Νεοελληνική Γλώσσα/Έκυπαση – Έκθεση Λυκείου: Ενεπγητική – Παθητική σύνταξη

Ενεπγητική Σύνταξη: ηνλίδεηαη ην ππνθείκελν ηνπ κεηαβαηηθνύ ξήκαηνο, κε άιια ιόγηα ην

πξόζωπν ή ην πξάγκα (ζηηο ζπλππνδειώζεηο θπξίωο) πνπ δξα. Με ηελ ελεξγεηηθή ζύληαμε ην
ύθνο γίλεηαη πην θηλεηηθό, δωληαλό, άκεζν θαη παξαζηαηηθό.

Παθητική σύνταξη: ηνλίδεηαη ε δξάζε – ην γεγνλόο πνπ πξνέξρεηαη από ην πνηεηηθό αίηην –
δειαδή ε ξεκαηηθή πξάμε – ην νπνίν είηε δηαηεξείηαη είηε παξαιείπεηαη ( όηαλ δελ ην μέξνπκε ή
είλαη απηνλόεην, ή δε ζέινπκε λα ην δειώζνπκε ). Τν ύθνο είλαη πην επίζεκν, πην απξόζωπν θαη
πξνζδίδεηαη πνηθηιία ζηελ πινθή ηωλ λνεκάηωλ.

Μεηαηξνπή ηεο ελεξγεηηθήο ζύληαμεο ζε παζεηηθή:

 Τν ξήκα από ελεξγεηηθό γίλεηαη παζεηηθό.
 Τν ππνθείκελν ηεο ελεξγεηηθήο γίλεηαη πνηεηηθό αίηην ( = ην πξνζεηηθό ζύλνιν πνπ απνηειείηαη
από ηελ πξόζεζε από + αιηιαηική ονόμαηος θη όηαλ ελλνείηαη εύθνια παξαιείπεηαη ). (*)
 Τν άκεζν αληηθείκελν ηεο ελεξγεηηθήο γίλεηαη ππνθείκελν ζηελ παζεηηθή, ελώ ην έκκεζν
αληηθείκελν άιινηε δηαηεξείηαη θη άιινηε γίλεηαη εκπξόζεην. ( π.ρ. οι επιζκέπηες ηοσ προζέθεραν
δώρα = ηοσ προζθέρθηκαν δώρα από ηοσς επιζκέπηες ή προζθέρθηκαν δώρα ζ’ ασηόν από ηοσς
επιζκέπηες.

Σεκεηώζεηο: 1. Όηαλ ην ξήκα είλαη δίπηωην, δειαδή ζπληάζζεηαη κε δύν αηηηαηηθέο, από ηηο
νπνίεο ε κηα είλαη θαηεγνξνύκελν ζηελ άιιε, ηόηε θαηά ηε κεηαηξνπή ε αηηηαηηθή πνπ ήηαλ
αληηθείκελν γίλεηαη ππνθείκελν θαη ε αηηηαηηθή πνπ ήηαλ θαηεγνξνύκελν ηνπ αληηθεηκέλνπ
γίλεηαη θαηεγνξνύκελν ηνπ ππνθεηκέλνπ.
π.ρ. ο ζσμμαθηηής ηοσ ηον αποκάλεζε προδόηη = αποκλήθηκε ( ασηός ) από ηο ζσμμαθηηή ηοσ
προδόηης.

2. Μεξηθέο ελεξγεηηθέο ζπληάμεηο κε κεηαβαηηθά ξήκαηα δε ζρεκαηίδνπλ αληίζηνηρεο παζεηηθέο

ζπληάμεηο.

Μεηαηξνπή ηεο παζεηηθήο ζύληαμεο ζε ελεξγεηηθή :

Καηά ηε κεηαηξνπή ηεο ζύληαμεο από παζεηηθή ζε ελεξγεηηθή γίλεηαη αθξηβώο ην αληίζηξνθν.
 π.ρ. Σήμερα πληρώνονηαι οι εργαζόμενοι από ηον εργοδόηη ηοσς = Σήμερα πληρώνει ο εργοδόηης
ηοσς εργαζομένοσς ηοσ.

(*) Σε νξηζκέλεο πεξηπηώζεηο, όηαλ ε πξόηαζε είλαη γξακκέλε ζε παζεηηθή ζύληαμε, ην

πνηεηηθό αίηην παξαιείπεηαη. Κάηη ηέηνην ζπκβαίλεη ζηηο αθόινπζεο πεξηπηώζεηο:
 Όηαλ ελλνείηαη εύθνια από ηα ζπκθξαδόκελα.
 Όηαλ είλαη άγλωζην.
 Όηαλ δελ έρεη ζεκαζία πνην είλαη.
 Όηαλ ν πνκπόο ζέιεη λα ππνβαζκίζεη ην θύξνο ηνπ ελεξγνύληνο πξνζώπνπ απνζηωπώληαο ην.
 Όηαλ ν πνκπόο δε ζέιεη λα αλαθεξζεί ζε απηό γηα ιόγνπο δηαθξηηηθόηεηαο θαη επγέλεηαο (π.ρ. γηα
λα κελ πξνζβάιιεη θάπνην πξόζωπν).

Παξαδείγκαηα κεηαηξνπήο ηεο παζεηηθήο ζύληαμεο ζε ελεξγεηηθή θαη αλίζηξνθα:

 Ασηή η απηή, η θαινομενική πραγμαηικόηηηα θεωρείηαι από ηοσς ανθρώποσς ηης εποτής μας
«επιηστία»
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
 Ενηελώς διαθορεηικά ηοποθεηείηαι ηο θέμα από ηην ηθική ζσνείδηζη.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

 Ασηές οι λειηοσργίες ηοσ πολιηιζηικού πλαιζίοσ ζήμερα ποιος ηις επιηελεί;

______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

 Εκεί θα ικανοποιήζει όλες ηις περιέργειές ηοσ και όλα ηα πάθη ηοσ.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

*Από ην βηβιίν ηνπ Άξε Ιωαλλίδε: «Θεωξία ζηελ Έθθξαζε – Έθζεζε»