-

•
y. Ziekte en genezing

Zonder Heiland geen genezing.

Het herstel van de biologische norm
is nooit genezing in hogere zin.
Genezing is heiliging.
Herbert Fritsche
Ziekte is de meest voorko mende vorm van inlossing van het
lot. Ziekte en gezond heid worde n voor de enkeli ng zowel als
voor de maatschappij steeds belang rijkere proble emgeb ieden,
waarvan de oplossing steeds moeili jker wordt. Enerzi jds ma-
ken we een bijna ademb eneme nde ontwik keling van de ge-
neeskunde op technisch gebied mee, anderz ijds neemt het aan-
tal zieken steeds meer toe, wordt het ziek zijn steeds duurde r.
Beschouwt men de sterke belang stellin g voor het proble em
ziekte en de veelvuldige discussies hierov er, dan moet men wel
verbaasd zijn met welk een onnoz elheid ~n naïvite it dit onder-
werp nog altijd wordt behan deld. Hoe groot moet de druk van
de gebeurtenissen nog worde n voorda t men begint te begrij pen
dat de tot nu toe gelden de theori eën van de genees kunde op
een terrein liggen die aan het niveau van het ziek-zijn eenvou -
dig niet gelijkwaardig zijn? Men ziet te gemak kelijk over het
hoofd dat de denkfo uten ook door hun uitbrei ding niet juister
worden.
O~e moderne wetens chappe lijke genees kunde gaat terug tot
Hipp?crates (400 v. Chr.) Hippo crates stamd e uit de beroem de
fam1he der Asklep iaden die in de loop der eeuwe n in Grieke n-
land sanatoria oprich tten (Askle pieia), waarin prieste rs de zie-
ken door rituelen en toverg ezange n genaze n. Hippo crates, die
zelf erg de nadruk legde op de afstam ming van de Asklep iaden,
brak ech~er met hun traditi e, de prieste rgenee skund e, en be-
gon de ziekten los van alle religie , ieder afzond erlijk te be-

109
 -
schouwen en uit de studie van hun verloop de daarbij pass d
kuren te ontwikkelen. Hij legde daarmee de grondslag voind e 1
methode. die tot op vandaag voor de wetenschappeliJ'ke genree~e
.
kunde bindend 1s.
Deze gen~esk~nd~ is sin?s Hippocrates nauwelijks veranderd ,
en heeft zich niet 1n beshssende mate verder ontwikkeld wan-
neer men de vooruitgang op enkele deelgebieden tegenover de
teruggang op andere deelgebieden stelt. Vóór deze afvallig-
heid van Hippocrates was genezen een zaak van het priester-
schap en daarmee van de religie. Ziekte was een uitdrukking
van de toorn van God en werd door de bruggen slaande priester
(Lat: pontifex = bruggenbouwer) genezen doordat hij de zieke
opriep tot berouw en hem bijgevolg weer met de godheid ver-
zoende. Vanuit het gezichtspunt van de priestergeneeskunde is
ziekte steeds met schuld verbonden, genezing met berouw en
ommekeer.
Het zich afwenden door Hippocrates van deze traditie is tege-
lijkertijd een zich afwenden van het 'ziek-zijn' en het zich wen-
den tot de 'ziekten'. Zo houdt de geneeskunde zich tot op van-
daag bezig met de diagnose en therapie van 'ziekten' en ziet
daarmee het eigenlijke probleem van het 'ziek zijn' over het
hoofd. Een mens heeft niet een ziekte, maar daarentegen is hij
ziek. Maar juist deze zieke mens wordt door de geneeskunde
niet behandeld, maar enkel en alleen zijn ziekten, zijn sympto-
men. Zo blijven de successen van de geneeskunde beperkt tot
deze ziekten, roeren echter het ziek zijn van de mensheid niet
aan. Zo kreeg men, overeenkomstig de op zichzelf staande be-
schouwing van de ziekten, afzonderlijke groepen symptomen
op een indrukwekkende manier onder controle (epidemieën,
infectieziekten enz.), anderzijds ziet men volledig over het
hoofd dat men daardoor het .'ziek zijn op zich' op geen enkele
manier heeft veranderd. Zo schrijft Hans Blüher, die als geen-
ander deze samenhangen filosofisch onder de loep heeft geno-
men, in zijn 'Traktaat over de geneeskunst':
'De ziekten zijn een aan de mensheid opgelegd goed; de massa
zieken die in de wereld verschijnt, blijft altijd gelijk; in elk ge-

110
-
. ba
-val 1s ar ve ran de rin g va n ge en en ke le me ns eli jke ing ree p af-
h kelijk. W an ne er ee n art s ee n zie . k
e ge ne es t, da n he lpt hij
da:rmee niet ee n stu k zie kte uit de we
rel d, ne t zo mi n als ma te-
_a door verbranden wo rd t ve rn iet igd
, ma ar hij on tne em t deze
::n s zijn individuele aa nd ee l zie kte
en - leg t da t ee n an de r op ,
zonder he t te we ten .'
Daar ons onderwerp he t lot va n de me
ns is, mo ete n we oo k he t
ziek zijn be ha nd ele n, dit 'de me ns
he id opgelegde goed'. De
symptomen int ere sse ren on s in dit ve
rb an d mi nd er. Ee n derge-
lijke beschouwing ma ak t he t no od
za ke lij k ge ne es ku nd e me t
filosofie en religie te ve rb ind en , oo
k wa nn ee r deze verbinding
door de wetenschappelijke ge ne es ku
nd e angstvallig wo rd t ver-
meden. Da t we da ard oo r oo k to t an
de re conclusies ov er de ge-
nezing van de zie kte n ko me n, is be
grijpelijk.
Om echter misverstanden te vo or ko
me n, mo et vo or afw or de n
benadrukt da t he t er nie t om ga at,
wat of wie da n oo k aa n te
vallen of diens do en te ve ro or de len
. He t blijft voll~dig onbe-
twist dat onze geneeskunde in vele ge
vallen noodzakelijke hulp
brengt, die ied ere en in ee n desb
etreffende noodsituatie in
dank aanneemt. He t ter rei n va n on
ze beschouwing is nie t de
hulp, maar he t ziek zijn en de genezin
g daarvan. Geneeskundi-
ge therapie is gerechtvaardigd en ke
nt ha ar zegen in de noodza-
kelijke interventie, he eft ec hte r niets
me t genezing te maken.
Want genezen is altijd heiligen en
raa kt ee n aa n de weten-
schappelijke geneeskunde on be ke nd
e dimensie. Ee n verhel-
dering van de be gri pp en en sa me nh
an ge n mo et nie t als kritiek
worden opgevat, ma ar als de poging
om aan te ton en waar men
te onbewust handelt. He t onbewuste
is altijd de noodzakelijke
voorloper van de bewustheid.
~lles is gerechtvaardigd te zij ne r tij
d- he t is ec hte r oo k de tijd
die ~ez~ rechtvaardiging we er wegn
eemt. Dwaling is gebrek
aan inzicht - daarom wa ch t elk e dwali
ng op ha ar transmutatie,
w~nt al he t loo d mo et ee ns in goud ve
ran de rd worden. Zoals de
Winter van de zomer dr oo mt en de na
cht de dag voorbereidt, zo
draagt elke dwaling de waarheid in zic
h verborgen - he t is onze
taak deze lichtkiem te bevrijden. ·

