BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM

KHOA CƠ KHÍ
BỘ MÔN THIẾT KẾ MÁY
------------------
ĐỒ ÁN MÔN HỌC CHI TIẾT MÁY
THIẾT KẾ HỆ THỐNG TRUYỀN ĐỘNG CƠ KHÍ
Sinh viên nhóm 1 thực hiện: 1/ Mai Văn Long
2/ Phạm Bạch Nhật
3/ Phạm Nhựt Phát
Lớp học phần: 420300290720
Giáo viên hướng dẫn: ThS Châu Ngọc Lê
Phương án:
ĐỀ 1: THIẾT KẾ HỆ THỐNG DẪN ĐỘNG XÍCH TẢI

Hệ thống dẫn động gồm:

1. Động cơ điện.
2. Bộ truyền đai.
3. Hộp giảm tốc
4. Khớp nối
5. Xích tải
Số liệu thiết kế:
 Lực vòng trên xích tải, F (N): 6000
 Vận tốc xích tải, v (m/s): 0,6
 Số răng đĩa xích tải dẫn, z (răng): 9
 Bước xích tải, p (mm): 110
 Thời gian phục vụ, L (năm): 6
  Hệ thống quay một chiều, làm việc 2 ca, tải va đập nhẹ. (1 năm làm việc 300 ngày, 1
ca làm việc 8 giờ)
 Chế độ tải: T1 = T t1 = 38
T2 = 0,9T t2 =15
Chương 3: BỘ TRUYỀN BÁNH RĂNG
A. Bộ truyền bánh răng trụ hai cấp
3.1 Sơ đồ động và kí hiệu các bánh răng

Hình 1: Sơ đồ kí hiệu các bánh răng

3.2 Chọn vật liệu
Chọn thép 40XH (40CrNi)
3.2.1. Bánh lớn
Tra bảng 6.1/ trang 92, tài liệu Thiết kế hệ thống dẫn động cơ khí – tập 1 –
Trịnh Chất – Lê Văn Uyển.

Nhãn hiệu Nhiệt luyện Kích thước Độ rắn Giới hạn Giới hạn
thép S, mm, bền σ b, chảy σ ch,
không lớn MPa MPa
hơn

40XH Tôi cải thiện 100 HB 230 … 300 850 600

⇒ Chọn HB2 = 300

3.2.2. Bánh nhỏ
Tra bảng 6.1/ trang 92, tài liệu Thiết kế hệ thống dẫn động cơ khí – tập 1 –
Trịnh Chất – Lê Văn Uyển.

Nhãn hiệu Nhiệt luyện Kích thước Độ rắn Giới hạn Giới hạn
thép S, mm, bền σ b, chảy σ ch,
 không lớn MPa MPa
hơn

40XH Tôi cải thiện 100…300 HB ≥ 241 800 580

⇒ Chọn HB 1=HB 2+ (10 ÷ 15 )=300+ 15=315

3.3 Tính cho bộ truyền bánh răng trụ răng thẳng (Z2’ - Z3 cấp chậm)
3.3.1. Xác định ứng suất tiếp xúc cho phép [ σ H ] và ứng suất cho phép [ σ F ]
- Ứng suất tiếp xúc cho phép [ σ H ] :

[ σ H ]=σ OH lim ¿. 0,9.K HL

¿
SH
' 2,4 2,4 7
N HO 2 =30. HB =30.315 =29721216=2,97.10
2

2,4 2,4 7
N HO 3=30. HB3 =30. 300 =26437005,78=2,644. 10
+ Hệ số tuổi thọ:

K
'
HL2 =
√
mH N 'HO 2
N 'HE 2
=1

K HL3=
√
mH N HO 3
N HE 3
=1

( )
3
Ti
+ Tải thay đổi theo bậc: N HE=60. c . ∑ .n i . t i
T max

N HE 2=60. c . ∑
'
( ) Ti 3
T max
. n2 . t i

⇒ N 'HE 2=60.1 . 13 . ( 38
38+15
+0,93 .
15
38+15 )
.87,98 .6 .300 .2.8=140369068,8=14,04. 107

N HE 3=60. c . ∑
( ) Ti 3
T max
. n3 . t i

⇒ N HE 3=60.1 . 13 . ( 38
38+15
+0,93 .
15
38+15 )
.36,35 .6 .300 .2.8=57995176=5,7995. 107

Vì:
' ' ' '
N HE 2> N HO 2 ⇒ N HE 2=N HO 2 ⇒ K HL2=1
N HE 3> N HO 3 ⇒ N HE 3=N HO 3 ⇒ K HL3 =1

+ S H , S F: tra bảng 6.13/Trang 249 – Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc.

 Vật liệu Nhiệt luyện Độ rắn σ OHlim, SH σ OFlim, SF

Mặt răng Lõi răng MPa MPa

40CrNi Tôi cải thiện HB 180 ÷ 350 2HB + 70 1,1 1,8 HB 1,75

S H =1,1
S F=1,75

+ mH : Bậc đường cong mỏi  mH =6 ( Công thức (6.34)/trang 250, tài liệu Cơ sở thiết kế
máy – Nguyễn Hữu Lộc.)
⇒Ứng suất uốn cho phép:
'
0,9. K
[σ '
H2 ]=σ OHlim . S HL 2 = ( 2.315+ 70 ) . 0,9.1
1,1
=572,73 MPa
H

0,9. K HL3 0,9.1

[ σ H 3 ]=σ OHlim . SH
=( 2.300+70 ) .
1,1
=548,18 MPa

 Ứng suất uốn cho phép [ σ F ]: công thức 6.47/ trang 253, tài liệu Cơ sở thiết kế máy –
Nguyễn Hữu Lộc.
K FL
[ σ F ]=σ OFlim . SF
+ Hệ số tuổi thọ:

√
'
mF N FO 2
K 'FL2= '
=1
N FE 2

K FL3=
√
mF N FO 3
N FE 3
=1

N FO=5. 106

( )
6
Ti
+ Tải thay đổi theo bậc: N FE=60. c . ∑ . ni . t i
T max

N FE 2=60. c . ∑
'
( ) Ti 6
T max
. n2 .t i

'
⇒ N FE 2=60.1 . 1 . ( 6 38
38+15
6
+0,9 .
15
15+38 )
.87,98 .6 .300 .2.8=131868658,2=13,19.10
7

( )
6
Ti
N FE 3=60. c . ∑ . n3 . t i
T max
 (
⇒ N FE 3=60.1 . 1 .
6 38
38+15
6
+0,9 .
15
15+38 )
.36,35 .6 .300 .2.8=54483129,41=5,45.10
7

Vì:
' ' ' ' '
N FE 2> N FO 2 ⇒ N FE 2=N FO 2 ⇒ K FL2 =1
N FE 3> N FO 3 ⇒ N FE 3 =N FO 3 ⇒ K FL3=1
⇒ Ứng suất uốn cho phép:
'
K FL2 1
[ σ 'F 2 ]=σ OFlim . SF
=( 1,8.315 ) .
1,75
=324 MPa

K FL3 1
[ σ F 3 ]=σ OFlim . SF
=( 1,8.300 ) .
1,75
=308,57 MPa

Tính theo độ bền tiếp xúc:

3.3.2 Chọn ứng suất tiếp xúc cho phép [ σ H ]
Chọn min ( [ σ H ]i ) = [ σ H 3 ] =548,18 MPa

3.3.3. Hệ số chiều rộng vành răng Ψ ba theo tiêu chuẩn

- Theo bảng 6.15, trang 260, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc, ta có:

Vị trí bánh răng Độ rắn bề mặt

H1, H2 < 350 HB H1, H2 ≥ 350 HB

Không đối xứng 0,25 ÷ 0,40 0,20 ÷ 0,25

Do H1, H2 < 350 HB ⇒chọn Ψ ba=0,4

 Tính và chọn Ψ bd :
Ψ ba . ( u2 +1 ) 0,4. (2,42+1 )
Ψ bd = = =0,684 ⇒chọn Ψ bd =0,8
2 2
- Tính và chọn sơ bộ K H =K Hβ : Tra bảng 6.4/trang 237, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn
Hữu Lộc.
⇒ Chọn (Với )

3.3.4 Tính khoảng cách trục aw

√
T 2 . K Hβ
a w 2=50. ( u 2+1 ) . 3 2
Ψ ba . [ σ H ] . u2
⇒ aw 2=50. ( 2,42+1 ) . 3
√ 399562.1,06
2
0,4. ( 548,18 ) .2,42
=193,81 mm

Chọn theo tiêu chuẩn trang 260, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc, ta
được: aw2 = 200mm
3.3.5 Tính chiều rộng vành răng
b 3=Ψ ba . aw 2=0,4.200=80 mm

b 2=b3 +(4 ÷ 5)=84 mm

3.3.6 Tính môđun m

m=( 0,01 ÷ 0,02 ) .a w 2=( 0,01 ÷0,02 ) .200= ( 2÷ 4 )

Theo tiêu chuẩn trang 222, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc.
⇒ Chọn m=4

3.3.7 Tính tổng số răng

2. aw 2 2.200
Z'2 + Z 3=Z'2 . ( 1+ u2 )= = =100(răng)
m 4

- Số răng bánh dẫn:

2. aw 2 2.200
Z'2 = = =29,24
m .(1+u2 ) 4.(1+ 2,42)

Chọn Z'2 =29 răng

- Số răng bánh bị dẫn:
'
Z3 =Z 2 .u 2=29.2,42=70,18
Chọn Z3 =70 răng
3.3.8 Xác định tỉ số truyền
' Z3 70
u2 = '
= =2,414
Z 2
29

∆ u 2=
| | u2−u'2
u2
.100 %= |
2,42−2,414
2,42 |
.100 %=0,248 % ≤ ( 2% ÷3 % )

⇒ Thỏa điều kiện.

3.3.9 Xác định các kích thước bộ truyền
' '
d 2=m. Z 2=4.29=116 mm
d 3=m. Z 3=4.70=280mm
 d '2+ d 3 116+280
a w= = =198 mm
2 2
Lấy a w =200 mm, thì cần phải dịch chỉnh khoảng cách trục từ 198mm đến 200mm.
o Tính hệ số dịch tâm y: Công thức (6.22)/ trang 100, tài liệu Thiết kế hệ thống dẫn động
cơ khí – tập 1 – Trịnh Chất – Lê Văn Uyển
aw 2
−0,5. ( Z 2+ Z 3 )
'
y=
m
200
⇒ y= −0,5. ( 29+70 )=0,5
4
o Tính hệ số k y: Công thức (6.23)/ trang 100, tài liệu Thiết kế hệ thống dẫn động cơ khí –
tập 1 – Trịnh Chất – Lê Văn Uyển.
1000. y
k y=
Zt
1000.0,5
⇒ k y= =5,05
29+70
Tra bảng 6.10a, trang 101, tài liệu Thiết kế hệ thống dẫn động cơ khí – tập 1 – Trịnh Chất –
Lê Văn Uyển.
⇒ k x =0,191

o Hệ số giảm đỉnh răng ∆ y : Công thức (6.24)/ trang 100, tài liệu Thiết kế hệ thống dẫn
động cơ khí – tập 1 – Trịnh Chất – Lê Văn Uyển.
kx . Zt
∆ y=
1000
0,191.(29+70)
⇒ ∆ y= =0,0189
1000
o Tổng hệ số dịch chỉnh x t : Công thức (6.25)/ trang 100, tài liệu Thiết kế hệ thống dẫn
động cơ khí – tập 1 – Trịnh Chất – Lê Văn Uyển.
x t = y+ ∆ y
⇒ x t =0,5+0,0189=0,5189

o Các hệ số dịch chỉnh bánh 2 ’ và bánh 3: Công thức (6.26)/ trang 101, tài liệu Thiết kế
hệ thống dẫn động cơ khí – tập 1 – Trịnh Chất – Lê Văn Uyển.

'
x =0,5. x t−
2 [ ( Z 3−Z '2) . y
Zt ]
[
⇒ x '2=0,5. 0,5189−
29+ 70 ]
( 70−29 ) .0,5
=0,156
 x 3=x t −x'2
⇒ x 3=0,5189−0,156=0,363
o Các thông số hình học: tra bảng 6.2/ trang 221, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn
Hữu Lộc.

Thông số Bánh dẫn ( d 2) Bánh bị dẫn ( d 3 )

'

1. Đường d '2=m. Z '2=4.29=116 mm d 3=m. Z 3=4.70=280mm

kính
vòng
chia

2. Đường ' 2. aw 2 d w 3=d 'w 2 . u'2

d w 2=
kính u '2+1 ⇒ d w3 =117,16 .2,414=282,82 mm
vòng lăn
' 2.200
⇒ d w2= =117,16 mm
2,414+ 1

3. Đường d 'a 2=d '2+2. ( 1+ x '2−∆ y ) . m d a 3=d 3+ 2 ( 1+ x 3−∆ y ) m

kính '
⇔ d a 2=116+2 ( 1+0,156−0,0189 ) .4 ⇔ d a 3=280+2(1+0,363−0,0189).4
vòng
đỉnh (ăn d 'a 2= 125,10 mm d a 3=290,75mm
khớp
ngoài)

4. Đường d 'f 2=d '2−( 2,5−2 x '2) m d f 3=d 3−( 2,5−2 x 3 ) m

kính '
⇔ d f 2=116−( 2,5−2.0,156 ) .4 ⇔ d f 3=280−( 2,5−2.0,363 ) .4
vòng
chân '
d f 2=107,25 mm d f 3=272,91 mm
răng (ăn
khớp
ngoài)

5. Đường ' '

d b 2=d 2 . cosα d b 3=d 3 . cosα
kính ' ⇔ d b 3=280 . cos 20 °=263,11 mm
⇔ d b 2=116. cos 20 °=109 mm
vòng cơ
sở

6. Góc α =20 ° α =20 °

biên
dạng
7. Góc ăn Z t . m. cosα α tw =21,52°
cosα tw =
khớp 2. aw 2
( 29+70 ) .4 . cos 20 °
⇔ cosα tw= =0,93
2.200
α tw =21,52°

3.3.10 Tính v và chọn cấp chính xác

'π . d '2 . n2 π .116. 87,98
v=2 = =0,534 ¿
60.1000 60.1000
Theo bảng 6.3/ trang 230, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc.
Với v'2=0,534 m/s theo bảng 6.3 dùng cấp chính xác 9, v max=3
3.3.11 Xác định giá trị lực tác dụng lên bộ truyền
2.T 2 2. 399562
F 't 2=F 3= '
= =6820,79 N
d w2
117,16
' '
F r 2=F r 3=F t 2 . tan α tw =6820,79. tan 21,52 °=2689,53 N
3.3.12 Chọn hệ số tải trọng động
- Hệ số tải trọng động đối với bánh răng trục thẳng theo bảng 6.5/ trang 239, tài liệu Cơ sở
thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
KHv = 1,06 KFv = 1,11
3.3.13 Xác định σ H

√ 2 . T 2 . K H . ( u2 +1 )
'
ZM . ZH . Zε
σ H= '
. '
≤ [σH]
dw 2 b 3 . u2
- Hệ số xét đến cơ tính vật liệu Z M : trang 257, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu
Lộc.
1 /2
Z M =190 MPa
- Hệ số kể đến hình dạng bề mặt tiếp xúc Z H : Công thức (6.64)/ trang 258, tài liệu Cơ sở
thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc.

ZH=
√ 4
sin 2α tw
=
√ 4
sin ( 2.21,52 ° )
=2,421

- Hệ số kể đến sự trùng khớp của răng: Công thức (6.61)/ trang 258, tài liệu Cơ sở thiết kế
máy – Nguyễn Hữu Lộc.

Z ε=
√ 4−ε α
3
=
3 √
4−1,724
=0,871
 [
ε α = 1,88−3,2.
( 1 1
+
Z2 Z3
'
)] [
. cosβ= 1,88−3,2 .
1 1
+
29 70
.1=1,72 4 ( )]
Với ε α =1,2÷ 1,8
- Hệ số tải trọng theo độ bền tiếp xúc: Công thức (6.20)/ trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế
máy – Nguyễn Hữu Lộc.
K H =K HA . K Hβ . K Hv . K Hα=1 . 1,0484 . 1,06 .1=1,111

Trong đó:
K HA=1 ; Hệ số tải trọng ngoài thường chọn K A =1 (trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế máy –
Nguyễn Hữu Lộc)
- Tính K Hβnội suy Bảng 6.4/ trang 237, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
0,684−0,6 K Hβ−1,04
⇔ = ⇔ K Hβ =1,0484
0,8−0,684 1,06−K Hβ
K Hv =1,06 ; (Bảng 6.5/ trang 239, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc)
K Hα =1; Hệ số phân bố tải trọng giữa các răng (Trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế máy –
Nguyễn Hữu Lộc)

⇒ σH=
116
.
√
190.2,421 .0.871 2. 399562.1,11 .(2,414+ 1)
80 . 2,414
=432,704 ≤ [ σ H ] =466,83 MPa

Thỏa điều kiện.

3.3.14 Tính chính xác [ σ H ]
Công thức (6.39), trang 252, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
[ σ H ]=σ OH lim ¿. K HL . Z R. ZV . K l. K xH
¿
SH

Trong đó:
+ Z R=0,95 (Hệ số ảnh hưởng của độ nhám bề mặt, với cấp chính xác la cấp 9, ứng với độ
nhám cấp 6, khi đó Ra không lớn hơn 2,5 μm ⇒ Z R =0,95 )
+ ZV =0,85 v 0,1=0,85 . 0,5340,1 =0,798 ( vì HB ≤350 )
+ K l=1

√
+ K xH = 1,05−
10
d3
4
√
= 1,05−
280
10
4
=1,011

+ K HL3=1
1. 0,95 . 0,798 .1. 1,011
⇒ [ σ H ]= ( 2.300+ 70 ) . =466,83 MPa
1,1
3.3.15 Tính ứng suất uốn tại đáy răng:
Công thức (6.78), trang 264, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
Ft . Y F . K F
σ F= ≤ [σ F ]
bw . m
- Tính hệ số Y F: Công thức (6.80)/ trang 264, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
13,2 27,9 x
Y F=3,47 + − +0,092. x2
z z
+ Bánh dẫn:
'
' 13,2 27,9 x 2 '2
Y F 2=3,47+ '
− '
+ 0,092. x 2
Z2 Z2
' 13,2 27,9 .0,156 2
⇒ Y F 2=3,47 + − + 0,092.0,156 =3,777
29 29
+ Bánh bị dẫn;
13,2 27,9 x 3 2
Y F 3=3,47+ − + 0,092. x 3
Z3 Z3

13,2 27,9 . 0,363 2

⇒ Y F 3=3,47 + − +0,092. 0,363 =3,526
70 70
- Kiểm tra ứng suất uốn tại đáy răng:
' ' '
F t 2 .Y F 2 . K F 2 6820,79 .3,777 . 1,206
=92,47 MPa ≤ [ σ F ] =326,38 MPa
'
σ =
F2 =
bw 2 .m 84 . 4
=> Thỏa điều kiện

F t 3 .Y F 3 . K F 3 2689,53 . 3,526 .1,206

σ F3= = =38,28 MPa ≤ [ σ F ] =326,39 MPa
bw 3 . m 80 . 4
=> Thỏa điều kiện
Công thức (6.21)/ trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
K F=K FA . K Fβ . K Fv . K Fα =1.1,0868 .1,11.1=1,206

Trong đó:
+ K FA=1; Hệ số tải trọng động ngoài thường chọn K A =1 (Trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế
máy – Nguyễn Hữu Lộc)
+ K Fv =1,11 (Bảng 6.5/trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc)
+ Tính K Fβ nội suy Bảng 6.4/trang 237, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
 0,684−0,6 K F β−1 , 07
⇔ = ⇔ K F β=1,0868
0,8−0,684 1,11− K F β
+ K Fα =1, Hệ số phân bố tải trọng giữa các răng (Trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế máy –
Nguyễn Hữu Lộc)
3.3.16 Tính chính xác ứng suất uốn [ σ F ]
Công thức (6.52)/ trang 254, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc.
K FL . Y R . Y X . Y δ . K FC
[ σ F ]=σ OFlim . SF
Trong đó:
+ K 'FL2=K FL3=1
+ Hệ số xét đến ảnh hưởng của độ nhám khi phay và mài răng: Y R=1
+ Hệ số khích thước khi tôi bề mặt và thấm nitơ:
Y X =1,05−0,005 m=1,05−0,005.4=1,03

+ Hệ số độ nhạy vật liệu bánh răng:

Y δ =1,082−0,172. lgm=1,082−0,172.lg 4=0,978

+ Hệ số xét đến ảnh hưởng đặt tải, khi đặt tải 1 phía (Bộ truyền quay 1 chiều): K FC =1
1.1 .1,03 . 0,978.1
⇒ [ σ 'F 2 ]=1,8 . 315 . =326,38 MPa
1,75
1 .1 .1,03. 0,978 .1
⇒ [ σ F 3 ]=1,8 .300 . =310,84 MPa
1,75
3.4 Bộ truyền bánh răng trụ răng nghiêng (Z1 – Z2 cấp nhanh)
Chọn thép 40XH (40CrNi)
+ Bánh lớn
Tra bảng 6.1/ trang 92, tài liệu Thiết kế hệ thống dẫn động cơ khí – tập 1 –
Trịnh Chất – Lê Văn Uyển.

