TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

III. TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

III.1. KARNOOV CIKLUS

III.1.1. Termiki koeficijent korisnog djelovanja,

Kt
(III.1)

|Q | Q - | Q2 | = 1- 2 = 1- T 2 < 1 tK = L0 = 1 Q1 Q1 Q1 T1
III.2. RENKINOV (RANKINE) CIKLUS

III.2.1. Termiki koeficijent korisnog djelovanja,

Rt
(III.2) (III.3)

Q - | Q2 | W e - | W k | <1 = tR = L0 = 1 Q1 Q1 Q1 ( i - i ) - ( i 4 - i 3 ) i1 - i 2 <1 tR = 1 2 i1 - i 4 i1 - i 3
ili, ukoliko se ima ciklus sa pregrijavanjem pare:

tR =

( i1 - i 2 ) - ( i4 - i3 ) i1 - i 2 <1 i1' - i4 i1' - i 3

(III.4)

III.2.2. Specifina potronja pare, d 0

d0 =

D 3600 D 3600 = = , kg(kWh)-1 N D( i1 - i 2 ) i1 - i 2

(III.5)

III.2.3. Izentropski koeficijent,

i =

i1 - i 2 <1 i 1 - i 2

(III.6)

III.2.4. Koliina topline koja se oslobodi pri izgaranju goriva,

& Qg
(III.7) (III.8)

& & Q g = mg H g k

Koliina topline potrebna da se iz napojne vode dobije para:

& Q p = D(i - i n.v. )

Entalpija napojne vode moe se oitati iz tablica "pregrijana para i voda" za zadani pritisak i temperaturu, ili priblino izraunati po izrazu:

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

i n.v. = c w t
III.3. MOGUNOSTI POVEANJA TERMIKOG K.K.D. III.3.1. Ciklus sa sekundarnim pregrijavanjem pare

(III.9)

Izvreni rad:

we = ( i1 - i6 ) + ( i7 - i 2 )
Utroeni rad:

wk = -( i 5 - i 4 )
Dovedena toplina:

q1 = ( i1 - i n.v. ) + ( i7 - i6 )

(III.11)
Termiki koeficijent korisnog djelovanja,

: ( i - i ) + ( i7 - i 2 ) l w <1 ts = 0 e = 1 6 q1 q1 ( i1 - i n.v. ) + ( i7 - i6 )

s t

(III.12)

ts > tR
III.3.2. Ciklus sa regenerativnim predgrijavanjem napojne vode

g 1 , a koja se upotrebljava za predgrijavanje napojne vode, izrauna se na osnovu toplinskog bilansa predgrijaa vode ( p w ): g 1 i a + (1 - g 1 ) i3 = i4 i -i (III.13) g1 = 4 3 i a - i3
Maseni udio oduzete pare,

Izvreni rad:

w = ( i1 - i a ) + (1 - g 1 )( i a - i 2 ) , ili w = ( i1 - i 2 ) - g 1 ( i a - i 2 ) (III.14)
Dovedena toplina:

q1 = i 1 - i 4

(III.15)

Primjeri:

Kolika je razlika entalpija, pri izentropskoj ekspanziji vodene pare od 20 105 Pa i 365oC na 0.06 105 Pa? Odrediti konano stanje nakon ekspanzije. Za koliko e se smanjiti razlika entalpija, ako se para poetnog stanja najprije prigui na 4 105 Pa? Za koliko e se kod priguivanja poveati entropija?

1.

Rjeenje: Iz i, s dijagrama:

i1 =3170 kJkg-1 i 2 =2155 kJkg-1

Razlika entalpija:

( i )1 = i1 - i 2 = 1015 kJkg-1 Sadraj pare u stanju (2), x 2 : x 2 =0.83 Iz i, s dijagrama: i 3 = i1 (priguivanje) i 4 =2382 kJkg-1
Razlika entalpija:

( i )2 = i3 - i4 = 788 kJkg-1
Slika uz primjer 1

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

Smanjenje razlike entalpija:

( i )1 - ( i )2 = 1015 - 788 = 227 kJkg-1 Sadraj pare u stanju (4), x 4 =0.923 Poveanje entropije, s : s = s 3 - s1 = 7.734 - 7.000 = 0.734 kJkg-1K-1
2.
U parnom kotlu proizvodi se 15 kgs-1 pare. Radni pritisak i temperatura pare su: 40 bar i 400oC. Toplinska goriva ( H g )

je 12600 kJkg-1, a temperatura napojne vode je 145oC. Odrediti koeficijent iskoritenja kotla ( k ), ako potronja goriva ( m g ) iznosi 4.2 kgs-1. Predstaviti proces u T, s i i, s & dijagramu.
Rjeenje: Koliina topline koja se oslobodi pri izgaranju goriva,

& Qg : & Qp :

& & Q g = m g H g = 4.2 12600 = 52920 kW

Koliina topline potrebna da se iz napojne vode dobije pregrijana para, navedenih parametara,

& Q p = D( i p - i n.v. ) = 15(3211 - 612.65) = 38975.25 kW & Q p 38975.25 100 = 73.6% = k = & 52920 Qg

Slika uz primjer 2

3.

U parnom kotlu se nalazi mokra vodena para. Treinu prostora zauzima suhozasiena para. Para se zagrijava izobarno do temperature 440oC, nakon ega ekspandira izentropski do pojave prvih kapi kondenzata na pritisku 1 bar. Ekspanzijom se dobiva 666 kJkg-1 tehnikog rada. Izraunati dovedenu koliinu topline. Proces predstaviti na p, v dijagramu.

Rjeenje:

Slika uz primjer 3

V mv m v => = 2= =2 V mv m v -1 i 3 =2675 kJkg , s3 =7.36 kJkg-1K-1, i 2 = i 3 + l t = 2675 + 666 = 3341 kJkg-1 p 2 = f( t 2 , s 2 ) = 16 bar m 0.1238 = 213.7062 = 2 0.0011586 m 1 = 4.6575 10 -3 x1 = m 1+ m i1 = i + x1 r = 867.31 kJkg-1 q = i 2 - i1 = 2473.69 kJkg-1
4.
760 kgh-1. Stupanj korisnog djelovanja kotla je, k = 0.85 . Toplinska mo goriva je, Neko toplinsko parno postrojenje radi sa termikim koeficijentom korisnog djelovanja, t = 0.3 . Potronja goriva je

H g = 16747

kJkg-1.

U postrojenju cirkulira 4000 kgh-1 vodene pare. Odrediti: a) Snagu postrojenja. b) Koliinu dovedene topline za svaki kg pare. c) Koliinu vode za kondenzaciju pare, ako se pritom voda zagrije za 10oC. Rjeenje: a) Koliina topline, koja se oslobodi pri izgaranju goriva,

& Q1 : & & Q1 = m g H g k = 16747 760 0.85 = 10818691.2 -1 & & L0 = t Q = 3245607.36 kJh
1

kJh-1

b)

& N = L0 = 901 kW 3600 & Q 10818691.2 = 2704.67 q1 = 1 = D 4000

kJkg-1

c) Koliina topline, koja se oslobodi pri kondenzaciji pare,

& Q2 : & & & | Q 2 |= Q1 - L0 = 10818691.2 - 3245607.36 = 7573083.84

kJh-1

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

Potronja vode,

& mw : & | Q2 | = 180880 & mw = c w t

kgh-1

5.

Kruni proces sastavljen od izobare (

p =10 bar), izentrope i izoterme ostvaruje se vodenom parom. Najvia temperatura ovog

procesa je 673 K, a najnia 453 K. Odrediti termiki stupanj iskoritenja ovog ciklusa i odvedenu koliinu topline. Ciklus predstaviti na i, s dijagramu. Rjeenje:

i1 =2778 kJkg-1 i 2 =3263 kJkg-1 q1 = i 2 - i1 =485 kJkg-1 q 2 = T( s1 - s 2 ) s1 =6.588 kJkg-1K-1 s 2 = s3 =7.461 kJkg-1K-1 q 2 = -395.5 kJkg-1 q -|q | t = 1 2 = 0.185 = 18.5% q1
6.

Slika uz primjer 5

Parno postrojenje radi po Karnoovom ciklusu. Temperature izmeu kojih se odvija proces su 200oC i 30oC. Ekspandira suhozasiena para. Izraunati termiki koeficijent korisnog djelovanja ( t ). Proces predstaviti u
K

p, v

T, s

dijagramu.

Rjeenje:

Slika uz primjer 6

Termiki koeficijent korisnog djelovanja Karnoovog ciklusa, t :

K

tK = 1 -

T 2 = 1 - 303 = 0.3594 473 T1

7.

1000 kgh-1 vodene pare obavlja desnokretni Karnoov ciklus i pri tome ostvari termiki stupanj iskoritenja 0.4. Ako se rashladnom rezervoaru preda 273.33 kW topline, odrediti poetni pritisak. Proces predstaviti na T, s dijagramu.

Rjeenje:

t =

& & Q1 - | Q 2 | & Q

1

& |Q | & Q1 = 2 = 455.55 kW 1 - t & Q 455.55 3600 = 1640 q1 = 1 = D 1000 q1 = r => p1 = 50 bar
8.

Slika uz primjer 7

kJkg-1

Izotermno dovoenje topline u Karnoovom ciklusu sa vodenom parom poinje od stanja kipue vode na pritisku 20 MPa, a zavrava se na pritisku 1 MPa. Ako je korisna snaga ciklusa 1 MW, a protok pare, 5 th-1, odrediti termiki stupanj iskoritenja ciklusa i najniu temperaturu ciklusa. Proces predstaviti u T, s dijagramu.

Rjeenje:

t =

N & Q

& Q1 = D T 1 ( s 2 - s 1 ) s1 =4.015 kJkg-1K-1 t 1 =365.71oC

Slika uz primjer 8

s 2 = 7.33 +

7.397 - 7.33 (365.71 - 360) 380 - 360 s 2 = 7.3491 kJkg-1K-1

& 5000 (365.71 + 273.16) (7.3491 - 4.015) Q1 = 3600 & = 2958.37 kW Q1

t = 0.338

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

T 2 => T1 => T 2 = T 1 (1 - t ) = 638.87(1 - 0.338) = 422.93 t 2 150 oC

t = 1-

9.

Vodena para, pritiska 40 bar, ulazi u turbinu obavljajui Renkinov ciklus. Pritisak u kondenzatoru je 0.6 bar. Ciklus zapoinje ekspanzijom suhozasiene pare. Odrediti termiki stupanj iskoritenja ciklusa.

Rjeenje:

l o we - | wk | = q1 q1 we = i1 - i 2 wk = v3 ( p0 - p1 ) q1 = i1 - i 4 q1 = ( i1 - i 3 ) + wk q1 = ( i 1 - i 3 ) + v 3 ( p0 - p 1 ) i1 =2801 kJkg-1 s1 =6.07 kJkg-1K-1 s 2 = s1 s 2 - s 6.07 - 0.5207 = = 0.711 x2 = s - s 8.328 - 0.5207 i 2 = i + x 2 r = 151.5 + 0.711 2415 = 1868.57 we =932.43 kJkg-1 wk = 0.0010064( 6 - 4000) = -4.02 kJkg-1 q1 = (2801 - 151.5) - 4.02 = 2645.48 kJkg-1 932.43 - 4.02 928.41 = = 0.351 t = 2645.48 2645.48

t =

Slika uz primjer 9

kJkg-1

10. Parno postrojenje radi po ciklusu Renkina. Parametri poetnog stanja: p1 =2 MPa, t 1 =300oC. Pritisak u kondenzatoru:

p0
Rjeenje:

=0.004 MPa. Odrediti termiki koeficijent korisnog djelovanja.

tR =
Iz

i1 - i 2 i1 - i 3

i, s

dijagrama:

i1 =3019 kJkg-1, i 2 =2036 kJkg-1 i 3 ( i za p0 ) = 121.4 kJkg-1 3019 - 2036 = 0.339 t = 3019 - 121.4

11.

Neko toplinsko postrojenje radi sa vodenom parom, po Renkinovom ciklusu, izmeu temperatura 250oC i 50oC. Maksimalni pritisak pare u postrojenju je 12 bar. Snaga postrojenja je 1000 kW. Odrediti: a) Dovedenu i odvedenu toplinu po 1 h i termiki stupanj korisnog djelovanja. b) Koliinu topline potrebnu za pregrijavanje pare. c) Srednju temperaturu dovoenja topline. d) Termiki stupanj korisnog djelovanja Karnoovog ciklusa, koji bi radio izmeu 250oC i 50oC.

Rjeenje: Stanje 1: i1 =2933 kJkg-1

v1 s1
a)

=0.1923 m3kg-1 =6.823 kJkg-1K-1 kW

& & & N = L0 = Q1 - | Q 2 |= 1000 s1 = s 2 ;

Slika uz primjer 11

6.823 - 0.7038 s 2 - s3 = = 0.83 s 2 - s 3 8.0753 - 0.7038 i 2 = i 2 + x 2 r = 209.3 + 0.83 2383 = 2187.19 i3 i4 q1 = i1 - i3 = 2933 - 209.3 = 2723.7 kJkg-1 | q 2 |= i 2 - i3 = 2187.19 - 209.3 = 1977.89 kJkg-1 l 0 = q1 - | q 2 |= 745.81 kJkg-1 x2 =

kJkg-1

t =
Protok pare:

q1 - | q 2 | 745.81 = 0.274 = 2723.7 q1

kgh-1

& 1000 D = L0 = = 1.34 kg s-1= 4827 745.81 l0 & = D q1 = 13147.21 MJh-1 Q1 & | Q 2 |= D | q 2 |= 9547.28 MJh-1
b)

q p = i1 - i1 = 2933 - 2785 = 148 kJkg-1 & Q = D q p = 148 4827 = 714.4 MJh-1

p

c)

s = s1 - s 3 = 6.823 - 0.7038 = 6.1192 q1 2723.7 = = 445 K Tm= s 6.1192

kJkg-1K-1

d)

tK =

T 1 - T 2 = 523 - 323 = 0.382 523 T1

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

11

12. Specifina potronja pare, pri proizvodnji elektrine energije u turbogeneratoru snage N =25 MW, je d 0 =2 kgMJ-1.
Koliki je termiki koeficijent korisnog djelovanja ( t ) i satna potronja pare? Parametri pare pred ulazom u turbinu su: =540oC. Pritisak na izlazu iz turbine (protivpritisak) je:

p1 =9 MPa i t 1 t =140oC.
Rjeenje:

p2

=0.65 MPa. Temperatura napojne vode je

i1 =3482.4 kJkg-1 i 2 =2777 kJkg-1

Satna potronja pare:

Termiki koeficijent korisnog djelovanja, t

D = N d 0 = 25 3600 2 D = 180000 kgh-1

t =

q1 - | q 2 | l 0 = q1 q1 q1 = i 1 - c w t
kJkg-1 kJkg-1

Slika uz primjer 12

= 3482.4 - 4.258 140 = 2886.28 l 0 i1 - i 2 = 3482.4 - 2777 = 705.4 705.4 l = 0.244 t = 0 = q1 2886.28
13.

Neki parni stroj, snage 50 kW, radi sa suhozasienom parom, pritiska 16 bar. Koliko se rada dobiva iz 1 kg pare, kad je temperatura kondenzata 50oC? Kolika je, u kgkW-1h-1, specifina potronja pare d 0 , a kolika ukupna potronja pare D ? Koliko se dovede topline u kotlu i odvede u kondenzatoru? Koliko se rashladne vode troi u kondenzatoru, ako joj je prirast temperature 20oC? Koliki je termiki koeficijent iskoritenja ciklusa? Koliki je gubitak u stupnju iskoritenja u usporedbi sa Karnoovim ciklusom? Proraunate veliine uporediti sa onim dobivenim iz i, s dijagrama.

Rjeenje: Za pritisak

p1 =16 bar: i1 = i = 2794 kJkg-1 s1 = s = 6.421 kJkg-1K-1

s1 = s 2 s 2 = sx + s(1 - x) s 2 - s 6.421 - 0.7038 = = 0.775 x2 = s - s 8.075 - 0.7038

Stanje 2:

Za

=50oC:

Slika uz primjer 13

s = 0.7038 i = 209.30

kJkg-1K-1; kJkg
-1

s = 8.075 kJkg-1K-1 ; i = 2591 kJkg-1

kJkg-1

Entalpija pare u stanju 2:

i 2 = i x 2 + i(1 - x 2 ) = 2591 0.775 + 209.30(1 - 0.775) = 2055

Specifina potronja pare, u kgkW-1h-1:

d0 =

3600 3600 = = 4.87 i1 - i 2 2794 - 2055

kgkW-1h-1

Ukupna potronja pare:

D = d 0 N = 4.87 50 = 243.5

kgh-1 kJh-1 kJh-1

Dovedena koliina topline:

& Q1 = D ( i1 - i 3 ) = 243.5(2794 - 209.3) = 629374.4

Odvedena koliina topline:

& | Q 2 |= D( i 2 - i 3 ) = 243.5(2055 - 209.3) = 449427.95

Potrebna koliina vode u kondenzatoru:

& | Q 2 |= m w c w t &

=>

& mw =
R t

& | Q2 |

c w t

449427.95 = 5368 4.186 20

kgh-1

Termiki koeficijent korisnog djelovanja,

tR =
Termiki
K t

& & Q1 - | Q 2 | 629374.4 - 449427.95 = = 0.285 & 629374.4 Q

1

stupanj

iskoritenja

Karnoovog

ciklusa

datom

temperaturnom

intervalu:

(273 + 50) T = 0.32 = 1- 2 = 1(273 + 201.36) T1

Gubitak u stupnju iskoritenja:

tk - tR 0.32 - 0.285 = = 0.109 0.32 k

14.
Parno postrojenje radi po ciklusu Renkina. Na ulazu u turbinu para ima stanje: dijagramu i odrediti: - protok pare kroz postrojenje i potronju topline, - termiki stupanj iskoritenja i specifinu potronju pare i topline. Rjeenje: Stanje 1:

p1

=80 bar,

t1

=480oC, a pritisak kondenza-

cije je 0.08 bar. U neprekidnom 24-satnom radu, postrojenje proizvede 1560000 kWh energije. Predstaviti proces u

i, s

i1 =3347 kJkg-1 s1 =6.637 kJkg-1K-1

Stanje 2:

s 2 - s s - s 6.637 - 0.5927 = 0.7917 x2 = 8.227 - 0.5927 i 2 = i + x 2 r = 2075.56 kJkg-1 x2 =

Stanje 3:

i 3 =173.9 kJ kg-1 we = i1 - i 2 = 1271.44 kJkg-1 N = 1560000 kWhdan-1 = 65000 N = 65000 kW

Slika uz primjer 14

kW

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

13

D=

we q1 = i1 - i3 = 3173.1 kJkg-1 & Q1 = D q1 = 162219.26

3600 10-3 = 184.04

th-1

kW

t =
d0 =

N = 0.4 & Q
1

3600 we

= 2.83

kgkW-1h-1

Specifina potronja topline:

q0 = d 0 q1 = 8984.43

kJkW-1h-1

15.

