Zbrodnia i kara - Fiodor Dostojewski

Czas i miejsce akcji

Akcja trwa od poniedziałku 7 lipca do niedzieli 20 lipca 1865r. w Petersburgu.
Krótki opis postaci
Rodion Romanowicz Roskolnikow - 23'letni ubogi i były student prawa
Plucheria Aleksandrowna Roskolnikow - matka Rodiona
Awdotia Romanowna Roskolnikow ( Dunia ) - siostra Rodiona
Siemion Zacharewicz Marmieładow - były urzędnik , ojciec Soni
Zofia Siemionowna Marmieładow ( Sonia ) - córka Siemiona z pierwszego
małżenstwa , prostytutka
Katarzyna Iwanowna Marmieładow - druga żona Siemiona
Alona Iwanowna - lichwiarka
Lizawieta Iwanowna - przyrodnia młodsza siostra lichwiarki
Dymitr Prokoficz Razumichin - przyjaciel Roskolnikowa , późniejszy narzeczony
Duni
Arkadiusz Iwanycz Swidrygajłow - mąż Marfy Pietrowny , zakochany w Duni
Marfa Pietrowna - żona Swidrygajłowa
Porfiry Pietrowicz - sędzia sledczy
Piotr Pietrowicz Łużyn - pierwszy narzeczony Duni

Streszczenie
Czesc 1.
Rodion mieszka w wynajmowanym małym mieszkanku . Zalega on od
dawna z czynszem więc unika gospodyni. Wybiera się do lichwiarki Alony
aby zastawić zegarek.
Obiecał że wroci z kolejnym zastawem mianowicie srebrną papierosnicą.
Już podczas tego spotkania na mysl przyszło my morderstwo lichwiarki.
Udał się on do szynku
napic się piwa. Poznał on tam byłego urzędnika Marmieładowa. Opowiadał
on Rodionowi o prostytucji córki , biedzie w jakiej żyją i o tym , że przepija
ich pieniądze.
Odprowadza Marmieładowa do ich ciasnego mieszkania i jest swiadkiem
klotki męża z żoną o 12 rubli które przepił. Zostawia on swoje ostatnie
pieniądze i wychodzi.
Natępnego dnia  , z rana w pokoju Roskolnikowa pojawia się Anastazja ,
która przynosi sniadanie i informuje go o zlosci gospodyni i o tym , że
dostał list od Matki.
W liscie matka pisze , że martwi ją rezygnacja ze studiow syna i utrata
korepetycji. Siostra Dunia była guwernantką w domu Swidrygajłowów.
Gospodarz był opryskliwy dla Duni ponieważ krył on swoją fascynację
kobietą. Pewnego dnia wyznał on swe uczucia i dał propozycję aby Dunia
została jego kochanką lecz dziewczyna nie zgodziła się na to. Marfa
Pietrowna była swiadkiem molestowania Duni lecz odebrała to w błędny
sposob. Myslala że dziewczyna chce uwieźć jej męża. Mąż jednak przyznał
się
do tego co zaszło a Marfa oczyscila spowrotem imie Duni. Marfa
przyczyniła się do tego , że jej krewny Piotr Pietrowicz Łużyn ( 45 lat ) zaczą
starać się o rękę Duni.
Dunia przyjęła oswiadczyny , ponieważ liczy na poprawę materialną rodziny
. Matka w zakonczeniu listu obiecała Rodionowi , że wyle my niebawem 30
rubli .
Roskolnikow czuł oburzenie poniewaz wiedział że Łużyn nie jest dobrym
człowiekiem a jego siostra jedynie się powięca. Widzi on podobienstwo w
sytuacji Duni i Soni.
Nie zgadza się on na to małżenstwo. W pewnym momencie dostrzegł
nastoletnią i wykorzystaną dziewczynę . Wdał się w bójkę ze sprawdzą i
chcąc pomoc dziewczynie prosi dorożkę aby odwiozła ją do domu za 20
kopiejek. Dziewczyna jednak nie chce pomocy i odchodzi . Roskolnikow juz
wie że jego pieniądze przepadły i żałuje że pomógł dziewczynie.
Postanawia pójsc do przyjaciela - Razumichina , jednakże w trakcie drogi
rezygnuje z tego pomysłu i udaje się do podrzędnej restauracji.
Po posiłku osłabiony i strudzony zasypia w krzakach na Wyspie
Pietrowskiej. Sni mu sie koszmar. Jest 7 letnim chłopcem i razem z ojcem
jest na spacerze na drodze prowadzącej do cmentarza gdzie pochowana
jest jego babka i w dziecinstwie starszy brat . Przechodząc obok szynku
widzi pijanego Mikołke który bije klacz ponieważ nie może ona ruszyć.
Młody Rodion chce ją uratowac lecz ta niestety umiera co bardzo go
poruszyło(koniec snu). Zastanawia się czy i on z podobna agresją byłby w
stanie zabic lichwiarkę. Kiedy przechodzi przez plac Sienny dostrzega
sprzedawcę pasmanteryjnego oraz jego żonę rozmawiających z Lizawietą (
35 letnia siostra Alony).
Dowiaduje się , że Lizawieta ma się spotkać z kims na straganie jutro o 19,
co umożliwia mu dokonanie zabójstwa. Bohater wspomina , że juz na 1
spotkaniu z lichwiarką czuł do niej niechęć , a w myli o zabojstwie
utwierdza go wspomnienie rozmowy studenta a oficera. Rozmawiali na
temat Alony Iwanowny , która jest bogada a skąpa. Rozmawiają o tym , że
sami byli by skonni ją zabic w imie lepszych czynów i lepszego
prosperowania pieniędzmi . Wspominali też , że źle traktuje swoją siostrę
Lizawietę.
Wiedzą że lichwiarka wszystkie pieniądze przepisała w testamencie na
klasztor a siostrze zostawi jedynie stare meble.  Całą tą rozmowe Rodion
odbiera jako znak od losu.
Po powrocie do pokoju zapada parę razy w cięzki sen . Po finalnym
przebudzeniu zaczyna przygotowania do zbrodni . Robi on pod płaszczem
pętlę na siekierę. Wykonał też atrapę zastawu ( kawałek belki i metalowa
blaszka zawinęte w papier i zawiązane tasiemka aby lichwiarka dluzej to
odpakowywala).  Ukradł siekiere z dołu stróżowi.
Zakradł się do kamienicy lichwiarki nie zauwazony przez 2 malarzy Dymitra
i Mikołaja. Wszedł on zdecydowanie do mieszkania lichwiarki . Kiedy
pochyliła się ona nad lewym zastawem , uderzył ją siekierą w głowę .
Uderzył ją jeszcze 2 razy kiedy upadła. Z ofiary zdarł sznurek na którym
była sakiewka oraz 2 krzyzyki ( cyprysowy i miedziany ). Wyciągną skrzynkę
spod łóżka i zabrał z niej biżuterię.  W tym czasie do pokoju weszła
Lizawieta którą też zabił. Uciekł on prawie nakryty do swojego mieszkania i
odłożył narzędzie zbrodni.
Czesc 2.
Rodion nie mógł spać tej nocy . Przypomina sobie , że cały łup ma w
kieszeniach więc chowa go pod odstającą tapetą. Budzi go pukanie do
drzwi przez Anastazję i stróża. Infromują go o tym , że jest wezwany na
komisariat. Komisariat był w nowym budynku , czuć było jeszcze farbę co
spowodowało zasłabnięcie Rodiona. Z rozmowy z urzędnikiem dowiaduje
sie , że powodem wezwania jest niezapłacony czynsz ( 115 rubli ) . Po
powrocie do domu postanowił przeniesc skradzione rzeczy pod kamien ,
niedaleko muru.  Dotarł on nieswiadomie pod sam dom Rozumichina .
Przyjaciel zaproponował mu pracę przy tłumaczeniach z języka
niemieckiego i oferuje mu za to 3 ruble. Rodion zrezygnował z tej
propozycji .  Kiedy Rodion wrócił do domu , słyszy krzyki . Słyszy że
gospodyni jest katowana przez porucznika Ilię Pietrowicza . Nagle po
jakims czasie wszystko się ucisza. Wchodzi do niego Anastazja z talerzem
zupy i swiecą . Rozkolnikow pyta ją o zajscie lecz ona nie wie o co mu
chodzi i mowi że nic takiego się nie wydarzyło. Rodion traci przytomnosc.
Choroba Rodiona trwa 4 dni . Czuwają nad nim Anastazja , Rozumichin i
lekarz Zosimow. Do Rodiona przychodzi posłaniec kantoru i wręcza mu 35
rubli od matki.
Roskolnikow dowiaduje się od przyjaciela że jest on w dokumentach na
komisariacie i , że jego przyjaciel miał stycznosc z Nikodemem Fomiczem ,
Ilią Pietrowiczem i Aleksandrem Zamiotowem . Powoduje to u niego
zdenerwowanie. Rozumichin za pieniądze od matki Rodiona kupuje mu
ubrania.Rozumichin przypomina sobie , że tego wieczoru ma przyjęcie z
powodu nowego mieszkania i chce aby Rodion tam był. Przyjaciele
rozmawiają o smierci lichwiarki i okazuje się że na policję przyszedł Duszkin
( właciciel szynkowni niedaleko miejsca zbrodni ) i przyniosl futerał ze
złotymi kolczykami . Okazało się że biżuterię przyniosl mu malarz Mikołaj i
chciał za nią 3 ruble. Stał się on głównym podejrzanym i probował sie
powiesić. Do pokoju Rozkolnikowa przybywa Łużyn i kłócą sie w powodu
niezgodnosci dotyczacych małżenstwa z Dunią. Rodion wyrzuca go z
pokoju . Rozkolnikow wyszedł na spacer i przyglądając się Petersburgowi
zdał sobie sprawę jak brzydkim miastem jest . Pełno alkoholików ,
prostytutek i nieszczęcia. Dociera do Pałacu Kryształowego - schludnej
restauracji aby napić się herbaty i poczytac gazety . Z zamylenia wyrywa go
Zamiotow . Rozmawiają o zabójstwie . Roskolnikow wpada w dziwny stan i
przedstawia mu jakby się zachował gdyby to on popełnił ta zbrodnię. Po
opusczeniu restauracji Rodion idzie na most i zauważa kobietę skaczącą do
kanału . Próbowała odebrac sobie życie lecz została szybko wyłowiona. 
Rodion uwiadamia sobie że mimo myli samobójczych , nie dopuscil by się
utopienia . Wyrusza pod kamienice zmarłej lichwiarki . Trwa tam remont .
Roskolnikow upiera się że chce wynająć mieszkanie po Alonie . Zachowuje
się podejrzanie a stróż postrzega go jako prowokanta i go wyrzuca .
Spacerując , Rodion dostrzega potrąconego przez powóz człowieka . Jest
to Marmieładow . Kiedy żona w mieszkaniu zastałą męza w takim stanie
zapadła w rozpacz . Wezwano lekarza  i córkę Marmieładowa. Okazało się ,
że w przeciągu krótkiego czasu umrze . Ojciec prosi Sonię o przebaczenie
za wszystko i je otrzymuje . Po tym kona w jej rękach . Katarzyna Iwanowna
rozpacza nad tym że nie ma za co utrzymać rodziny . Rozkolnikow podając
się za przyjaciela Marmieładowa wręcza im 20 rubli. Polunia , siostra Soni
obiecała Rodionowi modlitwę.
Kiedy Rozkolnikow wraca do domu zastaje swoją matkę i siostrę , które
czule się z nim witają lecz on nie odwzajemnia czułosci . Mdleje co
powoduje strach u kobiet lecz Rozumichin je uspokaja.
Czesc 3.