Professional Documents
Culture Documents
Pagsusuri NG Akdang Pampanitikan
Pagsusuri NG Akdang Pampanitikan
Kolehiyo ng Edukasyon
Ipinasa nina:
Gonzales, Princess C.
Hufalar, Giselle B.
Licup, Vanessa S.
Peruelo, Jerald L.
Tapic, Precious A.
BSE Filipino 3B
Ipinasa kay:
I. Pamagat
May – Akda
Uri ng Panitikan
Teorya
Layunin ng Akda
Tagpuan/Panahon
IV. Buod
V. Implikasyon sa Buhay
PAGSUSURI NG AKDANG PAMPANITIKAN
I. Pamagat
“Tatlong Kwento ng Buhay ni Julian Candelabra”
May-Akda
Lualhati Bautista
Uri ng Panitikan
Maikling kwento
Teorya
Teoryang Eksistensyalismo
Teoryang Imahismo
Mapapansin na ang imahen sa maikling kwento ay ang pahayag
palagi ni Julian sa bawat kamaliang kanyang nagawa na natukso lamang
siya na nagpapahayag ng kanyang pagiging marupok dahil madali siyang
natutukso sa bugso ng kanyang damdamin. Hindi niya napipigilan ang
kanyang sarili at nakagagawa siya ng mga bagay na immoral sa paningin
ng tao.
Layunin ng Akda
Ang Tatlong Kwento ng Buhay ni Juan Candelabra ay umiikot
tungkol sa moralidad ng tao. Layunin ng akda na ito ay ipaalala na
kinakailangang maging matatag sa mga tukso, at pag-isipan ng mabuti ang
bawat kilos at desisyon na makakabuti at makakasama sa iyo, gayon din
ang paglayo sa mga masasamang gawain o anumang uri ng kasalanan.
Ang tukso ay kailangan pigilan at ang kasalanan ay nararapat na iwasan
dahil sa huli, kaparusahan ang bunga ng ating bawat kamalian at higit sa
lahat hindi lamang pagkatao mo ang masisira pati narin ang tiwala sa iyo
ng ibang tao.
Tagpuan/Panahon
Ang akdang ito ay nahahati sa tatlong panahon, noong kabataan
ni Julian, noong labimpitong taon siya at nang nasa edad na siya upang
magtrabaho. Ang maikling kwento ay naganap sa kanilang tirahan at sa
lugar kung saan sya madalas ipatawag kung meron syang mga bagay na
kukumpunihin, at noong nagtrabaho na sya sa isang restowrant.
Saglit na Kasiglahan- Malapit sa Julian kay Aling Sandra at sa anak nitong si Bong na siya kalaro
nito. Pinatutuloy ni Aling Sandra si Julian sa kanilang bahay upang
manood sa kanilang tv at kung minsan ay nauutos-utusan niya ito at
binibigyan ng pabuya. Alam ni Julian ang kinalalagyan ng pera ni Aling
Sandra na nakalagak sa kahon ng platera kung saan humuhugot ng pera
sa tuwing bibigyan niya ng pera si Julian o kaya di naman sa tuwing
uutusan niya ito upang bumili ng kung anumang pinag-uutos sa kanya. Sa
tuwing aalis si Aling Sandra ay iniiwan niya si Bong kasama si Julian dahil
malaki ang tiwala niya rito. Sa isang pagkakataon, naiwan si Julian sa sala
nang nasa silid si Aling Sandra dahil may ginagawa at nasa labas sandali
si Bong at nandoon lang at bukas ang platerang kinalalagyan ng pitaka ni
Aling Sandra. Dahil nalalapit na ang kaarawan ng kanyang tatay, gusto
niyang bumili ng sisiw na palalakihin niya para maging manok na ito bago
ang kaarawan ng kanyang ama. Kinuha niya ang pitaka ni Aling Sandra
ngunit bigla niya na lang itong ibinalik sa kinalalagyan nito nang mahuli
siya ni Aling Sandra.
Suliranin- Gulpi ang inabot ni Julian sa kanyang ama nang magsumbong si Aling
Sandra at walang magawa ang kanyang ina kung hindi magtitili at
umiyak. Dahil sa ginawa na iyon ni Julian kay Aling Sandra, naging
usap-usapan sa kanilang lugar ang ikinilos ni Julian lalo na sa mga
matatanda. Hindi na muling nakapasok si Julian sa kanilang bahay at sa
kahit na sino pa man mula nang mangyari iyon. Matagal na panahon na
umiiwas ang mga tao sa kanya gayundin si Julian dahil maaaring
mapagbintangan siya sa kung may mangyaring nakawan sa kanilang
lugar. Nag-iba ang tingin ng mga tao kay Julian dahil sa nangyaring iyon.
