Μαθηματικά Α’ Γυμνασίου.

Ρητοί αριθμοί

Ασκήσεις
1. Να βρείτε τις απόλυτες τιμές των παρακάτω αριθμών:
i. 2 ii. -3 iii. 2,3 iv. - v. -0,7

2. Να βρείτε τους αντίθετους των παρακάτω αριθμών:

i. 2 ii. -3 iii. 2,3 iv. - v. -0,7

3. Να διατάξετε όλους τους παρακάτω αριθμούς ξεκινώντας από το

μικρότερο και καταλήγοντας στο μεγαλύτερο:
i. 2 ii. -3 iii. 2,3 iv. - v. -0,7

4. Να συγκρίνετε τους αριθμούς σε κάθε ζευγάρι και να σημειώσετε

ανάμεσα τους το κατάλληλο σύμβολο ανισότητας (<,>):
(α) -9 … -7 (β) -7 … -9 (γ) -3 … 1
(δ) -2 … 3 (ε) 0 … -1 (στ) -2 … 0
(ζ) 3 … 0 (η) 2 … (θ) 2 … -2

5. Να βρείτε ποιες τιμές μπορεί να πάρει ο αριθμός χ σε κάθε

περίπτωση:
i. ii. iii.

iv. v. vi.

6. Να συμπληρώσετε τον πίνακα που ακολουθεί:

Αριθμός -3,13 +5,65 -1,03 0 +7,08 -3
Απόσταση του
σημείου που
αντιστοιχεί από την
αρχή του άξονα

7. Τοποθέτησε ένα ‘‘χ’’ στην αντίστοιχη θέση

Σωστό Λάθος
(α) Ισχύει η ανισότητα: -3<2
(β) Ισχύει η ανισότητα: -3>-2
(γ) Στην ανισότητα 2,4<χ<5,7 ο χ μπορεί να πάρει
2 ακέραιες τιμές
(δ) Υπάρχουν 7 ακριβώς ακέραιοι που αληθεύουν

1
 τη σχέση: -3 χ +3
(ε) Δύο ακέραιοι με ίδιο πρόσημο είναι αντίθετοι.
8. Βρείτε τους αριθμούς που έχουν ως απόλυτη τιμή:
i. 30 ii. 17 iii. 0
iv. 3,2 v. 4,1 vi. 7

Προσθέσεις ρητών αριθμών.

Ασκήσεις
1. Να υπολογιστούν τα παρακάτω αθροίσματα:
i. ii. iii.
iv. v. vi.
vii. viii. ix.

2. Να υπολογιστούν τα παρακάτω αθροίσματα:

i. ii. iii.

iv. v. vi.

3. Να υπολογιστούν τα παρακάτω αθροίσματα:

i. ii.

iii. iv.

v. vi.

vii. viii.

4. Να υπολογιστεί το άθροισμα .
i. Αν και
ii. Αν και
iii. Αν και
iv. Αν και

5. Να υπολογιστούν τα παρακάτω αθροίσματα:

i.
ii.
iii.
iv.

v.

6. Να υπολογιστεί το άθροισμα .

2
 i. Αν , , , .
ii. Αν ,   3,5 ,   4,25 ,
.
iii. Αν
iv. Αν

7. Να υπολογιστούν τα παρακάτω αθροίσματα:

i.
ii.
iii.

8. Να απλοποιηθεί η γραφή των παρακάτω αθροισμάτων και να

υπολογιστούν έπειτα τα αθροίσματα:
i.
ii.
iii.
iv.

9. Στις Σέρρες στις 24 Δεκέμβρη παρατηρήθηκαν οι παρακάτω

αυξομειώσεις της θερμοκρασίας.
Αρχικές θερμοκρασίες Αυξομειώσεις θερμοκρασιών
Α) Βράδυ +1ο C Την άλλη μέρα αυξήθηκε κατά 4ο C
Β) Μεσημέρι -1ο C Το βράδυ μειώθηκε κατά 2ο C
Γ) Βράδυ -2ο C Την επόμενη μέρα αυξήθηκε κατά 5ο C
Δ) Μεσημέρι +5 C
ο
Το βράδυ μειώθηκε κατά 7ο C
Ε) Μεσημέρι -3ο C Το βράδυ μειώθηκε κατά 3ο C

