Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 7

Miejsca związane ze śmiercią oraz miejsca pamięci narodowej w okolicy Nowej

Słupi, Trzcianki i Starej Słupi

Pomnik w lesie Bartoszowskim


Jest to znajdujący się w lesie w Bartoszowinach pomnik
na część rodzin Rogó w i Kowalczykó w któ rzy zostali
zabici przez Hitlerowcó w w czasie drugiej wojny
światowej. Pomnik znajduje się w lesie kilkadziesiąt
metró w od drogi prowadzącej z Nowej Słupi do Kielc.
Pomnik stoi na miejscu mogiły zbiorowej w któ rej
znajduje się 12 zidentyfikowanych osó b. Historia któ ra
się wydarzyła tutaj opisana jest na znajdującej się obok
tablicy dzięki któ rej możemy się dowiedzieć co
dokładnie się stało. Pisze na niej to że 6 marca roku
1943 , policjanci niemieccy pod wodzą por. Alberta
Schustera z 62 zmotoryzowanego plutonu żandarmerii,
któ ra wtedy stacjonowała w Nowej Słupi, Gdzie
aresztowali Jana Roga, Stanisława Kowalczyka oraz
Stefana Bilmana oraz
zabili resztę osó b z
rodzi Rogó w i
Kowalczykó w.
Mężczyźni zostali
natomiast rozszczekani
na ,,Skałce’’. Następnego
dnia Niemcy udali się
po rodzinę Bilmana
któ ra jednak zdążyła uciec, wtedy też spalono domy zabitych.
Według zeznań świadkó w Niemcy uczynili to gdyż wiedzieli że
rodziny te były członkami ruchu oporu o czym świadczyła broń
znaleziona w domu Rogó w. Według
okolicznych mieszkań có w przed wstawieniem
aktualnego pomnika znajdował się tam
skromy pomnik a wszystko było obudowane..
Aktualnie znajduje się tam płyta z piaskowca z
napisem ,, KU CZCI POMORDOWANYCH PRZEZ
HITLEROWCÓW 6-III-1943 R CZŁONKÓW RUCHU
OPORU I ICH RODZIN BILMAN STEFAN LAT 28 KOWALCZYK STANISŁAW LAT 37
KOWALCZYK MARIA LAT 35 KOWALCZYK WANDA LAT 14 KOWALCZYK JAN M-CY 7
RÓG JAN LAT 47 RÓG ZOFIA LAT 42 RÓG ELEONORA LAT 15 RÓG HALINA LAT 10
RÓG BOGUSŁAW LAT 8 RÓG RYSZARD LAT 5 W DNIU 6-VII-1943 R. KOWALSKI
EDWARD LAT 17 CZEŚĆ ICH PAMIĘCI WRZESIEŃ 1971 ROK’’. Cała mogiła mierzy
0,00125 ha i znajdują się w niej 12 wymiennionych na płycie pamiątkowej
osoby nie licząc Kowalskiego Edwarda któ ry
zmarł gdzie indziej. Obok pomniku znajduje się
metalowy krzyż, a cały pomnik stoi na
wyłożonej kostce brukowej. Dzięki informacji na
tablicy zamieszczonej u dołu pomnika możemy
dowiedzieć się że został odrestaurowany staraniem rodziny
Kowalczykó w, wojewody świętokrzyskiego, wó jta gminy Nowa
Słupi, związku Kombatantó w RP a także BWP w Nowej Słupi w
roku 2016.
Pomnik w Wólce Milanowskiej
Pomnik znajduje się na mogile zbiorowej gdzie
zostało pochowanych 13 osób. Jest to płyta na szlaku
zielonym w pobliżu drogi łączącej Nową Słupie z
Łagowem. Pomnik znajduje się niedaleko centrum
edukacyjnego w Wólce Milanowskiej i wskazuje go
tablica nazywająca go pomnikiem pamięci narodowej
jednak jest mało widoczna z powodu krzewu który ją
całkowicie okala. Pomnik znajduje się na
podwyższeniu ze schodkami i otaczają go drzewa
iglaste. Płyta na pomnik jest z lastrico i ma wymiary
80 na 116 centymetrów. Znajduje się na niej
napis ,,W TYM MIEJSCU 29.06.1942R. Z RĄK
HITLEROWCÓW ZGINĘŁO ŚMIERCIĄ MĘCZEŃSKĄ 13
MIESZKAŃCÓW WÓLKI MILANOWSKIEJ Franciszek
Dąbrowski lat 39 Stanisław Rębowski lat 34 Ignacy
Salwerowicz lat 52 Stanisław Sala lat 38 Franciszek
Salwerowicz lat 25 Leon Jasiński lat 23 Józef Kalwat
lat 29 Andrzej Staniszewski lat 48 Jan Sala lat 28
Stanisław Sala lat 37 Władysław Wróblewski lat 25
Franciszek Kucharski lat 45 Edward Żółtek lat 34
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!’’. Pod samym spodem jest
jeszcze napis ,,ODRESTAUROWANO STARANIEM I
ŚRODKAMI ZW.KOMBATANTÓW RP. NOWA SŁUPIA
STOW. ,,IDEA’’ RUDKI ORAZ POMORDOWABYCH WÓLKA MILANOWSKA 23.06.2014’’ dzięki któremu
wiemy kiedy pomnik został odnowiony. Wszystkie te osoby które zginęły były narodowości polskiej i
zgodnie z wywiadem z panią Kazimierą Lipińską zostali zamordowani za zabijcie Niemca.

