Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Radioelektronik 1983.10

    Uploaded by

    andrewczone
    32 views36 pages

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf
    32 views36 pages

    Radioelektronik 1983.10

    Uploaded by

    andrewczone

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf
    of 36
    radioelektronk ogfoszenia Zaméwienia na ogtoszenie prayimule ‘Dai Ogtoszed | Reklamy WCT SIGMA, tl. 45.9000, HOBBY ELEKTRONIKA WYSveAMy POCZTA PROJEKTY CIEKAWYCH URZADZEN ELEKTRO: NICZNYCH DO SAMODZIELNEGO ZMONTO. WANIA LACZNIEZ GOTOWA PLYTKA DRUKO- WANA ISZCZEGOLOWA INSTRUKCIA, NOWOCZESNA ELEKTRONIKA W MUZYCE, ZABAWIE, GOSPODARSTWIE_DOMOWY™, FOTOGRAFL, SAMOCHODZIE, SPORCIE, RA: WU I TELEWZI. UNIWERSALNE NAWIERCONE PLYTK ORU- KOWANE oparte na w2orach zachodhich, dea ne do szybkiego montaiu ukladow elottronice. nych 0 dowolnym ukladze poate, PLYTKI DRUKOWANE DO PROJEKTOW ZA [MIESZCZANYCH W RADIOELEKTRONIKU DLA INSTYTUCJI RACHUNK! SPOLDZIELNI PRZYSLLI SWOJ ADRES, WeO2 DO KOPERTY ‘2NACZKIZA 25 a otrzymaszkatalog, HOBBY ELEKTRONIKA (00.975 WARSZAWA 12, skrytka poczt.72 correnas ELTESTinformuje Zneeany naplyw zaméwiet spowo- ‘dowat dute zaloglosel w ich realizac W lipes zrealizowano dostawy FONO maja, a GTV-020 styeznia, Produela VIDEO | zestawéw zostate wetraymane braku materiaow. Real- 2aejg zaméwian na COLOR-tost 2 male reewidulemy we wrzetniu 'W czasto ukxzania sia tego oploszonia ‘cbowiazywae beds nowe ceny, bedace konselowoncia 2mian systemu podat- kewego. ‘Cony itrminy dostaw podajemys tego wapiedu toletonicznie. Na wszystkie sty odpowlemy pro- ‘pektom doplero w IV kwartale, zn co berdso preepreszemy, ELTEST 81-605 Gdynia, Sonecana 64 Toh 24.29.96 Fommenve adioelektronik PAZDZIERNIK 1983 ROCZNIK XXXIV (53) 10'83 ZRRAIUIZESWIATA ELEKTROAKUSTYKA Zhioksztacenie TIM w wamecniacrach elebtroekustycanyeh cz. 1~MaciejFeszeruk 3 Ulapszony praetwornikzruchoma cewsa. 5 Zestawy glsritowe,,Aitus" —TadouszNejmanski 7 Zestrojeniinstrumontéw muzycanych ~Graagore Wodzinowsi 4 MIERNICTWO ELEKTRONICZNE GeneratorkwarcomyS0H2~Bogustaw Kalinowski . . : 6 Uklad do wyewalania podstawy zesuw oscyloskopie~ Adam Zabia. . on. PORZESPOLY ELEXTRONICNE Fitey kwarcome co urzadzeh SSB - Maria Kolmas Jerzy Straszewatl, 8 PRZEGLAD SCHEMATOW Magnetofonprzenosny kisszorkowy) M101... 6 RADIOXOMUNIKACJA (Gytrowy odezytcqstotiwoselw urzadzeniu KF-UKF ” seawis nity [Naprawyspregtuelektonicanego-cil. 2 KROTROFALOWIECPOLSK! Fs TECHNIKA CYFROWA/ AUTOMATYKA Podatawy techni cyiowe|~exII-Brambilogicane —Mieceyalw Kreclojwakl 28 WrDAMIICTWO cexsoran ‘Adres redakejt: ul. Nowowlejke 1, 00643 Warszawa Telefon: 26-2948 KOLEGIUM REDAXCYNE: red. nacz.~ prot dint. An- rao} Sowitah|; 00 rad, aes. ~ Ind, Janez Justat; sekratare redakell~ Eugenia Grudsiaka; redaktorzy alatowi: dint. Jrzy Averbach, int. Zenon Budynek. dt ing, Zgniaw Kulka, ind. Zdntew Thacryk, ink Jory Weglewaki-SPEWW, doc. mgr int. Alaksander Witort, SIGi Praedstawicll 2G LOK - ppl Walerian Sadlo Oktadke projektowet Witold Rebkowsk! [Redaktortechnicany -Hencyk Wieczorek Artykulow nle zaméwlonych redakelenle zwract Redakcla zastrzega soble prawo dokonywaniaskrétow nadeytanych materilow ARUN PRENUMERATY {a 22h presmyeh = latte | aa pracy skalzowanych w missach wojtkic | poroeteh Imistach, w Rryeh toll i stiby Oso RSW race Kes Auch ara praramert ‘delet nyc salad prey tchsteowanew miaconotsneh gate riema Osan AGW, Pace Kage tec ra toanach wich, ope) pronmerey w ureecach poctomych drgeyel 2 Discuss Reyne -indpeiuanyc prenume'rorowZamoszeh rans Iw Mioscowescech, genome (edition RSW Pose Klaie Auch oleae prerame'te urzpaach postmen |v doreeyesl. Osoby Mryena tamionsale w mistech~ sodsbocn Osan REW .PraneNlgia fuck”, opacyapronumera ‘neces w uecae) poetoyennadawem odSewery2n whasciyen da mised tan esnans anvmer sore Wl coorl tyes ues pay a aches bho moawepe Camo RSW sea 3 Prnumaraty 2 cola wy 2 greg preynule RSW, Prase-falgte Ruch” CetrlKolporat Pray { eydownicw Towarowa 26 Gb s08 Warne oro NOP XV Oana w Warsnaie ne ES 2070461307 Prnureraa so ecole wyoy i gancy pots zw Jest dota od prenareray Krjowe)o 5% Sosriodasin indyisoslnyono 00% Saleem ety tse pany. ‘Ten pezynowriapemumerety na trai nice edna ilatapaa rknrat pneu enrages a ok anny, stg misacapoprecraqcoge oe prenumeaty ro beigege. Druk ZabndyGrtcera Dom Sowa Plkingo”w Warzaie. Zam. 083/60 okt 20000 ee Ark. rut ‘ead tec ftograiing. Cone 40: Numer zinta 2981083 M8. kroju | Wiirmie Siemens opracowano mikro- komputer typu 8085 przeznaczony do ce- ow szkoleniowych. Speinia on wszystkie wymagania urzqdzenia dydaktycznego stawiane nowoczesnym mikrokompute- rom do pomiaréw, sterowania iregulacj Dla wlasciwego wykorzystania urzadze- nila firma dostarcza tacanie 2 mikrokom- pputerem treytomowy podrecznik z zakre- ‘su techniki komputerowej, przeznaczony dia uczniow i nauczyciel. W sklad urzq- dzenia wehodsi zestaw do programowa- nia pamigci EPROM, zbiér programéw ‘okspioatacyjnych oraz zespét interfejsu umoiliwiajacy: dostep do kasety, drukar i, klawiatury, monitora oraz bus (szyna 2bioreza) z 16 gniazdami umodliwiajacy ‘wepélpracg 2 okolo 100 systemami mikro- komputerowymni tej same firmy, praezna- ezonymi do rétnych zastosowan. Mikro- komputer 8085 umoiliwia przetestowa- nie opracowanych programéw na urza- dzeniach peryferyinych, zainstalowanych w warunkach produkeyjnych (fot. nize), a tym samym powiazanie przeszkolenia teoretyeznego z praktyka. |@ Joponia uchodaiw opiniizagranicene| 22 przystowiowy kraj postepu technicene- 90, w szczegélnosci w zakresie elektroni- ki, Tymezasem okazuje sie, 4¢ w same] Japonii wiedza na temat innowacji elek- tronicenych nie jest wér6d spoleczeristwa tak popularna, jakby moéna bylo sig tego ‘spodziewaé. Osrodek badawezy japon- ‘kiego radia itolewizji NHK (Nippon Hoso. Kyokai) na podstawie preeprowadzone} ~ankiety okresti stopieriznajomosci, chos- by tylko ze slyszania, nowych technik ra- iowych i telewizyjnych, podajac procent uswiadomionych respondentéwwnaste- Pujecy sposéb: TV zdwoma towsreysraoymi etigkamt 73% TV sstettarna ex. ‘Auto ~ Radio ~ Informacia ex TV kabiowe 2% Zapowieds hiskt2ywiotowe} 30%, Gramowia 2% Praokazywaniotoletonicene dotumentéw me Telowiia 0 wysokie| texdrilezosci (HOTV) ox Nigznsjomosé tadne| = powyiszych technik om | WNUK, japofiskim osrodku RITV pro- wadzi sig od dludszego czasu badania nad zatozeniami do telewizji o wysokiej roz- ielez0$ci, tj, HDTV (High Definition Tele- vision). Pozwolity one na okreélenie opty- ‘malnych warunkéw prezentacji i odbioru przez widza obrazu telewizyinego, ktére wg NHK przedstawiaja sie nestepujaco: = format obrazu: stosunek bokéw 5:3 (obecnie 4:3) kat widzenia: 28,5° = liczba lini: taka, aby prey zalozonym kqcie widzenia nie byla widocena struktura liniowa. Badania NHK byly podstawa japotiskiego wniosku do CCIR dla nowego standard tolewizyinego, Kory: praktycznie zostal prayiety jako podstawa HDTV. Dla spet- ize swiata lenia tych wymagaf niezbgcine jest pie- ciokrotnie szersze pasmo preenoszenia ‘obrazu nit w obecnym standardzie, aria nowicie 25 MHz. Poniewa jakosé HDTV jest lepsza nit obrazu filmowego 2 tagmy 70-milimetrows), wprowadzeniem nowe- {90 standardu sq zainteresowani produ- ceonci filmowi. Szacunkowe obliczeri wykazaty, te koszty produkejiflmow mo- 193 obnityé sig pigciokrotnie, jezeli pray agrywaniu scen filmowych bedzie sig koraystaé 2 taém magnetowidowych no- ‘wego standardu, zamiast z tasm filmo- wych. Kamera magnetowidowa umoiti- wia wielokrotne uzycie tagmy magnetyez- ‘nj i natychmiastowy preeglad nakrgca- rnych scen bez potrzeby wywolywania tas- my. Powszechne wprowadzanie HOTV bedzie jednak zalezato preade wszystkim ‘od motliwoéci zapewnienia kompatybil- noSci migdzy nowym i obecnym sys- temem, 1m Uklad scalony ChromalV, obeimujacy ‘wigksz06¢ funkji OTVC, zosta! opracows- ny w Genewie, w europelskim biurze roz- wojowym firmy Motorola (European Se- miconductor). Na jednym bipolarnym chipie umieszczono uktad, Ktbry przojmu- jac eatkowity sygnat wizyiny zglowicy lub sygnat zmagnetowidu, wytwarza sygnaty AGB, jak rowniez sygnaty synchronizacit ‘odchylania poziomogo i pionowego. Do _zbudowania kompletnego odbiornika wy- starezy jedynie uzupetnié chip 0 stopri moey do sterowania kineskopem oraz ka- 1a foniceny. Chip jest uniwersalnyi moze by6 zastosowany we wszystkich trzech standardach: SECAM, PAL, NTSC, jak réwniee zawiera dekoder teletekstu. Chip stanowi kombinacg ukladéw eytrowych i analogowych. Kontrola i regulacja p ‘metréw telewizora odbywa sig 28 pomo- ‘ca mikroprocesora polgczonego zchipem 22a pomocg konwencjonalnego bus'u. In- nowacja ta mote w spos6b radykalay ‘wplynaé na technologie produkefi, cong KOE odbiornikéw telewizyinych. Telefon wykonujgey potgezenie na alecenie preekazane glosem stanowi no- ‘we opracowanie szwedzkiego koncemu nEtiesson”. Do sterowania telefonu gto- ne jest potgczenie go zsiecig za pomoca preystawki elektroniczne} ,Pri- 1a”. Sterowanie glosem mote mieé sce, ocrywiscie tylko w stosunku do Uprzednio wybranych izarejestrowanych w pamigci praystawki abonentéw. Aby preeprowadzié programowanie naledy najpierw wybraé numer 089, a nastepnie numer uprzywilejowanego rozméwey. Gay urzadzenie potwierdzi gotowost do programowani, wydajac specjalny ton, Luzytkownik powtarza pigé r@zy nazwisko ‘wlaiciciela numeru. Analizator mowy ro2kada praekazane stowo na elementar- ne sygnaty, usrednia je i praekazuje do pamieci praystawki. Ola zealizowania po- taczenia wybiera sie jedna cyire 9, a na stepnie wymienia nazwisko pozedanego abonenta. Urzadzenie moze pom w swym rojestre liste 3584 nazwisk. 12 Nowa kamera elektroniczna firmy So- ny mote robié zdjecia prey bardzo stabym Swietle, i. pray ofwietieniu okoto 1 luksa Kamery takie uzywano dotychezss do ‘ochrony obiektéw. Ich podstawowym ‘elementem byta lampa obrazowa. Sony zastosowala w swoim model matryce sensoréw —_foto-potprzewodnikowych, dzigki czemu udato sig obnizyé cigear ka- mery do $00 g. Kamera dostarcza zdjecia, ‘zarno-biale praystosowane do normy NTSC (525 lini, 60 pétobrazéw na sekun- dq). Rozdzielczose, zaleina od liczby z2- stosowanych sensoréw, wynosi 260 lini w poziomie i 350 lini w pionie. Najwig- ksza cauloéé sensorow odpowiada bli ‘kiaj podczerwieni (1000 nm). Cena no- ‘wosei, wynoszqea 2000 dol. w USAma si _zmniejszaé w miarg zwigkszenia popytu, do 1000 dol © Gazeta telewizyina znalazta w Szwaj- cari bardzo dobre prayigcie. Okoto 0tys. ‘abonentow korzysta jut obecnie 2 doko dora telotokstu, 226 preewidywane 2ap0- trzebowenie sklonito producentéw dosta reaajacych OTVC na rynek szwajcarski do ‘wyposaienia fabrycznego droiszych mo- deli w dekoder. Nadawanie gazety rozp0- ezyna sig w Szwajcart juz 0 godz. 10.00 i trwa do korica programu. Podstawowg sec rs = tresciq gazety telewizyine| sa kursy giet- ‘dows i codtienne preeglady gospodarcze krajowe | zagraniczne. Niekt6re tematy ia sig w zaleénosci od driatygod- nia, Naleta do nich szachy, horoskop ty- ‘godniowy itp. Kursy dewizowe obeych walut sa aktualizowane tray razy w clagu nia. Szwajcarzy korzystajatakte ztolete- stu austriackiego i zachodnioniemie ckiego. Tray firmy japotiskie: Sanyo, Mitsu- bishi i JVC postanowity uruchomié mon- towanie magnetowidow w Wielkiej Bry- tani. Ze wegledu na dute zapotrzebowe- nile na sprzet, oceniane na tym rynku na sume 2,4 min w 1983+, read brytyikl po pera inicjatywe, ktéra pozwoll na zaspo- kojenie popytu praynajmnie| w 20% mig scowymi produktami 1 Reporterzy, ktérzy odwiedsili wysta- ‘we elektroniki konsumpeyine| CES-83 w Las Vegas, wytypowali nastepujace stoiska firmowe oraz eksponaty jako naj- bardziej charakterystyczne dla obecnego postepu technicznego w tej dziedzinie: 1. General Electric. Cata seria cylrowych Codbiornikéw telowiayinych w standardzio HOTY, czy urzadzenia telewizyine o dwa razy wigks29jliezbie lniiw obrazie i tel. wizyiny odbiornik projekcyiny z ekranem © pravkatne] 8 m. 2. Sony. Prototyp najmniojszej i naléej- ze) kamery do zdjeé magnetowidowych. 3. Sharp i JVC. Mato magnotowidy z wbudowanym elektronicenym syste- mem do plynnegotaczeniakolejno nagry- wanych scen, umodliwiajgce laczne na- granie 0 czasie 20 min; cena okolo 850 dol. 4. Toshiba. Kineskop najbardziej plaski i najbardziej prostokatny, jaki ukazat sig dotychezas na rynku. 1 W zwigzku 2 notowanym przez firme ‘Siemens op6énioniem w rozwoju tochno- Jogi ukiadéw scalonych o bardzo wielkie| skallintegracji (VLSI) firme zakomuniko- wola, ze pragnac zmniejszyé luke w sto- sunku do firm proodujacych praystapita do pracy nad chipem VLSI 0 powierachni 100 mm?, Praewiduje sig, Ze w latach S0-tych producenci beda w stanie po: imieScié na jednym chipie 0 powierzchni 25...35 mm at milion tunkejitranaystoro- vwych. Ocenia sie, 2 koszt opracowania takiego 2tozonego ukladu wyniesie okoto 1 minDM, 1 Nowe, oszezqdne lampy oswietlenio- we o due sprawnoscl opracowata firma (Osram. Modol 7 W— Dulux 0 wydajnosci 57 ImMW, odpowiada lampie Zarowej (© mocy 40 W, model 9 W ~ Dulux (67 Im/W) zastepuje zaréwke 60W, 22% mode! © poborze mocy 11 W ~ zarbwke 75 W. Oszezqdnoéé enorgi sigga 70.60%. Mi ‘mo, ig nowe lampy maja charakter wyia dowezy, dajq ciepte swiatlo lampy 2a: rowe) (2700 K) i moga byé stosowane zarowno w dom, jakiw mieiscach pracy. 1 W konwencjonainym odbiorniku sa- ‘mochodowym s9 2reguly zakt6cenia pray odbiorze UKF w czasie jazdy. Znacena oprawe w tym zakresie obiecuja nowe rozwigzania odbiorniks samochodowe- 190, w kérych zastosowano cytrowa ob- robkesygnau. Mianowicie, sygnaty w.cz., po praejéciu praez uktad tunera, $3 doprowadzone do przetwornika A/C analogowo-cylrowego) i powracaja do formy analogowe| dopiero we wzmacnia- cczu mcz. W zwigaku 2 powyiszym firma Blaupunkt przygotowals réwniez proto- typ semochodowego odtwarzacza cyfro- wego do wspélpracy z odbiornikiem no- wego typu. Niestety, do tego celu nie rnadaja sig kasety compact, natomiast preewiduje sig zastosowanie tasm ma {gnetycenych 8 mm, udywanych w techni: ce wizyine}. @ Pierwszym producentem w Europie, tory wprowadail automatyczny montaz kondensatoréw i rezystorow w tunerach, jest firma Telefunken. Na fot. obok przed- stawiono tuner zmontowany sutomatycz nie. Dzigki nowe} technologii wzyskano ie tylko werost wydajnoéc! produkeji, lece réwnied zwigkszenie niezawodnosci Uurzgdzen, Telefunken produkuje obecnie 11min tuneréw rocznie w swoich fabry- ach, a ponadto nadzoruje produkcje w 10 krajach, ktére zakupity u niego liconcie. W 1983 +. firma dostarczy do Chiriskie} Republiki Ludowoj kompletne wyposaze- rie technicane do seryinego wytwarzania tunerow. W toku realizacji znajduja sie réwnied dostawy urzadzeh do rozszorz9 ria produkeji spreetu elektronicznego dla Tranie, stolcy Albani Znieksztatcenia TIM w wzmacniaczach elektroakustycznych - czes¢! Znieksztalcenia TIM (ang. Transient In- ‘termodulation Distortion) sajednqzform ‘dynamicznych znieksztalceh intermodu- lacyinych, tan. takich, kt6re sa zwigzane ‘zaréwno z ezestotliwosciajakizamplitu- ‘da wzmacnianego sygnatu. W artykule niniejszym praedstawiono ‘mechanizm znieksztalcen TIM oraz ro2- wigzania ukledowe ograniczajgce war- tosé tych znieksztalced. Badania awigzanezwystepowaniem zni- ksztaicen typu TIM sq prowadzone od ponad 10 atimimo zaangazowanie wielu Srodkéw, z komputerami wiacznie, spra- wa nie zostala zakoviczona, Aby prayblityé zagadnienia zwiazane z powstaniem znie- kesztalcen TIM nalezy podaé nieco history- ceznego tla Bezposrednim powodem, dia ktérego rozpoczeto Dadanie zjawiske znioksztat- cof typu TIM, byty réénice w bramieniu ‘migdzy wzmacniaczami Hi-Fi lampowymni i wemacniaceam tranzystorowymi. Okre- Slenie ,tranzystorowy déwigk" miatozna- mionowaé déwiek 0 odcieniu metalicz- nym w odréenieniu od migkkiego déwig- ku wemacniaczy lampowych. Ziawisko bylo tym bardziej interesulace, 20 dwa wemacniacze tranzystorowe réénych firm, oidentycznych parametrach (pasmo przenoszenia, wspdiczynnik znieksztel- ‘ceft nieliniowych i Intermodulacyinych) dawaty déwiek rééniacy sig brzmieniem. ‘Stato sig wige oczywiste, 20 nile wszystkie parametry wemacniaczy m.cz. byly mie- Pierwsze informacje na temat znioksztat- ‘ce typu TIM podal elektronik fiiski Matt Otala [1]. Znicksztalcenia te powstaja w wyniku przesterowania pierwszych sto- ‘pri wemacniacza wskutek opdénienia sy- natu sprzezenia zwrotnego, diatego £4 charakterystyczne dia wzmacniaczy 2 sil- ym ujemnym spreqzeniom zwrotnym. To wyjagnialo réénice miedzy w2macni ‘czami lampowymi i 6wezesnymi wemac- riiaczami tranzystorowymi. Transformator znajdujacy sig na wyjéeiu wamacniaczy lampowych uniemoziwial wprowadzenie zbyt siinego ujemnego spragienia zwrotnego, ktorego gtebokosé rie preekraczata zwykle 10..20 4B. ‘Wemacniacze tranzystorowe miaty spree- Zenie znacznie silniejsze, wynoszace 40..60 dB. Poczatkowo bylo to zwigzane ze stosunkowo niewielka czestotliwoscia ‘graniceng tranzystorw mocy i zastoso- wanie silnego spragieniazwrotnego umoiliwialo rozszerzenie pasma preeno- szenia_wamacniacza, W p6tniejseym okresie umodliwilo zmnieiszenie wsp6l- cezynnika zawartosci harmonicenych do prawie niomierzalnych wartosci. Jednak ‘sygnaiowi ujemnego spragzenia zwrotne- {90 jest prayporzadkowany pewien skoi- ‘ezony czas opéinienia, kérego praycayng ‘5a sktadniki reaktancyjne toru elektrycz- ‘nego i czas preejécia przez czynne ele- menty wzmacnisjace. Wskutek tego sy- ‘gnal spragzenia zwrotnego praybywa do weigcia nieco opéiniony w ezasie w sto- ‘sunku do sygnatu wejéciowego. Opdinio- nie to nie stanowi problemu, ady do wej- cia jest doprowadzony czysty sygnat si- nuscidalny, sprzeéenie nie w pelni wy- ‘wiazuje sig 2e swoich zadan, ale nie wpro- wadea to nowych rodzajéw znieksztalcen. Inacze} sprawa preedstawis, sig gdy do weigcia wzmacniacze zostanie doprows dzony przebieg prostokatny lub skok jed: ‘nostkowy, co bardziej odpowiada rzeczy- wistym sygnatom muzyeznym. mgr inz. MACIEJ FESZCZUK Praebieg ziawiska przedstawiony jest po- ‘gladowo na rys. 1. Wypadkowa dwéch praebiegéw prostokatnych, przesunig- ‘tych w czasie, jest prasbiegiem ocksztal- conym; krétkie impulsy wystepujace na poczatku preebiegu powodujg w efekcie stan praecigzenia | powstanke znieksztal- con TIM. Podstawowa wiec sprawa jest zapewnio- nie odpowiodnie| szybkoéci odpowiedsi wzmacniacza na pobudzenie sygnatem wejsciowym, co liczbowo okresla para- metr SR (ang. slew rate) zwany wspét- ‘zynnikiom szybkoéci zmian sygnalu: ‘Sciowego i wyrazany jest w V/us. Ograni- cezenia wartoéci togo parametrujostrezul- tatem skoriczonej wartosci pradu ladujg- ‘cego wewngtrane pojemnosci w réinych wezlach w2macniacza, a szezegélnie kon- 110 dB, praktycanie jednak poniewaz fir odmiany A3jestfiltrem nizsze| klasy, mogaw nim wystapié wenisktérych egzemplarzach ,waskie spadki” turnienia wsku- tek obecnosci drgafi pasozytniczych w rezonatorech kwarco- wych. Dia tych filtrow gwarantowanym minimainym pozio- st- 70 08. {Glowne parametry fitrow PP-9 produki OIG Tablicaz mete )dmiany | al 43 Cagstotiwods snamionowa f6 isi) | 9000:40.2 3000 0.15 ‘9000 +0.18 Minimaina szerokose pasma przepustowego a posiomie 6 08 (ns) 2100 2400 2300) Mataymaina tumiennodé Ao (a8) 45 38 30 7 I IMaksymalna nierownoriernode tumienia w zakesie 70% szerokosc pasme preepustowege (eo) 20 20 ‘Wepdtexynnik atromoe charaktorystyk na poriomie: ‘40d2 = B 0a8 20 18 8048 S 33 E Minimaina tamiennoséw pasmie tumieniowym i w zakresie fo 4.300 EH * (48) 80 I 7 } Pray projektowaniufitréw w obydwéch wykonaniach zastoso- ‘wano aproksymacje Czebyszewa dla filtow wielomianowych; filty pracuja w uktadzie réznicowym (Jaumana) ‘Schematy ideowe filtrow przedstawiono na rys. 3. Fliey wszystkich traech odmian sa wykonywane w hermetye2- rnych obudowach metalowych typu 2A 0 wymiarach podanych na rys. 4, 238 ich wyglgd zewnetreny praedstawiono na rys. 5. |W tablicy 2 podano ekstremaine wartosel parametréw filtrow, ‘gwarantowane przez producenta, jednek poszcregéine egzem- plarze danego typu, w zaleznosci od parametrow podzespotow (olownie rezonatoréw kwarcowych) zastosowanych w filtrze, ré2nia sig migday soba zaréwno stromoscla charakterystyki, ‘szerokoscia pasm, zafelowaniami w pasmie przepustowym jek I tumiennoscia wtracenia. Pole tolerancii parametrow filtrow w zakresie pasma preepustowego w temperaturze pokojowe) 758 afte PPSAZ, — bafita PPAR ys. 5. itr kwarcowy PP-S.A2 | wepdtpracuigce 2 nim ,piloty” RPS 0 fl i ti th é a q by" alte | ™ oO pi Pig! Ti gceisg | ; koe E eet i Me a i My siete | pid ey J ae ‘ i eo | ui zi one (Sincheeneras | tales dla poszczegéinych egzemplarzy odmiany A2 przedstawiono ra rysunka 6. Prawidlowa praca fitru i osiggnigcie podanych przez produ- centa parametrow modliwe jest jedynie przy zapewnieniu ‘odpowiednich warunk6w pracy fltru; dotyczy to gtownie tom. peratury otoczenia i dopasowania impedencii obciazenia. ‘Obydwa te cxynniki maja wplyw na parametry filtru, szczegol- nie w zakresie pasma przepustowego. Zmiana temperatury powoduje zasadniczo praesuwanio sig pasma przepustowego, {2 wige zmiang potozenia czgstotliwosci Srodkowe). . ‘Na rysunku7 praedstawiono prayktadowo maksymainy wphyw zmian temperatury w zakresie 6..60°C; ten zakres temperatur wade sig ze typowy dla warunkow pracy urzedzei\ krétkofalar- skich. Czgstotliwose srodkowa filtru moze ulec preesunigciu w skrejnym preypadku 150 Hz. Powyésze réénice w preebie- {gu charakterystyk czgstotiiwosciowych fltréw powoduia row nied zmiany poziomu thumienis prey czestotliwosci sygnaty ognego. W zaleznoéci od egzemplarza filru, temperatury pracy i wykorzystene] wstegi, poziom thumienia sygnatu prey exgstotliwosciach f0 1,5 kHz waha sig dla fikru PP-9-A2 w granicach 12...35 48, s dia filtru PP-9-A3 w granicach 9..24 dB. Wybér optymalnego punktu pracy na charaterystyce filtru powinion byé dokonany przez zmiang wartoéci pojemnosci kondensatora dotgczonego do rezonatora ,pilota”. MoH] bi qe oan aay ys. 5. Pole tolerencicharaktorystyk exetottiwosciowych produkowanych fitréw PP-2-A2 Ne " Drugim bardzo ietotnym warunklom prawidtowe} pracy filtru Jest wiaéciwe dopasowanie impedancii obciazenia do znamio- owe] impedancii wejsciowe] i wyisciowe| fit, Wszystkie typy filtréw do urzadzen\ krétkofalarskich produkowane przez ‘ZPR OMIG praewidziane 6a do pracy 2 impedancjami o charak- terze polemnosciowym: 500 82 (30 pF rownolegte. Taka impe- dancig powinien ,.widzieé” filtr zaréwno od strony wejécia ys. 8, Schomat - tktadu dopasowujacego ‘itu PPS eof | ite al az a ey 4 Goeth C20% ‘al Grey "C-20% 1 Evel e20% A yg 20% tay C50 pening BORO “aad iad aay aa ae TT ys. 9. Welyw nledopasowanie wartosei pojemnosci cobcigdonia na preebiag charakteryety fit itr © cheraktorystyee nominaing), bb cherakterystyka prayktadonego egzemplarza i wyiScia; pojemnosé powinna byé realizowana przez konden- sator zmienny (trymer) © wartosciach 5..30 pF umodliwialacy ‘odpowiedni dobsr wartosci pojemnosci 2 uwaglednieniem pojemnosci doprowadzen, montazu itp. Sposob dotaczenia rezystora 500 1 +5% do filtru przedstawiono na rys. 8. Charakter 2mian parametréw filtru wskutek niedopasowania impedancii znamionowe/ fitruilustruja wykresy na rys. 9110. 1" hay ho20% 000 aff a TCD yp. 10, Wplyw niodopasowania wartosel ‘2 charakterystykinominaine| fit, ‘b-charaktorystykprevladowego egzamplarza zyatancl na prasbiog ESS ET Ge os ot aT ys. 1. Praktyeznto uryska charakterysyki thimienia wykonanyeh itrow 2 Jak widas,ftry te sq bardzie] wraitiwe na zmiany pojemnosci nit rezystancji. Prey roalizacii dopasowania nalezy wige 2wra cat uwage, aby wartosé dotaczonej pojemnosci nie byla wig ksza od wartoési zalecanej - 30 pF, poniewat powoduje to warest zafalowah charakterystyki. Szacule sie, 4e praekrocze- nie wartosci pojemnosci 0 okolo 20% moze spowodowat warost zafalovah charakterystykifiltu w pesmie preepusto- wym, w zaleznosci od egzemplarza fltru, nawet 0 ponad 80% w stosunku do wartoéci przy wiaéciwym dopasowaniu, Dota: zone rezystancji o wartosct rézniqce| sig 0+ 20% od wartosci znamionowej mote spowodowaé zawedenie pasma preepus- towego i wzrost zafalowai charakterystyk rowniez 0 ok, 20%, Na rysunku 11 przedstawiono praktycanie uzyskane przobiegi ccharakterystyk tlurienia filtcow PP-3-A2 i PP-9.A3. Obydwa te filty w ostatnim crasie przeszty proby eksploatacyjne, ktére ‘wykazaly petna ich preydatnost do zestosowania w emator- sich urzadzeniach zaréwno odbiorczych jak | nadawezych. Na rysunku 12 przedstawiono preykladowo schemat potgcze- ‘ia zaleconego przer firme Tele Quarz dia produkowanych pr2oz nig filtrow PP-3.A2, ys 12 Preyktad wigezenia odpowiednika fit PP-B-A2 ‘migday stopnie tranzystorowe,zalecany raez firme Tele Quarz REZONATORY KWARCOWE WSPOLPRACUJACE Z FILTRAM! .ZPR OMIG opréce filtrow kwarcowych oferuje krotkofalowcom Téwniet rezonatory kwarcowe, kt6re moga wspétpracowae ~fitrami jako taw. ploy Rezonatory shuzgce do wytworeenie czestoiiwosci sygnaly nosnego P93 — gone] wstegi {f= 8998.5 KH) P.9-4 dale} wstegi f= 9001.5 kz) ‘oraz ezonatory do precy telagraficene| AP-9-6 f= 8999,0 ke) pracula 2 pojemnoscia obcigtenia CL = 30 pF umotiwiajaca korygowanio cagstotlivosci sygneht tak, aby eliminowaé wolyw toleranci ezgstotliwoéci, Pojemnosé obcigtenia mona {aczvé2 rezonatorom kwarcowym szeregows lub réwnoleglo, atreymujge nowa cegstotliwose rezonansowa niezaleing od sposobu dotgezenia Kondensatorow. Wphyw pojemnosci ob- Gigéznia na charakterystyke czestotimosciowa rezonatora przedstawiono na rs. 13. Cegstotiwose rezonansowa takiego ultadu: (+ este) pray czym: {fs ~ cagstotliwosé rezonansu szeregowogo rezonatora, C1 ~ pojemnosé dynamiczna rezonatora 0,025 pF, Co ~ pojemnoéé statyezna rezonatora 5 pF, CL pojemnosé obcigzenia 30 pF W praktyce, jeieli do rezonatora kwarcowego dotaczy sig Sposdb wigczenia rezonatoréw ~ pilotéw do uktadéw genera szeregowo lub réwnolegle kondensator ozmiennej pojemno: tora zalecany pr2e2 firme Tele Qiarzdla analogicenych rez0na- i AC (przy minimaine} pojemnosci CL), to waglgdna zmiang _tordw TOKS przedstawiono na rys. 15. czgstotliwoéci przy zmianie pojemnosci trymeraw granicy AC) moina obliczyé ze wzoru: sir) Bow oe Ta Eee 18 eos | py cay rezytancierezoneraowe: a | pry polacsriasoeragowyn i Fay As‘ = n( ee P Rys. 15. pany polacanisrowncleghym Spee pln on TR i Somacrcpee SHO + R ioe zaleceny praer firme Peale ae Fioneaeeue Jae guer 7 A LITERATURA | 1. Chojnacki W.: Ultady nadawcze | odbioreze dle krdtkofelowcdw. Wit, Warszawa 1978 | | 2. Katalog Fiemy Tele Quare KONKURSY OSZCZEDNOSCI SUROWCOW i a ONG Dron ospoderti Materatowol Sisticomerapwamemtann “Technicang oro Polski» Towareyehwom Ekonomicny pry: | ‘rgerizowaniakonkureéw oszezednnicisurowebw | aL niece rotyoe teint eto oar ‘sondage materi : fy 12. Charaktoryetykicxgstotwosciowe 5 ae rezonatoréw kovarcomych~pilotow Opisane rezonatory kwarcowe sa wykonywane w typowych ‘obudowach subminiaturowych typu BC-2 0 wymiarach poda- rnych na rys. 14 1m Znigaziie ‘stopnia wykorzystanis wezeikich odpadow, — surowcow wtérnyen isuroweswlokainyeh. % 18 Zronlejezenie stat meteratomyeh we wszysthich diode ‘ch gospodark materialowel Konkursy beds miatycharaktor powazechny.a prace konkurso- ‘we aglaszane w dwoch kategoriach: : 1. zaltodéw uepolacznionych, : i 2. os6b indywidualnych lb reepotow tychos6b. Dotonkarsu by mene ze rindi posite 4 (pot otycenis 1988. ‘Sokrotarot konkurcéw bedzie prowadzié Instytut Gospodarki ‘Materiaiowj I. Jerozolimskie 3, 00-024 Werscawa. (8 ‘Sesnogélowe dane Iwsrunkl konkurséw zostana podanewod- rmbele oprecowenych regilemingch. Regulaminy keédego eonkursu bede publkowane: 6 oe motite mins 4006 13 Zestrojenie elektronicznych instrumentow muzycznych Elektronika znajduje coraz szersze zasto- ‘sowanie w muzyce. Znajomosé wybra- inych podstaw muzyki jest konieczna dia ‘lektronikow zajmujacych sig problem: ‘mi instrumentéw elektronicanych, Arty- kul ton wyjasnia zasady strojenia instru- mentéw. ‘Wezystkie klawiszowe instrumenty muzy- ezne_maja Klawiatury strojone wedtug temperowane| skali muzyeznej (fortepia- nowel). Amatorzy-elektronicy, konstruu- igcy samodzieinie takie instrumenty, me ia Klopoty 2 ich zestrojeniem za pomoca rmiernike c2gstotliwosci, jezeli nie znajg ‘matematycznych prawidet temperowa- ‘oj skali muzyeznej, Nize| jest wyjasniona struktura ww skali, jak rOwniez dopusz- ezalne niedoktadnosci stroju, dla poszzze- g6inych rodzajéw instrumentéw. W tablicy podano czestotliwosei wszyst- kich tondw (péttonéw) skladsigoych sig nna temperowang skale muzyczna. Skala ta cktada sig 2 10 oktaw, kaéda oktawa skada sig z 12 péttonéw. Oktawy maja ‘odpowiednie nazwy oraz dodatkowo tzw. stopat (1/16'..92'). Miary stopowe stoso- wane w organach, wywodza sie z pr2ybli- Zone] dtugosci drgaigcego slupa powie- trza piszezatkitonu ,c" dane] oktawy, wy- atone] w stopach angielskich. I tak: dhu- ‘G08 stupa powietrza w piszezaice Cmie- Ry 8 stép angielskich i diatego ,,oktawa wielka’ do Ktérejnalezy ton C, nazywana Jest w organistyce ,oktawa 8-stopowa’” Miary tezostaly presjate preezkonstrukto- réwinstrumentéwelektronicznychiwten sposdb okresia sig poszezegéine rejestry worganach elektronicznych. Podstawowym tonem stall: muzycene} temperowane jest ,,ton normalny” a', majqcy czestotliwosé 440 Hz. Najmniciszy interwat, cxyli odstep migdry sasiadujg- ‘eymi péltonami, wynosi ‘v2 = 1,059463004, rnatomiast odstep migdzy tymi samymi tonami sqsiadujgcych oktaw (interval coktawy) wynost 2. Uzyskenie doktednych czgstotliwosciske~ i muzycznej z generatoréw tonowych in- ‘strumentu nie zawsze jest modliwe. 2d ra sig to nawet w preypadku cyfrowych struktur, ade 2 jednogo generatora wi ‘dacego sterowany jest uklad dzieinikow, 2z Ki6rych otraymywane sq czgstotiiwosei poszczegélnych tonéw muzycznych’ Do mierzenia niedoWladnose! stroju in- strumentéw stuéy jednostka cent (c), pray ‘ezym 1c = 0,01 péttonu temperowanego. W zaleinoéci od typu instrumentu oraz metody formowania déwieku niedoklad- oéé stroju mode wynosié 1c..10¢; rédta réénie preedstawialg te sprawe, arozbie’- nose w pogladach jest znaczna, Autor ‘ortykulu w trakce kilkuletniej praktyki do- szed! do nize} przedstawionych wnio- ‘skow. Prayblizone _najwigksze dopuszezalne ‘wartosci niedoKladnose’ stroju wynosza © organy 2 addytyng metodg form: ‘wania déwighu, czyli metoda taczeri alikwot6w harmonicznych) ~0,5c, ‘Temperowana sk Te, ie] capetottiwetes tonbw wim sree [IL | eae eT a Eo tsi |G {or wali Tovar cr ese ia [ae | fs 7 | ee eet ee ee ee ee tee retina |¥6 [esos [ana [real rc |r [sg [sr [nea cco sa eT ea we scesea |’ [owas [iss [saga 070 Ler sen eo [ze] no [79 [SIT tee Lede e tes e To La irene _|72' [cas] waar [oer [ues aes [as [a6 [E500 ewemedoe] Let [eat] @ Last] oP | | 1 ena Sec [sary [saa wea [es | noo | ea | | aoa | a9 [ore Teawreiel 9 Le fe! cate TA tad | a Last aus | a wait [ore [any [nts [was [ns [od [pom [a7 zoo | war [a0 roto | Fea Cie aa i550 | ce | ee Se [So | ao [ar [ce vee bebe teste teste |r rete fae [alae | io chasm meer | ao ws | oof ooe | peo | 6s [oa Tome "| Ee fase te esa fas Papas Ta ar] xe} ar as [as [ar ar [ ao] so [so] ser or >be es Po pos Te Te 7 feta ete Es 3 Fectps Der se [ane Ca fant Paes aco bas [os es Te penany aelonon) ied een oA % w rtatontn ater a mage Hee tare mma "VR «tse © organy/inneinstrumenty polifoniczne 2 substrakcying metodg formowania dewigku, czyli metodg eliminowania alikwotéw — 36, syntezatory monofoniczne z jednym ‘generatorem VCO - 5c, syntezatory monotoniczne z kilkoma ‘generatorami VCO - 2¢, syntezatory multimonofonicane- te, prymitywne instrumenty monofonicz- ne~ 100. Osoby obdarzone przez naturg absolut- nym sluchem muzycznym saw stanie ro26inié niedoktadnosé pojedynezego tonu 0 okolo 10c. Natomiast bardzo do- brze slychaé niedoktadnosé stroju dwoch generatoréw pracujgoych z czgstotliwos- Ciami réznigcymi sig o tc. Objawia wibrowaniem déwigky z ezgstotliwoscig r6znicowa, Dlatego tez nalezy przviaé za- 2d, Ze generatory wspétpracujace w in- strumencie, c2yli uruchamiane jednym kKlawiszern, muszq byé zestrojone bardzo dokladnio. Takie ostre wymagania #3 szezegéinie istotne w instrumentach poli- fonicenych 2 addytywna metoda formo- wania déwigku, gdzie najedenton sklade- ja sie preebiegi kilku lub nawetkilkunastu generatoréw. Powyésze zasady sa podyktowane techni- canymi parametram instrumentéw. Na- lety jednak zdawaé sobie sprawe z tego, te tradyeyine instrumenty muryczne ro2- strajaia sig w trakcie grania i to réznie w zalezosci od rodzaju instrumentu. Dla praykladu, w trakcie koncertu symfonica- nego instrumenty smyezkowe moga ulec odstrojoniu w dét nawet 0 1/4 pétonu (rozcigganie strun pod wohywem tarcia smycaka; ,puszezanie” kotkow struno- vych], w tym samy ceasieinstrumenty dete odstroja sig 0 podobna wartoss w gére (zaparowanie wnetrza,rozgrzanie sig instrumentu). Tak wige pod koniec koncart rozstrojaie instrumentSe mo- loby osiagnaé a? 1/2 pottonu. Nie dopu- szeze sg oczywiscie do tego, podstraiaiac instrumenty w przerwach. Do znacznych ‘odstrojen dochodazi w organach piszezat- kowych, proces odstiajania Ktérych jest aiae Wazony odstep 0d 2aliGoah psoas ‘Skutecanoss kagowania: >6008 “Thumieniepracniky migdy éeikom >aoas Caas preewijaniatadmy w kasecie C60, <2min Weiscia = minimalny ubyteceny sygnal wojéciowy <0, mvs = maksymalny utvteceny sygnat wejsciowy >amvide = impedancia welsciowa ok 10k wyiteis: = ghiazdo Radio/Magnetofon >o7v, 22k = gniazdo Stuchawsi PIBV.Ropr8 Zesilani: 42.88 ~ 24 ogniw 6, MR lub LAG lub = 24 akumulatorow KR 15/51 lub = 2 