Закони за радиактивно рапаѓање, Вештачка трансмутација на јадро.

Мислење:

Раскажување.

Кај ураниумот и кај ториумот поспоро распаѓаат отколку елементот Bi со атомска маса 210 и
реден број 83 кој побрзо се распаѓа. Тоа прицината за активно расапаѓање на јадрото. Со
формула А= делта t/ delta N. Делта т претстаува времето, додека делта N претстаува
распаднатите јадра. Ова се мери во бекрели, одноно Bi= 1 распаѓање во 1/s. Некое
радиоактивно јадро распаѓањето е спонатно, можи да се случи во кои било момент, но не
можиме да видиме кога ке предивиме кога ќе се срасмадни тоа јадро. Исто така имаме
посебнен интервал на радиоактвини изотопи кои е користено тоа е T1/2 полураспаѓање.
Дефиниција за ова е полуреспаѓање е временски инервал кои се распаѓаат наполу почетен број
на радиокативни јадра. Т1/2 не зависи од надворешни фактори, ниту N0- што значи почениот
број на јадра. Т1/2 на даден изотоп и No почетиниот број на дадени јадра се намалува на пола
N0/2. N=N0*2*t/t1/2- ни е формулата за полу распаѓање која ако ја знаеме почетниот број на
јадра N0 И T1/2 тогаш ќе знаме N нераспаднати со времето кој е помало цел број бати од Т1/2.

Формула за константо радиоактивно јадро ни е коj дел од почетниот број јадра се распаѓа се
добива време единици е. N= N0*e- горе на е- ни е -ланда t каде што е ни е коренот ланда т ни
е еднакво на =0.693/Т1/2.

A=LANDA n=LandaN0e- ланда t

Со ова сака да ни кажи дека освен тоа што може да имаме полу рапсаѓање на природни
радиоктивни матери, можи и да има полураспаѓање на верштачки распаѓање матери.

Вештачка трансмултација на јадра.

Човекот одамна се трудел на направи од еден вид материјал во друг. Кои потоа со природната
радиоактивност се успеало, додека вештаката радиактивност се создала во 1919 година со
научникот Редефорд кои го создал Вештачка трасмултација на јадра со Азот со маса од 14 и
реден број 7 + хелум 4 и реден број 2 == се добива кислород со атомска маса од 17 и реден
број 8 и водореден протон со 1-1 атомска маса и реден број. Исто така азотот се дезентегрира
пораде големата енергија на хелиум, тоа поради бомбардирање на азотниот атом и се претвора
во кислорот додека водордниот атом е протонот. Треба да кажиме дека имаме проектил
честица имаме бомбардирање со алфа честици и протини кој со новата техонологија која ја
имале наелектрелизирање и со бомрардирање на алфа честици и протони кои исто така имаме
проектил честица. Следно научникот Редефорд бил нагалсе на прв научник кој започнала
нуклерната физика. 1932 година Чедвик тој открилал бомбардирање на неутроните. Неутроните
како што знаеме се неутрални тие не можат да го променат јадрото туку тие се блиску до
јадрото кој можи да го дестабилизираат. За тоа да се случи треба да има голема енергија со
неутрони кои мора да го совлада Кулнови одбивни сили со цел да го дезентегрираат јадрото со
бомбардирање на бром со масен број 9 и реден број 4 Be + хелиум масен број 4 и реден број 2
>>>>> се добива јаглероден атом со 12 масен број и 6 реден број + неутрон
==============================================================================

Јадрени реакци фисија

Раскажување.

