Suç ve Ceza – Fyodor Dostoyevski

TÜR: ROMAN, POLİSİYE

YAZAR: FYODOR DOSTOYEVSKİ

YAYINLANMA TARİHİ: 1866

 KARAKTERLER

Raskolnikov (Rodion Romanoviç):

Romanın baş karakteridir. Petersburg'da üniversitede hukuk
eğitimi görmektedir. Çok ciddi maddi sıkıntılar içindedir.
Sağlığı ve ruh hali de kötüdür. Kibirli ancak kendini sorgulayan
biridir. İyi, kötü, suç, adalet ve ceza üzerine toplumsal
dengeler üzerinden sonu gelmeyen düşünceleri vardır.
Oldukça duygusal ve yaşadığı iç çekişmeler nedeniyle sürekli
tedirgindir. İşlediği bir cinayetin üzerine ruh dünyasındaki
gerilimler daha da artar.

Pulcheia Alexandrovna Raskolnikov: 

Rodion'un annesidir. Kocasından kalan düşük emekli maaşıyla
geçinir ve oğluna madden destek olamasa da okulunu bitirip
sağlıklı bir iş bulmasını ister.

Dunya Raskolnikov: Rodion’un kız kardeşi. Güzel

ve akıllı bir genç kızdır. Mürebbiyelik yaparak geçimini
sağlamaya çalışır.

Razumihin: Raskolnikov' un yakın arkadaşı onun gibi bir

üniversite öğrencisidir. İyimser ve sıcakkanlıdır, Raskolnikov' a
elinden geldiğince yardım etmeye çalışır. Kendi bulduğu işler
sayesinde maddi durumu daha iyidir. Aynı zamanda
Raskolnikov' un kardeşine aşıktır ve ailenin geleceği için
elinden geleni yapmaya kararlıdır.

Marmelavov: Alkol bağımlısı küçük bir memur. Alkol

sorunu nedeniyle işini kaybetmiş ve ailesi dağılmak üzeredir.
Raskolnikov, bu adama yardım etmek ister ve kendi kısıtlı
bütçesinin tamamını da bu adam için harcar.

Sonya: Marmeladov'un kızı. Babasının alkol sorunu ve

parasızlık sonucunda üvey annesi ve kardeşleri için fahişelik
yağmaya başlar. Raskolnikov'a minnet borçludur. Zamanla
aralarında bir aşk başlar.

Luzhin (Piyotr Petroviç): Kendini yetiştirmiş bir

avukat ve para kazanmak konusunda çok hırslı ve başarılıdır.
Dunya ile evlenmek üzeredir ancak kabalığı nedeniyle
Raskolnikov ile aralarında sürekli bir gerilim söz konusudur.

Alyona Ivanovna: Yaşlı bir tefeci bir kadındır.

Raskolnikov'un eşyalarını rehin almak karşılığında kendisine
borç vermektedir.
Lizateva Ivanovna: Tefeci kadının dindar kız
kardeşidir. Sakin ve silik bir kadındır.

Suç ve Ceza Özet

Suç ve Ceza, kitabı Raskolnikov isimli karakterin bir cinayet
işlemesi üzerinde döner. Kitap boyunca Raskolnikov’un işlediği
cinayetin ardından geçirdiği psikolojik buhranlar ve içsel
çatışmalar konu edinilmektedir. Cinayet kavramının toplumun
büyük bir çoğunluğu için anlamı aynıdır. Kabul edilemez bir
eylemdir. Dostoyevski ise altı yüz seksen yedi sayfa boyunca
bir cinayetin iyi amaçlar için işlenebilme, hakkaniyetli suç
kavramının var olabilme ihtimali üzerinde duruyor.
Dostoyevski’nin böylesi bir konuyu ele almasında kuşkusuz
Hegel’in fikirleri ile tanışmış olmasının etkisi mevcuttur. Hegel;
bir davranışın doğruluğunu ya da yanlışlığını ancak kişinin
vicdanının belirleyebileceğini savunuyor. Bu herkes kendine
doğru geleni yapabilir anlamına gelmiyor yani biri sırf canı
istedi diye birini öldüremez çünkü vicdan davranışın
arkasındaki motivasyonun ‘acı vermek’ olduğunun farkında
olacaktır. Birilerini kurtarmak ya da bir toplumun yararını
sağlamak için işlenen bir cinayet eyleminin motivasyonu iyi
niyetli olduğu için takdir etmek gerekebilir. İşte Raskolnikov’un
işlediği cinayetin ardındaki motivasyonu tamamen iyi
niyetlilikten gelmektedir ya da o buna inanmaktadır. Belki de
işler planladığı gibi gitseydi biz Raskolnikov’un iç dünyasına
şahit olamayacaktık çünkü o kendisini haklı görecek ve acı
çekmeyecekti. Öldürdüğü koca karı tefecilik yapmakta dara
düşen borçluların mallarına el koymakta ve insanlara acılar
çektirmektedir. Hesapta olmayan şey ise koca karının kız
kardeşi olan zavallı Lizaveta’nın cinayet sırasında çıkıp gelmesi
ve Raskolnikov’un mecburen onu da baltayla katletmesidir.
Raskolnikov’un cinayeti işlerken ki motivasyonlarından birisi
de annesinden almış olduğu mektuptur. Mektupta kız kardeşi
Dunya’nın Lujin isimli bir adamla evlenecek olduğu, adamın
maddi durumunun iyi olduğu kendilerini içinde bulundukları
zor durumdan kurtaracak olduğu ve hatta Raskolnikov’a bir de
iş bulabileceği yazılmıştır. Raskolnikov, mektubu okuyunca
kendisini adeta kaybeder ve sefaletin pençesinden kurtulmak
için bir yol düşünür. Kendisi aslında bir hukuk öğrencisidir
fakat içinde bulunduğu buhran sebebiyle derslerini takip
etmeyi bırakmıştır; annesi ve kız kardeşine karşı da içinde
bunun burukluğunu taşımaktadır. Cinayeti işlediği gün koca
karının para kesesini ve rehin tuttuğu kıymetli eşyaların ne
olduğuna bile bakmaksızın bir taşın altına saklamıştır.
Raskolnikov için işler hiç yolunda gitmez. Yakalanma kaygısıyla
içi içine yerken karakola çağırılır. Her şeyin bittiğini düşünür
fakat karakola çağırılma nedeni kirasını ödeyemediği için ev
sahibinin şikayetçi olmasıdır. Raskolnikov tam oradayken
öldürülen koca karı ve zavallı Lizevata’nın konusu açılır.
Yaşadığı stresi daha fazla kaldıramayan Raskolnikov bayılır. Bir
suçlunun psikolojisinin bu kadar etkileyici yansıtılması insanda
ürperti uyandırır. Raskolnikov’un olayın ardından cinayeti
işlediği eve dönmesi duvarları temizlemesi için tutulan
boyacıyla gerçekleştirdiği pek de akıllıca olmayan fakat bir
suçlunun hiç tanımadığı birine suçunu itiraf edip kısmen
rahatlamasını yansıtan konuşma yüzünden başı tekrar belaya
girmiştir. Şüpheyi üstünde taşıyan iki kişi vardır: Birisi
Raskolnikov diğeri de cinayet günü alt katta çalışmakta olan
genç boyacıdır. Polisin sorgulama ve oyunlarına daha fazla g-
dayanamayıp geçirdiği hezeyan sonucu boyacı genç işlemediği
cinayeti itiraf eder. Raskolnikov aklanır fakat onun haklılığına
inanmayan tek bir kişi vardır, polis memuru Porfori,
Raskolnikov’un karakolda bayıldığı günden beri onun katil
olduğundan emindir fakat elinde bir kanıtı olmadığından onu
tutuklayamamaktadır. Sonya babasının ölümünün ardından
veremli üvey annesi ve kardeşlerinin bakımını sağlamak için
hayat kadınlığı yapmaktadır. Babasının cenazesinde yolu
Raskolnikov ile kesişir. Raskolnikov bu zavallı çelimsiz kızın
gözlerinde Lizeveta’nın gözlerinde gördüğü aynı masumiyeti
görür ve Sonya’dan çok etkilenir. Sık sık Sonya’yı ziyaret eder
ve hatta bir ziyaret sırasında Sonya’ya cinayeti itiraf eder. İtirafı
yan odadan duyan ve Raskolnikov’un hiç haz etmediği birisi
vardır: Svidrigaylov. Svidrigaylov, Dunya’ya adeta takıntılıyı.
Dunya’nın evlerinde hizmetçilik yaptığı zamanlara kadar
uzanan mazileri vardı. Svidrigaylov, Dunya’ya Raskolnikov’un
işlediği cinayeti söyler ve bunu kimseye söylemediğini
Dunya’nın onunla olması gerektiği söyler, Dunya ise her şeye
rağmen bu isteği kabul etmez. Svidrigaylov, kendini başından
vurarak intihar eder. Raskolnikov, kendisini suçlayan hiçbir
delil olmamasına rağmen içinde bulunduğu durumun yükünü
daha fazla kaldıramaz. Vicdanı sonuna kadar haklı olduğunu
düşündüğü bu eyleme rağmen onu hiç rahat bırakmaz. Gidip
suçunu kelimesi kelimesine itiraf eder. Cinayeti itiraf etmesi,
daha önce pek çok insana iyilik etmiş olması vb. hafifletici
sebepler sayesinde 8 yıl kürek cezasına çarptırılır. Onun her
şeye rağmen kendini suçlu bulduğu tek bir nokta vardır:
Sonuna kadar dayanamayıp teslim olmasıdır. Kendini niçin
öldürmediği sorusu da ona acı veriyordur. Kendini aşağıda
akan suya bakarken düşünür fakat kendisini öldürmek yerine
gidip teslim olmuştur. Kitabın sonunda Sonya ve Raskolnikov
beraber olur. Kürek cezası bittiğinde yeni bir hayatı olacaktır.
Fakat bu yeni hayat yeni bir öykü demekti. Raskolnikov’un
yeni bir dünyaya geçmesi, hiç bilmediği yepyeni bir gerçekle
tanışmasının öyküsü... ve bu tabi ki yeni bir öykünün konusu
olabilecek kadar uzaklıkta.

Suç ve Ceza Konusu

Dostoyevski Rusya’da yaşanan siyasi ve ekonomik olaylar

sonrasında gözlemlediği hayatlardan esinlenerek 1866 yılında
yazdığı eser ilk olarak Rus Habercisi isimli edebiyat dergisinde
yayınlanmıştır. Büyük beğeni toplayan eser daha sonra kitap
haline getirilmiş ve o günden beri birçok kitap ve sinema
filmine konu olmuştur. Suç ve Ceza Dostoyevski’nin başyapıtı
sayılır. Kitabın başkahramanı olan Raskolnikov Rusya’nın St.
Petersburg şehrinde hukuk fakültesinde okuyan başarılı bir
öğrencidir. Fakir olduğu için hayatını ve öğretimini devam
ettirmekte oldukça zorlanır ve hukuk fakültesini bırakmak
zorunda kalır. Yaşadığı hayat iç dünyasında kalıcı zararlar
vermeye başlar ve kendi içinde birçok çelişkiye düşmeye
başlar. Okumak için geldiği St. Petersburg şehrinde kirasını
ödeyemez. Yakınlarda bulunan hiç kimsenin sevmediği tefeci
kadına giderek saatini satar. Karşılığında aldığı para ile de
meyhaneye gider. Bir taraftan içerken diğer taraftan
meyhanedeki insanların hayatları içini daha da karartır.
Fakirler ile zenginler arasında acımasız ayrıma bir anlam
veremez. Raskolnikov içindeki çatışmalara daha fazla
dayanamaz ve içindeki şeytana kulak verek eline bir balta
alarak tefeci kadının evine gider. Baltayı kadının kafasına
indirerek onu orada öldürür. Tam bu sırada yaşlı kadının kız
kardeşi gelir ve Raskolnikov o anda onu da öldürür. Tefeci
kadının kötülüğünün yanında bir masumun ölmesi pek önemli
değildir. Ne yapacağını bilmeden Raskolnikov birkaç altını
alarak oradan uzaklaştı. İşlediği cinayet sonrası Raskolnikov’un
durumu daha da kötüye gider. Bir zamanlar iç çelişkiler
yaşamasına neden olan şeytan ortadan kaybolmuş fakat
ondan daha da kötü olan vicdan azabı gelmiştir. Duyduğu
pişmanlıklar ve iç çekişmeler Raskolnikov’u iyice bitkin
düşürür ve hastalanır. İmdadına en yakın arkadaşı olan
Razumikin yetişir. Ona destek olur, doktor bulur ve elinden
gelen her şeyi yapar. Raskolnikov’un kötüye giden durumuna
bir de şüphecilik ve korku eklenir. Sürekli birilerinin onu
izlediğini düşünür. Cinayeti birilerinin gördüğü yada en
azından onun yaptığını bildiğini düşünür. Bu tedirginlik onun
durumunu daha da kötüye sürükler. Raskolnikov bu duruma
daha fazla dayanamaz ve işlediği cinayeti Sonya’ya anlatır.
Ardından polise teslim olur ve cezasını çekmek üzere hapse
gönderilir.
 Arka Kapak Bilgisi
Fakir bir genç olan Raskolnikov, başarılı olmasına rağmen
hukuk fakültesini maddi sebeplerden ötürü yarıda bırakmak
zorunda kalmıştır. Paranın, parayla ne yapılacağını bilmeyen,
insanlık ailesine parazit olan aşağılık insanların elinde iken,
toplumun gelişmesine büyük katkılar sağlayabileceklerin para
sıkıntısı çekmesinin yanlış bir düşünce olduğunu
düşünmektedir. Bu yanlışlığı düzeltmek üzere yaşlı ve zengin
olan bir tefeciyi,ve onun kız kardeşini görgü tanığı
bırakmamak için öldürür. Kimsenin kendisini görmediğini ve
geride çok büyük bir olasılıkla bir iz kalmadığını bildiği halde,
bazı tesadüflerin sonucunda Raskolnikov müthiş bir tedirginlik
içine düşer. İnsanlığını, masumiyetini yitirmiştir. Temiz kalpli
Sonya'ya suçunu itiraf eden Raskolnikov, polise de teslim olur
ve cezasını çekmek üzere Sibirya'ya gider.