Professional Documents
Culture Documents
İçerik Analizine Bir Giriş: S. Nazlı Wasti Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İşletme Bölümü
İçerik Analizine Bir Giriş: S. Nazlı Wasti Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İşletme Bölümü
S. Nazlı Wasti
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İşletme Bölümü
Tanım
Metin ya da verilerden
Yazar/hatip
Mesajın kendisi
Okuyucu kitlesi
hakkında tekrarlanabilir ve geçerli çıkarımlar yapmak üzere
birtakım prosedürler kullanan bir araştırma yöntemi
2
Sistematik
İçerik açıkça belirtilmiş ve tutarlı bir şekilde uygulanan
kurallara göre seçilir
Örneklem seçimi doğru prosedürlerle yapılır
Tüm içerik aynı şekilde değerlendirilir
Kodlayıcıların malzemeyle geçirdikleri sürede benzerlik
vardır
3
Nesnel
Kişisel önyargılar sonuçlara etki etmez
Güvenilir
4
Nicel
Mesajların hassas bir temsili
Araştırmacıların sonuçlarını özetleme ve raporlamalarına
izin verir
Ek istatistiksel araçların kullanımına açıktır
5
Nerelerde Kullanılır?—1
Ne var? (ör., TV’de şiddet)
Hatibin niyet veya özellikleri (ör., yazarın samimiyeti)
Hipotez test etme
«Metnin kaynağında A özelliği varsa, metinlerde x ve y özellikleri
gözlenecektir.»
İletişim içeriğinde uluslararası farklılıkları ortaya çıkarmak
Farklı medya mecralarını kıyaslamak
Medya içeriklerini «gerçek hayatla» karşılaştırmak
Anketlerdeki açık uçlu soruları kodlamak
6
Nerelerde Kullanılır?—2
Grupların, kurumların, toplumların kültürel özelliklerini
keşfetmek (ör., şarkı sözleri incelemesi aracılığıyla kültür
ya da toplumsal cinsiyet özelliklerini gözlemlemek)
Azınlık gruplarının toplumsal imajlarının izlenmesi
Yetiştirme Analizi (Cultivation Analysis): Medyadaki baskın
mesajların kaydedilip, yoğun medya kullanıcıları üzerine
yapılan başka bir araştırmayla benzer tutumların gözlenip
gözlenmediğinin incelenmesi
Gündem belirlenmesi (Agenda setting): Medya içeriğinin
analizi yoluyla yeni konuların kitleler için öneminin
saptanması
7
Tarihten Örnekler
1743’te İşveç’te basılan 90 ilahinin incelenmesi
2. Dünya Savaşı: Müttefiklerin Avrupa radyolarında çalan
popüler şarkıların sayı ve tiplerinden bölgelerdeki bölük
yoğunluğunu anlamaya çalışmaları
Japonya ve adaları arasındaki iletişimin tablolara
geçirilmesi (belli bir üsteki iletişim frekansının artması yeni
bir operasyona işaret sayıldı)
Savaş sonrası: Propaganda analizi
Tarihi metinlerin yazarının tespiti
8
Popüler
Journalism and Mass Communication Quarterly dergisinin
1971-1995 yılları arasında basılmış araştırma makalelerinin
%25’inde içerik analizi kullanılmış (Riffe ve Freitag, 1997)
9
Avantajları
Metinler kalıcıdır
Gelişmeleri zaman içerisinde incelemek mümkündür
Hatip mesajının incelendiğinin farkında değildir
Büyük hacimli veri analizine uygundur (Krippendorff, 2013, s. 47)
481 kişisel konuşma (Landis ve Burtt, 1924)
427 ders kitabı (Pierce, 1930)
4022 reklam sloganı (Berelson, 1952’de atıfta bulunulan Shuman, 1937)
8093 gazete başyazısı (Foster, 1938)
800 yabancı dilde radyo programıyla ilgili haber (Arnheim ve Bayne, 1941)
19, 553 gazete başyazısı (Pool, 1952)
1000 saatlik TV hikayesindeki15,000 karakter (Gerbner vd., 1979)
10
Dezavantajları
Tek başında içeriğin kitleler üzerindeki etkisini saptamaya
yeterli değil
Farklı araştırmacılar farklı tanım ve gruplama sistemleri
kullanabilirler Karşılaştırma yapmak zor
Mesaj eksikliği (ör., bazı konuların medyaya az yansıması)
Zaman alıcı
Pahalı
Malzemenin ayrıntılı inceleme için korunması gereği
11
İçerik Analizindeki Hususlar
Örneklem: Temsil edici
Metindeki çok sayıdaki kelimenin gerek tam anlamları ya da
imalarına/çağrışımlarına göre daha az sayıdaki içerik
kategorilerine ayrıştırılması
Gruplamanın sonucunda elde edilen değişkenlerin geçerli
olması, yani ölçmek istenen şeyi ölçmesi
Kodlamada güvenilirlik—farklı kodlayıcılar aynı metni aynı
şekilde kodlamalı
Analiz birimi: Büyük metin parçaları (ör., paragraflar,
makaleler) daha fazla bilgi ve konu çeşitliliği
gösterdiklerinden kodlaması küçük birimlerden (ör., kelime,
tabir) zordur
Göze batma (Salience): En sık gözlenen madde ya da
12
davranış en önemlisi olmayabilir
İçerik Analizi Basamakları
Araştırma sorusunun/hipotezinin
belirlenmesi
Kategorilerin oluşturulması
İçeriğin kodlanması
Veri analizi
Elo ve
Kyngas,
2008
14
Kategorizasyon Matrisi Örneği (Elo ve Kyngas,
2008)
Şeker hastalığının
ergenlerin zihinsel
sağlığı
üzerinde ne gibi
tehditleri vardır?
15
Kategorizasyon Materisiyle Kodlama (Elo ve
Kyngas, 2008)
16
Nitel İçerik Analizi
Verinin anlamına ulaşmak için bir parça yorum yapılması
Kabul edilmiş, standart anlamlar kullanılıyorsa gerek
yok
Araştırma sorusu verinin hangi bakış açısıyla incelendiğini
belirtir Metnin bütünsel bir görüntüsünü vermez
17
Nitel ve Nicel İçerik Analizi Arasındaki Farklar
(Schreier, 2012; s. 16)
Bağlam, yazar ve alıcılara dair az yorum Bağlam, yazar ve alıcılara dair az yorum
18
Araştırma Sorusu Geliştirmek
N’olmuş yani? (So What?)
Saymış olmak için saymamak
İyi geliştirilmiş bir araştırma sorusu
Tam bir yazın taraması
Hipotezler (Neuendorff, 2002, s. 108)
«Erkeklerin yaptığı grafitilerde daha çok sayıda hakaret ve cinsel
öğeler bulunacaktır; kadınların yaptığı grafitilerde daha çok
duygusal/romantik içerik bulunacaktır.»
Araştırma Soruları
«Firmalar kriz durumlarında kamu güvenini tekrar kazanmak için
hangi iletişim taktiklerini kullanırlar?»
19
Evren
Çalışılan içeriğin sınırlarının çizilmesi
Hangi zaman aralığı?
“Popüler şarkı” ne demek?
“Televizyon”a neler dahildir?
“Gazete haberi” nedir?
20
21
Örneklem
Sonlu veri Tam sayım yapılır
Örneklem ne kadar büyükse o kadar iyidir
Örneklem cümlelerden değil, en az 1-2 paragraftan oluşmalıdır
Kısaltma gerekirse giriş ve kapanış kısımları elenebilir
Geçerlilik
Günlük ya da haftalık gazeteler
Bazı yazarların belli günler yazması
Bileşik hafta örneklemi
Tabakalı örneklem (stratified sampling)
Sistematik sapma (bias) (ör., mevsimsellik) Bağlamı iyi bilmek
gerekir
Az karşılaşılan olaylar için daha çok vaka eklenmesi gerekir
Maksatlı örneklem (purposive sampling)
22
Wimmer ve Dominick (2010, s. 164)
23
Analiz Birimi
Kelime
Kelime anlamı (ör., deyim, özel isim)
Cümle (ör., olumlu, olumsuz, nötr)
Tema (belli bir konudaki iddia)
Paragraf
Tüm metin (ör., gazete başlıkları/haber metinleri)
Karakterler
Hareket/davranışlar
Tüm program
24
Kategorilerin Tanımları
Evrimleşen (emergent) ya da önsel (a priori) kodlama
Birbirini dışlar mı?
