Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska

Katedra Inżynierii Budowlanej

ZŁOŻONE KONSTRUKCJE BETONOWE

STROP ŻELBETOWY ZESPOLONY Z BELKAMI
STRUNOBETONOWYMI

Wykonał: Karol Zawada

2022
I. DŹWIGAR STRUNOBETONOWY – OPIS TECHNICZNY

1. Konstrukcja i opis stropu

Przedmiotem projektu jest strop złożony z żelbetowe, monolitycznej, wieloprzęsłowej płyty ciągłej
i prefabrykowanych belek strunobetonowych.
Rozpiętość płyty w osiach – w przęsłach pośrednich 5,50 m, w przęsłach skrajnych 4,40 m.
Rozpiętość belek strunobetonowych – 13,90 m (w osiach podpór).
Oddziaływania, klasa ekspozycji, klasa konstrukcji, klasa betonu płyty i belek, cięgna
sprężające według załączonego formularza tematu. Wymagana odporność na pożar R60.
Belki wykonane w wytwórni prefabrykatów przewozi się na budowę i układa
na podporach, którymi są ściany lub słupy. Stosuje się łożyska neoprenowe.
Następnie montuje się deskowanie płyty. Na skutek sprężania belki są wygięte w taki sposób, że
środek przęsła jest uniesiony o kilka centymetrów (szczegóły w obliczeniach) względem podpór
(strzałka ugięcia zależy od wieku prefabrykatów). Poziom (spoziomowanego, płaskiego)
deskowania płyty należy dostosować do najwyższego punktu górnej powierzchni belek.
Po stwardnieniu betonu płyty i usunięciu deskowania wypuszczone z belek strzemiona
zapewniają współpracę belek i płyty – powstaje konstrukcja zespolona.

2. Piśmiennictwo
Normy
[N1] PN-EN 1990: 2004 Eurokod: Podstawy projektowania konstrukcji
[N2] PN-EN 1992-1-1: 2008/NA: 2010 Eurokod 2: Projektowanie konstrukcji z betonu. Część 1-1:
Reguły ogólne i reguły dla budynków
[N3] PN-EN 1992-1-2: 2008/Apl: 2010 Eurokod 2: Projektowanie konstrukcji z betonu. Część 1-2:
Reguły ogólne. Projektowanie z uwagi na warunki pożarowe.
Książki
[1] Knauff M., Golubińska A., Knyziak P.: Tablice i wzory do projektowania konstrukcji
żelbetowych z przykładami obliczeń. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014
II. DŹWIGAR STRUNOBETONOWY – OBLICZENIA
I. DŹWIGAR STRUNOBETONOWY – OPIS TECHNICZNY ............................................................ 2
1. Konstrukcja i opis stropu ..................................................................................................................... 2
2. Piśmiennictwo ..................................................................................................................................... 2
II. DŹWIGAR STRUNOBETONOWY – OBLICZENIA ...................................................................... 3
1. Obliczenia - założenia ......................................................................................................................... 5
1.1 Schemat statyczny, klasa ekspozycji, klasa konstrukcji, minimalne otulenie i odstępy między
cięgnami .................................................................................................................................................. 5
1.2 Materiały ........................................................................................................................................... 6
1.3 Granica naprężenia w betonie i graniczna szerokość rys .................................................................. 7
1.4 Graniczne naprężenia w stali sprężającej .......................................................................................... 7
1.5 Warunek dekompresji........................................................................................................................ 7
2. Obciążenia charakterystyczne [kN/m2] ............................................................................................... 7
3. Momenty zginające i siły poprzeczne ................................................................................................. 8
3.1 Sytuacja początkowa, składowanie, transport ................................................................................... 8
3.2 Sytuacja trwała (momenty w środku rozpiętości) ............................................................................. 8
4. Analiza i obliczenia wstępne ............................................................................................................... 9
4.1 Wymagany moment bezwładności .................................................................................................... 9
4.2 Naprężenia w betonie ...................................................................................................................... 11
4.3 Siła sprężająca................................................................................................................................ 13
4.4 Ugięcia w sytuacji początkowej .................................................................................................... 14
4.5 Nośność graniczna na zginanie..................................................................................................... 15
5. Charakterystyki geometryczne przekroju ..................................................................................... 16
6. Doraźne straty sprężenia i naprężenia w sytuacji początkowej .................................................. 17
6.1 Początkowa siła sprężająca........................................................................................................... 17
6.2 Straty sprężenia spowodowane relaksacją stali i obróbką termiczną betonu ......................... 17
6.3 Straty wywołane sprężystym skróceniem betonu ...................................................................... 19
6.4 Siła po stratach doraźnych ............................................................................................................ 19
6.5 Naprężenia w sytuacji początkowej ............................................................................................. 19
7. Nośność graniczna na zginanie ....................................................................................................... 20
7.1 Sytuacja początkowa ..................................................................................................................... 20
8. Straty opóźnione .............................................................................................................................. 23
8.1 Relaksacja stali po zwolnieniu naciągu ........................................................................................ 23
8.2 Miarodajny wymiar ....................................................................................................................... 23
8.3 Wpływ skurczu .............................................................................................................................. 23
8.4 Naprężenia na poziomie środka ciężkości cięgien w środku rozpiętości elementu ................ 23
8.5 Wpływ pełzania ............................................................................................................................. 24
8.6 Łączne straty opóźnione i zestawienie sił sprężających ............................................................ 25
9. Naprężenia i szerokość rys w sytuacji trwałej .............................................................................. 26
9.1 Naprężenia ..................................................................................................................................... 26
10. Ugięcia ............................................................................................................................................ 27
10.1 Sytuacja początkowa ................................................................................................................... 27
10.2 Sytuacja trwała ............................................................................................................................ 27
11. Ścinanie .......................................................................................................................................... 30
11.1 Ścinanie w prefabrykacie ............................................................................................................ 30
11.2 Ścinanie podłużne między prefabrykatem a płytą ................................................................... 33
12. Strefa zakotwienia ......................................................................................................................... 36
1. Obliczenia - założenia

1.1 Schemat statyczny, klasa ekspozycji, klasa konstrukcji, minimalne

otulenie i odstępy między cięgnami

Rozstaw belek 5,50 m

Klasa ekspozycji XD2 (zagrożenie korozją wywołaną chlorkami), klasa konstrukcji S4.

Otulenie zbrojenia
Wg tab. 5.4 w [1] minimalna klasa betonu w warunkach wynosi C30/37, a więc zgodnie z tab. 5.4.3
można zastosować wymagania jak dla klasy S3.

Według tablic zawartych w normie [N1] otulenie powinno wynosić:

ze względu na trwałość konstrukcji
cięgna sprężające co najmniej 45 mm,
pręty niesprężone ϕ16 co najmniej 35 mm,
strzemiona co najmniej 35 mm.
ze względu na przyczepność:
cięgna 𝑐𝑚𝑖𝑛,𝑏 = 1,5 ∙ 12,5 = 18,75 𝑚𝑚,
pręty niesprężone 𝑐𝑚𝑖𝑛,𝑏 = 16 𝑚𝑚.
Według normy projektowania na warunki pożarowe (tab. 7.7 w [N3]), zakładając poziom odporności
R60, w swobodnie podpartych belkach sprężonych, przy dużym wymiarze minimalnym b (w projekcie
b = 400 mm) minimalna odległość a = 25 mm, co powoduje, że trzeba przyjąć minimalne otulenie
podłużnego zbrojenia niesprężonego (przy założeniu, że jego średnica wyniesie 16 mm) wynoszące
17mm.
Biorąc pod uwagę powyższe dane i zakładając odchyłkę otulenia równą 5 mm przyjęto, ze
względu na trwałość i przyczepność cnom ma być nie mniejsze niż:

5
 strzemiona (35 + 5) mm
podłużne zbrojenie niesprężone (35 + 5) mm
cięgna sprężające (45 + 5) mm

Wymagania dotyczące rozmieszczenia cięgien

Minimalny odstęp w świetle cięgien w strunobetonie wynosi co najmniej:
poziomo: dg + 5: (16 + 5) = 21 mm, ϕ = 12,5 mm, 20 mm przyjęto min. 21 mm
pionowo: dg: 16 mm, ϕ: 12,5 mm, 10 mm przyjęto min. 16 mm.

1.2 Materiały
Płyta stropowa
Beton C30/37, cement N
Według normy [N1] (lub tab. 2.1 w [1])
fck= 30 MPa, fctk= 2,0 MPa, Ecm= 33000 MPa,
fcd= 30 : 1,4 = 21,4 MPa, fctd = 2,0 : 1,4 = 1,43 MPa.
Stal niesprężona: żebrowana, fyk = 500 MPa, fyd= 435 MPa.

