Grupa A Klasa .................... Data .............

Imię i nazwisko .................................................... Liczba punktów ...... / 16

Kinetyka chemiczna i termochemia 2021

1 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli ( ... / 1 p.)

jest fałszywe.
1. Układ izolowany wymienia z otoczeniem masę i energię. P F
2. Entalpia reakcji egzoenergetycznej ∆H ma wartość większą od zera. P F
3. Ciśnienie, objętość i temperatura to parametry stanu. P F
W reakcji endotermicznej energia wewnętrzna produktów jest
4. P F
niższa od energii wewnętrznej substratów.
( ... / 3 p.)
2 W reaktorze o objętości 1 dm3 umieszczono 0,1 mola substancji A. Zapoczątkowano
reakcję chemiczną, która przebiega w fazie gazowej zgodnie z równaniem A ⟶ 2 B + C.
Równanie kinetyczne tej reakcji jest następujące: v = k · CA. Stała szybkości tej reakcji
chemicznej jest równa k = 0,4 s–1.
a) Zaznacz wykres zależności szybkości tej reakcji chemicznej od stężenia substratu
A.
A. B. C.

b) Oblicz stężenie substratu A po upływie 3 s, wiedząc, że stężenie początkowe

mol
substratu A wynosiło 0,1 .
dm3

3 Szybkość pewnej reakcji chemicznej zwiększa się 3-krotnie po podwyższeniu ( ... / 1 p.)
temperatury o 10°C. Jak zmieni się szybkość tej reakcji chemicznej w temperaturze
wyższej o 20°C?

Grupa A | strona 1 z 4
4 Biokatalizatory to substancje, które wpływają na przyspieszenie lub spowolnienie ( ... / 3 p.)
procesów biologicznych. Biokatalizatorami są najczęściej enzymy należące do białek
prostych lub złożonych. Cząsteczki enzymów łatwo ulegają denaturacji pod wpływem
wysokiej temperatury. Wykres obok ilustruje, w jaki sposób temperatura wpływa na
szybkość reakcji biochemicznej katalizowanej przez pewien enzym.

Przeanalizuj wykres i odpowiedz na poniższe pytania.

a) W jakiej temperaturze reakcja chemiczna przebiega najszybciej?
b) Dlaczego w temperaturze wyższej od 45ºC szybkość tej reakcji chemicznej gwałtownie
się zmniejsza?
c) Jak zmieni się szybkość tej reakcji chemicznej, jeśli temperatura zostanie podwyższona
z 10ºC do 20ºC?

5 Zakwalifikuj podane reakcje chemiczne do procesów egzoenergetycznych lub ( ... / 1 p.)

procesów endoenergetycznych.

a) 2 NO2(g) ⇄ N2O4(g) ΔH < 0 c) O2(g) + 2 NO(g) ⇄ 2 NO2(g) ΔH < 0

b) N2(g) + O2(g) ⇄ 2 NO(g) ΔH > 0 d) H2(g) + FeO(s) ⇄ H2O(g) + Fe(s) ΔH > 0

6 Poniżej przedstawiono wykres zmian energii podczas przebiegu reakcji chemicznej. ( ... / 1 p.)
Wskaż odpowiedź, która poprawnie opisuje ten typ reakcji chemicznej.
A. Wykres przedstawia przebieg zmian energii dla
reakcji egzoenergetycznej, dla której zmiana entalpii
Δ H > 0.
B. Wykres przedstawia przebieg zmian energii dla
reakcji endoenergetycznej, dla której zmiana entalpii
Δ H > 0.
C. Wykres przedstawia przebieg zmian energii dla
reakcji egzoenergetycznej, dla której zmiana entalpii
Δ H < 0.

Grupa A | strona 2 z 4
 D. Wykres przedstawia przebieg zmian energii dla reakcji endoenergetycznej, dla której
zmiana entalpii Δ H < 0.
7 Poniżej przedstawiono układy, w których podczas reakcji chemicznych zachodzą zmiany ( ... / 3 p.)
energii oraz wykres ilustrujący zmiany energii w jednym z układów.

Układ I
Ca(s) + 2 HCl(c) → CaCl2(c) + H2(g)
Reakcja chemiczna zachodzi po zetknięciu się substratów, probówka ogrzewa się.
Układ II
CaCO3(s) → CaO(c) + CO2(g)
Reakcja chemiczna przebiega przy ciągłym dostarczaniu energii.
Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest
fałszywe.

1. Entalpia reakcji chemicznej w układzie I jest mniejsza od zera. P F

2. Wykres przedstawia zmiany energii w układzie II. P F

3. Entalpia reakcji chemicznej w układzie II jest większa od zera. P F

4. Układ I przekazuje do otoczenia energię na sposób ciepła. P F

W układzie II energia substratu jest większa niż suma energii
5. P F
produktów.
Reakcja chemiczna przebiegająca w układzie I jest
6. P F
egzotermiczna, a w układzie II – endotermiczna.
8 Wybierz, w którym przypadku reakcja chemiczna przebiegnie najszybciej. ( ... / 1 p.)

A. Po wrzuceniu blaszki cynkowej do gorącego roztworu kwasu siarkowego(VI)

mol
o stężeniu 0,1 .
dm 3
B. Po wrzuceniu blaszki cynkowej do zimnego roztworu kwasu siarkowego(VI)
mol
o stężeniu 0,01 .
dm 3
C. Po wrzuceniu blaszki cynkowej do gorącego roztworu kwasu siarkowego(VI)
mol
o stężeniu 0,01 .
dm 3
D. Po wrzuceniu blaszki cynkowej do zimnego roztworu kwasu siarkowego(VI)
mol
o stężeniu 0,1 .
dm 3
9 Ile wynosi średnia szybkość reakcji chemicznej, jeśli w jej wyniku, w czasie 10 min, ( ... / 1 p.)

mol mol
stężenie substratu zmniejszyło się z 0,5 do 0,2 ? Wskaż poprawną
dm 3 dm 3
odpowiedź.
mol −3 mol mol −4 mol
A. −0,005 B. 5 · 10 C. 0,005 D. 5 · 10
dm 3 ⋅ s dm 3 ⋅ s dm 3 ⋅ s dm 3 ⋅ s
10 Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, ( ... / 1 p.)

Grupa A | strona 3 z 4
lub F − jeśli jest fałszywe.
Katalizator to substancja, która wpływa na szybkość reakcji
1. P F
chemicznej przez zmianę energii aktywacji.
Katalizatory można podzielić na katalizatory dodatnie i katalizatory
2. P F
ujemne.
3. Działanie katalizatorów można wzmocnić dodając tzw. aktywatory. P F
Katalizator to substancja, która tworzy trwały kompleks z
4. P F
substratem reakcji chemicznej.

Grupa A | strona 4 z 4
Grupa B Klasa .................... Data .............
Imię i nazwisko .................................................... Liczba punktów ...... / 16
Kinetyka chemiczna i termochemia 2021

1 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli ( ... / 1 p.)

jest fałszywe.
1. Układ otwarty wymienia z otoczeniem masę i energię. P F
Entalpia reakcji endoenergetycznej ∆H ma wartość większą od
2. P F
zera.
3. Ciśnienie, objętość i temperatura to funkcje stanu. P F
W reakcji endotermicznej energia wewnętrzna produktów jest
4. P F
wyższa od energii wewnętrznej substratów.
( ... / 3 p.)
2 W reaktorze o objętości 1 dm3 umieszczono 0,1 mola substancji A. Zapoczątkowano
reakcję chemiczną, która przebiega w fazie gazowej zgodnie z równaniem A ⟶ 2 B + C.
Równanie kinetyczne tej reakcji jest następujące: v = k · CA2. Stała szybkości tej reakcji
dm 3
chemicznej jest równa k = 0,2 .
mol ⋅ s
a) Zaznacz wykres zależności szybkości tej reakcji chemicznej od stężenia substratu
A.
A. B. C.

b) Oblicz stężenie substratu A po upływie 2 s, wiedząc, że stężenie początkowe

mol
substratu A wynosiło 1 . Wynik podaj z dokładnością do czwartego miejsca po
dm 3
przecinku.

3 Szybkość pewnej reakcji chemicznej zwiększa się 2-krotnie po podwyższeniu ( ... / 1 p.)
temperatury o 10°C. Jak zmieni się szybkość tej reakcji chemicznej w temperaturze
wyższej o 30°C?

Grupa B | strona 1 z 4
4 Biokatalizatory to substancje, które wpływają na przyspieszenie lub spowolnienie ( ... / 3 p.)
procesów biologicznych. Biokatalizatorami są najczęściej enzymy należące do białek
prostych lub złożonych. Cząsteczki enzymów łatwo ulegają denaturacji pod wpływem
wysokiej temperatury. Wykres obok ilustruje, w jaki sposób temperatura wpływa na
szybkość reakcji biochemicznej katalizowanej przez pewien enzym.

Przeanalizuj wykres i odpowiedz na poniższe pytania.

a) Jak zmieni się szybkość tej reakcji chemicznej, jeśli temperatura zostanie podwyższona
z 15ºC do 30ºC?
b) W jakiej temperaturze reakcja chemiczna przebiega najszybciej?
c) Wyjaśnij związek między gwałtownym spadkiem reakcji, a zmianami w strukturze
białka?

5 Zakwalifikuj podane reakcje chemiczne do procesów egzoenergetycznych lub ( ... / 1 p.)

procesów endoenergetycznych.

a) O2(g) + 2 NO(g) ⇄ NO2(g) ΔH < 0 c) N2(g) + O2(g) ⇄ 2 NO(g) ΔH > 0

b) 2 CO(g) + O2(g) ⇄ 2 CO2(g) ΔH < 0 d) NH4Cl(s) ⇄ NH3(g) + HCl(g) ΔH > 0

6 Poniżej przedstawiono wykres zmian energii podczas przebiegu reakcji chemicznej. ( ... / 1 p.)
Wskaż odpowiedź, która poprawnie opisuje ten typ reakcji chemicznej.
A. Wykres przedstawia przebieg zmian energii dla
reakcji endoenergetycznej, dla której zmiana entalpii
Δ H > 0.
B. Wykres przedstawia przebieg zmian energii dla
reakcji egzoenergetycznej, dla której zmiana entalpii
Δ H > 0.

Grupa B | strona 2 z 4
 C. Wykres przedstawia przebieg zmian energii dla
reakcji endoenergetycznej, dla której zmiana entalpii
Δ H < 0.
D. Wykres przedstawia przebieg zmian energii dla reakcji egzoenergetycznej, dla której
zmiana entalpii Δ H < 0.
7 Poniżej przedstawiono układy, w których podczas reakcji chemicznych zachodzą zmiany ( ... / 3 p.)
energii oraz wykres ilustrujący zmiany energii w jednym z układów.

Układ I
Mg(s) + 2 HCl(c) → MgCl2(c) + H2(g)
Reakcja chemiczna zachodzi po zetknięciu się substratów.
Układ II
2 HgO(s) → Hg2(c) + O2(g)
Reakcja chemiczna przebiega przy ciągłym dostarczaniu energii.
Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest
fałszywe.
Entalpia reakcji chemicznej w układzie II jest mniejsza od
1. P F
zera.
2. Wykres przedstawia zmiany energii w układzie I. P F

3. Entalpia reakcji chemicznej w układzie I jest mniejsza od zera. P F

4. Układ I przekazuje do otoczenia energię na sposób ciepła. P F

W układzie II energia substratu jest większa niż suma energii
5. P F
produktów.
Reakcja chemiczna przebiegająca w układzie I jest
6. P F
egzotermiczna, a w układzie II – endotermiczna.
8 Wybierz, w którym przypadku reakcja chemiczna przebiegnie najwolniej. ( ... / 1 p.)

A. Po wrzuceniu blaszki cynkowej do gorącego zimnego kwasu siarkowego(VI)

mol
o stężeniu 0,1 .
dm3
B. Po wrzuceniu blaszki cynkowej do gorącego roztworu kwasu siarkowego(VI)
mol
o stężeniu 0,1 .
dm3
C. Po wrzuceniu blaszki cynkowej do zimnego roztworu kwasu siarkowego(VI)
mol
o stężeniu 0,01 .
dm3
D. Po wrzuceniu blaszki cynkowej do gorącego roztworu kwasu siarkowego(VI)
mol
o stężeniu 0,01 .
dm3
9 Ile wynosi średnia szybkość reakcji chemicznej, jeśli w jej wyniku, w czasie 10 min, ( ... / 1 p.)

mol mol
stężenie substratu zmniejszyło się z 0,5 do 0,1 ? Wskaż poprawną
dm 3 dm 3

Grupa B | strona 3 z 4
 odpowiedź.
mol −5 mol mol −6 mol
A. −0,004 B. 7 · 10 C. 0,004 D. 7 · 10
dm 3 ⋅ s dm 3 ⋅ s dm 3 ⋅ s dm 3 ⋅ s
10 Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, ( ... / 1 p.)

lub F − jeśli jest fałszywe.

1. Inhibitor to substancja zwiększająca szybkość reakcji chemicznej. P F
Katalizator to substancja, która wpływa na szybkość reakcji
2. P F
chemicznej przez zmianę energii aktywacji.
Działanie katalizatora polega na podwyższeniu bariery
3. P F
energetycznej reakcji chemicznej.
Katalizator to substancja, która po zakończeniu reakcji chemicznej
4. P F
występuje w niezmienionym stanie.

Grupa B | strona 4 z 4