S te ve Ben

İlet ş m

Göster m: 11428

Genel olarak yüksek frekanslı b r şaret b r ortamdan d ğer ne geçerken b r m ktar şaret yansıyarak ger döner.
Ortam değ ş kl ğ ne örnek olarak b r kuvvetlend r c den çıkan şaret n antene g tmes göster leb l r. Kuvvetlend r c n n
çıkış empedansıyla (Z0) anten n empedansı (ZL) uyumlaştırılmamışsa uyumsuzluk oranında şaret kuvvetlend r c ye

ger yansır. Bu yazıda yansıma katsayısı (Reflect on Coeff c ent), ger dönüş kaybı (Return Loss) ve uyumsuzluk
kaybı (M smatch Loss) tanımlarından bahsedeceğ m.

Kuvvetlend r c ve anten örneğ yle devam edel m. Yansıma katsayısı, yansıyan şaret n genl ğ n n gönder len şaret n
genl ğ ne oranı olarak tanımlanır. Karmaşık b r sayı olab l r. Empedanslar yardımıyla daha kolay hesaplanab l r. Bu
örnek ç n yansıma katsayısını aşağıdak şek lde bulunur.

Şek ldek kuvvetlend r c m z 50 Ω olsun, anten m z de 96,2 Ω (rakamı özel olarak seçt m, sebeb n göreceğ z). Bu
durumda yansıma katsayısı:

olacaktır. Anlamı da şaret m z n genl ğ n n %31.6’sı ger yansıyarak kuvvetlend r c ye dönmekted r. Bunu dB olarak
fade ederek daha kullanışlı hale get r r z. Böylece ger dönüş kaybını (Return Loss) hesaplayab l r z:

Anten m z 50 Ω b r kuvvetlend r c ye bağlı olduğu ç n, kuvvetlend r c le anten arasında 10 dB ger dönüş kaybı
vardır. 10 dB, düşük güçlü devrelerde ve s stemlerde uygulamada kabul ed len en alt sınırdır. Ger dönüş kaybı
araya g rme kaybıyla (Insert on Loss) karıştırılmamalıdır. Ger dönüş kaybı toplam güç hesaplamalarına doğrudan
g rmez. İlerleyen bölümlerde yansıma kayıplarını nasıl hesaplayacağımızı da örnekle açıklayarak gösterd m.

B ld ğ n z g b genel olarak 10 dB ger dönüş kaybına sah p devreler empedansı uyumlaştırılmış olarak kabul ed l r.
Tab k daha büyük rakamlar terc h sebeb d r, çünkü g derek 50 Ω değer ne doğru yaklaşan b r empedansa şaret
edecekt r. Örneğ n yüksek güçlü kuvvetlend r c lerde yansıma katsayısının en az 15 dB olması sten r.

Yansıma katsayısı güç c ns nde de fade ed leb l r.

Bu fade RF devre ve s stemlerde genelde güç üzer nden konuştuğumuz ç n daha kullanışlıdır. Çıkan sonuca göre
şaret m z n gücünün %10’u yansımakta ve kuvvetlend r c ye ger dönmekted r. Antene de kuvvetlend r c den çıkan
şaret m %90’ı ulaşmaktadır. Eğer yansıma katsayısı 0,178 olsaydı (15 dB), güç olarak değer de 0,03 olacaktı, yan
şaret n gücünün sadece % 3’ü ger yansıyacaktı.

Yansıma katsayısının dB değer , yan ger dönüş kaybı benzet mlerde de sıklıkla kullandığımız S11 parametres n n
negat f dB değer ne eş tt r. Genelde benzet m araçları S11’ hesaplayıp otomat k olarak dB c ns nden vermekted r.
Ama S-parametreler n n küçük şaret parametreler olduğunu unutmamamız gerek r. Eğer yüksek güçlü
kuvvetlend r c g b doğrusal olmayan devrelerle çalışıyorsak S-parametreler nden yola çıkarak yansıma katsayısı
hesaplamak uygun değ ld r.

Empedans uyumsuzluğundan kaynaklanan kayba uyumsuzluk kaybı (M ssmatch Loss) den r ve s stemdek toplam
gücün hesaplanması sırasında d kkate alınmalıdır. Uyumsuzluk kaybı aşağıdak şek lde kolaylıkla hesaplanır:
Yan şaret m z n gücünün 0,46 dB’ ger yansımaktadır.

Örneğ m ze b r çıkış gücü ekleyerek hesaplamaları gen şletel m. Kuvvetlend r c m z n çıkış gücü 1W (30 dBm) olsun
ve 10 dB ger dönüş kaybına sah p anten m ze ne kadar güç aktarıldığını hesaplayalım: