WSTĘP

Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii

i Irlandii Północnej jest dziedziczną monarchią konstytucyjną.
Jest to państwo unitarne o szerokiej autonomii części składowych.

W skład Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wchodzą cztery

historyczno‐geograficzne regiony: Anglia, Walia, Szkocja oraz Irlandia Północna.

W drugiej połowie lat 90. XX wieku pewne kompetencje władz centralnych zostały
przekazane na szczebel poszczególnych regionów (proces dewolucji).

Dzięki temu od 1999 roku funkcjonuje Parlament Szkocki (Holyrood) oraz Zgromadzenie
Narodowe dla Walii.
Każda z tych instytucji ma prawo decydowania w kwestiach dotyczących edukacji, ochrony
zdrowia i środowiska naturalnego.

Natomiast w Irlandii Północnej podstawą ładu politycznego jest porozumienie

wielkopiątkowe – umowa między katolikami a protestantami (1998 r.), która zakończyła
konflikt w tej prowincji Zjednoczonego Królestwa.
Na jego podstawie Irlandia Północna otrzymała swoją daleko idącą autonomię (z własnym
Zgromadzeniem oraz rządem, w których reprezentowane są dwie zwaśnione społeczności
Ulsteru).

SPECYFIKA

Czyli nie jest ona skodyfikowana i ma zarówno źródła pisane, jak i niepisane. Do tych
pierwszych należą ustawy sejmowe i orzeczenia sądowe. Drugie to zwyczaje konstytucyjne
(konwencje).

Nie ma instytutu prezydenckiego. Głową państwa jest król, obecnie Jego Królewska Mość
Karol III.

Król jest uznawany za najwyższego nosiciela władzy wykonawczej, zwierzchnika wymiaru

sprawiedliwości, najwyższego zwierzchnika sił zbrojnych, świecką głowę Kościoła
anglikańskiego,
ma formalne i konstytucyjne prawo zwoływania parlamentu, rozwiązywania Izby Gmin i
zatwierdza projekty ustaw zatwierdzone przez parlament.

PARLAMENT

Brytyjski parlament jest podzielony na dwie izby.

Pierwsza, mniej ważna, to Izba Lordów. Można ją określić jako politycznie konserwatywną.

Składa się z następujących grup.

Lorde Spiritual - są to arcybiskupi i biskupi.
Lords Temporal - ą to parowie dziedziczni, którzy otrzymali tytuły od swoich ojców lub
dziadków, i parowie dożywotni, którzy otrzymali tytuły na całe życie
Lordowie Apelacji, czyli sędziowie Sądu Najwyższego.

Główne zadania Izby Lordów to badanie i omawianie projektów ustaw przedstawionych w

Izbie Gmin. Mogą również opóźnić legislację o rok, ale nie mogą całkowicie zatrzymać tych
ustaw.

Mają również funkcję wprowadzania projektów ustaw, które są w większości nieistotne i nie
budzące kontrowersji. Muszą zatwierdzić projekt ustawy, zanim stanie się on aktem. Moc
Lordów dramatycznie spadła. Był nawet silny ruch na rzecz całkowitego zniesienia Izby
Lordów.

651 członków parlamentu zasiadających w Izbie Gmin to wybrani przedstawiciele narodu

brytyjskiego.
Każdy poseł reprezentuje jeden z 651 okręgów wyborczych, na które podzielona jest Wielka
Brytania.
Izba Gmin ma maksymalną kadencję wynoszącą pięć lat, pod koniec której muszą się odbyć
wybory powszechne.
W każdej chwili można jednak zarządzić wybory powszechne w rządzie.
Posłowie zasiadają w równoległych rzędach siedzeń zwanych ławami, po jednej stronie stoją
zwolennicy rządu, a po drugiej opozycja. Ważnymi osobami są ławnicy z przodu, mniej
ważni są z tyłu. Główne funkcje Izby Gmin to definiowanie i uchwalanie praw i przepisów
regulujących Wielką Brytanię i dokładnie zbadać wszystkie działania rządu