Pomnik Pamięci przy Straży pożarnej w Nowej Słupi


To pomnik postawiony przed budynkiem straży
pożarnej 1 maja 2016 roku dla pamięci o strażakach
którzy oddali swoje życie podczas służby. Znajduje się
tuż przy chodniku prowadzącym do siedziby strażaków
na małym kawałku trawnika, dzięki czemu można ją
łatwo zobaczyć przejeżdżając drogą. Płata składa się z
kamienia stojącego na wysypanym żwirze z
przymocowanymi dwoma małymi tabliczkami oraz z
emblematem strażaków znajdującego się ponad nimi.
Na pierwszej tabliczce jest napisane ,, ,,odeszli, lecz
pozostała pamięć , o tym co dla nas uczynili’’
DRUHOM-STRAŻAKOM ZAŁOŻYCIELOM I
ZASŁUŻONYCH DLA OSP NOWA SŁUPIA W DOWÓD
PAMIĘCI I UZNANIA...’’, dalej poniżej zostali wymienieni
fundatorzy, a także data odsłonięcia i poświęceni,
pomnika jak i również powód jej powstania, czyli 110
rocznicy powstania OSP Nowa Słupia. Na drugiej
tabliczce możemy za to przeczytać imiona strażaków
którzy zginęli w trakcie gaszenia pożarów i pisze na
niej ,, CZEŚĆ ICH PAMIĘCI Wincent Hubert Jan
Kowalik Roman Dutkiewicz Stefan Klimecki Rajmund
Mateuszczyk Antoni Staniewski Wacław Matz Józef Krężelewski Jan Lipiec Kazimierz Trzciński
Władysław Lisowski Antoni Ponikowski Jerzy Duś Adam Rojek Władysław Kowalski Czesław Cieślik
Józef Zięba Bolesław Ciężkowski Bolesław Nowiński Grzegorz Duś Stanisław Łuszczyna Józef
Dziedzic Stefan Gołyga Alfred Gajewski Leopold Krężelewski Henryk Ginter Walenty Smużyński
Stanisław Plewiński Franciszek Kowalski Stefan Majewski Jerzy Hamera Augustyn Nowiński
Mieczysław Machajski Janusz Zbrożyna Józef Flakiewicz Jan Pańtak Stefan Trzciński Jerzy Skrętek
Jerzy Nawrocki i inni’’.

Pomniki Pamięci narodowej na cmentarzu Parafialnym w Nowej Słupi przy ulicy


Opatowskiej

Cmentarz wojenny z 1914-1915 roku

To pomnik wspomniany wcześniej przy omawianiu cmentarza. Znajduje się w miejscu zaznaczonym na
mapie pod numerem 1 i jak widać ma on kształt prostokąta który jest oddzielony od reszty cmentarza
niskim metalowym ogrodzeniem. Na furtce do tego małego cmentarz przybita jest figurka pana Jezusa,
gdzie sama furtka pełni role krzyża dla niego. Cały cmentarz poprzecinany jest wąskimi ścieżkami z
kostki bukowej przez które można wytyczyć tam sześć rzędów grobów. Łącznie znajduje się tam 104
krzyże w tym niektóre są bez tabliczek oraz kilka to krzyże protestanckie. Oprócz krzyż na cmentarzu
jest także 10 płyt nagrobnych. Łącznie na cmentarzu znajduje się 474 pochowanych żołnierzy o
niezidentyfikowanej narodowości oraz tożsamości, którzy walczyli i umarli w czasie I wojny światowej.
Oprócz krzyży na cmentarzu znajdują się dwie tablice jedna z wymienia nam patronat tego miejsca,
szkołę podstawową w Nowej Słupi, a druga informuje nas że to cmentarz wojenny, po zatym podaje
rok 1914 i 1915 jako ten w którym zmarli żołnierze, podaje liczbę poległych a także mówi że to teren
prawem chroniony.
Pomnik pamięci narodowej dla powstańców
i partyzantów
Jest to znajdujący się pod numerem 2 na mapce
cmentarza, wspomniany wcześniej pomnik. Jest to
obetonowana mogiła ziemna o kamiennym
postumencie w kształcie dwóch złączonych ze sobą
prostokątów i postawionym na tym blokiem z
czerwonego piaskowca. Na obelisku znajduje się orzeł i
tablica z napisem ,,POLEGŁYM ZA WOLNOŚĆ
OJCZYZNY POWSTAŃCOM 1863 ROKU I
PARTYZANTOM Z LAT II WOJNY ŚWIATOWEJ 1939-1945
POR. J. KOSIŃSKI ,,JACEK’’ SIERŻ. ZB. DUŚ ,,SIERPIEŃ’’
SIERŻ. K. RYBCZYŃSKI ,,SOKÓŁ’’ BOHATEROM
SPOŁECZEŃSTWO NOWEJ SŁUPI - 1972 R.’’
Powierzchnia całej mogiły wynosi 0,001 ha i poza
wymienionymi osobami nie znajdują się tu inne osoby
ale mimo to tablica ma służyć dla pamięci innych
polaków którzy także oddali swoje życie walcząc za
dobro swojej ojczyzny. Pomnik wyróżnia się na tle
grobów i jest dobrze widoczny jednak z powodu braku
porządku na cmentarzu jest otoczony przez inne mogiły
co utrudnia dostęp do niego.

Grób żołnierza AK
To pojedynczy grób należący do Zygmunta Hempela,
polaka i żołnierza AK który został rozstrzelany w sierpniu
1944 r. Jest to betonowa płyta o wielkości 0,0003ha,
otoczona niskim drewnianym płotkiem dookoła grobu. Na
płycie można dostrzec napis ,,ZYGMUNT HEMPEL z
BARŁOMINA ŻOŁNIERZ A.K.KRZYSZTOF ROZSTRZELANY
w SIERPNIU 1944R’’.Pomnik można łatwo znaleźć, po
znaku który wskazuje nam miejsce pomnika pamięci
narodowej. Znajduje się zachodnio południowej części
cmentarza, został pominięty przy robieniu mapki z powodu
trudności znalezienia go, w porównaniu do reszty
pomników pamięci narodowej wygląda jak zwykły grób.

Na samym cmentarzu powinien znajdować się także :


• Pojedynczy grób Kazimierza Pożarzyckiego młodego polaka który miał lat 14, gdy zamordowali go
hitlerowcy, 27 lipca 1944r , za to że był uczniem tajnej szkółki w Nowej Słupi.
• Pojedynczy grób Władysława Okulskiego był nauczycielem i został zamordowany w wieku 31 lat
dnia 7 lipca 1942r przez Niemców
Z powodu braku jakiego porządku nie dało się odnaleźć tych grobów
Cmentarz w Bielniku

Znajdujący się niedaleko Klasztoru na Świętym Krzyżu cmentarz wojenny, jeńców Radzieckich. Znajduje
się na nim 6000 niezidentyfikowanych osób
narodowości rosyjskiej zamordowanych tam podczas
II wojny światowej. Ścieżka prowadząca na cmentarz
znajduje się niedaleko końca drogi krzyżowej
prowadzącej na święty krzyż i wskazuje ją z znak
wskazujący miejsce pamięci narodowej więc idąc
drogą krzyżową należy tylko skręcić tuż obok stojącej
ja kapliczki. Ścieżka ciągnie się kawałek i prowadzi do
polany, obok której znajduje się ogrodzony
metalowym niskim płotkiem cmentarz. Przed
wejściem na sam cmentarz jest odgrodzony kawałek
lasu Tym razem drewnianym płotkiem, gdzie przy
ścieżce prowadzącej do furtki na cmentarz, stoją dwa
krzyże; katolicki i prawosławny. Na niskiej furtce
mamy wywieszoną tabliczkę oznaczającą miejsce
pamięci narodowej gdzie pisze również ,,CMENTARZ
JEŃCÓW RADZIECKICH z okresu II wojny światowej
1941-
1943’’.Wchodząc na
cmentarz możemy
zobaczyć centralnie
przed nami pomnik
na podwyższeniu z
napisem,,WIECZNA
PAMIEC I SLAWA
SZESCIU TYSIACOM
JENCOW
RADZIECKICH ZAMORDOWANYCH PRZEZ HITLEROWCÓW W
WIĘZIENIU NA SWIETYM KRZYZU W LATACH 1941-43’’. przy wejściu do
cmentarz a po obu bokach głównej alei rośnie cis, a cały cmentarz porośnięty jest zieloną roślinnością
nie licząc przecinających go alejek. Na tych małych zielonych
,,wysepkach’’ możemy zobaczyć wystawione kamienne tablice
z gwiazdką na z nich, jest ich po kilka w każdym rządku. Cała
powierzchnia cmentarza wynosi 0,1938 ha. Przy cmentarzu
możemy też zobaczyć inne dwa mniejsze krzyże. Jeden z nich
jest o wiele większy do drugiego, choć nie dorównuje
wielkością tym pierwszym. Koło drugiego krzyża, tego
mniejszego możemy zobaczyć znicz oraz sztuczne kwiaty.
Oprócz więźniów radzieckich na Bielniku pochowani są też
Polacy ale nikt jeszcze nie zadbał o to by wystawić im jakiś
pomnik mimo że już dużo czasu minęło od wtedy oraz tego że
Rosjanie się doczekali swojego

,,Skałka’’
To grób zbiorowy zlokalizowany w lasie w Parku
Świętokrzyskim niedaleko drogi krzyżowej prowadzącej na
Święty krzyż na czerwonym szklaku . Znajduje się on po
lewej stronie od wejścia do Parku i jest to ścieżka
nierówna i pod sporą górkę. Pomnik jest ogrodzony niskim
metalowym płotkiem, będącym obwodem prostokąta .
Pośrodku jego szerokości leżą dwie kamienne płyty na
których stoi metalowy krzyż , całość tej konstrukcji leży na
wylewce betonowej. Obok krzyża do najwyżej położonej
płyty przymocowana jest prostopadłe tablica z napisem
,,TU SPOCZYWAJĄ MIESZKAŃCY OKOLICZNYCH WSI
ZAMORDOWANYCH PRZEZ OKUPANTA NIEMIECKIEGO W
OKRESIE II WOJNY ŚWIATOWEJ TYLKO ZA TO ŻE BYLI
POLAKAMI PRZECHODNIU SCHYL CZOŁO W MIEJSCU
PAMIĘCI’’ po lewej stronie krzyża na ziemi leża małe