Kasukdulan- Disisyete anyos na si Julian ngunit naroon pa rin ang takot niya na
pumasok sa bahay ng may bahay at ang alaala na sinapit niya noong siya
ay dose anyos. Ngunit may mga tao pa ring handang tumulong kay
Julian sa kabila ng dinanas nito at ito nga ang mag-asawang si Aling
Connie at ang byaherong si Mang Felix. Naging malapit ang loob ni
Aling Connie kay Julian at tila nauutos-utusan niya ito sa tuwing may
kinakailangang gawin o kumpunihin para kay Aling Connie. Dahil tila
lagging wala si Mang Felix sa kanilang bahay, si Julian na ang laging
nakakasama ni Aling Connie sa kanilang bahay. Lahat ng pag-aasikaso at
pag-aaruga ni Aling Connie pata kay Mang Felix ay nabaling na kay
Julian. Hanggang sa isang araw ay inakit ni Aling Connie si Julian at may
nangyari sa kanilang dalawa. Tila nabagabag ng konsensya si Julian sa
nangyari at nagkaroon ng takot nab aka malaman ito ni Mang Felix. Isang
araw, nalaman na lamang ni Mang Felix ang pangyayari at sinugod si
Julian at hinabol at sinabing papatayin ito. Nagatago si Julian nang
matindi sa takot na mangyari kung siya ay mahuli ni Mang Felix.
Kakalasan- Sa kabila ng mga nangyari, pumasok si Julian si iba’t ibang trabaho para
lamang makakain at nagpakalayo sa kanyang pamilya. Matapos ay
bumalik siya sa kanyang pamilya at nanghingi ng patawad si Julian sa
kanyang ama at tila ba ayaw na lamang pag-usapan ang mga sinapit nito.
Sambit pa ng kanyang ama ay sana ay hindi siya nakawan ng dangal at
ayaw niya na sa bandang huli ay manghinayang siya na naging anak niya
si Julian. Nakaramdam ng awa si Julian sa kanyang ama at dahil dito
nagsumikap siya at pumasok bilang isang waiter. Dito ay nakaranas siya
ng pang-aabuso mula taong namamahala sa kanila. Lumipas ang ilang
buwan at naunawaan n ani Julian ang patakaran ng kanyang
pinapasukan. Hindi makatarungan ang sweldo na kanilang natatanggap
at mga benepisyo na dapat ay natatanggap nila.
Pagsusuring Pangkaisipan
IV. Buod
“Hindi ko lang po mapigil ang aking sarili.” Ang laging sambit ni Julian sa
tuwing…
Isang araw, may isang lalaking nagngangalang Julian Candelabra. Si Julian ay laki
sa hirap ngunit naroroon ang pagkakaroon ng dignidad bunga ng mabuting
pagpapalaki sa kanya ng kanyang mga magulang. Nang dahil sa kanyang pagiging
mabait na bata siya ay nakatutuwaan ng mga tao sa kanilang lugar lalo na ang
kanilang nakaaangat sa buhay na kapitbahay na si Aling Sandra at ang anak nitong si
Bong. Malapit ang mag-ina kay Julian kung kaya’t bukod tangi si Julian sa mga bata
sa kanilang lugar ang nakapapasok sa kanilang tirahan. Natutuwa si Aling Sandra
kay Julian dahil bukod sa nasasamahan nito ang kanyang anak na si Bong para may
makalaro, ito rin ay kanyang nagiging katulong sa mga gawain sa kanilang bahay
lalong-lalo na pagdating sa pagbabantay ng kanilang tindahan. Dumating sa punto
na aalis si Aling Sandra ng kanilang bahay kung kaya’t minabuti niya na ibilin ang
buong pangangasiwa nito at kanilang negosyo kay Julian. Sa kasagsagan ng
pagbabantay ni Julian ng tindahan, bigla siyang napaisip na malapit nang maganap
ang kaarawan ng kanyang mahal na ama. Nais niya na mapasaya ito ngunit wala
siyang kapasidad na magawa ito nang dahil na rin sa kawalan ng pera. Habang iniisip
niya ito, biglang napasagi ang mga mata ni Julian sa lalagyan ng kitang pera ng
tindahan. Parang huminto ang mundo ni Julian sa mga oras na iyon at doon ay may
pawang may bumulong sa kanya na mangupit mula sa kita ng tindahan. Nadala si
Julian ng kanyang emosyon at iniisip at doon ay kanya ngang tangkang gagawin ang
pagnanakaw. Nang akto na niyang isasagawa ang pagkupit, bigla siyang nagulat
nang dumating si Aling Sandra. Galit na galit si Aling Sandra sa nangyari kung kaya’t
isinumbong niya ang ginawa ni Julian sa mga magulang nito. Binugbog si Julian ng
kanyang ama habang tinatanong ito kung bakit ginawa ang nangyari at napabanggit
na lamang si Julian dito ng, “Hindi ko lang po mapigil ang aking sarili.” Nang dahil
sa nangyari, lumayo na ang loob ng mga tao sa kanya sa kanilang lugar.
Lumipas ang mga araw at tila ba nagkakaroon ng puwang muli sa puso ng mga
tao ang presensya ni Julian sa kanilang lugar at isa na sa mga nagpadama nito sa kanya
ang mag-asawang Aling Connie at Mang Felix. Laging napakikisuyuan ni Aling
Connie si Julian lalo na pagdating sa mga gawaing pagkukumpuni lalo na kapag wala
sa bahay si Mang Felix. Bukas palagi si Julian sa pagtulong sa mag-asawa kung kaya’t
giliw na giliw ang mga ito sa kanya. Dumating sa punto na napadadalas ang hindi
pag-uwi ni Mang Felix sa bahay kaya nang dahil dito, nangungulila si Aling Connie
sa kawalan ng asawa. Ang pangyayaring ito ang nag-udyok upang maibaling ni Aling
Connie ang kanyang atensyon kay Julian. Lahat ng mga ginagawa ni Aling Connie
kay Mang Felix na pag-aasikaso ay kanya na rin nagagawa kay Julian. Para kay Julian
wala lang ito ngunit kay Aling Connie iba na pala ang dating dahil sa siya ay
nagkakagusto na sa binata. Isang araw, magkasamang nasa loob ng bahay sina Aling
Connie at Julian at ito ang ginamit na oportunidad ni Aling Connie para akitin si
Julian. Todo palag si Julian sa ginagawa ni Aling Connie ngunit nang tumagal ay
nahulog siya sa patibong nito, tuluyan na nagpadala at naganap na ang hindi dapat
na nangyari. Napasabi na lamang muli si Julian sa kanyang sarili na, “Hindi ko lang
po mapigil ang aking sarili.” Matapos ito, minulto si Julian ng kanyang konsensya.
Hindi man alam ni Mang Felix ang nangyari pero gusto niya itong sabihin dahil sa
siya ay naaawa rito at iniisip niya ang mga kabutihan na mga nagawa nito sa kanya.
Dumating ang araw na nagkaroon na ng lakas ng loob si Julian na sabihin ito kay
Mang Felix at nang malaman ito ni Mang Felix, bumugso ang galit nito sa binata.
Ibinalita ni Mang Felix ang nangyari sa mga magulang ni Julian at doon ay muli na
naman nagalit ang kanyang ama sa kanya na naging dahilan para siya ay itakwil nito.
V. Implikasyon sa Buhay
Narito ang mga maitutulong ng maikling kwentong ito sa buhay ng mga tao:
1. Mapapawari nito sa mga tao ang patungkol sa maalam na pagkontrol ng
emosyon at pag-iisip ng mga ito sa tuwing dumadating sa punto na mga
bumubugso ito para maiwasan na masaktan nila ang kanilang mga sarili at pati
na rin ang mga tao sa kanilang paligid.
2. Mahihikayat ang lahat ng tao nito na iwaksi ang maling panghuhusga sa kapwa
at matutulungan nito ang mga tao na lalo pang maipasamuhay ang kahalagahan
ng pag-unawa at pagdamay sa kanilang mga nakasasalamuhang tao sa buhay.
3. Mapapatanto ng maikling kwentong ito sa mga tao na huwag kaagad na ibibigay
ang tiwala sa kahit na sinoman upang maiwasan ang pagkalinlang sa kahit na
kaninoman.
4. Matutulungan ang mga tao nito na maging matalino at mabuti sa pagsusuri ng
mga nagaganap sa paligid. Ginagabayan nito ang mga tao patungkol sa
pagbibigay nang makatarungan pagpanig para maiwasan ang mga maling
paniniwala sa mga tao na nadidiin na wala naman talagang mga kasalanan.
5. Mapabubuti nito ang mga pagkatao ng mga tao nang dahil sa dami ng mga aral
ng buhay na makukuha mula rito na makatutulong para makamit ng mga tao
ang kanilang mga ganap na pagiging mga tao.