Dźwigar sprężony
Beton C50/60, cement R
Według normy [N1] (lub tab. 2.1 w [1])
fck= 50 MPa, fcm= 58 MPa, fctm = 4,1 MPa, fctk = 2,9 MPa, Ecm = 37000 MPa,
fcd= 35,71 MPa, fctd = 2,07 MPa.
Stal sprężająca: sploty Y 1860 S7, ϕ = 12,5 mm, pole przekroju splotu: 93 mm2,
Wytrzymałość charakterystyczna: fpk= 1860 MPa, umowna granica plastyczności:
fp,0,1k = 0,9 . 1860 = 1674 MPa, siła zrywająca (charakterystyczna): Fpk= 173 kN.
Stal niesprężona: żebrowana, fyk= 500 MPa, fyd = 435 MPa.

Dźwigar sprężony w chwili sprężenia (at transfer)

Założono, że otrzymuje się średnią wytrzymałość betonu wynoszącą
0,8 . 58 = 46,4 MPa Według tab. 2.1 w [N1] fctm(t0) = 4,07 MPa
fck(t0) = 46,4 – 8 = 38,04 MPa fcd= fck /γc =38,04 : 1,4 = 27,17 MPa

6
1.3 Granica naprężenia w betonie i graniczna szerokość rys

Sytuacja początkowa
Graniczne naprężenia ściskające 0,7 fck(t0) = 0,7 . 38,04 =26,63 MPa
Jeżeli naprężenie na poziomie środka ciężkości cięgien przekracza 0,45 fck(t0), to należy
uwzględnić pełzanie nieliniowe.
1.4 Graniczne naprężenia w stali sprężającej
Zgodnie z [N1] naprężenia w stali sprężającej nie powinny przekraczać:
• pod wpływem siły naciągu P0
𝜎𝑝,𝑚𝑎𝑥 ≤ 0,80𝑓𝑝𝑘 = 0,80 ∙ 1860 = 1488 MPa
𝜎𝑝,𝑚𝑎𝑥 ≤ 0,90𝑓𝑝,0,1,𝑘 = 0,90 ∙ 0,9𝑓𝑝𝑘 = 0,81𝑓𝑝𝑘 ≥ 0,80𝑓𝑝𝑘
• pod wpływem siły Pm0(tzn. po stratach doraźnych)
𝜎𝑝,𝑚0 ≤ 0,75𝑓𝑝𝑘 = 0,75 ∙ 1860 = 1395 MPa
𝜎𝑝,𝑚0 ≤ 0,85𝑓𝑝,0,1,𝑘 = 0,85 ∙ 0,9𝑓𝑝𝑘 = 0,765𝑓𝑝𝑘 ≥ 0,75𝑓𝑝𝑘
• w SG nośności
𝑓𝑝,0,1,𝑘 1674
𝑓𝑝𝑑 = = = 1455 MPa
γs 1,15
Siła graniczna w jednym cięgnie (obliczeniowa): Fpd = 93 . 1455 = 135 300 N = 135,3 kN.

1.5 Warunek dekompresji

Dla klasy środowiska XD2 wymaga się dodatkowej weryfikacji warunku dekompresji przy quasi-
stałej kombinacji obciążeń. Pełna weryfikacja warunku ograniczenia zarysowania wymaga w
pierwszym etapie sprawdzenia, czy zachodzi zarysowanie. Jeżeli wynik takiego sprawdzenia jest
negatywny, to kolejnym krokiem jest sprawdzenie, czy zachodzi dekompresja. W przeciwnym
przypadku – jeżeli zarysowanie występuje – należy określić szerokość rysy.

2. Obciążenia charakterystyczne [kN/m2]

Obciążenia stałe 5,50 kN/m2
Obciążenia zmienne 6,00 kN/m2

Konstrukcja stropu – żelbetowa, natomiast płyta ciągła o rozpiętości w osiach w przęsłach

pośrednich 5,50 m, w przęsłach skrajnych 4,40 m.
Przyjęto, że pole powierzchni przekroju dźwigara sprężonego jest równe 0,30 m2.

7
 Obciążenia na metr dźwigara
Sytuacja początkowa
Ciężar własny dźwigara 0,30. 25,0=7,5
Sytuacja trwała
Ciężar własny dźwigara (część leząca poniżej dolnej powierzchni płyty) 7,5
Obciążenie stałe 5,5 . 5,5 = 30,25
Obciążenia stałe razem: 37,75
Obciążenia zmienne: 5,5 . 6,0 = 33,0

Część długotrwała obciążenia zmiennego do kombinacji quasi-stałej (ψ2 = 0,3):

0,3 . 5,5 . 5,5 = 9,075 kN/m
Cześć obciążenia zmiennego do kombinacji częstej (ψ1 = 0,7): 0,7 . 5,5 . 6,0 = 23,10 kN/m

3. Momenty zginające i siły poprzeczne

3.1 Sytuacja początkowa, składowanie, transport

SGU
Maksymalny moment w środku rozpiętości: Mg = 0,125 . 7,50 . 13,902 = 181,13 kN. m

3.2 Sytuacja trwała (momenty w środku rozpiętości)

SGU
kombinacja obciążeń quasi - stała
M = 0,125 . 13,902 (37,75 + 9,075) = 1130,88 kNm
kombinacja obciążeń częsta
M = 0,125 . 13,902 (37,75 + 23,10) = 1469,60 kNm
kombinacja obciążeń charakterystyczna
M = 0,125 . 13,902 (37,75 + 33,00) = 1688,78 kNm
SGN
kombinacja podstawowa
Wg wzoru (6.10. a) normy EN 1990

∑ 𝛾𝐺𝐽 𝐺𝑘𝑗 " + "𝛾𝑃 𝑃 +𝛾𝑄,1 𝑄𝑘,1 + ∑ 𝛾𝑄,𝑖 Ψ0,𝑖 𝑄𝑘,𝑖 = (bez wpływu sprężenia)
𝑗≥1 𝑗≥1

= 1,35 ∙ 37,75 + 0,7 ∙ 1,5 ∙ 33,00 = 85,61 𝑘𝑁/𝑚

Wg wzoru (6.10. b) normy EN 1990

∑ 𝜉𝑗 𝛾𝐺𝐽 𝐺𝑘𝑗 " + "𝛾𝑃 𝑃 +𝛾𝑄,1 𝑄𝑘,1 + ∑ 𝛾𝑄,𝑖 Ψ0,𝑖 𝑄𝑘,𝑖 = (bez wpływu sprężenia)
𝑗≥1 𝑗≥1

= 0,85 ∙ 1,35 ∙ 37,75 + 1,5 ∙ 33,00 = 91,58 𝑘𝑁/𝑚

8
Do sprawdzenia SGN przyjęto obciążenie 91,58 kN/m
W środku rozpiętości: M = 0,125 . 13,92 . 92,82 = 2241,72 kN. m
Na podporze: VEd = 0,5 . 91,58 . 13,9 = 636,48 kN

4. Analiza i obliczenia wstępne

4.1 Wymagany moment bezwładności

Zakłada się, że krytyczne będzie wymaganie dotyczące ugięć.
Przyjęto, że efektywny moduł sprężystości elementu prefabrykowanego wynosi
37000
𝐸𝑐,𝑒𝑓𝑓 = 1+1,9
= 12759 MPa.

Potrzebny moment bezwładności

5 250𝑀𝑚𝑎𝑥 𝑙𝑒𝑓𝑓 1,13088 ∙ 13,9
𝐽 = 1,20 = 31,25 = 0,0385 m4
48 𝐸𝑐,𝑒𝑓𝑓 12759

C30/37

C50/60

Efektywna szerokość płyty

połowa odległości w świetle między belkami bi = 0,5(5,5 – 0,40) = 2,55 m,
odległość między punktami zerowymi wykresu momentów l0 = 13,9 m,
beff,i = min(0,2bi + 0,1l0; 0,2l0) = min(0,2 . 2,55 + 0,1 . 13,9; 0,2 . 13,9) = min(1,90; 2,78) =
1,90 < 2,78 m,
beff = bw + 2beff,i = 0,40 + 2 . 1,90 = 4,2 m.

Stosunek modułów sprężystości płyty i prefabrykatu 32/37 = 0,86

Szerokość półki przekroju sprowadzonego 0,86 . 4,2 = 3,612 m
Przyjęto: h2 = 0,20 m, b2 = 3,612 m,
A2 = 3,612 . 0,20 = 0,7224 m2,
J2 = 3,612 . 0,203 / 12 = 0,002408 m4.
Założono A1 = 0,30 m2
S = A2 . h2= 0,7224 . 0,20 = 0,1445 m3,

9
 𝑆 0,1445
𝑊1 = 3 =3 = 0,1359 m,
𝐴1 + 4𝐴2 0,30 + 4 ∙ 0,7224
4(𝐽 − 𝐽2 )(𝐴1 + 𝐴2 ) − 𝑆𝐴1 ℎ2
𝑊2 = 𝑊1
𝑆𝐴1
4(0,0385 − 0,002408)(0,30 + 0,7224) − 0,1445 ∙ 0,30 ∙ 0,20
= 0,1386 ∙
0,1445 ∙ 0,30
= 0,4355 m

ℎ1 = √𝑊1 2 + 𝑊2 − 𝑊1 = √0,13592 + 0,4355 − 0,1359 = 0,5379 m

Przyjęto wysokość h1 = 0,75 m

Potrzebna szerokość przekroju prefabrykatu wynosi zatem 0,20/0,50 = 0,40 m.

10
 4.2 Naprężenia w betonie

Charakterystyki geometryczne prefabrykatu (bez zbrojenia)

Pole przekroju 0,40 . 0,75 0,30 m2

Moment bezwładności 0,40 . 0,753 /12 0,014063 m4

Wskaźnik wytrzymałości 0,014063 /0,25 0,0563 m3

Charakterystyki geometryczne przekroju zespolonego (bez zbrojenia)

Pole przekroju
3,612 . 0,20 + 0,40 . 0,75 1,0224 m2
sprowadzonego

Moment statyczny względem

0,7224 (0,95-0,5 . 0,20) + 0,30 . 0,75 . 0,50 0,7265 m3
dolnych włókien

Odległość środka ciężkości

0,7265/1,0224 0,7106 m
od dołu przekroju

Moment bezwładności 3,612 ∙ 0,23

𝐽= + 0,7224 ∙ (0,95 − 0,7106 − 0,5 ∙ 0,2)2
12
0,0643 m4
3
0,40 ∙ 0,75
+ + 0,30 ∙ (0,7106 − 0,5 ∙ 0,75)2
12

Dolny wskaźnik 0,0643

𝑊= 0,09049 m3
wytrzymałości 0,7106

11
Projektujemy na podstawie wymagania dotyczącego dolnych włókien w środku rozpiętości.
Wymaganie w tym projekcie dotyczy szerokości rys (XD2). Możemy zatem przyjąć naprężenie
rozciągające σc wywołane częstą kombinacją obciążeń może być większe od wytrzymałości betonu na
rozciąganie (fctm = 4,1 MPa). Przyjęto σc = 0 MPa (trzeba zastosować taką siłę sprężającą, żeby to
osiągnąć).

Naprężenie (w dolnych włóknach) wywołane ciężarem własnym prefabrykatu

M = 0,125 . 7,5 . 13,92 = 181,13 kN. m, σcM0 = -0,18113/0,0375 = -4,83 MPa.
Naprężenie (w dolnych włóknach) wywołane przyrostem momentu zginającego w sytuacji trwałej –
kombinacja częsta
1,4696 − 0,18113
∆𝜎𝑐𝑀 = − = −14,24 MPa
0,09049
Naprężenie od całego obciążenia (kombinacje częsta)
𝜎𝑐𝑀 = −4,83 − 14,24 = −19,07 MPa

σcp0=26,74 σcM0 = -4,83 σc0 = 21,91÷26,74 < 26,9

σcp=19,00 -4,83 -14,24 σcM =-19,07 σ c= 0

Redukcja naprężeń od stężenia i od obciążenia

Potrzebne naprężenie od sprężenia σcp0
Przyjęto σc= 0 MPa. Naprężenie σcp (wywołane siłą 0,95Pm∞) ma zatem wynosić
19,07 – 0,0 ≈ 19 MPa
Wtedy w sytuacji początkowej naprężenie od sprężenia σcp0 (wywołane siłą

12
1,05𝑃𝑚0 ≈ 1,40 ∙ 0,95𝑃𝑚∞ ) powinno wynosić 1,40 . 19 = 26,6 MPa.
Naprężenie graniczne w sytuacji początkowej jest równe 26,9 MPa, a więc na całej długości
dźwigara σc0nie przekracza naprężenia granicznego i przekrój jest wystarczający (w środkowym
przekroju istnieje znaczna rezerwa, gdyż σcM0 = -4,83 MPa, ale w przekrojach w pobliżu podpór σcM0
jest bliskie zeru).

4.3 Siła sprężająca

Przyjęto, że wypadkowa siła sprężająca będzie zaczepiona na krawędzi rdzenia przekroju
prefabrykatu, a więc wykres naprężeńσcp0 będzie trójkątny (stosując nieco większy mimośród
otrzymano by mniejszą siłę, ale istnieje obawa, że „precamber” byłby za duży. Mimośród jest
wtedy równy 0,75/6 = 0,125 m.
Naprężenie w dolnych włóknach ma wynieść 26,74 MPa, a zatem
1,05𝑃𝑚0 1,05𝑃𝑚0 ∙ 0,125
+ = 26,74
0,20 0,0563
1 0,125
1,05𝑃𝑚0 ( + ) = 26,74
0,20 0,0563
Miarodajna siła sprężająca w sytuacji początkowej
1 0,125
1,05𝑃𝑚0 = 26,74/ ( + ) = 4,01 MN
0,3 0,0375
Przyjmuje się, że naprężenie w cięgnach sprężających w sytuacji początkowej wyniesie
około 1300 MPa, a wobec tego naprężenie wywołane miarodajną siła 1,05Pm0 będzie równe
1,05 . 1300 = 1365 MPa.
Potrzebna liczba cięgien
4,01
= 31,59
93 ∙ 1365 ∙ 1000−2
Przyjęto 32 cięgna.

13
4.4 Ugięcia w sytuacji początkowej
Przyjmując współczynnik pełzania dla t → ∞, założono Ec,eff = 37000 / (1 +1,9) = 12759 MPa
Wtedy ugięcie od ciężaru własnego prefabrykatu (M = 0,090 MNm) wynosi
5 0,18113 ∙ 13,92
= 0,0203 m
48 12759 ∙ 0,014063
Ugięcie od sprężenia
1 4,01 ∙ 0,125 ∙ 13,92
= 0,0675 m.
8 12759 ∙ 0,014063
Łączne ugięcie wyniesie 6,75 – 2,03 = 4,72 cm (środek dźwigara uniesie się do góry). Norma nie
ogranicza tego typu ugięcia, ale nadmierne ugięcie byłoby szkodliwe (można ewentualnie
stosować tu zalecenie, żeby odwrotna strzałka ugięcia nie przekraczała 1/250 rozpiętości, czyli
1390/250 = 5,56 cm).
W powyższym obliczeniu ugięcie wyznaczono z dużą przesadą. W rzeczywistości
analizowana tu sytuacja będzie trwała co najwyżej kilka miesięcy (współczynnik pełzania będzie
zatem mniejszy, także siła sprężająca będzie mniejsza), zbrojenie wpłynie na zwiększenie
momentu bezwładności, a skurcz betonu wywoła niewielkie ugięcie o znaku takim jak ugięcie od
momentu zginającego. Można zatem uznać, że „precamber” będzie znacznie mniejszy od
obliczonej wartości 5,56 cm i nie utrudni uzyskania płaskiej powierzchni stropu.

14
4.5 Nośność graniczna na zginanie

Siła graniczna w 32 splotach: 32. 135,3 = 4329,6 kN

Wysokość strefy ściskanej (zakładając prostokątny wykres naprężeń) wynosi
4,3296 :(4,2 . 21,4) = 0,0482 m,
a więc umieszczając środek ciężkości cięgien w jednej trzeciej wysokości prostokątnego
dźwigara otrzyma się ramie sił wewnętrznych wynoszące około
0,95 – 0,167 - 0,5 . 0,0482 = 0,759 m.
Moment graniczny MRd=4329,6 . 0,759 = 3286,2 > M = 2241,72 kN.m

15
5. Charakterystyki geometryczne przekroju

200
𝛼𝑒 = = 5,405
37

Założono, że środek ciężkości grupy splotów leży 250 mm od dolnej krawędzi przekroju.
Pole 32 splotów: 32 . 93 = 2976 mm2, p. sprowadz.: 5,405 . 2976 = 16085 mm2 = 0,01609 m2
Pole 4 prętów ϕ16: 4 . 201 = 804 mm2, p. sprowadz.: 5,405 . 804 = 4345 mm2 = 0,004346 m2

Charakterystyki geometryczne prefabrykatu

Sam beton
A = 0,30 m2, J = 0,014063 m4, W = 0,0375m3.
Beton + zbrojenie niesprężone
pole przekroju A = 0,30 + 2 . 0,004346 = 0,3087 m2
moment bezwładności J = 0,014063 + 2 . 0,004346. (0,375 – 0,04)2 = 0,015038 m4
0,015038
wskaźnik wytrzymałości 𝑊= 0,375
= 0,0180 m3

