Pogoda i jej prognozowanie

Co to jest pogoda?

Pogoda to chwilowy stan atmosfery w określonym miejscu i czasie.

Elementy pogody

Pogodę tworzy 7 elementów:

temperatura powietrza,

ciśnienie atmosferyczne,

wiatr,

wilgotność powietrza,

zachmurzenie,

opady i osady atmosferyczne,

inne zjawiska, np. burze.

Prognozowanie pogody

Prognozowanie pogody to określanie aktualnego stanu pogody, a następnie przewidywanie dalszego

jej przebiegu.

Pogoda – definicja

Pogoda jest chwilowym stanem atmosfery w danym miejscu i w danym czasie.

Określenie „chwilowy stan" oznacza, że pogoda zmienia się bardzo szybko, nawet z minuty na minutę.
Ta cecha odróżnia ją od klimatu.

Elementy pogody

Na pogodę składa się 7 elementów, które się obserwuje oraz niektóre mierzy.

1. Temperatura powietrza → opisuje stan cieplny atmosfery.

Przyrząd: termometr

Jednostki:

stopień Celsjusza (°C),

stopień Fahrenheita (°F),

kelwin (K).

2. Ciśnienie atmosferyczne → nacisk, jaki wywiera słup powietrza na jednostkę powierzchni.

Przyrząd: barometr

Jednostka: hektopaskal (hPa)

3. Wiatr → poziomy ruch powietrza.

W opisie podaje się:

kierunek wiatru (skąd wieje),

jego prędkość.

Przyrząd: wiatromierz

Jednostki:

kilometry na godzinę (km/h),

metry na sekundę (m/s).

4. Wilgotność powietrza → zawartość pary wodnej w powietrzu.

Mierzy się:

wilgotność bezwzględną (wb),

wilgotność względną (ww).

Przyrząd: higrometr

Jednostki:

wb – gram na metr sześcienny (g/m3),

ww – procent (%).

5. Zachmurzenie → stopień pokrycia nieba przez chmury.

Przyrząd: brak; obserwacji dokonuje się wzrokowo.

Jednostki: od 0 do 8 → 0 – niebo bezchmurne, 8 – pełne zachmurzenie.

6. Opady atmosferyczne → cząstki w stanie ciekłym (krople wody) lub stałym (kryształki lodu), które
powstały w atmosferze i opadają na powierzchnię ziemi.

Przyrząd: deszczomierz

Jednostka: milimetr (1 mm opadu = 1 l wody na 1 m2 powierzchni)

7. Osady atmosferyczne → cząstki w stanie ciekłym lub stałym, które osadzają się na ziemi lub na
obiektach znajdujących się nad powierzchnią ziemi.

Osady to:

rosa,

szron,

szadź,

gołoledź.

Przyrząd: brak

Jednostka: brak

Inne zjawiska atmosferyczne

Inne zjawiska atmosferyczne, które bierze się pod uwagę przy opisie pogody, to np.:

burze,

mgły,

zawieje,

zamiecie śnieżne.

Masy powietrza, wpływ na pogodę

Masa powietrza to ogromna ilość powietrza o określonych właściwościach, np. temperaturze czy
wilgotności.
Napływ określonych mas powietrza może całkowiecie zmienić pogodę.

Na pogodę w Europie w największym stopniu wpływają 3 rodzaje mas powietrza:

zimne masy powietrza arktycznego (PA) → napływają z północy,

ciepłe masy powietrza zwrotnikowego (PZ) → napływają z południa, znad Afryki,

masy powietrza polarnego (PP) w dwóch odmianach:

wilgotnej morskiej (PPm) → napływają z zachodu, znad Atlantyku,

suchej kontynentalnej (PPk) → napływają ze wschodu, znad Azji.

Fronty atmosferyczne, wpływ na pogodę

Front atmosferyczny to strefa przejściowa na styku dwóch mas powietrza, które różnią się
temperaturą i wilgotnością.

Wyróżniamy 2 rodzaje frontów:

front chłodny → nad obszar z zalegającym ciepłym powietrzem napływa powietrze chłodniejsze.

Co się dzieje w pogodzie? Zaczyna spadać temperatura powietrza i występują gwałtowne opady i
burze.

front ciepły → nad obszar z zalegającym chłodnym powietrzem napływa powietrze cieplejsze.

Co się dzieje w pogodzie? Temperatura powietrza zaczyna rosnąć i występują długotrwałe opady.

Na czym polega prognozowanie pogody?

Prognozowanie pogody polega na:

określaniu aktualnego stanu pogody,

przewidywaniu dalszego jej przebiegu.

Ten proces odbywa się etapami – zob. schemat.

Etapy prognozowania pogody

Etapy prognozowania pogody

Mapa opadów atmosferycznych

Mapa opadów atmosferycznych na podstawie danych z radarów śledzących zmiany w opadach.

Mapa opadów atmosferycznych na podstawie danych z radarów śledzących zmiany w opadach.

Zdjęcie satelitarne
Dzięki zdjęciom satelitarnym można przeprowadzić analizę zachmurzenia.

Dzięki zdjęciom satelitarnym można przeprowadzić analizę zachmurzenia.

Mapa synoptyczna

Mapa synoptyczna obrazująca pogodę 28 czerwca 2018 r. Jej analiza umożliwia przygotowanie
prognozy pogody na następny dzień.

Mapa synoptyczna obrazująca pogodę 28 czerwca 2018 r. Jej analiza umożliwia przygotowanie
prognozy pogody na następny dzień.

Prognoza pogody nie zawsze się sprawdza

Mimo coraz lepszych przyrządów pomiarowych i coraz dokładniejszych symulacji warunków

pogodowych prognoza pogody może się nie sprawdzić.

Prognoza pogody jest tym mniej precyzyjna, im dłuższy czas obejmuje, np. prognoza dwutygodniowa,
prognoza miesięczna.

Najtrudniej przewidzieć ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak potężne burze czy gwałtowne i
porywiste wiatry. Dlatego wciąż dochodzi do powodzi albo zniszczeń wskutek silnego wiatru.

W Polsce badaniem pogody zajmuje się Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW).