Aby zrozumieć tłumaczenie trzeba pomyśleć na znaczeniem pierwotnym w

języku klasycznym

Łacina (transfere „przenosić”, vertere „zamieniać”)

Przekładać / tłumaczyć – zawierać kompletną ideę z oryginału (A.Eraser Tytler)

(Oxford En. Dictionary) – interpret – wytłumaczyć znaczenie

Przekład Drydena

1) Metafraza – słowo po słowie (przetłumaczenie HOW OLD ARE YOU – jak

stary jesteś)

2) Parafraza – przekład sensu (czasami z dodatkami)

3) Imitacja – odchodzenie od słów i sensu

Teraz przekład jest zawsze zakłócony, ponieważ trzeba pokonywać bariery

językowe i różnice kulturowe (czyli niwelować i zastępować różnicami
rodzimymi – zaczerpniętych z mowy i kultury przyjmującej tekst)

Udomowienie (domestykacja) – płynny styl aby czytając przetłumaczony tekst,

odbiorca miał wrażenie, że czyta oryginał

Egzotyzacja –(trudniejszy do zrozumienia) nacisk na różnice lingwistyczne i

kulturowe oryginału, czasami kosztem reguł języka docelowego (baranek Boży
– na Wyspach Wielkanocnych nie ma baranów)

Toury – tłumaczenie w obrębie określonego systemu kulturowo-językowego z

konsekwencjami dekompozycji wypowiedzi

Venuti

Nadwyżka(remainder) – rozmaitość językowa i kulturowa (żargony i dialekty) –

ciężko będzie przetłumaczyć żargon Lubawski na język obcy (na fest i na licho)
Inskrypcja swojskości – zastępowanie obcej nadwyżki nadwyżką rodzimą, czyli
oswajanie(udomowienie)

Niewidzialność tłumacza – strategia w której przekład ma wrażenie jakby wcale

nie był tłumaczeniem, natychmiastowa czytelność

Płynność przekładu – napisany językiem współczesnym, powszechnym (nie

specjalistycznym), standardowym (a nie slangowym), np. Czytanie
przetłumaczonej ulotki TechnoEnergy (firmy mechanicznej) gdzie są pojęcia
czysto mechaniczne (bez wiedzy nie pojmiemy sensu)

Etyka inności – nie oswajać tekstu obcego tylko wyobcować rodzimy przekład

Czyli przekazać wiedzę na temat np. Żargonu Lubawskiego, a nie przekładać

żargon na język docelowy

Teoria skoposu – cel tłumaczenia

Zamiast iść wiernie za tekstem źródłowym, tłumacz powinien starać się
osiągnąć cel przekładu – czasami ze wzbogaceniem oryginału lub zubożeniem

Istota skoposu – tłumacz w taki sposób aby twój tekst był używany wśród ludzi
którzy chcą go używać (Hans Vermeer)

Paradygmat poprzedzający SKOPOS

Jeśli w tekście najważniejsze są fakty, to trzeba je sprawdzić (ewentualnie

poprawić), a jeśli tekst funkcjonuje na poziomie danej formy, trzeba szukać
ekwiwalentu na poziomie formalnym

Katharina Reiss

Teksty infomatywne/przedstawieniowy– dominuje funkcja przedstawiania

(świat zewnętrzny, wymaga dużej dokładności)

Teksty ekspresywne–np. Osobiste listy, gdzie skupia się na pierwszej osobie ”ja”

Teskty apelatywne – np. Publicystyka gdzie skupia się na „ty” „wy”

Pykład Mein Kampf – niby tekst ekspresywny(autobiografia) ale z drugiej
strony jest również przedstawieniowy, bo pokazuje wizję historii

Czyli konsekwentne zorientowanie na cel: możliwość pomniejszenia lub

powiększenia ilości zawartych informacji

Honig i Kussmaul

Konieczny stopień dokładności (prawie jak Skopos) czyli przedstawienie celu

(czasami dodanie informacji, a czasami odjęcie)

Przykład – Eton

1) angielska szkoła prywatna

2) jedna z drogich szkół prywatnych

3) droga szkoła prywatna, która tworzy część elity politycznej

Detronizacja tekstu źródłowego

Teoria skoposu detronizuje tekst źródłowy i decyzje tłumacza nie mogą wynikać
wyłącznie z tego co w tym tekście się znajduje

Np. List samobójczy napisany dziecinnym stylem. (Ekspresywny – Katherina

Reiss) jednak w sądzie trzeba przetłumaczyć z filologiczną prezycją aby można
było ustalić, czy naprawdę został napisany przez dziecko.