Professional Documents
Culture Documents
BÀI 1. TÍNH ĐƠN ĐIỆU-HS
BÀI 1. TÍNH ĐƠN ĐIỆU-HS
A. LÝ THUYẾT
a1 b1 2 a c1 b c1
.x 2. 1 .x 1
a1 x 2 b1 x c1 a2 b2 a2 c2 b2 c2
+ Hàm y y
a2 x 2 b2 x c2 a x b2 x c2
2 2
2
x2 2 x 1
Ví dụ 4. Tìm khoảng nghịch biến của hàm số: y .
x2
A. (; 5) và (1; ) B. (5; 2) C. (; 2) và (2; ) D. (2;1)
Ví dụ 6. Cho hàm số f x liên tục trên và có đồ thị như hình vẽ bên. Khẳng định nào sau đây là đúng?
A. Hàm số đồng biến trên ;0 và 0; . B. Hàm số đồng biến trên 1;0 1; .
C. Hàm số đồng biến trên ; 1 và 1; . D. Hàm số đồng biến trên 1;0 và 1; .
Bài toán 3. Cho hs f ' x , tìm khoảng đơn điệu của hàm số f x
Ví dụ 8. Cho hàm số y f x có đạo hàm f x x 2 1 x 1 5 x . Mệnh đề nào sau đây đúng?
A. f 1 f 4 f 2 . B. f 1 f 2 f 4 .
C. f 2 f 1 f 4 . D. f 4 f 2 f 1 .
Bài toán 4. Cho đồ thị hs y=f ‘(x), tìm các khoảng đơn điệu của hs y=f(x)
Xét đồ thị hàm số y f x
+ f x 0 khi x là hoành độ giao điểm của đồ thị hàm số y f x với trục hoành.
+ f x 0 khi x thuộc các khoảng mà đồ thị của hàm số y f x nằm phía trên trục hoành
+ f x 0 khi x thuộc các khoảng mà đồ thị của hàm số y f x nằm phía dưới trục hoành
+ Đồ thị hàm số y f x cắt trục hoành ta gọi hoành độ giao điểm là nghiệm đơn của phương trình
f x 0
+ Đồ thị hàm số y f x tiếp xúc trục hoành ta gọi hoành độ tiếp điểm là nghiệm kép (nghiệm bội chẵn)
của phương trình f x 0
+ Qua nghiệm đơn thì f x đổi dấu, còn qua nghiệm kép thì f x không đổi dấu.
Chú ý: Ta có thể giải nhanh bằng cách quan sát vị trị tương đối của thị hàm số y f ' x và trục hoành:
+ Các khoảng mà thị hàm số y f ' x nằm trên trục hoành thì hàm số y f x đồng biến
+ Các khoảng mà thị hàm số y f ' x nằm dưới trục hoành thì hàm số y f x nghịch biến.
Ví dụ 9. Cho hàm số y f x . Hàm số y f x có đồ thị như hình bên. Hàm số y f x đồng biến
trên khoảng
Xét các bài toán có dạng sau: “Cho hàm số y f x có biểu thức hoặc đồ thị hoặc bảng biến thiên đã biết
trước. Hãy xét tính đơn điệu của hàm số y g x f u x hoặc hàm số y g x f u x h x theo
yêu cầu của bài toán”
* Định lý về đạo hàm của hàm số hợp:
Cho y g x f u x . Khi đó y g x u x . f u x
* Tính chất về sự so sánh giá trị của hai hàm số trên 1 khoảng K
Nếu trên khoảng K mà đồ thị hàm số y f x nằm phía trên đồ thị y g x thì f x g x , x K .
Ví dụ 12. Cho hàm số y f x có đạo hàm liên tục trên và có bảng biến thiên như sau:
x3
Bài 2. Cho hàm số y x 2 x . Mệnh đề nào sau đây là đúng?
3
A. Hàm số đã cho đồng biến trên .
B. Hàm số đã cho nghịch biến trên ;1 .
C. Hàm số đã cho đồng biến trên 1; và nghịch biến trên ;1 .
D. Hàm số đã cho đồng biến trên ;1 và nghịch biến 1; .
x 4 x3
Bài 3. Các khoảng nghịch biến của hàm số y 2 là
4 3
A. ;1 . B. 1, . C. \ 1,1 . D. .
x2 2 x 2
Bài 4. Tìm tất cả các khoảng nghịch biến của hàm số y
x 1
A. 2;0 . B. 2; 1 và 1;0 .
C. ; 2 và 0; . D. ; 1 và 1; .
2x 1
Bài 5. Khẳng định nào sau đây là khẳng định sai về hàm số y ?
x 1
A. Hàm số đồng biến trên 1; B. Hàm số đồng biến trên \ 1
C. Hàm số không có cực trị D. Hàm số đồng biến trên ; 1
x2
Bài 6. Tìm khoảng đồng biến của hàm số: y .
x x3
2
8 8
A. (1; ) B. ( ; ) C. (; ) D. (; 2)
5 5
Bài 7. Cho hàm số y x 1 x 2 . Khẳng định nào sau đây là khẳng định sai?
1
A. Hàm số nghịch biến trên khoảng 1; .
2
B. Hàm số nghịch biến trên khoảng (; 1) .
1
C. Hàm số đồng biến trên các khoảng (; 1) và ; .
2
1 1
D. Hàm số nghịch biến trên khoảng 1; và đồng biến trên khoảng ; .
2 2
Bài 8. Hàm số nào sau đây đồng biến trên tập xác định của nó:
A. y x3 3x 2 2 x 2016 . B. y x3 3x 2 18x 2016 .
C. y x3 3x 2 2016 . D. y x3 x 2 x 2016 .
Bài 9. Hàm số nào sau đây nghịch biến trên tập số thực ?
A. y x 3x 3x 2 .
3 2
B. y x3 3x2 3x 2 .
C. y x3 3x2 3x 2 . D. y x3 3x 2 3x 2 .
Bài 12. Cho hàm số y f x xác định và liên tục trên khoảng ; có bảng biến thiên như hình sau
x 1 1
f x 0 0
2
f x
1
Mệnh đề nào sau đây đúng?
A. Hàm số nghịch biến trên khoảng ;1 . B. Hàm số đồng biến trên khoảng 1; .
C. Hàm số đồng biến trên khoảng ; 1 . D. Hàm số nghịch biến trên khoảng 1; .
Bài 13. Cho hàm số y f x có bảng biến thiên như hình dưới đây.
Bài 15. Cho hàm số y f x xác định trên và có đạo hàm f x x 3 x 1 x 2 x 2 . Mệnh đề
2 3
A. Hàm số đồng biến trên khoảng ; 2 . B. Hàm số nghịch biến trên khoảng 1; .
C. Hàm số đồng biến trên khoảng 2;0 . D. Hàm số nghịch biến trên khoảng 3; 2 .
Bài 16. Cho hàm số y f x có đạo hàm liên tục trên và có bảng biến thiên như sau:
Bài 17. Cho hàm số y f x có đồ thị như hình vẽ, Khẳng định nào sau đây đúng:
Bài 18. Cho hàm số y f x có đạo hàm liên tục trên ℝ. Đồ thị hàm số y f x
như hình vẽ. Hàm số g x 2 f x x 2 đồng biến trên khoảng nào trong các khoảng
sau đây?
A. 2; 2 . B. 2; 4 .
C. ; 2 . D. 2; .
y
Bài 19. Cho hàm số y f x . Hàm số y f x có đồ thị như hình bên.
Hàm số y f 3 2 x nghịch biến trên khoảng
A. 1; . B. 0; 2 .
C. ; 1 . D. 1;3 .
x
-3 -2 -1 1 2 3 4 5 6
Chú ý:
+ Nếu a chứa tham số m thì xét riêng trường hợp a 0
+ Các mệnh đề trên cũng đúng khi thay bởi \ x1 ,..., xn .
