Th¬ng tÝch häc y ph¸p

ChÊn th¬ng
I. §¹i c¬ng:
ChÊn th¬ng bao gåm mäi tæn th¬ng do c¸c vËt tõ bªn ngoµi t¸c ®éng vµo
c¬ thÓ. H×nh th¸i tæn th¬ng nÆng, nhÑ, n«ng, s©u phô thuéc vµo c¸c vËt t¸c
®éng, träng lîng vµ ¸p lùc cña vËt Êy.
Th¬ng tÝch do c¸c vËt g©y nªn lµ b»ng chøng thùc thÓ tån t¹i kh¸ dµi
mµ gi¸m ®Þnh viªn dùa vµo ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é t¸c h¹i ®èi víi c¬ thÓ n¹n
nh©n, gióp cho c¬ quan ph¸p luËt ®Þnh møc ¸n ®óng ®¾n ®èi víi hung thñ.
II. Tæn th¬ng c¬ b¶n cña th¬ng tÝch vµ ph©n lo¹i:
1. Th¬ng tÝch phÇn mÒm:
Møc ®é th¬ng tÝch cña phÇn mÒm phô thuéc vµo lùc t¸c ®éng lín hay
nhá cña vËt. Do ®ã tæn th¬ng phÇn mÒm cã nhiÒu møc ®é kh¸c nhau.
1.1. S©y s¸t tæn th¬ng nµy cã thÓ thÊy ngoµi da hay trong néi t¹ng, dùa vµo
h×nh th¸i vÕt hoÆc m¶ng s©y s¸t mµ tæn th¬ng lµm mÊt mét phÇn biÓu
b× da, thanh m¹c hoÆc vá bao cña c¸c phñ t¹ng (kho¶ng 7-2 ngµy th×
bong vÈy).
1.2. BÇm m¸u: tæn th¬ng lµm vì c¸c m¹ch m¸u nhá, thêng gÆp ë díi da hay
trong c¸c t¹ng (tæn th¬ng nµy ph©n biÖt víi vÕt hoen tö thi hoÆc vÕt
xuÊt huyÕt cña mét sè bÖnh vÒ m¸u...).
Dùa vµo mµu s¾c mµ ta x¸c ®Þnh ®îc thêi gian chÊn th¬ng: mµu tÝm
(vµi giê), mµu ®en (2-3 ngµy), mµu xanh (3-6 ngµy), mµu xanh l¸ m¹ (7-12
ngµy), mµu vµng (12-25 ngµy), sau 25 ngµy tö thi mÊt dÊu vÕt.
1.3. Tô m¸u: th¬ng tæn vì c¸c m¹ch m¸u to hoÆc nhá. Do ¸p lùc cña vËt cøng
trªn phÇn mÒm lµm vì c¸c m¹ch m¸u trªn vµi tæ chøc t¹o ra côc m¸u ®«ng
t¹i chç (tô m¸u díi MC; tô m¸u ngoµi MC).
1.4. VÕt thñng: Tæn th¬ng thñng lµ sù mÊt liªn tôc cña tæ chøc g©y ra bëi
nhiÒu lo¹i hung khÝ kh¸c nhau - §Æc ®iÓm cña vÕt th¬ng lµ h×nh khe
hoÆc trßn (dao g¨m, dïi).
1.5. VÕt c¾t: Còng lµ tæn th¬ng mÊt liªn tôc cña tæ chøc nh vÕt th¬ng nhng
diÖn réng h¬n, tæ chøc bÞ t¸ch ra kh«ng bÞ mÊt ®i.
§Æc ®iÓm cña tæn th¬ng:
- MÐp vÕt c¾t th¼ng, gän (cã thÓ nham nhë do hung khÝ cïn).
- MÐp vÕt th¬ng thêng kh«ng tô m¸u (trõ khi hung khÝ cïn).
- VÕt th¬ng h¸ miÖng.
1.6. VÕt chÐm hay b¨m bæ: Th¬ng tÝch do vËt cã diÖn réng, hoÆc cã träng
lîng lín t¸c ®éng m¹nh vµo c¬ thÓ nh: dao dùa, dao phay, bóa, r×u, kiÕm.
Tæn th¬ng cã ®Æc ®iÓm:
 - VÕt th¬ng dµi, diÖn réng, ®¸y hÑp, ®é s©u Ýt.
- MÐp vÕt th¬ng cã vÕt síc da.
- NÕu vÕt th¬ng s©u, thêng thÊy phÝa ®¸y cã nh÷ng thí c¬ ®øt dë dang
hoÆc cã vÕt mÎ x¬ng.
- NÕu vËt cã lìi cïn, th¬ng tÝch võa cã h×nh d¸ng vËt s¾c (chÐm) võa cã
h×nh d¸ng vËt tµy (tô m¸u).
1.7. DËp n¸t: Tæn th¬ng do lùc ®Ì Ðp g©y ra, biÓu hiÖn lµ vÕt r¸ch da, tô
m¸u, tô m¸u phÇn mÒm tæ chøc díi da, tæ chøc c¬ vµ c¸c phñ t¹ng (th¬ng
tÝch nµy thêng do vËt tµy g©y nªn hoÆc ng· cao, bÞ dµy xÐo, vïi lÊp -
phæ biÕn lµ TNGT).
2. Th¬ng tÝch phÇn cøng:
Nh÷ng th¬ng tÝch cña x¬ng nhiÒu khi cã 1 ý nghÜa quan träng, gióp ta
t×m hiÓu nguyªn nh©n, c¬ chÕ, hëng t¸c t¸c ®éng vµ t thÕ n¹n nh©n bÞ vËt t¸c
®éng. C¸c h×nh th¸i tæn th¬ng cña x¬ng nãi chung gåm:
2.1. R¹n x¬ng:
Lµ lo¹i tæn th¬ng thêng gÆp, biÓu hiÖn víi nhiÒu h×nh d¸ng kh¸c nhau:
- §êng r¹n ®¬n ®éc ng¾n hoÆc dµi.
- §êng r¹n táa nh¸nh theo h×nh nan qu¹t hoÆc h×nh m¹ng nhÖn.
- NhiÒu ®êng r¹n b¾t chÐo nhau.
- §êng r¹n kÌm theo vì x¬ng.
2.2. Lón x¬ng:
Gåm 1 hoÆc nhiÒu m¶nh x¬ng vì vµ bÞ ®Èy lâm xuèng (thêng gÆp
trong chÊn th¬ng sä).
2.3. Thñng x¬ng: Lµ tæn th¬ng lµm x¬ng m¸t tæ chøc liªn tôc. Thñng x¬ng
Ýt khi ®¬n ®éc, cã khi kÌm theo vôn x¬ng vµ vì x¬ng (do ®¹n hoÆc t«
vÝt).
2.4. G·y x¬ng: Lµ sù t¸ch rêi x¬ng lµm hai hoÆc nhiÒu m¶nh, cã khi cßn
dÝnh vµo nhau. Trong chÊn th¬ng häc y ph¸p, ngêi ta ph©n biÖt gÉy x-
¬ng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp.
GÉy x¬ng gi¸n tiÕp lµ lùc t¸c ®éng cña vËt 1 n¬i, x¬ng gÉy n¬i kh¸c (bÎ,
vÆn, hoÆc ®Ì m¹nh cña vËt nÆng).
2.5. Vì x¬ng: Do ¸p lùc m¹nh lµm x¬ng rêi ra nhiÒu m¶nh, th¬ng tÝch nµy
thêng thÊy ë xe háa, xe ®iÖn v.v...
2.6. TrËt khíp: ®Çu x¬ng bÞ ®Èy ra khái æ khíp (x¬ng dµi), mÐp x¬ng chÌn
lªn nhau (x¬ng sä).
III. VËt g©y th¬ng tÝch:
TÊt c¶ nh÷ng tæn th¬ng c¬ b¶n cña phÇn mÒm vµ phÇn x¬ng ®Òu do
c¸c vËt tµy, s¾c, nhän g©y ra. Mçi vËt t¹o nªn trªn c¬ thÓ nh÷ng tæn th¬ng cã
®Æc ®iÓm riªng, gióp cho gi¸m ®Þnh viªn ph¸n ®o¸n ®îc d¹ng hung khÝ g©y
th¬ng tÝch.
