ngoài, cũng
như các đại diện Thương mại nước ngoài tại Việt Nam để khai thác và thu thập
thông tin.
- Thiết lập các văn phòng và chi nhánh tại nước ngoài.
- Tổ chức tốt hệ thống cộng tác viên.
- Với các thị trường mới có thể thông qua các Công ty môi giới.
- Tăng cường các thông tin quảng cáo.
- Tổ chức và tham gia các triển lãm và hội chợ Thương mại Quốc tế.
- Đảm bảo hàng hoá xuất khẩu đúng tiêu chuẩn, thực hiện nghiêm túc các
hợp đồng mua bán, dịch vụ xây dựng và củng cố uy tín của mình trên thị trường
Quốc tế. Trong những năm tới PROSIMEX sẽ tập trung vào những thị trường đã
và đang có quan hệ với Công ty, đặc biệt là thị trường Mỹ và thị trường các
nước ASEAN. Tuy nhiên, để xác định đúng hướng đi và tìm đúng đối tác ta
cũng cần phải tập trung nghiên cứu một số khả năng, nhu cầu thị hiếu và nhu
cầu kinh doanh của từng thị trường và từng khu vực thị trường.
* Đối với thị trường truyền thống thì duy trì và phát triển.
* Đối với thị trường EU: Trước hết khi có hàng xuất sang EU phải nhận
thức đầy đủ trách nhiệm của mình về số lượng, chất lượng và thời gian giao
hàng vì điều này liên quan đến thời vụ. Thường xuyên nghiên cứu và cải tiến
mẫu mã cho phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Vì sự phát triển lâu dài và đa
dạng hàng may mặc, PROSIMEX cần đầu tư liên doanh với nước ngoài để lắp
đặt thêm các thiết bị mới có thể sản xuất được phần lớn các mặt hàng trong danh

54
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
mục 151 nhóm mặt hàng. Khả năng kinh doanh xuất nhập khẩu các mặt hàng
khác với thị trường EU, ngoài mặt hàng may mặc, thêu ren, Công ty còn nhiều
cơ hội để xuất khẩu các mặt hàng khác vào thị trường EU như: Cà phê, tinh dầu
các loại, gạo, thủ công mỹ nghệ,... và nhập khẩu các hàng hoá từ thị trường EU
như máy móc thiết bị, hoá chất, hàng tiêu dùng khác....
* Đối với thị trường Mỹ: xuất phát từ những thuận lợi và những khả năng
nêu trên về việc thâm nhập và khai thác thị trường Mỹ, PROSIMEX cũng đã đặt
ra những nhiệm vụ trước mắt cũng như lâu dài như sau:
- Chủ động và quan hệ buôn bán với các Công ty Mỹ bằng cách giao dịch
trực tiếp và thông qua các tổ chức xúc tiến Thương mại như: Phòng Thương mại
và Công nghiệp Việt Nam, Phòng Thương mại Mỹ.
- Tổ chức nghiên cứu luật thương mại và tập quán thương mại của Mỹ.
- Xây dựng các phương án, luận chứng kinh tế kỹ thuật và lĩnh vực đầu tư
mang tính khả thi, gọi đầu tư và tìm đối tác.
- Nghiên cứu cụ thể về hàng xuất khẩu và hàng nhập khẩu với thị trường
Mỹ để hoạch định cơ cấu và chính sách thích hợp, định hướng cho sản xuất và
xuất khẩu theo nhu cầu, thị hiếu của thị trường.
- Chuẩn bị việc đào tạo cán bộ có kiến thức, có trình độ, có phẩm chất để
làm việc trực tiếp được với khách hàng.
* Đối với thị trường Châu á: Với những thành tích đã đạt được trong
những năm qua, tiếp tục duy trì và mở rộng quan hệ buôn bán với các Công ty ở
các nước Châu á trên cơ sở những mặt hàng truyền thống và những thế mạnh
của PROSIMEX. Đặc biệt coi trọng thị trường Singapore và Trung Quốc.....
II. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH NHẬP KHẨU CỦA CÔNG TY SẢN XUẤT KINH
DOANH XUẤT NHẬP KHẨU- BỘ THƯƠNG MẠI
1. Đẩy mạnh nghiên cứu thị trường nhập khẩu và thị trường xuất bán
trong nước
1.1. Đối với thị trường nhập khẩu

55
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Từ nhiều năm nay trong hoạt động xuất nhập khẩu theo cơ chế cũ, những
bạn hàng quen thuộc của Việt Nam thường là những nước xã hội chủ nghĩa, các
nước khác chưa có quan hệ làm ăn nhiều, không có thị trường đầy đủ, ngược lại
các nước khác cũng không biết nhiều về Việt Nam cần gì và có gì. Vấn đề đặt ra
đối với Công ty là nghiên cứu thị trường nhập khẩu sao cho phù hợp với tình
hình tiêu thụ trong nước và tìm nhà cung cấp tối ưu.
Trong cơ chế thị trường bất kỳ một hoạt động kinh doanh nào cũng cần
phải gắn với thị trường. Sự tồn tại của doanh nghiệp gắn liền với sự nắm vững
thị trường. Đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu thì công tác nghiên cứu thị
trường trong và ngoài nước là rất cần thiết và phải được quan tâm thoả đáng.
Trong kinh doanh phải nắm vững được các yếu tố của thị trường, hiểu biết
được các quy luật vận động của chúng để ứng xử kịp thời, mỗi chủ thể kinh
doanh nhất thiết phải tiến hành các hoạt động nghiên cứu thị trường vì nó rất có
ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả, nhất là trong công tác kinh
doanh nhập khẩu của Công ty.
Qua quá trình quan sát và nghiên cứu ở công ty PROSIMEX cho thấy
Công ty chưa thực sự coi trọng vấn đề nghiên cứu thị trường như là một động
lực, tiền đề để phát triển kinh doanh. Trên thực tế đã cho thấy, trong cơ chế cũ
khi mọi hoạt động giao dịch, tìm kiếm bạn hàng đều do nhà nước đảm bảo,
nhiệm vụ của Công ty chỉ là hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế được giao cho nên
công tác nghiên cưú thị trường gần như không được đề cập đến. Do vậy, thực tế
ở Công ty cho thấy Công ty chưa thực sự quan tâm thích đáng đến công tác kế
hoạch, marketing quốc tế, tìm kiếm nguồn hàng từ các thị trường không phải
truyền thống...
Trong nghiên cứu thị trường xác định mặt hàng nhập khẩu, một nhân tố
rất quan trọng cần phải xem xét đó là tỷ suất ngoại tệ các mặt hàng nhập khẩu.
Tỷ suất ngoại tệ sẽ được so sánh với tỷ giá hối đoái để quyết định xem có nên
nhập khẩu hay không. Như vậy, yêu cầu mới đặt ra là Công ty phải luôn bám sát
giá cả thị trường, xu hướng vận động của giá cả cũng như việc tiếp cận với
nhiều nguồn hàng.

56
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Công ty cần phải xác định được nhu cầu và nguồn hàng một cách thực tế,
kể cả lượng dự trữ, xu hướng biến động trong từng thời điểm, từng vùng, từng
khu vực. Cùng với việc xác định nắm bắt nhu cầu là việc nắm bắt khả năng cung
cấp của thị trường bao gồm: Việc xem xét đặc điểm tính chất, khả năng của sản
xuất hàng hoá thay thế, khả năng lựa chọn mua bán. Kết hợp với việc nghiên
cứu dung lượng thị trường, các điều kiện chính trị, thương mại, luật pháp, tập
quán buôn bán quốc tế để có thể hoà nhập với thị trường một cách nhanh chóng
và có hiệu quả.
Thâm nhập và mở rộng thị trường
Từ trước đến nay việc thâm nhập và tạo một chỗ đứng vững chắc ở bất kỳ
một thị trường nào là một việc hết sức khó khăn, đòi hỏi phải có sự đầu tư thích
đáng, thường xuyên liên tục. Đối với mỗi thị trường và mỗi mặt hàng lại đòi hỏi
có một phương pháp khác nhau.
Thị trường nhập khẩu là một mảng không thể thiếu của Công ty gắn liền
với thị trường trong nước, thị trường tiêu thụ hàng nhập khẩu của Công ty
1.2. Đối với thị trường xuất bán trong nước
Việc nắm bắt tình hình kinh tế xã hội cũng như cơ sở luật pháp hay tìm
hiểu bạn hàng trong nước phải được cán bộ kinh doanh tiến hành rất kỹ lưỡng,
đầy đủ và có hiệu quả. Tuy nhiên về hàng hoá mới chỉ quan tâm đến giá cả mà
chưa chú ý đến dung lượng thị trường hay chu kỳ biến động của việc tiêu thụ
hàng hoá, do đó hầu như chưa thể có dự đoán chính thức của giá cả. Nếu như
không có các nhân tố ảnh hưởng đột biến tới dung lượng thị trường như bão lụt,
hạn hán,... thì quan sát thị trường thực tế có thể thấy dung lượng thị trường biến
đổi có tính chu kỳ và tương đối ổn định. Mặt khác do là người nhập khẩu trực
tiếp nên cán bộ có thể nắm bắt được giá gốc (giá thấp nhất có thể bán) từ đó biết
được giới hạn của giá lên xuống. Nắm vững chu kỳ trên, cán bộ kinh doanh tính
toán thời gian nhập hàng đúng lúc để tiêu thụ hàng hoá có thể bán với giá thấp
với thời gian nhanh. Để làm được điều này thì đợi giá đang xuống thấp vẫn lập
phương án nhập hàng, khi hàng về là vừa khi giá lên.

57
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Để có khả năng nghiên cứu thâm nhập và mở rộng thị trường xuất bán, bộ
phận nghiên cứu thị trường cần hoạt động một cách có hiệu quả hơn. Việc thu
thập thông tin chính xác, kịp thời là vô cùng quan trọng trong việc kinh doanh
hàng hoá nói chung và hàng nhập khẩu nói riêng.
Trên cơ sở thu thập và xử lý những thông tin thị trường, Công ty sẽ xác
định được chính xác thị trường mục tiêu, đưa ra các quyết định như kế hoạch
sản phẩm, kế hoạch marketing,.... Căn cứ vào kết quả nghiên cứu thị trường mà
xem xét điều chỉnh giá bán cho phù hợp hoặc có những biện pháp cụ thể để tăng
giảm giá bán, trả lời đựoc những câu hỏi như:
- Khi nào khách hàng mua hàng của Công ty, khối lượng là bao nhiêu,
quy cách chất lượng mẫu mã như thế nào?
- Giá cả mà khách hàng có thể chấp nhận được.
- Địa điểm thời gian mà người mua cần đến hàng hoá của Công ty.
Để hoàn thành được nhiệm vụ nặng nề và khó khăn trên bộ phận nghiên
cứu thị trường phải có những thông tin cần thiết một cách kịp thời, đầy đủ và
phản ánh chính xác tình hình thực tế. Để đạt được điều này Công ty cần dự báo
được tình hình thị trường thông qua dự báo kinh tế, thông qua dự báo xu hướng
nhu cầu... Đồng thời Công ty cũng cần tiếp cận thị trường, đi sâu đi sát thị
trường, luôn coi trọng thị trường và vũ đài cạnh tranh đối với các đối thủ. Công
ty phải có hệ thống thông tin hữu hiệu, mọi thông tin đối với Công ty đều quan
trọng, giúp Công ty phân tích tình hình thực trạng thị trường, tình hình các đối
thủ cạnh tranh, nhu cầu của thị trường để có kế hoạch mở rộng thị trường đáp
ứng tốt nhất nhu cầu của thị trường.
Mở rộng thị trường là một mục tiêu lâu dài và khó khăn, nhưng chỉ có mở
rộng thị trường thì Công ty mới có thể tồn tại và phát triển vững chắc. Đối với
Công ty PROSIMEX hiện nay mục tiêu mở rộng thị trường trong nước để nâng
cao hiệu quả kinh doanh hàng nhập khẩu là một trong những mục tiêu chính,
Công ty cần có những biện pháp cụ thể để thực hiện.
2. Nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong kinh doanh
nhập khẩu

58
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
2.1. Giải quyết tốt mối quan hệ với ngân hàng
Trong kinh doanh nói chung và kinh doanh hàng nhập khẩu nói riêng, yêu
cầu về vốn kinh doanh là rất lớn và phải huy động trong thời gian ngắn, nên việc
vay vốn các tổ chức tín dụng là điều tất yếu. Quan hệ của Công ty với các ngân
hàng là một bộ phận quan trọng trong chiến lược huy động và sử dụng vốn của
Công ty.
Công ty PROSIMEX là một doanh nghiệp nhà nước có ưu thế về vốn tự
có nên Công ty ít gặp khó khăn về vốn. Tuy nhiên, để thực hiện những chiến
lược cho cả xuất khẩu lẫn nhập khẩu thì nhu cầu về vốn có thể xuất hiện bất kỳ
lúc nào. Do vậy mối quan hệ vưói các ngân hàng càng vững chắc thì khả năng
đảm bảo an toàn về tài chính trong những trường hợp đột biến càng được đảm
bảo. Hơn nữa, một khi mối quan hệ với các ngân hàng đã vững chắc, thủ tục vay
vốn cũng sẽ bớt rườm rà.
2.2. Tăng cường liên kết liên doanh trong hoạt động xuất nhập khẩu
Đây là một giải pháp cũng rất hữu ích trong việc huy động nguồn vốn cho
hoạt động kinh doanh. Hình thức này là nhiều bên cùng góp vốn để kinh doanh.
Trong thời gian tới, Công ty cần tập trung vào liên doanh liên kết với các doanh
nghiệp trong và ngoài nước, đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất trong kinh
doanh xuất nhập khẩu. Điều này cũng phù hợp với chiến lược đa dạng hoá hoạt
động kinh doanh của Công ty trên cơ sở nắm bắt được nhu cầu thị trường.
Hình thức này tạo điều kiện cho Công ty có khả năng thực hiện được
những hợp đồng lớn, nhờ đó uy tín của Công ty với các bạn hàng được nâng
cao, đặc biệt là các bạn hàng lớn.
Ngoài ra, liên doanh liên kết cũng mang lại nhiều cơ hội để Công ty tiếp
xúc với các nguồn vốn của nước ngoài, việc sử dụng vốn bằng các ngoại tệ có
khả năng chuyển đổi cao sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhờ ưu
điểm về lãi suất thấp và khả năng thanh toán cao đơn giản hoá thủ tục và các
khâu trung gian thanh quyết toán.
3. Nhóm giải pháp tín dụng thanh toán trong kinh doanh nhập khẩu

59
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Vì hoạt động diễn ra trên phạm vị toàn thế giới. Công ty nhập khẩu hàng
từ nhiều nước khác nhau, do đó việc thanh toán cũng khá phức tạp. Việc sử
dụng các công cụ tín dụng trong thanh toán là một giải pháp cho Công ty, nhờ
đó mà Công ty giảm bớt được chi phí (hoa hồng) khi thanh toán. Hiện nay trong
thanh toán nhập khẩu tại Công ty PROSIMEX chủ yếu là thông qua hình thức
L/C (thư tín dụng), TT điện chuyển tiền, CAD (thanh toán khi xuất trình chứng
từ), trong khi đó L/C chiếm 80% lượng thanh toán cho các hợp đồng nhập khẩu
công tác thanh toán cho các hợp đồng nhập khẩu tại Công ty đã được hệ thống
hoá từ các phòng kinh doanh, đơn vị trực thuộc gắn kết với phòng tài chính kế
toán, đảm bảo quá trình thanh toán được thông suốt và nhanh chóng. Vấn đề đặt
ra là thanh toán bằng phương thức nào cho hợp đồng cụ thể. Trên thực tế thanh
toán cho hình thức CAD có ưu điểm là nhận được tiền ngay khi xuất trình bộ
chứng từ. Còn thanh toán bằng L/C, TT điện chuyển tiền thì Công ty phải mất
một khoản phí cho ngân hàng (thường là 0,15% giá trị hợp đồng). Việc đa dạng
các hình thức thanh toán là hết sức cần thiết và là nhu cầu khách quan trong kinh
doanh, việc sử dụng linh hoạt các hình thức tín dụng trong thanh toán quốc tế
cũng làm giảm áp lực và vốn kinh doanh, đặc biệt là nguồn ngoại tệ mạnh.
4. Nhóm giải pháp tổ chức thực hiện kinh doanh nhập khẩu và hợp lý
hoá cơ cấu mặt hàng nhập khẩu
4.1. Lựa chọn phương án kinh doanh hợp lý
Hoạt động trong cơ chế thị trường với mức độ ngày càng cạnh tranh khốc
liệt đòi hỏi các doanh nghiệp phải xây dựng một chiến lược kinh doanh đúng
đắn phù hợp, kết hợp chặt chẽ cả mục tiêu trung, ngắn hạn và dài hạn, giảm sự
phụ thuộc vào sự biến động của thị trường đồng thời thích ứng nhanh với sự
biến động của môi trường kinh doanh.
Bất kỳ một hoạt động kinh doanh nào trên thương trường đều phải được
tính toán trên nhiều phương diện để đạt được hiệu quả cao nhất hay mục đích
kinh doanh của doanh nghiệp. Trong cơ chế thị trường ngày càng khốc liệt, đòi
hỏi mỗi doanh nghiệp phải tận dụng hết thời cơ mà thị trường tạo ra trong khả

60
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
năng cụ thể của mình. Do vậy để kinh doanh đạt đựoc hiệu quả cần phải lựa
chọn phương án kinh doanh sao cho phù hợp.
4.2. Hợp lý hoá cơ cấu mặt hàng nhập khẩu
Hiện nay nền sản xuất trong nước đã phát triển khá mạnh mẽ, công ty, xí
nghiệp sản xuất trong nước đã từng bước đổi mới quy mô kỹ thuật, nâng cao
năng suất chất lượng hàng hoá của mình. Hàng tiêu dùng sản xuất trong nước
ngày càng tốt hơn với mẫu mã đẹp và khá phong phú. Xu thế người tiêu dùng đã
chuyển dần hướng sang sử dụng hàng nội địa, trào lưu chuộng hàng ngoại dần
dần giảm xuống. Xu thế này chắc chắn sẽ còn tiến triển hơn nữa trong những
năm tới. 4.3. Chú trọng nghệ thuật đàm phán trong kinh doanh
Đây là vấn đề hết sức nhạy cảm, một doanh nghiệp hoạt động thương mại
sẽ phải tiến hành đàm phán, ký kết rất nhiều hợp đồng. Để đàm phán thành công
Prosimex phải nắm vững 3 yếu tố cơ bản của đàm phán: bối cảnh, thời gian và
quyền lực sao cho đàm phán có lợi nhất. Bên cạnh đó Prosimex cần phát huy tốt
hơn nữa các nguyên tắc trong đàm phán, đó là “hiểu rõ đối tác, biết người biết
ta, bách chiến bách thắng”, “tạo sự cạnh tranh”, “từng bước tiến tới mục tiêu”,
“bình đẳng cùng có lợi”.