(Nếu max g x không tồn tại thì ta thay max g x bằng cận trên lớn nhất của g x )
D D
+ m g ( x), x D m min g x .
D
(Nếu min g x không tồn tại thì ta thay min g x bằng cận dưới nhỏ nhất của g x )
D D
ax b
Chú ý: Với hàm số y .
cx d
Hàm số y f x, m đồng biến trên từng khoảng của tập xác định D y f ( x, m) 0, x D
Hàm số y f x, m nghịch biến trên từng khoảng của tập xác định D y f ( x, m) 0, x D
y f ( x, m) 0, x K
Hàm số y f x, m đồng biến trên K d
K
c
y f ( x, m) 0, x K
Hàm số y f x, m nghịch biến trên K d
K
c
Ví dụ 1. Hàm số y x3 3x 2 mx m đồng biến trên tập xác định khi giá trị của m là
A. m 3 . B. m 1 . C. 1 m 3 . D. m 3 .
2 x 3x m
2
Ví dụ 2. Cho hàm số y f x . Tìm tất cả các giá trị của m để hàm số đồng biến trên mỗi
x2
khoảng xác định.
A. m 2 . B. m 2 . C. m 2 . D. m 2 .
Ví dụ 3. Tất cả các giá trị của m để hàm số y m 1 x 3 m 1 x 3 2m 5 x m nghịch biến trên
3 2
là
A. m 1 . B. m 1 . C. m 1 . D. 4 m 1.
Ví dụ 4. Tìm tất cả các giá trị thực của tham số m để hàm số y sin x mx nghịch biến trên .
A. m 1 B. m 1 . C. m 1 . D. m 1 .
Ví dụ 5. Tìm tập hợp tất cả các giá trị thực của tham số m để hàm số y x 6 x2 mx 1 đồng biến trên
3
khoảng 0; .
A. 3; . B. 48; . C. 36; . D. 12; .
Ví dụ 6. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số thực m thuộc khoảng 1000;1000 để hàm số
y 2 x3 3 2m 1 x 2 6m m 1 x 1 đồng biến trên khoảng 2; ?
A. 999 . B. 1001. C. 1998 . D. 998 .
mx 2
Ví dụ 7. Tìm tất tất cả các giá trị thực của tham số m để hàm số y nghịch biến trên khoảng xác
2x m
định của nó?
m 2 m 2
A. 2 m 2 . B. 2 m 2 . C. . D. .
m 2 m 2
mx 7m 8
Ví dụ 8. Tìm m để hàm số y luôn đồng biến trên trên khoảng 2; .
xm
4
A. 8 m 1. B. 8 m 1 . C. m 3 . D. 8 m 2 .
5
x2 x 1
Ví dụ 9. Tập hợp tất cả các giá trị thực của tham số m để hàm số y đồng biến trên khoảng
xm
;1 là
A. ; 1 . B. 3; 1 . C. 2; . D. 1; .
2sin x 1
Ví dụ 10. Tìm tất cả các số thực của tham số m sao cho hàm số y đồng biến trên khoảng
sin x m
0; .
2
1 1
A. m 0 hoặc m 1 . B. m .
2 2
1 1
C. m . D. m 0 hoặc m 1 .
2 2
BÀI TẬP LUYỆN TẬP
1 1
Bài 1. Có tất cả bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số y x3 mx 2 x 2019 đồng biến
3 2
trên ?
A. 5 . B. 3 . C. 4 . D. 2 .
1
Bài 2. Hàm số y x3 m 1 x 7 nghịch biến trên thì điều kiện của m là
3
A. m 1. B. m 2. C. m 1. D. m 2.
m 0 m 0
A. m 0 . B. . C. . D. 1 m 3 .
m 3 m 3
mx 3
Bài 4. Tìm tập hợp tất cả các giá trị của tham số thực m để hàm số y đồng biến trên từng khoảng
2x m
xác định.
A. 6;6 . B. 6;6 . C. 6; 6 .
D. 6; 6 .
m2 3m
Bài 5. Có tất cả bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số y 3x đồng biến trên từng
x 1
khoảng xác định của nó?
