Professional Documents
Culture Documents
Raport Specjalny Cholesterol
Raport Specjalny Cholesterol
Thierry Souccar
Raport specjalny
Thierry Souccar to jeden z najlepszych specjalistów francuskich do spraw żywienia oraz biologii starzenia się. Jest członkiem American College of
Nutrition i autorem licznych książek, spośród których prawdziwym hitem stało się „Zdrowie, kłamstwa i propaganda”, napisane wraz z adwokatem
Isabelle Robbard. Thierry Souccar stworzył też pierwszą rubrykę na temat żywienia w „Sciences & Avenir” w „Nouvel Observateur”.
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
Jednakże niezależnie od tego, czy nasze serce zablokowany dopływ krwi (a w konsekwencji tle-
i naczynia krwionośne są w dobrym stanie czy nu) do obszaru zaopatrywanego przez zamkniętą
nie, to możemy uchronić się przed potencjal- tętnicę wieńcową. W Polsce zawał dotyka rok-
nym zawałem poprzez wprowadzenie drobnych rocznie 100 000 osób, a 35 000 uśmierca1. Naj-
zmian w stylu życia. częściej występuje on u osób powyżej 40 roku
życia i w każdej chwili może powrócić, stąd tak
Z niniejszego artykułu dowiesz się, Szanow- duża waga środków zapobiegawczych.
ny Czytelniku, że w wielu przypadkach odpo-
wiednia dieta ma większą moc niż lekarstwa. A teraz, Szanowny Czytelniku, muszę Ci powie-
Przekonasz się, jak można pominąć kurację dzieć o czynnikach ryzyka. Tradycyjny punkt wi-
lekami – kosztowną, niosącą za sobą nieprzyjem- dzenia, który panuje w dalszym ciągu, jest taki,
ne, a nawet niebezpieczne skutki uboczne. że zawał uzależniony jest od wielu czynników,
z których na pierwszym miejscu jest podwyż-
Czym jest zawał? szony cholesterol, „zatykający” tętnice. Teoria ta
została podważona przez prace dr. Michela de
Jest to zjawisko, które potocznie nazywamy ata- Lorgerila, kardiologa i badacza w CNRS2, które-
kiem serca. Każdy powinien znać jego oznaki, po- go dobrze już znasz, jeżeli tylko śledzisz porady
nieważ wielokrotnie to szybkość reakcji warun- Jean-Marca Dupuis`a i kupiłeś jego najnowszą
kuje przeżycie. W czasie zawału, część mięśnia książkę – „Prévenir l’infarctus sans médicaments
sercowego ulega zniszczeniu, ponieważ zostaje ni chirurgie” („Zapobiec zawałowi bez leków
i operacji”).
Rozpoznać ból,
Cholesterol nie jest Twoim wrogiem
który zwiastuje zawał
Cholesterol jest źle postrzegany przez tradycyjną
Ból usytuowany jest najczęściej na wysokości klatki
piersiowej, za mostkiem. Wywołuje uczucie ucisku, medycynę, ale w rzeczywistości jest niezbędny
palenia lub zgniatania klatki piersiowej, tak jakby- dla zdrowia, w wielu różnych aspektach.
śmy ją umieścili w imadle. To niezwykle intensywne
uczucie może Cię dopaść zarówno w czasie odpo- Twój mózg i Twoje komórki potrzebują go, aby
czynku, jak i podczas wysiłku, w dzień albo w nocy. prawidłowo funkcjonować; Twoje organy używa-
Ból może promieniować w kierunku żuchwy, ra- ją go do syntezy hormonów stresu i hormonów
mion (zwłaszcza lewego) lub żołądka. Zdarza się, iż płciowych. To właśnie cholesterol pozwala pozy-
jest odczuwalny w nadgarstku, a nawet na przykład skiwać cenną witaminę D, kiedy mamy kontakt ze
w okolicach szczęki. Może być poprzedzony drobną słońcem. Mówiąc krótko, zamiast być gruboskór-
i przelotną bolesnością, która jest pierwszym syg- nym łajdakiem, którego oskarża się o całe zło, jest
nałem ostrzegawczym niedotlenienia mięśnia ser-
on sympatycznym „gościem”, bez którego życie
cowego. Może imitować rozstrój żołądka.
nie jest możliwe.
1: Dane z konferencji prasowej kardiologów, która zainaugurowała VII edycję akcji profilaktyczno-edukacyjnej „Servier dla ser-
ca”, której przebiegającej pod hasłem „Wygraj z zawałem” – 22 września 2009 r. http://praca.gazetaprawna.pl/artykuly/354551,
kardiolodzy_80_zgonow_z_powodu_zawalu_serca_mozna_zapobiec.html
2: De Lorgeril M. Salen P. Cholesterol lowering and mortality: time for a new paradigm? Nutr Metab Cardiovasc Dis 2006; 6:387-
390.
2 www.DossierNaturalnychTerapii.pl
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
Media, lekarze (oraz ci, którzy wypowiadają się cze już o tym wiedzą. Niemniej jednak, potrzeba
na tematy medyczne) mają zwyczaj dzielenia z pewnością jeszcze wielu lat, a być może nawet
cholesterolu na dwie grupy. Jest cholesterol „zły” dziesięcioleci, zanim ten podstawowy błąd zosta-
i „dobry”, który nazywa się HDL. Dlaczego akurat nie rozpoznany i wykorzeniony z poglądów ogółu
taki podział? Cholesterol jest transportowany we lekarzy.
krwi poprzez proteiny i inne tłuszcze, w których
jest zawarty – nazywamy to lipoproteinami. Nie- Dzisiaj bowiem już wiemy, że obniżanie poziomu
które z nich są bardzo gęste, są to high density li- cholesterolu absolutnie nie zmniejsza śmiertel-
poproteins lub HDL. Inne z kolei mają niewielką ności z powodu chorób układu krążenia. Zabieg
gęstość. Stąd ich nazwa low density lipoproteins ten nie redukuje również płytki miażdżycowej,
lub LDL. Według tradycyjnego obrazka choleste- która zatyka tętnice oraz co do której długo uwa-
rol HDL jest dobry dla zdrowia, ponieważ zbiera żano, że jest wywołana przez cholesterol.
nadmiar cholesterolu w organizmie i kieruje go
do wątroby, w której jest eliminowany. Uwalnia 1. Jeśli cholesterol rzeczywiście „zatyka” tętnice, to
od niego tętnice i zapobiega jego odkładaniu się. zmniejszenie jego poziomu powinno zatrzymać
rozwój słynnej płytki. Natomiast 8 lipca 2011
Jako że cholesterol LDL odbywa podróż w od- roku metaanaliza 4 prób klinicznych w których
wrotnym kierunku, to uważa się, że jego nadmiar porównywano grupy pacjentów ze zwężeniem
odkłada się na ściankach tętnic, tworząc płytki miażdżycowym aorty przyjmujących statyny
ulegające z czasem zwłóknieniu i zwapnieniu. z tymi, którzy przyjmowali placebo, (na 2344
Zjawisko to, zwane miażdżycą, może prowa- pacjentach) wykazała, że leczenie przy pomo-
dzić do zmniejszenia średnicy tętnicy, powodu- cy statyn, mimo że zmniejsza o połowę poziom
jąc zmniejszenie przepływu krwi, a w skrajnych cholesterolu, wcale nie spowalnia procesu
przypadkach nawet całkowite zatkanie tętnicy. zwężania się aorty3.
Taka teoria po prostu się nie klei. Jest to obecnie 3. A co z osobami, które do tej pory nie miały za-
potwierdzone, a najbardziej postępowi bada- wału, ale z kolei znajdują się w grupie ryzyka?
3: Teo K.K., Corsi D.J., Tam J.W., Dumesnil J.G., Chan K.L. Lipid Lowering on Progression of Mild to Moderate Aortic Stenosis: Me-
ta-analysis of the Randomized Placebo-Controlled Clinical Trials on 2344 Patients. Can J Cardiol. 2011 Jul8. [Epub ahead of print]
PubMed PMID: 21742465.
4: http://www.bbc.co.uk/news/health-12224312
www.DossierNaturalnychTerapii.pl 3
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
Czy powinny obniżać cholesterol? Z odpowie- łeczeństwa (w samej Francji łącznie 7 milionów
dzią na to pytanie pospieszyli badacze z uni- osób) zażywa statyny zupełnie bez potrzeby. Po-
wersytetu Cambridge w czerwcu 2010 roku. nadto w czasach, kiedy ciągle mówi się o de�icycie
Przeanalizowali oni bowiem rezultaty 11 ran- w służbie zdrowia, setki milionów euro wynika-
domizowanych prób klinicznych przeprowa- jących z przepisywania leków obniżających cho-
dzonych na 65 229 pacjentach, u których takie lesterol są wyrzucane w błoto (lub może raczej
ryzyko było umiarkowane lub podwyższone. odprowadzane do kieszeni koncernów farmaceu-
Wynik: przepisanie leków nie zmniejsza śmier- tycznych), natomiast bardziej skuteczne i do tego
telności!5 mniej kosztowne rozwiązania naturalne spowite
są tajemnicą lub nieznane lekarzom. Nie mówiąc
4. A teraz weźmy inny przypadek: pacjenci, którzy
już o skutkach ubocznych leków: wymiotach, za-
padli o�iarą zawału. Czy zmniejszymy śmiertel-
burzeniach pamięci, skurczach, bólach mięśni
ność w takiej grupie, przy użyciu leków – ta-
i innych!
kich jak statyny – zmniejszających poziom
cholesterolu LDL? Pierwsze badania kliniczne
Sukces statyn, mimo ich miernego, zerowego,
z wykorzystaniem statyn faktycznie wykazały
a czasem nawet tragicznego działania, wynika
poprawę (badanie 4S i LIPID). Niestety już żad-
z pracy �irm farmaceutycznych. Oskarża się je
ne z najnowszych badań nie potwierdziły tego
o selekcjonowanie cytowanych wyników badań
rezultatu. Można więc przypuszcząć, iż pierw-
– o wybieranie tylko tych korzystnych. Dr Fiona
sze próby były odrobinę stronnicze6.
Taylor ze Szkoły Higieny i Medycyny Tropikalnej
5. Kolejne pytanie – co się dzieje, kiedy podnosi- w Londynie potwierdza, że próby kliniczne opłaca-
my poziom „dobrego” cholesterolu – HDL? Czy ne przez przemysł farmaceutyczny znacznie częściej
zmniejszamy śmiertelność? By odpowiedzieć przynoszą pozytywne rezultaty niż próby niezależ-
na te pytania, badacze podsumowali ostat- nych badaczy. Według dr. Shaha Ebrahima z tej sa-
nio wyniki 108 kontrolnych prób klinicznych mej londyńskiej Szkoły Higieny: koncerny szukają
przeprowadzonych na grupie ponad 300 000 sposobów, by zachęcić jak największą grupę odbior-
pacjentów. Konkluzja z tej analizy: podniesie- ców do kupna leków i w większości przypadków
nie poziomu cholesterolu HDL nie przynosi jest to zwykła „strata pieniędzy”.
żadnych korzyści7.
Prawda jest taka, że cholesterolizacja medycyny
Niestety powyższych wyników nie znajdziemy od przeszło 50 lat nie przyniosła chorym nic do-
w żadnym poważnym tytule prasowym. Być brego. Spadek śmiertelności zawdzięczamy tylko
może wynika to z faktu, iż badania te sugerują, że i wyłącznie postępowi w prewencji i opiece nad
duża część tak francuskiego jak i polskiego spo- osobami po zawale, a nie lekom.
5: Ray KK. Statins and all-cause mortality in high-risk primary prevention: a meta-analysis of 11 randomized controlledtrials
involving 65,229 participants. Arch Intern Med. 2010 Jun 28;170(12):1024-31.
7: Briel M, Ferreira Gonzalez I, You JJ, et al. Association between change in high density lipoprotein cholesterol and cardiovascular
disease morbidity and mortality: systematic review and meta regression analysis. BMJ. 2009; 338: b92.
4 www.DossierNaturalnychTerapii.pl
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
www.DossierNaturalnychTerapii.pl 5
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
Siedem lat później okazało się, że w odniesieniu cze z japońskiego laboratorium Sankyo wyizolo-
do placebo, cholestyramina zmniejszyła poziom wali z kultur drożdży pierwszy inhibitor enzymu
cholesterolu tylko o 6,7%, a śmiertelność związa- kluczowego dla syntezy cholesterolu – reduktazę
ną z układem krążenia tylko o 1,7%. Po trzynastu HMG – CoA.
latach, w badanej grupie naliczono więcej przy-
padków raka przewodu pokarmowego oraz raka Lek ten ochrzczony nazwą mevastatin, został dys-
gardła i krtani. Wzrost ten nie został jednak uzna- kretnie porzucony, zanim jeszcze tra�ił do dystry-
ny za znaczący ze statystycznego puktu widzenia, bucji, ponieważ u połowy psów otrzymujących
dlatego radośnie kontynouwano dystrybucję cho- ten kolejny cudowny lek, odnotowano przypadki
lestyraminy, niosąc ze sobą realne ryzyko wykoń- raka układu przewodu pokarmowego. Jednakże
czenia chorych na dobre. dzielni badacze z Sankyo nie poddali się i wy-
izolowali z moczu psów inną cząsteczkę, którą
W 1982 roku, laboratorium amerykańskie Parke- nazwali pravastatin i wprowadzili ją na rynek
-Davis, wpuściło na rynek gem�ibrozil, który rów- w 1989 roku. Merck, który poszukiwał substytu-
nie szybko został wprowadzony do badań kli- tu swojej słynnej cholestyraminy, wyprzedził ich
nicznych prowadzonych przez 5 lat w Helsinkach o 2 lata ze swoim lovastatin o zbliżonym składzie.
na grupie 4081 mężczyzn posiadających podnie- To samo laboratorium wypuściło w 1991 roku
siony poziom „złego” cholesterolu (LDL). W od- simvastatin.
niesieniu do placebo lek ten wykazał skromną
redukcję ataków serca. Ale w ogólnym rozrachun- Od tej pory, cudowny świat statyn wypuszczał
ku, zażywanie leku nie zmniejszyło śmiertelności. bez ustanku coraz to nowe leki. Po Novartisie
Badacze kontynuowali więc próby przez kolejne i jego �luvastatinie P�izer wyprodukował w 1997
3,5 roku, by móc w końcu udowodnić czysty zysk roku cerivastatin. Później AstraZeneca wkroczyła
dla chorych. Na nieszczęście, jeśli odliczymy 83 na rynek ze swoim rosuvastatin. A co ze skutecz-
zmarłych z grupy, która otrzymywała placebo, nością tych wszystkich środków?