1. VËt tµy:
Lµ vËt rÊt ®a d¹ng trong c¸c lo¹i hung khÝ, t¸c ®éng trªn c¬ thÓ b»ng
søc, va ®Ëp, chÌn Ðp, x« ®Èy hay cä s¸t. B¶n th©n 1 vËt tµy cã thÓ g©y nªn
nhiÒu h×nh th¸i tæn th¬ng kh¸c nhau. Nh÷ng h×nh th¸i Êy cã thÓ kÕt hîp víi
nhau trªn 1 n¹n nh©n nh: bÇm tÝm, dËp n¸t, r¹n x¬ng, gÉy x¬ng... Nh÷ng vËt
tµy thêng gÆp nh: n¾m tay, khuûu tay, gãt ch©n, gËy géc, hßn ®¸, b¸nh xe,
mÆt ®êng .v.v...
Khi gi¸m ®Þnh y ph¸p th¬ng tÝch do vËt tµy, cÇn t×m c¸c dÊu hiÖu ®Ó
x¸c ®Þnh tÝnh chÊt cña vËt tµy vµ x¸c ®Þnh híng t¸c ®éng. Trêng hîp nhiÒu
th¬ng tÝch cÇn x¸c ®Þnh thø tù th¬ng tÝch x¶y ra vµ nªu râ th¬ng tÝch do
nhiÒu vËt t¸c ®éng hay chØ 1 vËt g©y nªn. Trªn c¬ së nh÷ng dÊu tÝch trªn n¹n
nh©n, ph¸n ®o¸n t¬ng quan gi÷a n¹n nh©n vµ vËt, møc ®é th¬ng tÝch g©y nªn
t¸c h¹i ®èi víi n¹n nh©n.
1.1. Nh÷ng th¬ng tÝch vËt tµy g©y ra thêng gÆp:
PhÇn mÒm PhÇn cøng (x¬ng)
1. VÕt s©y s¸t 1. R¹n x¬ng
2. BÇm m¸u 2. Lón x¬ng
3. Tô m¸u 3. GÉy x¬ng
4. DËp n¸t 4. Vì x¬ng
5. Vì c¸c t¹ng 5. TrËt khíp x¬ng
1.2. §Æc ®iÓm th¬ng tÝch cña vËt tµy ®èi víi phÇn mÒm:
- VÕt th¬ng dËp n¸t bÇm m¸u.
- Bê vÕt th¬ng nham nhá, tô m¸u.
- VÕt th¬ng cã Ýt hoÆc nhiÒu cÇu nèi tæ chøc.
2. VËt s¾c:
VËt s¾c th«ng thêng lµ 1 hoÆc 2 lìi (dao g¨m, dÝp), m¶nh thñy tinh,...
t¸c ®éng b»ng c¸ch: c¾t, ®©m, bæ, chÐm,... Th¬ng tÝch h×nh thµnh do sù ®Ì
Ên vµ trît ®i cña vËt s¾c trªn bÒ mÆt c¬ thÓ.
2.1. §Æc ®iÓm cña th¬ng tÝch do vËt s¾c:
- VÕt th¬ng dµi vµ n«ng (dµi lµ chñ yÕu).
- MÐp vÕt th¬ng th¼ng, gän, kh«ng dËp n¸t, kh«ng bÇm m¸u.
- H×nh ®u«i nhän (®u«i chuét), tËn cïng trªn biÓu b×.
- VÕt th¬ng h¸ miÖng: VÕt th¬ng cµng s©u, cµng dµi, miÖng h¸ cµng réng.
- VÕt th¬ng cßn ®Çy ®ñ tæ chøc khi phôc håi.
2.2. BiÕn d¹ng cña th¬ng tÝch do vËt s¾c:
 H×nh ¶nh cña th¬ng tÝch do vËt s¾c biÕn d¹ng phô thuéc vµo nhiÒu
yÕu tè nh: ®Æc ®iÓm cña vËt s¾c, ph¬ng thøc g©y nªn th¬ng tÝch vµ ®Æc
®iÓm gi¶i phÉu khu vùc cña c¬ thÓ.