A. 4 . B. 2 . C. 1. D. 3 .
Bài 6. Tìm tất cả các giá trị thực của tham số m để đồ thị hàm số y 3sin x 4cos x m 1 x đồng biến
trên .
A. 4 m 6 . B. m 4 . C. 4 m 6 . D. m 6 .
1
Bài 7. Cho hàm số y x3 (m 1) x 2 (m2 2m) x 1 Có tất cả bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m
3
thuộc [ 100;100] để hàm số đồng biến trên (0; ) .
A. 101. B. 100. C. 99. D. 98.
Bài 8. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số y x3 3 m 2 x 2 3 m 2 4m x 1 đồng
biến trong khoảng 0;1 ?
A. 1. B. 3 . C. 2 . D. 4 .
x3
Bài 9. Cho hàm số y m 1 x 2 m2 2m x 1 với m là tham số. Có tất cả bao nhiêu giá trị
3
nguyên của m để hàm số đã cho nghịch biến trên khoảng 2;3 ?
A. 2. B. 1. C. 3. D. Vô số.
2 x m2
Bài 10. Gọi S là tổng tất cả các giá trị nguyên dương của tham số m sao cho hàm số y đồng
xm4
biến trên khoảng 2021; . Khi đó giá trị của S bằng
A. 2035144 . B. 2035145 . C. 2035146 . D. 2035143
mx 2
Bài 11. Cho hàm số y , m là tham số thực. Gọi S là tập hợp tất cả các giá trị nguyên của tham số
2x m
m để hàm số nghịch biến trên khoảng 0;1 . Tìm số phần tử của S .
A. 1. B. 5 . C. 2 . D. 3 .
1
Bài 12. Có bao nhiêu giá trị nguyên âm của tham số m để hàm số y x3 mx đồng biến trên khoảng
5 x5
0; ?
A. 1. B. 3 . C. 0 . D. 4 .
Bài 13. Có bao nhiêu giá trị nguyên dương của tham số thực m nhỏ hơn 2020 để hàm số
1
y x3 m 1 x 2 m 3 x 10 đồng biến trên khoảng 0;3 .
3
A. 2020 B. 2018 C. 2019 D. Vô số
Dạng 3. Tìm m để hàm số đơn điệu trên khoảng có độ dài cho trước
Bài toán: Tìm m để hàm số y ax 3 bx 2 cx d có độ dài khoảng đồng biến (nghịch biến) l .
Phương pháp:
Bước 1: Tính y f ( x) .
a 0
Bước 2: Tìm điều kiện để hàm số có khoảng đồng biến và nghịch biến: 1 .
0
Bước 3: Biến đổi x1 x2 l thành x1 x2 4 x1. x2 l 2 2 .
2
Bước 4: Sử dụng định lý Viét đưa (2) thành phương trình theo m .
Bước 5: Giải phương trình, so với điều kiện (1) để chọn nghiệm.
Chú ý: Nếu x1 , x2 là 2 nghiệm của phương trình ax 2 bx c 0 thì x1 x2
a
Ví dụ 1. Tìm m để hàm số y x3 3x2 mx m nghịch biến trên đoạn có độ dài đúng bằng 2.
A. m 0 B. m 3 C. m 2 D. m 3
Ví dụ 2. Tìm tất cả các giá trị thực m để f x x 3x m 1 x 2m 3 đồng biến trên một khoảng
3 2
1 3 1
Bài 1. Tìm m để hàm số y x mx 2 m 2 x đồng biến trên đoạn có độ dài bằng 4:
3 3
A. m 2 B. m 2 C. m 3 D. m 2 , m 3
Bài 2. Tìm tham số m để hàm số y x3 3mx 2 3 m 1 x 2 nghịch biến trên một đoạn có độ dài lớn
hơn 4 .
1 21 1 21 1 21
A. m B. m hoặc m
2 2 2
1 21 1 21 1 21
C. m D. m
2 2 2