Nhãn hiệu Nhiệt luyện Kích thước Độ rắn Giới hạn Giới hạn
thép S, mm, bền σ b, chảy σ ch,
không lớn MPa MPa
hơn

40XH Tôi cải thiện 100 HB 230 … 300 850 600

⇒ Chọn HB2 = 300

+ Bánh nhỏ
 Tra bảng 6.1/ trang 92, tài liệu Thiết kế hệ thống dẫn động cơ khí – tập 1 –
Trịnh Chất – Lê Văn Uyển.

Nhãn hiệu Nhiệt luyện Kích thước Độ rắn Giới hạn Giới hạn
thép S, mm, bền σ b, chảy σ ch,
không lớn MPa MPa
hơn

40XH Tôi cải thiện 100…300 HB ≥ 241 800 580

⇒ Chọn HB 1=HB 2+ (10 ÷ 15 )=300+ 15=315

3.4.1 Ứng suất tiếp xúc cho phép [σ ¿¿ H ]¿ và ứng suất uốn cho phép [σ F ]
Công thức (6.40a)/ trang 252, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc.

[ σ H ]= √0.5 . ([ σ HO 1 ] + [ σ HO 2 ] )
2 2

2,4 2,4 7
N HO 1=30. HB 2 =30. 315 =29721216=2,97. 10
2,4 2,4 7
N HO 2=30. HB3 =30. 300 =26437005,78=2,64.10
+ Hệ số tuổi thọ:

K HL1=
√
mH N HO 1
N HE 1
=1

K HL2=
√
mH N HO 2
N HE 2
=1

+ Tải thay đổi theo bậc: N HE=60. c . ∑ ( ) Ti 3

T max
.n i . t i

( )
3
Ti
N HE 1=60. c . ∑ . n1 .t i
T max

(
⇒ N HE 1=60.1 . 13 .
38
38+15
+0,93 .
15
38+15 )
.290,322 .6.300 .2 .8=463198781,45=46,3199.107

N HE 2=60. c . ∑ ( )
Ti 3
T max
. n2 . t i

⇒ N HE 2=60.1 . 13 .( 38
38+15
+0,93 .
15
38+15 )
.87,98 .6 .300 .2.8=140369068,8=14,037.10 7

Vì:
N HE 1> N HO 1 ⇒ N HE 1=N HO 1 ⇒ K HL1=1
N HE 2> N HO 2 ⇒ N HE 2=N HO 2 ⇒ K HL2=1
+ S H , S F: tra bảng 6.13/Trang 249 – Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc.

Vật liệu Nhiệt luyện Độ rắn σ OHlim, SH σ OFlim, SF

Mặt răng Lõi răng MPa MPa

40CrNi Tôi cải thiện HB 180 ÷ 350 2HB + 70 1,1 1,8 HB 1,75

S H =1,1
S F=1,75

+ mH : Bậc đường cong mỏi  mH =6 ( Công thức (6.34)/trang 250, tài liệu Cơ sở thiết kế
máy – Nguyễn Hữu Lộc.)
⇒Ứng suất uốn cho phép:
0,9. K HL1 0,9.1
[ σ H 1 ]=σ OHlim . SH
=( 2.315+70 ) .
1,1
=572,73 MPa

0,9. K HL2 0,9.1

[ σ H 2 ]=σ OHlim . SH
=( 2.300+70 ) .
1,1
=548,18 MPa

⇒ [ σ H ] = √0.5 . ( 572,732 +548,182 )=560,59 MPa

Xét điều kiện:

[ σ H ]min ≤ [ σ H ] ≤ 1,25 . [ σ H ]min
⇔ 548,18≤ [ σ H ] ≤ 1,25 .548,18
⇔ 548,18≤ [ σ H ] ≤ 685,23

 Ứng suất uốn cho phép [ σ F ]: công thức 6.47, trang 253, tài liệu Cơ sở thiết kế máy –
Nguyễn Hữu Lộc.
K FL
[ σ F ]=σ OFlim . SF
+ Hệ số tuổi thọ:

K FL1=
√
mF N FO 1
N FE1
=1

K FL2=
√
mF N FO 2
N FE 2
=1

N FO=1,75 HB

+ N FO 1=1,75 HB 1=1,75 . 315=551,25

 + N FO 2=1,75 HB 2=1,75 . 300=525

( )
6
Ti
+ Tải thay đổi theo bậc: N FE=60. c . ∑ . ni . t i
T max

( )
6
Ti
N FE 1=60. c . ∑ . n1 .t i
T max

(
⇒ N FE 1=60.1 . 16 .
38
38+15
+0,96 .
15
15+38 )
.290,322 .6 .300.2 .8=435148585,87=43,515.10 7

N FE 2=60.
1
u1
.∑
( )
Ti 6
T max
N
. n1 . t i= FE 1
u1

⇒ N FE 2=60.
1
3,3 (6
. 1 .
38
38+15
6
+0,9 .
15
15+38 )
.290,322 .6 .300.2 .8=131863207.84=13,186. 10
7

Vì:
N FE 1> N FO 1 ⇒ N FE 1=N FO 1 ⇒ K FL1=1
N FE 2> N FO 2 ⇒ N FE 2=N FO 2 ⇒ K FL2 =1
⇒ Ứng suất uốn cho phép:
K FL1 1
[ σ F 1 ] =σ OFlim . SF
=( 1,8.315 ) .
1,75
=324 MPa

K FL2 1
[ σ F 2 ] =σ OFlim . SF
=( 1,8.300 ) .
1,75
=308,57 MPa

Tính theo độ bền tiếp xúc:

3.4.2 Chọn ứng suất tiếp xúc cho phép [ σ H ]
Chọn [ σ H ] =560,59 MPa
3.4.3. Hệ số chiều rộng vành răng Ψ ba theo tiêu chuẩn
- Theo bảng 6.15, trang 260, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc, ta có:

Vị trí bánh răng Độ rắn bề mặt

H1, H2 < 350 HB H1, H2 ≥ 350 HB

Không đối xứng 0,25 ÷ 0,40 0,20 ÷ 0,25

Do H1, H2 < 350 HB ⇒chọn Ψ ba=0,315

 Tính và chọn Ψ bd :
Ψ ba . ( u1 +1 ) 0,315. ( 3,3+1 )
Ψ bd = = =0,677⇒ chọn Ψ bd=0,8
2 2
- Tính và chọn sơ bộ K H =K Hβ : Tra bảng 6.4/trang 237, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn
Hữu Lộc.
⇒ Chọn (Với )

3.4.4 Tính khoảng cách trục aw

√
T 1 . K Hβ
a w 2=43. ( u1 +1 ) . 3 2
Ψ ba . [ σ H ] .u1

⇒ aw 1=43. ( 3,3+1 ) . 3
√ 126084 .1,06
2
0,315. ( 560,59 ) . 3,3
=137,26 mm

Chọn a w 1 theo tiêu chuẩn trang 260, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc, ta được:
aw2 = 160 mm
3.4.5 Tính chiều rộng vành răng
b 2=Ψ ba .a w 1=0,315 .160=50,4 mm

⇒ b 2=51 mm

b 1=b2 +( 4 ÷ 5)=55 mm

3.4.6 Tính môđun m n

mn=( 0,01 ÷ 0,02 ) .a w 2=( 0,01 ÷0,02 ) .200= ( 2÷ 4 )

Theo tiêu chuẩn trang 222, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc.
⇒ Chọn mn=2

3.4.7 Tính tổng số răng

2. aw 1 2 .160
Z1 + Z 2=Z 1 . ( 1+u 1 )= = =160(răng )
mn 2

Góc nghiêng của răng thỏa: 8 ° ≤ β ≤20 °

mn . Z1 . ( u 1+1 )
cos 8 ° ≥ ≥ cos 20°
2 . aw 1
2 . Z 1 . ( 3,3+1 )
⇒cos 8° ≥ ≥ cos 20 °
2 .160
cos 8° . 2.160 cos 20° . 2.160
⇔ ≥ Z1≥
2. ( 3,3+1 ) 2 . ( 3,3+1 )
⇔ 36,85≥ Z1 ≥34,97
 ⇒ Chọn Z 1=36 răng
Z2 =Z 1 .u1 =36 .3,3=118,8 ⇒Chọn Z 2=119 răng
- Tính lại góc nghiêng:
mn . Z1 . ( u'1+ 1 ) 2. 36 .(3,306+1)
cos β= = =0,969
2 . aw 1 2 . 160

⇒ β=14,34 ° ( thỏa 8 ° ≤ β ≤ 20° )

3.4.8 Xác định tỉ số truyền
Z2 119
u'1= = =3,306
Z1 36

∆ u 1= | |
u1−u'1
u1
.100 %=0,182 % ≤ ( 2 % ÷ 3 % )

⇒ Thỏa điều kiện.

3.4.9 Xác định các kích thước bộ truyền
mn 2
d 1=mt . Z1 = . Z 1= .36=74,30 mm
cosβ 0,969
mn 2
d 2=mt . Z2 = . Z 2= .119=245,61mm
cosβ 0,969
d 1+ d 2 74,30+245,61
a w= = =160 mm
2 2
o Các thông số hình học: tra bảng 6.2/ trang 221, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn
Hữu Lộc.

Thông số Bánh dẫn ( d 1 ) Bánh bị dẫn ( d 2 )

1. Đường mn mn
d 1=mt . Z1 = .Z d 2=mt . Z2 = .Z
kính cosβ 1 cosβ 2
vòng 2 2
chia ⇒d 1= .36=74,30 mm ⇒d 2 = .119=245,61 mm
0,969 0,969

2. Đường d w 1=d1 =74,30 mm d w 2=d 2=245,61mm

kính
vòng lăn

3. Đường mn mn
d a 1=d 1+2. mt =d 1+ 2. d a 2=d 2+2. mt =d 2+ 2.
kính cosβ cosβ
 vòng 2 2
⇔ d a 1=74,30+2. =78,43 mm ⇔ d a 1=245,61+2. =250,74 mm
đỉnh (ăn 0,969 0,969
khớp
ngoài)

