Temat2: Temperatura powietrza.

Temperatura powietrza określa stan cieplny atmosfery. Jest ona jednym z podstawowych

elementów pogody i klimatu.

Słońce = źródło ciepła

Źródłem ciepła dla Ziemi jest energia słoneczna, czyli promienie Słońca. Ogrzewanie Ziemi przez Słońce
można podzielić na 3 etapy.

1. Energia słoneczna dociera do powierzchni Ziemi

2. Powierzchnia Ziemi pochłania energię słoneczną

3. Powierzchnia Ziemi oddaje powietrzu część pochłoniętej energii. Powietrze się nagrzewa

Czynniki wpływające na temperaturę powietrza na Ziemi

1. Szerokość geograficzna

 Im wyższa szerokość geograficzna, tym niższa temperatura powietrza.

 Na równiku → temperatura wysoka przez cały rok.

 Im dalej od równika → tym jest zimniej.
 Najniższe wartości temperatury powietrza → na biegunach.

2. Wysokość nad poziomem morza (n.p.m.)

 Im większa wysokość n.p.m., tym chłodniej.

 Ważne  W górach temperatura powietrza spada średnio o 0,6°C co 100 m.

3. Rzeźba terenu

 Rzeźba terenu wpływa na temperaturę powietrza głównie w górach.

 Ważna jest ekspozycja stoku, czyli jego wystawienie do Słońca. Na półkuli N i półkuli S wygląda to
nieco inaczej: 
o półkula N → lepiej są ogrzane stoki południowe, bo są najbardziej wystawione do Słońca, 
o półkula S → lepiej są ogrzane stoki północne, bo są najbardziej wystawione do Słońca.

4. Odległość od mórz i oceanów

 W pobliżu mórz i oceanów występują mniejsze wahania temperatury powietrza w ciągu roku

→ niższa roczna amplituda temperatury.

 Zimą nad morzem jest cieplej niż w głębi lądu.

 Latem nad morzem jest chłodniej niż w głębi lądu.

Prądy morskie (ciepłe – podwyższają temperaturę powietrza; zimne –

obniżają temperaturę powietrza)
Zróżnicowanie temperatury powietrza na Ziemi
 Temperatura powietrza układa się na Ziemi mniej więcej równoleżnikowo.
 Taki układ nazywamy strefowością termiczną.
 Jest on skutkiem różnego oświetlenia i ogrzania Ziemi (stref oświetlenia Ziemi).

Co zaburza strefowość termiczną na Ziemi?

W kilku miejscach występują wyraźne zakrzywienia izoterm To skutek wpływu 2 czynników:

 prądów morskich ,
 rzeźby terenu.

Jak obliczyć roczną amplitudę temperatury powietrza?

Roczna amplituda temperatury powietrza to różnica między średnią temperaturą powietrza w
najcieplejszym miesiącu i w najchłodniejszym miesiącu w roku.

Amplituda ma zawsze wartość dodatnią. 

Przykład
W Jakucku w najcieplejszym miesiącu (lipcu) zanotowano średnią temperaturę powietrza 20°C.
W najchłodniejszym miesiącu (styczniu) średnia temperatura powietrza wynosi –39°C. 
Jaka jest roczna amplituda temperatury powietrza w Jakucku?

Odpowiedź: Roczna amplituda temperatury powietrza w Jakucku wynosi 59°C.