ciemne kamienne
tabliczki z imionami
ludzi, po prawej
stronie krzyża natomiast nie ma nic. Przed obiektem stoi mały słupek
drewniany z tabliczką która mówi nam o tym co się tutaj wydarzyło oraz o
sytuacji która stu panowała w tamtych czasach. Dzięki temu wiadomo że w
okresie powstań w okolicznych lasach stacjonowały tu oddziały polaków
dla których to były świetne tereny do wojny partyzanckiej. W wyniku tego
62 pluton zmotoryzowany żandarmerii, dowodzony przez Alberta
Schustera rozstrzelał wiosną 1943 roku około 200 mieszkańców okolicznych
wsi, dla których stoi tu właśnie ten pomnik.
Przydrożne krzyże
Przydrożne krzyże drewniane i metalowe po wypadkach są obecne w krajobrazie otaczającym
najbliższe okolice Nowej Słupi, Starej Słupi i Trzcianki. Dwa z nich można znaleźć w Starej Słupi, kolejny
na drodze Nowa Słupia-Stara Słupia, jest to tym szczególny przypadek, gdyż są to dwa krzyże
nakładające się na siebie, inny na drodze Nowa Słupia-Rudki, inne są w lesie Bartoszowskim na północ
od drogi i jest ich aż dwa. Pierwszy krzyż jadąc z trzcianki do Bartoszowic został postawiony na miejscu
wypadku dwóch młodych osób, studentów którzy wpadli w poślizg i się rozbili, na temat pozostałych
nikt pytany nie pamiętał. Ciekawą sprawa jest też sześć krzyży drewnianych stojących po trzy w lesie
Bartoszowskim i na drodze Słupia-Rudki które mylnie mogą uchodzić za miejsce wypadków. Mimo
wszystko nie powstały one na miejscu czyjejś śmierci tylko ktoś po prostu je postawił.

(Informacje zaczerpnięte z Internetu)

Gmina Nowa Słupia-Ważne Pomniki Pamięci Narodowej


Oprócz wymienionych powyżej góry pomników pamięci narodowej w gminie Nowa Słupia warto również
wymienić trzy inne pomniki o których warto pamiętać

Mogiła zbiorowa w Paprocicach: Znajdują się w niej zamordowana przez Niemców rodzina Lipców;
Lipiec Anna lat 80, Lipiec Władysław lat 27, Lipiec Katarzyna lat 26, Lipiec Stanisław lat 4 Lipiec Julian 10
miesięcy, dnia 6 lutego 1944 roku. Pomnik znajduje się przy trasie Nowa Słupia-Łagów.

Mogiła zbiorowa w Hucisku: To pomnik zlokalizowany przy trasie Nowa Słupia- Bodzentyn na skraju lasu.
Spoczywa tu dwójka małych dzieci Jerzyk lat 9 i Andzia lat 14. Były to dzieci Pastuszków które dnia 6 marca
1943roku zostały żywcem spalone w domu przez hitlerowców.

Cmentarzyk w Dębnie: jest to cmentarzyk o powierzchni wynoszącej 0,016 ha znajdujący się przy
kościelnym murze. Spoczywa tam 29 zidentyfikowanych osób; Wł. Michalski lat 22, Józef Dyk lat 40, Wł.
Dyk lat 20, Jan Binkowski lat 30, St. Binkowski lat 38, Jan Piwowarczyk lat 51, An. Piwowarczyk
lat 45, Piwowarczyk lat 2, Jan Kucharski lat 24, St. Pepas lat 21, Jadwiga Łebek - lat 11, Maria
Łebek - lat 40, Maria Łakomiec - lat 68, Franciszek Rak - lat 65, St. Wiącek - lat 43, Piotr Matysek
lat 39, Paweł Matysek lat 21, Feliks Szymek lat 68, Anna Szymek lat 58, Ka. Szymek lat 22, Gr.
Szymek lat 17, Mie. Szymek lat 15, St. Telka lat 60, Maria Telka lat 50, Józef Telka lat 18, Ka.
Telka lat 12, Jan Telka lat 10, Maria Lesisz lat 38, Antoni Lesisz lat 29. Wszyscy wymienieni byli
polakami którzy 30 czerwca 1943roku zginęli z rąk siepaczy hitlerowskich.

Źródło: http://mpn.kielce.uw.gov.pl

You might also like