4. Đường m mn
d f 1=d 1−2,5 . mt=d 1−2,5 . n d f 2=d 2−2,5 . mt=d 2−2,5 .
kính cosβ cosβ
vòng 2 2
chân ⇔ d f 1 =74,30−2,5 . =69,14 mm ⇔ d f 2=245,61−2,5 . =240,45 mm
0,969 0,969
răng (ăn
khớp
ngoài)

5. Đường d b 1=d 1 . cosα d b 2=d 2 . cosα

kính ⇔ d b 1=74,30 . cos 20°=69,82 mm ⇔ d b 2=245,61 .cos 20° =230 , mm
vòng cơ
sở

6. Góc α =20 ° α =20 °

biên
dạng

7. Góc ăn tanα α tw =20,59°

tanα tw =tanα t=
khớp cosβ
tan20 °
⇔ tanα tw= =0,376
0,969
α tw =20,59°

3.4.10 Tính v và chọn cấp chính xác

π . d 1 . n1 π .74,30. 290,322
v1 = = =1,129¿
60.1000 60.1000
Theo bảng 6.3/ trang 230, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc.
Với v1 =1,129(m/s) theo bảng 6.3 dùng cấp chính xác 9, v max=3
3.4.11 Xác định giá trị lực tác dụng lên bộ truyền
- Lực vòng:
2 .T 1 2 .126084
F t 1=F t 2= = =3393,92 N
d w1 74,30
- Lực hướng tâm:
 tanα tan 20 °
F r 1=F r 2=F t 1 . =3393,92 . =1274,8 N
cosβ 0,969
- Lực dọc trục:
F a 1=F a2 =F t 1 . tanβ=3393,92 . tan 14,34 °=867,62 N

3.4.12 Chọn hệ số tải trọng động

- Hệ số tải trọng động đối với bánh răng trục thẳng theo bảng 6.6, trang 239, tài liệu Cơ sở
thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
KHv = 1,11 KFv = 1,22
- Hệ số phân bố tải trọng giữa các răng:
Công thức 6.27, trang 241, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
4+ ( ε α −1 ) . ( ncx −5 )
K Fα =
4. ε α
4+ ( 1,764−1 ) . ( 9−5 )
⇒ K Fα = =1
4.1,764
Trong đó:
+ Hệ số trùng khớp ngang ε α : Công thức 6.10, trang 228, tài liệu Cơ sở thiết kế máy –
Nguyễn Hữu Lộc.

[
ε α = 1,88−3,2.
( 1 1
+
Z1 Z2 )] [
. cosβ= 1,88−3,2 .
1
+
1
36 119 (
.0,969=1,764 )]
+ n cx =9
3.4.13 Xác định σ H

√
Z M . Z H . Z ε 2 . T 1 . K H . ( u1 + 1 )
'

σ H= . ≤ [σH]
dw 1 '
b 2 . u1
- Hệ số xét đến cơ tính vật liệu Z M : trang 257, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu
Lộc.
1 /2
Z M =190 MPa
- Hệ số kể đến hình dạng bề mặt tiếp xúc Z H : Công thức 6.87, trang 258, tài liệu Cơ sở thiết
kế máy – Nguyễn Hữu Lộc.

ZH=
√ 4 . cosβ
sin 2α tw
=
√4 . 0,969
sin ( 2.20,59 ° )
=2,426

- Hệ số kể đến sự trùng khớp của răng: Công thức (6.61)/ trang 258, tài liệu Cơ sở thiết kế
máy – Nguyễn Hữu Lộc.
 Z ε=
√ √1
εα
=
1
1,764
=0,753

sinβ sin 14,34 °

Mà ε α =1,764 do ε β 2 =bw 2 . π . m =51 . π .2
=2,01≥ 1
n

- Hệ số tải trọng theo độ bền tiếp xúc: Công thức (6.20)/ trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế
máy – Nguyễn Hữu Lộc.
K H =K HA . K Hβ . K Hv . K Hα=1 . 1,0477 .1,11 . 1=1,163

Trong đó:
K HA=1 ; Hệ số tải trọng ngoài thường chọn K A =1 (trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế máy –
Nguyễn Hữu Lộc)
- Tính K Hβ nội suy Bảng 6.4, trang 237, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
0,677−0,6 K Hβ−1,04
⇔ = ⇔ K Hβ =1,0477
0,8−0,677 1,06−K Hβ
K Hv =1,11; (Bảng 6.5/ trang 239, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc)
K Hα =1; Hệ số phân bố tải trọng giữa các răng (Trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế máy –
Nguyễn Hữu Lộc)

⇒ σH=
74,30
.
√
190.2,426 .0 , 753 2 .126084 .1,163 .(3,306+1)
51.3,306
=404,283 MPa ≤ [ σ H ] =504,096 MPa

Thỏa điều kiện.

3.4.14 Tính chính xác [ σ H ]
Công thức 6.39, trang 252, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
[ σ H ]=σ OH lim ¿. K HL . Z R. ZV . K l. K xH
¿
SH

Trong đó:
+ Z R=0,95 (Hệ số ảnh hưởng của độ nhám bề mặt, với cấp chính xác la cấp 9, ứng với độ
nhám cấp 6, khi đó Ra không lớn hơn 2,5 μm ⇒ Z R =0,95 )
+ ZV =0,85 v 0,1=0,85 . 1,1290,1=0,86 ( vì HB ≤ 350 )
+ K l=1

√
+ K xH = 1,05−
d2
10
4
√
= 1,05−
245,61
10
4
=1,013

+ K HL2=1
1 . 0,95 .0,86 .1 . 1,013
⇒ [ σ H ] = ( 2.300+70 ) . =504,096 MPa
1,1
3.4.15 Tính ứng suất uốn tại đáy răng:
- Tính hệ số dạng răng theo số răng tương đương Y F 1 ,Y F 2: Công thức (6.80)/ trang 264,
tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
13,2 27,9 x
Y F=3,47 + − +0,092. x2
z z
+ Bánh răng tiêu chuẩn: x 1=x 2=0
13,2 27,9 x 1
Y F 1=3,47+ − + 0,092. x 12
Zv 1 Zv 1
13,2
⇒Y F 1=3,47+ =3,8
40
13,2 27,9 x 2 2
Y F 2=3,47+ − + 0,092. x 2
Zv 2 Zv 2
13,2
⇒ Y F 2=3,47 + =3,571
131
- Theo công thức 6.84, trang 274, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
z
Z v=
cos3 β
+ Số bánh răng tương đương của Z1 và Z2 :
z1 36
Z v1 = 3
= 3
=39,57
cos β 0,969
⇒ Chọn Z v 1=40 răng
z2 119
Z v2 = 3
= 3
=130,79
cos β 0,969
⇒Chọn Z v 2=131 răng
- Tính ứng suất uốn tại đáy răng: Công thức 6.92, trang 277, tài liệu Cơ sở thiết kế máy –
Nguyễn Hữu Lộc.
Y F . Ft . K F . Y ε .Y β
σ F= ≤[ σF ]
bw . m

Công thức (6.21)/ trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
K F=K FA . K Fβ . K Fv . K Fα =1.1,0854 .1,22 .1=1,324
Trong đó:
+ K FA=1; Hệ số tải trọng động ngoài thường chọn K A =1 (Trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế
máy – Nguyễn Hữu Lộc)
+ K Fv =1,22 (Bảng 6.5/trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc)
+ Tính K Fβ nội suy Bảng 6.4/trang 237, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc
0,677−0,6 K Fβ−1,07
⇔ = ⇔ K Fβ=1,0854
0,8−0,677 1,11−K Fβ
+ K Fα =1, Hệ số phân bố tải trọng giữa các răng (Trang 235, tài liệu Cơ sở thiết kế máy –
Nguyễn Hữu Lộc).
1 1
+ Y ε = ε = 1,764 =0,567
α

β 14,34 °
+ Y β 1=1−ε β 1 . =1−2,168. =0,741
120° 120 °
β 14,34 °
+ Y β 2=1−ε β 2 . =1−2,01. =0,76
120° 120°
tanβ sinβ
Trong đó : ε β =b w . P ≈ bw . π . m >1 (Công thức 6.81, trang 273, tài liệu Cơ sở thiết kế máy
bt n

– Nguyễn Hữu Lộc).

sinβ sin 14,34 °
⇒ ε β 1=bw 1 . =55 . =2,168>1 (Thỏa điều kiện)
π .mn π .2
sinβ sin 14,34 °
⇒ ε β 2=b w2 . =51 . =2,01>1 (Thỏa điều kiện)
π .mn π .2
- Ứng suất uốn tại đáy răng của bánh dẫn:
Y F1 . Ft1 . K F . Y ε . Y β 1
σ F1= ≤[ σF 1]
bw 1 .mn
3,8 .3393,92 .1,324 .0,567 .0,741
⇒ σ F 1= =65,22 MPa ≤ [ σ F 1 ]=347,07 MPa
55 . 2
- Ứng suất uốn tại đáy răng của bánh bị dẫn:
Y F2 . Ft2 . K F . Y ε . Y β2
σ F2= ≤ [ σF 2]
bw 2 .mn
3,57 1 .3393,92.1,324 .0,567 . 0,76
⇒ σ F 2= =67,79 MPa ≤ [ σ F 2 ]=330,542 MPa
51 . 2

3.4.16 Tính chính xác ứng suất uốn [ σ F ]

Công thức 6.52, trang 254, tài liệu Cơ sở thiết kế máy – Nguyễn Hữu Lộc.
K FL . Y R . Y X . Y δ . K FC
[ σ F ]=σ OFlim . SF
Trong đó:
+ K FL1=K FL2=1
+ Hệ số xét đến ảnh hưởng của độ nhám khi phay và mài: Y R=1
+ Hệ số khích thước khi tôi bề mặt và thấm Nitơ:
Y X =1,05−0,005 mn =1,05−0,005.2=1,04
+ Hệ số độ nhạy vật liệu bánh răng:
Y δ =1,082−0,172. lg mn=1,082−0,172.lg 2=1,03
+ Hệ số xét đến ảnh hưởng đặt tải, khi đặt tải 1 phía (Bộ truyền quay 1 chiều): K FC =1
1 .1 .1,04 . 1,03 .1
⇒ [ σ F 1 ]=1,8 .315 . =347,07 MPa
1,75
1 .1 .1,04 .1,03 .1
⇒ [ σ F 2 ]=1,8 .300 . =330,542 MPa
1,75
3.5. Phân tích lực tác dụng lên cơ cấu: