Мерна опрема за мерење на

бучава и вибрации пренесени

на човечко тело
Златко Николовски дипл.ел.инж
Логинг Електроникс
www.mzzpr.org.mk
 Агенда

1. Кои сме и што работиме

2. Опрема за мерење на бучава
2.1 Мерни преносни уреди
2.2 Дозиметри
2.3 Калибратори за бучава
3. Опрема за мерење на вибрации пренесени на
човечко тело
3.1 Мерни преносни уреди
3.2 Сензори за мерење на општи и локални
вибрации
3.3 Калибратори
www.mzzpr.org.mk
 1. Логинг Електроникс

Логинг Електроникс - специјализирана фирма за

- Мерна и тест опрема

- Опрема за електроника
- Опрема за мултимедија

Формирана 1998 година, од 2012 работи и наша

компанија во Приштина, Р. Косово
www.mzzpr.org.mk
 1. Логинг Електроникс

Нашата интернет страна: www.loging.mk

www.mzzpr.org.mk
 1. Логинг Електроникс
Одделот за мерна и испитна опрема

- Индустрија (електрични и неелектрични големини)

- Лабораториска мерна опрема (метрологија,

калибрациска опрема и сл.)

- Мерна опрема за телекомуникациски системи

(испитувања на бакарни, бежични и оптички
системи)

- Мерна опрема за испитување на медицински

www.mzzpr.org.mk

апарати
 2. Опрема за мерење на бучавост
www.mzzpr.org.mk
 Мерач на бучава
- Електронски уред базиран на електроакустички
претворник наменет за мерење на притисокот
на звучниот бран
- Единица мерка е dB (dBA, dBC)
- Различни уреди со различни карактеристики
www.mzzpr.org.mk
 Блок шема на мерач на бучавост

• Микрофон
• Предзасилувач
• Фреквентни филтри за ограничување во чујното
подрачје
• Засилувач
• Исправување (RMS вредност)
• Усреднување (математичка DSP анализа на
www.mzzpr.org.mk

сигналот на одредена временска база)

• Дисплеј на уредот
 Микрофони и нивна основна поделба
Претворник на звучниот притисок во електричен
сигнал

Типови на мерните микрофони:

• Random incindent ( дифузни микрофони) за
дифузни звучни полиња
• Free field (микрофони со одзив на слободно
звучно поле) се користат кога мерните звучни
бранови се аплицираат директно без одбивање
• Притисочни микрофони – специјална изведба за
мерења во посебни средини (градежна акустика,
www.mzzpr.org.mk

ушна празнина, мерни места под притисок)

 Микрофони и нивна основна поделба
Притисочен
Random incident Free field
микрофон
- Дифузни звучни - Звучни полиња во
слободен простор - Звучни полиња
полиња аплицирани на
- Се поставуваат - Се поставуваат под
агол 0 во однос на површини (на пр. ѕид)
под агол од 70 во
надоаѓачкиот бран
однос на
надоаѓачкиот
бран
www.mzzpr.org.mk
 Други значајни параметри
- Динамички опсег на микрофоните
- Горна гранична вредност, ограничена од можноста за
движење на мембраната(околу 130dB)
- Долна гранична вредност, ограничен од “термичкиот
шум” на микрофонот (околу 20dB)

- Фреквентен одзив на микрофоните

- Горна гранична фреквенција, ограничена од
димензијата на микрофонот (1”,1/2”, 1/4”, 1/8”). Типично
¼” за 20kHz
- Долна гранична фреквенција, ограничена од статичкиот
притисок
www.mzzpr.org.mk

Микрофонот е најважниот елемент од било кој мерен уред

според кој се дефинирани и неговите карактеристики !
 Фреквентни филтри
Увото не е идеален приемник на звук (субјективна
перцепција)

• A – карактеристика според слушните перформанси на

увото (0dB за 500Hz до 6кHz)
• C – модифицирана А за аудио подрачјето (0dB за 20Hz
до 20kHz). Се користи за макс.вредности
• Z – објективна перцепција на звукот
www.mzzpr.org.mk
 Уред за насочување (исправувач)
Дел од мерачот на бучавост кој ја дава ЕФЕКТИВНАТА
вредност на звучниот еквивалент

RMS вредноста може да биде добиена на различна

временска база

- FAST, на вредност од 125mS (најчесто користена)

- SLOW, на вредност од 1s (се користи за многу
динамични, променливи звучни еквиваленти)
- IMPULSE, на вредност од 35ms
www.mzzpr.org.mk
 Усреднување на звучните сигнали
Усреднување на звучните еквиваленти ја дава
звучната енергија за одреден временски период

Површината под брановиот

облик е целокупната
звучна енергија која е
регистрирана

Со усреднување по
временска база се добива
вредноста Leq
www.mzzpr.org.mk

(еквивалентно
континуално звучно
ниво)
 Основна поделба на мерните уреди за
бучавост
4 класи на мерачи на бучавост (IEC60651):

• Class 0 (референтни метролошки мерачи +/-0.4dB

на 1kHz)
• Class 1 (прецизни мерачи +/-0.7dB на 1kHz)
• Class 2 мерачи за општа намена +/-1dB на 1kHz
• Class 3 наменети за изведување на студии (+/-
1,5dB на 1kHz)

Колку уредот спаѓа во повисока класа, толку и

неговата точност е помала !
www.mzzpr.org.mk
 Пример за мерен уред 1
1) Class 1
2) A,B,C,Z
3) Slow,Fast,Impulse
4) Линеарен работен опсег: 25dBA
до 140dBa
5) Максимално мерлива вредност
без оштетување на микрофонот
155dB
6) Термички шум:15dB
7) 1/3 и 1/1 анализа
8) Точност: <0.7dB
www.mzzpr.org.mk

9) Tип на микрофон: ½”, free field

10) Филтер за компензација за
SVAN 971 дифузно звучно поле
 Калибрација на мерачи на бучавост

• ISO 9612 – пред секоја серија

мерења потребно е да се
направи калибрација со
подесување на мерниот уред

• ISO 9612 – доколку

отчитувањата при почеток на
нова серија мерења се
разликуваат за повеќе од
0.5dB, тогаш резултатите не
www.mzzpr.org.mk

треба да се земаат во
предвид
 Карактеристики на калибратори

SV 33 SV 34 SV 30A
Accuracy class IEC 60942 1 2 1
Sound pressure level (dB) 114 114 94/114
Calibrated microphones ¼” and ½” ½” ¼” and ½”
Type approval n/a n/a PTB, PTP
www.mzzpr.org.mk
 2.1 Дозиметри за бучава
www.mzzpr.org.mk
 Што се дозиметри на бучава?
• Звучен дозиметар е мал преносен
уред кои се прицврстува до слушниот
орган

• Се користи за изведување на
долготрајни мерење на изложеноста
на бучава на еден работник

• Се користи кога работното место е

изложено на различни ниво на бучава
за време на работното време
www.mzzpr.org.mk
 DIRECTIVE 2003/10/EC

Што се мери со звучните дозиметри (Директива

2003/10/ЕС):

• peak sound pressure (peak): максимална вредност на

бучава според ‘C’- карактеристика;

• daily noise exposure level (LEX,8h) (dB(A) re. 20 μPa): 8

часовна усреднета изложеност на бучава за време на
работниот ден

• weekly noise exposure level (LEX,8h ): неделна усреднета

www.mzzpr.org.mk

изложеност на бучава за време на работниот ден за

период од една недела
 Поставки на дозиметарот
www.mzzpr.org.mk
 Изглед на еден извештај
www.mzzpr.org.mk
 Различни типови на дозиметри
www.mzzpr.org.mk
 Технички карактеристики

SV 104IS SV 102
• Intrinsical safe за • Два канали ISO 9612
користење во EX • Alarm LED
средини • MicroSD картица
• Вграден сензор за • 1/1 октавен филтер
www.mzzpr.org.mk

сопствена вибрација
• 1/1Октавен филтер
 Калибрација на звучните дозиметри

• ISO 9612 – пред секоја серија

мерења потребно е да се
направи калибрација со
подесување на мерниот уред

• ISO 9612 – доколку

отчитувањата при почеток на
нова серија мерења се
разликуваат за повеќе од
0.5dB, тогаш резултатите не
www.mzzpr.org.mk

треба да се земаат во
предвид
 3. Опрема за мерење на вибрации
пренесени на човечко тело
www.mzzpr.org.mk
 Вибрација пренесена на рака

• Вибрација пренесена најчесто од рачен

електричен алат
• Резултира во трнење на прстите, на што
следи вкочанетост на раката
• Типични извори се дадени на сликата
www.mzzpr.org.mk
 Како се мери?

• Триаксијален сензор кој

ја мери вибрацијата по
сите 3 оски
• Го пресметува ahv со
помош на X, Y, Z
компонентите
• Го пресметува A(8) –
нивото на дневна
изложеност
• Се споредуваат со
www.mzzpr.org.mk

дневните ограничувања
 Вибрации на тело (општи вибрации)

• Вибрација која се пренесува на

целото тело на работникот
• Најчесто се јавуваат проблеми со
грбот
• На сл. се дадени типични извори
www.mzzpr.org.mk
 Како се мери?
• Сензорот се поставува на седечкото
место
• Се мери вибрацијата по X, Y и Z
• Се пресметува awmax како максимум
на x,y,z компонентите
• Се пресметува A(8) – дневна
изложеност
• Споредување со ограничувањата
www.mzzpr.org.mk
 Мерач на вибрации SV 106

• Повеќе наменски 6 канален

мерач на вибрации
• Вибрации на рака
• Вибрации на тело
• Мерење на вибрации кои
потекнуваат од тлото
(groundborn)
• Мерење на машински вибрации
www.mzzpr.org.mk
 Сензор за вибрации на рака SV 105A

• Svantek SV105A
• 0.662 mV/ms-2, 1,500 Hz
фреквентен одзив
• Користење со SV 106

• Svantek SV150
• Прицврстување
директно на рачен
електричен алат
www.mzzpr.org.mk

• За употреба со SV106
• 0.662 mV/ms-2 , 1,500 Hz
фреквентен одзив
 Сензор за вибрации на тело SV 38V

• Диск со гумена облога

• За користење со SV 106
• 50 mV/ms-2, 125 Hz
фреквентен одзив
www.mzzpr.org.mk
 Калибратор за уред-сензор

• Прицврстување директно на рачен

електричен алат
• За употреба со SV106
• 0.662 mV/ms-2 , 1,500 Hz фреквентен
одзив
www.mzzpr.org.mk
 Ви благодарам !
Златко Николовски
Логинг Електроникс
www.loging.mk
zlatko.nikolovski@loging.mk
моб: 070 367 181
www.mzzpr.org.mk