Beton + zbrojenie niesprężone + zbrojenie sprężone

pole przekroju A = 0,01609 + 0,3087 = 0,3248 m2
moment statyczny względem dolnej krawędzi S = 0,11978 m3
0,11978
Odległość środka ciężkości od dolnej krawędzi 𝑣= 0,3248
= 0,369 m

moment bezwładności J = 0,015277 m4

0,015277
górny wskaźnik wytrzymałości 0,381
= 0,0401 m3
0,015277
dolny wskaźnik wytrzymałości 0,369
= 0,0414m3

16
 Charakterystyki geometryczne przekroju zespolonego

pole przekroju A = 0,3248 + 0,20 . 3,612 + 0,004346 = 1,0515 m2

moment statyczny względem dolnej krawędzi S = 0,7378 m3
0,7378
Odległość środka ciężkości od dolnej krawędzi 𝑣 = 1,0515 = 0,702 m

moment bezwładności 𝐽 = 0,06971 m4

0,06971
dolny wskaźnik wytrzymałości 𝑊= 0,702
= 0,0993 m3

6. Doraźne straty sprężenia i naprężenia w sytuacji początkowej

6.1 Początkowa siła sprężająca

Przyjęto naprężenia początkowe wynoszące σpi= 0,8fpk = 0,8 . 1860 = 1488 MPa.
𝜎𝑝𝑖
𝜇= = 0,8
𝑓𝑝𝑘
Pole cięgien: 32 . 93 = 2976 mm2 = 0,002976 m2
Siła początkowa: P0 = 1488 . 0,002976 = 4,428 MN = 4428 kN

6.2 Straty sprężenia spowodowane relaksacją stali i obróbką termiczną

betonu
Przyjmuję się, że element będzie sprężony splotami o małej relaksacji (ρ1000 = 2,5%) i poddany
naparzaniu niskoprężnemu w następującym trybie:
• okres wstępnego dojrzewania w temperaturze 20°C, 5 godzin,
• okres podgrzewania do temperatury Tmax= 80°C, 3 godziny, (przyjęto średnio 50°C),
• okres właściwego naparzania w temperaturze 80°C, 5 godzin,
• okres chłodzenia do temperatury otoczenia, 4 godziny, przyjęto średnio 60°C.

∆𝜎𝑝𝑟 𝑡 𝜇(1−𝜇)
W zawartym w normie [N2] wzorze 𝜎𝑝𝑖
= 0,66𝜌1000 𝑒 9,1𝜇 (1000) ∙ 10−5

17
t oznacza czas tylko w przypadku, gdy temperatura wynosi 20°C. Jeżeli temperatura jest wyższa,
to na miejsce t należy podstawić temperaturę zastępczą teq, która zależy od sumy
∑𝑛𝑖=1(𝑇∆𝑇𝑖 − 20)∆𝑡𝑖 . Obliczenie tej sumy przedstawiono w tablicy poniżej.

Okres Δti w godz. Temperatura Ti w °C 𝑇∆𝑇𝑖 − 20 (𝑇∆𝑇𝑖 − 20)∆𝑡𝑖

5 20 0 0

3 50 30 90

5 80 60 300

4 60 40 160

Razem 17 godzin ∑(𝑇∆𝑇𝑖 − 20)∆𝑡𝑖 550

𝑖=1

Ze wzorów w p. 10.3.2.1 normy [N2]

𝑛
1,14𝑇𝑚𝑎𝑥−20 1,1480−20
𝑡𝑒𝑞 = ∑(𝑇∆𝑇𝑖 − 20)∆𝑡𝑖 = ∙ 550 = 23800 godzin
𝑇𝑚𝑎𝑥 − 20 80 − 20
𝑖=1

t + teq = 17 + 23800 = 23817 godzin.

Ze wzoru dotyczącego stali klasy 2 (mała relaksacja) wynika, że

∆𝜎𝑝𝑟 𝑡 𝜇(1−𝜇) 𝑡 0,16
= 0,66𝜌1000 𝑒 9,1𝜇 ( ) ∙ 10−5 = 0,66 ∙ 2,5 ∙ 𝑒 7,28 ( ) ∙ 10−5 =
𝜎𝑝𝑖 1000 1000
𝑡 0,16
= 0,02392 ( )
1000
Relaksacja w temperaturze podwyższonej po 17 godzinach (t = 23817)
23817 0,16
𝛿𝑡𝑟𝑒𝑎𝑡 = 0,02392 ( ) = 0,03972
1000
Strata naprężenia wywołana krótkotrwałą relaksacją wyniesie zatem
∆𝜎𝑝𝑖𝑟 = 0,03972 ∙ 1488 ≅ 59 MPa
Strata siły 59 . 0,002976. 103 = 175,6 ≈ 176kN.
Przyjmuje się że ponadto bezpośrednie wpływy termiczne (różnica temperatur cięgien i
urządzeń oporowych) wywołują stratę naprężenia wynoszącą
∆𝜎𝜃 = 0,5𝐸𝑝 𝛼𝑐 (𝑇𝑚𝑎𝑥 − 𝑇0 ) = 0,5 ∙ 195000 ∙ 10−5 ∙ (80 − 20) = 58,5 ≈ 59 MPa.
Strata siły 59 . 0,002232. 103 = 175,6 ≈ 176kN.
Łączna strata doraźna wywołana relaksacją i bezpośrednimi wpływami termicznymi
wynosi zatem około 59 + 59 = 118 MPa, czyli około 7,9% naprężenia początkowego.

18
 Naprężenie po rozpatrzonych stratach wynosi 1488 – 118 = 1370 MPa, a siła sprężająca
32 . 93 . 1370 10-3 = 4077 kN

6.3 Straty wywołane sprężystym skróceniem betonu

𝐸𝑝 200
𝛼𝑒 = = = 5,405
𝐸𝑐𝑚 37
0,002976
𝜌𝑝 = = 0,00992
0,30
𝐴 2 0,30
∆𝑃𝑐 = 𝛼𝑒 𝜌𝑝 (1 + 𝑧𝑐𝑝 ) 𝑃 = 5,405 ∙ 0,00992 (1 + ∙ 0,1252 ) 𝑃 ≅ 291,5 kN
𝐽 0,014063

6.4 Siła po stratach doraźnych

𝑃𝑚0 = 4077 − 291,5 = 3786 kN
3,786
𝜎𝑝 = = 1272 MPa < 0,75𝑓𝑝𝑘 = 0,75 ∙ 1860 = 1395 MPa
0,002976

6.5 Naprężenia w sytuacji początkowej

Naprężenia od siły Pm0 = 3709 kN
3,786 3,786∙0,125
w górnych włóknach 0,3087
− 0,0401 = 0,463 MPa
3,786 3,786∙0,125
w dolnych włóknach 0,3087
+ 0,0401 = 24,07 MPa

Naprężenia od siły P1 = 1,05 Pm0 = 1,05 . 3786 = 3975 kN

w górnych włóknach 1,05 ∙ 0,463 = 0,486 MPa
w dolnych włóknach 1,05 ∙ 24,07 = 25,27 MPa
W przekroju blisko podpory, w którym naprężenia od momentu zginającego wywołanego przez
ciężar własny są bardzo małe, naprężenia ściskające nie przekraczają wartości granicznej
(graniczne naprężenie ściskające jest równe 26,9MPa), a więc tym bardziej w przekroju
środkowym, w którym wpływ ciężaru własnego redukuje się wpływem sprężenia, naprężenia
nie przekraczają wartości granicznych.

19
7. Nośność graniczna na zginanie
7.1 Sytuacja początkowa
Rozpatruje się przekrój obciążony mimośrodowo graniczną siłą sprężającą
𝑃𝑑 = 𝐴𝑝 𝑓𝑝𝑘 = 0,0022976 ∙ 1860 = 5,535 MN

Moment siły sprężającej względem środka wysokości przekroju (siłę sprężająca rozpatruje się
tu jak obciążenie)
𝑀𝐸𝑑 = 5,535 ∙ (0,5 − 0,375) = 0,692 MN∙m
Moment ten redukuje się z momentem od ciężaru własnego elementu, ale przy
podporach moment od ciężaru własnego jest mały – dlatego (z korzyścią dla bezpieczeństwa
konstrukcji) go pominiemy.
Obliczenie momentu granicznego wykonuje się stosując tab. 13.10 z książki M. Knauff, A.
Golubińska, P. Knyziak: Tablice i wzory…
𝑆 = 𝑏𝑑𝑓𝑐𝑑 = 0,40 ∙ 0,71 ∙ 27,4 = 7,782 MN
W stanie granicznym siła w 4 prętach ϕ16 wynosi 4 . 201 . 435 . 10-6 = 0,3497 MN
0,3497 0,040
𝛼1 = 𝛼2 = 7,782
= 0,045, 𝛿1 = 𝛿2 = 0,71
= 0,056
50−50 50−50
𝜆 = 0,8 − 400
= 0,80; 𝜂 = 1 − 200
= 1; εcu2 = 2,6 ‰; εc3 = 2,3 ‰
𝑁𝐸𝑑 5,535
𝑛𝐸𝑑 = = = 0,711 ≤ 0,80 ∙ 1 + 0,045 = 0,845, a więc zachodzi przypadek CT
𝑆 7,782

𝐸𝑠 𝜀𝑐𝑢2 200000∙2,6∙10−3
𝐶= 𝑓𝑦𝑑
= 435
= 1,195

20
 𝐶 1,195
𝛿 = ∙ 0,056 = 0,343
𝐶−1 2 1,195−1

𝑛𝐸𝑑 +𝛼1 −𝛼2 0,711+0,045−0,045

= = 0,889
𝜆𝜂 0,8∙1

𝐶 1,195
= = 0,544
𝐶+1 1,195+1

𝑛𝐸𝑑 +𝛼1 −𝛼2 𝐶

𝜆𝜂
= 0,889 > 𝐶+1 = 0,544, a więc w 𝐴𝑠1 nie osiąga się 𝑓𝑦𝑑 .

𝐵 = 𝛼2 + 𝐶𝛼1 − 𝑛𝐸𝑑 = 0,045 + 1,195 ∙ 0,045 − 0,711 = −0,61

0,5
𝜉= (√𝐵2 + 4𝜆𝜂𝐶𝛼1 − 𝐵) =
𝜆𝜂

0,5
= (√(−0,61)2 + 4 ∙ 0,8 ∙ 1 ∙ 1,195 ∙ 0,045 − (−0,61)) = 0,84
0,8 ∙ 1

k2 = 1,0

𝑚𝑅𝑑1 = 𝜆𝜂𝜉(1 − 0,5𝜆𝜉) + 𝑘2 𝛼2 (1 − 𝛿2 ) =

= 0,8 ∙ 1 ∙ 0,84 ∙ (1 − 0,5 ∙ 0,8 ∙ 0,89) + 1 ∙ 0,045 ∙ (1 − 0,056) = 0,48

𝑀𝑅𝑑 = [𝑚𝑅𝑑1 − 0,5𝑛𝐸𝑑 (1 − 𝛿1 )]𝑆𝑑 =

= [0,48 − 0,5 ∙ 0,711 ∙ (1 − 0,056)] ∙ 7,782 ∙ 0,71 = 0,8 > 𝑀𝐸𝑑 =0,692 MNm

21
7.2 Sytuacja trwała

Z obliczeń w p. 4 wiadomo, że samo zbrojenie sprężające zapewnia osiągnięcie wymaganej

nośności granicznej.
W stanie granicznym siła w zbrojeniu niesprężonym (4 ϕ16) umieszczonym u dołu
prefabrykatu wynosi: 4 . 201 . 435 . 10-6 = 0,3497 MN.
Z obliczeń w p. 4 wiadomo, że zasięg strefy ściskanej obliczony bez uwzględnienia
wpływu zbrojenia niesprężonego wynosi około 4,8 cm. W poniższych, ściślejszych obliczeniach
pomija się siły w zbrojeniu niesprężonym umieszczonym u góry prefabrykatu i u góry płyty –
wartości tych sił trzeba by obliczać na podstawie założenia płaskich przekrojów, a
spowodowane ich uwzględnieniem zmiany ramienia sił wewnętrznych byłyby bardzo małe.
Siła graniczna w splotach (jeżeli osiąga się naprężenie fpd = 1455 MPa) wynosi
32 . 135,3 = 4330 kN = 4,330 MN
Z warunku równowagi sił otrzymuje się
21,4. 3,612 .λx = 4,330 + 0,3497 λx = 0,06054 m.
Przyjmując, że środek strefy ściskanej leży 2 cm od górnych włókien otrzymuje się
moment graniczny:
𝑀𝑅𝑑 = 4,330 ∙ (0,70 − 0,02) + 0,3497 ∙ (0,95 − 0,04 − 0,02) = 2,944 + 0,3112 = 3,256MNm =
= 3256 kNm >2241,72 kNm
Należy sprawdzić, czy odkształcenia na poziomie cięgien są wystarczające do osiągnięcia fpd.
Zasięg strefy ściskanej jest bardzo mały, a więc bez obliczeń można oczekiwać, że fpd będzie
osiągnięte.
0,06054 0,06054
𝑥= = = 0,075675 m
λ 0,8
𝑑 − 𝑥 𝜎𝑝∞ 𝜎𝑐∞ 2,8 0,7 − 0,075675 𝜎𝑝∞ 𝜎𝑐∞
𝜀𝑝 = 𝜀𝑐𝑢 + + = ∙ + + =
𝑥 𝐸𝑝 𝐸𝑐𝑚 1000 0,075675 𝐸𝑝 𝐸𝑐𝑚

22
 𝜎𝑝∞ 𝜎𝑐∞ 𝑓𝑝𝑑 1455
= 0,0231 + + > = = 7,28 ∙ 10−3
𝐸𝑝 𝐸𝑐𝑚 𝐸𝑝 200000
Jak widać, niezależnie od wartości naprężeń w cięgnach 𝜎𝑝∞ i naprężeń w betonie 𝜎𝑐∞ w
splotach osiąga się naprężenie graniczne.

8. Straty opóźnione
8.1 Relaksacja stali po zwolnieniu naciągu
Za wartość Δσpr, którą należy podstawić do wzoru na straty opóźnione, przyjmuje się stratę
powstającą przy naprężeniu początkowym, które powstaje po stratach doraźnych σpi = 1034
MPa.

𝜎𝑝𝑖 1272
𝜇=𝑓 = 1860 = 0,684
𝑝𝑘

∆𝜎𝑝𝑟 9,1𝜇
𝑡 𝜇(1−𝜇) −5 6,2244
500000 0,2161
= 0,66𝜌1000 𝑒 ( ) ∙ 10 = 0,66 ∙ 2,5 ∙ 𝑒 ( ) ∙ 10−5
𝜎𝑝𝑖 1000 1000
= 0,03192

∆𝜎𝑝𝑟 = 0,03192 ∙ 1272 = 40,60 ≅ 41 MPa

8.2 Miarodajny wymiar

2𝐴𝑐 2 ∙ 0,30
ℎ0 = = ≅ 0,26 m
𝑢 2(0,4 + 0,75)

8.3 Wpływ skurczu

Na podstawie tablicy 4.4 w [1] przyjęto (we wnętrzu, RH = 50%, cement R) skurcz przy
wysychaniu równy 0,35‰ i skurcz autogeniczny 0,20‰, kh = 0,82
𝜀𝑐𝑠 𝐸𝑝 = (0,35 ∙ 0,82 + 0,20) ∙ 200 = 97,4 MPa

8.4 Naprężenia na poziomie środka ciężkości cięgien w środku rozpiętości

elementu
We wzorze na straty opóźnione występuje naprężenie σc,Qp– jest to naprężenie w betonie na
poziomie cięgien sprężających wywołane przez obciążenia, które stale redukuje się z
naprężeniem od sprężenia. Obliczając to naprężenie założono, że przez pewien czas dźwigar
będzie obciążony tylko ciężarem własnym (nie będzie wbudowany w konstrukcje).
Naprężenie wywołane sprężeniem [MPa]

23
 • w górnych włóknach 0,46 MPa
• w dolnych włóknach 24,07 MPa
Naprężenia od ciężaru własnego dźwigara (M = 181,13 kNm)
• w górnych włóknach 4,52 MPa
• w dolnych włóknach −4,38 MPa
Naprężenia razem od sprężenia i ciężaru własnego dźwigara w środku rozpiętości
• w górnych włóknach 4,98
• w dolnych włóknach 19,69

Na poziomie cięgien sprężających

19,69 − 4,98
𝜎𝑐,𝑄𝑃 = 19,69 − ∙ 0,25 = 14,79 MPa
0,75
14,79 < 0,45𝑓𝑐𝑘 (𝑡0 ) = 0,45 ∙ 38,4 = 17,28 MPa i obliczając straty nie trzeba uwzględniać
pełzania nieliniowego.