Вака значи кога две јадра се блиску меѓи себе 10 на -15 тогаш се појавмува сила на
заменодејстово односо јадрена реакција. Јадрена реакција претстаува силно заменодејство
помеѓу јадрото и елементарни честици или некое друго јадро, кое имаме трансмустација на
јадрото се добива јадрена реакција. Честа споманта јадрена реракција кои се користи скоро во
сите реакци претставува X+a= Y+ b vo skratena verzija X(a,b)Y ове треба да се спмне и маса и
редниот број кај Х и кај Y, но бидејќи не можам едноставно ќе казам дека таму треба да се
ставаат. Овде има два кучни работи Х- што ни е мета и а што ни е проектил при процесот на
јадрена реакција се добива ново јадро Y и нов проектил. Следно што треба да спомниме како
можат да се одвиват со наелектризиран проектил и електро неутрален проектил. Друго во
јадренава реакција треба да спомниме кога ке премини во ново јадро и прокетил треба да го
помине законот за Кулнови одбивни сили кои треба многу голема енергија да има за да се
оделаат дезентегрираат. Се користи и електрични и магнетни полина посебно во Вилсонова
комора. И во денешно време се кориси акцелатори за забрзување на честицата за да има
доволно енергија да го радели Меха Х каде што се добива ново јадро и честица како што
спомнавме пример за тоа ќе бидие со Li со реден број 7 и атомска маса 4 + He хелиум 4
атомска маса и реден број 2 се добива=== 2 хелиуми He со атомска масе 4 и реден број 2.

1932 Чедвик како што спомнавме предходно тој ја откриал трансмутација на јадро кај
неутроните каде што се неутрални честици побрзоо склопуваат во реакција со јадрото. Иако во
некои ситуации кога се склопаат немаат никаков ефект во природата на јадрото. Бидејќи им
требаа повеќе енергија за поминат со Кулнови одбовни сили. Како што спомнавме дека ништо
не се случува во јадрото и има расејување на неутроните. Друго е тоа што енергија се
распередлува помеѓу јадрото и неа каде што повеќе судири на неутроните се намалува енергија
и се снижува со топлинското движење кое е се нарекува термично или бавни неутрони. Следно
Бавните неутрони полсно склопуваат во реакција со јадрата одсно се апсорбираат со друг
елемент. Тоа бидејќи првата причина е тоа што се посбори и подолго време се околу јадрото 2
се подејство на нуклеарни сили.

Закон за запазување на енергијата е сега овде треба да запазиме полнежи на почетаната

реакција што ја спомнавме мета и проектилот каде што пред и после реакцијата имаат ист
полнеж. Како и масата значи требаа пред и после реакција да има иста енергија така и ни
докажува со Ајншајнувата формула Е=mc на квадрат. Дека не е ништо изгувено туку префлено
од една во друга форма. И со тоа сака да ни кажи дека и пред и после реакцијата се еднакво и
масата и полнежот. А Инхалиацијата се истражуваше во 1928 од Дирак кој е докажан од
Андресен кои ги проучувал трагие на космички зраци. Најбрзо откриал дека имае 2 гама кванти
и еден електрон и еден позитрон. Позитронот е привремен кој може да помини низ
матријалната средина и да се спојат со електрон кој добиваме 2 кванти зраци вака гласи

e-+e==2 гама кванти.

И сега треба да се прджиме дека ова реверзибилна реакција. И од позитрон заедно со електрон
се добива 2 гама кванти кои ги следаат законите на запазување на енергија и импулс. Како што
рековме пред после енергијта не се менува така да и импулсот нема да се менува. Овде станува
збор за трасформацијата на електромагнето поле или фотон. Последно што треба да кажеме е
дефиниција или античестици. Секоја честица има своја античестица кој се добива два зрака
кванти.

Физија

Физија како што најме претстаува цепење или делење со голема маса. Кои се добива уште
помали маси и остатокот е неутрони. Често се користи изотопот ураниум 235 во реакција
бидејќи заедно како што спомнавме со бавниот неутрон лесно се склопува во реакција и вака
галси фомулата U + 1 0 n= се добива два јадра X + Y и три неутрони.

Кои после ова реакцијава се ослобдува огромна енергија не се важни јадрата толку неутроните.

