KINEMATYKA W „PIGUŁCE” 6.

PRZYŚPIESZENIE oblicza się dzieląc zmianę prędkości (przyrost lub spadek) przez czas
1. TOR– linia po której porusza się ciało. Tor może być prostoliniowy lub krzywoliniowy.
ΔV ΔV=V K −V 0
2. DROGA „s”– odległość ( dystans ) jaką przebywa poruszające się ciało a= gdzie
a) jednostkami drogi są jednostki długości: m, km, cm, mila itp. t zm iana prędkości = prędkość końcowa – prędkość początkowa
b) drogę mierzymy (liczymy) wzdłuż toru ruchu (rzeczywista przebyta odległość). a) jednostką przyśpieszenia jest m/s 2

3. PRĘDKOŚĆ średnią „V” – obliczamy dzieląc przebytą odległość przez czas jego przebycia b) gdy ciało hamuje, to przyśpieszenie nazywa się opóźnieniem i „a” ma wartość ujemną
7. RUCH JEDNOSTAJNIE PRZYSPIESZONY (opóźniony)– ruch, w którym prędkość rośnie (maleje)
s
V= równomiernie z upływem czasu. W tym ruchu:
t a) przyspieszenie( opóźnienie) jest stałe

a) jednostki prędkości:-podstawowa: m/s- inne: km/h, b) prędkość rośnie (maleje) równomiernie, tzn.: w kolejnych, równych odstępach czasu rośnie (maleje) o tą samą
wartość przyrost (zmiana)prędkości jest proporcjonalny do czasu:ΔV = a∙t
km 1000 m m PRZYKŁAD: pojazd startujący z przyspieszeniem 4 m/s2 osiągnie po 1s szybkość 4 m/s, po 2s – 8 m/s itd.
b) 1 m/s = 3,6 km/h, np.: 54 =54⋅ =15
h 3600 s s
V [m/s] V [m/s]
4. RUCH JEDNOSTAJNY PROSTOLINIOWY– ruch ze stałą prędkością po linii prostej 2 V [m/s]
5 Vk 5
a) w ruchu tym prędkość nie zmienia się, oblicza się ją dzieląc dowolną odległość przez czas jej przebycia 1,5 V0
4 4 prędkość w ruchu opóźnionym
8
S [m] 1 ΔV 3 3
ΔV
6 6 2 ΔV 2
V [m/s] 0,5
czas t [s] 1 1
V0 czas t [s] VK
0
4 4 0
0 1 2 3 4 0
0 1 2 3 czas t [s] 4
0 1 2 3 4
2 2 a) wykres zależności prędkości od czasu w b) ruch przyspieszony z prędkością c) wykres zależności prędkości od czasu
ruchu jednostajnie przyspieszonym początkową V0 później - jednostajny w ruchu jednostajnie opóźnionym
czas t[s] czas t [s]
0 0
0 1 2 3 4
c) ponieważ ciało przyśpiesza, wiec w kolejnych chwilach czasu przebywa coraz większe odległości.
0 1 2 3 4
Droga jest proporcjonalna do kwadratu czasu (tzn. gdy czas zwiększy się dwukrotnie, to droga zwiększy się
a) wykres zależności prędkości od czasu b)wykres zależności drogi od czasu czterokrotnie itd.
30
S[m]
b) droga rośnie proporcjonalnie do czasu, w jednakowych odcinkach czasu ciało przebywa jednakowe odległości 9 S [m] a⋅t 2 25
8
S=V 0⋅t
5. OBLICZENIA NA WYKRESACH:
7
6
2 20

5 15
a) obliczanie drogi z wykresu prędkości: 4 Ogólny wzór na drogę w ruchu 10
3 jednostajnie przyspieszonym
• odczytujemy prędkość i mnożymy przez czas 2
czas t [s] (opóźnionym).Gdy prędkość 5 postój czas [s]
1
0
początkowa wynosi 0 to wyraz 0
• UWAGA: GRAFICZNIE DROGA JEST RÓWNA POLU FIGURY POD WYKRESEM PRĘDKOŚCI V0·t można pominąć
0 1 2 3 0 1 2 3 4 5 6
(na wykresie „a”: S = P▭ = V∙ t)
S [km] d) zależność droga – czas ruch przyspieszony e) zależność droga – czas ruch opóźniony
b) obliczanie prędkości z wykresu drogi: 6
5 SK
8. OBLICZENIA NA WYKRESACH:
• dla wykresu „b” - dowolną odległość dzielimy przez odpowiedni a) obliczanie przyśpieszenia z wykresu prędkości
4
czas. S • dzielimy zaznaczony na wykresach „a”, „b” i „c” przyrost prędkości ΔV przez odpowiedni czas
3 (w przypadku „c” prędkość maleje więc obliczymy opóźnienie
• wykres drogi „c” nie zaczyna się w punkcie (0,0); jako drogę 2 • na wykresie „b”po 2 sekundzie prędkość się nie zmienia więc a = 0 (ruch jednostajny)
S0
bierzemy różnicę położeń SK – S0 postój
1
(położenie końcowe – położenie początkowe) czas t [h]
0 b) obliczanie drogi z wykresu prędkości
0 1 2 3 4 V⋅t
• jeżeli na wykresie drogi pojawia się pozioma linia to oznacza, że • obliczamy pole figury pod wykresem prędkości: na wykresie „a” i „c”: S=P Δ = 2
ciało stoi i prędkość = 0 c) zależność drogi od czasu
• na wykresie „b”: S =P + P▭ (można też inaczej „poszatkować” pole pod wykresem, np. na trójkąt
i dwa prostokąty)