Budowa I Funkcje Komórki

28.03.
2023, 14:16 Budowa i funkcje komórki | BiologHelp
 
   
Artykuły Nauka Studia Kontakt
Budowa i funkcje komórki

Zbiór
Zbiór zadań
zadań CKE,
CKE, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 12.
12. (4
(4 pkt)
pkt)
Na rysunku I przedstawiono budowę jednego z rodzajów komórek, a na
rysunku II – kolejne etapy pewnego zjawiska zachodzącego w takiej komórce,
umieszczonej w 7% wodnym roztworze sacharozy.
Na podstawie: J. Duszyński, K. Grykiel, L. Hryniewiecka, A. Jarmołowski, Biologia, t. 1, Warszawa

2003, s. 108;
M. Podbielkowska, Z. Podbielkowski, Biologia z higieną i ochroną środowiska, Warszawa 1994, s. 32.
https://biologhelp.pl/matura/budowa-funkcje-komorki?page=2 1/32
28.03.2023, 14:16 Budowa i funkcje komórki | BiologHelp
a) Podaj, który rodzaj komórek (roślinne, zwierzęce, czy grzybowe)

przedstawiono na rysunku I. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając
różnice w budowie między wybranym rodzajem komórek, a
pozostałymi dwoma rodzajami komórek.
b) Podaj nazwę zjawiska przedstawionego na rysunku II oraz,

uwzględniając proces osmozy, wyjaśnij na czym to zjawisko polega.
c) Podaj właściwość błon plazmatycznych, która warunkuje przebieg

zjawiska w sposób przedstawiony na rysunku II. Odpowiedź uzasadnij.
d) Wymień organella półautonomiczne występujące w komórce

przedstawionej na rysunku I. Sformułuj dwa argumenty na rzecz ich
endosymbiotycznego pochodzenia, uwzględniając cechy budowy tych
organelli.
 Rozwiązanie   Wskazówki 
Zbiór
Zbiór zadań
zadań CKE,
CKE, Poziom
Poziom rozszerzony
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 11.
11. (3
(3 pkt)
pkt)
Wśród komórek eukariotycznych wyróżnia się komórki roślinne, zwierzęce i
komórki grzybowe. Na rysunku przedstawiono dwa rodzaje komórek
eukariotycznych (A i B), w których cyframi (1–7) oznaczono ich organelle.
Na podstawie: A.J. Lack, D.E. Evans, Biologia roślin. Krótkie wykłady, Warszawa 2003, s. 4;
J. Nicklin, K. Graeme-Cook, R. Killington, Mikrobiologia. Krótkie wykłady, Warszawa 2012, s. 208, 220.
a) Rozpoznaj rodzaje komórek eukariotycznych przedstawione na

rysunku. Podpisz każdą z nich oraz podaj element budowy różniący je
od siebie.
b) Do każdego z elementów budowy oznaczonych cyframi 1 i 2

przyporządkuj po dwa zdania wybrane spośród I–VI, które ten element
opisują.
I. Jest zbudowany z glikoprotein i kolagenu.

II. Jest zbudowany głównie z węglowodanów.
III. Jest zbudowany głównie z lipidów i białek.
IV. Oddziela protoplast od środowiska zewnętrznego.
V. Chroni protoplast przed parowaniem i patogenami.
VI. Uniemożliwia wzrost komórki.
Element budowy 1
Element budowy 2
c) Uzupełnij tabelę przedstawiającą procesy zachodzące w organellach

komórek A oraz B. W odpowiednich rubrykach wpisz nazwy
poszczególnych organelli oraz wstaw znak +, jeśli wymieniony w tabeli
proces zachodzi w organellum danej komórki lub znak –, jeśli nie
zachodzi.

Biosynteza białek Synteza ATP

Oznaczenie
Nazwa
cyfrowe
organellum komórka komórka komórka komórka
organellum
A B A B
 Rozwiązanie   Wskazówki 
Matura
Matura Maj
Maj 2020,
2020, Poziom
Poziom rozszerzony
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 14.
14. (2
(2 pkt)
pkt)
W pęcherzykach płucnych wyróżnić można kilka rodzajów komórek, m.in.
pneumocyty typu II, zwane również dużymi. Mają one kształt zbliżony do
sześcianu, a na ich powierzchni występują mikrokosmki. W cytoplazmie tych
komórek znajdują się liczne mitochondria i aparaty Golgiego, ciałka
blaszkowate zawierające fosfolipidy i silnie rozbudowana siateczka
śródplazmatyczna szorstka.
Pneumocyty typu II produkują surfaktant – związek powierzchniowo czynny,

zapobiegający zapadaniu się i zlepianiu pęcherzyków płucnych w czasie
wydechu. W jego skład, oprócz fosfolipidów, wchodzą również białka i
węglowodany.
Niedobór surfaktantu u przedwcześnie narodzonych noworodków nazywa się

zespołem błon szklistych – jest to poważne zagrożenie dla życia dziecka. Do
objawów tego zespołu należą m.in. przyśpieszenie oddechów powyżej 60/min
lub bezdechy, zaburzenie krążenia z narastającą sinicą oraz niestabilna
ciepłota ciała z tendencją do hipotermii.
Na podstawie: A. Myśliwski, Podstawy cytofizjologii i histofizjologii, Gdańsk 2007,

http://www.wydawnictwopzw
14.1. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego w przypadku zespołu błon szklistych oddech noworodka

ulega znacznemu przyśpieszeniu. W odpowiedzi uwzględnij funkcje
surfaktantu.
14.2 (0–1)
Podaj przykład cechy występującej w budowie pneumocytów typu II i

będącej przystosowaniem do produkcji surfaktantu oraz wykaż związek
między tą cechą a produkcją surfaktantu przez pneumocyty.
 Rozwiązanie 
Matura
Matura Maj
Maj 2020,
2020, Poziom
Poziom rozszerzony
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 3.
3. (3
(3 pkt)
pkt)
U roślin przyrost ściany komórkowej na grubość polega na odkładaniu
kolejnych warstw włókien celulozowych na warstwy już istniejące.
W najwcześniej odkładanych warstwach ściany włókna celulozowe są ułożone

poprzecznie do kierunku wydłużania się komórki. Dopiero późniejsze warstwy
są ułożone równolegle do tej osi. Ściany wtórne powstają na ścianach
pierwotnych od strony protoplastu, po zakończeniu wzrostu wydłużeniowego
komórki. Są zbudowane z kolejnych warstw mikrofibryli celulozowych i często
podlegają procesom lignifikacji, kutynizacji bądź suberynizacji (korkowacenia).
Na schemacie zilustrowano wzrost wydłużeniowy komórki.
Na podstawie: J. Kopcewicz, Podstawy biologii roślin, Warszawa 2012,

N.A. Campbell i inni, Biologia, Poznań 2013.
3.1. (0–1)
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące wzrostu komórek roślinnych są

prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest
fałszywe.
Włókna celulozowe ułożone w ścianie pierwotnej poprzecznie

1. do osi wzrostu (kierunku wzrostu) ograniczają wzrost komórki P F
na grubość.
Brak w ścianie pierwotnej włókien celulozowych ułożonych

2. równolegle do osi wzrostu (kierunku wzrostu) sprawia, że P F
możliwy staje się wzrost wydłużeniowy komórki.
Pod wpływem turgoru włókna celulozowe w ścianie wtórnej

3. P F
rozsuwają się i komórka rośnie.
3.2. (0–1)
Na przykładzie jednej cechy wykaż związek budowy komórek korka z jego

funkcją.
3.3. (0–1)
Podaj przykład tkanki roślinnej, której wtórne ściany komórkowe zawierają

dużą ilość ligniny, oraz określ, jaką funkcję w roślinie pełni ta tkanka.
Matura
Matura Maj
Maj 2020,
2020, Poziom
Poziom rozszerzony
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 1.
1. (3
(3 pkt)
pkt)
Zrąb błon plazmatycznych tworzy dwuwarstwa lipidowa, której głównym
składnikiem są cząsteczki fosfolipidów. Ta dwuwarstwa jest półpłynna,
ponieważ cząsteczki lipidów nieustannie się w niej przemieszczają.
Płynność dwuwarstwy zależy m.in. od budowy cząsteczek fosfolipidów – jest

ona tym bardziej płynna, im więcej w niej cząsteczek fosfolipidów z krótkimi i
nienasyconymi łańcuchami węglowodorowymi. Na płynność błon ma również
wpływ temperatura – jej wzrost skutkuje zwiększeniem płynności dwuwarstwy.
Organizmy jednokomórkowe, które stale muszą dostosowywać się do różnych

temperatur, zmieniają skład fosfolipidowy swoich błon komórkowych tak, aby
utrzymać względnie stały stopień ich płynności.
Na schematach przedstawiono dwuwarstwę lipidową (A) i budowę cząsteczki

fosfolipidu (B) na przykładzie fosfatydylocholiny, której jeden łańcuch jest
nienasycony.
Na podstawie: Biologia. Jedność i różnorodność, praca zbiorowa, Warszawa 2008.
1.1. (0–1)
Spośród przykładów A–D wybierz i zaznacz ten rodzaj ruchu cząsteczek

fosfolipidów, który jest najmniej prawdopodobny w obrębie dwuwarstwy
lipidowej błony komórkowej.
Na podstawie: http://www.biologydiscussion.com/cell-membrane/quick-notes-on-cell-
membrane/38360
1.2. (0–1)
Uzupełnij poniższe zdania tak, aby zawierały one informacje prawdziwe. W

każdym nawiasie podkreśl właściwe określenie.
Gdy temperatura środowiska wzrasta, to płynność błony komórkowej

organizmu jednokomórkowego (się zmniejsza / się zwiększa). Temu zjawisku
przeciwdziała zmiana składu błony komórkowej, która polega na (zmniejszeniu
/ zwiększeniu) udziału cząsteczek o dłuższych łańcuchach węglowodorowych z
mniejszą liczbą wiązań podwójnych.
1.3. (0–1)
Podaj nazwę lipidu występującego w błonie komórkowej zwierząt, innego

niż fosfatydylocholina, którego cząsteczki zmniejszają płynność
dwuwarstwy lipidowej.
Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
(Formuła 2007) - Zadanie
(Formuła 2007) Zadanie 2.
2. (1
(1 pkt)
pkt)
Spośród wymienionych cząsteczek i makrocząsteczek wybierz i podkreśl
wyłącznie te, które powstają na terenie jądra komórkowego i są z niego
eksportowane do cytoplazmy.
DNA histony mRNA podjednostki rybosomów tRNA
Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
(Formuła
(Formuła 2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 1.
1. (1
(1 pkt)
pkt)
Oceń, czy stwierdzenie „Wszystkie rybosomy w komórkach zwierzęcych są
jednakowej wielkości” jest prawdziwe. Odpowiedź uzasadnij.
Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
11. (5
(5 pkt)
pkt)
Fibroblasty to komórki tkanki łącznej właściwej. Aktywne metabolicznie
fibroblasty mogą być rozpoznane dzięki obecności szorstkiej siateczki
śródplazmatycznej. Nieaktywne fibroblasty, zwane także fibrocytami, są
mniejsze i mają zredukowaną siateczkę śródplazmatyczną. Fibroblasty
wytwarzają m.in. kolagen i mają zdolność do podziałów mitotycznych, których
częstość zwiększa się podczas regeneracji tkanki łącznej.
Wykonano doświadczenie, w którym badano wpływ płytkowego czynnika

wzrostu (PDGF), wytwarzanego przez płytki krwi, na podział komórek
fibroblastów. W tym celu przygotowano hodowlę ludzkich fibroblastów, które
w swojej błonie komórkowej mają receptory dla PDGF. Uzyskane fibroblasty
rozdzielono do dwóch wyjałowionych naczyń zawierających odpowiednie
podłoże hodowlane z solami mineralnymi, aminokwasami, glukozą i
antybiotykiem. Przygotowano z nich dwa zestawy doświadczalne:
zestaw 1. – zawierający podłoże hodowlane i fibroblasty,

zestaw 2. – zawierający podłoże hodowlane i fibroblasty oraz czynnik
wzrostu (PDGF).
Oba naczynia umieszczono w inkubatorze o temperaturze 37°C. Podziały

fibroblastów zaobserwowano jedynie w naczyniu 2.
Na podstawie: N.A. Campbell i inni, Biologia, Poznań 2012.
11.1. (0–1)
Wybierz spośród A–D i zaznacz hipotezę badawczą, która mogła być

sprawdzana w opisanym doświadczeniu.
A. Do działania PDGF wymagana jest obecność glukozy.

B. Płytkowy czynnik wzrostu – PDGF – wywołuje podziały komórek
fibroblastów.
C. Temperatura ma wpływ na podziały komórek fibroblastów poprzez
działanie PDGF.
D. Aby zachodziły podziały komórkowe fibroblastów, niezbędny jest

antybiotyk.
11.2. (0–1)
Określ, który z zestawów – 1. czy 2. – był próbą kontrolną w opisanym

doświadczeniu. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do znaczenia tej próby
w interpretacji wyników.
11.3. (0–1)
Uzasadnij, dlaczego konieczne było wyjałowienie naczyń hodowlanych oraz

dodanie antybiotyku do podłoża, na którym hodowano fibroblasty. W
odpowiedzi uwzględnij znaczenie tych czynności dla interpretacji wyników
doświadczenia.
11.4. (0–1)
Wyjaśnij, uwzględniając rolę siateczki śródplazmatycznej szorstkiej,

dlaczego aktywne fibroblasty i fibrocyty mają różną ilość tej siateczki.
11.5. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego płytkowy czynnik wzrostu (PDGF) jest uwalniany przez

płytki krwi w organizmie człowieka w miejscu zranienia, np. skóry.
Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
(Formuła
(Formuła 2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 7.
7. (2
(2 pkt)
pkt)
Na rysunku przedstawiono budowę układu protonefrydialnego u
przedstawiciela wolnożyjących płazińców. Aparat filtracyjny tego układu
tworzy komórka płomykowa połączona żeberkowato z komórką kanalikową.
Na podstawie: N.A. Campbell i inni, Biologia, Poznań 2012.
U dwóch gatunków wypławków słodkowodnych, o podobnej wielkości i

budowie, stwierdzono zróżnicowanie liczby komórek układu
protonefrydialnego (komórek płomykowych). Jeden z badanych gatunków
wypławków – wielooczka czarna – zasiedla wody słodkie stojące oraz rzeki o
słabym nurcie. Żyje w wodzie o nieco wyższym stężeniu soli niż stężenie
preferowane przez drugi gatunek – wypławka alpejskiego – występującego w
chłodnych źródłach i strumieniach o niższym zasoleniu.
7.1. (0–1)
Na przykładzie wybranej cechy budowy komórki płomykowej wykaż, że ta

komórka ułatwia odprowadzanie płynów z jamy ciała u płazińców.
7.2. (0–1)
Określ, który z dwóch gatunków – wielooczka czarna czy wypławek alpejski

– powinien mieć większą liczbę komórek płomykowych. Wyjaśnij znaczenie
większej liczby komórek płomykowych w procesie osmoregulacji u tego
gatunku.
Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 11.
11. (2
(2 pkt)
pkt)
Na rysunku przedstawiono budowę pantofelka (Paramecium caudatum)
należącego do orzęsków żyjących w środowisku słodkowodnym.
Charakterystyczną cechą tych protistów jest aparat jądrowy złożony z dwóch
jąder komórkowych: makronukleusa i mikronukleusa. U niektórych gatunków
aparat ten jest zwielokrotniony.
Na podstawie:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pantofelek#/media/File:Pantofelek_(Paramecium_caudatum).svg
a) Podaj nazwę struktury oznaczonej na rysunku literą A i wykaż związek

funkcji tej struktury ze środowiskiem życia tych orzęsków.
Nazwa struktury A:
b) Wyjaśnij, w jaki sposób struktura oznaczona na rysunku literą B

umożliwia rekombinację materiału genetycznego podczas koniugacji
pantofelków.
Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 4.
4. (2
(2 pkt)
pkt)
Komórki charakteryzujące się wysokim tempem syntezy białek, np. komórki
trzustki, zawierają szczególnie dużo rybosomów. Takie komórki mają również
dobrze widoczne aktywne jąderka oraz liczne mitochondria. Część rybosomów
jest zawieszona w cytozolu komórki, a część przyłącza się do cytozolowej

powierzchni błon siateczki śródplazmatycznej. Rybosomy występują również w
matriks mitochondriów.
a) Wykaż związek między obecnością licznych rybosomów w komórkach

trzustki a obecnością dobrze widocznych jąderek w jej komórkach.
b) Określ, na czym polega różnica między rybosomami występującymi w

cytozolu a rybosomami występującymi w matriks mitochondriów
komórek trzustki. W odpowiedzi porównaj oba typy rybosomów.
Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 3.
3. (2
(2 pkt)
pkt)
Na rysunku przedstawiono budowę błony komórkowej.
Na podstawie: C. Hickman, L. Roberts, A. Larson, Integrated principles of

zoology, New York 2001.
a) Określ, która z widocznych na rysunku cech budowy przedstawionej

błony świadczy o tym, że jest to błona komórki zwierzęcej.
b) Oceń, czy poniższe informacje dotyczące budowy błony komórkowej są

prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest
fałszywa.
Zewnętrzna i wewnętrzna warstwa błony komórkowej mają

1. P F
budowę symetryczną względem siebie.
Cząsteczki fosfolipidów mogą zmieniać swoje położenie w

2. P F
obrębie dwuwarstwy.
Dwuwarstwa fosfolipidowa jest tym bardziej płynna im więcej

3. występuje w niej fosfolipidów zawierających nasycone kwasy P F
tłuszczowe.
Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 1.
1. (3
(3 pkt)
pkt)
Komórki charakteryzujące się wysokim tempem syntezy białek, np. komórki
trzustki, zawierają szczególnie dużo rybosomów. Takie komórki mają również
dobrze widoczne aktywne jąderka oraz liczne mitochondria. Część rybosomów
jest zawieszona w cytozolu komórki, a część przyłącza się do cytozolowej
powierzchni błon siateczki śródplazmatycznej. Rybosomy występują również w
matriks mitochondriów.
1.1. (0–1)
Wykaż związek między obecnością licznych rybosomów w komórkach

trzustki a obecnością dobrze widocznych jąderek w jej komórkach.
1.2. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego w komórkach trzustki znaczna część białek jest

syntetyzowana na rybosomach przyłączonych do siateczki
śródplazmatycznej, a nie jest – na rybosomach w cytozolu. W odpowiedzi
uwzględnij funkcję trzustki w organizmie i funkcję szorstkiej siateczki
śródplazmatycznej w komórce.
1.3. (0–1)
Określ, na czym polega różnica między rybosomami występującymi w

cytozolu a rybosomami występującymi w matriks mitochondriów komórek
trzustki. W odpowiedzi porównaj oba typy rybosomów.
Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
(Formuła
(Formuła 2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 12.
12. (3
(3 pkt)
pkt)
Stosowane powszechnie w przemyśle piekarniczym i piwowarskim drożdże
szlachetne (Saccharomyces cerevisiae) są wykorzystywane również w przemyśle
farmaceutycznym i biotechnologii. Są stosowane np. do produkcji szczepionki
rekombinowanej przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B),
która zazwyczaj jest trzykrotnie podawana osobie szczepionej.
Poniżej na rysunku A przedstawiono budowę komórki drożdży, a na rysunku B
– rozmnażanie się drożdży.
a) Na podstawie rysunku A uzupełnij poniższe zdania – podkreśl w

nawiasach właściwe określenia, oraz w wyznaczonych miejscach wpisz
nazwy odpowiednich organellów komórkowych.
Przedstawiona na rysunku A komórka jest (prokariotyczna / eukariotyczna),
ponieważ ma .
Cechami odróżniającymi jej budowę od budowy typowej komórki zwierzęcej
jest obecność i
.
Obecność glikogenu jako materiału zapasowego jest cechą odróżniającą tę
komórkę od komórki (roślinnej / zwierzęcej).
b) Oceń, czy poniższe informacje dotyczące drożdży są prawdziwe.

Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
Są wielokomórkowymi grzybami, które rozmnażają się przez

1. P F
pączkowanie.
2. Wytwarzają owocniki zbudowane z nibytkanki (plektenchymy). P F
W warunkach beztlenowych drożdże przeprowadzają

3. P F
fermentację alkoholową.
c) Spośród podanych poniżej wybierz i podkreśl trzy rodzaje odporności

uzyskiwanej dzięki szczepieniu przeciwko WZW.
swoista nieswoista czynna bierna naturalna sztuczna
Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
(Formuła
(Formuła 2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 11.
11. (1
(1 pkt)
pkt)
Pantofelki żyjące w środowisku hipotonicznym przeniesiono do środowiska
dla nich izotonicznego. U pantofelków za regulację ilości wody w komórce
odpowiadają wodniczki tętniące.
Określ, jak zmieni się – obniży się czy wzrośnie – aktywność wodniczek
tętniących pantofelków po opisanej zmianie środowiska. Odpowiedź
uzasadnij, uwzględniając zjawisko osmozy.
Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
7. (3
(3 pkt)
pkt)
Na rysunkach przedstawiono kolejne etapy podziału mitotycznego komórki
roślinnej.
a) Na podstawie rysunków uporządkuj przedstawione w tabeli opisy

etapów mitozy w kolejności ich zachodzenia w komórce roślinnej.
Wpisz w tabelę numery 2.–5.
Opis etapu Kolejność
Wskutek skracania się mikrotubul wrzeciona

kariokinetycznego chromatydy każdego chromosomu
rozdzielają się i wędrują do przeciwległych biegunów komórki.
Chromosomy zostają przyłączone do mikrotubul wrzeciona

kariokinetycznego i ustawiają się w płaszczyźnie równikowej
komórki.
Chromatyna jest skondensowana. Zanika jąderko. Następuje

1
początek formowania się wrzeciona kariokinetycznego.
Wyodrębniają się chromosomy, z których każdy zawiera po

dwie chromatydy siostrzane. Zanika otoczka jądrowa.
Tworzą się jądra potomne, a pomiędzy nimi powstaje

przegroda pierwotna, która powiększając się, rozdziela
całkowicie dwie komórki potomne.
b) Spośród etapów podziału mitotycznego komórki przedstawionych na

rysunkach (A–E) wybierz i podaj oznaczenie literowe tego etapu, na
którym:
1. rozpoczynają się podział cytoplazmy i wytwarzanie ściany komórkowej
.
2. chromosomy są najlepiej widoczne i mogą być wykorzystywane do
określenia kariotypu komórki .
c) Wybierz spośród poniższych (A–D) i zaznacz nazwę tkanki roślinnej, w

której zachodzą intensywne podziały mitotyczne, oraz określ, jakie
znaczenie dla rozwoju rośliny mają podziały komórek tej tkanki.
A. kolenchyma B. drewno C. miazga D. łyko
Znaczenie:
Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
(Formuła
(Formuła 2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 6.
6. (3
(3 pkt)
pkt)
Przeprowadzono doświadczenie na hodowli ameb, którą podzielono na dwie
próby: I i II. W obydwu próbach była taka sama liczba komórek. Do komórek w
każdej z prób wprowadzono mikropętle, przy czym:
w próbie I – z komórek za pomocą mikropętli usunięto jądra komórkowe,

w próbie II – z komórek mikropętle wycofano bez usunięcia jąder
komórkowych.
Sposób przeprowadzenia doświadczenia przedstawiono na poniższych

rysunkach.
Wyniki doświadczenia:
w próbie I – po zabiegu ameby przestały rosnąć, przestały się dzielić i po

pewnym czasie obumarły
w próbie II – ameby nadal rosły i dzieliły się.
Na podstawie: E.P. Solomon, L.R. Berg, D.W. Martin, Biologia, Warszawa 2011.
a) Sformułuj problem badawczy opisanego doświadczenia.
b) Podaj, która grupa ameb – I czy II – była grupą kontrolną. Określ jej rolę
w interpretacji wyników doświadczenia.
c) Wyjaśnij, dlaczego ameby obumierały dopiero po pewnym czasie, a nie

od razu po usunięciu jądra komórkowego.
Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
(Formuła
(Formuła 2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 4.
4. (1
(1 pkt)
pkt)
Uporządkuj procesy związane z wytwarzaniem i transportem glikoprotein
wydzielanych poza komórkę – zgodnie z kolejnością ich zachodzenia. Wpisz
numery 2.–6. we właściwe miejsca tabeli.
Procesy związane z wytwarzaniem i transportem

Kolejność
glikoprotein wydzielanych poza komórkę
Synteza polipeptydów na rybosomach. 1
Modyfikacja glikoprotein w aparacie Golgiego.
Transport glikoprotein do aparatu Golgiego.
Dodawanie do białek składnika cukrowego w siateczce

śródplazmatycznej.
Pakowanie glikoprotein do pęcherzyków transportujących w

aparacie Golgiego.
Transport glikoprotein w pęcherzykach do błony komórkowej.
Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
(Formuła
(Formuła 2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 3.
3. (1
(1 pkt)
pkt)
Rybosomy to kompleksy zbudowane z rybosomalnego RNA i białek. W
komórce roślinnej występują rybosomy na terenie cytoplazmy w postaci
wolnej lub w postaci związanej z siateczką śródplazmatyczną, a także
rybosomy wewnątrz mitochondriów i chloroplastów.
Wyjaśnij, dlaczego rybosomy chloroplastowe są bardziej zbliżone budową

do rybosomów bakteryjnych niż do rybosomów cytoplazmatycznych
występujących w komórce roślinnej.
Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
6. (4
(4 pkt)
pkt)
Stosowane powszechnie w przemyśle piekarniczym i piwowarskim drożdże
szlachetne (Saccharomyces cerevisiae) są wykorzystywane również w przemyśle
farmaceutycznym i biotechnologii. Są stosowane np. do produkcji szczepionki
rekombinowanej przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B),
która zazwyczaj jest trzykrotnie podawana osobie szczepionej.
Poniżej na rysunku A przedstawiono budowę komórki drożdży, a na rysunku B
– rozmnażanie się drożdży.
6.1. (0–1)
Na podstawie rysunku A uzupełnij poniższe zdania – podkreśl w nawiasach

właściwe określenia, oraz w wyznaczonych miejscach wpisz nazwy
odpowiednich organellów komórkowych.
Przedstawiona na rysunku A komórka jest (prokariotyczna / eukariotyczna),
ponieważ ma .
Cechami odróżniającymi jej budowę od budowy typowej komórki zwierzęcej
jest obecność i
.
Obecność glikogenu jako materiału zapasowego jest cechą odróżniającą tę
komórkę od komórki (roślinnej / zwierzęcej).
6.2. (0–1)
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące drożdży są prawdziwe. Zaznacz P,

jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
Są wielokomórkowymi grzybami, które rozmnażają się przez

1. P F
pączkowanie.
2. Wytwarzają owocniki zbudowane z nibytkanki (plektenchymy). P F
W warunkach beztlenowych drożdże przeprowadzają

3. P F
fermentację alkoholową.
6.3. (0–1)
Spośród podanych poniżej wybierz i podkreśl trzy rodzaje odporności

uzyskiwanej dzięki szczepieniu przeciwko WZW.
swoista nieswoista czynna bierna naturalna sztuczna
6.4. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego szczepionkę przeciwko WZW typu B powtarza się

trzykrotnie.
Artykuły
Nowe Popularne
International Medical Congress of Zbiór zadań problemowych z

Silesia 2023 - konferencja chemii od CKE wprowadzony do
medyczna z sesją również dla… bazy zadań
Dni Otwarte 2023 na wybranych Przetłumaczone zadania formuły

uczelniach 2023 z chemii i biologii z
informatora CKE dla matury…
Więcej
Nowości na stronie
3 dni temu
Poprawka do wyszukiwarki zadań maturalnych wprowadzona
1 tydzień temu
Poprawki do zbioru CKE zadań problemowych z chemii wprowadzone
3 tygodnie temu
Zbiór zadań problemowych z chemii od CKE wprowadzony do bazy zadań
2 miesiące temu
Materiały dodatkowe CKE dla formuły 2023 matury z biologii i chemii
dodane do bazy materiałów PDF
Więcej   
Copyright © BiologHelp, 2011-2023.
Design by Rafael Pawlos.
Polityka plików "cookie"

Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich
zapis lub wykorzystanie. Więcej informacji można znaleźć w polityce
prywatności.
  
Zadania maturalne Testy Opinie o uczelniach
Regulamin i Polityka prywatności Zgłaszanie błędów O mnie | Kontakt

Budowa I Funkcje Komórki - BiologHelp2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Budowa I Funkcje Komórki - BiologHelp2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

28.03.

2023, 14:16 Budowa i funkcje komórki | BiologHelp

Na podstawie: J. Duszyński, K. Grykiel, L. Hryniewiecka, A. Jarmołowski, Biologia, t. 1, Warszawa

a) Podaj, który rodzaj komórek (roślinne, zwierzęce, czy grzybowe)

b) Podaj nazwę zjawiska przedstawionego na rysunku II oraz,

c) Podaj właściwość błon plazmatycznych, która warunkuje przebieg

d) Wymień organella półautonomiczne występujące w komórce

a) Rozpoznaj rodzaje komórek eukariotycznych przedstawione na

b) Do każdego z elementów budowy oznaczonych cyframi 1 i 2

I. Jest zbudowany z glikoprotein i kolagenu.

VI. Uniemożliwia wzrost komórki.

c) Uzupełnij tabelę przedstawiającą procesy zachodzące w organellach

Biosynteza białek Synteza ATP

Pneumocyty typu II produkują surfaktant – związek powierzchniowo czynny,

Niedobór surfaktantu u przedwcześnie narodzonych noworodków nazywa się

Na podstawie: A. Myśliwski, Podstawy cytofizjologii i histofizjologii, Gdańsk 2007,

Wyjaśnij, dlaczego w przypadku zespołu błon szklistych oddech noworodka

Podaj przykład cechy występującej w budowie pneumocytów typu II i

W najwcześniej odkładanych warstwach ściany włókna celulozowe są ułożone

Na schemacie zilustrowano wzrost wydłużeniowy komórki.

Na podstawie: J. Kopcewicz, Podstawy biologii roślin, Warszawa 2012,

Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące wzrostu komórek roślinnych są

Włókna celulozowe ułożone w ścianie pierwotnej poprzecznie

Brak w ścianie pierwotnej włókien celulozowych ułożonych

Pod wpływem turgoru włókna celulozowe w ścianie wtórnej

Na przykładzie jednej cechy wykaż związek budowy komórek korka z jego

Podaj przykład tkanki roślinnej, której wtórne ściany komórkowe zawierają

Płynność dwuwarstwy zależy m.in. od budowy cząsteczek fosfolipidów – jest

Organizmy jednokomórkowe, które stale muszą dostosowywać się do różnych

Na schematach przedstawiono dwuwarstwę lipidową (A) i budowę cząsteczki

Na podstawie: Biologia. Jedność i różnorodność, praca zbiorowa, Warszawa 2008.

Spośród przykładów A–D wybierz i zaznacz ten rodzaj ruchu cząsteczek

Uzupełnij poniższe zdania tak, aby zawierały one informacje prawdziwe. W

Gdy temperatura środowiska wzrasta, to płynność błony komórkowej

Podaj nazwę lipidu występującego w błonie komórkowej zwierząt, innego

DNA histony mRNA podjednostki rybosomów tRNA

Wykonano doświadczenie, w którym badano wpływ płytkowego czynnika

zestaw 1. – zawierający podłoże hodowlane i fibroblasty,

Oba naczynia umieszczono w inkubatorze o temperaturze 37°C. Podziały

Na podstawie: N.A. Campbell i inni, Biologia, Poznań 2012.

Wybierz spośród A–D i zaznacz hipotezę badawczą, która mogła być

A. Do działania PDGF wymagana jest obecność glukozy.

D. Aby zachodziły podziały komórkowe fibroblastów, niezbędny jest

Określ, który z zestawów – 1. czy 2. – był próbą kontrolną w opisanym

Uzasadnij, dlaczego konieczne było wyjałowienie naczyń hodowlanych oraz

Wyjaśnij, uwzględniając rolę siateczki śródplazmatycznej szorstkiej,

Wyjaśnij, dlaczego płytkowy czynnik wzrostu (PDGF) jest uwalniany przez

Na podstawie: N.A. Campbell i inni, Biologia, Poznań 2012.

U dwóch gatunków wypławków słodkowodnych, o podobnej wielkości i

Na przykładzie wybranej cechy budowy komórki płomykowej wykaż, że ta

Określ, który z dwóch gatunków – wielooczka czarna czy wypławek alpejski

a) Podaj nazwę struktury oznaczonej na rysunku literą A i wykaż związek

b) Wyjaśnij, w jaki sposób struktura oznaczona na rysunku literą B

jest zawieszona w cytozolu komórki, a część przyłącza się do cytozolowej

a) Wykaż związek między obecnością licznych rybosomów w komórkach

b) Określ, na czym polega różnica między rybosomami występującymi w

Na podstawie: C. Hickman, L. Roberts, A. Larson, Integrated principles of

a) Określ, która z widocznych na rysunku cech budowy przedstawionej

b) Oceń, czy poniższe informacje dotyczące budowy błony komórkowej są

Zewnętrzna i wewnętrzna warstwa błony komórkowej mają

Cząsteczki fosfolipidów mogą zmieniać swoje położenie w

Dwuwarstwa fosfolipidowa jest tym bardziej płynna im więcej