Feminist Teori Dersi Makale Raporu (03.10.

2022)

Berra Hayal Bakoğlu (Kadın Çalışmaları Yüksek Lisans Programı, No: 2501220172)

Serpil Çakır, “Kadın Çalışmaları Bilimde Neleri, Nasıl Sorguluyor’, İnsan, Toplum, der.
Kuvvet Lordoğlu, Kavram Yayınları, İstanbul, 1996.

Giriş: Yazar bu makalede feminist araştırmaları üç başlık üzerinden anlatarak nasıl bir yol
izlendiğini bize açıklamaktadır. Bu başlıklar sosyal bilimlerde feminist metot, metodoloji ve
epistemolojinin yolunu açan gelişmeler, feminizmin bilimlere getirdiği sorgulama ve feminist
araştırma sürecidir.

Sorular ve Cevaplar: Yazar yaptığı bu bölümlemede, bölümlerde ne anlatılacağını kısaca

tanımladıktan sonra ilk başlıkla bize feminist metodolojinin ne olduğunu ve nasıl geliştiğini
açıklamaktadır. Yapılan ilk şey sosyal bilimlere hakim olan pozitivist anlayışına karşı
çıkmaktır. Çünkü pozitivizmde özne ya da araştırmacı, yaptığı araştırmaya neredeyse hiç
katılmamalı anlayışı mevcuttur. Bu da ileriki kısımlarda anlatılacak olan feminist yaklaşıma
zıt bir görüşün savunulması demektir. Pozitivist anlayışa karşı olarak relativist görüşün
çıkması da bu sorgulamanın yapıldığının bir göstergesidir. Relativizmde bilimsel araştırmayı
yapan kişinin araştırmayı yaparken kendi fikirlerinden ayrılamaz fikri vardır, bu da feminist
anlayışla örtüşen bir yaklaşımdır.

Makalenin ikinci kısmında feminizmin farklı bilim dallarına getirdikleri ve sorgulamaları

anlatılmaktadır. 1970’li yıllarla beraber feminist hareket güçlendi ve bu da yeni kavramların
bilimsel çalışmalarda konuşulmasına sebep oldu. Kadınların uzun yıllardır birçok alanda var
olup ama bilimde olmamaları daha da farkına varıldı ve bilimin o erilliğinden kurtulup çok
yönlü bir bilim için çalışmalar başlamış oldu. Çünkü uzun yıllardır kullanılan bilimsel
yöntemlerin erkek bakış açısını yansıtması kadınların birçok bilim alanında yok sayılmasına
neden oldu ve feministler de çalışmalarında bu erkek bakış açısını değiştirerek kendi
metodolojisini oluşturmaya çalıştılar.

Son kısım ise feminist araştırma sürecinde neler olmasıyla ilgili bölümdür. Sosyal bilimlerden
farklı olarak araştırılan kişilerin nesneleşmesine karşı çıkmaları ve araştırma yapan ve
araştırılan arasındaki hiyerarşinin olmaması savunulur. Sadece bilgi değil, o bilgiyi ortaya
çıkaran ortamın, sınıfın, cinsiyetin de önemli olduğunu söylenir. Bilgiyi elde ederken seyirci
kalınmaması, aktif olarak bu konudaki toplumsal hareketlerde olması gerekildiğini
söylemekte ve feminist araştırmaların da bu süreçten geçtiğini ve geçilmesi gerektiğini dile
getirir.

Sonuç: Bilimsel araştırmalardaki erkek egemenliğini vurgulayan, kadın bakış açısından

olaylara yaklaşılması gerektiğini söyleyen, özne ile nesnenin sorunsallaşmasının gerekli
olduğunu dile getiren ve bunlardan yola çıkarak kendi metodolojisini oluşturan feminist
araştırmaların nasıl bir süreçten geçtiğini ve nasıl bilimsel çalışmalarının yapıldığını bu
makalede temel bir şekilde anlatıldığını söyleyebiliriz.