Orta Doğu'Da Milliyetçilik Ve Etnik Sorunlar

ORTA DOĞU’DA
MİLLİYETÇİLİK VE ETNİK SORUNLAR
1
ORTA DOĞU’DA MİLLİYETÇİLİK VE ETNİK SORUNLAR
ANA KONULAR
 Orta Doğu Hakkında

 Batılı Sömürge Döneminde Orta Doğu
 Bağımsızlık ve Şekillendirme
 Örgütleşme ve Bütünleşme
 Orta Doğu’da Siyasi, Askeri/güvenlik, Ekonomi, Demografik ve Dini Boyut
 Filistin Meselesi
 Ara Sınav
 Arap Baharı Kaynaklar;
 Vb. Uluslararası Politika'da Orta Doğu
Türel Yılmaz Şahin 2
Orta Doğu Nedir?
3
Orta Doğu Nedir?
Orta Doğu kavramı Avrupa merkez kabul edilerek, dünyanın diğer

bölgelerini bu merkeze uzaklıklarına göre; yakın, orta ve uzak şeklinde
kategorize eder.
4
“Orta Doğu” (Middle East) ne zaman ortaya çıktı?
«Orta Doğu XX. yüzyılın başlarında ortaya atılmış yeni bir coğrafî
kavramdır. İlk defa 1902 yılında Amerikalı deniz subayı Alfred
Yhayer Mahan tarafından kullanılan bu tabir (Middle East) II.
Dünya Savaşı yıllarına kadar fazla benimsenmedi.
1939’da ise Amerika’da kurulan “Middle East Supple Center” adlı
ekonomik kuruluş ortadoğu ifadesini kullanılır hale getirdi ve bu
tarihten sonra birçok uluslararası kuruluş tarafından kullanılmaya
başlandı.»
5
Orta Doğu Nedir ?
 “Orta Doğu” (Middle East) kavramı Libya’dan Afganistan’a kadar

çok geniş bir alanı kapsıyordu.
 Orta Doğu karşılığında yakın yıllarda Güneybatı Asya ifadesine yer
verenler olmuşsa da Orta Doğu’nun yerini tutamamıştır.
 İçeriği ve sınırları açıkça belirlenmemiş başka bir coğrafî kavram
olan Yakındoğu da günümüzde Orta Doğu ile aynı anlamda
kullanılmaktadır.
 Orta Doğu’nun çekirdeğini müslüman Arap dünyasının oluşturduğu
genellikle kabul edilir.
6
Orta Doğu Haritaları
7
8
9
https://www.mfa.gov.tr/afrika-birligi.tr.mfa
10
Sonunda, Orta Doğu'nun aşağıdaki ülkelerden oluştuğu

söylenebilmektedir.
Filistin
11
ORTA DOĞU’DA
1
Sömürgecilik Döneminde Orta Doğu
oİngiltere
oFransa
oİtalya
2
o İngiltere
3
o Fransa
4
o İtalya
5
Antik çağlardan günümüze Orta Doğu'yu önemli kılan

unsurlar nelerdir?
6
Orta Doğu‘yu Önemli Kılan Faktörler Nelerdir?
1) Orta Doğu'nun Tarihsel Önemi:
«Ortadoğu’yu stratejik açıdan önemli kılan bir diğer faktör tarihî

derinliğin oluşturduğu jeokültürel özelliklerdir. İnsanlığı etkileyen
en köklü dinî ve kültürel oluşumlar Ortadoğu’da zuhur etmiş, bölge
tarihin ilk zamanlarından itibaren medeniyetlerin ve semavî
dinlerin beşiği olmuş, diğer bölgelerde gelişen çeşitli
medeniyetlerin, kültürlerin ve dinlerin yayılmasında kavşak görevi
yapmıştır.»
7
https://islamansiklopedisi.org.tr/ortadogu
1) Orta Doğu'nun Tarihsel Önemi:
• Mısır Uygarlığı
• Anadolu Uygarlıkları
• Kuş Uygarlığı
• Sümer Uygarlığı
• Babil Uygarlığı
• Asurlular
• Vb.
8
2) Orta Doğu'da Dinî Çeşitlilik Mirası:
o İslâm
o Hristiyanlık
o Yahudilik
9
Doğu‘yu Önemli Kılan Faktörler Nelerdir?
3) Orta Doğu’nun Stratejik Konumu:
«Tarih boyunca Ortadoğu stratejik bir öneme sahip olmuştur. XIX.

