gen-jednostka dziedziczenia.

Fragment DNA zawierający informację o

budowie bialka lub cząsteczki RNA. Zbudowane są z czesci regulatorowych i
czesci strukturalnej. Są one nieciągłe oznacza że zeawierją: eksony-
sekwencje kodujące, introny -sekwencje niekodujace.
Chromatyda-połówka chromosomu która zawiera 1 cząsteczkę DNA.
Centromer-miejsce polączenia 2 chromatyd.
Organizacja materiału gentycznego w jądrze kom. :
- pomiedzy podziałami komorki DNA jest połączony z białkami
histonowymi, z ktorymi tworzy chromatynę
- w czasie podziałów kom. chromatyna przybiera najbardziej
skondensowaną postać. Chromosomy są wtedy zbudowane z 2 chromatyd
poł. centromerem.
Genom-kompletna informacja genetyczna komorki lub organizmu. Genom
tworzą geny i odcinki pozagenowe ktore nie kodują białek ani RNA. Zwykle
genomem nazywamy DNA znajdujący się w pojedynczym zestawie
chromosomów.
DNA i RNA- kwasy nukleinowe zbudowane z nukleotydow połączonych
wiązaniami fosfodiestrowymi.
DNA- 2 nici DNA, podwojna helisa, cukier deoksyryboza, zasada azotowa;
guanina,cytozyna,adenina,tymina, 1 rodzaj, zawiera inf genetyczną
odpowiada za dziedziczenie cech
RNA- pojedyńcza nić, ryboza, guanina,cytozyna, adenina,uracyl,
Rodzaje:mRNA informacyjny RNA, tRNA-trancporyujący, rRNA rybosomalny.
Bierze udzial w biosyntezie białek.
Replikacja DNA- proces zachodzący w jądrze komorkowym, ktory prowadzi
do uzyskania 2 identycznych cząsteczek DNA. Bierze w nim udział enzym-
polimeraza DNA. Replikacja zachodzi przed podzialem kom.
Ekspresja genu- proces odczytywania inf gentycznej i syntezy na jej
podstawie cząsteczek bialka lub rna.
ETAPY:
Transkrypcja- proces przpisywania inf genetycznej z DNA na RNA
zachodzący w jadrze kom. Podczas transkrypcji na podstawie nici
matrycowej DNA powstaje cząsteczka pre-mRNA tworzona na zasadzie
kompletarności. W procesie tym uczestniczy polimeraza RNA.
Modyfikacje potranskrypcyjne- procesy, podczas ktorych dochodzi m.in do
wyciecia intronow i scalenie eksonów w cząsteczce pre-mRNA w ten spsob
powstaje czasteczka mRNA.
translacja- proces tlumaczenia jezyka nukleotydow na jezyk aminokawsow.
N podstawie inf zawartej w mRNA powstaje lancuch aminokwasow
(polipeptyd) Kolejnosc aminokwasow w polipeptydzie jest wyznaczona
przez sekwencje nukleotydoww mRNA Proces ten zachodzi w cytozolu.
Biorą w nim udzial mRNA, rybosomy i czasteczki tRNA ktore transportuja
aminokwasy do miejsca translacji.
Modyfikacje potranslacyjne- procesy polegajace na nadaniu odpowiedniej
struktury(np. niektore fragmenty zostaja z niego usuniete lub są do niego
dołączane inne związki) Dzięki temu powstaje bialko aktywne biologicznie.
Regulacja ekspresji genow- polega na zmianie ich aktywności w komorce
aktywne są tylko te geny ktore są niezbedne do jej funkcjonowania.
Umozliwia to roznicowanie sie komorek oraz reagowanie na bodźce i
zmiany srodowiska.
Kod genetyczny-sposob zapisu inf o budowie białek w sekwencji kwasow
nukleinowych (DNA i RNA) jest :
- trojkowy- 3 kolejne nukleotydy tworza kodon
- jednoznaczny- kazdy kodon oznacza tylko 1 aminokwas
- zdegradowany- 1 aminokwas moze byc kodowany wiecej niz przez 1
kodon
- bezprzecinkowy- nie ma wolnych nukleotydow Kazdy nukleotyd wchodzi
w skald jakiegos kodonu
- niezachodzacy- element 1 trojki nie moze wchodzic w sklad kolejnego
- uniwerslany- poza nielicznymi wyjatkami jest taki sam u wszystkich
orgnizmow