Parno postrojenje radi po idealnom Renkinovom ciklusu. Pritisak u kondenzatoru je 0.005 MPa. Specifina potronja pare je 3 kgkW-1h-1, a specifina potronja topline 10 MJkW-1h-1. Odrediti termiki stupanj iskoritenja, pritisak i temperaturu pare na ulazu u turbinu. Rjeenje:

q0 = d 0 q1 ; q0 = d 0 ( i1 - i3 )
-1

=>

i1 = i 3 +

q0 d0

= 137.83 +

10000 = 3471.16 3

kJkg-1

i1 = 3471.16 kJkg 3600 d0 = l0 3600 d0 = i1 - i 2 3600 = 2271.16 kJkg-1 i 2 = i1 d0 - i2 i t = 1 = 0.36 i1 - i 3 i 2 - i 2271.16 - 137.83 = = 0.8805 x2 = r 2423 s 2 = s + x 2 (s - s) = 7.4465 kJkg-1K-1 Sa i, s dijagrama za i1 = 3471.16 kJkg-1 i s1 = s 2 = 7.4465 p1 = 1.9 MPa; t 1 = 500 oC
16.

Slika uz primjer 15

kJkg-1K-1:

Vodena para, temperature 320oC i pritiska 40 bar, obavlja u parnom postrojenju Renkinov ciklus. Kondenzacija se obavlja na temperaturi 15oC. U parni kotao vraa se kondenzat u potpunosti, na temperaturi 50oC. Odrediti termiki k.k.d. i uporediti ga sa termikim k.k.d. za Karnoov ciklus, koji se odvija u istom temperaturnom intervalu. Nai potronju goriva, ija je toplinska 13000 kJkg-1, ako je stupanj iskoritenja turbine 0.9, elektrogeneratora 0.95, mehaniki koeficijent 0.93 i stupanj iskoritenja kotlovskog postrojenja 0.87. Snaga turbo-generatorskog postrojenja je 350 MW. Prikazati proces u T, s i i, s dijagramu.

Rjeenje:

Slika uz primjer 16

i1 = 3012 kJkg-1; T 1 = 273 + 250.33 = 523.33 K i 2 = 1850 kJkg-1; T 2 = 273 + 15 = 288 K i 4 = c w t w = 4.181 50 = 209.1 kJkg-1 3012 - 1850 i -i = 0.41 tR = 1 2 = i1 - i 4 3012 - 209.1 288 T = 0.45 tK = 1 - 2 = 1 523.33 T1

0.45 - 0.41 tK - tR 100 = 100 = 9.8% R 0.41 t

Teoretska potronja pare,

Dt 3600 3600 = 350 = 1084.33 th-1 Dt = N - i2 1162 i1 Stvarna potronja pare, D stv. : 1084.33 Dt Dt = = 1363.7 D stv. = = T eg m 0.9 0.95 0.93
Potronja goriva:

th-1

& mg =

D stv. q1 D stv ( i1 - i 4 ) 1363.7(3012 - 209.1) = = = 337.96 13000 0.87 H g k H g k

th-1

17. U parnom postrojenju sa turbinom snage 18 MW, specifina potronja pare, d 0 =4.78 kgkW-1h-1. Na kraju ekspanzije do
60oC, para ima stupanj suhoe 0.905. U kotlu, iji je stupanj iskoritenja k =0.76, izgara ugalj toplinskei 15070 kJkg-1. Postrojenje radi po Renkinovom ciklusu. Nacrtati proces u Rjeenje:

i, s

dijagramu i odrediti potronju uglja.

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

15

& mg =
N=

D ( i1 - i 3 ) k H g
D ( i1 - i 2 ) D = 3600 d0

Slika uz primjer 17

D = N d 0 = 18000 4.78 = 86040 kgh-1 i 2 = i + x 2 r o i = 251 kJkg-1; Za t =60 C: r = 2358 kJkg-1 i 2 = 251 + 0.905 2358 = 2385. kJkg-1 l 0 = i1 - i 2 => i1 = i 2 + l 0 = 3138.2 kJkg-1 i 3 = i = 251 kJkg-1 86040 (3138.2 - 251) = 21689.1 kgh-1 & mg = 0.76 15070 3600 3600 3600 => l 0 = = = 753.14 kJkg-1 d0 = 4.78 l0 d0 = s + x 2 (s - s) = 0.8311 + 0.905(7.90 84 - 0.8311) = 7.236 s2 Iz i, s dijagrama, za i1 = 3138.2 kJkg-1 i s1 = s 2 = 7.236 kJkg-1K-1: p1 = 10.5 bar; t 1 = 345 oC
18.
Termoelektrina centrala, za potrebe fabrike, daje 20000 kgh-1 pare, pri
o

kJkg-1K-1

=0.7 MPa i

=0.95. U parni kotao vraa sa

kondenzat u koliini od 60%, pri temperaturi 70 C. Gubici kondenzata nadoknauju se kemijski oienom vodom, koja ima temperaturu 90oC. Izraunati potronju goriva po satu za proizvodnju pare potrebne za fabriku, ako je k.k.d. kotla 0.8, a toplinska goriva 30 MJkg-1. Rjeenje: Za p =0.7 MPa,

x =0.95: i x = i + x r = 697.2 + 0.95 2067 = 2660.85 kJkg-1 Q = D[ (i x - i n.v.) 0.6 + (i p - i n.v.) 0.4 ] i n.v. = 4.190 70 = 293.3 kJkg-1 i n.v. = 4.205 90 = 378.45 kJkg-1 & Q = 20000[(2660.85 - 293.3) 0.6 + (2660.85 - 378.45) 0.4] & Q = 4.667 107 kJh-1 & Q 4.667 107 = = 1944.6 kgh-1 & mg = 3 k H g 0.8 30 10

19.

Neko toplinsko parno postrojenje radi sa termikim koeficijentom korisnog djelovanja 0.3. Potronja goriva je 800 kgh-1. Gorivo ima toplinsku 15 MJkg-1. Stupanj korisnog djelovanja kotla je 0.85. U postrojenju cirkulira 4000 kgh-1 vodene pare. Odrediti snagu postrojenja u kW, dovedenu toplinu i koliinu vode (th-1) za kondenzaciju pare ako se voda zagrije za 10oC.

Rjeenje:

D l0 3600 D q1 & mg = k H g N=

=>

q1 =

& m g k H g 800 0.85 15000 = = 2550 D 4000

kJkg-1

& D q1 = 2833.3 kW Q1 = 3600 l t = 0 q1 l 0 = t q1 = 765 kJkg-1 4000 765 N= = 850 kW 3600 & & & & Q1 = N+ | Q 2 | => | Q 2 |= Q1 - N = 1983.33 kW & | Q | 1983.33 3600 & & = 170.57 & & Q w =| Q 2 |= m w c w t => mw = 2 = 3 c w t 4.186 10 10
20.

th-1

Parno postrojenje radi po ciklusu Renkina i proizvodi 4 MW snage, pri termikom stupnju iskoritenja 0.312. U postrojenju cirkulira 12 th-1 pare. Odrediti: a) potronju goriva, toplinskei 14300 kJkg-1, ako je koeficijent korisnog djelovanja kotla 0.88, b) dovedenu toplinu u parnom kotlu, c) ako u kondenzator odlazi 60% pare, odrediti potronju rashladne vode, koja se pri tome zagrije za 10oC. Rjeenje:

D( i1 - i3 ) N ; N = D( i1 - i 2 ) => i1 - i 2 = D H g k -1 l 0 = i1 - i 2 = 1200 kJkg l 0 => l & q1 = 0 Q1 = D( i1 - i 3 ) ; t = q1 t & = D( i 2 - i 3 ) Q2 q1 = i1 - i3 = 3846.15 kJkg-1 | q 2 |= i 2 - i3 = q1 - l 0 = 2646.15 kJkg-1 0.6 D( i 2 - i 3 ) = 455.14 th-1 & mw = tw cw & = 3.6677 th-1; Q1 = 12.8205 MW & mg

& mg =

ili

t =

N & Q

=>

N & Q1 = = 12.82

& & MW; | Q 2 |= Q1 - N

= 8.82

MW

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

17

21.

Odrediti izentropsku efikasnost procesa ekspanzije u turbini, ako su unutarnji gubici zbog nepovratnosti procesa ekspanzije pare, 138 kJkg-1. Odrediti i specifinu potronju pare. Stanje pare pred turbinom je: kondenzatoru je 4000 Pa.

p1

=10 MPa,

t1

=500oC; pritisak u

Rjeenje:

i1 = 3372 kJkg-1 i 2 = 1980 kJkg-1 i 2 = 1980 + 138 = 2118

kJkg-1

Slika uz primjer 21

i =

w1,2 i1 - i 2 3372 - 2118 = = = 0.9 w1,2 i1 - i 2 3372 - 1980 3600 3600 = = 2.87 kgkW-1h-1 d0 = 1254 w1,2

22. Parni stroj, u kojem se ostvaruje Renkinov ciklus sa vodenom parom, radi izmeu temperatura 300oC i 40oC. Odrediti termiki
stupanj iskoritenja ciklusa i procentualno smanjenje istog, ako turbina radi sa izentropskim koeficijentom 0.8. Ciklus predstaviti u T, s i i, s dijagramu. Rjeenje:

l i -i t = 0 1 2
1

q1

i1 - i 3

za

=300 C:

i1 = 2749 kJkg-1 s1 = 5.7049 kJkg-1K-1

za

=40oC:

i = 167.5 kJkg-1 i = 2574 kJkg-1 s = 0.5723 kJkg-1K-1 s = 8.2559 kJkg-1K-1 i 2 = i + x 2 (i - i)

s1 - s = 0.668 s - s i 2 = 1775 kJkg-1; t1 = 0.3773 x2 =

b)

l i -i t = 0 = 1 2 = 0.3018 q 1 i1 - i 3 i -i i = 1 2 i1 - i 2 i 2 = i1 - i ( i1 - i 2 ) = 1970 t1 - t 2 100 = 20%

2

kJkg-1

Slika uz primjer 22

23. Parna turbina, koja radi sa izentropskim koeficijentom ekspanzije 0.9, troi 4600 kgh-1 vodene pare, stanja 1
(

p1

=30 bar,

t1

=450oC). Ako pritisak u kondenzatoru iznosi 0.05 bar, odrediti:

a) koliinu topline, koju treba odvesti u kondenzatoru, b) koliinu topline, koju treba dovesti u kotlu, c) termiki stupanj iskoritenja ovog Renkinovog ciklusa, d) snagu turbine. Ciklus predstaviti na i, s dijagramu.

Rjeenje: za p1 =30 bar, za

t1

=450oC:

za

i1 =3345 kJkg-1 s 2 = s1 , p2 =0.05 bar: i 2 =2155 kJkg-1 w1,2 = ( i1 - i 2 ) i = 1071 kJkg-1 i 2 = i1 - w1,2 = 2274 kJkg-1 p2 =0.05 bar: i 3 = i =137.83 kJkg-1 D & ( i 3 - i 2 ) = -2.73 10 3 Q2 = 3600 D & ( i1 - i 3 ) = 4.1 10 3 kW Q1 = 3600

Slika uz primjer 23

kW

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

19

t =

i1 - i 2 = 0.339 = 33.9% i1 - i 3 D N= ( i1 - i 2 ) = 1368.5 3600

kW

24.

Pregrijana vodena para ekspandira u parnoj turbini adijabatski, sa stupnjem povratnosti 0.85. Na ulazu u kondenzator izmjerena je temperatura 40oC i stupanj suhoe 0.8. Postrojenje radi po Renkinovom ciklusu, sa termikim stupnjem iskoritenja 0.35. Odrediti poetno stanje pare ( p1 , t 1 ) .

Rjeenje:

t =
za

l 0 i1 - i 2 = q1 i1 - i 3

i = 167.5 kJkg-1 = i 3 r = 2406 kJkg-1 i 2 - t i3 i1 = 1 - t i 2 = i + x 2 r = 2092.3 kJkg-1 i1 = 3128.73 kJkg-1 Slika uz primjer 24 i -i i = 1 2 => i 2 = 1909.4 kJkg-1 i1 - i 2 i 2 - i = 0.724 x 2 = r s 2 = s + x 2 (s - s) = 0.5723 + 0.724(8.25 59 - 0.5723) = 6.1352 Za: i1 = 3128.73 kJkg-1, s1 = s 2 = 6.1352 kJkg-1K-1, sa i,s dijagrama: t 1 430 oC; p1 130 bar Provjera (tablice): i1 = 3127.75 kJkg-1; s 1 = 6.15 kJkg-1K-1.
p

=40oC

kJkg-1K-1

25. Turbina, u koju ulazi para sa parametrima p1 =10 MPa i t 1 =500oC, ima jedno mjesto oduzimanja pare za regenerativno
predgrijavanje napojne vode, pri =0.3 MPa. Pritisak u kondenzatoru je 4000 Pa. Odrediti termiki k.k.d. i specifinu potronju pare. Predstaviti ematski postrojenje. Rjeenje:

Slika uz primjer 25

Entalpija pare:

i1 = 3370 i 2 = 1980 i 4 = 561.4

i a = 2558 kJkg-1; kJkg-1; i 3 = 121.42 kJkg-1;

kJkg-1

kJkg-1;

Toplinski bilans predgrijaa:

g 1 i a + (1 - g 1 ) i3 = i4 561.4 - 121.42 i -i = 0.18 g1 = 4 3 = i a - i 3 2558 - 121.42

Izvreni rad:

w = ( i1 - i a ) + (1 - g 1 )( i a - i 2 ) w = (3370 - 2558) + (1 - 0.18)(2558 - 1980) = 1285.96

Dovedena toplina:

kJkg-1

q1 = i1 - i4 = 3370 - 561.4 = 2808.6 kJkg-1 Termiki koeficijent korisnog djelovanja, t ( l 0 w) : 1285.96 l = 0.46 t = 0 = q1 2808.6 Specifina potronja pare, d 0 : 3600 3600 = 2.799 kgkW-1h-1 = d0 = 1285.96 w
26.
U parnom postrojenju, koje radi pri poetnim parametrima sekundarno pregrijavanje pare, na

p1

=11 MPa,

t1

=500oC,

p2

=0.004 MPa, uvedeno je

=3 MPa do poetne temperature. Odrediti termiki koeficijent korisnog djelovanja

ciklusa sa sekundarnim pregrijavanjem.

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

21

Rjeenje:

Slika uz primjer 26

Iz

i, s

dijagrama:

i1 = 3360 kJkg-1; i6 = 2996 kJkg-1; i7 = 3456 kJkg-1; i 2 = 2176 kJkg-1; i 3 (za p =0.004 MPa)=121.4 kJkg-1
Rad 1 kg pare, u turbini visokog pritiska:

w1 = i1 - i6 = 3360 - 2996 = 364

Rad 1 kg pare, u turbini niskog pritiska:

kJkg-1 kJkg-1

w2 = i7 - i 2 = 3456 - 2176 = 1280

Ukupan rad 1 kg pare:

w = ( i1 - i6 ) + ( i7 - i 2 ) = 1644
Dovedena toplina:

kJkg-1 kJkg-1

q1 = ( i1 - i3 ) + ( i7 - i6 ) = 3238.6 + 460.0 = 3698.6 ( i - i ) + ( i7 - i 2 ) 1644 = = 0.445 ts = 1 6 ( i1 - i 3 ) + ( i7 - i6 ) 3698.6

b) Za uvjete prethodnog zadatka, odrediti termiki koeficijent korisnog djelovanja postrojenja, pri odsustvu sekundarnog pregrijavanja i uticaj sekundarnog pregrijavanja na termiki k.k.d. Iz i, s dijagrama:

i 2 = 1972

kJkg-1

Termiki koeficijent korisnog djelovanja, pri odsustvu sekundarnog pregrijavanja:

t =

1388 i1 - i 2 = = 0.429 i1 - i 3 3238.6 0.445 - 0.429 100 = 100 = 3.73% 0.429 t

27. Parna turbina postrojenja, snage 12500 kW, radi pri sljedeim parametrima pare: p1 =30 MPa, t 1 =550oC i p2 =0.1 MPa.
Pri pritisku 7 MPa uvodi se sekundarno pregrijavanje do temperature 540oC. Odrediti termiki koeficijent korisnog djelovanja i njegovo poboljanje u odnosu na termiki koeficijent korisnog djelovanja Renkinovog ciklusa, poveanje stupnja suhoe pare i potronju rashladne vode u kondenzatoru, ako se ona zagrije za 20oC. Predstaviti ciklus u i, s dijagramu.

Rjeenje: Parametri pare:

i1 = 3275 kJkg-1; i6 = 2890 kJkg-1; i7 = 3500 kJkg-1; i 2 = 2500 kJkg-1; i 3 = 417.4 kJkg-1; i 2 = 2175 kJkg-1; x 2 = 0.928 ; x 2 = 0.78

Izvreni rad:

w = ( i1 - i6 ) + ( i7 - i 2 ) = 1385
Dovedena toplina:

kJkg-1 kJkg-1

Slika uz primjer 27

q1 = ( i1 - i3 ) + ( i7 - i6 ) = 3467.6
Termiki koeficijent korisnog djelovanja:

ts =

i -i l0 R = 0.4 ; t = 1 3 = 0.385 q1 i1 - i 2

ts - tR 0.4 - 0.385 = 100 = 3.9% 0.385 tR

x 2 - x 2 0.928 - 0.78 = 100 = 19% 0.78 x 2
Koliina topline, koja se oslobodi kondenzacijom pare:

& | Q 2 |= D | q 2 | ; D = N d 0
Koliina topline, koju primi rashladna voda:

& & Q w = mw c w t w & & Poto je: Q =| Q |

w 2

D ( i 2 - i3 ) = & mw = cw t w
28.

12500

3600 (2500 - 417.4) 1385 = 808239 4.186 20

kgh-1

Parno postrojenje, snage 200 MW, radi pri sljedeim parametrima pare: pritisku

p1

=10 MPa,

t1

=450oC,

p2

=0.004 MPa. Pri

izlazu iz turbine u sluaju meupregrijavanja, termiki koeficijent korisnog djelovanja i njegovo poboljanje u odnosu na t Renkinovog ciklusa, satnu potronju goriva, ako je iskoritenje kotlovskog postrojenja 0.85, a toplinska goriva =30 MJkg-1.

pm

=1.8 MPa, vri se sekundarno pregrijavanje pare do poetne temperature. Odrediti smanjenje vlanosti pare na

Hg

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

23

Rjeenje:

Slika uz primjer 28

Vrijednosti entalpija u pojedinim stanjima: i1 = 3240 kJkg-1; i6 = 2810 kJkg-1;

i7 = 3360 kJkg-1; i 2 = 2210 kJkg-1; i 3 i 4 = 121.42 kJkg-1; i 2 = 1925

Sadraj pare:

kJkg-1

x 2 = 0.860 ; x 2 = 0.744 y 2 - y 2 0.256 - 0.14 = = 0.45 = 45% 0.256 y 2

Izvren rad:

w = ( i1 - i6 ) + ( i7 - i 2 ) = 1580
Dovedena toplina:

kJkg-1 kJkg-1

q1 = ( i1 - i3 ) + ( i7 - i6 ) = 3668.6
Termiki k.k.d.:

ts =

3240 - 1925 i -i l0 R = 0.42 = 0.43 ; t = 1 2 = q1 i1 - i 3 3240 - 121.42

ts - tR 100 = 2.4% tR
Potronja pare:

D=

3600 3600 N= 200 10 3 = 4.55 10 5 w 1580

kW

kgh-1

Dovedena toplina:

& Q1 = D q1 = 4.64 105

Potronja goriva:

& mg =

& Q1 4.64 10 5 = = 18.2 3 H g k 30 10 0.85

kgs-1

= 65.46

th-1

29. Parno postrojenje radi po idealnom Renkinovom krunom procesu. Na ulazu u turbinu, para je stanja 1 ( p1 =10 MPa,

t1

=560oC). Nakon ekspanzije u turbini visokog pritiska, para se ponovo pregrijava do poetne temperature, nakon ega u

turbini niskog pritiska, ekspandira do stanja na ulazu u kondenzator (

=4000 Pa,

=0.904). Odrediti termiki stupanj

iskoritenja ovog ciklusa. Provjeriti, da li bi ovo postrojenje moglo raditi bez sekundarnog pregrijavanja, ako se zna da je maksimalna vlanost pare sa kojom turbina jo moe raditi 0.15. Rjeenje:

( i1 - i a ) + ( i b - i 2 ) ( i1 - i 3 ) + ( i b - i a ) i -i tR = 1 2 i1 - i 3 Stanje 1: i1 = 3524 kJkg-1, s1 = 6.786

ts =

Slika uz primjer 29

kJkg-1K-1

Stanje 2:

i 2 = 121.42 + 0.904 2433 = 2320.85 kJkg-1 s 2 = 0.4225 + 0.904(8.47 3 - 0.4225) = 7.7 kJkg-1 Stanje b: pb = 16 bar, sb = s 2 , i b = 3406 kJkg-1 Stanje a: p a = pb , s a = s1 , 2986 - 2940 (6.786 - 6.711) = 2980.59 kJkg-1 i a = 2940 + 6.796 - 6.711 s1 - s Stanje 2': p 2 = p 2 , s 2 = s a = s1 , x 2 = 0.79 , y 2 = 1 - 0.79 = 0.21 s - s Stanje 3: i 3 = i = 121.42 kJkg-1 ts = 0.4258 ; Postrojenje ne bi moglo raditi bez sekundarnog pregrijavanja, jer je y 2 > 0.15 .
30.
Vodena para stanja 1 (

p1

=80 bar,

t1

=400oC) ekspandira u turbini visokog pritiska do stanja 2 (

-1

p2

=4 bar,

x2

=0.96),

poslije ega joj se izobarno dovodi 488 kJkg topline. Para zatim ekspandira u turbini niskog pritiska takoe adijabatski, sa istim izentropskim koeficijentom povratnosti kao i kod prethodne turbine, do stanja 4 ( p4 =0.08 bar). Odrediti koliinu topline, koja se izmijeni u kondenzatoru, ako postrojenje radi po ciklusu Renkina, a kroz njega protie 12 th-1 pare. Ciklus prikazati u i, s dijagramu. Rjeenje:

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

25

Slika uz primjer 30

i1 = 3135 kJkg-1, i 2 = 2652.4 kJkg-1, i 2 = 2513.7 kJkg-1, i 3 = i 2 + q 2,3 = 3052.4 i 4 = 2510.4 kJkg-1, i 4 = 2354.9 kJkg-1, i 5 = 173.9 kJkg-1 i -i VP = 1 2 = 0.777 i i 1 - i 2

kJkg-1,

iNP = VP ; i4 = i 3 - iNP ( i3 - i 4 ) i
gdje su: VP - turbina visokog pritiska, NP - turbina niskog pritiska Koliina topline, koja se izmjeni u kondenzatoru: | q2 |= i 4 - i5 = 2336.5 kJkg-1

& | Q 2 |= D | q 2 |= 7.7883
31.

MW

Slika uz primjer 31

Turbina sa protivpritiskom, radi sa ulaznim paraMPa,

metrima pare:

p1

=9.0

t1

=535 C. Protivpritisak je
-1

p2

=0.3 MPa. Iskoritena para odvodi se dalje u tehnoloki proces, i kao kondenzat,

entalpije 400 kJkg , u potpunosti ponovo vraa u parni kotao. Koeficijent korisnog djelovanja turbine je

T = 0.85

Zanemarujui gubitke, odrediti koliinu elektrine energije, koja se proizvede po jedinici potrebne topline. Odrediti potronju goriva za proizvodnju 100 th-1 pare navedenih poetnih parametara, ako je toplinska goriva, H g =13000 kJkg-1.

Rjeenje: Parametri pare oitani iz

i, s

dijagrama:
-1

i1 = 3477

kJkg ,

i 2 = 2636.2

kJkg-1

Toplina, potrebna da se dobije pregrijana para, stanja 1: q1 = i1 - i k = 3477 - 400 = 3077 kJkg-1 Izvreni rad, pri ekspanziji pare (teoretski):

wt = i1 - i 2 = 3477 - 2636.2 = 840.8 kJkg-1 Stvarni rad ( T = 0.85 ): wstv = wt T = 840.8 0.85 = 714.65 kJkg-1
Proizvedena elektrina energija, po jedinici dovedene topline:

wstv 714.65 = = 0.232 3077 q1

kJkJ-1

Potronja goriva, za proizvodnju 100 th-1 pare:

100 10 3 3077 = = 23669.23 & mg = 13000 Hg

32.

& Q1

kgh-1

= 23.669

th-1

U termoelektrani su postavljene dvije parne turbine sa protivpritiskom, snage po 4 MW. Cjelokupna para iz turbine upuuje se za potrebe nekog tehnolokog procesa, odakle se vraa u kotlovnicu kao kondenzat, pri temperaturi zasienja. Turbine rade s punim optereenjem, pri sljedeim parametrima pare: p1 =3.5 MPa, t 1 =435oC, p2 =0.12 MPa. Smatrati da postrojenje radi po Renkinovom ciklusu. Odrediti satnu potronju topline, satnu potronju goriva, ako je koeficijent iskoritenja kotla, k = 0.84 , a toplinska goriva, H g =28470 kJkg-1.

Rjeenje: Iz i, s dijagrama:

i1 = 3302

kJkg-1,

i 2 = 2538
kgkW-1h-1

kJkg-1,

i 3 = 439.4

kJkg-1

Specifina potronja pare:

d0 =

3600 = 4.71 i1 - i 2

Satna potronja pare: Odvedena toplina:

D = N d 0 = 8000 4.71 = 37680

kgh-1 kJh-1

& | Q2 |= D ( i 2 - i3 ) = 37680 (2538 - 439.4) = 79.075 106

Dovedena toplina:

& Q1 = D ( i1 - i3 ) = 37680(3302 - 439.4) = 107.9 106

Potronja goriva u kotlovnici:

kJh-1

& mg =
33.

& Q1 107.9 106 = = 4511 H g k 28470 0.84

p

kgh-1

Parna turbina radi pri parametrima pare: turbine se oduzima para, pri

p1

=3.5 MPa,

t1

=435oC,

p2

=0.004 MPa. Za predgrijavanje napojne vode iz

=0.12 MPa. Odrediti termiki koeficijent korisnog djelovanja postrojenja, specifinu

potronju pare ( d 0 ) i topline ( q0 ) i poboljanje termikog koeficijenta korisnog djelovanja u usporedbi sa takvim postrojenjem, koje radi bez regenerativnog predgrijavanja.

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

27

Rjeenje: Iz i, s dijagrama i tabela za vodenu paru nalazi se:

i1 = 3302 kJkg-1, i a = 2538 kJkg-1, i 2 = 2092 i 3 = 121.4 kJkg-1, i 4 = 439.4 kJkg-1

kJkg-1,

Smatrajui da se kondenzat zagrijava u predgrijau sa direktnim mijeanjem do temperature zasienja, koja odgovara pritisku oduzete pare, udio oduzete pare je:

318 i 4 - i 3 439.4 - 121.4 = = = 0.1316 i a - i 3 2538 - 121.4 2416.6 l 0 = i1 - i 2 - g 1 ( i a - i 2 ) g1 =

Slika uz primjer 33

l 0 = 3302 - 2092 - 0.1316(253 8 - 2092) l 0 = 1152 kJkg-1 3600 3600 = d0 = 1152 l0 = 3.12 kgkW-1h-1 d0 q0 = d 0 ( i1 - i4 ) = 3.12(3302 - 439.4) q0 = 8938 kJkW-1h-1 1152 l = 0.4 t = 0 = i1 - i 4 3302 - 439.4
Postrojenje bez regenerativnog zagrijavanja:

t =

i1 - i 2 1210 = = 0.38 i1 - i 3 3180 3600 3600 = = 2.98 kgkW-1h-1 d0 = 1210 l0 q0 = d 0 ( i1 - i3 ) = 2.98(3302 - 121.4) = 9452
0.4 - 0.38 100 = 5.26% 0.38

kJkW-1h-1

Poboljanje termikog koeficijenta korisnog djelovanja:

34.

Za snabdijevanje elektrinom energijom i toplinom, predviena je izgradnja termo-elektrine centralne za kombinovano dobivanje topline i snage posredstvom parne turbine sa protivpritiskom snage 12 MW. Cjelokupna koliina pare, koja odlazi iz turbine, koristi se za potrebe tehnolokog procesa, odakle se u kotlove vraa kondenzat, pri temperaturi vrenja na pritisku

p2

. Turbina radi sa sljedeim parametrima pare:

a) Nai potronju goriva toplinskei

Hg

=12588 kJkg-1, ako je stupanj iskoritenja parnog kotla k = 0.85 .

p1

=3.5 MPa,

t1

=450oC,

p2

=0.2 MPa.

b) Izraunati potronju goriva u sluaju da se za snabdijevanje preduzea elektrinom energijom koristi kondenzaciona turbina iste snage i sa istim p1 , t 1 , a sa p 2 =0.004 MPa, dok se za snabdjevanje toplinom koristi zasebna kotlana niskog pritiska, koja bi davala tehnolokom procesu paru istog stanja kao i parna turbina sa protivpritiskom. Pretpostavlja se da je stupanj iskoritenja kotlova niskog pritiska takoe 0.85. Rjeenje: Iz i, s dijagrama i tabela za vodenu paru:

i1 = 3337 kJkg-1; i 2 = 2655 kJkg-1; i 2 = 2110 kJkg-1; i 3 = 504.8 kJkg-1; i 3 = 121.42 kJkg-1
a)

w = i1 - i 2 = 3337 - 2655 = 682

kJkg-1

Slika uz primjer 34

3600 3600 = 12000 = 63343 kgh-1 w 682 & = D q1 = D( i1 - i 3 ) Q1 & 63343 (3337 - 504.8) = 49833.3 kW Q1 = 3600 63343 & | Q 2 |= D( i 2 - i 3 ) = (2655 - 504.8) = 37833.4 kW 3600 & Q1 49833.3 = = 4.66 kgs-1 = 16.766 th-1 & mg = k H g 12588 0.85 D = N d0 = N
b)

w = i1 - i 2 = 3337 - 2110 = 1227 kJkg-1 3600 3600 D = N d0 = N = 12000 = 35207.8 kgh-1 w 1227 (3337 - 121.42) & = 31448.2 Q1 = D q1 = D( i1 - i 3 ) = 35207.8 3600 & Q1 31448.2 3600 = = 10.581 th-1 & m g1 = H g k 12588 0.85 1000 & | Q2 | 37833.4 3600 = = 12.729 th-1 & mg2 = H g k 12588 0.85 1000 & & & m g = m g1 + m g 2 = 10.581 + 12.729 = 23.31 th-1

kW

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

29

35.

Slika uz primjer 35

Iz parne turbine, snage

=25 MW, koja radi sa parametrima pare:

se para na dva mjesta i to pri pritisku

=1 MPa i pri

p1

=9 MPa,

t1

=480oC i

p2

=0.004 MPa, oduzima

=0.12 MPa. Odrediti termiki k.k.d. postrojenja, njegovo

poboljanje u usporedbi sa Renkinovim ciklusom i satnu potronju pare za svako mjesto oduzimanja. Rjeenje:

Slika uz primjer 35

Veliine oitane sa i, s dijagrama i iz tabela: i1 = 3330 kJkg-1; i a = 2775 kJkg-1; i b = 2410 kJkg-1; i 2 = 1980 kJkg-1; i 3 = 121.42 kJkg-1; i 4 = 439.4 kJkg-1; i 5 = 762.7 kJkg-1 g 1 i a + (1 - g 1 ) i4 = i5 i - i 762.7 - 439.4 = 0.138 g1 = 5 4 = i a - i4 2775 - 439.4 g 2 ib + (1 - g 1 - g 2 ) i3 = (1 - g 1 ) i4 (1 - g 1 )( i 4 - i 3 ) g2 = ib - i 3 (1 - 0.138)(439.4 - 121.42) = 0.121 g2 = 2410 - 121.42 w = i1 - i 2 - g 1 ( i a - i 2 ) - g 2 ( i b - i 2 ) w = 3330 - 1980 - 0.138(2775 - 1980) - 0.121(2410 - 1980) = 1188.3 3600 3600 = = 3.03 kgkW-1h-1 d0 = w 1188.3

kJkg-1

D = N d 0 = 25000 3.03 = 75741 kgh-1 D = g 1 D = 0.138 75741 = 10452.3 kgh-1 D = g 2 D = 0.121 75741 = 9164.66 kgh-1 1188.3 l l = 0.46 t = 0 = 0 = q1 i1 - i 5 3330 - 762.7
Za postrojenje bez regenerativnog zagrijavanja:

t =

l 0 i1 - i 2 3330 - 1980 = = = 0.42 q1 i1 - i 3 3330 - 121.4

Poboljanje termikog k.k.d.:

0.46 - 0.42 100 = 9.5% 0.42

36. Na termoelektrinoj centrali, postavljena je turbina snage N =12 MW, u kojoj ekspandira para poetnih parametara: p1
=3.5 MPa i od

t1

=435oC. Turbina ima dva mjesta oduzimanja pare. Para se prvo oduzima na pritisku
-1

=1 MPa u koliini

p2 =4 kPa. Odrediti satnu potronju pare, ako je koeficijent korisnog djelovanja turbine T = 0.8 , mehaniki k.k.d. m = 0.95 i k.k.d. elektrogeneratora eg = 0.98 . Odrediti takoe satnu potronju goriva, ako je k.k.d. parnog kotla k = 0.9 ,
D1
=50 th , a zatim na pritisku =0.12 MPa u koliini od

D2

=40 th . Pritisak u kondenzatoru je,

-1

toplinska goriva

Hg

=30 MJ kg-1, a temperatura napojne vode 120oC.

Rjeenje: Veliine oitane iz dijagrama: i1 = 3305.5 kJkg-1;

i a = 2967 kJkg-1; i b = 2559 kJkg-1; i 2 = 2105.9 kJkg-1 N = N 1+ N 2 + N 3 N 1 = D( i1 - i a ) N 2 = (D - D1 )( i a - ib ) N 3 = (D - D1 - D 2 )( ib - i 2 ) 12 10 3 3600 = D(3305.5 - 2967) + + (D - 50) (2967 - 2559) + (D - 50 - 40)(2559 - 2105.9) D = 87.024 th-1

Ukupni k.k.d.:

Slika uz primjer 36

= T m eg = 0.8 0.95 0.98 = 0.7448

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

31

Stvarna potronja pare:

D stv =
Potronja goriva:

87.024 = 116.842 0.7448

th-1

& mg =

& Q1 k H g

& Q1 = D stv ( i1 - i n.v. ) i n.v. = c w t = 4.233 120 = 507.96 kJkg-1 & Q = 116842(3305.5 - 507.96) = 3.275244839 109
1

kJh-1

& mg =
37.

3.27524483 9 10 9 = 12.1 0.9 30000 10 3

th-1

Parno postrojenje radi po idealnom Renkinovom ciklusu sa oduzimanjem pare za regenerativno predgrijavanje napojne vode. Para ulazi u turbinu, pri pritisku 2 MPa i temperaturi 500oC. Protivpritisci su 1 MPa i 0.3 MPa, a pritisak kondenzacije 4 kPa. Odrediti termiki stupanj iskoritenja postrojenja i satnu potronju goriva, toplinskei 15 MJkg-1, ako je efikasnost parnog kotla 85%, a snaga parne turbine 25 MW. Proces predstaviti na i, s dijagramu.

Rjeenje:

t =

l0 q1 l 0 = i1 - i 2 - g 1 ( i a - i 2 ) - g 2 ( i b - i 2 ) q1 = i 1 - i a D ( i1 - i a ) & mg = k H g N= D l0 3600
=>

D=

N l0

3600
Slika uz primjer 37

s1 = 7.429 kJkg-1K-1 3263 - 3220 (7.429 - 7.397) i a = 3220 + 7.461 - 7.397 i a = 3241.5 kJkg-1 2946 - 2905 (7.429 - 7.389) ib = 2905 + 7.47 - 7.389 i b = 2925.25 kJkg-1 s1 - s 7.425 - 0.4225 = = 0.8703 x2 = s - s 8.473 - 0.4225 i 2 = i + x 2 r = 121.42 + 0.8703 2433 = 2238.9 kJkg-1 i 3 = 121.42 kJkg-1; i a = 762.7 kJkg-1; ib = 561.4 kJkg-1 i -i g 1 = a b = 0.07511 i a - i b i1 = 3468

kJkg-1;

( ib - i 3 )(1 - g 1 ) = 0.14513 ib - i 3 l 0 = 1054.18 kJkg-1; D = 85374.41 kJh-1 85374.41(3 468 - 762.7) 18115 & mg = 0.85 15000 t = 0.3897 g2 =
38.

kgh-1

U turbini visokog pritiska, ekspandira 130 th-1 pregrijane vodene pare, pritiska 80 bar i temperature 520oC na pritisak 7 bar, sa unutarnjim iskoritenjem 0.76. Na izlazu iz turbine visokog pritiska, oduzima se za potrebe grijanja 70 th-1 pare, pritiska 7 bar, dok ostala koliina pare ekspandira u turbini niskog pritiska, na pritisak 0.06 bar, sa unutarnjim iskoritenjem 0.82. Ukupno mehaniko iskoritenje je 92%. Izraunati koliinu dobivene elektrine snage, ako je iskoritenje elektrogeneratora 95%.

Rjeenje:

w = w1,2 + w2,3 w1,2 = i1 - i 2 ; w2,3 = i 2 - i 3 i1 = 3447 kJkg-1 s1 = 6.785 kJkg-1K-1 i a = 2796.05 kJkg-1

i1 - i a => i 2 = i1 - i ( i1 - i a ) = 2952.28 kJkg-1 1 = 7.1064 kJkg-1K-1 s2 i b = i + xb r s 2 - s 7.1064 - 0.5207 = = 0.8435 xb = s - s 8.328 - 0.5207 ib = 151.5 + 0.8435 2415 = 2188.63 kJkg-1 i -i i2 = 2 3 => i 3 = i 2 - i2 ( i 2 - ib ) = 2326.09 i 2 - ib w1,2 = 494.72 kJkg-1; w2,3 = 626.19 kJkg-1 130000 494.72 = 17864.89 kW N 1,2 = 3600 60000 626.19 = 10436.50 kW N 2,3 = 3600 N = N 1,2 + N 2,3 = 28301.39 kW N e = N m eg = 24.735 MW
1

i -i i = 1 2

=>

Slika uz primjer 38

kJkg-1

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

33

Zadaci:
1. 1 kg vodene pare na temperaturi 40oC sadri 0.99 kg vode i 0.01 kg suhe pare. Mokra para zagrijava se pri stalnom volumenu do 150oC, a zatim se nastavlja zagrijavanje, pri stalnom pritisku, do temperature 260oC. Poslije toga se vri hlaenje, pri stalnom volumenu, do poetnog pritiska i na kraju se obavlja hlaenje, pri stalnom pritisku, do poetne temperature. Izraunati termiki stupanj iskoritenja obavljenog ciklusa. (R: t = 0.0524 ) Mokra vodena para, na pritisku 2 kPa i stupnju suhoe x =0.01, zagrijava se, pri stalnom volumenu, dok ne postane suha, a onda vri adijabatsku ekspanziju do poetnog pritiska. Nakon toga se hladi, pri stalnom pritisku, do poetnog stanja. Odrediti: a) pritisak i temperaturu poslije zagrijavanja, b) potrebnu koliinu topline za zagrijavanje pare, c) koristan rad ciklusa, d) promjenu entropije za proces zagrijavanja. Skicirati ciklus u p, v i T, s dijagramu. (R:

2.

p2

=2.7 105 Pa,

t2

=130oC,

q1,2

=2.4662119 106 Jkg-1,

l0
3.

=4.954038 105 Jkg-1,

s1,2

=6795.89 Jkg-1K-1)

Izentropska kompresija Karnoovog krunog desnokretnog procesa poinje od suhe vodene pare na pritisku 1 bar. Na krajevima izotermne ekspanzije i izotermne kompresije, pritisak je isti. Termiki stupanj iskoritenja ciklusa je 0.4. Skicirati proces u i, s dijagramu i odrediti snagu koja se proizvodi ovim procesom, uz protok pare od 1 th-1. (R: N =70.56 kW) Pregrijana vodena para, temperature 320oC, pritiska 40 bar, obavlja u parnom postrojenju Renkinov ciklus. Odrediti termiki stupanj iskoritenja ciklusa i omjer radova turbine i pumpe, ako je temperatura kondenzacije 15oC. Ciklus predstaviti u p, v i

4.

i, s

dijagramu. (R: t = 0.39 ,

wt = 288.5 wp

5.

Odrediti termiki stupanj korisnog djelovanja idealnog ciklusa Renkina, pri poetnom pritisku pare temperaturi

p1

=4.0 MPa i poetnoj

t1

=500 C. Zadatak rijeiti, kada je konani pritisak

(R: t = 0.255; 0.315; 0.387 ) 6. pritisku

p2

=0.2; 0.05 i 0.005 MPa. =500oC i konanom

Odrediti termiki koeficijent korisnog djelovanja idealnog ciklusa Renkina, pri poetnoj temperaturi

t1

p2

=0.01 MPa. Zadatak rijeiti, kada je poetni pritisak (R: t = 0.34; 0.38; 0.402 )

p1

=2.0; 5.0 i 10.0 MPa.

7.

Odrediti termiki stupanj korisnog djelovanja idealnog ciklusa Renkina, pri poetnom pritisku pare pritisku

p1

=2.0 MPa i konanom

p2

=0.005 MPa. Zadatak rijeiti, kada je poetna temperatura (R: t = 0.353; 0.362; 0.369 )

t1

=450, 500 i 550 C.

8.

Odrediti termiki koeficijent korisnog djelovanja parnog postrojenja, koje radi po Renkinovom ciklusu, specifinu i satnu potronju pare. Parna turbina, snage 50 MW, radi sa parom stanja 1 ( p1 =9.0 MPa, t 1 =500oC). Pritisak u kondenzatoru je

p2
9.

=0.004 MPa. (R: t = 0.422 ,

d0

=2.61 kg(kWh)-1,

=135 th-1)

Odrediti termiki stupanj iskorienja Renkinovog ciklusa sa vodenom parom, temperature 400oC i pritiska 2.0 MPa. Temperatura u kondenzatoru je 30oC. Koliki je koristan rad ciklusa, specifina potronja pare i topline? Proces prikazati u i, s dijagramu. (R: t = 0.35 ,

l0

=1093.6 kJkg-1,

d0

=3.292 kgkW-1h-1,

q0

=10272 kJkW-1h-1)

10.

Parna turbina radi po ciklusu Renkina sa parom poetnih parametara:

p1

=2.0 MPa,

t1

=400oC i konanog pritiska

p2

=0.005 MPa. Odrediti termiki koeficijent korisnog djelovanja i specifinu potronju pare. Rezultate uporediti sa sluajem, kada se koristi suhozasiena para. (R: a) t = 0.344 , d 0 =0.93 kgMJ-1, b) t = 0.323 ,

d0

=1.16 kgMJ-1)

11.

Parno postrojenje radi po ciklusu Renkina, sa poetnim parametrima pare:

p1

=10 MPa,

t1

=530oC. Pritisak u kondenzatoru

je 4 kPa. Odrediti termiki koeficijent korisnog djelovanja ciklusa i uporediti ga sa koeficijentom korisnog djelovanja Karnoovog ciklusa u istom intervalu temperatura. Odrediti potronju rashladne vode u kondenzatoru po 1 kg pare, ako voda ulazi sa 30oC a izlazi sa 45oC. (R: t 12.
R

= 0.43 , tK = 0.48 , mw

=30.26 kgkg-1)

Na ulazu u kondenzator parnog postrojenja izmjereno je sljedee stanje pare: temperatura 40oC, stupanj suhoe x =0.8. Protok pare je 100 th-1. Postrojenje radi po idealnom Renkinovom ciklusu sa pregrijanom parom i ostvaruje termiki koeficijent korisnog djelovanja 0.35. Prikazati proces u i, s dijagramu i odrediti: parametre stanja pare na ulazu u turbinu, snagu turbine, specifinu potronju pare i topline. (R: p1 =33 bar, t 1 =358oC, N =28.8 MW,

d0

=3.47 kgkW-1h-1, =4.78 kgkW-1h-1. Postrojenje

q0
13.

=10285.72 kJkW-1h-1)

U parnom postrojenju sa turbinom snage 18 MW, izmjerena je specifina potronja pare iji je stupanj iskoritenja potronju uglja. (R:

d0

radi po idealnom Renkinovom ciklusu. Na izlazu iz turbine para ima temperaturu 60oC i stupanj suhoe

=0.905. U kotlu,

=0.76, izgara ugalj toplinskei

Hg

=15 MJkg . Nacrtati proces u

-1

i, s

dijagramu i odrediti

& mg

=21.79 th-1)

14.

Snaga nekog toplinskog postrojenja, koje radi sa vodenom parom kao radnim tijelom, po ciklusu Renkina, je 4 MW. Parametri pare prije adijabatske ekspanzije su: p1 =58.86 bar i t 1 =380oC. Temperatura u kondenzatoru je 60oC. Odrediti: a) Termiki koeficijent korisnog djelovanja ciklusa i potronju pare u kgh-1. b) Potronju goriva, koje ima toplinsku 16747 kJkg-1, ako je stupanj korisnog djelovanja kotla k =0.86. c) Potronju rashladne vode u kondenzatoru, ako se ova zagrije za Ciklus predstaviti u

=10oC.

p, v , T, s
(R: b) c)

i, s

dijagramu.

a) t =0.346,

D 5=14472 kgh-1

& mg & mw

=2900 kgh-1 =650000 kgh-1)

15.

Parna turbina, snage 25 MW, radi pri poetnim parametrima pare:

p1
tw

=10 MPa i

t1

=510oC. Pritisak u kondenzatoru je

p2

=4 kPa. Toplinska goriva je

Hg

=30 MJkg-1. Odrediti snagu parnog kotla i satni utroak goriva, ako je koeficijent =90oC. Proces predstaviti u

korisnog djelovanja kotla k =0.85, a temperatura napojne vode (R:

T, s

dijagramu.

NK

=53.92 MW,

& mg

=7.613 th )

-1

16. Parna turbina, snage 12 MW, radi sa parom poetnih parametara:

p1

=8 MPa,

t1

=450oC. Pritisak u kondenzatoru je

p2

=4 kPa. U kotlovskom postrojenju, koje snabdjeva turbinu parom, izgara ugalj toplinskei 25120 kJkg-1. Koeficijent

korisnog djelovanja kotlovskog postrojenja je 0.8. Temperatura napojne vode je 90oC. Odrediti kapacitet kotlovskog postrojenja i satnu potronju goriva, pri punom optereenju parne turbine i uvjetima da ona radi u ciklusu Renkina. (R: D =33240 kgh-1, m g =4791 kgh-1) & 17. Odrediti izentropski stupanj efikasnosti ekspanzije pare u turbini i satnu potronju pare, koja u turbinu snage 1 MW, ulazi sa parametrima: p1 =40 bar, t 1 =400oC. Iz turbine izlazi vodena para, pritiska p 2 =0.05 bar i stupnja suhoe

=0.9. Proces predstaviti u (R: i =0.78,

i, s

dijagramu.

=4000 kgh-1)

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

35

18.

Parno postrojenje radi po Renkinovom ciklusu. Para, na ulazu u turbinu, ima pritisak 10 MPa, a ekspandira adijabatski do pritiska 4 kPa. Kroz postrojenje cirkulira 90 th-1 pare. U kondenzatoru se odvede 50 MW topline. Odrediti izentropski stupanj efikasnosti ekspanzije, ako je termi_ki stupanj iskoritenja ciklusa 0.3. Ciklus prikazati u i, s dijagramu. (R: i =0.738) Parno postrojenje radi po Renkinovom ciklusu. Kotao proizvodi paru temperature 450oC, pri pritisku 6 MPa. U parnoj turbini, snage 10 MW, para ekspandira adijabatski sa stupnjem povratnosti 0.8, do pritiska u kondenzatoru 5 kPa. Odrediti satnu potronju goriva, toplinske moi 15 MJ kg-1, u parnom kotlu efikasnosti 0.85. Proces prikazati u i, s dijagramu. (R: Parno-turbinsko postrojenje radi po ciklusu Renkina. Para ulazi u turbinu na pritisku 20 bar i temperaturi 400oC. Pritisak u kondenzatoru je 0.05 bar. Ako se kao rezultat nepovratne ekspanzije u turbini entropija pare povea za 1.37 kJkg-1K-1, na pritisku kondenzacije, koliki e biti termiki stupanj iskoritenja ciklusa? Proces predstaviti u T, s dijagramu. (R: t =0.21) Pregrijana vodena para, temperature 320oC i pritiska 40 bar, obavlja u parnom postrojenju Renkinov ciklus. Odrediti termiki koeficijent korisnog djelovanja i omjer radova turbine i pumpe: a) kada su svi procesi povratni, b) kada je izentropski stupanj iskoritenja turbine 0.8 a pumpe 0.9. Kondenzacija se obavlja na pritisku 3 kPa. Prikazati ciklus u T, s i i, s dijagramu.

19.

& mg

=8912.27 kgh-1)

20.

21.

22.

we = 198 ) wk Postrojenje parne turbine radi po ciklusu Renkina. Kotao proizvodi paru pritiska p1 =30 MPa, temperature t 1 =550oC. U kondenzatoru vlada pritisak p 2 =0.1 MPa. Pri pritisku 7 MPa, uvedeno je meupregrijavanje pare do temperature 540oC.
(R: a) t = 0.378 , ; b) t = 0.302 , Odrediti konani stupanj suhoe pare, pri odsustvu meupregrijavanja, poboljanje termikog stupnja iskoritenja i konanu suhou pare. Proces prikazati u i, s dijagramu.

we = 276.25 wk

23.

x 2 =0.782, t = 0.3818 b) sa meupregrijavanjem: x 2 =0.928, t = 0.395 ) Parno postrojenje radi sa poetnim parametrima pare: p1 =9 MPa, t 1 =450oC. Konani pritisak je p 2 =6 kPa. Pri p =2.4 MPa, uvedeno je sekundarno pregrijavanje pare do t =440oC. Odrediti termiki koeficijent korisnog djelovanja
(R: a) bez meupregrijavanja: ciklusa sa sekundarnim pregrijavanjem i uticaj uvedenog sekundarnog pregrijavanja na termiki koeficijent korisnog djelovanja. (R: t = 0.411 ,

100 =

0.411 - 0.405 100 = 1.5% 0.405

24.

Izraunati termiki koeficijent korisnog djelovanja i specifi_nu potronju pare za parno postrojenje sa meupregrijavanjem pare. Para ulazi u turbinu na pritisku 40 bar i temperaturi 400oC. Pritisak u kondenzatoru je 0.03 bar. Na izlazu iz prve turbine para je suhozasiena i ponovo se pregrijava do poetne temperature 400oC. Odrediti takoe i termiki koeficijent korisnog djelovanja, ako postrojenje radi bez meupregrijavanja. (R: t = 0.399 , d 0 =2.486 kgkW-1h-1, t = 0.389 )
1 2

25.

Parno-turbinsko postrojenje, snage 200 MW, radi sa parom sljedeih parametara:

p1

=13 MPa,

t1

=565oC. Sekundarno

pregrijavanje pare vri se pri pritisku 2 MPa do poetne temperature. Pritisak u kondenzatoru je 4 kPa. Temperatura napojne vode je 160oC. Odrediti potronju goriva, ako je njegova toplinska 30 MJkg-1. Koeficijent korisnog djelovanja turbine je 0.91. (R: m g =48778 kgh-1) & 26. Odrediti termiki stupanj iskoritenja Renkinovog krunog procesa, ako vodena para u turbini visokog pritiska ekspandira adijabatski od p1 =100 bar i t 1 =450oC, do p2 =5 bar i x 2 =0.95. Para se zatim ponovo pregrijava do temperature t3=300oC, a onda u turbini niskog pritiska adijabatski ekspandira do

p4

=5 kPa i

x4

=0.95. Odrediti takoe izentropski

stupanj efikasnosti ekspanzije u turbinama. Ciklus prikazati u 27.

i, s dijagramu. (R: t = 0.3467 , i = 0.904 , i = 0.7915 ) VP NP

Maksimalni i minimalni pritisak u Renkinovom ciklusu sa parom je 80 bar, odnosno 0.5 bar. Vodena para, koja izlazi iz prve turbine je suhozasiena i pritiska 10 bar, ponovo se zagrijava, tako da ima istu entalpiju kao na ulazu u prvu turbinu. Snaga turbine je 15 MW. Odrediti, termi_ki koeficijent korisnog djelovanja i potronju goriva, ako je djelotvornost parnog kotla 0.85, a ogrijevna goriva 32 MJkg-1. Zanemariti rad pumpe. Ciklus prikazati u p, v i i, s dijagramu. (R: t = 0.347 ,

& mg

=5724 kgh-1)

28.

Turbina snage 24 MW, radi pri parametrima pare: vode oduzima se para iz turbine, pri pritisku

p1

=2.6 MPa,

t1

=420oC,

p2

=0.004 MPa. Za predgrijavanje napojne

pI

=0.12 MPa. Odrediti termiki koeficijent korisnog djelovanja ciklusa,

specifinu potronju pare, masu oduzete pare, kao i poboljanje termikog koeficijenta korisnog djelovanja u odnosu na Renkinov ciklus. (R: t = 0.386 , d 0 =3.286 kgkW-1h-1, D I =10175 kgh-1, t = 7.22% ) 29. Parno postrojenje radi po Renkinovom ciklusu. U turbinu ulazi para pritiska 80 bar i temperature 550oC. Para ekspandira izentropski do pritiska 0.2 bar. Na pritisku 1.0 bar, oduzima se para za regenerativno predgrijavanje napojne vode. Odrediti poveanje termikog stupnja iskoritenja u odnosu na ciklus bez predgrijavanja. Proces predstaviti na i, s dijagramu. (R: b) ciklus sa predgrijavanjem: t = 0.3988 a) ciklus bez predgrijavanja: t = 0.3838

t = 3.91% )
o

30.

Idealan Renkinov kruni proces obavlja se vodenom parom izmeu pritisaka vodene pare do temperature

p1

=40 bar i

p2

=0.05 bar, sa pregrijavanjem

t1

=500 C. Za regenerativno predgrijavanje napojne vode, iz turbine se oduzima para na

pritisku 2 bar. Rad napojne pumpe zanemariti. Odrediti termiki stupanj iskoritenja ciklusa. (R: t = 0.41 ) 31. Odrediti termiki stupanj iskoritenja idealnog Renkinovog krunog procesa sa regenerativnim predgrijavanjem napojne vode. Pritisak u parnom kotlu je 30 bar, a u kondenzatoru 0.04 bar. Para se oduzima na pritiscima 10 bar i 2 bar. Na ulazu u kondenzator, para ima stupanj suhoe x =0.85. Ciklus prikazati u i, s dijagramu. (R: t = 0.4136 ) Parna turbina sa protivpritiskom ima ulazne parametre pare:

32.

p1

=100 bar,

t1

=500oC. U kondenzatoru vlada pritisak

p2

=3 bar. U turbinu ulazi 200 th-1 pare. Para se oduzima na dva mjesta. Na pritisku 33 bar, oduzima se 70 th-1 pare, a na

13 bar, 50 th-1. Odrediti snagu turbine, termiki stupanj iskoritenja postrojenja, kao i poveanje istog, ako turbina radi bez oduzimanja pare. Proces prikazati na i, s dijagramu. (R: 33.

=31.87 MW, t = 0.2 ,

t = 4.5%

Parna turbina sa protivpritiskom, snage 24 MW, radi po idealnom Renkinovom ciklusu. Parni kotao proizvodi paru temperature 500oC, na pritisku 4 MPa. Turbina ima dva mjesta oduzimanja pare. Na pritisku 1 MPa oduzima se 20 th-1 pare, a na pritisku 0.3 MPa 40th-1 pare. U kondenzatoru vlada pritisak 0.005 MPa. Izraunati satnu potronju goriva, toplinskei 12 MJkg-1, ako je koeficijent korisnog djelovanja parnog kotla 85%. Ciklus predstaviti na i, s dijagramu. (R:

& mg

=32.33 th-1)

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

37

Pitanja za vjebu:
1. Zato je u parnom postrojenju koje radi po ciklusu Karnoa, potreban kompresor, a u postrojenju koje radi po Renkinovom ciklusu, vodena pumpa? 2. Od ega, u ciklusu Renkina, ovisi specifina potronja pare i specifini rad? 3. Pokazati u p, v dijagramu, da se snienjem pritiska pare u kondenzatoru parne turbine, a pri nepromijenjenom poetnom pritisku, poveava specifian rad u Renkinovom ciklusu. 4. Koje su prednosti primjene pare visokog pritiska u parnom postrojenju? 5. Zato je pri istim graninim temperaturama, termiki k.k.d. regenerativnog ciklusa vei od termikog koeficijenta k.k.d. Renkinovog ciklusa? 6. Kako utie povienje poetne temperature na termiki k.k.d. Renkinovog ciklusa? 7. Koje su metode poveanja termikog k.k.d. Renkinovog ciklusa? 8. Pokazati u p, v i T, s dijagramu ciklus sekundarnog pregrijavanja.

TOPLINSKA PARNA POSTROJENJA

159