TEORIA AKWIZYCJI JĘZYKÓW

<pytania i odpowiedzi na egzamin>

28.01 o 11:40
1. Kodowanie informacji językowych.
Proces kodowania składa się z procesu generowania i produkowania.
Proces kodowania jest poprzedzony procesem prelingwalnym, czyli procesem przed
językowym polegającym na myśleniu.
Generowanie polega na wybraniu z inwentarza językowego odpowiednich wyrazów i
łączenia ich we frazy, syntagmy i zdania. Później następuje produkcja fonetyczna.
Produkowanie – fonetyka artykulacyjna, która jest właściwością nadawcy. Proces ten
odbywa się od urządzenia językowego przez narządy mowy, nos, usta, później następuje
przekaz do nadawcy, który jest przekazem akustyczno-audytywnym. Wyrazy, zdania
wypowiedziane w procesie artykulacyjnym - następuje ich transformacja na sygnały
akustyczne. Produkowanie odbywa się w procesie mówienia, czyli jest to fonetyka
artykulacyjna (fonetyka nadawcy)
Proces kodowania, czyli proces generowania, produkowania i proces prelingwalny
odbywa się na płaszczyźnie intraindywidualnej nadawcy.
To co chcemy powiedzieć najpierw powstaje w myśli, zostało wybrane, obrane wyrazami,
ujęte w zdania i przekazane, wyprodukowane przez narządy mowy do odbiorcy drogą
akustyczną – fonetyka akustyczna
Fonetyka akustyczna ma miejsce między nadawcą a receptorami słuchu odbiorcy. Narządu
artykulacyjne nadawcy nazywamy efektorami, a uszy odbiorcy receptorami
Są trzy rodzaje fonetyki (fonetyka – nauka o sygnałach):
- fonetyka artykulacyjna, występuje u nadawcy
- fonetyka akustyczna, występuje między nadawcą a odbiorcą
- fonetyka audytywna, występuje u odbiorcy, słuch
2. Układ sprzężenia prostego i zwrotnego.
Sprzężenie proste składa się z układu nuklearnego i sterowniczego.
Sprzężenie zwrotne składa się z
3. Kanały przekazywania informacji językowych.
Kanał intraindywidualny nadawcy od powstania intencji komunikacyjnej poprzez
generowanie, produkowanie
Kanał interindywidualny od nadawcy do odbiorcy, poprzez kanał nuklearny i sterowniczy
Kanał interindywidualny odbiorcy, od receptorów uszu do centrum językowego
4. Budowa i właściwości matryc obcojęzycznych i magazynu mechanizmu
obcojęzycznego.
W języku nauczaniu akwizycji języka obcego następuje rozbudowanie inwentarza
językowego poprzez słownictwo i struktury językowe w ten sposób, że nowy wyraz albo
nowa struktura językowa np. przeczytałem/ napisałem, jest przyjmowana w ten sposób, że w
magazynie językowym powstaje pewien ślad zwany engram, czyli nowy wyraz (funkcjonuje
w pamięci krótkotrwałej, ultrakrótkotrwałej bądź długotrwałej). Nowy wyraz zostaje zapisany
w postaci matrycy językowej lub engramu. Nowe matryce tworzą urządzenie językowe -
mechanizm językowy. Aby ten wyraz w trakcie funkcjonowania języka został przeniesiony do
pamięci długotrwałej trzeba tę strukturę powtarzać kilka razy. Poszczególne nowe wyrazy,
które zostają zapisane jako matryce językowe tworzą urządzenie językowe, mechanizm który
pozwala stosowanie ich w komunikacji
5. Układ sterowania i jego funkcje podczas przekazywania informacji.
Układ sterowania funkcjonuje równolegle z nuklearnym, wzmacnia przekazywanie
informacji przez właściwości suprasegmentalne, głośne mówienie, powtarzanie, pisanie
drukowanymi itd. Tak aby odbiorca zwrócił uwagę na dany element.
6. Proces kodowania informacji językowych.
Kodowanie jest poprzedzone procesem prelingwalnym, zawsze związane jest z myśleniem,
polega na wyborze odpowiednich wyrazów, łączenie we frazy, syntagmy, zdania i
produkowania. Produkowanie fonetyczne, artykulacyjne, motoryczne (z pisaniem).
7. Struktury statyczne i dynamiczne języka, reguły rekursywne.
Gdy informacja została przekazana i odebrana przez odbiorcę to odbiorca dynamizuje
struktury, które nadawca przekazał, czyli w inwentarzu językowym odbiorcy są te struktury,
które są wypowiadane w zdaniach, czyli wyrazy i struktury gramatyczne są odwoływane,
czyli dynamizowane. Nadawca dynamizuje struktury podczas kodowania, odbiorca
dynamizuje struktury podczas dekodowania.
Pozostałe struktury w umyśle są statyczne. Struktury statyczne powinny być często
dynamizowane, tzw. Interioryzacja – przekazywanie z pamięci krótkotrwałej do
długotrwałej, aby nastąpiło ich utrwalenie.
Struktury dynamiczne występują więc podczas kodowania i dekodowania oraz podczas
powtarzania, czyli kiedy są w użyciu
Reguły rekursywne – te same reguły (reguły gramatyczne) które ciągle używamy, ale
używamy w innym ujęciu leksykalnym. Liczba danych struktur to inwentarz, ale repertuar
jest różny.
8. Rodzaje komunikacji antropo-, zoo-, techno- komunikacja.
Antropokomunikacja - człowiek - człowiek
Zookomunikacja - między zwierzętami, bądź człowiek zwierzę
Technokomunikacja – maszyny, urządzenia np. syrena
9. Kanały łączności – interindywidualny i intraindywidualny.
Interindywidualny – między nadawcą i odbiorcą
Intraindywidualny - od myślenia u nadawcy (proces kodowania, generowania,
produkowania) a u odbiorcy od receptorów do urządzenia językowego (kanał neuronalny)
10. Funkcjonowanie efektorów i receptorów informacji.
Efektor, czyli produkowanie – efektor artykulacyjny (przy mówieniu), motoryczny (przy
pisaniu).
Receptor – słuchowy, audytywny, wizualny, optyczny
11. Język jako system. Rodzaje podsystemów języka.
System językowy składa się z dwóch systemów: wyrażania i treści.
System wyrażania – składa się z systemu fonetyczno-fonologicznego (mówienia) i systemu
graficzno-grafematycznego (pisanie), gdy dźwięki są łączone powstaje znaczenie
System treści – powstają w nim wyrażenia semantyczne, czyli znaczeniowe, wyrazy, zwroty
językowe, syntagmy, zdania itd., w tym systemie powstaje system leksykalny, słowotwórczy i
gramatyczny
12. Proces przekazywania informacji sygnałów językowych
Proces przekazywania łączy się z procesem kodowania, czyli generowanie, produkowanie,
efektory i przekaz przez kanał interindywidualny itd.
13. Komunikacja monologowa a rodzaje interakcji językowych
Komunikacja monologowa – nadawca mówi lecz odbiorca nie odpowiada, ponieważ
uzyskanie odpowiedzi nie jest celem komunikacji
Komunikacja dialogowa – nadawca-odbiorca, mówca-słuchający
Komunikacja polilogowa – dyskusja między większą ilością osób (tetralogowa, pentalogowa
– w zależności od ilości osób)
14. Pojęcie kodu językowego.
Kod mówiony i pisany.
Kod mówiony - najpierw jest kod syntetyczny, nadawca syntetyzuje poszczególne wyrazy,
przekazuje do odbiorcy, który analizuje przekazywane informacje, jest analiza i słuchanie.
Mówienie jest syntetyczne: kod syntetyczny foniczny. Słuchanie jest kodem analitycznym
Kod pisany – pisanie jest syntetyczne a czytanie analityczne
15. Charakterystyka układu informacji nuklearnej, sterowniczej i kontrolnej.
Sprzężenie zwrotne jest układem kontrolnym.
Układ sterowniczy się łączy z nuklearnym.
Zadanie układu nuklearnego – połączenie nadawcy z odbiorcą
16. Istota, rodzaje i funkcjonowanie efektorów i receptorów informacyjnych.
Efektory – końcówka mówienia, poprzedzone jest kodowaniem, generowaniem,
produkowaniem.
Rodzaje efektorów:
- foniczne
- fonetyczno-fonologiczne
- graficzno-grafematyczne
Receptory rodzaje:
- audytywne (słuchanie)
- optyczne (widzenie)
17. Charakterystyka kanałów akustyczno-audytywnego i optyczno-wizualnego.
Kanał akustyczno-audytywny - kanał akustyczny łączy mówcę ze słuchaczem, kanał
audytywny jest związany z receptorami słuchowymi, jak funkcjonują uszy odbiorcy. Od
słuchania zależy później zrozumienie informacji, od uszu do magazynu
Kanał optyczno-wizualny - związany jest z czytaniem i pisaniem, optyczny od piszącego do
widzącego, wizualny od oczu do magazynu.
18. Przekaz informacji sygnałów obcojęzycznych na płaszczyźnie interindywidualnej.
Wymienić kanały akustyczno-audytywne, optyczno-wizualne oraz jak występuje przekaz
informacji.
19. Dekodowanie obcojęzycznych znaków, sygnałów fonicznych lub graficznych.
Dekodowanie, czyli odbiór.
Znaki graficzne to pismo.
Mówienie to sygnały akustyczne.