liczba zgonów w grupie zażywającej prawdziwy
lek była większa aż o 18 osób – różnica wynikała W badaniu WOSCOPS, po pięcioletnim leczeniu,
z dodatkowych zgonów z powodów nowotworów. prawastatyna skromnie zmniejszyła wskaźnik
zgonów z powodu chorób układu krążenia u osób
Osiemnaście miesięcy później, w niebywałej ko- z grupy ryzyka. Ale w badaniu CARE, które prze-
rekcie, postanowili przeklasy�ikować 13 zmar- prowadzono na pacjentach z chorobami serca, ten
łych z grupy placebo do rubryki „nowotwory”, sam lek nie przyniósł żadnego znaczącego efektu
wnioskując, że wzrost zachorowań na nowotwór Nie wplynął ani na śmiertelność z powodu choro-
i wzrost śmiertelności w grupie zażywająceh by wieńcowej ani na ogólny poziom śmiertelności.
gem�ibrozil był „prawdopodobnie przypadkowy”.
W końcu, artykuł zredagowany później z inicjaty- Co do simwastatyny, to była ona przedmiotem
wy lekarzy przepisujących ten lek, nie wspomniał badań prewencji wtórnej (badanie 4S), w wyni-
już o całkowitej śmiertelności, która była zdecy- ku której zmniejszył się poziom śmiertelności
dowanie zbyt niekorzystna dla producentów. z powodu choroby wieńcowej oraz ogólnej śmier-
telności. Od kiedy badania te są przeprowadzane
Walka przeciw podwyższonemu cholesterolowi z większą dokładnością, to mamy coraz mniej
obrała nowy kierunek w 1974 roku, kiedy bada- korzystnych efektów!
6 www.DossierNaturalnychTerapii.pl
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
„Jedno z najbardziej niezwykłych Statyny mogą jednakże zrobić więcej złego niż
oszustw medycznych i naukowych” dobrego. Wiele badań klinicznych podało, że
stanowią one zagrożenie dla pamięci, wątroby,
Wyniki te, globalnie negatywne, były jednak wy- nerek i że są odpowiedzialne za skurcze mięśni.
korzystywane przez koncerny farmaceutyczne, Mogą także podnieść ryzyko wylewu u tych, któ-
aby stworzyć gigantyczny rynek, karmiąc go we- rzy już takowy mieli. Zwiększona dawka statyn
dle życzenia od 1960 roku i przyczyniając się do może przyczynić się do rozwoju cukrzycy. W dniu
jego szalonego rozwoju. 10 stycznia 2012 roku opublikowano bada-
nie, przeprowadzone na grupie 153 840 kobiet,
w wieku średnio 63 lat. W momencie podania
statyn, nie cierpiały one na cukrzycę. Wyniki
ujawniły 10 242 nowych przypadków cukrzy-
Statyny w wodzie z kranu cy u kobiet zażywających statyny, co prowadzi
autorów tych badań do konkluzji, że podnoszą
Wiosną 1999 roku amerykański Narodowy one zagrożenie cukrzycą8. Dr Michel de Lorgeril
Program Edukacji Cholesterolowej, czyli ofi- wyjaśnił, że mogą one także wpływać na popęd
cjalny organ finansowany przez koncerny seksualny.
farmaceutyczne, zaproponował 36 milionom
Amerykanów cieszących się dobrym zdro- Moja konkluzja, pisze Michel de Lorgeril w swojej
wiem, by zażywali statyny tylko dlatego, że nowej książce9, jest taka, że przepisywanie statyn
mieli odrobinę podwyższony cholesterol. jest oparte na danych stronniczych, okrojonych
i zmanipulowanych na potrzeby czysto ko-
Kardiolodzy objęci propagandą dali przykład. mercyjne. Nie tylko nie mają żadnej skutecz-
„Jeśli zjesz kolację z grupą kardiologów i spy- ności – nie zapobiegają zawałowi, nie zmniej-
tasz, kto bierze statyny, to większość pod- szają śmiertelności z powodu chorób układu
niesie rękę!”, deklarował się zafascynowany krążenia – ale dodatkowo towarzyszą im niepożą-
dr Antonio Gotto, były prezydent amery- dane i groźne efekty. Leczenie podwyższonego stę-
kańskiego Związku Kardiologów. Neurolo- żenia cholesterolu jest niczym innym, tylko potęż-
dzy nie pozostawali w tyle. Niesiony wiarą w nym biznesem i bez wątpienia jednym z najbardziej
badania izolowane (później zakazane), we- niebywałych oszustw medycznych i naukowych.
dług których statyny zmniejszają zagrożenie
Alzheimerem, David Drachman z Uniwersytetu Badanie z Lyonu
w Massachusetts oszacował, że „przydałoby (Lyon Diet-Heart Study)
się rozprowadzić statyny w sprzedawanej
wodzie, tak jak zrobiono w przypadku fluoru. Jeśli walka z cholesterolem niczemu nie służy,
Każda starsza osoba powinna je zażywać”. to co należy robić? W połowie lat 80. XX w., dr
Serge Renaud i dr Michel de Lorgeril wysnuli
obrazoburczą w tamtych czasach koncepcję, iż
8: http://www.nytimes.com/2012/03/05/opinion/the-diabetes-dilemma-for-statin-users.html?_r=0
www.DossierNaturalnychTerapii.pl 7
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
dla zmniejszenia zagrożenia zawałem ważniej- ryb, orzechów, migdałów, arachidów, awokado...
sze od redukowania poziomu cholesterolu, jest W tym samym duchu walki z cholesterolem, mieli
zmniejszanie tendencji do powstawania zakrze- oni spożywać „dobre” oleje roślinne ze słoneczni-
pów w tętnicach. W tym celu – tłumaczy Michel ka, kukurydzy, soi i pestek winogron oraz marga-
de Lorgeril – trzeba znaleźć środek, który wpły- ryny z tych samych tłuszczów.
nie na zmniejszenie aktywności małych ciałek,
zwanych płytkami krwi. Ich aktywacja powoduje Druga grupa miała podjąć eksperymentalną dietę
tworzenie się zakrzepów. zbliżoną do modelu „śródziemnomorskiego”, to
znaczy spożywać dużo warzyw i owoców (świe-
Michel de Lorgeril jest dobrze przygotowany: żych i suszonych), pełnoziarniste zboża, ryby
kardiolog przeprowadził badania nad płytkami i skorupiaki, owcze sery (umiarkowanie), mięso
krwi. Serge Renaud ze swojej strony poświęcił ka- (okazjonalnie). Akcent był przede wszystkim po-
rierę badaniu wpływu tłuszczów pokarmowych łożony na jakość olejów: mieli zastąpić zalecany
na reakcję płytek krwi. Obaj uważali, że prawid- zwykle olej oliwą z oliwek i olejem rzepakowym.
łowe odżywianie wzbogacone w niektóre tłusz- Masło zastąpiono eksperymentalną margaryną
cze mogłoby zmniejszyć znacząco zagrożenie na bazie oleju rzepakowego.
zakrzepami, a co za tym idzie zawałami. W tam-
tych czasach, badania epidemiologiczne pokaza-
Rzepak i omega-3
ły, że Grecy i Japończycy są społeczeństwami rza-
dziej cierpiącymi na zawały i udary mózgu. Oleje roślinne są mieszaninami estrów kwa-
sów tłuszczowych, których proporcje różnią się
Grecki model odżywiania (śródziemnomorski), w zależności od ich pochodzenia. Dwa z nich,
jako najbardziej zbliżony do modelu francuskie- czyli kwas linolowy (LA) i kwas alfa-linolenowy
go, jest tym, który został przedmiotem badania (ALA) są kluczowe, ponieważ organizm nie po-
interwencyjnego w regionie lyońskim. Badanie trafi ich produkować. Kwas alfa-linolenowy jest
to znane jest od tamtej pory pod nazwą Lyon liderem grupy „omega-3”. Organizm wykorzystu-
Diet-Heart Study10. je go w jako takiej postaci lub przekształca go
w tłuszcze o długich łańcuchach, które zmniej-
Na początku lat 90. zrekrutowano 600 pacjentów szają stan zapalny i rozrzedzają krew. Obecny
z chorobami serca. Część miała przestrzegać za- sposób odżywiania dostarcza nam generalnie za
leceń dawanych zazwyczaj przez kardiologów, to dużo tego pierwszego, a za mało tego drugiego.
znaczy obowiązkiem była dieta „ostrożna”, zale- Kreteńczycy i Japończycy, dwie populacje, które
cana przez Amerykańskie Towarzystwo Kardio- mają największe szanse na długowieczność, spo-
logiczne, mająca na celu obniżanie poziomu cho- żywają znaczące ilości kwasu alfa-linolenowego,
lesterolu we krwi: odrobina tłuszczów (mniej niż powiedział mi Serge Renaud w 1995 roku. Podali-
30% kalorii) i przede wszystkim mało tłuszczów śmy więc części naszych pacjentów margarynę na
zwierzęcych, mało tłuszczów pokarmowych bazie oleju rzepakowego, bogatego w ten kwas
(mniej niż 200 mg dziennie). Przekładało się to tłuszczowy. Olej rzepakowy w rzeczywistości
na mniej tłustego mięsa i wędlin, mniej serów zawiera kwas linolowy (omega-6) i kwas alfa-lino-
i innych tłustych produktów mlecznych, prawie lenowy (omega-3).
żadnych jajek, skorupiaków, krewetek i tłustych
10: http://wholehealthsource.blogspot.com/2009/06/lyon-diet-heart-study.html
8 www.DossierNaturalnychTerapii.pl
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
www.DossierNaturalnychTerapii.pl 9
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
i warzywa. Działanie przeciwutleniające w przy- z oliwek, trzeba wybierać tylko ten z pierwszego
padku zbóż ra�inowanych jest dwukrotnie mniej- tłoczenia.
sze niż zbóż pełnoziarnistych11.
Z powodu zawartości omega-3, olej rzepakowy
Jedna porcja nieprzetworzonych zbóż zawiera od jest dosyć delikatny. Zaleca się, aby po otwarciu
0,5 do 4 gramów błonnika. przechowywać butelkę w ciemnym miejscu lub
w lodówce. To samo dotyczy oleju lnianego.
Dodatkowe tłuszcze
Wiedząc, że dodatkowe tłuszcze zaspokajają bli-
Te dwie cudowne diety charakteryzują się sko połowę dziennego zapotrzebowania, to ilość
bogactwem kwasów tłuszczowych omega-3, wykorzystywana podczas gotowania, dosmako-
składników przeciwzapalnych, zwalczających wywania lub smarowania kanapek powinna wy-
arytmię i składników przeciwzakrzepowych. nosić 32 g dziennie dla kobiet (jeśli przyjmiemy,
spożycie średnio 1800 kalorii dziennie) i 43 g dla
Jak odtworzyć taki model żywienia w swoim mężczyzn (przy założeniu spożycia 2400 kalorii
domu? dziennie) bądź:
Jeśli chodzi o oleje, to trzeba zacząć od wyelimi- – dla kobiet: 1 łyżka stołowa oliwy z oliwek,
nowania z naszej kuchni oleju słonecznikowego, 1 łyżka stołowa oleju rzepakowego (można so-
kukurydzianego i z pestek winogron jako zbyt bie pozwolić na dodatkowe 10 g masła dzien-
niezrównoważonych. Tylko kombinacja dwóch nie);
olejów może zagwarantować optymalne dla kon-
dycji naszego układu krążenia dawki kwasów – dla mężczyzn: 1,5 łyżki stołowej oliwy z oliwek,
tłuszczowych. 1,5 łyżki oleju rzepakowego (można pozwolić
sobie na dodatkowe 15 g masła dziennie).
Chodzi o kombinację oliwy z oliwek i oleju rze-
pakowego (ewentualnie lnianego lub z lnianki). Stosowanie przypraw
Należy je wymieszać w równych proporcjach. Oli-
wa z oliwek jest najbogatszym źródłem kwasów Olej rzepakowy, może być stosowany samodziel-
tłuszczowych jednonienasyconych. Jest bardzo nie. Niemniej jednak radzę go zmieszać z oliwą
odporna na utlenianie, dlatego można ją spokoj- z oliwek w równych proporcjach (z dodatkiem
nie podgrzewać. Zawiera naturalne antyoksydan- aromatycznych ziół). Otrzymasz w ten sposób
ty, dlatego dieta śródziemnomorska z oliwą z oli- mieszankę bardzo korzystną dla serca: na każdą
wek jest bardzo korzystna dla zdrowia. 1 część omega-3, przypadną 3 części omega-6
i 13 części kwasów tłuszczowych jednonienasy-
Olej rzepakowy jest z kolei dlatego interesujący, conych.
że również zawiera większość kwasów tłusz-
czowych jednonienasyconych. Ponadto posia- Niektórzy stosują olej lniany z uwagi na to, że
da cenną ilość kwasów tłuszczowych omega-3 jest bogaty w kwas alfa-linolenowy omega-3. Je-
(1 na 2 części omega-6). Podobnie jak oliwę śli jest tak w Twoim przypadku, to powinieneś
11: Miller H.E. Antioxidant content of whole grain breakfast cereals, fruits and vegetables. J Am Coll Nutr 2000 ; 19 (3) :312S-319S.
10 www.DossierNaturalnychTerapii.pl
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
dodać do niego oliwę z oliwek, aby zbliżyć się do bardzo stabilne w wysokiej temperaturze, takie
optymalnych proporcji. Kiedy połączysz 5 części jak olej kokosowy.
oliwy z oliwek z 1 częścią oleju lnianego, to sto-
sunek omega-6/omega-3 wynosi ok. 1. W przy- Ryby
padku 34 jednostek oliwy z oliwek i 5 jednostek
oleju lnianego ten stosunek wyniesie 4. Dlatego Tłuste ryby są bogate w kwasy tłuszczowe ome-
dobrą mieszanką będzie 5 dowolnych objętości ga-3 o długich łańcuchach, które nazywają się
oleju lnianego i 34 takie same objętości oliwy EPA i DHA.
z oliwek.
W normalnych warunkach, ludzka wątroba po-
Gotowanie tra�i produkować te kwasy tłuszczowe takie
jak kwas alfa-linolenowy (z oleju rzepakowe-
Do gotowania używaj oliwy z oliwek, ponieważ go na przykład). Ale produkcja ta jest często
pod wpływem temperatury jest ona bardziej sta- niewystarczająca. Można ją stymulować, pijąc
bilna niż olej rzepakowy. Możesz także używać wino i herbatę oraz spożywając jagody. Ponadto
oleju orzechowego, którego skład jest zbliżony dodatkowo można się zabezpieczyć, uzyskując
do oliwy z oliwek. dodatkowo kwasy tłuszczowe, spożywając ryby,
skorupiaki, owoce morza, jajka od kur karmio-
Nie stosuj natomiast margaryny do przygotowy- nych siemieniem lnianym.
wania potraw, nawet jeśli na etykiecie znajduje
się napis „do gotowania”. Jest ona zbyt bogata Wszystkie te tłuszcze chronią przed chorobami
w kwasy tłuszczowe wielonienasycone, a więc układu krążenia i przed chorobami mózgu.
bardzo delikatna. Analiza 12 badań prospektywnych, przepro-
wadzonych na grupie 222 000 osób w ciągu 12
Masło może być używane okazjonalnie. Inna in- lat, wykazała, że osoby, które spożywały jedno
teresująca opcja to tłuszcz gęsi – zawiera około danie rybne tygodniowo, miały zmniejszone ry-
60% kwasów jednonienasyconych (z tej samej zyko omawianych chorób o 15%. Zostało ono
rodziny co w oliwie z oliwek), dlatego jest dość zredukowane nawet o 40% u tych, którzy jedli
stabilny pod wpływem temperatury. Tłuszcz gęsi dania rybne 5 razy w tygodniu12.
zawiera kwasy tłuszczowe wielonienasycone
(około 10%), ale ponieważ ptaki te są karmione Zalecam Ci spożywanie tygodniowo: od 3 do
przede wszystkim kukurydzą – bogatą w kwasy 4 porcji tłustych ryb lub od 360 do 480 g
tłuszczowe z rodziny omega-6 – większość kwa- makreli, śledzia, sardynek, łososia, klenia,
sów tłuszczowych wielonienasyconych w tłusz- dorsza, pstrąga, gromadnika, białych ryb, pstrąga
czu gęsim pochodzi właśnie z rodziny omega-6, tęczowego, okonia, stynki, czarniaka, tuńczy-
omega-3 jest w nim niewiele. ka żółtopłetwego (tego ostatniego nie należy
jeść częściej niż raz w tygodniu, ze względu na
Na koniec, jeśli jesteś zwolennikiem smażenia skażenie rtęcią). Ostrygi, krewetki, mule nie-
(czego nie polecam), to lepiej jest używać oleje bieskie też będą dobre.
12: Harris WS. Omega-3 fatty acids and cardiovascular disease: a case for omega-3 index as a new risk factor. Pharmacol Res. 2007
Mar; 55 (3): 217-23.
www.DossierNaturalnychTerapii.pl 11
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
Radzę Ci również pić kilka razy w ciągu dnia her- Niestety nie, gdyż jest ono objawem uszkodze-
batę i ziółka. Są one bogate we �lawonoidy, czyli nia śródbłonka wyściełającego Twoje naczynia
grupę cząsteczek o działaniu przeciwutleniają- krwionośne. Oznacza to, że w Twoich naczyniach
cym. Wraz z wypiciem jednej �iliżanki czarnej toczy się proces zapalny niszczący ich ścianki.
herbaty Twoje ciało otrzymuje maksymalną Wątroba produkuje coraz więcej cholesterolu,
ochronę antyoksydacyjną na okres od 1 godziny którego zadaniem jest te uszkodzenia naprawić.
do 4,5 godzin, a w przypadku herbaty zielonej
– na okres 3 do 5,5 godzin. To jednak nie wszystko!
13: De Lorgeril M : Wine drinking and risks of cardiovascular complications after recent acute myocardial infarction. Circulation.
2002, 106(12):1465-1459.
12 www.DossierNaturalnychTerapii.pl
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
mującego mediatory zapalenia i krzepnięcia. porcji kwasów omega-6 i omega-3, nie musisz
Jest to działanie dosyć słabe, odkryte później niż dostarczać swojemu organizmowi dodatko-
blokowanie HMG-CoA (to enzym odpowiadający wych porcji omega-3. Prawdopodobnie jednak
za syntezę cholesterolu w wątrobie), ale jednak w Twoim pożywieniu są inne tłuszcze zawie-
daje zmniejszenie statystyk śmiertelności w wie- rające dużą ilość kwasów omega-6 – a wówczas
lu badaniach. warto sięgnąć po suplementy zawierające ome-
ga-3, aby przywrócić równowagę między nimi.
To, co Ci proponuję, to zostawić HMG-CoA i cho-
lesterol w spokoju, a działać na rzecz zmniejsze- Postaraj się ograniczyć spożycie soli, a także
nia procesu zapalnego i tworzenia się zakrzepów utrzymywać odpowiedni poziom magnezu
w Twoich naczyniach. W ten sposób możesz (owoce, warzywa, woda), wapnia, (migdały, sar-
zmniejszyć stężenie cholesterolu bez stosowa- dynki, chudy nabiał), potasu (warzywa).
nia statyn i ustrzec się przed ich działaniami
ubocznymi. Ogromne znaczenie ma grupa substancji pod
wspólną nazwą przeciwutleniaczy, czyli anty-
Co w takim razie powoduje ów stan zapalny oksydantów. Zapobiegają one uszkodzeniom
i w jego następstwie miażdżycę? komórek (m.in. śródbłonka naczyń) powodowa-
nym przez wolne rodniki. Należą do nich związki
Cóż, nie jest to jeden czynnik. Wpływają na to: zawarte w warzywach i owocach, winie, zielonej
palenie tytoniu, podwyższone stężenie cuk- herbacie; minerały (cynk, wapń, mangan, selen);
ru (glukozy) we krwi powodujące glikację witaminy E i C oraz wiele innych.
białek, wirusy, bakterie, toksyny, wolne rodni-
ki. Badanie Lyon Diet-Heart Study pokazało, jak Z witaminą C, choć jest powszechnie dostęp-
ogromne znaczenie ma niewłaściwa proporcja na w postaci tabletek, jest pewien problem.
w diecie kwasów omega-6 (zbyt duża ilość) Ze względu na to, że jest to witamina rozpuszczal-
i omega-3 (niedobór). na w wodzie, jej nadmiar łatwo jest usuwany
przez nerki. Nasz organizm nie jest w stanie jej
Oddziaływania wielu z tych czynników nawet nie produkować ani magazynować.
jesteśmy świadomi, a niektórych nie jesteśmy
w stanie zmienić (np. zatrutego środowiska Aby spełniała swoją rolę powinna być dostarcza-
wokół nas). Jak jednak można sobie pomóc, aby na regularnie w ciągu dnia, zgodnie z zapotrze-
ustrzec się zawału i udaru? bowaniem (praktycznie każdy posiłek powinien
ją zawierać). Najlepsza jest naturalna wit. C za-
Kilka wskazówek warta w owocach i warzywach – szczególnie wy-
na zakończenie sokie jej stężenie występuje w zielonej pietrusz-
ce i czarnej porzeczce.
Zacznij od tego: jeśli palisz papierosy – pozbądź
się tego okropnego nałogu! Jeśli zdecydujesz się na przyjmowanie suple-
mentów witaminy C, musisz przyjmować je
Jeśli jedynym źródłem tłuszczu w Twoim poży- regularnie 3 razy dziennie. Jeśli obawiasz się,
wieniu jest olej rzepakowy o optymalnej pro- że nie będziesz o tym pamiętać, zastosuj prepa-
www.DossierNaturalnychTerapii.pl 13
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
14 www.DossierNaturalnychTerapii.pl
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
Colecalciferol 60 tabl. – 19 zł
Witamina D3 Vitrum D3 Unipharm 1 tabl. dziennie
– 1000 J.M. = 0,025 MG 120 tabl. – 34 zł
Phytopharm Colecalciferol
Bioaron D 90 kaps. – 20 zł Wg wskazań lekarza
Klęka – 400 J.M. = 0,01 MG
Omega-3 nienasycone
kwasy tłuszczowe:
– 18% EPA,
30 kaps. – 10 zł
Omega 3,6,9 Walmark – 12% DHA; 166,7 mg 1 kaps. dziennie
60 kaps. – 17 zł
– Olej lniany; 166,7 mg
– Olej z ogórecznika 20%
– GLA; – 166,7 mg
www.DossierNaturalnychTerapii.pl 15
Dossier Naturalnych Terapii
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
Polecany do
33-36% kwasu α-linolenowego,
Olej z lnianki Olej z lnianki Olvita 250 ml – 20 zł spożywania na
Witamina E, 20% kwas ikozenowy
zimno
30 ml (27,9g):
Lenvitol a)Kwasy tł. wielonienasycone 20 g :
– Olej lniany – omega-3 (kwas alfa-linolenowy) - 15g, 30-90 ml (ok. 2–6
250 ml – 17 zł,
Olej lniany budwigowy Oleofarm – omega-6 (kwas linolowy) – 4g łyżek stołowych)
500 ml – 25 zł,
tłoczony na zimno b) Kwasy tł. jednonienasycone – 6g oleju lnianego
– omega-3 (kwas alfa-linolenowy) – 15g,
– omega-6 (kwas linolowy) – 4g
30 kaps.
o przedłużonym
Vit. C Cetebe* GlaxoSmithKline Ascorbic acid – 500 MG 1-2 tabl. dziennie
uwalnianiu
– 16 zł
30 tabl.
500 mg witaminy C o przedłużonym
Rutimax Biofarm 1-2 tabl. dziennie
i 50 mg rutyny uwalnianiu
– 11 zł
14 tabl.
o przedłużonym
CeMax Forte Biofarm 1000 mg witaminy C 1 tabl. dziennie
uwalnianiu
– 12 zł
* Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań
niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się
z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Podane dawkowanie dotyczy osób dorosłych i powinno być skonsultowane z lekarzem. Poczta Zdrowia nie jest
powiązana w jakikolwiek sposób z producentami preparatów wymienionych w zestawieniu.
16 www.DossierNaturalnychTerapii.pl