March 15, 2023

MASUSING BANGHAY ARALIN SA ARALING PANLIPUNAN V

I. Layunin

Sa katapusan ng aralin, 100% ng mga mag-aaral ay inaasahang makatatamo ng 80% ng

kasanayan na:

1. Natatalakay ang mga isinagawang rebelyon ng mga katutubong pangkat.

2. Natataya ang sanhi at bunga ng mga rebelyon sa iba’t ibang reaksiyon ng mga
katutubong Pilipino sa kolonyalismo.
3. Nakakabuo ng konklusyon tungkol sa mga dahilan ng di matagumpay na
armadong pananakop ng mga Espaῇol sa ilang katutubong pangkat.

II. Paksang Aralin

Paksa: Pagpapahalaga sa mga Katutubong Pilipino na hindi nasakop ng mga

Espanyol
Aklat: Araling Panlipunan Module 3
Kagamitan: larawan ng mga pakikipaglaban ng mga Pilipino sa Espaῇol ,
panulat.

III. Pamamaraan

Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral

A.Panimulang Gawain
            Tayo ay magdasal, Maaari bang
tumayo si (Student 1). para manguna sa ating Tayo ay magdasal. … (Pupil’s Prayer)
pagdadasal

Salamat (Student 1). Magandang Umaga din po Ginoong

Juen!
Magandang Umaga sa lahat!

Bago maupo ang lahat, maaari bang pakitsek

kung mayroong mga basura sa  ilalim ng (Pulutin ng mga estudyante ang mga
inyong upuan, pulutin ito at iayos ang inyong

1
 March 15, 2023

mga upuan. papel at uupo nang maayos sa upuan)

Ngayon, I tse-tsek natin ang attendance, mga

liders sa bawat pangkat meron ba tayong mga
absent?
Pangkat 1. Lahat po ay narito G. Juen

Pangkat 2. Lahat po ay narito G. Juen

Pangkat 3.
Lahat po ay narito G. Juen

Pangkat 4.
Lahat po ay narito G. Juen

Mabuti at walang lumiban ngayong araw na

ito.

B. Balik Aral
Ito ay ang Panahon (bahay na bato),
Anu-ano ang mga impluwensya ng mga
antas ng lipunan at kababaihan.
Kastila sa kultura ng mga Pilipino?

C. Pagganyak
Ipakita sa mga mag-aaral ang mga larawan
ng mga Igorot sa Cordillera at mga Muslim
sa Mindanao.

D. Paglalahad
Ipabasa at ipaunawa ang “Ang mga Igorot

2
 March 15, 2023

sa Cordillera” sa module.

Tanungin ang mga mag-aaral ng mga

sumusunod na tanong;

1. Bakit gustong sakupin ng mga Para lumakas ang kanilang pwersa sa

Espanyol ang mga Igorot sa pamamagitan ng pagbebenta ng ginto ay
Cordillera? pagpapalganap ng Kristiyanismo.

2. Magbigay ng mga dahilan kung

Kulang ang kanilang mga tauhan.
bakit hindi nag tagumpay ang mga
Hindi nila kabisado ang daan sa bundok.
Espanyol sa pananakop sa
Cordillera?

MGA MUSLIM SA MINDANAO

TATLONG SULATANO NG
MINDANAO

1. Sultanato ng Sulu - Jolo, Tawi-

Tawi, Cagayan de Oro, Basilan
2. Sultanato ng Maguindanao - Mga
pamayanan sa mababang bahagi ng
Pulangi River hanggang Sibugay
Bay at Illana
3. Sultanato ng Buayan - Mga
pamayanan sa mataas na bahagi ng
lambak ng Pulangi River at bahagi
ng Talayan sa Maguindanao

DIGMAANG MORO
Serye ng labanan ng mga Muslim laban sa

3
 March 15, 2023

mga Espanyol.

Ang katawagang “MORO” ay buhat sa

“MOORS” o ang pangkat-etnikong
sumakop sa SPAIN na tulad ng mga
katutubong Filipino sa Mindanao ay mga
tagasunod ng Islam.

ANIM NA DIGMAANG MORO LABAN

SA SPAIN

Unang Digmaang Moro

(1571 – 1581)
Ikalawang Digmaang Moro
(1591 – 1597)
Ikatlong Digmaang Moro
(1599-1635)
Ikaapat na Digmaang Moro
(1635-1663)
Ikalimang na Digmaang Moro
(1718-1762)
Ikaanim na Digmaang Moro
(1848-1898)

E. Paglalahat
REAKSIYON at MGA PANGYAYARI

1. Pagsuway ng mga Igorot sa

Patakarang Espanyol

Hindi pagsunod ng mga Igorot sa mga

4
 March 15, 2023

patakaran ng monopoly ng tabako

Pagbenta ng mga tabako sa ibang
mangangalakal maliban sa mga hinirang ng
pamahalaang Espanyol
Hindi pangingilag sa kabila ng pagtatatag
ng pamahalaang military sa Cordillera

2. Pangangayaw ng mga Igorot

Ang pangangayaw o headhunting ay isang
tradisyon ng mga igorot ng pakikidigma at
pagpugot sa kaaway.
Kinatatakutan ang tradisyong ito ng mga
misyonerong prayle sa Cordillera, kung
kaya’t nililinisan nila ang lugar – dahilan
upang hindi matagumpay na napalaganap
ang Kristiyanismo sa mga katutubo

3. Pakikidigma ng mga Muslim

Inilusad ang anim na MORO WAR or
Digmaang Moro sa pagitan ng ika-16 at
ika-19 na siglo
Noong ika-17 siglo, nagkaroon ng
mabuting ugnayan ang mga sultanato ng
sulu at Maguindanao
Sa pamumuno ni Sultan Kudarat ay
inilunsad ang kauna unahang jihad o banal
na digmaan laban sa mga Espanyol.
- bunga ng jihad, nilisan ng mga Espanyol
ang Mindanao at itinuon na lamang ang
kanilang misyon sa Luzon

5
 March 15, 2023

4. Paglagda ng kasunduan ng mga

Muslim
Noong 1851, napilitang lumagda sa
kasunduan ang mga Muslim dulot ng pang
gigipit ni Gobernador-Heneral Juan
Antonio de Urbiztondo. Ayon sa
kasunduan, maibabalik lamang sa mga
sultan ang kanilang kabisera kung
kikilalanin nila ang kapangyarihan ng
pamahalaang Espanyol sa sultanato ng
Sulu at mga katabing teritoryo nito.
Nagkaroon ng magkaibang interpretasyon
ang dalawang panig sa kasunduang ito:
1. para sa Espanyol, hudyat ito ng
pagpapasakop ng mga Muslim
2. para sa mga Muslim, ito ang
pagkakaibigan at pantay na estado ng mga
Espanyol at mga Muslim

IV. Pagtataya

Sagutan ang “Pagyamanin” sa module p. 15

V. Kasunduan

Basahin at unawain ang “Pag-usbong ng Kamalayang Pambansa sa Pilipinas”

Inihanda ni:

6
 March 15, 2023

G. Juen Keneth P. Bermudez

-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-

Iniwasto ni:

___________________________ _______________________
Cooperating Teacher Date

7
March 15, 2023