235 уранимот не може да се најде во природа тој е синтетички во природа се најдува 238
ураниум и мислам рекацијата кој се слкопува физијата ако не грешам е 10 на -12 секунда. Кој во
стацинирана положба добива 1 MEV додека во ова реакција што ја спомнавме ќе се добибја
ураниум + неутрон= Кр + бариум и 3 неутрони + Енергија Mev кој често се семва од
периодниот систем кој се средина како уранимот. Ова значи дека со физија можи повеќе да
биде поефикасно токолку јадлени горива за 1 кг ураниум можи да се произведува повеќе
енергија отколку 30000000 кг јаглен.

=============================================================================

Нуклеарна реактори.

Верижна реакција се користи во воени цели што за жал повеќе се користи, но исто така
вержната реакција се коиристи за создавање на голема енергија. Верижната реакција кај
верижните реакци е карактеристично е тоа што пердходно учевме за фисија кој со поголемо
јадро се создава 2 поголеми јадра и повеќе неутрони кој со неутроните може да се сврзат со
повеќе јадра од друг елемент. Пример ураниум 235 и 92 со неутрон 0 1 се добива криптон со 92
36 и бариум 141 со 56 и се добива повеќе неутрони. Треба да кажиме јадрата киптон и бариум
не се толку важни колку што се неутрони кои се поврзуваат со други јадра и се создаваат нови
неутрони или исто така лавиниа од неутрони се создава тоа претставува верижна реакција. Кои
во кратко време може да создаде нови јадра. Ураниум 235 и ураниум 238 ураниумот 238 повеќе
се наоѓа во природата и за разлика од уранимум 235 користи брз неутрони, а додека ураниум
235 се срзвува повеќе со бавни неутрони кои ако не ја исполни верижната реакција се враќа во
бравобитна состојба 238 ураниум. Кој за таа цел да дојди се намалува концентрацијта ураниум
238 и се добива повеќе концентрација од 235 за да го исполне условот на верижна реакција. Тоа
се вика збогатен уранимум. Додека нуспрозиводот претставува со збогатување на ураниум е
исиромашен ураниум. Треба да кажиме дека не секогаш вака се создава верижна реакција
бидејќи со масниот однос ако е помал со секоја фусија неутроните ќе се привлечат или ќе се
сврзат со други елементи сусптанци. За тоа да се намали треба расејување на ѕидот нуклеарна
реакција. Имам формула на кофициентот на верижна реакција на нукелони каде што гласи вака
N= N1/2=N2/N3= Ni/ni-1 каде што Ni ни е преставено генерацијата не неутрони, додека Ni-1 ни е
претставено предходната реакција на неутрони. При создавање енергија во неуклеарни центри
најважно што треба да се запази е масата на ураниум да биди поголема од единица или помала
исто така тоа се нарекува критична маса. Тоа се коиристи исто така и во атомски бомби кога
неутроние се зголемува и се поголеми од 1 се создава критична маса.

Нуклеарни реактори.

Кај нуклеарни реактрои што е најважно се одржување на верижната се наредните поточки

Модулатор

Рефлектор

Заштина обивка

Систем за ладење

Стапови

Овде треба да запазиме неколку работи ураниуот 235 треба да биди поголема маса од единица
Ова кај рефлекторот кој често е направен од графит или некоја тешка вода кој често е заменет
со графит оти е скап, но можи да биди со течност од водород, диетериум и графит.
Модулаторот неговата функција во ова сето е да ги успори честиците на нуклеони за да можи да
се сврзат со ураниум 235 и тоа е со платиум Pu во една туба. Стаповите нивната функција е
контрола на неуторните да не се создаваат многу неутрони во вержната реакција ако има многу
нетрони има посено стапче или помошно кој ја престанува реакцијата ако има многу неутрони
во реакторот и чесо направен од бор. Нуклеарните реактори може да бидат корисени за
истражувачака цел да истражуваат нови цели со цел да најдат дали може нешто поефикасно да
биди со енергија фиссија или енергетски цели кој со помош на Нуклеарни реактори можи да
создава огромен број на енергија како што рековме имам ладна вода каде што излегува од
тубата Pt каде што има уште туба посбена кој се загрева и добиваме водена пареа со висок
притисок и накајот оди во турбините и тоа се трансформира во енергија во генераторот. Имаме
исто така и отпадни материи од ураниум кој може да наштите во околната средина и е штетно
за живите организми кои и затоа тие што работата во нуклеарни центри се во големо растојание
од реакторот и имаат посебни утреди кој детектираат за радиоактивност.