- VÕt c¾t: Dao chÐm nghiªng, th¬ng tÝch sÏ cã m¶nh hoÆc v¹t da.
- §Çu cña vÕt th¬ng cã khãa da (®u«i), chøng tá lìi dao ®a ®i ®a l¹i nhiÒu
lÇn trªn mét diÖn (tù tö).
- Th¬ng tÝch th¼ng hay cong do n¬i bÞ th¬ng ph¼ng hay trßn hoÆc do n¹n
nh©n ®æi t thÕ.
- Lìi dao cßn hoÆc mÎ khiÕn th¬ng tÝch nham nhë.
2.3. T×nh huèng x¶y ra th¬ng tÝch do vËt s¾c:
- Do n¹n nh©n g©y ra: Thêng thÊy th¬ng tÝch ë nh÷ng vïng mµ tay n¹n nh©n
dÔ dµng t¹o ra ®îc nh cæ, ngùc, bông, cæ tay. §Æc ®iÓm th¬ng tÝch tù g©y
ra thêng nhiÒu vÕt th¬ng song song vµ n«ng.
- Do ngêi kh¸c g©y ra: Th¬ng tÝch cã thÓ thÊy ë bÊt kú n¬i nµo trªn c¬ thÓ.
C¸c vÕt th¬ng do n¹n nh©n tù b¶o vÖ thÊy ë bµn tay, c¸nh tay (®éng t¸c
chèng ®ì, nÐ tr¸nh hung khÝ).
3. Th¬ng tÝch do vËt nhän:
VËt nhän thêng cã 1 ®Çu nhän hay mòi nhän. VËt nhän cã mòi nhän
th©n trßn vµ dµi nh dïi, kim, ®inh... Mòi nhän th©n cã c¹nh nh c¸c lo¹i dòa, dïi
më nót chai...
3.1. Mòi nhän kh«ng cã lìi s¾c:
3.1.1. §Æc ®iÓm cña th¬ng tÝch do vËt nhän:
- MiÖng hÑp, h×nh bÇu, h×nh khe, thêng rÊt s©u, cã r·nh xuyªn cã lç vµo vµ
®«i khi cã lç ra.
- KÝch thíc cña vÕt th¬ng trªn da nhá h¬n kÝch thíc cña hung khÝ do sù ®µn
håi cña da.
- Xung quanh cña lç ®©m cã thÓ thÊy vßng síc da, nÕu bÒ mÆt cña vËt th«
r¸p vµ thêng Ýt tô m¸u.
3.1.2. BiÕn d¹ng th¬ng tÝch do vËt nhän:
- Hung khÝ nhän, trßn: VÕt ®©m h×nh tr¸m do líp chun cña h¹ b× chi phèi.
- Hung khÝ nhän cã gãc: VÕt th¬ng cã h×nh sao.
3.2. Th¬ng tÝch do vËt nhän cã lìi s¾c (dao g¨m).
Hung khÝ nhän - s¾c lµ hung khÝ võa cã mòi nhän võa cã lìi s¾c vµ võa
cã sèng tµy nh dao g¨m, dao bÇu, kiÕm, kÐo, dao dÝp v.v...
Th¬ng tÝch g©y nªn võa ®©m s©u - võa c¾t.
3.2.1. §Æc ®iÓm th¬ng tÝch do vËt nhän cã lìi s¾c:
- H×nh khe hay h×nh bÇu dôc.
- MÐp b»ng ph¼ng, kh«ng tô m¸u hoÆc Ýt tô m¸u.
- §u«i nhän.
- Cã 2 gãc nhän (dao 2 lìi).
- Cã 1 gãc tï (sèng tµy) vµ 1 gãc nhän (lìi).
- Cã r·nh xuyªn, cã lç vµo vµ ®«i khi cã lç ra.
3.2.2. BiÕn d¹ng cña th¬ng tÝch do vËt nhän s¾c:
- Dao g¨m, kiÕm th× cã ®u«i tï vµ ®u«i nhän (tï nhiÒu Ýt do sèng sao dµy
máng).
- MiÖng lç vµo chÝnh cßn cã vÕt r¸ch bæ sung do ®éng t¸c rót dao g©y ra.
- ChiÒu dµi cña lç vµo tïy thuéc vµo gãc ®©m cña hung khÝ so víi mÆt da
(®©m th¼ng gãc), kÝch thíc cña vÕt th¬ng b»ng kÝch thíc cña hung khÝ.
NÕu ®©m chÐo gãc th× kÝch thíc cña vÕt th¬ng lín h¬n kÝch thíc cña
hung khÝ (b¶n dao).
- R·nh xuyªn cã thÓ n«ng h¬n chiÒu dµi cña hung khÝ khi ®©m cha ngËp
dao. Ngîc l¹i chiÒu dµi cña r·nh cã thÓ dµi h¬n chiÒu dµi cña hung khi nÕu
®©m m¹nh b»ng dao cã ch¾n (trêng hîp nµy thêng ®Ó l¹i dÊu Ên cña ch¾n
dao).

Nguyªn t¾c gi¸m ®Þnh y ph¸p trong chÊn th¬ng:

A. X¸c ®Þnh th¬ng tÝch vµ vËt g©y th¬ng tÝch:
1. Ph¶i röa s¹ch vÕt th¬ng ®Ó ®¸nh gi¸ th¬ng tÝch.
2. M« t¶ kü bë (miÖng) vÕt th¬ng.
3. §o kÝch thíc - ®é s©u cña vÕt th¬ng.
4. M« t¶ híng cña th¬ng tÝch.
5. X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña th¬ng tÝch.
6. M« t¶ mµu s¾c cña vÕt th¬ng.
B. Ph©n biÖt th¬ng tÝch cã tríc hay sau chÕt:
1. Röa vÕt th¬ng (ngÊm m¸u th× cã khi cßn sèng vµ ngîc l¹i).
2. Quan s¸t miÖng vÕt th¬ng (sèng th× h¸ miÖng - chÕt th× khÐp
miÖng).
3. Nhuém c¸c sîi chun cña tæ chøc díi da.
C. Ph©n biÖt hoen tö thi víi bÇm m¸u.
D. Ph©n biÖt c«n trïng - sóc vËt ¨n tö thi víi th¬ng tÝch do vËt g©y nªn.
E. §èi víi r¹n x¬ng (x¬ng sä) - nh×n qua ¸nh s¸ng.
F. X¸c ®Þnh nhãm m¸u: - Hung thñ
- N¹n nh©n.
 Th¬ng tÝch do háa khÝ
I. §¹i c¬ng:
- Lµ chÊn th¬ng c¬ giíi g©y ra do ®¹n tho¸t khái nßng sóng, hoÆc hiÖn tîng
ph¸t næ cña c¸c lo¹i vò khÝ nh: bom, m×n, lùu ®¹n, béc ph¸, ®¹n ®¹i b¸c,...
- C¬ chÕ g©y nªn th¬ng tÝch vµ dÊu vÕt ®Ó l¹i phô thuéc vµo rÊt nhiÒu
yÕu tè nh tÇm b¾n, lo¹i sóng, lîng thèc næ, lo¹i thuèc næ v.v...
- Gi¶i ®¸p c¬ chÕ nµy, b¸c sÜ gi¸m ®Þnh vÉn ph¶i dïng thªm kiÕn thøc lý,
hãa, hãa häc y ph¸p (hãa ph¸p).
- Trong thùc tÕ ViÖt Nam thêng hay gÆp lµ sóng ng¾n, sóng trêng, bom bi,
m×n, v.v...
II. Th¬ng tÝch do ®¹n th¼ng:
1. Sóng: Cã nhiÒu tªn gäi nh CKC, AK, K44, K50, v.v... nhng tùu trung gåm
cã:
- Sóng lôc (sóng ng¾n) sóng ph¸o hiÖu, sóng b¾n ®inh,...
- Sóng trêng hay sóng dµi:
+ Sóng trËn (sóng qu©n dông) cì ®¹n 5,66- 10mm.