10. Ένας έμπορος έχει στο ταμείο του 7.500 € και χρωστάει σε
διάφορους τα ποσά των 450 €, 1.245 € και 565 €. Όμως του
χρωστάνε τα ποσά 85 €, 795 € και 925 €. Να εκφραστεί με ένα
άθροισμα ρητών αριθμών η εμπορική του κατάσταση. Να
υπολογιστεί αυτό το άθροισμα και να εξηγηθεί τι σημαίνει το
πρόσημο αυτού του αποτελέσματος για τον έμπορο.

11. Ένα αεροπλάνο ανέβηκε στα 2.100 μ. έπειτα κατέβηκε κατά

1.200 μ. ανέβηκε πάλι κατά 760 μ. και κατέβηκε πάλι κατά 600
μ. Να εκφρασθούν με ρητούς αριθμούς οι άνοδοι και κάθοδοι του
αεροπλάνου και να υπολογισθεί το τελικό ύψος του αεροπλάνου.

3
12. Τοποθέτησε ένα χ στην αντίστοιχη θέση
Σωστό Λάθος
(α) Στους ρητούς αριθμούς η πρόσθεση σημαίνει
πάντα αύξηση.
(β) Αν το άθροισμα δυο ρητών αριθμών είναι
αρνητικός, τότε και οι δυο ρητοί αριθμοί είναι
αρνητικοί αριθμοί.
(γ) Αν α+β=0, τότε οι α και β είναι αντίθετοι ρητοί
αριθμοί.
(δ) Αν το άθροισμα δυο ρητών αριθμών είναι θετικός,
τότε και οι δυο ρητοί αριθμοί είναι θετικοί
αριθμοί.
(ε) Το άθροισμα ενός ρητού και του αντίθετου αυτού
είναι πάντα 0.

13. Να συμπληρωθεί ο πίνακας:

+ +4 -8 -11 +17
-5
+9
-4
-21

14. Εξετάστε αν είναι μαγικά τα τετράγωνα: (Μαγικά τετράγωνα είναι

αυτά στα οποία η πρόσθεση των αριθμών κάθε στήλης ή γραμμής,
καθώς και των διαγωνίων τους, δίνουν το ίδιο ακριβώς άθροισμα).

Αφαιρέσεις ρητών αριθμών.

Ασκήσεις

1. Να υπολογιστούν οι παρακάτω διαφορές:

i. ii. iii.
iv. v. vi.
vii. viii. ix.

2. Να υπολογιστούν οι παρακάτω διαφορές:

i. ii. iii.
iv. v. vi.

3. Να υπολογιστούν οι παρακάτω διαφορές:

4
 i. ii.

iii. iv.

v. vi.

vii. viii.

4. Να υπολογιστούν η διαφορά .
i. Αν και
ii. Αν και
iii. Αν και
iv. Αν και

5. Να γίνουν οι παρακάτω αφαιρέσεις:

i. 8-25
ii. 1-37
iii. 54-59
iv. 0-67

6. Να υπολογιστούν οι τιμές των παρακάτω αλγεβρικών αθροισμάτων:

i.
ii.
iii.
iv.

v.

7. Να υπολογιστεί η αριθμητική τιμή του αλγεβρικού αθροίσματος

.
i. Αν , , , .
ii. Αν ,   3,5 ,   4,25 ,
.
iii. Αν

8. Να γίνουν οι παρακάτω πράξεις:

i.
ii.
iii.
iv.

9. Να λυθούν οι εξισώσεις:
a.
b.

5
10. Ένας έμπορος έχει στο ταμείο του 1.200 €. Κατά την διάρκεια της
ημέρας έκανε τις παρακάτω διαδοχικές εισπράξεις και πληρωμές:
+430 €, -50 €, +158 €, +420 €, -245 €, 475 €.
Τι ποσό έχει το ταμείο στο τέλος της ημέρας.

11. Τοποθέτησε ένα χ στην αντίστοιχη θέση

Σωστό Λάθος
(α) Στους ρητούς αριθμούς η αφαίρεση σημαίνει
πάντα ελάττωση.
(β) Αν το διαφορά δυο ρητών αριθμών είναι
αρνητικός, τότε και οι δυο ρητοί αριθμοί είναι
αρνητικοί αριθμοί.
(γ) Ισχύει στην αφαίρεση η αντιμεταθετική ιδιότητα:
α-β=β-α.
(δ) Ισχύει ότι: .
(ε) Λύση της εξίσωσης είναι ο αριθμός
.
(στ) Οι εξισώσεις και
έχουν την ίδια λύση.
(ζ) Λύση της εξίσωσης είναι ο
αριθμός

12. Συμπληρώστε τον πίνακα με τους κατάλληλους αριθμούς:

13. Συμπληρώστε τις δύο τελευταίες στήλες του πίνακα με τους

κατάλληλους αριθμούς. Τι συμπεραίνεις για τους αριθμούς αυτών
των δυο στηλών;

6
14. Συμπληρώστε τον πίνακα:

Πολλαπλασιασμός ρητών αριθμών

Ασκήσεις
1. Να υπολογιστούν τα παρακάτω γινόμενα:
i. ii. iii.
iv. v. vi.

2. Να υπολογιστούν τα παρακάτω γινόμενα:

i. ii.

iii. iv.

3. Να εκτελεστούν οι παρακάτω πράξεις:

i.
ii.
iii.

4. Να υπολογισθούν τα παρακάτω γινόμενα:

i.
ii.
iii.

5. Να εκτελεστούν οι παρακάτω πράξεις:

i.
ii.
iii. .

6. Να εκτελεστούν οι παρακάτω πράξεις:

i.
ii.
iii. .

7. Να εκτελεστούν οι παρακάτω πράξεις:

i.
ii.

7
 iii. .

8. Συμπληρώστε τον πίνακα:

9. Συμπληρώστε τον πίνακα:

Διαίρεση ρητών αριθμών

Ασκήσεις

1. Να εκτελεστούν οι παρακάτω διαιρέσεις:

i. ii. iii.
iv. v. vi.
vii. viii. ix.

2. Να υπολογιστεί η τιμή του πηλίκου αν:

i. και ii. και
iii. και iv. και
v. και vi. και

3. Να υπολογιστούν τα παρακάτω πηλίκα:

i. ii.

iii. iv.

v. vi.

vii. viii.

4. Να υπολογιστούν οι παρακάτω πράξεις:

i.
ii.

5. Να υπολογιστούν οι παρακάτω πράξεις:

8
 i.
ii.
iii. .

6. Να υπολογιστούν οι παρακάτω πράξεις:

i.
ii. .

7. Να υπολογιστούν οι παρακάτω πράξεις:

i.
ii. .
8. Συμπληρώστε τον πίνακα:

Δεκαδική μορφή ρητών αριθμών

Ασκήσεις
1. Βρες τη δεκαδική μορφή των ρητών:
i. ii. iii. iv. v.

2. Βρες τη δεκαδική μορφή των αριθμών:

i. ii. 2,8 iii. iv. v.

3. Βρες μια άλλη δεκαδική μορφή των αριθμών:

i. ii. iii. iv. v.

9
Δυνάμεις ρητών αριθμών.

Ασκήσεις

1. Να υπολογιστούν οι παρακάτω δυνάμεις:

i. ii. iii.
iv. v. vi.
vii. viii. ix.

2. Να υπολογιστούν οι παρακάτω δυνάμεις:

i. ii. iii.
iv. v. vi.

3. Να υπολογιστούν τα εξαγόμενα των παρακάτω πράξεων:

i. ii.
iii. iv.
v. vi.

4. Να υπολογιστούν τα εξαγόμενα των παρακάτω πράξεων:

i. ii.
iii. iv.

5. Να υπολογιστούν τα εξαγόμενα των παρακάτω πράξεων:

i. ii.
iii. iv.

6. Να υπολογιστούν τα εξαγόμενα των παρακάτω πράξεων:

i. ii.
iii. iv.

v. vi.

vii. viii.

ix. x.

xi. xii.

10
 7. Ελέγξτε αν καθεμιά απ’ τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστή (Σ) ή
λάθος (Λ). Βάλτε σε κύκλο το αντίστοιχο γράμμα, όπως δείχνει το
παράδειγμα :

1. Για κάθε πραγματικό αριθμό ισχύει: Σ Λ

2. Για κάθε πραγματικό αριθμό ισχύει: Σ Λ

3. Αν , τότε ισχύει: Σ Λ

4. Αν και ν φυσικός αριθμός, τότε: Σ Λ

5. Αν κ περιττός αριθμός με α ¹ 0 και α ¹ ± 1, τότε: ακ = α-κ Σ Λ

6. Αν κ άρτιος αριθμός και α ¹ 0, τότε: - ακ = (- α)κ Σ Λ
7. Το γινόμενο ισούται με Σ Λ
8. Αν (ακ ) 2 = (β2)κ και αβ ¹ 0, τότε α2 = β2 Σ Λ

8. Κάθε ισότητα της στήλης (Α) αληθεύει για μία μόνο τιμή του κ που
υπάρχει στη στήλη (Β). Συνδέστε με μια γραμμή κάθε ισότητα της
στήλης (Α) με το αντίστοιχο της στήλης (Β).

ΣΤΉΛΗ (Α) ΙΣΌΤΗΤΑ ΣΤΉΛΗ (Β) ΤΙΜΉ ΤΟΥ Κ

(α-2)κ + 1 = α8 3

-3

α -k
( ) =1 -5
β

[(α.β)κ]-1 = (β.α)3 5

-6

α5 (ακ - 2)-1 = α2 6

9. Να γίνουν οι πράξεις :

11
10. Να υπολογιστεί η παράσταση:

11. Αν x = 0,1 και y = 0,2 να βρεθούν οι αριθμητικές τιμές των

παραστάσεων :

i) ii)

12. Αν και , να υπολογιστεί η παράσταση:

13. Αν και , να υπολογιστεί η παράσταση:

14. Να γράψετε σε απλούστερη μορφή τις παραστάσεις:

α) α3.α2.α = β) x5:x3= γ) (-2)3.(-2)-4= δ) (-0,2)5.(-0,5)5= ε) α-4.(α2)-4.α

15. Υπολογίστε τις παραστάσεις

α) = β) (-2)3.(-0,5) -2
= γ) : (-10)2=

16. Να γίνουν οι πράξεις:

β) 8x4y-1: [(2x3y2).x0]
α)

17. Αν x=10-3 και y=-0,1 -2 να υπολογίσετε την παράσταση

Α= (x3.y-1)2 : [x-1.y(x3y-3)-1]-2
18. Να υπολογίσετε τον αριθμό x όταν:
α) 4x=2 β) 9.3x=9x.27

19. Αν x=-2 και y=3 τότε να υπολογίσετε την παράσταση:

3x2-y2+2xy3=
20. Να υπολογίσετε την παράσταση:

21. Να βρεθεί ο ακέραιος ν για τον οποίο ισχύει: 3.3 3ν-7

=

22. Βρείτε με ποιο στοιχείο της 2ης και της 3ης γραμμής αντίστοιχα
είναι ίσο κάθε στοιχείο της 1ης γραμμής του παρακάτω πίνακα.

12
23. Συμπληρώστε τον πίνακα

24. Συμπληρώστε τον πίνακα

25. Συμπληρώστε τον πίνακα

Τυποποιημένη μορφή μεγάλων και μικρών αριθμών.

Ασκήσεις

1. Γράψτε με τυποποιημένη μορφή τους αριθμούς:

a. Η απόσταση Γης – Σελήνης είναι 384.400.000 m.
b. Η ηλικία της Γης είναι 4.500.000.000 έτη.
c. Η απόσταση Γης – Ήλιου είναι 149.600.000 Km.

2. Η μάζα του ατόμου του υδρογόνου είναι gr. Να βρεις

πόσα άτομα περιέχει 1 gr υδρογόνου.

3. Γράψε με τυποποιημένη μορφή τους αριθμούς:

13
a. Η διάμετρος ενός πυρήνα ατόμου είναι 0,00000000000001
cm.
b. Το βάρος ενός μορίου αλατιού είναι
0,000000000000000000000097 gr

14