============================================================================

Фузија лекција- Фузија претставува реакција или спојување на две јадра кои имаат мала маса
кои добиваат големо јадро и на крајот на реакција се ослободува енергија. Фиссијата за разлика
од Фузијата е повеќе ефикасно за произведување на енергија бидејќи неколку причини првин
масата на почениот предиониот систем е помала од средината на перидниот систем и ако се
спојат 2 маси кои имаат многу малку масе ќе биди еквалитенно на една маса на јадро. Клучните
фактори кои треба да се исполнат се акцелатори кои се коиристат за запрзување на честиците
одност создавање на енергија и висока температура колку што е ценатрот на сонцето 10 на 7
келвини. Еве ги реакците што треба да ги знаеме.

Водород со маса од 2 и реден број 1 + истото се добива хелиум со маса од 3 и реден број 1 +
протон 1, 1 + енергија 4,03 Мев

2 реакција исто водород со маса од 2 и реден број 1 + истото се добива хелиум со маса од 3 и
реден број од 2 + неутрон 3,27 Мев

Водород со маса од 2 и реден број од 1 + водордо со маса од 3 и реден број од 1 се добива

хелиум со маса од 4 и реден број од 2 + неутрон + енергија.

Во честите реакци во физија се користи торциум и деутериум се добива. Фузијата е по ефикасна

е тоа што за малку енергија за создавање на деутериум може да се добие многу количество на
енергија. Ама за да се случи тоа треба да има 1 милон шанса да се судри со јардото кои ќе
потроши повеќе енергија. Исто така во фузијата се коириси високи температури и тоа се
нарекува високатемпературна плазма. Кои да се исполни условот е 10 на 7 келвини колку што е
температурата на сонцето на центарот.

Сонцето се состои од 80 % водород 20 % и 1 процент кислордот и азот. Вкупната температура на

сонцето е 10 на 7 или 10 на 8 исто така имаме неколку циклуси кои сонцето ги има тие се
нарекувааат термички циклуси. И затоа се одвива термојадрена реакција на сонцето. При фузија
на водоридниот атом се добива хелиум или деутериум. Во циклусот пп циклост протон-протон е
кога температурата кога е пониска од 1.5 до 10 на 7 келвини. Се создаваат позиторни електрони
гама зрачења и неутрина.

Во вториот циклуст азот-кислород циклус-јаглеродно-азотниот циклус кој е предложен од Ханс

бете. Интересно е дека има помалку неутрони на земја кога сонцето создава термојадрена
реакција. Се претпоставува нека неутроните одат во друга форма кога ќе навлезат во
атмосферата на земјата.

Контролирана јадрена фузија карактеристична за ова е 1953 когина прин ССР И Сад зодале не
контролирана термојадрена фузија кои се нарекува хидрок хидрогенска бомба. Кои со помош
на ураниум и пултониум може да се создаде големи експлози. Јадрената фузија може да биди
од една страна и корисна кои многу од нуклеарните физичари им е сон. Поради тоа што има
потенцијал да создаде голема енергија кои за разлика од фиссијата не ја штети животната
околина одсно да биди радоактивна, не треба да се грижат научниците за критичната маса како
фиссијата. Оти кај фиссијата мора да се грижаат за масата бидејќи може да предизвика
опасност. Но има фактори на кој треба да се исполнат тремојадрени реакци тие се густината што
поголема густина то поголема шанаса да се удрат со јадрата. И треба да биди 10 на /13 см
кубни. Исто така температурата влијае во фузијата, но и да достигне 100 милони степени но
важен факотор е време трањето на темепратура да се одржи тоа е како што рековме 3,7 10 на
13 чест/ см кубни кој со температура од 10 на 7 може да се издри 1,1 с. Исто така научниците се
сочуват проблем со јонизираната плазма кои ако се удри на ѕидовите на реакторот може
плазмата да има многу ниска температура, но за тоа да не се случи трема силно магнето поле
посилно од 100 T кој со помош на магнетно поле овозможува јонизирачката плазма да се криви
да не го удира ѕидот на реакторот што посилен електромагнето после то е пократо расотајнието
на честицата кои се врти. ТОКОМАК- претстаував тороидална комора на мангетно поле. Кој
самото ни кажува дека кориси силно магнето поле исто така може да се коирстаат ласери со 10
6 до 10 7 ј кои се фокосирана во комороата на ценатрот на мета каде што овозможување висока
температура. За да се одржи високатемпертурна плазма. Пак ако е голема температура би се
намилила густината- ласерски термојадрени реактор.
Апсорбирана доза на зрачење и нејзино биолошко дејство.

Со развитон на науките радиактивноста има многу примени во хмеијата, билогија, физиката, и

дури воените цели, но колку што е корисен толку и е штетен. Како што знаеме јонизирачко
зрачење прави шета и на живите и на неживите материи штета и накуата која ја проучва е
дозиметија. А кој го мери се нарекува дозиметири. Јонизирачкото зрачење кога ќе влези во
живи клетики или ткива влекува во клетките со нивното јонизирачко зрачење прави биолошка
штета на телото. Имаме 2 формули за тоа апсорбирана доза и еквалилетна доза.

Каде што апсорбираната доза зависи од 2 фактори, масата делта М и делта д волуменот Д В кои
вака гласки равенаката D=deltaWD/delta M каде што делта WD претставува зрачењето кој
поминува низ волуменот. Исто така имаме и уште едан фомула H=D*Q каде што H ни е
екавлилетната доза D ни е апсорбираната доза и Q ни е кофициентот на билошки фактори. кој
заборави да напоменам се мери во греј= јул врз килограм, и ова се мери врз сиверт врз јили врз
килограм каде што имаме еквалилетност кој ја предизвиуква апсорибранта доза.

За заштита на јонизирачки зрачења треба да имаме на ум неколку работи првин во зависност

какви зраци имае алфа габа бета etc. каде што секој од зрациве можиме да се зашититме од
алфа зраци тие се слаби и можеме да се заштитиме од само лист хартија бета зраците се
посилни и се зашитува со стакло или алиминум и плексиглас а гама зраците се заштитуваме со
олово или може со вода или перфиекс. Исто така имаме правила за заштитување на
јонизирачки зрачења првин е гуситината на кој супстанацата може да го апсорбира
јонизирачкото зрачење. Како на пример олово, железо, алуминум и др. 2 правило е стиснацата
помеѓу јонизирачкото зрачење колку далеку сме ако сме блиску повеќе се се јонизираме ако
сме далеку помалце. 3 златно правило е ако јонизирачкото зрачење се прими во кратко време
во контијнирано може да настане смрт, а додека ако го прима во долг временски период во
помалце дози тогаш нема многу значење јонизирачко значење нема толку шетно да биди но
друго правило да запомниме е дека со секое примање на доза носи одреден ризик и сега. Во
природата исотка има радиоактивно рачење во почвата во водата во воздухот но мајмногу во
радано. Околу 0.6 Smev додека еден чоек кодично е 1 Smev а потоа космичко зрачење е околу
0.45 Smev и раобтниците кој работа во нуклеарни централи не смеаат повеќе од 50 смев да
постигнат оти 1 смеев ке има радиоактивна болест додека повеќе од 2 може да достигне смрт. А
ЦЕЛОТОТ ДЕЛО КОЕ МОЖЕ ДА ВНЕСИ ДОЗА 5 СМЕВ ЗА ВОНДРЕДНИ УЗЛОВИ 0.5 СМЕВ