‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫فهرست‪:‬‬

‫‪ ‬مقدمه‬
‫‪ ‬تعریف هموویژیالنس‬
‫‪ ‬تاریخچه هموویژیالنس‬
‫‪ ‬اهداف واهمیت اجرای هموویژیالنس‬

‫‪ ‬فصل اول‬
‫‪ ‬نحوه اجرای نظام هموویژیالنس‬
‫‪ ‬پزشکان هموویژیالنس‬
‫‪ ‬فرم های هموویژیالنس‬

‫‪ ‬فصل دوم‬
‫نکات مهم در گرفتن نمونه خون‬ ‫‪‬‬
‫دستورالعمل مراقبت قبل از تزریق خون‬ ‫‪‬‬
‫مهم ترین وظایف پرستاری‬ ‫‪‬‬
‫عوارض انتقال خون و اداره آنها‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬فصل سوم‬
‫‪ ‬محدوده زمانی انواع فراورده های خونی‬
‫‪ ‬انواع فراورده های خونی ‪:‬‬
‫‪ ‬تعریف‬
‫‪ ‬موارد مصرف‬
‫‪ ‬طریقه مصرف‬
‫‪ ‬دمای نگهداری‬
‫‪ ‬مدت انقضاء‬

‫آزمایش کراس مچ‬ ‫‪‬‬

‫مراحل آزمون های سازگاری استانداردهای انجمن بانک های خون آمریکا )‪ (AABB‬جهت‬ ‫‪‬‬
‫انتقال خون‬
‫درخواست انجام تست سازگاری‬ ‫‪‬‬
‫ترانسفوزیون اورژانس‬ ‫‪‬‬
‫تزریق ون حجیم و در اطفال کمتر از ‪4‬ماه‬ ‫‪‬‬
‫مراحل انجام گرفته در بانک خون وانتقال دادن خون به بالین بیمار‬ ‫‪‬‬
‫نحوه حمل خون و فرآورده های خونی‬ ‫‪‬‬
‫خط مشی های اعتبار بخشی در راستای بانک خون‬ ‫‪‬‬

‫‪53 of 1Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫تعریف هموويژيالنس‪Hemovigilance :‬‬

‫همو به معناي خون و ويژيالنس به معناي مراقبت است و تركیب مراقبت از خون به‬
‫عنوان برگردان هموويژيالنس بكار مي رود و به فعالیت هايي اطالق مي شود كه در‬
‫كل زنجیره انتقال خون از زمان جمع آوري خون تا زمان تزريق آن به گیرنده ) به‬
‫منظور جمع آوري و ارزيابي اطالعات مربوط به وقوع عوارض ناخواسته احتمالي‬
‫ناشي از تزريق خون و فرآورده هاي آن در افراد گیرنده انجام شده تا در صورت امكان‬
‫مانع از بروز مجدد آنها شود‪ .‬در واقع هموويژيالنس به معناي مراقبت از دريافت‬
‫كنندگان خون و فرآورده هاي خوني در مقابل عوارض ناخواسته ناشي از انتقال خون است ‪.‬‬

‫هموويژيالنس يك سیستم نظارت كشوري بر سالمت خون و فرآورده هاي آن در تمام مراحل در زنجیره‬
‫انتقال خون يعني از زمان خونگیري از اهدا كنندگان تا پیگیري دريافت كنندگان خون و فرآورده ها گردآوري و‬
‫تجزيه و تحلیل داده هاي مربوط به اثرات ناخواسته انتقال خون و اعالم خطر به منظور تصحیح و اقدامات‬
‫الزم براي جلوگیري از وقوع مجدد آن هاست هم چنین ضرورت قابل رديابي بودن خون و فرآورده ها از اهدا‬
‫كننده تا دريافت كننده در بیمارستان هاي دولتي ‪ ،‬خصوصي و مراكز انتقال خون توصیه شده است ‪.‬‬

‫تاريخچه هموويژيالنس ‪:‬‬

‫در ايران هیچگونه سیستم سازمان يافته اي در اين خصوص وجود نداشته است به همین علت اطالعات و‬
‫آمار دقیقي درباره میزان وقوع ترانسفوزيون و میزان بروز رويدادها و واكنش هاي ناخواسته ناشي از انتقال‬
‫خون وجود ندارد ‪ .‬هرچند با تصويب آيین نامه كمیته هاي بیمارستاني پیشرفت هايي در برخي از‬
‫بیمارستان ها حاصل شد ولي تا به حال گزارش عوارض ناشي از تزريق خون به درستي انجام نشد و‬
‫هنوز مشكالت زيادي در اين خصوص در بیمارستانها موجود است و همچنان نیاز به يك سامانه مناسب‬
‫براي رديابي تزريق خون و گزارش عوارض احتمالي وجود دارد ‪ .‬اجراي فرآيندها جهت بستر سازي استقرار‬
‫اين سیستم از ابتداي سال ‪ 7831‬در كشور آغاز شد‬

‫اهداف اجراي نظام هموويژيالنس ‪:‬‬

‫‪ -7‬گزارش عوارض ناشي از تزريق به صورت سیستماتیك و جمع آوري در يك واحد‬

‫‪ -2‬گردآوري و تجزيه و تحلیل داده هاي مربوط به اثرات ناخواسته انتقال خون و اعالم خطر به منظور‬
‫تصحیح و اخذ اقدامات اصالحي الزم براي جلوگیري از وقوع مجدد آنها ‪.‬‬
‫مستندسازي موارد تزريق خون در يك بیمارستان و بررسي مقايسه اي آن در سال هاي متوالي‬ ‫‪-8‬‬
‫هدايت و ارتقاي تزريق خون در بیمارستان ها‬ ‫‪-4‬‬

‫‪ -5‬ارتقاء سالمت بیماران به دلیل افزايش آگاهي پرستاران و پزشكان در رابطه با نحوه تزريق استاندارد‬
‫خون و در واقع ‪ :‬يادگیري از اشتباهات ←رفع علل ريشه اي اشتباه به منظور جلوگیري از تكرار مجدد آنها‬

‫‪53 of 2Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬
‫استفاده از يك فرم استاندارد درتمام مراكز درماني جهت درخواست خون و فرآورده هاي خوني كه‬ ‫‪-6‬‬
‫منجر به تجويز صحیح و جلوگیري از مصرف نابجاي فرآورده و به عبارت بهتر مصرف بهینه خون مي شود ‪.‬‬

‫تهیه دستورالعمل هاي مرتبط با استانداردهاي تزريق خون در سطح بیمارستان و يا در سطح كشور‬ ‫‪-1‬‬
‫به منظور آموزش مداوم و علمي پرستاران و پزشكان درگیر در امر تزريق خون‬

‫اهميت هموويژيالنس‪:‬‬

‫تالش در جهت شناخت و حذف اين عوارض مرتبط با تزريق خون و اصالح علل آن ها سبب كاهش میزان‬
‫مرگ‪ ،‬عفونت ها و كاهش میزان ناتواني شده و از طرف ديگر سبب افزايش خدمت رساني به بیمارستان‬
‫ها ‪ ،‬افزايش رضايتمندي بیماران ‪ ،‬بهبود خروجي بیمارستان ها و در نهايت ارتقاء سالمت جامعه مي شود‬

‫مؤثربودن سیستم هموويژيالنس بستگي دارد به ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫شناسايي و تشخیص عوارض ‪ +‬مستندسازي و گزارش آنها و گزارش تمام عوارض مرتبط با تزريق خون و‬
‫تجزيه و تحلیل عوارض و اخذ اقدامات اصالحي مناسب به جهت پیشگیري از وقوع مجدد آنها و يادمان‬
‫باشد كه اشتباهات قابل بخششند‪ ،‬امّا نادیده انگاشتن آنها هرگز‬

‫‪ ‬فصل اول‬
‫‪ ‬نحوه اجرای نظام هموویژیالنس‬
‫‪ ‬پزشکان هموویژیالنس‬
‫‪ ‬فرم های هموویژیالنس‬

‫نحوه اجرای هموویژیالنس‪:‬‬

‫ابتدا قبل از دادن آموزش هاي الزم‪ ،‬چك لیست جهت ارزيابي وضعیت تزريق خون در چند بخش پر‬
‫مصرف بیمارستان تكمیل مي شود‪ .‬سپس پس از انجام آموز ش هاي مربوطه اين چك لیست مجدداً در‬
‫همان بخش ها جهت بررسي اثر بخش بودن آموزش ها تكمیل مي شود ‪ .‬حتي االمكان سعي مي شود‬
‫كل پر ستاران دخیل در امر تزريق خون و پزشكاني كه به صورت ثابت در سه شیفت كاري صبح ‪ ،‬عصر و‬
‫شب در بیمارستان حضور ثابت دارند ‪ ،‬آموزش هاي الزم را دريافت نمايند تا در مواقع بروز عوارض حاد‬
‫مرتبط با تزريق خون ‪ ،‬بتوانند آن عارضه را مديريت نموده و در عین حال رابط آن بیمارستان و دفتر‬
‫هموويژيالنس ستاد مركزي انتقال خون باشند ‪ .‬جهت يكنواخت بودن آموزش هاي داده شده‪ ،‬از‬
‫اساليدهايي كه براي گروه هدف پزشكان و پرستاران تهیه شده استفاده مي شود ‪.‬‬

‫پس از گروه هاي هدف در دو مرحله يكبار بالفاصله قبل از دادن آموزش ها و نوبت دوم بعد از اتمام آموزش‬
‫ها (جهت بررسي اثربخش بودن دوره آموزشي) آزمون به عمل آمده و به كسانیكه اين دوره را با موفقیت‬
‫گذرانده اند‪ ،‬گواهي از سوي سازمان اعطا مي شود در اين خصوص دو بخش ايمونوهماتولوژي سازمان‬

‫انتقال خون ايران‪ ،‬آموزش هاي عملي الزم نیز به پرسنل بانك خون بیمارستان ها داده شده و به كسانیكه‬
‫اين دوره را با موفقیت گذرانده اند گواهي از سوي سازمان اعطا مي شود ‪.‬‬

‫‪53 of 5Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬
‫در مرحله بعدي فرم ها توسط پرستاران و پزشكان آموزش ديده تكمیل مي شود و از اين میان توسط‬
‫پزشك هموويژيالنس ‪ ،‬تنها فرم ثبت عوارض ‪ ،‬جهت بررسي به دفتر هموويژيالنس ستاد مركزي ارسال‬
‫مي شود ‪.‬‬

‫در طي استقرار سیستم هموويژيالنس ارزيابي و پايش توسط همكاران بخش هاي هموويژيالنس به‬
‫خصوص در ماه اول استقرار با فواصل ‪ 71-72‬بار نظارت در ماه و سپس در ماه هاي بعدي با فواصل بیشتر‬
‫انجام مي شود‪ .‬طبق الگوريتم اجرايي سیستم هموويژيالنس در بیمارستان ها‪ ،‬عوارض گزارش شده‬
‫توسط پزشكان هموويژيالنس (پزشكان آموزش ديده) از تمامي مراكز درماني در استان هاي مرتبط در‬
‫جلسات مربوطه بررسي و تحلیل شده و براي آن ها با توجه به ماهیت عارضه‪ ،‬اقدامات اصالحي يا‬
‫پیشگیرانه مناسب اتخاذ شده و بر حسب مورد به آن مركز يا كل مراكز درماني اعالم مي شود‬
‫(‪. )share&learn‬‬

‫قابل ذكر است كه جهت اجراي نظام پروتكل آن كه به شرح فوق و خالصه گفته شده است هر مركز‬
‫نیز موظف است پزشك ارشد هموويژيالنس و پزشك هموويژيالنس را معرفي كند و به پزشكان منتخب اين‬
‫وظیفه ابالغ گردد ‪.‬‬

‫پزشكان هموويژيالنس ‪:‬‬

‫در هر بیمارستان و بخش مستقل باید پزشک مسئول هموویژیالنس که ترجیحاً از رشته های مرتبط باشد‬
‫انتخاب و مسئولیت آن را بعهده گیرد‪.‬‬

‫فرم های هموویژیالنس‪:‬‬

‫بدنبال اجراي نظام همو ویژیالنس‪،‬فرم هايي جايگزين فرم هاي قبلي مي گردد و هر فرآورده فرم‬
‫مخصوص و جداگانه اي دارد كه شامل موارد ذیل می باشند‬

‫‪ - 7‬فرم مخصوص درخواست خون و فرآورده هاي خون به رنگ سبز و صورتي‬
‫این فرم در دو نسخه پر و بررسي مي شود و هر دو نسخه به بانك خون ارسال مي گردد و‬
‫نسخه صورتي در بانك خون باقي مانده و نسخه اصلي فرم جهت نگهداري در پرونده بیمار مجدداً به بخش‬
‫ارسال مي شود‪.‬‬

‫‪53 of 4Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬
‫‪ - 2‬فرم درخواست پالكت فرزيس كه به رنگ بنفش و در ‪ 2‬نسخه تكمیل مي شود ‪.‬پس از ارسال‬
‫هر دو نسخه به بانك خون و ثبت درخواست و تكمیل قسمت مربوطه توسط بانك خون ‪،‬نسخه‬
‫صورتي رنگ در بانك خون باقي مانده و نسخه اصلي فرم جهت نگهداري در پرونده مجدداً به بخش‬
‫ارسال می گردد ‪.‬‬

‫‪53 of 3Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬
‫‪-8‬فرم نظارت بر تزريق خون كامل و فرآورده هاي گلبول قرمز نیز در دو نسخه و توسط پزشك و پرستار‬
‫تكمیل مي گردد و نسخه اصلي در پرونده بیمار نگهداري و نسخه صورتي رنگ به بانك خون برگردانده‬
‫مي شود كه بايد به طور دقیق و خوانا و صحیح پر شود ‪.‬‬

‫‪ ‬فصل دوم‬
‫نکات مهم در گرفتن نمونه خون‬ ‫‪‬‬
‫دستورالعمل مراقبت قبل از تزریق خون‬ ‫‪‬‬
‫مهم ترین وظایف پرستاری‬ ‫‪‬‬
‫عوارض انتقال خون و اداره آنها‬ ‫‪‬‬

‫چه نکات مهمی که در هنگام خونگیری و تزریق خون باید رعایت گردد ‪:‬‬

‫‪ ‬برای خون گيری و یا تزریق خون الزم است که هویت بيمار تایيد گردد ‪ .‬زیرا در صورت‬
‫تزریق اشتباهی خون به فرد دیگر ‪ ،‬به دليل تفاوت گروه های خونی می تواند موجب از‬
‫دست رفتن جان بيمار گردد‪.‬‬

‫‪53 of 6Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬
‫‪ - 7‬چنانچه بیمار هوشیار است قبل از نمونه گیری از خود فرد‪ ،‬نام‪ ،‬نام خانوادگی‪ ،‬و تاریخ تولد را بپرسید و‬
‫مشخصات بیمار را با پرونده و اطالعات فرم درخواست خون مقایسه نمائید‪.‬‬

‫•در صورت وجود مچ بند ‪ ،‬مطابقت مچ بند‪ ،‬با اطالعات پرونده و فرم درخواست تکمیل شده خون انجام‬
‫گیرد‪.‬‬

‫•چنانچه بیمار غیر هوشیار است(یا موارد اورژانس) باید طبق دستورالعمل های داخلی درهربیمارستان‬
‫شناسایی این بیماران تعریف شده باشد‪.‬‬
‫(به عنوان مثال می توان از یک نام مستعار و شماره پرونده بیمار جهت شناسایی استفاده نمود‪(.‬‬

‫این مچ بند بایستی تا زمان ترخیص همراه بیمار باشد ‪.‬در بیمارانیکه به اتاق عمل میروند‪ ،‬در نوزادان‬ ‫‪‬‬
‫و درسوختکی ها استفاده از مچ بند مشکل است‪ .‬جایگزین آن نوار دور مچ پا و نوار پیشانی است ‪.‬‬
‫گاهی الزم است به افراد مجهول الهویه نام مستعار داده شود‪ ،‬تا بتوان با استفاده از آن بیمار را‬
‫شناسایی کرد‪.‬‬

‫‪- ۲‬تهیه نمونه خون قبل از تزریق خون‬

‫• در زمان خونگیری چنانچه بیمار در حال دریافت مایعات تزریقی از یک دست است‪ ،‬به منظور اجتناب از‬
‫ترکیب نمونه با مایعات تزریقی ‪،‬بهتر است از بازوی دیگر بیمار استفاده کرد و یا درصورت لزوم از پائین تر از‬
‫محل تزریق‪ ،‬نمونه را تهیه نمود‪.‬‬

‫در صورتی که مجبور هستید از محل تزریق یا نمونه را از رگی که سرم در حال تزریق است تهیه کنید‬ ‫‪‬‬
‫‪ ۵‬تا ‪ ۰۱‬میلی لیتر خون دریافتی اولیه را دور ریخته و نمونه جدید را جهت انجام آزمایش جمع آوری‬
‫کنید‪.‬‬

‫•نمونه خون همولیز حتی االمکان باید با نمونه صحیح جایگزین شود‪.‬‬

‫•نمونه قبل از تزریق نباید بیش از سه روز قبل از تزریق جمع آوری شوند ‪.‬مگر مشخص باشد بیمار باردار‬
‫نبوده و یا درخالل ‪ ۳‬ماه قبل تزریق خون نداشته است‪.‬‬

‫•اگربیماردر ‪۰۱‬روز گذشته تزریق خون داشته است ‪،‬نمونه قبل از تزریق نباید بیش از یک روز قبل از تزریق‬
‫جمع آوری شود‪.‬‬

‫•الزم به ذکر است برای غربالگری آنتی بادی و کراس مچ و تعیین گروه خون و‪ ، Rh‬می توان از نمونه های‬
‫لخته و یالوله ای که دارای ‪ EDTA‬است‪ ،‬استفاده شود‪.‬‬

‫از برچسب زدن قبلی لوله های چند بیمار (به عنوان مثال در ایستگاه پرستاری)و سپس اقدام به‬ ‫‪‬‬
‫نمونه گیری از بیماران شدیدا پرهیز گردد) ‪.‬‬

‫‪- ۳‬مواردی که باید حتماً روی برچسب قید گردند‪:‬‬

‫•نام‪ ،‬نام خانوادگی بیمار‬
‫•تاریخ تولد‬
‫•شماره پرونده‬

‫‪53 of 7Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬
‫‪ ‬سایر موارد‪:‬‬
‫•تاریخ وساعت خونگیری‬
‫•نام یا نام مخفف فردی که نمونه گیری کرده است‪.‬‬
‫•دو مورد آخر را می توان یا روی برگه در خواست آزمایش یا روی برچسب لوله یادرسیستم کامپیوتری قید‬
‫گردند‪.‬‬

‫‪ ‬دستورالعمل مراقبت قبل از تزریق خون شامل موارد(الف‪-‬ب‪-‬ج ) ذیل می باشد‪:‬‬

‫الف ‪ :‬بررسی نمایید قبل از هر تزریق موارد زیر مهیا بوده و سپس اقدام به تحویل گرفتن خون و فرآورده از‬
‫بانک خون نمایید ‪:‬‬

‫‪- ۰‬انتخاب محل مناسب تزریق در بیمار‪-‬آماده بودن بیمارو پرستار جهت تزریق‬
‫‪- ۲‬ست تزریق خون‬
‫ً‬
‫‪- ۳‬سر سوزن با سایز مناسب (در بالغین ‪ 74-22 G‬ومعموال سایز ‪ 73-21 G‬استفاده‬
‫می شود)و(دربچه ها‪.)22-24G‬‬
‫‪- ۴‬موجود بودن داروهایی از قبیل آنتی هیستامین‪-‬اپی نفرین‬
‫‪- ۵‬محلول سدیم کلراید تزریقی‬
‫‪ -۶‬کپسول اکسیژن‬
‫‪ -۷‬دستگاه ساکشن‬
‫‪ -۸‬بررسی شود آیا طبق تجویز پزشک معالج بیمار قبل از‬
‫تزریق نیاز به دریافت دارو دارد یا خیر؟‬

‫نکته ‪ :‬حداکثر فاصله زمانی بین تحویل گرفتن کیسه‬ ‫‪‬‬

‫خون کامل وگلبول قرمز از بانک خون تا تزریق‬
‫‪۳۱‬دقیقه می باشد‪.‬‬

‫ب‪ -‬تحویل گرفتن خون و فرآورده توسط بخش‬

‫‪ -۰‬نحوه ارزیابی خون و فرآورده خون‬

‫اگرکیسه خون یا فرآورده دارای هر یک از شرایط زیر باشد باید به بانک خون عودت داده شود‪:‬‬
‫‪‬هر گونه نشت از کیسه‬
‫‪‬رنگ غیر طبیعی(بنفش –ارغوانی و‪)...‬‬
‫‪‬همولیز‬
‫‪‬وجود لخته‬
‫‪‬گذشتن تاریخ انقضاء فرآورده‬
‫‪‬وجود کدورت‬
‫‪‬وجود گاز در کیسه (کیسه باد کرده)‬
‫‪‬برچسب ناسالم‬

‫•در صورت وجود هر کدام از موارد باال ‪،‬پرستار باید از تحویل گرفتن خون و فرآورده خودداری کند و با تکمیل‬
‫قسمت مربوطه در فرم مشخصات خون ارسالی برای بیمار‪ ،‬کیسه را عودت دهد‪.‬‬
‫‪53 of 8Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬
‫‪ -۲‬نوع فرآورده درخواستی‬
‫‪ -۳‬گروه خون و ‪ Rh‬بیمار و کیسه خون‬
‫‪ -۴‬شماره ویژه واحد اهدایی قید شده برروی کیسه خون ‪،‬با شماره اهدا قید شده در فرم تحویل خون‬

‫ج‪ -‬تأیید هویت بیمار‪:‬‬

‫‪ ‬قبل از تزریق از خود فرد‪ ،‬نام‪ ،‬نام خانوادگی‪ ،‬و تاریخ تولد را‬
‫پرسیده و مشخصات بیمار را با پرونده و فرم درخواست تکمیل‬
‫شده خون مقایسه نمائید ‪.‬‬

‫‪ ‬در صورت وجود مچ بند ‪ ،‬مطابقت مچ بند‪ ،‬با اطالعات فرم‬

‫درخواست خون وفرم مشخصات کیسه خون وفرآورده‬
‫ارسالی از بانک خون‬

‫‪ ‬نکات ویژه ای که قبل از تزریق باید رعایت‬

‫شوند‪:‬‬

‫‪ -۰‬هیچ نوع دارو نباید به کیسه فرآورده خون و یا‬

‫ست تزریق خون اضافه گردد‪ ،‬چه قبل از تزریق و چه‬
‫در زمان دریافت خون‪ .‬محلول رینگر نیزبه دلیل‬
‫داشتن کلسیم که می تواند با سیترات موجود در‬
‫کیسه خون ایجاد لخته کندو نباید داده شود‪.‬‬

‫محلول های دکستروز نیز باعث لیز گلبول های قرمز می شوند‪.‬‬
‫چنانچه هرکلوئید یا کریستالوئیدی برای بیمار الزم باشد ‪،‬باید‬
‫ازیک رگ )‪ (IV Line‬جداگانه تزریق گردد (نرمال سالین تنها‬
‫محلولی است که همراه با فرآورده خونی می توان تجویز کرد)‪.‬‬

‫‪ -۲‬تمام فرآورده های خون باید توسط یک ست‬

‫تزریق خون که شامل فیلترها‪ 711-261‬میکرونی‬
‫استاندارد است تزریق شود و تنها یک ست تزریق‬
‫خون به هر کیسه وصل گردد‪ .‬پالکت ها باید‬
‫توسط ست مخصوص فرآورده های پالکتی تزریق‬