4.3. Quy định chặt chẽ các điều khoản trong hợp đồng
Hợp đồng là cơ sở pháp lý để các bên thực hiện nghĩa vụ của mình trong
thương vụ mua bán. Khi ký kết hợp đồng Prosimex cần chú trọng đến các điều
khoản về giá cả, chất lượng, số lượng, cơ sở điều kiện giao hàng.... một cách
chặt chẽ, tránh thua thiệt và sai sót sau này. Các điều khoản của hợp đồng khi
soạn thảo phải được cân nhắc kỹ và nên theo những mẫu đã được ban hành và
sử dụng rộng rãi để tránh tình trạng hiểu nhầm gây tranh chấp.
5. Nhóm biện pháp về tổ chức cán bộ
Hoạt động này là cơ sở cho việc nâng cao hiệu quả sử dụng lao động cũng
như năng suất lao động. Nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ luôn
là mục tiêu lâu dài của Prosimex.
Đội ngũ chuyên môn của Prosimex phải là người có trình độ uyên thâm,
biết sáng tạo và tạo lập môi trường làm việc thoải mái, tạo cảm giác hăng say
61
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
cho người lao động. Tạo được bản sắc riêng cho Prosimex là điều không đơn
giản. Để làm được điều đó công ty cần triển khai một số hoạt động sau:
- Thứ nhất là công ty nên có kế hoạch chon nhân viên có trình độ chuyên
môn tốt, phù hợp với vị trí mà họ được làm. Có như vậy, công ty mới đạt được
hiệu quả sử dụng lao động cao.
- Thứ hai là công ty cần thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo ngắn hạn
và dài hạn nhằm bồi dưỡng thêm nghiệp vụ chuyên môn cho nhân viên trong
công ty.
- Thứ ba là công ty cần phân định rõ nhiệm vụ của từng người trong các
phòng ban. Công việc này nên giao cho trưởng phòng là thích hợp nhất bởi vì họ
là người nắm rõ nhất năng lực của các nhân viên mà họ quản lý. Có như vậy mọi
hoạt động của công ty mới đạt hiệu quả cao được.
- Thứ tư là công ty nên sử dụng các hình thức khuyến khích vật chất và
tinh thần để động viên người lao động như: tiền lương, tiền thưởng, nghỉ phép,
tham quan dã ngoại, hoạt động ngoại khoá, ca nhạc biểu diễn, mỗi phòng ban có
thể đề ra quy định sinh hoạt riêng cho mình, thoát ra khỏi các hoạt động của
công ty như: thiết lập quỹ khen thưởng của phòng, tổ chức thi đấu thể thao giữa
các phòng ban trong công ty. Các hoạt động này sẽ có tác động tích cực đối với
người lao động giúp cho họ lấy lại được sự cân bằng, gây hứng thú say mê trong
công việc cũng như tái tạo sức lao động. Ngược lại, công ty cũng cần có biện
pháp quản lý chặt chẽ lao động như siết chặt kỷ luật lao động, thực hiện phê
bình nghiêm khắc những trường hợp vi phạm quy định kỷ luật chung.
- Thứ năm là công ty nên tăng cường hơn nữa các chế độ chính sách bảo
hiểm xã hội và bảo hiểm y tế, trợ cấp cho người về hưu để người lao động trong
công ty có hướng làm việc lâu dài cho công ty, cống hiến hết mình cho công ty,
tránh hiện tượng chảy máu chất xám.
II. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI NHÀ NƯỚC
Trong cơ chế thị trường, mọi doanh nghiệp đều toàn quyền hoạt động
trong lĩnh vực kinh doanh của mình và tuân theo pháp luật. Vai trò của nhà nước
là định hướng và tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp phát huy được khả

62
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
năng kinh doanh của mình, đặc biệt là kinh doanh xuất nhập khẩu. Tuy nhiên,
trên thực tế kinh doanh nhập khẩu cũng phát sinh không ít những khó khăn cần
tới sự điều chỉnh vĩ mô từ phía Nhà nước để nâng cao hiệu quả kinh doanh của
mỗi doanh nghiệp và đóng góp chung cho hiệu quả của toàn bộ nền kinh tế.
Xuất phát từ thực tế đó, tôi mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị đối với Nhà nước
như sau:

1. Tăng cường và mở rộng quan hệ với các nước và các tổ chức quốc
tế
Nhà nước cần duy trì và mở rộng quan hệ hợp tác theo hướng đa dạng hoá
và đa phương hoá. Trên cơ sở đó các định đúng đắn các khu vực thị trường
trọng điểm, có lợi cho sự phát triển kinh tế Việt Nam. Nhà nước phải là người
dẫn dắt cho các đơn vị xuất nhập khẩu, trực tiếp làm ăn với các doanh nghiệp
trong khu vực thị trường đó.
Việc củng cố quan hệ gắn bó và thường xuyên hợp tác chặt chẽ giữa các
quốc gia sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp của các bên tiến hành trao đổi
thương mại thuận lợi, phát huy lợi thế của mỗi quốc gia để cùng nhau phát triển.

2. Hoàn thiện cơ chế quản lý hoạt động nhập khẩu


Cho đến nay, mặc dù các cơ quan quản lý Nhà nước đã cố gắng nhiều để
dần dần hoàn thiện cơ chế quản lý hoạt động nhập khẩu nhưng vẫn còn một số
tồn tại do nguyên nhân khách quan và chủ quan, gây khó khăn, cản trở cho hoạt
động nhập khẩu của các doanh nghiệp nhập khẩu nói chung cũng như của
Prosimex nói riêng. Do vậy, để tạo thuận lợi cho hoạt động này, trong thời gian
tới Nhà nước cần tiến hành những công việc sau:
+ Đơn giản hoá, bỏ bớt một số khâu không cần thiết gây phiền hà trong
thủ tục nhập khẩu. Hiện tại có quá nhiều công ty quan tham gia vào hoạt động
nhập khẩu của doanh nghiệp, ngoài Hải quan còn có các cơ quan quản lý của
ngành, cơ quan chủ quản, cơ quan quản lý địa phương.... Đôi khi giữa những bộ
phận này có sự chồng chéo lẫn nhau trong việc quản lý và hoạt động theo những
nguyên tắc không nhất quán gây nhiều khó khăn cho các đơn vị thương mại.

63
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Nên chăng, Nhà nước cần xây dựng một mô hình quản lý thống nhất để giảm
bớt gánh nặng thủ tục cho doanh nghiệp tạo điều kiện cho doanh nghiệp tận
dụng được cơ hội kinh doanh. Đồng thời Nhà nước cần bổ sung vào cơ quan Hải
quan những cán bộ có trình độ chuyên môn về kỹ thuật và máy móc hiện đại để
rút ngắn thời gian kiểm tra hàng hoá thiết bị nhập khẩu. Vấn đề này liên quan
đến khâu đăng kiểm và kiểm hoá của các đơn vị quản lý xuất nhập khẩu. Đối với
những mặt hàng cũ thì không có khó khăn gì nhưng đối với những mặt hàng mới
thì công tác kiểm hoá làm mất rất nhiều thời gian, đặc biệt là những hàng hoá
chưa được hợp chuẩn về các chỉ tiêu thông số kỹ thuật do sự thiếu cập nhật
thông tin của các cơ quan chức trách và quy tắc hợp chuẩn của ta chưa nhất quán
theo quy tắc nào cả (của EU, của Mỹ, của Nhật Bản). Bên cạnh đó Nhà nước cần
quan tâm làm trong sạch đội ngũ cán bộ Hải quan.
+ Về thuế nhập khẩu: Nhà nước cần điều chỉnh lại thuế nhập khẩu như
giảm dần mức thuế, hoàn thiện biểu thuế cụ thể, chính xác cho từng loại mặt
hàng nhập khẩu để công ty có thể xây dựng kế hoạch kinh doanh của mình một
cách chủ động.3. Tăng cường công tác quản lý ngoại tệ để đảm bảo nguồn vốn
cho hoạt động nhập khẩu.
Một khó khăn cho Prosimex hiện nay là nguồn vốn ngoại tệ còn rất hạn
chế, để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho Prosimex cũng như các doanh nghiệp
nhập khẩu khác, Nhà nước có thể tiến hành:
+ Xem xét, phân bổ cho các doanh nghiệp như Prosimex vốn ngoại tệ
nhiều hơn.
+ Nhà nước có thể nới lỏng quan hệ trao đổi ngoại tệ giữa các doanh
nghiệp xuất nhập khẩu. Điều này giúp họ tận dụng được ngoại tệ nhàn rỗi của
nhau, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.
+ Bên cạnh đó, Nhà nước cần giữ cho tỷ giá hối đoái ổn định ở một mức
hợp lý, tránh những xáo động bất thường và không kiểm soát được của tỷ giá.
Việc bình ổn tỷ giá của Nhà nước sẽ tạo tâm lý yên tâm cho các doanh nghiệp
tham gia hoạt động xuất nhập khẩu.

64
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
4. Nhà nước nên hỗ trợ tín dụng cho các doanh nghiệp nhập khẩu
+ Nhà nước nên có chính sách hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp nhập
khẩu như: cho vay vốn với lãi suất thấp, trong thời gian dài
+ Nhà nước có thể chỉ đạo để các Ngân hàng bảo lãnh cho các đơn vị
nhập khẩu có thể vay được những khoản lớn từ các hãng sản xuất nước ngoài
dưới hình thức trả chậm. Điều này đặc biệt quan trọng khi các đơn vị phải tiến
hành những kế hoạch phân bổ quá lớn với khả năng của mình. Nhờ vậy, các đơn
vị nhập khẩu như Prosimex có thể hoạt động dễ dàng và an toàn hơn.
+ Nhà nước có thể đứng ra bảo lãnh cho các doanh nghiệp được vay với
số vốn lớn để doanh nghiệp không phải thế chấp tài sản, từ đó doanh nghiệp sẽ
có đủ vốn phục vụ cho hoạt động nhập khẩu.
+ Nhà nước nên khuyến khích các ngân hàng góp vốn với các doanh
nghiệp để hợp tác kinh doanh.

5. Nhà nước nên tổ chức thông tin kinh tế cho các doanh nghiệp
Thông tin ngày nay có vai trò hết sức quan trọng đối với tất cả các doanh
nghiệp. Tuy nhiên việc nắm bắt thông tin của các doanh nghiệp vẫn còn nhiều
hạn chế, làm ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh .Chính vì thế Nhà
nước cần thường xuyên tổ chức các diễn đàn thông tin kinh tế cho các doanh
nghiệp về tình hình kinh tế trong và ngoài nước, những biến động của thị
trường, những dự đoán về tình hình biến động đó.... để các doanh nghiệp nhập
khẩu có thể đưa ra kế hoạch kinh doanh nhập khẩu hợp lý ,tránh rủi ro.
Nhà nước có thể thành lập các tổ chức thông tin kinh tế ở các đại sứ quán
để doanh nghiệp có thể thu thập thông tin cần thiết về thị trường, sản phẩm, giá
cả ở các quốc gia mà doanh nghiệp nhập khẩu hàng hoá. Đồng thời Nhà nước có
thể xuất bản các ấn phẩm giới thiệu về những hàng hoá sản phẩm chuyên ngành.

65
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
KẾT LUẬN

Vấn đề "Nâng cao hiệu quả kinh doanh" nhập khẩu nói riêng và kinh
doanh nói chung là mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp và của toàn xã
hội. Đây thực sự là đề tài rộng lớn và phức tạp mà để giải quyết nó không những
phải có trình độ hiểu biết, năng lực, kiến thức rộng lớn mà còn đòi hỏi có nhiều
kinh nghiệm thực tế cọ xát trên thương trường.
Bằng những kiến thức tích luỹ được trong quá trình học tập tại trường Đại
học Kinh tế quốc dân. Cộng với thời gian vừa qua trực tiếp khảo sát thực tế tại
Công ty sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu (Prosimex) – Bộ Thương mại, kết
hợp với việc tham khảo một số sách vở, tài kiệu, em đã hoàn thiện đề tài "Một
số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu tại Công ty sản xuất
kinh doanh xuất nhập khẩu Prosimex – Bộ Thương mại" với sự giúp đỡ tận tình
của cô giáo.
Với thời gian thực tập có hạn, thời gian nghiên cứu không dài và trình độ
bản thân còn nhiều hạn chế, cho nên bản luận văn này còn không tránh khỏi
những thiếu sót. Em rất mong được sự đóng góp bổ sung ý kiến của các thầy cô
giáo.

66
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Giáo trình kinh tế học quốc tế - GS. PTS. Tô Xuân Dân - NXB Thông
kê năm 1999

2. Giáo trình kinh tế thương mại và dịch vụ - PGS. PTS. Đặng Đình Đào -
NXB Thông kê năm 1997

3. Giáo trình kinh doanh quốc tế - TS. Nguyễn Thị Hường - NXB Thông
kê năm 2000

4. Giáo trình quản trị dự án đầu tư nước ngoài - TS. Nguyễn Thị Hường -
NXB Thông kê năm 2001

5. Giáo trình Marketing quốc tế - PTS. Nguyễn Cao Vân - NXB Giáo dục
năm 1999

6. Phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh - ĐH KTQD.

7. Quản trị Kinh doanh tổng hợp trong các doanh nghiệp – Nhà xuất bản
Khoa học Kỹ thuật năm 1997

8. Báo cáo tài chính của Công ty sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu
(Prosimex) – Bộ Thương mại.

7. Một số số liệu về Công ty sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu
(Prosimex) - Bộ Thương mại.

67
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU .................................................................................................. 1


CHƯƠNG I....................................................................................................... 3
NHỮNG LÝ LUẬN CƠ SỞ VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH NHẬP KHẨU
........................................................................................................................... 3
I. KHÁI QUÁT VỀ HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU TRONG NỀN KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG......................................................................................... 3
1. Khái niệm và đặc điểm của hoạt động kinh doanh nhập khẩu ............ 3
1.1. Khái niệm ............................................................................................ 3
1.2. Đặc điểm ............................................................................................. 4
2. Vai trò của hoạt động kinh doanh nhập khẩu ....................................... 4
3. Các hình thức nhập khẩu ....................................................................... 5
3.1. Nhập khẩu uỷ thác............................................................................... 5
3.2. Nhập khẩu tái xuất .............................................................................. 6
3.3. Nhập khẩu đổi hàng ............................................................................ 7
3.4. Nhập khẩu tự doanh ............................................................................ 7
3.5. Nhập khẩu liên doanh ......................................................................... 8
3.6. Một số hình thức khác ......................................................................... 9
II. HIỆU QUẢ KINH DOANH VÀ CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ ............. 9
1. Hiệu quả kinh doanh .............................................................................. 9
1.1. Khái niệm, bản chất hiệu quả kinh doanh ........................................... 9
1.1.1. Khái niệm ...................................................................................... 9
1.1.2. Bản chất ...................................................................................... 12
2.1 Phân loại hiệu quả kinh doanh ........................................................... 13
2.1.1 Hiệu quả kinh doanh cá biệt và hiệu quả kinh tế - xã hội của nền
kinh tế quốc dân .................................................................................... 13
2.1.2 Hiệu quả chi phí bộ phận và hiệu quả chi phí tổng hợp ................ 14
2.1.3 Hiệu quả tuyệt đối và hiệu quả tương đối ..................................... 15
2.1.4 Hiệu quả trước mắt và hiệu quả lâu dài ....................................... 15
2. Khái niệm về hiệu quả kinh doanh nhập khẩu ................................... 16
3. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả kinh doanh ................................ 17
3.1. Sự khan hiếm nguồn lực đòi hỏi phải nâng cao hiệu quả hoạt động
kinh doanh nói chung và hiệu quả hoạt động nhập khẩu nói riêng ........... 17
3.2. Sự phát triển của khoa học kỹ thuật là điều kiện thuận lợi để nâng cao
hiệu quả hoạt động nhập khẩu ................................................................. 18
3.3. Môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt đòi hỏi các doanh nghiệp
phải không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động nhập khẩu..................... 18
3.4. Nâng cao hiệu quả kinh doanh nói chung và hiệu quả hoạt động nhập
khẩu nói riêng chính là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người
lao động ................................................................................................... 19

68
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
4. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu kinh doanh nhập khẩu .............................. 19
4.1. Hiệu quả tổng hợp tuyệt đối .............................................................. 19
4.2. Hiệu quả tổng hợp tương đối............................................................. 20
4.3. Các chỉ tiêu hiệu quả bộ phận ........................................................... 21
4.3.1. Hiệu quả về sử dụng vốn ............................................................. 21
4.3.2. Hiệu quả về sử dụng lao động nhập khẩu .................................... 22
4.4. Các chỉ tiêu biểu hiện hiệu quả kinh tế - xã hội ................................. 23
5. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh nhập khẩu ........... 24
5.1. Các nhân tố khách quan .................................................................... 24
5.1.1. Môi trường chính trị - luật pháp trong nước và quốc tế............... 24
5.1.2. Các công cụ kinh tế vĩ mô đối với nhập khẩu............................... 24
5.1.2.1. Thuế quan .............................................................................. 25
5.1.2.2. Hạn ngạch nhập khẩu ............................................................ 25
5.1.3. Tỷ giá hối đoái và tỷ suất ngoại tệ hàng nhập khẩu ..................... 26
5.1.4. Các quan hệ kinh tế quốc tế ......................................................... 26
5.1.5. Sự phát triển của nền sản xuất trong và ngoài nước .................... 26
5.1.6. Hệ thống giao thông vận tải và thông tin liên lạc ........................ 27
5.1.7. Hệ thống tài chính ngân hàng...................................................... 27
5.1.8. Những biến động của thị trường trong và ngoài nước ................. 27
5.2. Nhân tố chủ quan............................................................................. 28
5.2.1. Nguồn nhân lực ........................................................................... 28
5.2.2. Vốn kinh doanh ........................................................................... 28
5.2.3. Trình độ tổ chức quản lý.............................................................. 29
CHƯƠNG II ................................................................................................... 30
HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU VÀ HIỆU QUẢ KINH DOANH NHẬP
KHẨU CỦA CÔNG TY SẢN XUẤT KINH DOANH XUẤT NHẬP KHẨU
(PROSIMEX) - BỘ THƯƠNG MẠI ............................................................. 30
I. GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY SẢN XUẤT KINH DOANH
XUẤT NHẬP KHẨU (PROSIMEX) - BỘ THƯƠNG MẠI...................... 30
1. Giới thiệu chung về Công ty ................................................................. 30
2. Hệ thống tổ chức của Công ty .............................................................. 33
3. Hoạt động của Công ty ......................................................................... 35
4. Tình hình nhân sự ................................................................................. 37
5. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty sản xuất kinh doanh xuất
nhập khẩu Prosimex ................................................................................. 38
II. PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ NHẬP KHẨU CỦA CÔNG TY
...................................................................................................................... 39
1. Khái quát về hoạt động nhập khẩu của Công ty Prosimex ................ 39
2. Phân tích đánh giá hiệu quả nhập khẩu của Công ty ........................ 41
2.1. Chỉ tiêu lợi nhuận nhập khẩu và tỷ suất lợi nhuận ......................... 42
2.2. Chỉ tiêu doanh lợi doanh thu nhập khẩu của Công ty.................... 43
2.3. Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh nhập khẩu ................... 44
2.4. Hiệu quả sử dụng lao động .............................................................. 46
2. Đánh giá chung về hiệu quả kinh doanh nhập khẩu của Công ty ......... 47
2.1. Những kết quả đạt được ................................................................... 47
69
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
2.2. Những tồn tại và hạn chế................................................................. 49
3. Nguyên nhân của những tồn tại ........................................................... 50
CHƯƠNG III .................................................................................................. 52
MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG CAO HIỆU QỦA ......... 52
KINH DOANH NHẬP KHẨU TẠI CÔNG TY SẢN XUẤT KINH DOANH
XUẤT NHẬP KHẨU (PROSIMEX)- BỘ THƯƠNG MẠI ......................... 52
I. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY
TRONG THỜI GIAN TỚI.......................................................................... 52
1. Định hướng chiến lược phát triển của Công ty ................................... 52
2. Định hướng mở rộng thị trường bạn hàng và các mặt hàng .............. 53
II. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH NHẬP KHẨU CỦA CÔNG TY SẢN XUẤT KINH
DOANH XUẤT NHẬP KHẨU- BỘ THƯƠNG MẠI................................ 55
1. Đẩy mạnh nghiên cứu thị trường nhập khẩu và thị trường xuất bán
trong nước ................................................................................................. 55
1.1. Đối với thị trường nhập khẩu ......................................................... 55
1.2. Đối với thị trường xuất bán trong nước ........................................... 57
2. Nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong kinh doanh
nhập khẩu.................................................................................................. 58
2.1. Giải quyết tốt mối quan hệ với ngân hàng ....................................... 59
2.2. Tăng cường liên kết liên doanh trong hoạt động xuất nhập khẩu .. 59
3. Nhóm giải pháp tín dụng thanh toán trong kinh doanh nhập khẩu .. 59
4. Nhóm giải pháp tổ chức thực hiện kinh doanh nhập khẩu và hợp lý
hoá cơ cấu mặt hàng nhập khẩu .............................................................. 60
4.1. Lựa chọn phương án kinh doanh hợp lý ......................................... 60
4.2. Hợp lý hoá cơ cấu mặt hàng nhập khẩu .......................................... 61
4.3. Quy định chặt chẽ các điều khoản trong hợp đồng ......................... 61
5. Nhóm biện pháp về tổ chức cán bộ ...................................................... 61
II. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI NHÀ NƯỚC .................................... 62
1. Tăng cường và mở rộng quan hệ với các nước và các tổ chức quốc tế
................................................................................................................... 63
2. Hoàn thiện cơ chế quản lý hoạt động nhập khẩu ................................ 63
4. Nhà nước nên hỗ trợ tín dụng cho các doanh nghiệp nhập khẩu....... 65
5. Nhà nước nên tổ chức thông tin kinh tế cho các doanh nghiệp .......... 65
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 66
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 67

70

You might also like