Boekvergelijking: Wederzijds Huwelijksbedrog en De Helaasheid der Dingen

Ik heb de boeken Wederzijds Huwelijksbedrog uit de zeventiende eeuw en het moderne boek De
Helaasheid der Dingen van Dimitri Verhulst uit 2006 gelezen. In beide boeken laten ze de verschillen
tussen arm en rijk zien. Het thema ‘arm en rijk’ is een onderwerp waar veel over gepraat werd in de
zeventiende eeuw, waarin Wederzijds Huwelijksbedrog geschreven werd. Het was een tijd waarin er
een grote kloof was tussen de rijke en arme klassen, en waarin je als persoon niet snel een beter
betaalde baan kreeg . In het handboek van de zeventiende eeuw (1600-1700, pp. 194-201) wordt
beschreven dat de rijke burgers in deze periode veelal in grote huizen woonden en zich konden
voorzien van luxe goederen, terwijl de armen het moeilijk hadden om hun basisbehoeften te
vervullen
In “Wederzijds huwelijksbedrog” zien we dat geld en status belangrijk zijn. Lodewijk en Jan proberen
zich voor te doen als rijke edellieden, terwijl ze eigenlijk weinig geld hebben. Ze gebruiken deze
leugens om indruk te maken op de vrouwen van wie ze houden. Ook de familie van Charlotte is bezig
met geld en status. Ze hebben weinig geld en zijn daarom blij met de 1000 gulden die Karel stuurt. Ze
zien het huwelijk tussen Charlotte en Lodewijk als een manier om de familienaam te redden en hun
status te verhogen. .
In De Helaasheid der Dingen wordt het thema ‘arm en rijk’ vanuit een ander perspectief belicht. Het
boek speelt zich af in een Belgisch dorpje in de jaren tachtig en negentig van de twintigste eeuw. De
hoofdpersoon, Gunther, groeit op in een armoedig milieu in een Vlaams dorp. Zijn vader en ooms zijn
alcoholist en hebben geen werk. Ze hebben geen geld voor normale levensbehoeften, laat staan voor
luxe. Gunther probeert te ontsnappen aan deze armoede door te schrijven, maar zijn omgeving ziet
hier geen waarde in en maakt hem belachelijk. Het verhaal gaat over de jeugd van de protagonist, die
opgroeit in een arm gezin in een omgeving waar alcoholisme en armoede veel voorkomen. Het boek
laat zien hoe de kloof tussen arm en rijk ook in de moderne tijd nog steeds een probleem is. Beide
boeken hebben dus het thema ‘arm en rijk’ gemeen, maar op een andere manier. In “Wederzijds
huwelijksbedrog” gaat het om het gebruik van geld en status om indruk te maken, terwijl in “De
helaasheid der dingen” het gebrek aan geld een centrale rol speelt in het leven van de personages.
Dit komt door de tijd waarin ze geschreven zijn. In de 18 e eeuw was het hebben van geld en status
zeer belangrijk in de maatschappij. Dit zien we terug in het Wederzijds huwelijksbedrog. In de
moderne samenleving is er meer aandacht voor de problemen van armoede en worden deze
serieuzer genomen. Dit zien we terug in “De helaasheid der dingen”.
Het verschil in behandeling van het thema ‘arm en rijk’ in de twee boeken kan worden verklaard
vanuit literaire criteria zoals de ontwikkeling van de roman als genre en de veranderingen in de
samenleving en maatschappij. Het misbruik van de man in Wederzijds Huwelijksbedrog past binnen
dit kader. In de moderne roman is er meer aandacht voor de sociale realiteit en de levens van
gewone mensen. De Helaasheid der Dingen laat zien hoe de armoede en de kloof tussen arm en rijk
nog steeds een belangrijk onderwerp is, maar dan vanuit het perspectief van de armen zelf. Dit past
bij de ontwikkeling van de roman als genre en de veranderende maatschappij en . Een ander
belangrijk literair criterium is originaliteit. Wederzijds huwelijksbedrog is een boek dat veel
elementen bevat die ook voorkomen in andere toneelstukken uit die tijd. Het werk is dus niet
bijzonder origineel. De Helaasheid der dingen daarentegen is een zeer origineel werk dat opvalt door
de humoristische en rauwe manier waarop het verhaal verteld wordt. Hierdoor wordt het werk als
vernieuwend beschouwd en heeft het een grote impact gehad op de hedendaagse literatuur
Kortom, beide boeken behandelen het thema ‘arm en rijk’, maar doen dit op een andere manier
vanuit de historische en moderne context. Dit laat zien hoe de maatschappij zich heeft ontwikkeld en
hoe dit thema anders wordt behandeld in de literatuur door de eeuwen heen.