rasilacea siaciowego 25 02/6/1 lub 273 Pobsr pradu: = podezss zapisu <110mA = podezas odcevty <180mA, = podezas preewiania <200ma Wymiary: 105% 154x485 mm ‘Masa (bez bateri: ‘ok 5505 opis UKtaDU Podczas odczyt syanaly fonicne 2 glowicy uniwersaine] G1 $3 dopro- \wadzane prz02 estye pevelqeanika Zapis-Odexvt do wejscia dwusto- Dniowoge wamacniaeza korokeyinego, pracujacege 2 ukladem scalo- ‘nym USI, a nastepnieprzezkondensatorC3 ipotencjometr R13 regula- 10 glosnose!), do wemacniacra mocy zrealizowanego £ukladem sealo- rym US2, pracujgeym w typowym ultadzieaplikacyinym Elementy C7, 10, RS oraz R10 zapewniaja odpowiedniacharakterysty- ke cxgetatiwosciows odeayts, Dodatkowy wzrostwemocnien'aw2akre- sia wighszych cxgetotlwoée(w pobliuczgstotliwoéei 101é2), vzyskano przez wykorzystanie rezonansu pojerinosciKondensatora C3 z induk- ‘yinoscia glowicy uninersalne), \wyiscie wemscniacee mocy jest dolgezone przez kondonsator C19 i zbetyk pracbacanika Zapis-Odceytdo gniazda sluchewkowegoigtosni- owego (GS2-8) oraz dzieinikanozonego zrezystor6w R191 R20~do iazde Radio-Magnotofon (zostyki 3 15). Wiodenie wryku do gniazda shichawkowego powoduje odlgczeni glosnika wewnetrznego. Zepisywany sygnat pochodzacy 2zownetranego iia lub 2woudowa- ‘nego mikrofonu eleketowego (EME0) jest doprowadzany przez ele- ‘menty RY, presigcznik Zepis~Odceyt oraz kondensator C2 do wejécia wamacniacea korekcyinego, pracujacago 2 ukladem scalonym UST, 1 nastepnie z potencjometrem R13 (regulator posiomu zapisu) do wamacniacea mocy, zrelizowanego z ukladem scalonym US2. Do \wyideia wemacniacza mocy jest dolaczona glowiea G1, pelnigca w da- rym preypadku funk glowicy zapisuiged Wiascing korekcie ampliudoworczestotiwosciowa zapewniaig ele- ‘menty B11 C2 Posiom zaplau jest ustalany rgeznio 22 pomocq potoncjometru R12, Ustgwienie gat potencjometruw pozvejimaksymalnego wemocnienia, powortule zaaialanie prasigczrika krafcowego P3 tym samymn odblo- ‘kowanio ubladu automatyczne|regulaci poxiomu zapisu ARPZ) 2t020- ‘nego zelamentéw 87,8, 6, R16,C'12,D1 orazjednego ztanzystorow ‘kladu scalanego US1, dolaczonego do obwodu welsciowego wemac: 1iaczatorekcyinego. Do bazy tego tranzystora koncowka 6 ukiadu US) jest dotgezony praezrezxystor RT kondensator C12, fadowany sygnatem ‘wyiéciowym wamscniaczazapieu. Wighszy poziom sygnalu powodu nafadowanie kondensatora do wighszego potencjetu {tym samym, rzaphyw wiekszego praduprzeetreneystor vrykonawczy. Wigkszy prad plynacy przez ten tranzystor powoduje nastepniezmaiejszenie si jeg Feeytanejidynamiczne iw aekcie, zmniajazaniowrmocnionia warac- niacza korekeyineso. Diods 02 | kondensstor C29 pracula w ukladce jednopotbwkowego rostownika sygnat wyiéciowego wemacniacza zapisv Do jogo wy) {la jest dolgczony wekanixpoziomu zapieu [W). Podczae odexytywa- nia diigkSw zapisanych na tadmie wskainik jst wykoraystywany do kontrol stanu bate (akumlatoréw). Tranayetory TI 1 T2 pracuja w ullodsie generators pradu podkladu, ‘Obw6d drgat goneratoraskleda siz indukeyinotei glowicy kasujace] {G2 oraz kondensatordw C23, C27 C28, Rezystornastawny R23 shiey do ‘ragulaci posiomu pradu poaklacy, ‘Stabilizejaobrot6w slik jest eaizowanaza pomocgukladu scalone: ‘90 USI0", pracujgcego w typowym vkledzie aptacyinym. Do reezne} ‘aguladli obrotow shay rexystor nastawny R103. Zwarcie zestykow pezelgcznita P101 (Psuz9) powodujezatkeni tanzystora wyKonaweze- {90 ubledzie scolonym iw konsokwengjzatraymenie sinika. Magnetofon mote byé zaslany 2 beter, akumulatorow i x zasilaeza sisciowego. Wlotenie wiyerki zaslacza do griazds WZ2-03 powodule ‘odigezoni batei W preypedku, yw pojemniku bateriieg umioszczo- re akumulatory, moga one byé-doladowywene w crasie horystania 2 raisers sieclowego (praszrezystor R28). Nalezytyko uprzednio zag koszulke izlacying 2 érodkowego 2estyku w pojemniku bateri, 28. ——— 6 A voir], 909528 oy VOLW (AMOWNOZSAIN) ANSONIZUd NOSOLINOVW. ardor nega nstdeu gopiy, FEZ Cyfrowy odczyt czestotliwosci w urzadzeniu KF-UKF Wigks2086 produkowanych obecnie na Swiecie urzadzeh ra- diokomunikacyinych Sredniej i wyész0j Klasy ma cylrowy ‘odezyt c2qstotliwosel. Preewainie jest en wykonany zjednym wyspecializowanym ukladem scalonym o duzej skal integra- ji, Dla znacenej exeécl amatoréw w Polsce uktad taki jest nie do zdobycie. Duta liceba produkowanych w kraju ultadow scalonych TTL umodliwia wykonanie nich cyfrowegs odezy= tu ezestotliwosci Do podstewowych zalettakiego systemu zaliczamy: = duta doltadnosé odczytu, = stabilnogé w funkeji czasu, = moiliwoéé eliminacii bardzo Klopotiwe| w weykonani skal mechanicene} ‘Wadami natomiast sq: stosunkowo dudy pobér pradu iznacz- ny koszt. Proponowane urzadzenie jest niekonwencjonaine w poréwna- niu 2 innymi, ktoryeh opisy moina 2naleséwliteraturze. Zasad- nicza réznica polega na nowym systemie pamigciZastosowa- nie rejestrow praesuwnych jako prestaczone sekwencyjnie pamigci umodliwito znacene ograniczenie liceby ukladéw sca- lonych. Ponadto wykorzystanie taniego wyswietlacza kalkula torowego COYP-95 spowodowalo obnizenie w istotny sposdb kosatu urzgdzenia, pobierane] mocy oraz zmniejszenie wymia réw do wielkosci kalkulators. ing, JANUSZ LESZCZYNSKI-SPSCIB Na szezegéing uwage zastugule system pamigci, ady2 glownie deigki niemu osiggnigto wezesniej wymienione zalety. Dziatanie pamigc! jest nastepujace: informacja z wyjs¢ dekad reworsyinych pedawana jest do we)Sé réwnolegtych rejostrow w ten spos6b, ze wszystkie wyiscia OA1.W.0A6 licznikow sa dotaczone do koleinych wejSé pierwszogo rejestru. Wyjécia QB1...086 sa potgczone z wejsciami drugiego, za$ QCT...0C6 7 QD1..QD8 odpowiednio z wojéciami trzociogo i ezwartego rejestru. Dzigki temu, po podaniu impulsuzapisu, kaddy rejestr pamigta informacje 2 wyj6é licznikéw 0 jednakowo} wadze binarnej. ‘Na schemacie, ze wzglgduna czyteinosérysunky, podane tylko potaczenia pierwszego rejestru i fragment polaczen cewartego. Pozostale polgezenia wykonano analogicznie. W kaédym z rejestrow sygnal 2 wyiscia szeregowego jest doprowadzany do wejécia szeregowego. Umozliwia to cyklicz- ne (petlowe) przepisywanie informacii w rejestrach, w takt impulséw zogarowych. Po kaidym takcie na czterech wyj- Sciach szeregowych A, B, C, Dwszystkich rejestréw pojawia sig informacja o stanie wyjs jednego z licznikow. Po pierwszym impulsie taktujgcym stany wyiéé A, B, C, D odpowiadaja stanom wyj6 QAT, QB1, QC1, QD1 pierwszego licznika, po drugim — drugiego itd. Jednoczesnie informacje ta jest przez ‘we}écie szeregowe ponownie wpisana do rejestréw. Aby uklad - {90 dokonywania szeregu pomiaréw kon- ‘wolnych, lokalizacie uszkodzenia rozo0- od poszukiwania spalonego lub nadpelonego elementu, Warto podireslié, te takiego urzadzenia, z ktérego wydobywat sig dym lub swad rile nalegy w adnym razie wlaczaé do 2rOdia zasilgjacego i czekaé na ponowne pojawienie sig tych objawow. Wiadomo bowiem, ée jedno uszkodzenie moze po- ciagnaé za sobg nastgpne, znacznie po- wainiejsze. Do érédie zesilajqcago moina wigezaé urzadzenie tylko wtedy, gdy ma ‘ie pewnosé, 20 nie ma w nim zwarcia !ub innego uszkodzenia, tore mogtoby prey pracy urzadzenia spowodowaé dalsze. Wkaidym preypadku po wigezeniu zasita- ria uszkodzonego urzadzenia zalecs sig zachowanie c2ujnosci, aby w kazdej chwi- uktady petnigce okrestone funkele, 2wane dale] sekcjami, przedstawiono na rysun- eu, dest to ultad blokowy odbiornika tele- ‘wizyinego monochromatycznego typu NEPTUN 427, ktérego opis. daiatania ischemat byly zamieszczone w numerce 7-8/80 ,,Re”. Na prayktadzie tego telewi- 2018 postaramy sig wskazaé tok postepo- wania pray wstepne} lokalizacji urza- dzenia. Znajac jgc efekty ogladane na okranie kineskopu ‘oraz styszane z glosnika nalezy poscuki- ‘wae zaleinoéei migdzy objawami uszko- storie” uszkodzenia i obserwu- sdzenia a funkcjami poszezegdlnych sekej Efolty, jakie moéna zsobserwowaé na ckranie kineskopu i ustyszeé z glosnika po wigezeniv odbiornika do sieci, daja sie ‘zgrubsza podziliéna nastepujace grupy: 2) wadtiwy dzwiek lub jogo brak, b) wadliwy obr2z lub jego brak, ©) wadiiwa siatka obrazowa (raster) lub jej Brak, 4) wadliwa synchronizacja obrazu. rie usunigte uszkodze Drak Swiecenia ekranu, to pojawi sig | obraz. Brak dzwighu w rozpatrywanym praykia~ dowo telewizorze maze byé wynikiem uszkodzenia sig jedne} 2 sekeji oznaczo- rnych na schemacie blokowym numerami 9, 101 11 lub gtosnika, waglednie cztonu at zasilacza {aden inny uktad odbiorns ka nie jest zasilany tym napieciem). Jed prey braku déwieku slychaé szum z gloss ka ido tego jego poziom zmienia sie pray ppokrgcaniu potencjometrom sity déwie- ku, to szczegétowym badaniom nalezy oddaé tylko sekcje 9. W praypadku, gay ‘szum ten jest niski i bardzo staby (styszal- ry tylko po 2blizentu ucha do giosnika), to uszkodzenia naleéy szukaé praede wszyst- “Jam we wamecniaczu m.cz.(sekcja 10) © fekcie uszkodzenia sig wzmacniacza mocy (sokcja 11) 1 wemacniacza mice. {(sekcja 10) moina preekonaé sie latwo, @ pct rng ASST a 0 ues ai o- it =| @ alae: 08. I Ve-FLLBE way | zsiace at te] tie Hae, Sis | | i Lag Ose r4Q Us e [ee foe AS-40H i f ‘Gowico |_| [TP ara6 Tear? | _[ 13-B6G7 fier WPI > Lacegaaea pe sed [of ian 9 Ute | rH vinta ot a foes bee feos | hae @ of 1550157 ie5|_ARW [rs ‘Schemat blokowy telewizora NEPTUN 427 Yas t ® @ (Ea) [ERR ected pimacigend ‘parse |” [autoe | fcr bane |@ @ (eee @ WPL V4 “FETO02 W4-PCFBO? ¥S-PL5OE pete Were Lee Le at at Miden -ateraogat tang —L eh _seporator - eattaregjna| Ce) git bi ima “ele Tue uae Thee os thas lirmée szybko odtaczyé go od érédta zasi- lejacego. Sygnatem moga byé np.: 26u- wazone Iskrzenie, silne trzaski slyszane 2 gloénika, badé tez ukazanie sie smuzki dymu. Efektem koficowym wstepnej lokalizacji uszkodzenia jest zazwyczaj rozpoznanie, ‘w jakim czlonie cay sekcji powstalo uszko- daenie, Preyklad podziatu urzadzenia na W pzypadku a) obraz na ekranie kinesko- pu jest prawidiowy, a brakuje towsrzysza- ‘cego déwiek lub jakosé obrazu pozoste wis wiele do 2yczenia. W praypadku b) diwigk nie budel zastreezer, a obraz ma vwady lub nie pojawia sig w ogéle. Jeteli na ekranie kineskopu nie wideé Siatki obrazowej {nie Swieci ekran), to wredy nie widaé réwnied i obrazu. W tym dotgczejac do ich wejéé odcinek preewo- du (np. preewéd potaczeniowy do pray- readu pomiarowego). Jesli wymienione sekeje dazataja, to powinien byé styszalny praydéwigk. W praypadku, gdy déwigk jest, ale zbyt slaby lub znieksztatcony, to szezegoto- wym badaniom (drugi etap procesu na- prawy) nalety poddaé caly wydzielony tor 23 fonil, Jeli jednak odbiornik byt wezesnie} naprawiany, a sekeje 9, 10111 okaza sig dobre, to nalezy sprawdzié takie czlon poss. ¢2. Moze sig bowiem okazaé, 20 np. w ezasie nieumiejetne] naprawy zostaty rozstrojone obwody posr.cz._(pulapki ksztattulace schodek fonii), Usekodzeni ‘w innych uktadach racze] nie wehodea w rachube, poniewae wplywalyby réw= nied i na jakosé obrazu. Brak obrazu wowezas, gdy siatka obra- zowa (raster) ie] jaskrawo5é oraz déwiek ‘sa dobro, w rozpatrywanym odbiorniku rite wystepuje. Jakiekolwiek uszkodzenie \w torze wizi, powodujgce catkowity brak ‘obrazu, spowodowatoby takée i brak

    You might also like