Hoorcollege 6: Inleiding in de beleidscyclus

Wat gaan we doen?

1. Doel van dit college
Macro(plus) – de basis van gemeentelijk beleid
2. Weet je nog? Terugblik Politicologie
3. Politieke stromingen
4. De participatiesamenleving-en wet  een grotere invloed van gemeentes
Meso – de gemeente
5. Bestuurlijke organisatie van een gemeente
6. Waar gaat de gemeente over?
7. Gemeenteraadsverkiezingen 2022
8. De beleidscyclus
9. De nieuwe omgevingswet (indien tijd)
10. Drie verwerkingsopdrachten
11. Tips voor de BOK toets

Doel van dit college:

Inzicht krijgen in waar gemeentelijk beleid op gebaseerd is en hoe dit beleid uitgevoerd
wordt.

Terugblik Politicologie
Wat is Politicologie?
Wetenschap van de Politiek: Alles dat te maken heeft met het besturen van een
samenleving (Hooghe, 2020)
Letterlijk: ‘zaken die met de samenleving te maken hebben’
- Heeft te maken met het sturen van de samenleving.
- Omgaan met verschillen en conflicten

De wijze waarop de samenleving georganiseerd wordt

Van Verenigde Naties tot gemeentes:
Macro-plus:
Verenigde Naties
Europese Unie
Macro:
Nationale Rijksoverheid
Provinciale Staten
Waterschappen
Gemeentes

Politieke landschap in Nederland:

3 Politieke stromingen / ideologieën:
- In Nederland hebben we een representatieve democratie
- Samengevat: burgers mogen via verkiezingen hun stem uitbrengen en worden
vervolgens vertegenwoordigd door volksvertegenwoordigers.
- Het begint bij de partijen (onder andere nationaal en lokaal) waar je op kunt
stemmen.
- En deze partijen komen weer voort uit politieke stromingen/ ideologieën.
- Ideologie: coherent geheel van politieke opvattingen en leerstelsels over de
inrichting van de samenleving.

De stromingen/ideologieën (Zie ook hoofdstuk 3.3 uit het boek)

1. Liberalisme – VVD
 Vrijheid, economische vrijheid
2. Conservatisme
3. Socialisme – SP
PVDA?  Sociaal-democratisch
4. Christendemocratie  CDA
5. Feminisme
6. Nationalisme  PVV?
7. Fascisme  FVD?
8. Ecologisme  Partij voor de Dieren (GroenLinks?)
9. Extreemrechts populisme  PVV/FVD?
10. Lokale politieke partijen: een uitzondering? Bv de stadspartij en GOB (in sittard)

De participatiesamenleving-en wet
- Politieke ideologie en bezuiniging.
- Zoveel mogelijk zelf en samen doen
- Decentralisatie > grotere rol gemeentes:
o Participatiewet
 Bijstand, wajong, werken met een arbeidsbeperking
o Jeugdwet
 Zorg en ondersteuning voor kinderen onder de 18 jaar
o WMO
 Ondersteuning om zo lang mogelijk thuis te kunnen wonen,
bijvoorbeeld door begeleiding, dagbesteding of ondersteuning van
mantelzorgers.
o Kritiek op de participatiesamenleving/wet.

Bestuurlijke organisatie van een gemeente

- Gemeenteraad > nemen van beslissingen en controleert het college van B & W.
- In de gemeenteraad zitten alle partijen die gekozen zijn.
- College van burgemeester en wethouders > voert besluiten gemeenteraad en rijk uit.
Zij verantwoorden dit aan de gemeenteraad.
Waar gaat de gemeente over?

Invloed van de gemeente

(Even tot Hier, 20:00 – 22:08) – Energietoeslag
Drie hot topics in de samenleving en politiek waar de gemeente een grote rol heeft
- Energie
- Asielzoekers opvangen
- Huisvestiging

De beleidscyclus
De fases van de beleidscyclus
Elke beleidscyclus bestaat ui verschillende fases:
1. Beleidsvoorbereiding (inventarisatie)
Samenwerkingsmogelijkheden binnen en buiten het gemeentehuis verkennen en
informatie verzamelen om beleid te kunnen vormen.
2. Beleidsformulering (visievorming, beleidsvorming en besluitvorming):
Stellen van prioriteiten en het formuleren van de doelstellingen voor gemeentelijk
beleid.
3. Beleidsuitvoering (uitvoering): rolverdeling tussen gemeenten en partners, opstellen
van uitvoeringsprogramma en monitoren van gekozen interventies.
4. Beleidsevaluatie (benchmarking): tussentijds bijsturen en een volgende beleidscyclus
voorbereiden.
Cyclus 1, de basis van de cyclus: Gemeenteraadsverkiezingen en coalitievorming
1. Beleidsvoorbereiding
- Schrijven van de verkiezingsprogramma’s
- Campagne voeren; politieke partij probeert zoveel mensen op hen te laten stemmen
- Verkiezingsdag
2. Beleidsformulering: onderhandelingen over het coalitie- of collegeakkoord.
3. Beleidsuitvoering: uitvoering van het coalitie- of collegeakkoord.
4. Beleidsevaluatie: met als belangrijkste stap nieuwe verkiezingen (meestal slaan de
diverse politieke partijen dit voer, vanwege compromissen. Wel worden de succes
items graag benoemd.

Coalitie Sittard-Geleen
- GOB en CDA (Zoeken nog een derde partij en zesde wethouder wordt nog gezocht).
- Ze zeggen dat ze rekening willen houden met toekomstvisie en
verkiezingsprogramma’s alle partijen.

Cyclus 2: Jaarlijkse beleidscyclus

- Voorjaarsnota
- Begroting
- jaarrekening

Cyclus 3: Beleidsplan- en uitvoering rondom WMO

- wetten en regels
- documenten > verordening en besluit WMO 2022