111
 C

Ziek-zijn en dood als teken van het lot

We zagen reeds dat het ziek- zijn meestal gelijk is aan p . e
. d t . ass1ev
d
J~erfa~en Ie e men~ me een nog ?Iet gea~ cepte erde werke-
liJkhe1d vertrouwd willen maken.. Ziek ten ZIJn steeds informa-
.. . k
tiedragers. Er ZIJn geen zin1oze zie ten. Ze tonen ons waar
onze baan verlaten hebben, beëindigen ingeslagen dwaalw:~
gen, dwingen tot vragen.
Genezen betekent de informatie uit de ziekte bevrijden. Dit
veronderstelt dat men naar de zinrijkheid vraagt. Hier ligt het
gevaar van de huidige geneeskunde die probeert de ziekte van-
uit haarzelf functioneel te verklaren en het vragen van de pa-
tiënt naar het waarom door schijnantwoorden verhindert. Ie-
dere zieke voelt in zijn innerlijk dat het ziek-zijn iets met hem
te maken moet hebben, voelt iets van schuld - voor hem bete-
kent zijn ziekte meer dan alleen het verkeerd functioneren van
het lichaam. Maar dit begin wordt tegenwoordig door de arts
gesmoord met de verzekering dat het allemaal niets anders is
dan alleen ... Zo verliest de ziekte steeds meer de rol van infor-
matiedrager, van partner op de moeilijke weg van de evolutie,
en krijgt het stempel opgedrukt van de vijand die met alle mid-
delen moet worden bestreden.
Het is opvallend dat men het in de geneeskunde uitsluitend
over de strijd tegen de ziekte heeft. Wie verbaast het dan, dat
juist de medici het ziek-zijn niet kunnen begrijpen. Niemand
kan een vijand begrijpen en leren kennen zolang hij daartegen
'vecht'. Zolang de geneeskunde deze strijd niet staakt, zal ze
verder het lot moeten dragen op het gebied van ziekte niet
competent te zijn omdat het begrip haar ontbreekt. De belang-
rijkste en eerste stap voor de zieke bestaat hieruit dat hij met de
ziekte in harmonie treedt, dat hij er ja tegen leert zeggen. Hoe
moet dit de patiënt ooit lukken wanneer zijn arts zich ~~­
schouwt als strijder tegen de ziekte? Weerstand roept alttJd
weerstand op, strijd altijd strijd.
Net als oorlogvoerende regeringen die hun volk steeds ~~leen
maar overwinningen melden, maar de nederlagen verzwtJgen,
112
p

ren wij ook uit de medische kringen alleen van overwin-

hO
zo. en over de zie• k ten. N a zoveel gemelde overwinningen. . zou
ning
hter langzamerhand van de tegenstander geen spoor meer te
e~ 0 moeten zijn ... Maar de tegenstander bezit - God zij dank
zie
-zoveel grootshei'd d at h'.iJ van d e spuiten,
. tabletten en messen
van de geneeskunde niet onder de indruk raakt. Ik zeg: God zij
dank-want met het verdwijnen van de ziekten zou ook demo-
gelijkheid van de menselijke ontwikkeling zijn beëindigd. Al-
leen omdat de mens ziek is kan hij worden genezen - zonder
ziekte geen heil.
De tweede grotè en zelf gekozen vijand van de geneeskunde is
de dood, die men eveneens probeert te overwinnen. Deze be-
zigheid verhindert klaarblijkelijk dat men 'het leven' nader
leert kennen. Want verder dan de beschouwing van enkele uit-
werkingen van het leven is men tot nu toe niet gekomen. Het
leven zelf als op zichzelf staande hoedanigheid is in die profes-
sionele kringen nog relatief onbekend. Dat is ook daarom niet
zo verbazingwekkend wanneer men bedenkt dat de genees-
kunde vanaf het eerste begin tot op vandaag aan de hand van
lijken leert-en bijgevolg meer de wetenschap van de dode dan
van de levende mens is. Hier heerst dezelfde oerwet als bij de
loop van het lot van ieder mens. Men wordt gedwongen zich
steeds met datgene intensief bezig te houden, waartegen men
zich verzet. ·
Deze weerstand tegen ziekte en dood is, wanneer we wat nauw-
keuriger kijken, toch enigszins verdacht bij een beroepsgroep
wier zelf gekozen doel is de ander te helpen. Zich verzetten
betekent net zoveel als: niet verzoend zijn, waaruit weer onbe-
~uste angsten kunnen worden afgeleid. Het helpen ontpopt
z~ch als een naar de buitenwereld verschoven strijd tegen de
eigen problemen, tegen onopgeloste angsten voor ziekte en
do~d. ~ie ziekte werkelijk begrepen heeft, kan niet meer over
~e stnJd tegen ziekten' praten. Wie zichzelf met het sterven
eeft verzoend, heeft het niet over de 'wedren met de dood'
wan~eer het gelukt is om de lichaamsfuncties van een mens op
een intensieve verpleegafdeling in stand te houden.

113
 Z o berichtte een krant over wanhopige artsen. Reden
wanhoop was een Jongeman d'1e na een ongeluk de kort
. van deze
van bewustz1Jn· · ge b rui'kte om d e t ransfus1e
· · van vreemde bi
fasen
op grond van geloofsbeginselen strikt te weigeren Men Oed
. · vraagt
zich verbaasd af waarom d e artsen zo wanhopig waren? H
lijk daarover, dat ze zelf niet de geloofskracht bezaten van~~:~
patiënt. . .
Wanneer het verlangen naar macht van de geneeskunde zich.
dezelfde mate verder ontwikkelt, moet het recht op ziekte ~n
dood weld_ra in de ~rond~et worden vastgel:gd. Hulp krijgt a~
tijd een e1genaard1ge b1Jsmaak wanneer die tegen elke prijs
ook nog tegen de wil van de betrokkene gebeurt.
Natuurlijk mag deze beschouwing niet eenzijdig worden en zó
doen alsof door de schuld van de medici de arme patiënten niet
meer zinvol met het ziek-zijn en met de dood zouden mogen
omgaan. De wet van de resonantie geeft te kennen dat ieder
datgene krijgt wat hij verdient. In ons geval betekent dit dat de
zieken de geneeskunde krijgen die ze verdienen. Dit geldt ook
in het afzonderlijke geval. Iedere zieke komt terecht bij de the-
rapeut voor wie hij rijp is- en omgekeerd, reden waarom alle
therapeuten er. zo diep van overtuigd zijn dat uitsluitend hun
methode werkzaam is.
Wanneer een maatschappij verleerd heeft met het lot om te
gaan en geen zin heeft om de verantwoording voor het ziek-zijn
op zich te nemen, dan kweekt ze zelf met haar verwachtingen
een geneeskunde zoals we die vandaag hebben. Daarom kan
men niet de geneeskunde veranderen, maar alleen de patiën-
ten-en om die gaat het hier. Ziek-zijn betekent dat de mens uit
een orde is gevallen, betekent dat hij niet meer binnen de wet
leeft. Dit ziek-zijn wordt gesignaleerd door symptomen. SJ~P-
tom~n hebben een functie als signaal en kunnen - op de 1u1ste
~anier begrepen - ons een weg naar het ziek-zijn en de gene-
zing ervan tonen. De symptomen zelf zijn geen ziekte~: De
symptomen laten verdwijnen is daarom het onbelangnJkste
van de wereld.
In de techniek zijn er veel waarschuwingssystemen, zoals bij-
114
 beeld een rode lamp aan een diepvrieskist die gaat bran-
voor . de d'1epvnes
d wanneer de temperatuur 10 . k'1st te hoog op-
1::pt. Geen redelijk men~ zou bij het oplichten v?." dez~ lamp
aar de kist gaan, de gloeilamp losschroeven en b1J het uitgaan
~an het licht trots verkondigen dat hij de vrieskist gerepareerd
beeft. Bij de 'reparatie' van de mens herhaalt deze groteske
gang van zaken zich echter voortdurend. Nauwelijks licht een
symptoom op, of de arts laat het al verdwijnen en boekt deze
truc als een therapeutisch succes.
Zo ontstaat de paradoxie dat de statistiek vaff de successen van
de geneeskunde uitsluitend berust op het feit dat men niet ge-
nezen kan. Want elk onderdrukt symptoom dwingt de mens
om zijn niet behandelde ziek-zijn weer op een ander niveau te
signaleren. De onderdrukking van dit nieuwe symptoom levert
reeds therapeutisch succes or. 2 op enzovoort. Voor dit effect
kent men weliswaar het begrip symptoomverschuiving, maar
door de sterke specialisering - de patiënt wandelt met de vol-
gende ziekte naar de volgende specialist - valt deze gang van
zaken steeds minder op.
Ziek worden kan een mens alleen maar door een oerprincipe,
niet door bacteriën, virussen, vergiften of dergelijke. Genezen
betekent de mens beter maken, hem heiligen, dichter bij het
heil te brengen. Genezing is verbonden aan een bewustwor-
dingsproces dat hem met het oerprincipe (godheid), waardoor
hij ziek werd, weer verzoent. Een zo begrepen genezing is van-
zelfsprekend geen kwestie van steeds betere technische hulp-
middelen, meer verfijnde systemen van diagnose, van meer
chemie.
Genezen is steeds een priesterlijke daad die zich buiten de stof-
felijkheid voltrekt. Vandaar dat genezen maar heel beperkt is
aan te leren, een ware genezer moet van nature tot priester
worden gewettigd, ·moet een geïnitieerde zijn. Paracelsus en
H~hnemann waren bijvoorbeeld dergelijke van nature inge-
~~Jden. Er waren en er zijn er nog veel meer, ook zonder verge-
hJkbare beroemdheid, maar altijd zijn het weinigen die weten-
en deze dragen altijd het stempel van het priesterschap-, en
115
die weinigen zijn het die in werkelijkheid de wereld vera d
ren.
n e-
zo laat de arts Wladimir Lindenberg in zijn 'Reis naar binnen'
Buturlin zeggen: ' ... ~aa r de wereld ~an ?llerminst zonder de
wijzen, zonder de heihge~, degenen die bidden,_~estaan. Men
ziet hen niet, men hoort niets van hen, maar ze z11n werkelijk
dan alle anderen want zij zijn de enig duurzamen.' er
Met het oog op de vele zieken kunnen dergelijke eisen aan een
genezer erg wereldvreemd en onrealistisch klinken. Inderdaad
zal het nauwelijks mogelijk zijn onze medische grote bedrijven
met ware genezers te bevolken. En ook een normale zieken-
fondspraktijk uit onze dagen is nierde juiste plaats om zich om
het zieleheil van de patiënten te bekommeren. Het behoort
niet tot ons onderwerp precies te doorgronden of deze toestan-
den voorwaarden of gevolgen van onze geneeskunde zijn,
maar we willen aantonen dat er echt wel geschikte wegen zijn
om volgens het oerprincipe van het genezen te behandelen -
wanneer men althans bereid is de aanwijzingen van de grote
ingewijde artsen op te volgen en hun leer na te volgen.

Homeopathie
Een van de fundamenteelste inzichten op het gebied van de ge-
neeskunde is de homeopathie zoals die door Samuel Hahne-
mann (1755-1843) in haar meest geldige vorm werd ontwikkeld
en doorgegeven. Sinds haar bestaan werd de homeopathie tot
op vandaag door haar tegenstanders net zo hartstochtelijk be-
streden als ze door haar aanhangers werd verdedigd. We zullen
ons in het nu volgende iets uitvoeriger met de homeopathie be-
zighouden. Niet alleen omdat in een tijd van actueel gevaar van
de kant van de wetgevers een begrip juist in niet-medische krin-
gen dringend vereist lijkt, maar vooral daarom, omdat de ho-
?1eopathie veel meer dan alleen een therapeutische methode
IS.

116
·----
Bij nadere beschouwing ~al de. h~meopathi~ zich ontpo ppen
als het ware geneeskundige principe van dit universum. Pas
omwille van deze betek enis krijgt ook het concrete therapeuti-
sche gebruik zijn legitimatie. Verd er zal aan de hand van dit
voorbeeld worden aange toond hoe het esoterische wereld-
beeld in staat is eenvoudig en duide lijk de samenhang van reac-
ties aan te wijzen, die voor de mater ieel denke nde mens een
logische onmogelijkheid schijnt te zijn.
De voornaamste aanvallen richten zich meestal tegen de ma-
nier waarop homeopatische geneesmiddelen worden vervaar-
digd. Een dergelijk medic amen t zou 'zo sterk verdu nd' zijn dat
het nauwelijks nog werkz ame stoffen zou kunne n bevatten.
Met opvallende hardl eersh eid demo nstree rt de pers dit denk-
proces van het grote publiek aan de hand van het voorbeeld dat
men een druppel van een substantie in het Bode nmee r of de
Noordzee doet, symbolisch omro ert en beweert, dat een aan de
andere oever gehaald flesje water nu ongeveer overeen zou ko-
men met de homeopatische verdunning D 30. Nog wetenschap-
pelijker wordt de bewijsvoering wann eer men in de apoth eek
vijf verschillende homeopatische medicamenten koopt, deze
met moderne appar aten tot in de atoomstructuur analyseert,
alleen maar om dan vast te stellen dat alle vijf flesjes enkel en
alleen alcohol met een paar onzuiverheden bevatten.
Het bedrog is ontm asker d en men verzoekt 'in het algemeen
belang' de wetgever dringend om er eindelijk reglementerend
tegen op te treden . ·
Om niet verder het slachtoffer van deze aan de homeopathie
volledig voorbijgaande argum entati e te blijven, willen we
eerst de vervaardiging van een homeopathisch geneesmiddel
bekijken. De stof waarvan men uitgaa t kan bijna alles zijn wat
aan stoffen in deze wereld voork omt, maar men beperkt zich
primair tot de stoffen uit de drie·gebieden van de natuur: mine-
ra~en, dieren, planten. .
Kiezen we als voorbeeld het doodk ruid belladonna (Bell.). Uit
deze plantaardige vrucht wordt een tinctuur vervaardigd die de
st0f waarvan men uitgaat voorstelt en daaro m ook oertinctuur
117
 genoemd wordt (symbool = 0). Van deze oertinctuur
men nu één deel en voegt er tien delen oplosmiddel aaneemt
zoals bijvoorbeeld alcohol, om beide daarna dooreen te s°htoe,
.
den. Dit -schudden d at, precie s gezegd , uit
.
een bepaald C Ud-
a
'schudslagen , bestaat, noem t men pot enttere
. ..
n. Het eindreantal
taat van dit proces heet nu Bell. D 1, dat is de eerste deci~~~1
potentie van de plant bellad onna. Van deze Bell. D 1 neemt
men opnieuw één deel en schudt het met tien delen oplosmid-
del en krijgt zo Bell. D 2. Dit proces van het potentiëren her-
haalt zich voortd urend, wat tot het volgende schema leidt:

1 deel Bell. 0 + 10 delen alcohol = Bell. D 1

(verhouding 1 : 10)
1 deel Bell. D 1 + 10 delen alcohol = Bell. D 2
(verhouding 1 : 100)
1 deel Bell. D 2 + 10 delen alcohol = Bell. D 3
(verhouding 1 : 1000)
1 deel Bell. D 3 + 10 delen alcohol = Bell. D 4
(verhouding 1 : 10 000)
1 deel Bell. D 4 + 10 delen 'alcohol = Bell. D 5
(verhouding 1 : 100000 )
1 deel Belt D 5 + 10 delen alcohol = Bell. D 6
(verhouding 1 : 1 miljoe n
1 deel Bell. D 6 + 10 delen alcohol = Bell. D 7
(verhouding 1 : 10 miljoen)

1 deel Bell. D 29 + 10 delen alcohol = Bell. D 30

(verhouding 1 : 1 quintil joen)

We beëindigen hier onze tabel met D 30 hoewel de poten-

ti_ëring van een genees midde l hier nog lang geen einde ~oeft te
vinden. Elk genees midde l is in verschillendste potenties ver-
krijgbaar, men kan Bellad onna D 3 net zo goed krijgen als
Bell. D 12, D 30 maar ook D 200 D 500 D 1000, D lOOOO.
'
Be lladonn a 200 komt ' '
volgens het bovens taande schema 0 ver-
een met een verhou ding van één deel Bell. op zoveel delen al-
118
 l
1

h 1 als het getal 1 met 200 nullen zou uitdrukken.

~ :eet men echter dat bij D 23 reeds geen enkele molecule
u de oersubstantie (in ons geval Bell.) meer aanwezig kan
v~n Alles wat na D 23 nog gebeurt, is een ritueel door elkaar
ztJ:~dden van alcohol. Een Belladonna D 30 verschilt chemisch

~:r
se zien absoluut riiet van Belladonna D 200 - het is allebei zui-
alcohol en verdient zo gezien helemaal niet het opschrift .
'Belladonna'. Toch werkt de homeopathie met deze 'hoge po-
tenties' - Hahnemann gebruikte bijna uitsluitend de dertigste
potentie en deed daarmee alle kuren. .
De tegenstander van de homeopathie is blij, omdat hiermee
bewezen is dat men met 'niets' werkt. De echte homeopaat ge-
bruikt echter D 30, zodat hij er zeker van is dat hij niet meer
met materie werkt.
Vanwege de volledigheid moet hier vermeld worden dat er ook
nog de zogenaamde C-potenties zijn (centesimale potenties),
. waarbij per.stap van potentiëring in de verhouding 1 : 100 (in
plaats van 1 : 10 bij de D-potenties) wordt geschud. Bij de C-
potenties, die eigenlijk de meer oorspronkelijke zijn en waar-
aan daarom ook de voorkeur te geven is, verlaat men natuur-
lijk nog sneller het materiële niveau - vanaf C 12 geen atoom
van de oersubstantie. Een late ontwikkeling van Hahnemann
zijn de zogenaamde LM-potenties ( quinta-centesimale poten-
ties) die met de hoge potenties overeenkomen maar in de the-
rapie makkelijker te hanteren zijn. De daarmee samenhangen-
de speciale problemen interesseren ons hier echter niet.
Stelt reeds het feit dat de medicamenten 'niets' bevatten van
datgene wat het opschrift belooft ons voor enkele problemen,
zo vergroot de dosering de verwarring nog eens extra. Krijgt
een patiënt bijvoorbeeld een D 6 voorgeschreven, dan moet hij
daarvan eventueel elke twee uur een dosis nemen·- een dosis =
altijd zeven druppels of zeven globuli. Homeopathische medi-
camenten zijn er namelijk niet alleen in vloeibare vorm maar
0
?~ als kleine bolletJ'es melksuiker de zogenaamde globuli. In
dit geva1komt de melksuiker overeen ' ·
met het oplosmiddel al-
cohol.

119
 Van een medicament in de de~t~gste potentie (D 30) mag hij
maar één keer per dag een dosis innem en, een D 200 krijgt hij
maar een enkele keer en dan zes weken geen ander med'ICa-
ment. Het is voor een aan het consumeren van tabletten g _
wende burger een zeer eigenaardig gevoel om van een medic:.
ment zeven druppels te krijgen en te horen dat hij zich na zes
weken weer een keer mag melde n - en dat bij een D 200 'waar
toch al lang helemaal niets meer in zit'.
De verwarring wordt nog grote r wann eer men ervaart dat een
home opaat een vrouw hetzelfde medicament, dat haar echtge-
noot zo goed bij zijn aman delon tsteki ng geholpen heeft, nu te-
gen haar spatad eren voorschrijft. Daartegenover krijgt de
echtgenote bij de volgende amandelontsteking weer een heel
ander middel. Zo valt het ook op, dat op de medicamenten he-
lemaal geen aanwijzingen te vinden zijn, waar ze helpen.

Infor mati e als gene esmi ddel

Bij zoveel ongerijmdheid zou het ons niet al te zeer moeten
verbazen dat de spotte rs de home opath ie gemakkelijk als .bij-
geloof kunne n voorstellen. Aan de ander e kant staan de suc-
cessen, die zo ondubbelzinnig zijn dat ook typische uitdrukkin-
gen als placebo-effect, spont ane genezingen, autosuggestie al-
leen als uitvluchten klinken. Een home opath ische arts, die der-
tig jaar lang zijn prakti jk uitsluitend homeopathisch voert, on-
der verdenking breng en dat hij uitsluitend met de verbeel-
dingskracht van zijn patiën ten zou werke n is alleen maar een
teken van naïeve domh eid. Wann eer dat namelijk zo zou zijn,
zou de klinische genee skund e zich moete n schamen dat ze niet
net zoveel successen met placebo-effecten behaalt. Waarom
ook dieren bereid zijn per verbeeldingskracht de homeopaat
successen te bezor gen wacht zeker nog op een wetenschappe-
lijke verklaring. · ..
Men zou op dit punt een hele reeks zuiver experimentele bewtJ·

120

d
zen voor de werkzaamhe id van de homeopathische medica-
menten kunnen aanvoeren - kristallisatietest volgens Pfeiffer
capillaire dynamolyse volgens Kilosko, ~edicamente ntest vol~
gens Voll enzo~oort. Maar het gaat er niet om de onverstandi-
gen iets te be~iJzen_wat ~e noch kunnen noch willen begrijpen.
Integendeel, ik ga hier uit van de aan alle andere klinisch medi-
sche handelswijzen veruit superieur zijnde werkzaamheid van
de homeopathie. Want ze is een feit waarvan ieder zich kan
overtuigen, wanneer hij wil. Interessanter dan alle functionele
bewijzen zijn namelijk de overwegingen, hoe en waarom juist
de homeopathie kan genezen en waarom ze op alle punten met
de gebruikelijke medische voorstellingswereld in tegenspraak
is.
Alle tegenstrijdigheden verdwijnen snel wanneer we twee be-
grippen uit elkaar houden: informatie en informatiedrager. La-
ten we eens een geluidscassette bekijken: ze bestaat uit een
plastic omhulsel en een band van kunststof die van een laagje is
voorzien. Met deze cassette kan men bijvoorbeeld een concert
of een lezing opnemen. Lezing of muziek zijn de informatie, de
cassette alleen maar de informatiedra ger. Twee cassettes, een
met de lezing, de andere echter met muziek, zouden materieel
niet van elkaar kunnen worden onderscheiden wanneer ze
geen verschillend opschrift hadden.
Met een boek is het net zo. Het boek zelf bestaat uit papier,
lijm en drukinkt. De inhoud zou een verhandeling over de ge-
schiedenis van Europa kunnen zijn. Geeft men dit boek aan
een team van wetenschapp ers met de opdracht het tot in de
atoomstructuur te analyseren, dan zou men vervolgens een lijst
krijgen met het gewicht van het boek, de nauwkeurige maten
daarvan, de resultaten van de spectraalanalyse, de nauwkeuri-
ge chemische samenstelling enzovoort. Alleen één ding z?u in
d~ resultaten van de analyse niet meer opduike~: de ~~sc~1ede-
n1s van Europa. De inhoud van .het boek, de eigenhJke infor-
matie daarvan, is bij de analyse verloren gegaan.
Vanuit het gezichtspunt van de tegenstanders van de homeopa-
thie zou het complexe aanbod van boeken zuiver bedrog moe-

121
 C

ten ziJ. n want alle boeken bestaa n over het geheel genom en Uit.
hetzelfde ' maten.aal en d ragen aIl een maar verschillend

1
schriften. Dat de verschillende titels ook met een verschilt od.
1 ' inhoud overee nkome n, kan meette chnisc h in het Iabora to;:~
1 niet meer worde n vastgesteld.
Informatie is altijd iets immat erieels en heeft voor het doorge-
ven een materi ële drager nodig. Een dergelijke informatiedra-
ger kan uit de meest versch illende substanties - bandrecorder
plaat, papier , hout, steen, metaal , 1uch t enzovoort - bestaan e~
toch steeds dezelfde taak vervullen. Dezelf de informatiedra-
gers kunnen de meest verschillende infonn atie doorgeven, de-
zelfde informaties kunne n aan de meest verschillende dragers
worden toever trouwd . Gewoo nlijk komt het primair op de in-
formatie en niet zozeer op het materi aal van de drager aan.
Zou men Goethe s Faust willen Ieren kennen , dan is het secun-
dair of ik de tekst op papier gedruk t, in metaal gekrast of op
een band gespro ken heb. Belang rijk is de informatie zelf.
Krijg ik een exemp laar van een boek van Goethe s 'Faust', dan
is dit ene exemp laar voldoe nde voor het overdr agen van infor-
matie. Tien andere delen van hetzelf de boek leveren niet meer
informatie op.
Laten we deze eenvou dige voorbe elden op ons probleem over-
brenge n. We zeiden al dat bij een ziekte altijd de mens ziek is,
nooit de materi e. Materi e als zodani g kan niet ziek worden om-
dat alle materi e op zich 'ziek' is. In het lichamelijke laten zich
alleen de voetsp oren van de ziekte zien. Wil men genezen, dan
moet dit altijd- zoals we reeds benadr ukten - met een bewust-
zijnsverruiming gepaar d gaan. Bewustzijnsverruiming is ech-
ter toevlo ed van inform atie. Maakt een medicament er aan-
spraak op 'genee smidde l' (=gene esbem iddela ar) te zijn, d~n
moet dit genees middel de aan de mens ontbre kende informatie
overdr agen.
Wanne er we ons in herinn ering brenge n dat de mens als micr~-
kosmos de corres ponde rende ·vorm van de macrokosmos is,
dan moet alles wat aan de microk osmos mens ontbreekt in de
macrokosmos te vinden zijn. Alle princip es zijn in de macro-

122
 s als mineralen, dieren of planten geïndividuali seerd.
kosm:zenlijke van een genezende plant is juist haar individua-
}-let W d' . .
}iteit, baar ziel als ver_t_ekgenwoo~ 1ger ~adn eekn o erprb1nc1pke dat
. h ·n haar lichame1IJ e organisme uit ru t. 0 nt ree t het
zie i . . d E
een mens aan een oerpnnc1pe - e arts vraagt: n, wat man-
keert u?-, dan kan _men het in de m~crokosmo s zoeken en ~e
• ke deze informatie te eten of te dnnken geven. Daarvoor 1s
. van een p1ant, een mine-
. f ormatte .
het echter noodzak e 1·IJ'k d e 1n
zie
raal dier enz. uit de lichamelijke verschijnings vorm ervan los
te m'akeQ, uit het materieel gebonden zijn te bevrijden en deze
bevrijde informatie aan een geschikte informatiedr ager te kop-
pelen om haar te kunnen doorgeven.
Juist dat gebeurt door de potentiëring in de homeopathie . Bij
het beschreven proces wordt stap voor stap(!) het wezenlijke
van de plant, haar individualite it, van haar lichamelijke vorm
losgemaakt en tegelijkertijd de vrijkomende informatie aan
een nieuwe neutrale drager - alcohol, melksuiker - gebonden.
Hoe langer men dat doet, des te hoger wordt de potentie, des te
meer maakt men haar los uit haar materiële gevangen-zij n en
des te sterker kan haar informatie zich in de niet-materiël e
ruimte ontvouwen.
Daarom stijgt met de potentie de werkzaamhe id zo geweldig
dat van de D 200 vaak slecht twee druppels of bolletjes worden
gegeven, en tot dan toe ongeneeslijk e ziekten verdwijnen voor
altijd. Zou men per vergissing in plaats van twee bolletjes een
heel pond slikken, dan zou er ook niet meer of minder gebeu-
ren, want we zeiden al bij ons voorbeeld van het boek dat tien
andere boeken niet meer informatie zouden kunnen opleveren
dan een. Honderd gelijke visitekaartje s zeggen niet meer over
een adres dan een enkel kaartje. Daar het voor de ware homeo-
paat alleen op de informatie aankomt, werkt hij bijna uitslui-
tend met potenties boven de D 30 omdat de lagere potenties
door hun materiële bestanddelen nog langs lichamelijke om-
wegen gaan, reden waarom ze ook in herhaalde doses moeten
w~rden ingenomen.
Wie de potentiëring als een stap voor stap plaatsvinden d 'ver-

123
 C

geest elijk ingsp r~ces ' begr epen he~~t.ziet ook het verschil tus-
sen een verd unni ng en een pote ntlen ng van een stof in. Daar-
om heeft het beeld van een drup pel in het Bode nmee r geen be-
trekk ing op de hom eopa thie, want het kom t niet op de verdun-
ning van de stof aan, het weze nlijk e besta at uit het potentiëren.
Hom eopa thie in de zin van Hahn eman n is niet een therapie
'met heel gerin ge hoev eelhe den gene esmi ddele n', maar een
zond er mate riële gene esmi ddele n.
Dit word t bena druk t omd at een groe p zich 'kritisch' noemende
hom eopa ten zich hard op tegen de hoge poten ties uitspreekt en
de lager e poten ties via mate riële theor ieën aan het klinisch me-
dische syste em van denk en wil aanp assen . Aanpassing van eso-
terisc he syste men door incom peten te volgelingen is echter al-
tijd verra ad en getui gt allee n van de karakteristieke neurose
van dege nen die dat doen . Reed s Parac elsus zei: 'Wat de tan-
den kauw en, is het gene esmi ddel niet; niem and ziet het genees-
middel. Het ligt niet aan het licha am, maar aan de kracht.'

Het prin cipe van de geli jkso ortig heid

Na deze poging om de verva ardig ing en werking van de homeo-
pathische midd elen te verd uidel ijken , kome n we tot de kern:
Hoe kan ik vaststellen aan welk e infor matie het de zieke ont-
breek t, en hoe herk en ik waar de ontb reken de informatie zich
op het macr okos misc he gebie d in mani feste ert? Het antwoord
vinde n we in de klassieke form uleri ng van Hahnemann: 'Simi-
lia similibus cura ntur' , of in het Nede rland s: 'Het gelijke moge
door het gelij ksoo rtige word en gene zen.'
Dit voorschrift van gelij ksoo rtigh eid is het kernpunt van de ho-
meop athie en steek t wat geldigheid betre ft ver boven het ge-
bied van de gene esku nde uit. Het conc rete ten uitvoer brengen
van dit voorschrift gesch iedt als volgt: bijna elke in de natu~r
voor kome nde subs tanti e is giftig. De giftigheid van de verschil-
lende subst antie s onde rsche idt zich alleen qua dosis, die voor

124
 'ftige werking noodzakelijk is. Zo is voor de giftige wer-
e~n gi n keukenzout een wezenlijk grotere hoeveelheid nood-
ki~g~jk dan voor de giftige werking van kwik. Maar elke sub-
za ~ie beeft vanaf een bepaalde hoeveelheid vergiftigingsver-
stan . 'k .
schijnselen in het m~nse1i~ organisme ten g~vo1ge. ..
De homeopathie bedient zich van de geneesmiddelproef biJ ge-
onde mensen; een mens neemt van een substantie (mineraal,
;Iant enz.) zoveel tot zich dat het gezonde organisme ziek
wordt. Alle daarbij optredende symptomen worden zeer
nauwkeurig waargenomen en genoteerd. Zo krijgt men het
vergiftigingsbeeld respectievelijk het geneesmiddelbeeld van
een bepaalde substantie. Weliswaar laat een dergelijk door
vergiftiging opgewekt ziektebeeld altijd alleen de individuele,
subjectieve reactie van een lichaam op de substantie zien, maar
door de herhaalde proef van de gelijke substantie met verschil-
lende individuen kan een karakteristiek beeld van de werking
van een bepaald middel worden samengesteld.
Bij de geneesmiddelproef neemt de gezonde mens een genees-
middel en wordt hiervan ziek. Vindt de arts een zieke wiens
som van symptomen een grote overeenkomst met het ziekte-
beeld vertoont dat door een bepaald middel bij de gezonde
mens werd opgewekt, dan is dit middel het 'similimum', dat wil
zeggen het juiste geneesmiddel dat in staat is de ziekte te gene-
zen. Natuurlijk krijgt de zieke het geneesmiddel niet in de ma-
teriële (giftige) vorm maar in een potentie uitgereikt.
Het moet nog eens herhaald worden: Een geneesmiddel, bijv.
Belladonna, roept op grond van de giftige werking bij de ge-
zonde mens een ziekte met karakteristieke symptomen op.
Heeft een zieke die geen Belladonna heeft genomen een symp-
tomenbeeld dat een gelijkheid vertoont met het vergiftigings-
beeld van Belladonna, dan is Belladonna in de gepotentieerde
~orm het passende geneesmiddel voor deze patiënt. Want simi-
ha similibus curantur - het gelijke wordt door het gelijksoorti-
ge genezen.
Hier blijkt weer de hele betekenis van de wet van de polariteit:
dat wat voor de gezonde mens gif is, is voor de zieke het genees-