Kelimeler bariz bir şekilde belli bir kategoriyi temsil eder
Kelimeler bir kategoriyi diğerlerinden daha güçlü şekilde temsil eder
Kelimeler birden fazla kategoriye ait gibidir?
Kelimeleri hangi kategoriye daha yakın gibi görünüyorsa ona göre
ağılıklandırmak—güvenilir ağırlıklar nasıl saptanacak?
Kelimeleri birden fazla kategoride saymak—bulanık kategoriler istatistiksel
olarak bağımsız olamaz
Her kelime ya da terimi en yakın olduğu kategoride tut
Çok belirsizse, kelimeyi analizden çıkar
Bütünü kapsayan (exhaustive)
“Diğer” or “Muhtelif”
Çok fazla kategori çok az kategoriye yeğdir
25
Benoit’in İmaj Onarma Stratejileri
İnkar
Basit inkar
Suçu başkasına atma
Sorumluluktan kaçma
Tahrik/başkası yüzünden
Bilgisizlik/beceri eksikliği
Kaza
İyi niyetli hata
Gönül alma
Eskileri anma
Küçültme
Başkalarından farklılaştırma
Ulvi amaçlar
Saldırana saldırma
Tazminat
Düzeltici davranış
26
Özür dileme, alttan altma
Nihai Kodlama
Muğlak yanıt Göze girme
İnkar Eskileri anma
Basit inkar Güçlendirme
Suçu başkasına atma
Evading responsibility
Övgü
Sorumluluktan kaçma Doğrultma
Tahrik/başkası yüzünden Düzeltici davranış
Bilgisizlik/beceri eksikliği Tazminat
Kaza
İşbirliği
İyi niyetli hata
Gönül alma Alttan alma
Eskileri anma Özür
Küçültme Duygu paylaşma
Başkalarından farklılaştırma
Ulvi amaçlar
Saldırana saldırma
27 Tazminat
Çıkarım (Abstraction) Süreci (Elo ve Kyngas,
2008)
28
Temel Promosyon Stratejisi (Neuendorf 2002, s. 119)
29
Temel Promosyon Stratejisi (Neuendorf
2002, s. 119-120)
Bilgi verici ya da duygusal
1: Duygusaldan çok bilgi verici: Reklamda ürün ya da hizmet hakkında duygulara hitap edici
öğelerden çok gerçek bilgiler vardır
2: Bilgi vericiden çok duygusal: Reklamda ürün ya da hizmet hakkında gerçek bilgilerden çok
duygulara hitap edici öğeler vardır
3: Saptanamıyor
Ürün sunumu
1: Ürün gösterilmiş: Reklamda ürün ya da hizmet kalitesi ya da fonksiyonunu anlatmak için
gösterilmekte
0: Ürün gösterilmemekte
Sorun çözme
1: Reklamda ürün ya da hizmetin çözdüğü bir sorun gösterilmekte
0: Sorun çözme yaklaşımı kullanılmamakta
İmaj reklamcılığı:
1: Reklam ürün ya da hizmet hakkında somut ayrıntılar vermeden ürün ya da hizmetin
prestijini yükseltmek amacıyla tasarlanmıştır
0: İmaj reklamcılığı kullanılmamıştır
Ürün kıyaslaması:
1: Reklam alenen ya da örtük şekilde reklamı yapılan markayı en az bir diğer rakip firma
ya da hizmetle karşılaştırmaktadır
0: Ürün kıyaslaması kullanılmamıştır
30
Dergi Makalesi Başlığı Fonu (Neuendorf
2002, s. 118-119)
1 Beyaz
2 Fotoğraf
3 Çizim ya da tablo
31
Toyota’nın Gaz Pedalı Sorununa Tepkiler?
“You mad?”
“My favorite car of all time - the Corolla S with the awesome
factory "body kit" Looks soooo tough”
“My dad just bought a new RAV4 two days ago. He seems oblivious
to the fact that there is ongoing recalls”
“I’m surprised that the Sienna was never recalled for faulty
accelerator pedals or any problems related to the accelerator
considering that it is built in the U.S. at the same plant that builds
all the Highlanders, Tundras and Sequoias that were recalled for
unintended acceleration”
“Why are the auto makers not shielding wiring to and from the
compuers in the cars? VW I heard was going to a coax, or MI cable.
It is simpler than pluging in a 99 point harness connector and it
provides shielding with all this increased computer dependancy?
Any of the Electronic engineers coments…”
32
Sayısallaştırma Planı
Kategorik (ör., cinsiyet, aksan, din, saç rengi)
Sıralı artan (ör., genç yetişkin, olgun yetişkin, yaşlı)
Oranlı/sayı (ör., reklamın dakika süresi, yaş)
Kod kitapçığı hazırla
Kodlama sayfası ve kodlayıcı talimatı hazırla
33
Kodlayıcı Eğitimi
Kodlama: Bir analiz birimini belli bir içerik kategorisinie
yerleştirmek
Tipik olarak 2-6 kodlayıcı
Pilot kodlama sonrası «taze» kodlayıcı bulunması
Bağımsız kodlama
Habersiz (blind) kodlama: Çalışmanın amacını bilmeden
kodlama
Bağımsız hakemlik: Kodlayıcılar araştırmacıdan bağımsız
olarak kendi muhakemelerini kullanabilirler
34
Geçerlilik-1
36
Krippendorff (2013, s. 319)
37
Güvenilirlik Türleri (Weber, 1985)
Kalımlılık (Stability): Aynı kodlayıcı tarafından farklı zamanlarda yapılan
gruplamanın farklılık göstermemesi. Güvenilirliğin en zayıf hali.
Kodlama kurallarında belirsizlik
Metinde belirsizlik
Kodlayıcıda bilişsel değişimler
Kodlama hataları
Doğruluk (Accuracy): Gruplamanın oturmuş bir standarda uyum gösterme
derecesi. Güvenilirliğin en güçlü hali.
Kodlayıcıların performansını kontrol eder
Eğitim amaçlı kullanılabilir
Standart bir kodlama nadiren oluştuğundan seyrek kullanılır
Tutarlılık (Reproducibility) (Kodlayıcılar arası güvenilirlik: intercoder reliability):
Birden fazla kodlayıcı tarafından kodlanan içeriğin sonuçlarının birbirini
tutma derecesi. Asgari koşul.
Kodlayıcılar arası bilişsel farklılıklar
Kodlama kurallarında belirsizlik
Kodlama hataları
38
Güvenilirlikle İlgili Hususlar
Anlaşmazlıkları pazarlık ya da otoriteyle giderme
Güvenilirlik anlaşmazlıklar çözülmeden hesaplanmalı
Güvenilirliğin raporlanması:
Güvenilirlik örnekleminin büyüklüğü ve oluşturulma yöntemi ve doğrulaması
Güvenilirlik örnekleminin tüm örneklemle ilişkisi (tüm örneklem, alt grup, ayrı
bir grup)
Kodlayıcı sayısı ve araştırmacının kodlayıcılar arasında olup olmadığı
Kodlayıcıların güvenilirlik hesabı için olan ya da olmayan ne kadar kodlama
yaptıkları
Güvenilirlik hesabı için kullanılan endeksler ve doğrulaması
Her kategori için kodlayıcılar arası güvenilirlik
Güvenilirlik düzeylerine erişmek için yapılan eğitim düzeyi
Tüm örneklemde anlaşmazlıklara nasıl müdahale edildiği
Okuyucunun kod kitapçığı, uygulanan prosedürler ve talimatlar hakkında
ayrıntılı bilgiyi nereden bulabileceği
39
Güvenilirlik Endeksleri
Uyum yüzdesi
Kategorik verilerle uyum yüzdesi için Holsti formülü
Kolay anlaşılır
Kullanması kolay
Tesadüfi uyumu göz önüne almaz
Kategorik verilerle ve 2 kodlayıcı için Scott’s pi
Kategorik verilerle ve >2 kodlayıcı için Cohen’s kappa
Aralıklı veri için Pearson’s r
Kodlayıcılar uyumlu ya da değerlendirmeleri ilintili (ör., kodlayıcılar her
kategoride hem 3 aralık pozisyonu fark gösterdi)
Kategorik, sıralı, aralıklı ve rasyo ölçekler ve >1 kodlayıcı için
Krippendorff alpha
Hesaplaması karışık
http://dfreelon.org/utils/recalfront/
40
Kabul Edilir Güvenilirlik Düzeyleri
Kodlayıcı muhakemesi gerekmediği durumlarda yüksek
olması beklenir
Cümle başına kelime sayısı
Bir dizi bölümündeki karakter sayısı
Holsti’nin formülüyle >90%
pi veya kappa ile >0.75
0.90 her zaman kabul edilir
0.80 çoğunlukla kabul edilir
0.70 keşifsel araştırmalar durumunda belki kabul edilebilir
41
Sonuçların Analiz ve Raporlaması
Duriau v.d.,
2007
42
Frekanslar, Oranlar
Barnhurst ve Murtz,
1997
44
Zaman Çizgileri
Palmer ve
Huo, 2013
45
İkili/Çok Değişkenli Analizler
Neuendorff,
2002, s. 180
46
İkili/Çok Değişkenli Analizler
Kellermans
v.d., 2014
47
İkili/Çok Değişkenli Analizler
Kellermans
v.d., 2014
48
İkili/Çok Değişkenli Analizler
Kellermans
v.d., 2014
49
İçerik Analiz ve İnternet
İçerik kolay toplanır
Örneklem kaynağı (sampling frame) veya konuyla ilgili tüm
websitelerinin listesi çoğu zaman bulunmaz
Dinamik tabiatlı Tüm kodlayıcılar aynı materyale bakıyor
olmayabilirler
Sitelerin metin ve grafiksel versiyonları farklı
Analiz birimi:
Anasayfa mı tüm websitesi mi?
Başka sitelere verilen linkler dahil mi?
200 içerik analizi, %40 veritabanlarından örneklenmiş, sadece
1/3’ü tarama kelimelerini vermiş (Stryker v.d., 2006)
NY Times’daki haberlerin LexisNexis, Google News ile
taranması arasında büyük farklılıklar (Weaver ve Bimber, 2008)
50
Bilgisayar Destekli Kategorizasyon
Sözlüklerin içeriği
a. Kategori isimleri
b. Kelimelerin kategorilere ayrıştırılmaları için kurallar
c. Bazı kelimelerin nihai kategorizasyonu
Sözlük oluşturma, geçerliliğini sağlama ve revizyon
süresi azalır
Kategorizasyon standartlaşır
Karşılaştırılabilir sonuçlar içeren çalışmalar birikir
Amaca dönük sözlükler de oluşturulabilir
51
Zorluklar
Eş yazımlı kelimeler: «Kontrolsüz güç, güç değildir.»
Terim ve deyimler (ör., “Beyaz Saray”)
Bağlama has çağrışımlar:
“Eş” anlamında kullanılan «karı» kelimesi
K-W-I-C (Key word in context) listeleri
Bazı yazılımlar ve sözlüklerinin bağlama bakarak anlam
ayrıştıran belirsizliği giderme kuralları vardır
Bazı sözlükler ve algoritmalar “kara kutu”/gizlidir.
Sözlüklerden çıkan ölçütlerin geçerliliği nadiren
saptanmaktadır
52
O’Leary (2004, s. 199)
53
O’Leary (2004, s. 200)
54
İçerik Analizi Çalışmalarının Güvenilirliğini Artırmak İsteyen
Araştırmacılar için bir Kontrol Listesi (Elo v.d., 2014)
İçerik Analizinin Sorulacak Sorular
Aşaması
Temsiliyet
56
İçerik Analizinin Aşaması Sorulacak Sorular
58
Kitaplar
1. Berg, B. L. (2001) Qualitative Research Methods for the Social
Sciences, 4th Ed., Allyn and Bacon, Boston.
2. Krippendorff, K., Bock, M. A. (2009) The Content Analysis
Reader, Sage, California.
3. Krippendorff, K. (2013) Content Analysis: An Introduction to
its Methodology, 3rd Ed., Sage, California.
4. Neuendorf, K. A. (2002) The Content Analysis Guidebook,
Sage, California.
5. O’Leary, Z. (2004) The Essential Guide to Doing Research,
Sage, London.
6. Schreier, M. (2012) Qualitative Content Analysis in Practice,
Sage, California.
7. Weber, R. P. (1985) Basic Content Analysis, Sage Publications,
Newbury Park.
8. Wimmer, R. D., Dominick, J. R. (2013) Mass Media Research,
Wadsworth, Boston.
59
Makaleler
Barnhurst, K. G., Mutz, D. (1997), “American journalism and the decline in event-centered reporting,” Journal of Communication, 47(4),
27-52.
Duriau, V. J., Reger, R. K., Pfarrer, M. D. (2007), “A content analysis of the content analysis literature in orngaization studies,”
Organizational Research Methods, 10(1), 5-34.
Elo, S., Kaariainen, M., Kanste, O., Polkki, T., Utriainen, K., Kyngas, H. (2014), “Qualitative content analysis: A focus on trustworthiness,”
Sage OPEN, Jan-Mar, 1-10.
Elo, S., Kyngas, H. (2008), “The qualitative content analysis process,” Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107-115.
Hayes, A. F., Krippendorff, K. (2007), “Answering the call for a standard reliability measure for coding data, “ Communication Methods
and Measures, 1(1), 77-89.
Hsieh, H.-F., Shannon, S. E. (2005), “Three approaches to qualitative content analysis,” Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288.
Humphreys, L, Gill, P., Krishnamurty, B. (2014), “Twitter: A content analysis of personal information,” Information, Communication and
Society, 17(7), 843-857.
Kellermanns, F., Walter, J., Crook, T. R., Kemmerer, B., Narayanan, V. (2014), “The resource-based view in entrepreneurship: A
content-analytical comparison of researchers’ and entrepreneurs’ views,” Journal of Small Business Management, in press.
Kamhawi, R., Weaver, D. (2003), “Mass communication research trends from 1980 to 1999,” Journalism & Mass Communication
Quarterly, 80(1), 7-28.
Krippendorff, K. (2004), “Reliability in content analysis: Some common misconceptions and recommendations,” Human Communication
Research, 30(3): 411-433.
Palmer, A., Huo, Q. (2013), “A study of trust over time within a social network mediated environment,” Journal of Marketing
Management, 29(15-16), 1816-1833.
Riffe, D., Frietag, A. (1997), “A content analysis of content analyses: twenty-five years of Journalism Quarterly,” Journalism & Mass
Communication Quarterly, 73(4), 873-883.
Stryker, J. E., Wray, R. J., Hornik, R. C., Yanovitsky, I., (2006) “Validation of database search terms for content analysis: The case of
cancer news coverage,” Journalism & Mass Communication Quarterly, 83(2), 413-430.
Wasti, S. A., Tan, H. H., Erdil, S. E. (2010), “Antecedents of trust across foci: A comparative study of Turkey and China,” Management
and Organization Review, 7(2), 279–302.
Weaver, D. A., Bimber, B. (2008), “Finding News Stories: A comparison of searches using LexisNexis and Google News,” Journalism &
Mass Communication Quarterly, 85(3), 515-530.
60
Teşekkürler ve Başarılar!
nazli@metu.edu.tr
61