‫‪53 of 9Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬
‫شوند و در ابتدا الزم است ست با نرمال سالین شستشو شود ‪.‬‬
‫از فیلترهای میکروست هم می توان برای فیلتر کردن حجم های کم کنسانتره های پالکتی‪ ،‬کرایو‪،‬‬
‫انعقادی و لیوفیلیزه استفاده کرد‪ .‬از فیلترهای کاهنده لکوسیت‪ ،‬جهت جلوگیری از واکنش های تب زا و‬
‫آلوایمیونیزه شدن علیه ‪ HLA‬استفاده می شود‪.‬‬

‫‪ -8‬دستور پزشک را به دقت کنترل کنید‪.‬‬

‫‪-4‬قبل از آغاز تزریق خون عالئم حیاتی بیمار را کنترل کنید‪.‬‬

‫‪-5‬در مورد هر گونه واکنش قبلی نسبت به تزریق خون از بیمار سؤال کنید‪.‬‬

‫‪ -6‬فرم رضایتنامه تزریق خون توسط بیمار یا همراه امضاء شود‪.‬‬

‫‪ -1‬برگ درخواست خون را با برچسب کیسه خون مطابقت داده و نام بیمار ‪ ،‬شماره کیسه خون ‪ ،‬نوع گروه‬
‫خونی و‪ Rh‬و تاریخ انقضای خون را کنترل نمایید ‪ .‬کنترل مواردمذکور توسط مسئول آزمایشگاه ‪ ،‬پرستار‬
‫مسئول بیمار و یک نفر پرستار دیگر صورت گرفته و الزم است فرم مخصوص تزریق خون توسط هر دو‬
‫پرستار امضاء شود‪.‬‬

‫‪ -3‬خون را از نظر وجود لخته مشاهده کنید ‪ ،‬در صورت وجود لخته‬
‫‪ ،‬خون را به بانک خون بازگردانید‪.‬‬

‫‪-9‬خون باید در یخچال در دمای کنترل شده ‪ ۴‬درجه سانتی گراد‬

‫نگهداری شده و حداکثر مدت مجاز نگهداری خون در دمای اتاق‬
‫قبل از تزریق نیم ساعت می باشد‪ .‬همچنین حداکثر ظرف مدت‬
‫‪ ۲‬ساعت باید تزریق انجام شود‪.‬‬

‫‪-71‬در صورت نیاز به گرم کردن خون از گرمکن مخصوص استفاده‬

‫شود ‪ ،‬روش هایی چون استفاده از فن کوئل ‪ ،‬نگهداری در دست‬
‫و … جایز نیست‪.‬‬

‫‪ -77‬دستهای خود را بشوئید و از دستکش یکبار مصرف استفاده‬

‫کنید‪.‬‬

‫‪-72‬وسایل الزم را بر بالین بیمار ببرید)ست خون فیلتردار ‪ ،‬فرآورده های خونی ‪ ،‬رابط ‪ Y‬شکل ‪ ،‬سرم نرمال‬
‫سالین تزریقی‪ ۱۰/ ۹‬و سرسوزن با آنژیوکت ‪ ۰۸‬یا باالتر و ‪.).....‬‬

‫‪ -78‬توضیحات الزم را در مورد پروسیجر به بیمار بدهید‪.‬‬

‫‪ -74‬عالئم واکنش آلرژیک به خون (خارش ‪ ،‬کهیر ‪ ،‬گرگرفتگی ‪ ،‬تنگی نفس ‪ ،‬تهوع ‪ ،‬تب و … ) را به بیمار‬
‫آموزش دهید ‪ ،‬تا در صورت بروز شما را مطلع کند‪.‬‬

‫‪ -75‬تنها مایع وریدی مجاز جهت تزریق در حین‬

‫ترانسفوزیون خون ‪ ،‬نرمال سالین ‪ % 1/9‬می باشد‪.‬‬
‫‪ -76‬در صورت تزریق نرمال سالین همراه با خون بطور‬
‫همزمان از یک ورید از رابط ‪ Y‬شکل استفاده کنید‪.‬‬

‫‪ -71‬ست خون را جهت پیشگیری از لیز گلبولی با‬

‫سرم نرمال سالین هواگیری نموده و به راه وریدی‬

‫‪53 of 11Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫وصل کنید ‪ ،‬فیلتر محفظه قطره زن داخل خون قرار گیرد‪.‬‬

‫‪ -73‬قطرات را تنظیم کنید ‪۰۵ .‬دقیقه اول قطرات آهسته و ‪ ۰۱‬الی ‪ ۰۵‬قطره در دقیقه بوده در طول این‬
‫مدت بیمار را کامال ً تحت نظر داشته باشید ‪ ،‬معموال ً اولین عالئم حساسیت در این زمان اتفاق می افتد ‪.‬‬
‫در صورت بروز هرگونه واکنش ‪ ،‬جریان خون سریعاً قطع شده و نرمال سالین تزریق شود‪.‬‬

‫‪ -79‬در صورت عدم واکنش نسبت به خون ‪ ،‬سرعت تزریق را بتدریج افزایش دهید‪.‬‬

‫‪-21‬وضعیت بیمار را در طول ترانسفوزیون به دفعات کنترل نمایید‪.‬‬

‫‪ -27‬بعد از اتمام پروسیجر ‪ ،‬برچسب شماره کیسه خون را به برگه ثبت گزارشات پرستاری الصاق نمائید‪.‬‬

‫‪ -22‬بعد از اتمام خون ‪ ،‬مقداری سرم نرمال سالین‪ % 1/9‬تزریق و عالئم حیاتی را کنترل نمائید‪.‬‬

‫‪ -28‬اطالعات خود را در پرونده بیمار ثبت کنید ‪.‬با امضای دوپرستار(زمان شروع و اتمام ‪ ،‬مقدار و نوع‬
‫فرآورده ‪ ،‬عالئم حیاتی بیمار ‪ ،‬میزان سرم تزریقی و نکات مورد ارزشیابی از قبیل تغییرات عالئم حیاتی ‪،‬‬
‫وضعیت سالمت بیمار ‪ ،‬وجود واکنش های حساسیتی و مداخالت پزشکی و پرستاری در این خصوص)‪.‬‬

‫یک نمونه وارمر خون‬

‫تکرار مهمترین وظایف پرستاری ‪:‬‬ ‫‪‬‬
‫‪- ۰‬تأیید هویت بیمار‪:‬‬

‫الف‪ -‬قبل از تهیه نمونه خون جهت انجام آزمایشات قبل از تزریق و‬
‫کارت شناسایی‬
‫ب‪ -‬قبل از تزریق خون وفرآورده‬

‫‪- ۲‬بررسی های موردنظر در خصوص فرآورده تحویل گرفته شده از‬
‫بانک خون بیمارستان‬

‫‪- ۳‬بررسی دقیق مشخصات روی برچسب کیسه خون‬

‫‪ - ۴‬نگهداری صحیح خون و فرآورده ها تا زمان تزریق‬
‫‪ - ۵‬گرم کردن خون در صورت دستور پزشک‬

‫‪-6‬کنترل دقیق و شناسایی بیمار قبل از شروع تزریق خون و تطبیق آن با مشخصات ثبت شده بر روی‬
‫کیسه خون و فرم های درخواست خون‬
‫‪ - 1‬تزریق صحیح خون‬
‫‪ -3‬آشنایی با عوارض واقدامات الزم در هنگام بروز عوارض ناشی از تزریق خون‬

‫‪53 of 11Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ ‬عوارض انتقال خون‬

‫تزریق خون می تواند با اثرات ناخواسته همراه شود ‪ .‬برخی از این واکنش ها حاد بوده و در طول تزریق یا‬
‫مدت کوتاهی پس از آن به وجود می آیند ‪ .‬برخی دیگر تأخیری بوده ممکن است پس از ‪ 24‬ساعت به‬
‫وقوع بپیوندند ‪ .‬علی رغم معاینات پزشکی و انجام آزمایش ها و با وجود رعایت تمام استانداردها احتمال‬
‫بروز عوارض انتقال خون هم چنان باقی است ‪ .‬بنابراین تصمیم به تزریق خون برای بیمار باید بر اساس‬
‫ارزیابی های دقیق از فواید و عوارض آن برای بیمار بوده ‪ ،‬آگاهی و مهارت الزم برای تشخیص و درمان هر‬
‫گونه واکنش ناسازگار خونی و عوارض آن را دارا باشیم ‪.‬‬

‫‪ ‬رهنمودهای کلی‬

‫‪ -7‬در زمان تزریق هر واحد خون بیمار را در مراحل زیر تحت نظر داشته باشید ‪:‬‬

‫قبل از آغاز تزریق‬

‫بالفاصله پس از شروع تزریق‬

‫‪ 75‬دقیقه بعد‬

‫حداقل هر یک ساعت طی تزریق‬

‫در پایان تزریق‬

‫‪ 4‬ساعت پس از اتمام تزریق‬

‫‪ -2‬در تمام مراحل فوق اطالعات زیر را در پرونده بیمار ثبت کنید‪:‬‬

‫حال عمومی بیمار‬

‫درجه حرارت بدن‬

‫نبض و فشار خون‬

‫نحوه تنفس‬

‫تناسب میان مایعات بدن‬

‫میزان جذب مایعات و میزان برون ده ادراری‬

‫زمان شروع و پایان تزریق‬

‫حجم و نوع فرآورده های تزریقی‬

‫شماره های کیسه تمام فرآورده های تزریقی‬

‫هر گونه واکنش مشاهده شده‬

‫‪53 of 12Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬
‫‪-8‬بیمار را به خصوص در ‪ 75‬دقیقه اول تزریق دقیق تحت نظر بگیرید‪ ،‬تا عالیم ابتدایی بروز واکنش های‬
‫تهدید کننده را شناسایی کنید ‪)5( .‬‬

‫‪ ‬چگونه بروز واکنش های حاد پس از انتقال خون را کنترل و اداره نمائیم ؟‬

‫اقدام فوری برای تمام واکنش های ایجاد شده پس از انتقال خون ‪:‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ -7‬انتقال خون را متوقف نمائید ‪.‬‬

‫‪ -2‬جریان ‪ IV‬را با استفاده از نرمال سالین ‪ 1/9%‬بازنگه دارید ‪.‬‬

‫‪ -8‬مطمئن شوید که واحد صحیح به بیمار مربوطه داده شده است ( شناسایی بیمار و واحد خون‬
‫درخواستی )‪.‬‬

‫‪ -4‬عالئم و نشانه های حیاتی را کنترل نمائید ‪.‬‬

‫‪ -5‬به پزشک مسئول و بانک خون اطالع دهید ‪.‬‬

‫پس از اینکه انتقال خون متوقف شد (بجز در موارد واکنش های خفیف آلرژیک ‪ ،‬به مورد زیر توجه نمائید )‪.‬‬

‫‪ -6‬نمونه تازه ای از خون و ادرار جمع آوری نموده و همراه با واحد خون و ست تزریق به بانک خون ارسال‬
‫نمائید ‪)7( .‬‬

‫‪ -1‬با پزشک مسئول مشورت نمائید و پروتکل بیمارستان را اجرا نمائید ‪)7(.‬‬

‫‪53 of 15Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫اقدام بالینی (‪)1‬‬ ‫عالئم و نشانه ها‬ ‫نوع واکنش‬

‫‪ ‬انتقال خون رامتوقف کنید (مراحل‪7-5‬فوق)‬

‫‪ ‬می توانید آنتی هیستامین تجویز نمائید‪)IV‬‬
‫بروز کهیر موضعی ‪ ،‬خارش ‪،‬‬
‫یا ‪( PO,IM‬‬ ‫آلرژی خفیف‬
‫راش‬
‫‪ ‬اگر واکنش فروکش نمود ‪ ،‬می توانید تزریق‬
‫خون را ادامه دهید ‪.‬‬
‫‪ ‬انتقال خون را متوقف کنید (مراحل‪7-6‬فوق)‬
‫‪ ‬می توان از ‪ Epinephrine‬و‪ /‬یا استروئید‬ ‫آلرژی شدید‬
‫بر افروختگی صورت ‪ ،‬خس‬
‫استفاده نمود‬
‫خس سینه ‪ ،‬فشارخون پائین‬
‫‪ ‬احتیاط ‪:‬ممکن است فوریت پزشکی بروز کند‬
‫‪ ،‬آنافیالکسی‬
‫فشارخون را تعادل بخشید و مجاری هوا را‬
‫باز نگه دارید ‪.‬‬
‫‪ ‬انتقال خون را متوقف کنید( مراحل ‪ 7 -6‬فوق‬
‫)‬ ‫لرز و بروز تب غیرمنتظره‬
‫‪0c‬‬
‫‪ ‬واکنش های تب زا معموال ً به تب برها جواب‬ ‫«بیشتر از ‪ 38‬یا افزایش‬
‫‪0c‬‬ ‫تب زا‬
‫می دهند‪ .‬در بیماران ‪ thrombocytopenic‬از‬ ‫‪1‬‬ ‫بیشتر از‬
‫دادن آسپرین اجتناب کنید‪.‬‬
‫‪ ‬بروز واکنش های همولیتیک‪ TRALI,septic‬را‬
‫بعنوان تشخیص افتراقی رد نمائید‪.‬‬
‫‪ ‬انتقال خون را متوقف کنید(مراحل ‪7-6‬فوق)‬ ‫لرز همراه با سفتی عضالنی‬
‫‪ ‬ایجاد دیورز با مدرها و مایعات‬ ‫‪،‬تب‪،‬افزایش ضربان‬
‫‪ ‬احتیاط‪ :‬ممکن است شرایط فوریت پزشکی‬ ‫قلب(تاکیکاردی)‪ ،‬تنگی‬
‫همولیتیک حاد‬
‫بروز کند ‪ ،‬فشار خون را تعادل بخشید و‬ ‫نفس‪،‬فشارخون پائین ‪،‬درد‬
‫مجاری هوا را باز نگه دارید‪.‬‬ ‫پهلو‪،‬خونریزی بی دلیل‬
‫‪ ‬واحدهای بیشتری را تزریق نکنید تا از بانک‬ ‫‪،‬الیگوری‪،‬هموگلوبینوری‪-‬‬
‫خون مجوز داده شود‪.‬‬ ‫هموگلوبینمی‬
‫‪ ‬انتقال خون را متوقف کنید(مراحل ‪7-6‬فوق)‬
‫‪ ‬اکسیژن کمکی به بیمار رسانده و اگر الزم‬ ‫آسیب حاد ریوی مربوط به‬
‫است با استفاده از دستگاه مکانیکی به‬ ‫تزریق خون‬
‫تنفس بیمار کمک نمائید‪.‬‬ ‫‪TRALI=)Transfusion-‬‬
‫لرز‪،‬تب ‪،‬تنگی نفس‪ ،‬نارسایی‬
‫‪ ‬احتیاط ‪:‬ممکن است شرایط فوریت پزشکی‬
‫بروز کند‪ ،‬فعالیت تنفسی و فشارخون بیمار‬
‫تنفسی‪ ،‬ادم ریوی غیرقلبی‬ ‫‪Related Acute‬‬
‫را متعادل نمائید‪.‬‬ ‫(‪Lung Injury‬‬
‫به بانک خون برای اطمینان از کنار گذاشتن‬
‫فراورده هائی که مربوط به این اهداکننده است‬
‫اطالع دهید‪.‬‬
‫‪ ‬انتقال خون را متوقف کنید(مراحل‪7-6‬فوق)‬
‫‪ ‬پس از دریافت نمونه های کشت خون ‪ ،‬به‬
‫بیمار آنتی بیوتیک های وسیع الطیف تجویز‬
‫نمائید‪.‬‬
‫‪ ‬احتیاط‪:‬ممکن است شرایط فوریت پزشکی‬ ‫تب ‪ ،‬لرز‪،‬سفتی عضالنی ‪،‬‬
‫بروز کند ‪ ،‬فشار خون را متعادل کنید‪.‬‬ ‫حالت تهوع ‪ ،‬استفراغ ‪،‬‬ ‫واکنش ‪septic‬‬
‫‪ ‬با بانک خون برای اطمینان از کنار گذاشتن‬ ‫فشارخون پائین‬
‫فراورده هائی که مربوط به این اهداکننده‬
‫است اطالع دهید ‪.‬‬
‫‪ ‬کیسه خون را به بانک خون برای کشت و‬
‫انجام‬
‫‪ ( Stain Grams‬رنگ آمیزی گرم ) بفرستید ‪.‬‬

‫‪53 of 14Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ ‬فصل سوم‬
‫‪ ‬محدوده زمانی انواع فراورده های خونی‬
‫‪ ‬انواع فراورده های خونی ‪:‬‬
‫‪ ‬تعریف‬
‫‪ ‬موارد مصرف‬
‫‪ ‬طریقه مصرف‬
‫‪ ‬دمای نگهداری‬
‫‪ ‬مدت انقضاء‬

‫آزمایش کراس مچ‬ ‫‪‬‬

‫مراحل آزمون های سازگاری استانداردهای انجمن بانک های خون آمریکا )‪ (AABB‬جهت‬ ‫‪‬‬
‫انتقال خون‬
‫درخواست انجام تست سازگاری‬ ‫‪‬‬
‫ترانسفوزیون اورژانس‬ ‫‪‬‬
‫تزریق ون حجیم و در اطفال کمتر از ‪4‬ماه‬ ‫‪‬‬
‫مراحل انجام گرفته در بانک خون وانتقال دادن خون به بالین بیمار‬ ‫‪‬‬
‫نحوه حمل خون و فرآورده های خونی‬ ‫‪‬‬
‫خط مشی های اعتبار بخشی در راستای بانک خون‬ ‫‪‬‬

‫‪53 of 13Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫محدوده زمانی برای تزریق فراورده های خون‬

‫فرآورده خونی‬
‫گلبول قرمز‬ ‫پالکت‬ ‫پالسما‬

‫حجم فرآورده و‬
‫محدوده زمانی‬

‫‪251 cc -231 cc‬‬ ‫‪51 cc -61 cc‬‬ ‫‪211 cc -811 cc‬‬ ‫حجم فراورده‬

‫طی ‪81‬دقیقه پس از‬

‫طی ‪81‬دقیقه بعد از‬
‫بالفاصله باید تزریق شود‬ ‫خارج کردن در حالت‬ ‫آغاز تزریق‬
‫خارج کردن از یخچال‬
‫انجماد‬

‫‪ 4‬ساعت‬ ‫‪ 4‬ساعت‬ ‫‪ 4‬ساعت‬ ‫حداکثر زمان مجاز تزریق‬

‫‪ 7-2‬ساعت‬ ‫‪ 81‬دقیقه ‪ -‬یک ساعت‬ ‫‪ 81‬دقیقه ‪ -‬یک ساعت‬ ‫متوسط زمان مجاز تزریق‬

‫میزان تزریق با سرعت‬

‫‪2 ml / min‬‬ ‫‪2 ml / min‬‬ ‫‪2 ml / min‬‬
‫آهسته‬

‫میزان متوسط سرعت‬

‫‪2-5 ml / min‬‬ ‫‪4-71 ml / min‬‬ ‫‪4-71 ml / min‬‬ ‫تزریق‬
‫( بعد از ‪ 75‬دقیقه اول )‬

‫نکته ‪ :‬فراورده های حاوی گلبول قرمز را در صورت گرم نمودن می توان حداکثر تا ‪ 711 cc / min‬در‬ ‫‪‬‬
‫بیمارانی که قادر به تحمل باشند‪ ،‬تزریق نمود (‪)8‬‬

‫" انواع فرآورده های خونی "‬

‫مراحل انتقال خون با جمع آوری حجم معینی از خون کامل اهداکننده آغاز می شود ‪.‬سپس خون کامل‬
‫طی مراحل تهیه فرآورده به فرآورده هایی مانند گلبولهای قرمز متراکم‪ ،‬پالسما‪ ،‬گلبول های سفید و‬
‫پالکت تفکیک می شود‪.‬‬

‫از آنجایی که فرآورده های یک واحد خون اهدایی می تواند برای بیماران متعدد مصرف گردد ‪.‬لذا‪ ،‬تجویز‬
‫فرآورده های خونی به جای خون کامل سبب حفظ ذخایر خون و در نهایت تامین نیاز خون و فرآورده های‬
‫خونی همه بیماران نیازمند می گردد‪.‬‬

‫کیسه اصلی خون ‪ ،‬کیسه های جانبی و سوزن متصل به کیسه استریل می باشد ‪.‬‬

‫‪53 of 16Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬
‫کل سیستم جمع آوری خون استریل و یکبارمصرف بوده و دوباره مورد استفاده قرار نمی گیرد و به لحاظ‬
‫اینکه مراحل تولید در سیستم بسته انجام می گردد‪.‬‬

‫لذا‪ ،‬احتمال ایجاد آلودگی و بیماری از طریق اهدای خون برای اهداکننده غیرممکن می باشد ‪.‬باید توجه‬
‫داشت هرگاه دریچه های مصرف یک کیسه خون بازگردد واحد مذکور به عنوان یک سیستم باز در نظر‬
‫گرفته شده و برای جلوگیری از آلودگی احتمالی باکتریایی فقط ‪ 24‬ساعت مجوز مصرف دارد‪.‬‬

‫سیستم جمع آوری خون ‪ :‬شامل یک کیسه جمع آوری اولیه حاوی محلول محافظ و ضدانعقاد و چندین‬
‫کیسه اقماری است ‪.‬یکی از کیسه های اقماری خالی بوده و پالسمای جداشده در آن قرار می گیرد ‪.‬‬
‫کیسه اقماری بعد حاوی مواد افزودنی ماده ضد انعقاد افزوده شود‪ RBC‬است که ظرف ‪ 72‬ساعت بعد از‬
‫خونگیری باید به فرآورده یک واحد خون کامل دارای حجم تقریبی ‪ 500‬میلی لیتر خون و ‪ 70‬میلی لیتر ماده‬
‫ضد انعقاد و نگهدارنده است ‪.‬‬

‫‪ ‬خون کامل (‪)WB= Whole Blood‬‬

‫‪ ‬تعریف ‪ :‬خون کامل‪ ،‬فراورده بدون تغییری است که از اهداکننده‬
‫گرفته می شود ‪ .‬حجم آن ‪450 cc‬می باشد‪،‬و فاقد پالکتهای فعال و‬
‫فاکتورهای انعقادی ناپایدار (‪ V‬و ‪ ) VIII‬است ‪ .‬هماتوکریت آن بطور‬
‫متوسط ‪ %41‬است ‪ .‬تزریق یک واحد آن به یک فرد با وزن متوسط‬
‫‪ ) 70 Kg‬هموگلوبین بیمار را ‪ 7-7/2 dl/g‬و هماتوکریت را ‪%8-4‬‬
‫افزایش می دهد ‪.‬‬

‫‪ ‬موارد مصرف ‪:‬‬

‫‪-7‬جایگزین گلبول قرمز در خونریزی حاد همراه با هیپوولمی‬

‫‪-2‬تعویض خون‬

‫‪-8‬در مواردی که کنسانتره قرمز در دسترس نباشد‪.‬‬

‫‪ ‬طریقه مصرف ‪:‬‬

‫باید از نظر ‪ Rh ، ABO‬و کراس مچ با گیرنده خون سازگار باشد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫هرگز نباید داروی دیگر به واحد خون اضافه کرد ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫* سرعت تزریق خون در ‪ 75‬دقیقه اول ‪ 2 ml / min‬و پس از آن بصورت متوسط باسرعت ‪2-5 ml/ min‬‬
‫می باشد ‪.‬‬

‫* سرعت تزریق خون طی ‪ 75‬دقیقه اول باید آهسته باشد و بیمار بایستی از نظر بروز عالیم ابتدایی‬
‫واکنش های تهدید کننده حیات تحت کنترل مداوم باشد ‪.‬‬

‫‪53 of 17Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫توجه ‪ :‬خون کامل باید طی ‪ 81‬دقیقه پس از خارج کردن از یخچال تزریق شود ‪،‬در غیر اینصورت‬ ‫‪‬‬
‫نباید جهت مصارف بعدی در یخچال نگهداری گردد ‪ .‬زیرا‪ ،‬آمادگی ایجاد عفونت باکتریایی و نقصان‬
‫در عملکرد سلول های آنها وجود دارد ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬دمای نگهداری ‪:‬‬

‫جهت ذخیره سازی در دمای ‪ 7-6‬درجه سانتیگراد و جهت حمل و نقل در دمای ‪ 7-71‬درجه سانتیگراد‬
‫نگهداری می شود ‪.‬‬

‫‪ ‬مدت انقضاء‪:‬‬

‫بسته به نوع ماده ضد انعقاد (‪ CPD‬تا ‪ 27‬روز و ‪ CPDA – 1‬تا ‪ 85‬روز ) قابل نگهداری است ( ‪ 4‬و ‪ 5‬و ‪) 6‬‬

‫‪ ‬گلبول قرمز متراکم (‪) Packed Red Blood Cell=PRBC‬‬

‫‪ ‬تعریف ‪ :‬فراورده ای است که با خارج نمودن حدود ‪%65-31‬‬
‫پالسمای خون کامل تهیه می شود ‪ .‬حجم آن بین ‪251-231‬‬
‫میلی لیتر و هماتوکریت آن ‪ %65- %31‬است ‪.‬‬
‫‪ ‬موارد مصرف ‪:‬‬
‫جایگزین گلبول قرمز در بیماران کم خونی‬ ‫‪‬‬

‫همراه با مایعات جایگرین مانند کریستالوئید یا محلول کلوئید در‬ ‫‪‬‬

‫خونریزی حاد مصرف می شود ‪.‬‬

‫‪ ‬طریقه مصرف ‪:‬‬

‫همانند خون کامل‬ ‫‪‬‬

‫جهت تسهیل جریان خون می توان نرمال سالین ‪ )51-711( ml‬را با استفاده از ست تزریقی به‬ ‫‪‬‬
‫شکل ‪ Y‬به آن اضافه کرد ‪.‬‬

‫‪ ‬دمای نگهداری ‪:‬‬

‫جهت ذخیره سازی در دمای ‪ 7-6‬درجه سانتیگراد و جهت حمل و نقل در دمای‪7-71‬درجه‬ ‫‪‬‬
‫سانتیگراد نگهداری می شود ‪.‬‬

‫مدت انقضاء ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫بسته به نوع ماده ضد انعقاد (‪ CPD‬تا ‪ 27‬روز و ‪ CPDA -1‬تا ‪ 85‬روز ) قابل نگهداری است ‪ .‬در صورتی که‬
‫سیستم باز شود ‪،‬مثال ً جهت تهیه گلبول قرمز شسته شده ‪ ،‬مدت انقضا ‪ 24‬ساعت خواهد بود ‪ 4( .‬و ‪ 5‬و‬
‫‪)6‬‬

‫‪53 of 18Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ ‬پالکت‬
‫‪ ‬تعریف ‪:‬‬

‫کنسانتره پالکت فرآورده ای است که ظرف مدت‬

‫‪ 3‬ساعت پس از خونگیری بدنبال سانتریفیوژ خون‬
‫کامل بدست می آید‪.‬‬
‫خون کامل باید تا قبل از تولید پالکت در دمای‬
‫کمتر از ‪ 21-24‬درجه سانتیگراد نگهداری شود‪.‬‬
‫‪ ‬برای جلوگیری از تخریب پالکت ها موارد زیر‬
‫باید رعایت گردد‪:‬‬
‫‪- -1‬نگهداری در دمای بین‪ 21-24‬درجه سانتی گراد‬
‫‪-2‬بهم زدن دائمی و آرام برای جلوگیری از بهم چسبیدن پالکت ها‬
‫‪-4‬وجود محلول محافظ ضد انعقادی مناسب برای حفظ سوخت و ساز پالکتها‬
‫‪-5‬نگهداری پالکتها در ظروف پالستیکی که سطح کافی و مناسب برای تبادل اکسیژن داشته باشند‪.‬‬
‫‪-6‬پالکت ها اغلب در زمان مصرف مخلوط می شوند که در این صورت پالکتها باید در عرض ‪ 4‬ساعت‬
‫پس ازمخلوط شدن تزریق گردند‪.‬کنسانتره های پالکتی باید در عرض ‪ 30‬دقیقه تزریق شوند‪.‬‬

‫در حال حاضر سه نوع پالکت متراکم در دسترس می باشد ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -7‬پالکت متراکم رندوم ( تک واحدی ) ‪ :‬پالکت تهیه شده از یک واحد خون کامل است که حجمی معادل‬
‫‪51-61 cc‬پالسما دارد و حاوی حداقل ‪ 5/5 ×7171‬پالکت می باشد ‪ .‬تزریق آن به گیرنده ‪ 15‬کیلوگرمی در‬
‫شرایط مطلوب موجب افزایش پالکت به میزان ‪ 5111‬در هر میکرولیتر می شود ‪.‬‬

‫‪ -2‬پولد پالکت متراکم رندوم (‪ 5‬واحدی ) ‪ :‬پالکت های جمع آوری شده از ‪ 4-6‬واحد اهدایی که در یک‬
‫کیسه دارای حداقل ‪ 241 ×719‬پالکت است و جهت بزرگساالن تجویز می شود ‪.‬‬

‫‪ - 2‬پالکت تک واحدی به روش فرزیس ( ‪ 4‬و ‪) 5‬‬

‫‪ ‬موارد مصرف ‪:‬‬

‫بعنوان درمان پروفیالکتیک در صورتی که ‪:‬‬ ‫‪-7‬‬

‫تعداد پالکت < ‪ 71111/lµ‬باشد ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫تعداد پالکت < ‪ 21111/lµ‬به همراه تب ‪ ،‬خونریزی ‪ ،‬اختالالت انعقادی و یا در نوزادان باشد ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -2‬به عنوان درمان پیشگیری قبل از اعمال جراحی در صورتی که ‪:‬‬

‫تعداد پالکت > ‪ 51111/lµ‬برای جراحی های کوچک‬ ‫‪‬‬

‫تعداد پالکت > ‪ 711111/lµ‬برای جراحی های بزرگ‬ ‫‪‬‬

‫‪53 of 19Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ -8‬درمان جهت بیمار اني که شمارش پالکتی کمتر از ‪ 51111/lµ‬به همراه خونریزی فعال داشته باشند‬
‫‪)2(.‬‬

‫‪ ‬دوز مصرف ‪:‬‬

‫در نوزادان ‪ 71 :‬میلی لیتر پالکت کنسانتره به ازای هر کیلوگرم وزن بدن‬ ‫‪-7‬‬

‫کودکان ‪ :‬یک واحد پالکت کنسانتره به ازای هر ‪ 71-75‬کیلوگرم وزن بدن‬ ‫‪-2‬‬

‫‪ - 8‬بالغین ‪ 5-3 :‬واحد پالکت کنسانتره یا پولد پالکت یا یک واحد پالکت تهیه شده به روش فرزیس ( ‪ 4‬و‬
‫‪)5‬‬

‫‪ ‬طریقه مصرف‪:‬‬

‫‪ -7‬سرعت تزریق پالکت در ‪ 75‬دقیقه اول ‪ 2 ml / min‬و پس از آن بطور متوسط ‪ 4-71 ml / min‬می باشد‬
‫(‪)8‬‬

‫در صورت امکان باید از کنسانتره های پالکتی که از نظر ‪ ABO‬سازگاری دارند ‪،‬استفاده نمود ‪ .‬باید‬ ‫‪-2‬‬
‫توجه داشت که کنسانتره های پالکتی که از اهداکنندگان ‪ Rh‬مثبت تهیه شده اند نباید جهت خانم های‬
‫‪ Rh‬منفی که در سنین باروری هستند تجویز شود‪.‬‬

‫کنسانتره های پالکتی را باید به محض دریافت از بانک خون تزریق نمود‪.‬‬ ‫‪-8‬‬

‫کنسانتره های پالکتی را نباید قبل از تزریق در یخچال نگهداری شود ‪،‬زیرا سبب کاهش عملکرد‬ ‫‪-4‬‬
‫پالکتی می شود ‪.‬‬

‫‪ - 4‬پالکت ها باید از طریق یک فیلتر استاندارد (‪ 711‬میگرونی) یا فیلتر کاهش دهنده لکوسیتی تزریق‬
‫شوند ‪ 4 ( .‬و ‪) 5‬‬

‫‪ ‬دمای نگهداری‪:‬‬

‫دمای ‪ 21- 24‬درجه سانتیگراد با تکان دادن مالیم و مستمر (‪)6‬‬

‫‪ ‬پالسمای تازه منجمد (‪) Fresh Frozen Plasma =FFP‬‬

‫‪ ‬تعریف ‪ :‬پالسمایی که از یک اهدای خون در عرض ‪ 6‬ساعت پس از جمع آوری خون جدا شده و‬

‫سریعاً در دمای ‪ -25‬درجه سانتیگراد یا پائین تر منجمد می شود ‪ .‬حاوی پالسمای طبیعی با‬
‫فاکتورهای انعقادی پایدار ‪ ،‬آلبومین و ایمونوگلوبین است ‪.‬‬
‫حجم آن ‪ 211-811‬میلی لیتر می باشد‪ .‬پالسمای منجمدشده ‪،‬این پالسما همانند‬ ‫‪‬‬
‫پالسمای تازه منجمد تا یکسال در دمای کمتر از ‪ - 73‬درجه قابل نگهداری می باشد‪ .‬اما ‪،‬فقط ‪91‬‬
‫‪ %‬از عوامل انعقادی ناپایدار موجود در پالسمای تازه منجمد را داراست ‪.‬‬

‫‪53 of 21Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫پالسمای تازه منجمد رامی توان با انجام پروسه های بیشتری به فاکتور کرایوپرسی پیتیت آنتی‬
‫هموفیلیک و پالسمای فاقد کرایو تبدیل کرد‪.‬‬

‫از سوی دیگر چنانچه تا قبل از ‪ 5‬روز از تاریخ انقضای خون کامل‪ ،‬پالسمای آن را جداسازی کنیم و آن‬
‫را در دمای ‪ - 73‬و یا پایین ترنگهداری کنیم آن را ” پالسما " می نامند‪.‬در انتها پس از تهیه فرآورده‬
‫های خونی باید برچسب زدن مطابق استاندارد هایاعالم شده انجام گردد‪ .‬برچسب ها بایستی به‬
‫صورت محکم به کیسه ها الصاق شود و اطالعات خوانا و قابل رویت باشد‪.‬‬

‫‪ ‬موارد مصرف ‪:‬‬

‫به عنوان جایگزین در کمبود چندین فاکتور انعقادی مثل ‪:‬‬

‫بیماری کبد‬ ‫‪‬‬

‫مصرف بیش از حد وارفاین‬ ‫‪‬‬
‫کاهش فاکتورهای انعقادی در افرادی که حجم باالی تزریق خون دارند ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫انعقاد منتشر داخل عروقی (‪)DIC‬‬ ‫‪‬‬
‫پورپورای ترومبوسیتوپنیک ترومبوتیک (‪)TTP‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬طریقه مصرف ‪:‬‬

‫معموال ً باید از نظر ‪ ABO‬سازگاری داشته باشد ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫نیاز به آزمایش کراس مچ ندارد ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫قبل از مصرف باید در آب با دمای ‪ 81-81‬درجه سانتیگراد ذوب شود ‪ .‬دماهای باالتر موجب تخریب‬ ‫‪‬‬
‫فاکتورهای انعقادی و پروتئین ها می شود ‪.‬‬
‫به محض ذوب شدن باید در یخچال با دمای ‪ 2-6‬درجه سانتیگراد نگهداری شود ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫از ست تزریق استاندارد خون بالفاصله پس از ذوب شدن باید در عرض ‪ 6‬ساعت مصرف شود ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫سرعت تزریق پالسما طی ‪ 75‬دقیقه اول ‪ 2 ml/ min‬و پس از آن بطور متوسط ‪4-71 ml / min‬‬ ‫‪‬‬
‫می باشد‬

‫‪ ‬دوز مصرف ‪ :‬دوز اولی‪ 75 ml/ kg‬می باشد (‪)5‬‬

‫‪ ‬دمای نگهداری ‪:‬‬

‫در دمای ‪ -25‬درجه سانتیگراد یا پائین تر بمدت یک سال قابل نگهداری است ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پس از ذوب شدن طی ‪ 81‬دقیقه تزریق شود‪ .‬اگر نیاز اورژانس به استفاده از آن نباشد ‪ ،‬باید آن را‬ ‫‪‬‬
‫در یخچالی با درجه حرارت بین ‪ 2‬تا ‪ 6‬درجه سانتیگراد نگهداری کرد و تا ‪ 24‬ساعت تزریق نمود ‪.‬‬
‫(‪5‬و‪)6‬‬

‫‪53 of 21Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ ‬کرایو ‪:‬‬

‫تعریف ‪ :‬رسوبی که از پالسمای تازه منجمد که بصورت کنترل شده ذوب گشته و مجدداً با‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71-21cc‬پالسما بصورت سوسپانسیون درآمده ‪ ،‬حاصل می شود ‪ .‬این فراورده حاوی فاکتورهای‬
‫زیر است‪:‬‬

‫فاکتور ‪ :VIII‬به میزان ‪ 31-721‬واحد بین المللی‬ ‫‪-7‬‬

‫فیبرینوژن ‪300-150 mg‬‬ ‫‪-2‬‬

‫فاکتور فون ویلبراند(‪ )VWF‬به میزان ‪ %41-%11‬مقدار اولیه‬ ‫‪-8‬‬

‫فاکتور ‪ XIII‬به میزان ‪ %21 - %81‬مقدار اولیه‬ ‫‪-4‬‬

‫مقادیر قابل توجهی فیبرونکتین‬ ‫‪-5‬‬

‫‪ ‬مواردمصرف ‪:‬‬

‫به عنوان جانشین فاکتور ‪ VIII‬کنسانتره در درمان‬

‫کمبود مادرزادی فاکتور فون ویلبراند‬ ‫‪‬‬

‫هموفیلی ‪A‬‬ ‫‪‬‬
‫فاکتور ‪XIII‬‬ ‫‪‬‬

‫به عنوان منبعی از فیبرینوژن در بیماریهای انعقادی اکتسابی مثل ‪DIC‬‬

‫‪ ‬طریقه مصرف ‪:‬‬

‫معموال ً باید از نظر ‪ ABO‬سازگاری داشته باشد و نیاز به آزمایش کراس مچ ندارد ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پس از ذوب شدن سریعاً از ست تزریق خون استاندارد تزریق شود ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پس از ذوب شدن حداکثر تا ‪ 6‬ساعت قابل نگهداری است (‪)5‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬دوز مصرف ‪:‬‬

‫دوز مصرف رسوب کرایو ‪ ،‬یک واحد رسوب کرایو به ازای هر ‪ 1-71 Kg‬وزن بدن می باشد( ‪/1-71kg‬یک‬
‫واحد) (‪)4‬‬

‫‪ ‬دمای نگهداری ‪:‬‬

‫جهت ذخیره سازی در دمای کمتر از ‪ -73‬درجه سانتیگراد تا یک سال قابل نگهداری است ‪.‬پس از‬ ‫‪‬‬
‫ذوب شدن دمای مطلوب جهت نگهداری و حمل و نقل ‪ 21-24‬درجه سانتیگراد می باشد ‪ )6( .‬این‬
‫رسوب به همراه ‪ 71-75‬میلی لیتر پالسما ظرف مدت یک ساعت پس از جداسازی فریز شده‬
‫وهمانطور که ذکر شد‪ ،‬در دمای ‪ 18 -‬درجه تا یکسال قابل نگهداری است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪53 of 22Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ ‬کراس مچ ‪:‬‬
‫ناسازگار‪:‬‬ ‫تفسیر کراس مچ‬ ‫‪‬‬
‫همولیز یا آگلوتیناسیون در هر مرحله از مراحل آزمون های سازگاری نشان دهنده حضور آنتی بادی‬
‫های دارای قدرت واکنش باآنتی ژن های گلبول های قرمز و در نتیجه وجود عدم سازگاری بین گیرنده و‬
‫دهنده خون می باشد‪.‬‬

‫اگر در کراس مچ سریع آگلوتیناسیون یا همولیز مشاهده شود ‪ ،‬در تعیین گروه خون بیمار اشتباهی صورت‬
‫گرفته یا در سرم بیمار آلوآنتی بادی یا اتوآنتی بادی سرد وجود دارد‪.‬‬
‫اگر در کراس مچ آنتی گلبولین آگلوتیناسیون یا همولیز مشاهده شود نشانه وجود آنتی بادی های مهم‬
‫بالینی در سرم بیمار است که باید آن را شناسایی کرده وخون فاقد آن آنتی ژن را کراس مچ کنیم‪.‬‬

‫‪ ‬فواید کراس مچ ‪:‬‬

‫‪ )7‬کنترل ‪ABO‬مهم بالینی در گیرنده نوشته شده بر روی برچسب کیسه‬
‫‪)2‬کنترل آنتی بادی های ‪ ABO‬تعیین شده برای بیمار‬

‫هدف از انجام آزمایشات سازگاری ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫انتخاب واحد خونی مناسب که گلبول های تزریق شده پس از تزریق‪ ،‬طول عمر قابل قبول در گردش‬
‫خون گیرنده داشته باشند‪ ،‬باعث آسیب رساندن به بیمار نشوند و از بروز واکنش های کشنده یا آزار‬
‫دهنده متعاقب تزریق خون جلوگیری شود‪.‬‬

‫با وجود انجام تمام این آزمایشات باز هم واکنش های خفیف ناشی از آلرژی قابل پیش بینی نبوده و‬
‫حضور بر بالین بیمار درهنگام تزریق خون صددرصد الزامی است‪.‬‬

‫مراحل آزمونهای سازگاری استانداردهای انجمن بانک های خون آمریکا )‪(AABB‬‬ ‫‪‬‬

‫جهت انتقال خون ‪:‬‬

‫‪ -7‬درخواست برای تزریق خون و انجام آزمایش سازگاری توسط پزشک معالج‬

‫‪ -2‬شناسایی صحیح بیمار داوطلب دریافت خون‬

‫‪ - 3‬تهیه نمونه خون از فرد گیرنده خون‬

‫‪-4‬تعیین دقیق ‪ ABO‬و‪ Rh‬این فرد )بیمار داوطلب دریافت خون (‬

‫‪ -5‬انجام غربالگری آنتی بادی های مهم بالینی بر روی ‪RBC‬گیرنده خون‬

‫‪53 of 25Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ -6‬بررسی پیشینه بیمار از طریق بررسی اطالعات ثبت شده در مدارک بانک خون و مقایسه نتایج فعلی‬

‫و قبلی در انجام این تست ها‬

‫‪ -1‬انتخاب فرآورده مناسب از نظر ‪ ABO‬و‪Rh‬‬

‫‪ -3‬انجام تست سازگاری(تعیین گروه خونی ‪ ، ABO‬اسکرینینگ آنتی بادی‪ ،‬کراس مچ )‬

‫‪ -9‬تعیین مجدد و تأیید ‪ ABO‬کیسه خون اهدایی و در صورت عدم تأیید‪ ،‬برگرداندن کیسه به انتقال خون‬

‫‪ -71‬تعیین مجدد و تأیید ‪ Rh‬کیسه های‪ Rh‬منفی‬

‫‪ -77‬انجام کراس مچ بین سرم گیرنده و گلبولهای قرمز اهداکننده از کوردهای متصل به کیسه انتخاب شده‬

‫‪ -72‬در صورت وجود آنتی بادی مهم بالینی در سرم گیرنده ‪ ،‬انتخاب کیسه خون فاقد آنتی ژن مربوطه و‬

‫انجام کراس مچ بر روی آنها‬

‫‪ -78‬برچسب زدن به کیسه حاوی فرآورده مناسب در بانک خون با اطالعات مربوط به شناسایی دقیق‬

‫بیمار‬

‫‪ -74‬انتقال کیسه خون کراس مچ شده به بخش‪ ،‬در زمان مناسب و به نحو صحیح‬

‫‪ -75‬تزریق خون به گیرنده و کنترل دقیق عالئم حیاتی بیمار در حین و پس از دریافت خون‬

‫‪ -76‬اندازه گیری هموگلوبین و هماتوکریت بیمار بعد از تزریق خون به عنوان آخرین ومهمترین مرحله‬

‫آزمونهای سازگاری‬

‫‪ ‬درخواست انجام تست سازگاری ‪Transfusion request‬‬

‫‪ ‬درخواست انجام تست سازگاری بصورت کاغذی یا الکترونیک به بانک خون بیمارستانی می رسد‬
‫و شامل موارد زیر است‪:‬‬
‫نوع فراورده درخواستی و تعداد آن‬ ‫•‬
‫تاریخ درخواست خون و تعیین تاریخ مصرف‬ ‫•‬
‫نوع گروه خون و ‪Rh‬‬ ‫•‬
‫اطالعات مربوط به تاریخچه حاملگی و تزریق خون قبلی یا تاریخچه قبلی وجود آنتی بادی‬ ‫‪‬‬
‫تشخیص بیماری‬ ‫•‬
‫علت درخواست‬ ‫•‬

‫‪53 of 24Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ ‬تعیین دقیق گروه خونی مهمترین تست انجام گرفته در بانک خون می باشد ‪.‬‬
‫در شرایط معمول توصیه می شود برای هربیمار قبل از تزریق خون حد اقل دو بار با دو نمونه جداگانه ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫گروه خون تعیین گردد‪.‬‬

‫در صورت وجود هر گونه اختالف بین این دو‪ ،‬تا روشن شدن علت‪ ،‬تزریق به تعویق افتاده یا در شرایط‬ ‫‪‬‬
‫اورژانس از گروه خونی از ‪ O‬استفاده گردد‪.‬‬

‫درخواست های ناقص از نظر قانونی قابل استناد نبوده و باید عودت داده شوند‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫در موارد اورژانس درخواست تلفنی قابل قبول است ‪.‬ولی درخواست کتبی بایستی به بانک خون‬ ‫‪‬‬
‫برسد‪.‬‬

‫‪ ‬نمونه مناسب برای انجام آزمون های سازگاری‪:‬‬

‫•نمونه سرم یا پالسما قابل قبول است‪.‬‬
‫•در موارد اورژانس گرفتن پالسما و انجام روش کراس مچ سریع ارجح است‪.‬‬
‫•سرم یا پالسمای همولیز فاقد ارزش است‪.‬‬
‫•لوله نباید از قبل برچسب خورده باشد و نمونه گیر باید بر بالین بیمار لوله ها را عالمت گذاری کند‪.‬‬
‫•برچسب لوله حاوی نام ونام خانوادگی بیمار – شماره شناسایی بیمار و تاریخ خون گیری و امضاء نمونه‬
‫گیر باشد‪.‬‬
‫•لیبل ها با خودکار نوشته شده و غیر قابل پاک شدن باشد‪.‬‬
‫•در هنگام تزریق مایعات مثل رینگر الکتات به بیمار‪ ،‬نمونه باید از دست دیگر بیمار گرفته شود‪.‬‬

‫•اگر بيمار در سه ماهه گذشته خون دریافت کرده یا حامله بوده است و یا سابقه او در‬
‫دسترس نيست ‪،‬بایداز بیمار در طی سه روز متوالی قبل از تزریق خون‪ ،‬خونگیری شود( روز نمونه گیری‬
‫اول روز صفر محسوب شود‪.‬فاصله بین انجام نمونه گیری(کراس مچ)و تزریق خون در این موارد نباید بیش از‬
‫‪72‬ساعت باشد ‪.‬‬

‫به این ترتیب نتایج تستی که روی نمونه خون در روز جمعه انجام شده است‪ ،‬برای تزریق روز دوشنبه‬
‫مفید خواهد بود‪.‬‬
‫اگر بیمار چند روز متوالی تزریق دارد‪ ،‬هر روز باید نمونه تازه گرفته شود‪( .‬به دلیل تعیین آنتی بادی‬ ‫‪‬‬
‫های بوجود آمده بدنبال تزریق قبلی)‪.‬‬
‫در غیر این صورت می توان نمونه را برای استفاده مجدد نگه داشت‪.‬‬
‫•نمونه رقیق شده با مایعات داخل وریدی مثل رینگر به علت رقیق شدن آنتی بادی های مهم بالینی یا‬
‫القاء مثبت کاذب توسط برخی امالح موجود در محلول تزریقی فاقد ارزش است‪.‬‬

‫‪53 of 23Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫اگر مریض ‪IV Line‬دارد از دست دیگر یا رگ دیگر و یا زیر ‪ IV Line‬خونگیری شود ‪.‬اگر‪ IV Line‬تنها رگ در‬
‫دسترس بیمار است‪ ،‬شستشوی رگ با نرمال سالین‪ ،‬دور ریختن ‪ 5‬سی سی اول خون گرفته شده که‬
‫معادل دو برابر خون موجود در ‪ Line‬است‪ ،‬توصیه می شود ‪.‬‬

‫‪ ‬علل همولیز مکانیکی در هنگام خونگیری‪:‬‬

‫‪ -7‬سر سوزن ظریف‬
‫‪ -2‬وارد کردن فشار منفی بیش از حد در هنگام خونگیری و کف کردن خون داخل سرنگ‬
‫‪ -8‬برنداشتن سرسوزن در حین تخلیه سرنگ‬
‫‪ -4‬افزودن خون به لوله دارای خون نیمه لخته‬
‫‪ ‬اطالعات تزریق خون و گروه ‪ Rh‬و فرد با اطالعات بدست آمده در طی ‪ 12‬ماه قبل مطابقت داده‬
‫شود‪.‬‬

‫•نتایج آزمایش ها تا ‪ 5‬سال باید نگهداری شود‪.‬‬

‫•در صورت وجود تناقض در کیسه خون به انتقال خون عودت داده شود‪.‬‬
‫•پالسما و پالکت احتیاج به تکرار گروه ندارند‪.‬‬

‫‪ ‬کارت حاوی اطالعات کراس مچ (در سیستم هموویژالنس)‬

‫• نام کامل بیمار و شماره شناسایی‬

‫• نام فرآورده خونی‬
‫• شماره اختصاصی کیسه خون‬
‫• تاریخ انقضا واحد‬

‫نوع‪ ABO‬و ‪Rh‬‬ ‫‪‬‬

‫• تفسیر کراس مچ‬
‫• نام فرد انجام دهنده کراس مچ‬
‫• مراحل توزیع واحد خون‬
‫• وجود درخواست پزشک با نام بیمار و نوع فرآورده درخواستی‬
‫• مقایسه برگه درخواست با کارت اطالعات کیسه خون‬
‫• مقایسه کارت اطالعات کیسه خون با برچسب فرآورده‬
‫• تاریخ انقضا فرآورده‬

‫‪53 of 26Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫• بازبینی چشمی فراورده مورد نظر از نظر وجود تغییر رنگ ‪ ،‬لخته و ظاهر غیر طبیعی‬
‫معرفی شخص توزیع کننده و شخص دریافت کننده فراورده‬ ‫•‬
‫تاریخ‪ ،‬زمان و مقصد نهایی واحد خون‬ ‫•‬
‫محل نگهداری فراورده در صورت عدم مصرف فوری فقط یخچال بانک خون‪ ،‬دارای آالرم می تواند‬ ‫‪‬‬
‫باشد ‪.‬در غیر اینصورت‬
‫حداکثر زمان مجاز نگهداری خون ‪ 30،‬دقیقه است‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬

‫‪ ‬ترانسفوزیون اورژانس‬

‫در موارد اورژانس برای زنان در سن باروری گروه ‪O‬با‪ Rh‬منفی و برای زنان مسن تر و مردان گروه ‪ O‬با ‪Rh‬‬
‫مثبت هم میتوان مصرف کرد ‪ (.‬ضمن ارسال خون و فرآورده با شرایط خاص اورژانسی بالفاصله پرسنل‬
‫بانک خون دست بکار شده وبه سرعت خون ایزوگروپ و سازگار را برای بیمار پیدا کرده و جهت جلو گیری‬
‫از ادامه تزریق خون قبلی‪ ،‬خون کراس مچ شده سریعا به بخش منتقل می شود)‪.‬‬

‫در صورت نیاز به پالسما از پالسمای مثبت برای تمام این بیماران می توان ‪ AB‬استفاده کرد‪ .‬دهنده‬
‫عمومی پالسما گروه ‪ AB‬است ‪).‬اگر بیمار سابقه دارا بودن آنتی بادیهای غیر طبیعی را دارد‪ ،‬در ‪ AB‬صورت‬
‫امکان غربالگری آنتی بادی انجام شود ‪.‬‬

‫درخواست خون اورژانس حتی در مرحله بعد از ارسال خون‪ ،‬بایستی توسط پزشک امضا شود ‪ .‬برچسب‬
‫خون بدون کراس مچ باید دارای عالمت" بدون کراس مچ ارسال شده است "باشد تاپزشک درخواست‬
‫کننده از حساسیت تصمیم خود مطلع شود ‪.‬کورد این کیسه قبل از ارسال باید از کیسه جدا شده و در‬
‫یک لوله آزمایش شماره گذاری شده نگهداری گردد تا در اولین فرصت کراس مچ با سرم بیمار انجام شود ‪.‬‬
‫در این مواردحتی اگر بیمار فوت کند‪ ،‬ادامه کراس مچ از نظر انجام مراحل احتمالی قانونی بعدی الزامی‬
‫است‪.‬‬

‫بانک های خون برای شرایط بسیار اورژانس بایستی واحدهای خون از گروه های دهنده عمومی از قبل‬
‫نظر گرفته باشند وهمچنین در آماده سازی فرآورده ها از جمله ذوب کردن پالسما و کرایو و آماده سازی‬
‫پالکت با بخش بستری کننده بیماران اورژانس همکاری کنند‪.‬‬

‫‪53 of 27Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ ‬تزریق خون حجیم‪:‬‬

‫تعریف ‪:‬تعویض حجم کل خون از طریق تزریق خون در طی ‪ 24‬ساعت یا ‪ 10‬تا ‪ 12‬واحد به یک فرد بالغ‬
‫میانسال ‪ .‬در تزریق خون حجیم‪ ،‬خون ایزوگروپ را می توان فقط با انجام یک کراس مچ سریع بدون ایجاد‬
‫خطر برای بیمار ارسال نمود ‪.‬زیرا در این حالت اکثر خون موجود در بدن فرد اتولوگ نیست ‪.‬اما باید بخاطر‬
‫داشته باشیم که نمونه گرفته شده از این فرد قبل از تزریق خون ماسیو‪ ،‬برای انجام آزمایش سازگاری بعد‬
‫از تعویض و یا تزریق خون حجیم مناسب نیست ‪،‬بلکه گرفتن نمونه جدید الزم است ‪.‬‬

‫* بطور خالصه‪:‬‬

‫نمونه های خون گرفته شده قبلی ارزش ندارند‪.‬‬ ‫•‬

‫خون فرد بطور کامل از خون های آلوژن تشکیل شده است‪.‬‬ ‫•‬
‫با کراس مچ سریع می توان واحد دارای ‪ ABO‬مشابه را برای فرد ارسال نمود‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫گروه اختصاصی باید با حمایت گروه ‪ O‬با ‪ Rh‬منفی تزریق شود ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫در مرحله بعدی گروه سازگار زده شود‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫در صورت تزریق گروه ‪ A‬یا ‪ B‬باید تزریق با یکی از ایندو ادامه یابد ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬تزریق خون دراطفال کمتر از ‪ 4‬ماه ‪:‬‬

‫تعیین گروه خون در نوزاد فقط با روش سلولی انجام می شود و نیازی به گروه بندی سرمی وجود ندارد ‪.‬‬
‫به علت عدم تولید آنتی بادی در این سنین و آنکه آنتی بادی های این سنین از خون مادر نشأت گرفته اند‬
‫انجام کراس مچ ضروری نیست ‪.‬تعیین ‪ ABO‬و ‪ Rh‬طفل کافی است ‪ .‬ولی به دلیل وجود آنتی بادی با‬
‫منشأ مادری در خون نوزاد‪ ،‬بایستی یک اسکرین آنتی بادی انجام شود‪.‬‬

‫‪ ‬مراحل انجام گرفته در بانک خون عبارتند از‪:‬‬

‫‪-7‬کنترل مشخصات بیمار روی برگه درخواست خون و لوله محتوی نمونه خون بیمار و تطابق دادن با یکدیگر‬
‫‪ -2‬انجام تست سازگاری (تعیین مجدد گروه‪ ABO‬و ‪، Rh‬کراس مچ یا اسکرینینگ آنتی بادی)‬
‫‪-8‬گزارش تست سازگاری‬

‫‪ -4‬نصب برچسب سازگاری روی کیسه‬

‫‪ - 5‬ثبت نام فرد انجام دهنده این مراحل (تحویل گیرنده نمونه خون‪ ،‬انجام دهنده تست سازگاری‪ ،‬تحویل‬
‫دهنده خون کراس مچ شده به مامور بخش)‬
‫‪ -6‬تحویل گرفتن خون از بانک خون و انتقال آن به بخش توسط فرد آموزش دیده‬

‫‪53 of 28Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ -1‬مشخص بودن زمان دقیق خروج خون از بانک خون و تحویل آن به بخش‬
‫‪ -3‬تحویل خون به فرد مسئول در بخش‪ ،‬ثبت نام و مشخصات فرد تحویل گیرنده‬
‫‪ -9‬شناسایی بیمار توسط فرد تحویل گیرنده و مسئول انجام تزریق‬

‫‪ ‬انتقال دادن خون به بالین بیمار‪:‬‬

‫•در جعبه های مخصوص و در حرارت معادل یخچال (‪4‬تا ‪ 10‬درجه) انتقال انجام شود‪.‬‬
‫کیسه های خون در تماس مستقیم با‪ FFP‬نباشد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫•پالکت در درجه حرارت اتاق بدون تماس با کیسه های خون منتقل شوند‪.‬‬
‫•تجویز خون باید فوراًدر بخش انجام گیرد و گرنه سریعاً خون به بانک خون عودت داده شود‪.‬‬
‫•خون فقط باید در یخچال های مخصوص نگهداری شود‪ ،‬نه در یخچال های خانگی و در تماس با مواد‬
‫غذایی یا دارویی‪.‬‬
‫•واحد خونی که به بانک خون عودت داده می شود باید حاوی برچسبی باشد که نشاندهنده مدت زمان‬
‫قرار گیری آندر دمای اتاق باشد‪.‬‬
‫•چنانچه واحد خون بیش از نیم ساعت در حرات اتاق بماند‪ ،‬به علت احتمال خطر سوار شدن عفونت‬
‫برای تجویز به بیماران مناسب نیست‪.‬‬
‫•خون و فراورده های آن بصورت رایگان در اختیار بیماران قرار می گیرد‪ .‬اما دانستن این نکته ضروری است‬
‫که برای تهیه و آماده سازی هر واحد خون مبالغ قابل توجهی هزینه صرف می شود‪.‬‬

‫‪ ‬حمل و نقل خون و فراورده های آن ‪:‬‬

‫حمل و نقل ایمن خون و فرآورده های خون یکی از مراحل مهم برای تزریق خون سالم به بیماران‬
‫می باشد ‪.‬به منظور به حداقل رساندن‬
‫ضایعات خون حین حمل و نقل توجه به‬
‫نکات زیر حائز اهمیت است‪:‬‬

‫الف ‪-‬بسته بندی مناسب‬

‫ب ‪-‬حفظ زنجیره سرد از طریق پایش‬
‫دما‪ ،‬استفاده از وسائل مخصوص حمل‬
‫و نقل و خنک کننده های مناسب‪ ،‬به‬
‫حداقل رساندن مدت زمان حمل و‬
‫استفاده از راه های ارتباطی مناسب ‪.‬‬
‫ج ‪-‬آموزش پرسنل در مورد چگونگی‬
‫حمل و نقل خون‬

‫‪53 of 29Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫در مورد واحدهای خون اتولوگ و گروه های خونی کمیاب باید دقت بیشتری به عمل آید‪.‬توجه شود که‬
‫همیشه در هر یخدان یا جعبه مخصوص حمل خون‪ ،‬یک نوع فرآورده بسته بندی شود‪.‬‬

‫‪ ‬حمل ونقل خون کامل (‪) HB‬وگلبول‬

‫قرمز فشرده (‪) PC‬‬
‫خون كامل و خون شسته شده ‪،‬گلبول قرمز‬
‫متراكم‪،‬كیسه خون اطفال ‪،‬خون اشعه داده‬
‫شده‪،‬خون كم لكوسیت بايدطوري حمل‬
‫شود كه دماي آنها بین ‪ ۰‬تا ‪ ۰۱‬درجه‬
‫سانتي گراد حفظ شود‪.‬‬

‫الف‪-‬يخدان يا جعبه عايق دار مناسب انتخاب‬

‫كنید‪.‬‬
‫ب‪-‬درقسمت كف يخدان يا جعبه عايق دار‬
‫ماده جاذبي مثل كاغذ يا حوله قرار دهید يك‬
‫كیسه پالستیكي خالي باگنجايش مناسب داخل آن قرار داده و سپس آن را طوري‬
‫باز كنید كه ديواره هاي آن روي ديواره هاي يخدان قرارگیرد‪.‬‬
‫ج‪ -‬در كف كیسه مجددا ً ماده جاذب قرار دهید‪.‬‬
‫وترجیحأ بالشتكي از كیسه حبابدار درست كرده ودر كف كیسه قرار دهید سپس واحدهاي خون را داخل‬
‫كیسه پالستیکی قرار دهید‪.‬‬
‫د‪-‬يخ نبايد مستقیما ً در كنار خون كامل يا ‪ PC‬قرارگیرد ‪ .‬بايد بین واحدها و بسته هاي يخ حائل مناسب‬
‫مانند مقوا يا روزنامه هاي تا كرده قرار داده شو د ‪ .‬روي حائل كیسه را با مقدار مناسب يخ كه در فريزر‬
‫مخصوص نگهداري پالسما منجمدشده است ‪ ،‬بپوشانید‪.‬‬

‫‪ ‬حمل و نقل پالسما‪:‬‬

‫دماي مناسب براي جابجايي فرآورده هاي پالسمايي‬

‫‪ - ۲۱‬درجه سانتي گراد يا )‪(FFP,CPP,PPP,CP‬‬
‫سردتر مي باشد براي حفظ اين دما حین حمل بايد از‬
‫ماشین هاي يخچال دارمناسب حمل ونقل استفاد ه‬
‫شود‪،‬دقت شود كه دماي ماشین يخچالدار ‪ - ۲۱‬درجه‬
‫سانتیگراد ويا سردتر باشد‪.‬‬

‫‪53 of 51Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ ‬حمل و نقل پالکت‬

‫دماي مناسب براي حمل پالكت ‪ ۲۱ -۲٢‬درجه سانتیگراد مي باشد ‪ .‬بنابراين براي حمل و نقل پالكت نبايد‬
‫ازيخ استفاده شود‪.‬‬
‫درصورتي كه دماي محیط باال باشد‪ ،‬از يك وسیله خنك كننده براي تنظیم دماي مناسب مي توان‬ ‫‪‬‬
‫استفاده كرد‪.‬‬
‫پالكتها به محض رسیدن به مقصد بايد داخل شیكرقرارداده شود‪.‬؟؟؟؟؟؟؟‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬نکات ایمنی حین حمل خون و فرآورده های آن ‪:‬‬

‫‪ -۰‬افرادي كه در حمل و نقل خون و فرآورده شركت مي كنند ‪ ،‬بايد افرادي آموزش ديده باشند ‪.‬نحوه حمل‬
‫وبسته بندي ‪ ،‬حفظ زنجیره سرد و دماي مناسب براي هرفرآورده ‪ ،‬چگونگي رویارويي با اتفاقات غیرمترقبه‬
‫به آنها آموزش داده شود و بعداز گذراندن دوره هاي آموزشي براي اين پرسنل درصورت موفقیت گواهي‬
‫الزم صادرگردد‪.‬‬
‫‪ -2‬اين افراد بايد براي هپاتیت ‪ B‬واكسینه شوند ‪.‬‬
‫‪ -۳‬اين افراد بايد حین كار از دستكش هاي التكس استفاده كنند و زخم هاي باز روي دست اين افراد بايد‬
‫با پانسمان مناسب پوشانده شود‪.‬‬
‫‪- ٢‬در داخل اتومبیل حامل خون يا فرآورده بايد همیشه محلول هیپوكلريت ‪% ٥‬يا ماده ضد عفوني كننده‬
‫مناسب ديگري براي موارد نشت يا پارگي كیسه وجود داشته و همچنین مقداري ماده جاذب مثل كاغذ ‪،‬‬
‫حوله ‪ ،‬گاز يا آستري به منظور جذب مايعات ‪ ،‬سطل دربدار ‪ ،‬خاكروبه و دستكش ضخیم در ماشین وجود‬
‫داشته باشد‪.‬‬
‫‪- ٥‬درصورت حمل با ماشین ‪ ،‬اتومبیل حمل خون بايستي فاقد نقص فني بوده ‪ ،‬سوخت كافي داشته و‬
‫درصورت امكان مجهز به چراغ گردان و آژير باشد‪.‬‬
‫‪ -٦‬تكان ها و ضربات شديد منجر به تخريب و آسیب گلبول هاي قرمز مي شود ‪ .‬بنابراين يخدان ها بايد در‬
‫محلي از ماشین كه لغزنده نباشد ‪ ،‬ثابت شود‪.‬‬
‫‪ -۷‬فرآورده هاي منجمد در اثر انجماد بسیار حساس وشكننده مي باشد و در حین حمل بايد با احتیاط‬
‫حمل شود ‪ .‬بي دقتي در اين مورد باعث تركیدگي كیسه ونشت پالسما حین ذوب مي شود ‪ .‬بهتر است‬
‫كیسه هاي پالسما داخل يك كیسه نايلوني ديگر قرار داده شده وسپس حمل شود‪.‬‬
‫‪ -۸‬به رانندگان بايد آموزش داده شود كه مأموريت حمل و نقل را در حداقل زمان ممكن انجام داده و در اين‬
‫مدت از انجام كارهاي متفرقه خودداري شود و پس از رسیدن به مقصد ‪ ،‬خون و فرآورده بايد در اسرع وقت‬
‫به بانك خون منتقل شود‪.‬‬

‫‪53 of 51Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫عناوین خط مشی های اعتبار بخشی در راستای بانک خون‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ - 1‬ارائه خدمات استاندارد در بانک خون در تمام ساعات شبانه روز و در تمام روزهای هفته(اعم از‬
‫تعطیل و غیر تعطیل)‬
‫‪ - 2‬انجام آزمایش هاي سازگاري از جمله خون و فراورده هاي خونی ‪ cross match‬و ‪Antibody‬‬
‫‪screening‬و‪ ABO‬و‪RH‬‬
‫‪ - 5‬تعیین و پیگیري دریافت کنندگان خون داراي آنتی بادي که شامل مشاوره هاي اختصاصی می‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ - 4‬مستندات مراحل تزریق خون و محصوالت خونی که بوسیله دو پرسنل تعلیم دیده انجام گرفته و‬
‫ثبت می شود ˛جهت بررسی و تجزیه و تحلیل در اختیار این بخش نیز قرار می گیرند ‪.‬‬
‫‪ - 3‬در تمامی مراحل حمل و نقل زنجیره سرما حفظ ورعایت می گردد‪.‬‬
‫‪ - 6‬در تمامی مراحل حمل و نقل زنجیره سرما حفظ ورعایت می گردد ‪.‬‬
‫‪ - 7‬تهیه خون و فرآورده هاي خونی طبق درخواست پزشکان‪.‬‬
‫‪ - 8‬راهنماهاي بالینی معتبر از جمله راهنماهاي سازمان جهانی بهداشت در زمینه خون و فرآورده‬
‫هاي خونی ایمن ‪.‬‬
‫‪ - 9‬موارد مصرف خون و فرآورده هاي خونی در تمام بخشهاي مصرف کننده خون و فرآوردهاي خونی‬
‫‪- 11‬همه واکنش هاي ناخواسته انتقال خون و محصوالت خونی ثبت می شوند ‪.‬‬
‫‪- 11‬ذخیره ایمن خون و فرآوردهاي خونی‬
‫‪-72‬از خونی که تاریخ انقضا آن نزدیک است ‪.‬استفاده می شود و سوابق کاربردی بودن این سیستم‬
‫موجود است ‪.‬‬
‫‪-78‬حمل و نقل خون و فرآوردهاي خونی در داخل وخارج بیمارستان‬
‫‪ -74‬دفع مناسب خون و محصوالت خونی‬
‫‪ -75‬ایمنی کارکنان درمقابل ارگانیسمهاي پاتوژنیک وآلوده کننده‬

‫‪53 of 52Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ -4‬فرم نظارت بر تزريق پالسماي تازه منجمد (‪ )FFP‬پالكت و كرايو كه مانند فرم قبلي ‪ ،‬نیز بايد‬
‫تکمیل و ضمیمه شود ‪.‬‬

‫‪53 of 55Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫‪ -5‬فرم گزارش عوارض ناخواسته احتمالي بعد از تزريق خون و فرآورده كه قسمت هاي مربوط به‬
‫تكمیل توسط پزشك هموويژيالنس و تكمیل توسط پرستار و دفتر هموويژيالنس مركزي (استاني) كه‬
‫معموال ً انتقال خون در مركز مي باشد‪ .‬حداكثر ظرف ‪ 43‬ساعت پس از وقوع عارضه بايد به تهران‬
‫فاكس شود و اصل فرم را تا زمان تحويل آن به پايگاه انتقال خون در دفتر پرستاري و كپي آن در پرونده‬
‫بیمار نگهداري شود‪.‬‬

‫‪53 of 54Page‬‬
‫اصول مراقبت در ترانسفوزیون خون و هموویژالنس‬ ‫‪4931‬‬

‫منابع‪:‬‬

‫‪http://www.pezeshk.us)1‬‬
‫‪ )2‬جزوه درمان بوسیله انتقال خون ‪ ،‬راهنمای استفاده و انتقال فراورده های خونی ‪ ،‬معاونت فنی و کنترل کیفی ‪ ،‬بر‬
‫اساس آیین نامه فعالیت بانک خون بیمارستانها‬

‫‪Hillyer C,Hillyer K,Stroble F,Hand Book of Transfusion medicine , Academic Press, 2001,Pag 33,34, 54 )8‬‬

‫‪Mintz E,Transfusion Therapy Clinical principles and practice , AABB press , 2005 , Pag 601 )4‬‬

‫‪ )5‬جزوه آموزشی شماره ‪ : 8‬کاربرد صحیح خون و فراورده های خون ‪ ،‬تألیف دکتر جهانگیر احمدی‬

‫‪ )6‬توصیه های سازمان جهانی بهداشت در کاربرد بالینی خون و فراورده های خونی ‪ ،‬گروه مترجمین سازمان انتقال‬
‫خون صفحه ‪744-741-715-714-712-711-99-91-96‬‬

‫‪)1‬استانداردهای ملی انتقال خون ایران ‪ ،‬دکتر علی طالبیان ‪ ،‬صفحه ‪89-48‬‬
‫‪ )3‬ضروریات طب انتقال خون در بیمارستان اداره کل منطقه ای آموزشی انتقال خون خراسان رضوی‬

‫‪53 of 53Page‬‬