+ Sóng s¨n (sóng d©n dông)
+ Sóng s¨n c«ng nghiÖp (cã thuèc næ hoÆc kh«ng) -> sóng h¬i.
2. Kh¸i niÖm tÇm b¾n:
TÇm b¾n kh¸c nhau, ®Ó l¹i nh÷ng dÊu vÕt kh¸c nhau trªn môc tiªu - dùa
vµo c¸c ®Æc ®iÓm Êy, ngêi ta qui ®Þnh cã 3 lo¹i tÇm b¾n:
2.1. TÇm kÒ: cã 3 møc ®é.
2.1.1. TÇm kÒ s¸t (kÒ hoµn toµn): ®Çu sóng ¸p s¸t vµ vu«ng gãc víi môc tiªu -
cã ®Æc ®iÓm lç vµo trßn, bê vÕt th¬ng nham nhë, cã thÓ réng h¬n cì
®¹n - cã hÇm ph¸ tæ chøc (chØ cã ë phÇn mÒm lµ da c¬), trong hÇm ph¸
cã khãi thuèc, c¸c m¶nh thuèc ®¹n cßn sãt b¸m vµo - HÇm ph¸ tæ chøc cã
mµu hång, t¬i do s¾c tè cña c¬ g¾n víi CO (cacboxymyoglobin), còng cã
m¸u ®á c¸nh sen do hemoglobin + CO (cacboxyhemoglobin). H×nh ¶nh
mµu c¬ dËp n¸t vf m¸u ch¶y ë hÇm ph¸ tæ chøc cã thÓ th¸y ë lç vµo vµ lç
ra.
2.1.2. TÇm kÒ kh«ng hoµn toµn: Khi ®Çu nßng sóng chØ ch¹m vµo da vµ
vu«ng gãc. Khi sóng næ, mét hÇm ph¸ khãi thuèc táa trªn mÆt da, mÆt
kh¸c h¬i ë ®Çu nßng sóng ph¸ ngay tõ mÆt da nªn tæn th¬ng réng vµ
chóng t¹o thµnh quÇng khãi ®en quanh vÕt th¬ng. Vßng ®en thuèc sóng,
Ion kim lo¹i cña ®Çu ®¹n vµ cña nßng sóng - b»ng ph¬ng ph¸p hãa häc
cã thÓ ph¸t hiÖn ®îc lo¹i ®¹n. Da ë ®©y thêng r¸ch h×nh ch÷a thËp, lµm
vÕt th¬ng r¸ch réng (kh«ng cã hÇm tæ chøc).
2.1.3. TÇm kÒ nghiªng: §µu sóng ch¹m môc tiªu nhng ®Ó nghiªng. QuÇng khãi
h×nh b¸n nguyÖt vµ vÕt r¸ch dµi - trong vÕt th¬ng cã phÇn m¸ khãi vµ
thuèc ®¹n.
 Chó ý: 3 tÇm kÒ bao giê còng cã ¸m khãi v× thuèc sóng cßn sãt ë vÕt
khe.
2.2. TÇm gÇn: <1m vµ cã c¸c yÕu tè phô nh khãi, thuèc, ch¸y da, v.v... (sóng
qu©n dông). Víi sóng s¨n th× >1m.
- VÕt ch¸y hoÆc báng: thuèc ®en (khãi) trong ph¹m vi 20-25cm.
- VÕt khãi: Râ tõ 15-30cm.
- M¶nh thuèc ®¹n: g¨m vµo da hoÆc quÇn ¸o.
- Vµnh quÖt (vµnh chïm) lµ bôi bÈn cña ®Çu ®¹n hoÆc bôi bÈn hay dÇu lau
nßng sóng.
2.3. TÇm xa: TÇm nµy kh«ng cã dÊu tÝch c¸c yÕu tè phô.
 Chó ý: Gi¸m ®Þnh viªn chØ nªn nãi: “kh«ng thÊy dÊu vÕt cña tÇm gÇn”,
kh«ng nªn kh¼ng ®Þnh lµ tÇm xa - ph¶i thËn träng v× cã thÓ ®¹n qua
chíng ng¹i, quÇn ¸o råi míi vµo da thÞt - Nh vËy dï b¾n gÇn còng kh«ng
cã dÊu vÕt cña tÇm gÇn.
3. X¸c ®Þnh híng b¾n:
- X¸c ®Þnh híng b¾n cã thÓ ph¸n ®o¸n ®îc t thÕ cña ngêi b¾n vµ t thÕ cña
n¹n nh©n khi bÞ ®¹n xuyªn.
- §Ó x¸c ®Þnh ®îc híng b¾n, ngêi ta c¨n cø vµo 3 thµnh phÇn cña vÕt th¬ng:
lç vµo - r·nh xuyªn - lç ra.
3.1. Lç vµo: ®Çu ®¹n khi xuyªn vµo ngêi Ên lâm da thµnh h×nh phÔu lµm
c¨ng líp biÓu b× vµ miÕt chÆt mÆt ngoµi cña líp biÓu b× t¹o nªn c¸c
hiÖn tîng:
- Lç m¾t da h×nh trßn hoÆc bÇu dôc.
- Cã r·nh sît da quanh mÐp vÕt th¬ng.
- Cã vµnh quÖt (vµnh ch×m) nÕu ®Çu ®¹n dÝnh dÇu, khãi thuèc, t¹o thµnh
vµnh quÖt xung quanh lç vµo. ë tÇm kÒ, tÇm gÇn cã c¸c yÕu tè phô gióp ta
nhËn ®Þnh dÔ dµng lç vµo.
3.2. R·nh xuyªn:
Lµ mét ®êng dµi kÝn hoÆc hë, t¹o ra khi ®Çu ®¹n xuyªn qua c¬ thÓ - cã
2 h×nh th¸i r·nh xuyªn:
- R·nh xuyªn hoµn toµn: lµ ®êng hÇm nèi gi÷a lç vµo vµ lç ra.
- R·nh xuyªn kh«ng hoµn toµn: b¾t ®Çu tõ lç vµ« råi dõng l¹i trong c¬ thÓ
(®¹n chét).
- R·nh xuyªn kh«ng ph¶i khi nµo còng lµ ®êng th¼ng - khi gÆp x¬ng ®¹n
®æi híng.
- ë phæi xèp - nªn khã ph¸t hiÖn r·nh xuyªn.
- ë t¹ng ®Æc nh gan, l¸ch -> r·nh xuyªn cã c¸c tia r¹n nøt.
- §¹n hÕt ®Çu, cã thÓ vµo ruét, m¹ch m¸u, xoang tim v.v...
- Trong r·nh xuyªn cã thÓ t×m thÊy dÞ vËt: m¶nh quÇn ¸o, x¬ng v.v...
3.3. Lç ra:
- §Çu ®¹n khã xuyªn qua ngêi, vËt hoÆc tæ chøc r¾n còng cã thÓ biÕn d¹ng
®Çu ®¹n.
- Víi tÇm xa: lç ra cã thÓ nhá h¬n lç vµo hoÆc b»ng nhau, hoÆc cã h×nh th¸i
bÊt thêng nh h×nh khe, h×nh sao...
- Nguyªn t¾c lç ra kh«ng bao giê cã vµnh ch×m, vµnh sît.
- §èi víi c¸c x¬ng dÑt lç vµo nhá h¬n lç ra hay gäi lµ h×nh nãn côt.
- Lç vµo th× r¹n x¬ng theo h×nh ®ång t©m hoÆc nan hoa, cßn lç ra th× c¸c
®êng r¹n x¬ng bÞ c¾t côt.
- Lç vµo khuyÕt da réng h¬n lç ra (30%).
- Trêng hîp x¸c h thèi cÇn xÐt nghiÖm m« häc, hãa häc ®Ó x¸c ®Þnh.
- T×m lç ®¹n vµo ra ®«i khi phøc t¹p :
+ Cã vµo mµ kh«ng cã ra: ®¹n chét
+ Cã ra mµ kh«ng cã vµo: b¾n qua måm, ©m ®¹o,...
Chó ý: Víi ®¹n chét ph¶i t×m b»ng ®îc míi hoµn thµnh viÖc gi¸m ®Þnh.