8.5 Wpływ pełzania

Z wykresów dla RH = 50%, h0 = 220 mm, przyjmując, że średnia wytrzymałość betonu w chwili
sprężenia wynosi 46,4 MPa, z rys. 4.10 w [1] otrzymuje się:
𝜑(∞, 𝑡0 ) = 1,90.
Wyrażenie zależne od pełzania w liczniku wzoru na straty
𝛼𝑒 𝜑(∞, 𝑡0 )𝜎𝑐,𝑄𝑃 = 5,405 ∙ 1,90 ∙ 14,79 ≅ 152 MPa

24
8.6 Łączne straty opóźnione i zestawienie sił sprężających
𝐸𝑝
𝜀𝑐𝑠 𝐸𝑝 + 0,8∆𝜎𝑝𝑟 + 𝐸 𝜑(𝑡, 𝑡0 )𝜎𝑐,𝑄𝑃
𝑐𝑚
∆𝑃𝑐+𝑠+𝑟 = 𝐴𝑝 ∆𝜎𝑝,𝑐+𝑠+𝑟 = 𝐴𝑝 =
𝐴𝑝 𝐴 2
1 + 𝛼𝑒 𝐴 (1 + 𝐼 𝑐 𝑧𝑐𝑝 ) (1 + 0,8𝜑(𝑡, 𝑡0 ))
𝑐 𝑐
97,4 + 0,8 ∙ 41 + 152
= 0,002976 =
0,002976 0,30
1 + 5,405 (1 + ∙ 0,1252 ) (1 + 0,8 ∙ 1,90)
0,30 0,14063
= 0,7116 MN
Siła sprężająca po stratach: 𝑃𝑚∞ = 3786 − 711,60 ≈ 3074 kN
Siły sprężające: 𝑃0 = 4428 kN, 𝑃𝑚0 = 3786 kN, 𝑃𝑚∞ = 3074 kN

Zestawienie wartości siły sprężającej [kN] i naprężeń w cięgnach

Siła Naprężenie

Naciąg 4428 1488

Doraźna strata od relaksacji 176 59

Strata termiczna 176 59

Strata sprężysta 292

Siła po stratach doraźnych 3786

Straty opóźnione 712 1272

Siła po wszystkich stratach 3074

25
9. Naprężenia i szerokość rys w sytuacji trwałej

9.1 Naprężenia
Naprężenia są sumą naprężeń od sprężeń wywołanych siłą Pm∞ (ze współczynnikiem 0,95) i
naprężeń od momentu zginającego.
Naprężenia od sprężenia
• w dolnych włóknach
3,1 3,1 ∙ 0,125
0,95 ( + ) = 18,09 MPa
0,3248 0,0401
• na górnej krawędzi prefabrykatu
0,95(9,46 − 9,58) = −0,11 MPa

Naprężenia łączne – kombinacja quasi – stała (M = 1150,81 kNm)

• w dolnych włóknach
0,18113 1,15081 − 0,18113
18,09 − − = 3,95 MPa
0,0414 0,0993

Naprężenia łączne – kombinacja częsta (M = 1469,6 kNm)

• w dolnych włóknach
0,18113 1,4696 − 0,18113
18,09 − − = 18,09 − 4,375 − 12,975 = 0,74 MPa
0,0414 0,0993
• na górnej krawędzi prefabrykatu
(1,4696 − 0,18113) ∙ (0,75 − 0,702) 0,18113
− 0,11 + + = 5,29 MPa
0,06971 0,0401
• na górnej krawędzi całego przekroju
32 (1,4696 − 0,18113) ∙ (0,75 − 0,502)
= 3,96 MPa
37 0,06971

26
Naprężenia łączne – kombinacja charakterystyczna (M = 1708,7 kNm)
• w dolnych włóknach
0,18113 1,7087 − 0,18113
18,09 − − = −1,67 MPa
0,0414 0,0933
Naprężenia wywołane kombinacją charakterystyczną są mniejsze od wytrzymałości betonu na
rozciąganie (5,0 MPa), a więc wynik obliczenia w fazie I przedstawia realne naprężenia –
przekrój nie będzie zarysowany. Nie trzeba sprawdzać szerokości rys dla kombinacji częstej.

10. Ugięcia

10.1 Sytuacja początkowa

Obliczając ugięcia założono, że dźwigar „czeka” bardzo długo na obciążenie płyta (jeżeli czas
oczekiwania jest mniejszy, to ugięcia są mniejsze).
Ugięcie od ciężaru własnego
370000
Przyjęto 𝐸𝑐,𝑒𝑓𝑓 = = 12759 MPa, 𝐽 = 0,015277 m4
1+1,9

5 0,18113 ∙ 13,92
= 0,0187 m
48 12759 ∙ 0,015277
Ugięcie od sprężenia (odwrotna strzałka ugięcia wywołana momentem zginającym od siły 3074
kN działającej na mimośrodzie 0,125 m):
1 3,074 ∙ 0,125 ∙ 13,92
= 0,0484 m
8 12759 ∙ 0,015038
Dźwigar ułożony na podporach będzie miał odwrotną strzałkę ugięcia wynoszącą co najwyżej
około:
29,7 mm

10.2 Sytuacja trwała

Ugięcie graniczne (od obciążenia quasi – stałego) wynosi 13,9 / 250 = 0,0556 m.
Po usunięciu stemplowania całe obciążenie działa na przekrój zespolony. Przyjmuje się, że w
terminie określającym początek rozpatrywanej sytuacji (tzn. po 14 dniach), wiek belki
prefabrykowanej, liczony od zakończenia obróbki termicznej wynosi 21 dni (tzn. belka jest
„nowa”, wbudowano ją w konstrukcję krótko po wyprodukowaniu – jak się okaże, to żalenie ma
istotny wpływ na wynik obliczenia).
Ugięcie oblicza się ze wzoru:
2
𝑙𝑒𝑓𝑓 5 1
𝑓= ( 𝑀 + (𝐸𝑐1 𝜀𝑐𝑠1 𝑆1 + 𝐸𝑐2 𝜀𝑐𝑠2 𝑆2 ))
𝐸𝑐1 𝐽 48 8

27
w którym S1 i S2 oznaczają momenty statyczne (samego betonu) części 1 (prefabrykatu) i części
2 (płyty) względem środka ciężkości przekroju sprowadzonego

Końcowe odkształcenie skurczowe (por. p.8.3) prefabrykatu

𝜀𝑐𝑠 = (0,35 ∙ 0,82 + 0,20) ∙ 10−3 = 0,49 ∙ 10−3
Po 21 dniach skurcz prefabrykatu (tu zastosowano wzór Neville’a, można także zastosować
wzory z normy [N2]) jest równy
𝑡 21
𝜀𝑐𝑠 = 𝜀𝑐𝑠∞ = ∙ 0,49 ∙ 10−3 = 0,184 ∙ 10−3
35 + 𝑡 35 + 21

Końcowe odkształcenie skurczowe płyty (cement N, RH = 50%, kh = 0,85)

𝜀𝑐𝑠2 = (0,05 + 0,85 ∙ 0,48) ∙ 10−3 = 0,46 ∙ 10−3
Przyrost skurczu przy 𝑡 → ∞: prefabrykat 𝜀𝑐𝑠1 = (0,49 − 0,184) ∙ 10−3 = 0,306‰,
płyta 𝜀𝑐𝑠2 = 0,460‰,

Charakterystyka geometryczna przekroju zespolonego (obciążenie długotrwałe)

Przyjęto, że przy 𝑡 → ∞ współczynnik pełzania betonu C50/60 wyniesie 1,8, a współczynnik
pełzania betonu C30/37 – 2,5.
37000 32000
𝐸𝑐1 = = 13214 MPa; 𝐸𝑐2 = = 9143 MPa
1 + 1,8 1 + 2,5
9143 200
Sprowadzona szerokość płyty 13214
∙ 3,612 = 2,499 m, 𝛼𝑒 = 13,214 = 15,14

pole sprowadzone 32 splotów: 32 ∙ 15,14 ∙ 93 = 0,04506 m2

pole sprowadzone 4 prętów ϕ16: 4 ∙ 15,14 . 201 = 0,01217 m2
Pole przekroju
0,75 ∙ 0,40 + 2,499 ∙ 0,2 + 0,04506 + 3 ∙ 0,01217 = 0,88137 m2
Moment statyczny względem dolnej krawędzi:
0,56874m3
0,56874
Odległość środka ciężkości od dolnej krawędzi: 𝑣= ≈ 0,645 m
0,88137

Moment bezwładności:
𝐽 = 0,08651 m4

Momenty statyczne i wpływ skurczu

𝑆1 = −0,75 ∙ 0,40 ∙ (0645 − 0,375) = −0,081 m2
𝑆2 = 0,2 ∙ 3,612 ∙ (0,75 − 0,545) = 0,1481 m2
𝐸𝑐1 𝜀𝑐𝑠1 𝑆1 + 𝐸𝑐2 𝜀𝑐𝑠2 𝑆2 = 0,2954 MN∙m
Moment wywołany kombinacją obciążeń quasi stałych M = 1,15081 MN.m

28
Ugięcie wynosi
2
𝑙𝑒𝑓𝑓 5 1
𝑓= ( 𝑀 + (𝐸𝑐1 𝜀𝑐𝑠1 𝑆1 + 𝐸𝑐2 𝜀𝑐𝑠2 𝑆2 )) = 0,0265 𝑚
𝐸𝑐1 𝐽 48 8

Powiększenie ugięcia o około 31%.

Rozpatrzmy jeszcze ugięcia przy założeniu, że belka ma 147 dni.

Teraz przy 𝑡 → ∞ 𝜀𝑐𝑠1 = (0,49 − 0,396) ∙ 10−3 = 0,094‰,,

𝜀𝑐𝑠2 = 0,460‰,

𝐸𝑐1 𝜀𝑐𝑠1 𝑆1 + 𝐸𝑐2 𝜀𝑐𝑠2 𝑆2 = 0,5223 MN∙m

𝑙2 5 1
𝑓 = 𝐸𝑒𝑓𝑓𝐽 (48 𝑀 + 8 (𝐸𝑐1 𝜀𝑐𝑠1 𝑆1 + 𝐸𝑐2 𝜀𝑐𝑠2 𝑆2 )) = 0,0313 𝑚
𝑐1

Ugięcie nadal jest mniejsze od granicznego, teraz skurcz spowodował powiększenie ugięcia o
około 54%.

Obciążenia długotrwałe, które zostaną przyłożone po zakończeniu wznoszenia konstrukcji

Całe obciążenie długotrwałe wynosi 37,8 + 9,9 = 47,7 kN/m. Przed zakończeniem wznoszenia
konstrukcji powstaje obciążenie wynoszące 5,5∙5,5+0,3∙25 = 37,75 kN/m. Obciążenia
długotrwałe, które zostaną przyłożone po zakończeniu wznoszenia konstrukcji są zatem
mniejsze od połowy całego obciążenia długotrwałego i wywołują ugięcie nie przekraczające leff
/500.

29
11. Ścinanie
11.1 Ścinanie w prefabrykacie
Długość zakotwienia splotów i szerokość podpory
Długość zakotwienia splotów według tablicy w wykładach (przyjmując fctm(t0) = 3,2 MPa oraz
σpm0= 1300 MPa)
𝜆𝑝𝑡 = 48
𝑙𝑝𝑡 = 48 ∙ 12,5 = 600 mm
𝑙𝑝𝑡2 = 1,2 ∙ 600 = 720 mm
Długość dyspersji (przyjęto d = 0,75 . 0,6(6) = 500 mm)

𝑙𝑑𝑖𝑠𝑝 = √𝑙𝑝𝑡2 2 + 𝑑2 = √7202 + 5002 ≅ 877 mm

Siła poprzeczna na podporze (SGN): VEd,0 = 645,1 kN.

Minimalna szerokość podpory (przyjęto podkładkę elastomerową) a1 wynosi 110 mm (p.10.9.5
normy), a naprężenie docisku nie powinno przekraczać 0,4fcd.
0,6451
𝑎1 ≥ = 0,0452 mm
0,4 ∙ 35,7
Przyjęto szerokość podpory równą 120 mm.

Siła VRd,max w przekroju podporowym

Przyjmuje się, że siłę te ma przenieść sam prefabrykat. Naprężenie na osi belki wywołane
sprężeniem jest ściskające i ma pozytywny wpływ na nośność, ale przy podporze jest niewielkie
i pomijamy je przyjmując αcw = 1,0.
υ = 0,6(1 – 50/250) = 0,48 z = 0,9 . 0,5 = 0,45 m
𝛼𝑐𝑤 𝑏𝑤 𝑧𝑣𝑓𝑐𝑑 cot 𝜃
𝑉𝑅𝑑,𝑚𝑎𝑥 = = 1,2338 MN > 𝑉𝐸𝑑,0 = 0,6451 MN
1 + cot 2 𝜃

Siły VRdc i podział elementu na strefy w zależności od naprężeń w dolnych włóknach

W centralnej części elementu w dolnych włóknach występują naprężenia rozciągające. Chcąc
rozpatrzyć ścinanie zgodnie z normą, trzeba znać współrzędne punktu, w którym naprężenia te
osiągają wartości fctd.
Położenie punktu xctd wyznacza się dla obciążenia obliczeniowego w SGN (bo te wyniki
posłużą do obliczeń dotyczących SGN na ścinanie).

30
Naprężenie w dolnych włóknach wywołane sprężeniem (wg. p. 9.1): σcp = 18,09 MPa
Maksymalny moment wynosi M = 2241,72 kNm, a zatem
fctd = 2,9/1,4 = 2,07 MPa,
𝑀𝑐𝑡𝑑 = (𝜎𝑐𝑝 + 𝑓𝑐𝑡𝑑 )𝑊𝑐𝑠 = 2,002 MN∙m

𝑀𝑐𝑡𝑑
𝑥𝑐𝑡𝑑 = 0,5𝑙𝑒𝑓𝑓 (1 − √1 − ) = 4,677 m
𝑀

Według normy strefę U (uncraked) uznaje się za niezarysowaną (przez zginanie). W tej strefie
sprawdzenie ze względu na ścinanie opiera się na obliczaniu rozciągających naprężeń głównych.
Strefę C (cracked) uważa się za zarysowaną.

Siła graniczna ze względu na rozciąganie w strefie U

Według [N1] sprawdzenie ze względu na rozciąganie (naprężeniami głównymi) wykonuje się
sprawdzając nierówność
𝑉𝐸𝑑 ≤ 𝑉𝑅𝑑,𝑐
w której siła graniczna
𝐼𝑏𝑤,𝑛𝑜𝑚 2
𝑉𝑅𝑑,𝑐 = √𝑓𝑐𝑡𝑑 + 𝛼1 𝜎𝑐𝑝 𝑓𝑐𝑡𝑑
𝑆
We wzorze na siłę graniczną:

31
I moment bezwładności przekroju względem osi przechodzącej przez jego środek
ciężkości
bw,nom nominalna grubość środnika na poziomie, dla którego oblicza się naprężenia ( w normie
– na poziomie środka ciężkości przekroju), wyznaczona z uwzględnieniem osłabienia
przez kanały kablowe według p. 6.2.3(6) normy
S moment statyczny pola części przekroju leżącej powyżej rozpatrywanego poziomu
względem środka ciężkości przekroju
σcp naprężenie normalne (przy ściskaniu dodatnie) na rozpatrywanym poziomie (w normie
– na poziomie środka ciężkości)
Współczynnik α1 stosuje się w celu uwzględnienia stopniowego narastania siły sprężającej przy
końcu elementu. Naprężenie α1σcp jest naprężeniem normalnym w rozpatrywanym przekroju.
Przytoczony tu wzór wprowadza się na podstawie wymagania, że największe
rozciągające naprężenie główne w punkcie, w którym naprężenie normalne jest równe α1σcpnie
powinno przekraczać fctd. Tę zasadę zastosujemy bezpośrednio do sprawdzenia naszego
dźwigara sprężonego. Zakłada się, że cała siłę poprzeczną ma przenieść prefabrykat.
Na końcu strefy A:
• siła poprzeczna wynosi 𝑉𝐸𝑑 = 645,1 − 92,82(0,375 ∙ 0,5 ∙ 0,120) = 643 kN
0,643
• naprężenie styczne na osi przekroju prostokątnego 𝜏 = 1,5 = 3,22 MPa
0,4∙0,75
470
• siła sprężająca 𝑃 = 736 𝑃∞ = 0,639 ∙ 3,07 = 1,963 MN
1,963
• naprężenie normalne na osi przekroju 𝛼𝑙 𝜎𝑐𝑝 = 0,4∙0,75 = 6,54 MPa
𝛼𝑙 𝜎𝑐𝑝 6,54
• 2
= 2
= 3,27 MPa

Wartość bezwzględna rozciągającego naprężenia głównego

𝛼𝑙 𝜎𝑐𝑝 2 𝛼𝑙 𝜎𝑐𝑝
𝜎𝑐,𝑚𝑎𝑥 = √( ) + 𝜏2 − = 1,32 MPa < 𝑓𝑐𝑡𝑑 = 2,07 MPa,
2 2

a więc wymaganie normy jest spełnione.

Siła graniczna w strefie C

Do strefy C stosuje się takie same zasady jak do żelbetu. W strefie C maksymalna siła poprzeczna
wynosi:
𝑉𝐸𝑑 = 211 kN
Siła graniczna VRd,c

200
𝑘 =1+√ = 1,632
500

32
 4 ∙ 0,000804 + 0,002976
𝜌𝑙 = = 0,0189 → 𝑝𝑟𝑧𝑦𝑗ę𝑡𝑜 0,02
0,40 ∙ 0,5
3,074
𝜎𝑐𝑝 = = 10,2 > 0,2 ∙ 𝑓𝑐𝑑 = 0,2 ∙ 35,7 = 7,14 MPa, a więc przyjęto 𝜎𝑐𝑝 = 7,14 MPa
0,30
0,18 1
𝑉𝑅𝑑,𝑐 = [ 𝑘(100𝜌𝑙 𝑓𝑐𝑘 )3 + 0,15𝜎𝑐𝑝 ] 𝑏𝑤 𝑑 = 0,409 MN
𝛾𝑐
𝑉𝑅𝑑,𝑐 = 0409 MN > 𝑉𝐸𝑑 = 0,211 MN, a więc nie trzeba obliczać zbrojenia na ścinanie.
Rozstaw strzemion w strefach C i U
Rozstaw powinien spełniać wymagania dotyczące minimalnego zbrojenia poprzecznego
(strzemiona 2ϕ8, Asw = 1,0 cm2).
Maksymalny rozstaw strzemion (ze względu na minimum zbrojenia)
𝐴𝑠𝑤 𝑓𝑦𝑘 1,0 500
𝑠 = 12,5 = 12,5 ∙ ∙ = 22,1 cm
𝑏𝑤 √𝑓𝑐𝑘 40 √50

0,75 ∙ 𝑑 = 0,75 ∙ 50 = 38 cm
Przyjęto maksymalny rozstaw równy 16 cm.

11.2 Ścinanie podłużne między prefabrykatem a płytą

Obliczając graniczne naprężenia styczne w styku prefabrykatu z płytą przyjęto (wg tab. 14.10 w
[1], że powierzchnia styku będzie „szorstka” – co najmniej 3 mm nierówności z rozstawem około
40 mm uzyskane przez zgrabienie albo odsłonięcie kruszywa innymi metodami:
μ = 0,70, c = 0,40, σN = 5,5 . 5 / 0,40 = 80 kN/m2 = 0,08 MPa (obc. stałe 5 zebrane z 5,5 m działa
na dźwigar o szerokości 40 cm).
Naprężenie graniczne, które może przenieść element bez zbrojenia poprzecznego
𝑣𝑅𝑑𝑖 = 𝑐𝑓𝑐𝑡𝑑 + 𝜇𝜎𝑁 = 0,40 ∙ 2,07 + 0,7 ∙ 0,08 = 0,88 MPa
Według tab. 14.11 w [2] (przyjęto, że ramię sił wewnętrznych sięga od środka zbrojenia
sprężającego do środka grubości płyty: z = 0,5 + 0,5 . 0,20 = 0,6 m)
𝛽𝑉𝐸𝑑
𝑣𝑅𝑑𝑖 = = 4,167 𝑀𝑃𝑎
𝑧𝑏𝑖
Największa siła poprzeczna, którą może przenieść styk bez zbrojenia poprzecznego
0,88
𝑉𝐸𝑑 = = 0,211 MN
4,167
Współrzędna x punktu, w którym siła poprzeczna osiąga obliczoną powyżej wartość
𝑥 = 4,68 m
Na pozostałej części belki stosuje się zbrojenie poprzeczne z prętów ϕ10.
Płyta ma grubość 20 cm – należy sprawdzić, czy długość zakotwienia strzemion w płycie będzie
wystarczająca do uzyskania naprężeń równych granicy plastyczności.
Graniczne naprężenie przyczepności:

33
 𝑓𝑏𝑑 = 2,25𝜂1 𝜂2 𝑓𝑐𝑡𝑑 = 2,25 ∙ 1,0 ∙ 1,0 ∙ 2,0 = 4,5 MPa
Podstawowa długość zakotwienia (przy σsd = fyd = 435 MPa)
Φ 𝑓𝑦𝑑 10 435
𝑙𝑏,𝑟𝑞𝑑 = = ∙ = 241,7 mm
4 𝑓𝑏𝑑 4 4,5
Strzemiona są zakotwione jak pętle (α1 = 0,7), a otulenie betonem w płycie jest bardzo duże (α2
= 0,7), a więc obliczeniowa długość zakotwienia
𝑙𝑏𝑑 = 0,7 ∙ 0,7 ∙ 241,7 = 118,4 mm
mieści się w grubości płyty (warto zauważyć, że prętów ϕ12 nie dałoby się w pełni zakotwić –
wtedy można by zastosować pręty nachylone).
Ze względów konstrukcyjnych dogodnie jest zastosować zbrojenie zestawami 4ϕ10
rozmieszczonymi co 250 mm. Obliczmy na jakim odcinku takie zbrojenie będzie wystarczające.
Stopień zbrojenia zestawami 4ϕ10 rozmieszczonymi co 25 cm wynosi
3,142
𝜌= = 0,003142
25 ∙ 40
a następnie graniczne
𝑣𝑅𝑑𝑖 = 𝑐𝑓𝑐𝑡𝑑 + 𝜇𝜎𝑁 + 𝜌𝑓𝑦𝑑 𝜇 = 1,841MPa
Siłą poprzeczna, którą może przenieść styk z takim zbrojeniem
1,841
𝑉𝐸𝑑 = = 0,4418 MN
4,167
Współrzędna x punktu, w którym siła poprzeczna osiąga obliczoną powyżej wartość
𝑥 = 2,19 m
Przy podporze na odcinku o długości 1,49 m stosuje się zbrojenie przenoszące siłę występującą
dla
x = d =0,7 m
𝑉𝐸𝑑 = 645,1 − 92,82 ∙ 0,7 = 580,1 kN
𝑣𝑒𝑑𝑖 = 4,167 ∙ 0,5801 = 2,417 MPa
𝑣𝑒𝑑𝑖 − 𝑐𝑓𝑐𝑡𝑑 − 𝜇𝜎𝑁
𝜌= = 0,005034
𝑓𝑦𝑑 𝜇
Wymagany rozstaw zestawów 4ϕ10 (As = 3,1416 cm2)
3,142
𝑠= = 15,6 cm
0,005034 ∙ 40
Największe naprężenie graniczne spełnia warunek
𝑣𝑅𝑑𝑖 = 𝑐𝑓𝑐𝑡𝑑 + 𝜇𝜎𝑁 + 𝜌𝑓𝑦𝑑 𝜇 = 2,417 < 18,21 MPa
Na odcinku 0 ÷ 1,49 m przyjęto rozstaw 120 mm.

34
11.3 Ścinanie podłużne między środnikiem a półką
Według tab. 14.8 w książce [1], z drobnymi zmianami wynikającymi z tego, że rozpatrujemy
konstrukcje zespoloną i sprężoną
𝑏𝑒𝑓𝑓,1
𝛽= = 0,526
𝑏𝑒𝑓𝑓
Cała siła przenoszona przez strefę ściskaną wynosi 4,33 MN (p. 7.2)
∆𝐹𝑑 = 𝛽 ∙ 4,33 = 0526 ∙ 4,33 = 2,278 MN
∆𝑥 = 5,21 𝑚
∆𝐹𝑑
𝜈𝐸𝑑 = 0,75 = 1,64 > 0,4𝑓𝑐𝑡𝑑 = 0,83
ℎ𝑓 ∙ ∆𝑥
i trzeba obliczyć zbrojenie łączące płytę z żebrem
𝜈𝐸𝑑 = 1,64 < 6,185 MPa
Przyjęto, że w płycie znajduje się zbrojenie prostopadłe do żebra, potrzebne ze względu na
zginanie płyty, dobrze zakotwione w żebrze - Ф12 co 150 mm
1,131 ∙ 10−4 ∙ 435
𝐹𝑏 = = 0,328 MN/m
0,15
𝐴𝑠𝑓 ∙ 𝑓𝑦𝑑 𝑣𝐸𝑑 ℎ𝑓
𝐹𝑓 = = = 0,164 𝑀𝑁
𝑠𝑓 𝑐𝑡𝑔𝜃𝑓
Zbrojenie poprzeczne powinno przenieść siłę
𝐹𝑡 = 𝑚𝑎𝑥(𝐹𝑓 ; 𝐹𝑏 + 0,5𝐹𝑓 ) = 0,41 𝑀𝑁 > 0,328 MN
Należy zastosować silniejsze zbrojenie prostopadłe do żebra. Stosuje się pręty Ф12 o rozstawie
𝐴𝑠 𝑓𝑦𝑑
𝑠= = 0,12 m → Zastosowano rozstaw Ф12 co 120 mm
𝐹𝑡

Długość odcinka, na którym potrzebne jest zbrojenie poprzeczne

βVEd,0 − 0,34hf dfctd
c0 = = 5,583 m
βp

35
12. Strefa zakotwienia
Przyjmuję się zasadę wycofanej normy polskiej, według której zbrojenie poprzeczne w strefie A
powinno być zdolne do przeniesienia siły wynoszącej 20% Fpk.Za podstawę projektu
przyjmiemy siłę 0,10 Fpk
0,1𝐹𝑝𝑘 = 0,1 ∙ 32 ∙ 173 = 553,6 𝑘𝑁

Zbrojenie strzemionami 4Ф10, 𝑓𝑦𝑑 = 435 MPa. Potrzebna liczba strzemion

0,5536
𝑛= = 4,051
4 ∙ 0,7854 ∙ 10−4 ∙ 435
Trzeba przyjąć 5 zestawy strzemion (strzemiona czteroramienne) przy końcu belki.

36
A