125
 middel. Het is zeker geen toeval dat in het Grieks h
pharmakon zowel gif a~s geneesmiddel betekent. et
Woord
Op de beschreven manier werden door de pioniers v
. n den d
meopathie enkele du1ze h'l an
verse 1lende geneesm·dde ho·
aan het eigen l1c . haam op hun verg 'f · · 1 elen
1 tlg1ngssymptome
De arts maakte zichzelf ziek en werd een mede-u ·dennd st.
· nhJ · ·ke beteken1s 1 ge~e
eige . van homeopaat 1s · homo1on · _ gelijke. De
hein - lijden. Zoals uit het gif door potentiëring een ge'
. d pat-
.middel ontstaat, zo ontstaat uit d' .. nees
e arts 1e vnJwillig in de zi k -
afdaalt de ware genezer, omdat h11...10 het 1eed gelijk wor e te
dt a
de zieke. ~ee ds op dit .~u?t. dringt ~e gedachte aan Chri
st:~
zich op, die als God vnJwilhg een hJdend mens werd,
om
homeopathisch- door gelijk lee d- de mens te kunnen verlo20
s-
sen.
Hoewel reeds ongelofelijk veel stoffen op hun werking
als ge-
neesmiddel werden getest, moeten steeds andere stoffen
aan
deze test worden onderworpen, ook wanneer daardoor het
vin-
den van het juiste, 'gelijksoortige' geneesmiddel in het afzo
n-
derlijke geval steeds moeilijker wordt. Maar de homeopa
thie is
met haar werk pas klaar wanneer ze de hele macrokosmo
s op
zijn giftige en daardoor op zijn genezende werking heeft gete
st.
Wanneer we ons datgene in herinnering brengen wat we in
ver-
band met de astrologie over het ziek worden door een oerp
rin-
cipe hebben gezegd, dan moet de werkwijze van de hom
eopa-
thie steeds duide_lijker worden. De mens als microkosmos
be-
vat de som van alle oerprincipes in de vorm van niet-mate
riële
eenheden. De macrokosmos bevat eveneens al deze oerp
rinci-
pes, maar in hun gevallen, zondige vorm, gebonden in de
duis-
ternis van de materiële manier van verschijnen. De val uit
het
rijk van de ideeën in het rijk van de materie maakt de princ
ipes
giftig, want giftig is de tegenpool van heil, heilig. Daarom rd
we
boven gezegd dat de materiële substanties nooit kunnen
gene-
zen, want ze zijn zelf immers nog niet verlost. ..
Neemt een gezond mens een dergelijk oerprincipe in ztJn
~a-
teriële verschijningsvorm, dan vergiftigt hij zich en wordt
ziek.
In de zieke gebeurt echter hetzelfde. In de zieke valt een
van
126
, .. , oerprincipes in de mate riële vorm , 'wor dt dom ' (Fritsche)
• h. . . 1· h I f ·
materialiseert zie 10 z1Jn 1c aam as sto . Dit verstoffelijkte
ZIJD

~~rprincipe vergift~gt ~em nu, en _dus word~ _hij z~ek. Hem ont-
breekt nudi t oerp~!nc1p~ ~p het n1~t-stoffehJke niveau, daarte-
enover ervaart h1J de giftige werk ing daar van op het lichame-
g .
lijke niveau.
De homeopaat, wiens moe ilijke taak het is, uit te vinden door
welk oerprincipe de zieke ziek is gewo rden , geeft hem het ont-
brekende oerprincipe als gene esmi ddel dat weliswaar uit de
macrokosmos afkomstig is maa r door de potentiëring verlost
en zo tot de niet-materiële vorm werd teruggebracht. De zieke
krijgt wat hem ontb reek t. Deze infor mati e zorgt ervo or dat op
lichamelijk gebied het stoffelijk en giftig geworden oerprincipe
wordt verwijderd. Men kan deze verwijdering experimenteel
meten: krijgt een patië nt een dosis Sulfur D 200 (zwavel), dan
scheidt zijn lichaam plotseling ongeveer zeshonderd maal zo-
veel zwavel uit dan norm aal gebruikelijk is- tot 5,76 gram da-
gelijks.
Met het similimumprincipe heef t Hahn eman n een oerprincipe
geldig geformuleerd. Genezing kan alleen het resultaat zijn
van gelijksoortigheid - rede n waarom men elk therapeutisch
systeem kan afmeten aan het feit of het aan het homeopathi-
sche principe bean twoo rdt of niet. De klinische geneeskunde
denkt allopathisch, ze prob eert door het tegendeel - per con-
traria - te genezen. Het tegenstellingsprincipe spree kt de we-
reldwet tegen. Wee rstan d wekt altijd weerstand op, men kan
daarmee effecten bere iken maa r niet genezen. Dat wisten alle
grote artsen; reeds twee hond erd jaar voor Hahn eman n zei de
grote Paracelsus: 'Op geen enkele manier wordt een ziekte per
contraria - dus met de tegengestelde middelen genezen - maar
met behulp van het similimum' (sed quodlibet suo simile).
1? 'Paragranum' schrijft Paracelsus: 'Wan neer je weet dat een
ziekte het kara kter van arsenicum heef t, dan duidt je dat de
kuur aan. Want arsenicum geneest arsenicum, antrax geneest
antrax, zoals gif nu eenmaal gif geneest. Daar om geneest een
mens de ander - en wel omd at er dezelfde anatomie is; dezelfde
127
 Q

anatomie geneest wederzijds.' Paracelsus kende reeds het . .

limumprincipe, maar nog niet de vervaardiging van genees%~:
delen door potentiëren. In plaats daarvan verwerkte hiJ' 2110 ~-
· · h e bereiding van ge-
. · h . I n d e a1ch em1sttsc
middelen alchem1st1sc
neesmiddelen vindt echter dezelfde transmutatie van gif naar
geneesmiddel plaats, alleen maar op een andere manier dan bij
de potentiëring.
Ter afsluiting wil ik nogmaals herinneren aan de in het vorige
hoofdstuk geschetste astrotherapie, waarvan de homeopathi-
sche structuur nu nog beter kan worden begrepen. Lijdt
iemand aan het principe van Saturnus, dan krijgt hij als genees-
middel ook principes van Saturnus voorgeschreven. Een de-
pressieve mens .heeft daarom een zwarte kamer nodig, geen
bonte kleuren enzovoort.
Allen zijn het er over eens dat elk ziek zijn een microkosmische
herhaling is van datgene wat we de zondeval noemen en dat
elke genezing daarom ook een verlossingsproces in .het klein
moet zijn.

128