yüzyılın ikinci yarısından itibaren geliştirilen ve dünya hâkimiyetini
hedefleyen jeopolitik teorilere göre Ortadoğu, Afroavrasya ana
kıtasının merkezini ve kesişim alanını oluşturur. Kara jeopolitiği
açısından bakıldığında dünya hâkimiyetinin tesisi için Avrasya’ya
hâkim olmak gerekmektedir. Ortadoğu ise Avrasya kuşağının
merkezinde bulunmaktadır.» https://islamansiklopedisi.org.tr/ortadogu
10
Doğu‘yu Önemli Kılan Faktörler Nelerdir?
3) Ota Doğu’nun Stratejik Konumu:
 Deniz Hakimiyet Teorisi (Alfred Yhayer Mahan)
 Kara Hakimiyet Teorisi (Halford Mackinder)
11
3) Ota Doğu’nun Stratejik Konumu:
«Deniz jeopolitiği açısından Ortadoğu deniz eksenli güçlerin

Afroavrasya stratejilerinin merkezinde bulunmaktadır. Dünyada birinci
derecede önemli dokuz stratejik deniz geçiş yolundan beşi (İstanbul ve
Çanakkale boğazları, Süveyş Kanalı, Aden ve Hürmüz geçişleri) bu
bölgede yer almaktadır.»
https://islamansiklopedisi.org.tr/ortadogu
12
4) Ortadoğu'nun Doğal Kaynakları
13
Filistin
14
ORTA DOĞU’DA
1
20. YÜZYILDA ORTA DOĞU
Bağımsızlık Mücadelesi & Şekillendirme Süreci
2
Birinci Dünya Savaşı Arifesinde Orta Doğu
3
Birinci Dünya Savaşı Arifesinde Orta Doğu
4
Birinci Dünya Savaşı Sonrasında Orta Doğu
5
Orta Doğu’da Bağımsızlık Mücadelesi
Sudan: Mehdist Savaşı (Mehdi Devrimi) 1881-1899

Muhammed Ahmed İbnü's Seyyid Abdullah
 Mehdiliğin dini temelleri.
 Sudan'da Mehdilik çağrısının başlangıcı.
 İngilizlere karşı.
 İngilizlerin Sudan'ı ele geçirmesi: 1899.
 Sudan'ın bağımsızlığı (1956) ve Mehdililiğin sürekliliği. 6

Türkiye:
 Kurtuluş Savaşı;
 Britanya
 Fransa
 İtalya
 Yunanistan
 Armenistan
 Mondros Ateşkes Antlaşması 30 Ekim 1918
 Sevr Antlaşması: 10 Ağustos 1920
 Lozan Antlaşması: 24 Temmuz 1923 7
Mısır:
 Mısır Devrimi 1919-1922
 Mısır'ın devrimden önceki durumu.
 Mısır devriminin başlangıcı.
 Mısır devriminin sonuçları.

Saad Zağlul
8
Libya:
 İtalyan işgalinden önce Libya.

 Libya'nın İtalyan işgali ve Osmanlı Devleti'nin
İtalyanlara karşı tutumları.
 Çöl Aslanı Ömer el-Muhtâr:
 Hayatı.
 Fransızlara ve İngilizlere karşı tutumları.
 İtalyanlara karşı mücadelesi.
 Ölümü.
Doğuştan yükselişe-zirveden çöküşe Osmanlı haritası
https://www.ensonhaber.com/galeri/dogustan-yukselise-zirveden-cokuse-osmanli-haritasi
 Ömer Muhtar sonrası Libya'da mücadele.

9
Libya:

 Hayatı.
 Ölümü.
10
Libya:

 Hayatı.
 Ölümü.
11
Libya:

 Hayatı.
 Fransızlara karşı tutumları.
 Ölümü.
12
Libya:

 Hayatı.
 Ölümü.
 Ömer Muhtar sonrası Libya'da mücadele... 1951
13
Afganistan:
 İngiliz-Afgan Savaşları: 1839-1842, 1878-1880, 1919.
14
İran:
 İngiliz Etkisi.
 Amerikan Etkisi.
 İran Devrimi.
15
Yemen:
İngilizlere karşı Yemen'de Bağımsızlık Savaşı: 1963-1967.
 Devrimin başlangıcı: 1963
 Bağımsızlık Bildirgesi: 1967
 Yemen bütünleşmesi: 1990
16
Orta Doğu’da Bağımsızlık Mücadelesinin Meyvesi
FİLİSTİN
17
Çöl aslanı Ömer Muhtar
https://www.youtube.com/watch?v=kfp5Q5yjn7c
18
ORTA DOĞU’DA
1
Orta Doğu'nun Şekillenmesine Katkıda Bulunan Faktörler
2
Tarihsel Bakış Açısı;
• Mısır Uygarlığı
• Kuş Uygarlığı
• Hitit Devleti
• Asur Devleti
• Babil Devleti
• Sümer Devleti
• Akad Devleti
• Vb.
3
Din;
 Yahudilik
 Hıristiyanlık
 İslâm|;
• Emevi Devleti: 662 - 750
• Abbasi Halifeliği: 750-1258, 1258-1517
• Osmanlı Devleti: 1299-1923
4
Kültürel Çeşitlilik;
 Etnik
Medeniyetin Beşiği
 Kültür
 Dil o Sümer Çivi Yazısı: 3500 MÖ

o Mısır hiyeroglifleri
o Arapça
o İbranice
5
o Vb.
Diş Faktöreler;
 Sömürgecilik
Birinci Dünya Savaşı
 Uluslararası güçler
6
Ortadoğu‘nun Siyasi Yapısı
 Demokratik sistem:
 Parlamenter demokrasi
 Doğrudan demokrasi
 Monarşi:
 Mutlak monarşi
 Meşruti monarşi
 Teokratik sistem:
 İran
7
 Afganistan
ORTA DOĞU’DA
1
Orta Doğu'da Bütünleşme Arayışında
Milliyetçilik
2
Orta Doğu'da Bütünleşme Arayışında Milliyetçilik
Milliyetçilik;
Belirli bir coğrafyada ortak kültürel ve/veya etnik kökene sahip
toplulukların siyasî ve tarihî meşruiyetiyle yüceltilmesini hedefleyen
siyasal, sosyal, kültürel, dinî düşünce ve yaklaşımlarla ideolojik anlamda
millî devletin güçlenmesini en önemli hedef sayan bir anlayış olarak
milliyetçiliğin 1789 Fransız İhtilâli’nin ardından geliştiği kabul edilir.
TDV İslâm Ansiklopedisi
3
 Türk Milliyetçiliği
o Jön Türkler
4
 Arap Milliyetçiliği
oArap Ayaklanması
5
 Siyonizm
oTheodor Herzl
6
 Postmilliyetçilik
o(Postnationalism)
7
 Bütünleşme Girişimleri
oMısır – Sudan: 1821- 1883, 1899 – 1956
oIrak – Ürdün (Arap Federasyonu): 14 Şubat/02 Ağustos1958
o Mısır – Suriye (Birleşik Arap Cumhuriyeti) 1958-1961, – 1971
o Yemen Birliği: 1989/1990,1994
8
 Bütünleşme Girişimleri
o “Büyük Arap Dünyası”
oLibya - Mısır – Sudan: 1967 savaşının gerilemesinden sonra
o Libya - Mısır – Süriye (Arap Cumhuriyetleri Birliği) 1971
oLibya – Tunus (Arap İslam Cumhuriyeti) 1974
9
 Arap Devletleri Ligi: 1945
10
 Türk Devletleri Teşkilatı: 2009
11
 İslam İşbirliği Teşkilatı: 1969
12
Türk Milliyetçiliği
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/55664
Arap Milliyetçiliği
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1721445
13
ORTA DOĞU’DA
1
Filistin Meselesi
2
Filistin Meselesi
o Sykes-Pica Anlaşması 1916
o İngiliz işgali: 1917
o Balfour Deklarasyonu 1917
o İngiliz Mandası Altında: 1917-1920, 1947-1948
o Büyük Felaket (Nakba): 1948
3
Filistin Meselesi
o Haziran Gerilemesi veya Altı Gün Savaşı: 1967
o Ekim Savaşı: 1973
o Lübnan'ı işgali 1982
o Birinci İntifada : 1987-1993
o Oslo Antlaşması: 1993
4
Filistin Meselesi
Önerilen Çözümler;
o Tek devletli çözüm.
o İki devletli çözüm.
o Vb.

Orta Doğu'Da Milliyetçilik Ve Etnik Sorunlar

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Orta Doğu'Da Milliyetçilik Ve Etnik Sorunlar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ORTA DOĞU’DA

MİLLİYETÇİLİK VE ETNİK SORUNLAR

 Orta Doğu Hakkında

Orta Doğu Nedir?

Orta Doğu Nedir?

Orta Doğu kavramı Avrupa merkez kabul edilerek, dünyanın diğer

“Orta Doğu” (Middle East) ne zaman ortaya çıktı?

Orta Doğu Nedir ?

 “Orta Doğu” (Middle East) kavramı Libya’dan Afganistan’a kadar

Orta Doğu Haritaları

Orta Doğu Haritaları

Orta Doğu Haritaları

Orta Doğu Haritaları

Orta Doğu Haritaları

Sonunda, Orta Doğu'nun aşağıdaki ülkelerden oluştuğu

Antik çağlardan günümüze Orta Doğu'yu önemli kılan

Orta Doğu‘yu Önemli Kılan Faktörler Nelerdir?

1) Orta Doğu'nun Tarihsel Önemi:

«Ortadoğu’yu stratejik açıdan önemli kılan bir diğer faktör tarihî

Orta Doğu‘yu Önemli Kılan Faktörler Nelerdir?

1) Orta Doğu'nun Tarihsel Önemi:

Orta Doğu‘yu Önemli Kılan Faktörler Nelerdir?

2) Orta Doğu'da Dinî Çeşitlilik Mirası:

Doğu‘yu Önemli Kılan Faktörler Nelerdir?

3) Orta Doğu’nun Stratejik Konumu:

«Tarih boyunca Ortadoğu stratejik bir öneme sahip olmuştur. XIX.

Doğu‘yu Önemli Kılan Faktörler Nelerdir?

3) Ota Doğu’nun Stratejik Konumu:

 Deniz Hakimiyet Teorisi (Alfred Yhayer Mahan)

 Kara Hakimiyet Teorisi (Halford Mackinder)

Orta Doğu‘yu Önemli Kılan Faktörler Nelerdir?

3) Ota Doğu’nun Stratejik Konumu:

«Deniz jeopolitiği açısından Ortadoğu deniz eksenli güçlerin

Orta Doğu‘yu Önemli Kılan Faktörler Nelerdir?

4) Ortadoğu'nun Doğal Kaynakları

Bağımsızlık Mücadelesi & Şekillendirme Süreci

Sudan: Mehdist Savaşı (Mehdi Devrimi) 1881-1899

 Mehdiliğin dini temelleri.

 Sudan'da Mehdilik çağrısının başlangıcı.

 İngilizlerin Sudan'ı ele geçirmesi: 1899.

 Sudan'ın bağımsızlığı (1956) ve Mehdililiğin sürekliliği. 6

 Mısır Devrimi 1919-1922

 Mısır'ın devrimden önceki durumu.

 Mısır devriminin başlangıcı.

 Mısır devriminin sonuçları.

 İtalyan işgalinden önce Libya.

 Ömer Muhtar sonrası Libya'da mücadele.

 İtalyan işgalinden önce Libya.

 İtalyan işgalinden önce Libya.

 İtalyan işgalinden önce Libya.

 İtalyan işgalinden önce Libya.

 İngiliz-Afgan Savaşları: 1839-1842, 1878-1880, 1919.

İngilizlere karşı Yemen'de Bağımsızlık Savaşı: 1963-1967.

 Devrimin başlangıcı: 1963

 Bağımsızlık Bildirgesi: 1967

 Yemen bütünleşmesi: 1990

Tarihsel Bakış Açısı;

 Dil o Sümer Çivi Yazısı: 3500 MÖ

Birinci Dünya Savaşı

TDV İslâm Ansiklopedisi

oMısır – Sudan: 1821- 1883, 1899 – 1956

oIrak – Ürdün (Arap Federasyonu): 14 Şubat/02 Ağustos1958

o Mısır – Suriye (Birleşik Arap Cumhuriyeti) 1958-1961, – 1971