Professional Documents
Culture Documents
Land Use Gudeline Final
Land Use Gudeline Final
(ख) र्ो मापदण्ड भू-उपर्ोग पररषदबाट लसफाररस भई गाउँ कार्यपालिका को बैठकबाट स्वीकृत
भएको लमलत बाट दे वानगञ्ज गाउँपालिका लभत्र िागू हुनेछ ।
२. पररभाषा :-
ववषर् वा प्रसं गिे अको अथय निागेमा र्स मापदण्डमा :-
(ङ) “आवासीर् क्षेत्र” भन्नािे मानलबर् बासस्थानको िालग प्रर्ोग भएको घर, िग्गा तथा घर सं ग
ँ न
िोलडएको वा निोलडएको गोठ, भकारी, ग्र्ारे ि, तबेिा, ईनार, फिफुि बंगैचा, करे साबारी, आग
वा त्र्स्तै अरु कुनै काम को िालग प्रर्ोग गररएको िग्गा सम्झनु पदयछ र सो शब्द िे
बसोबासको िालग प्रचलित कानुन बमोजिम तोवकएको कुनै क्षेत्रिाई समेत िनाउदछ ।
(च) "औधोलगक क्षेत्र" भन्नािे कुनै पलन कार्यस्थि वा वस्तु उत्पादन गने उधोग तथा सो सं चािन
गने प्रार्ोिनको िालग लनमायण गररएको भवन, घर, टहरािे चचेको िग्गा िगार्त सो प्रर्ोिनको
िालग छु ट्याएको िग्गा सम्झनु पछय र सो शब्द िे कुनै लनजित भौगलिक क्षेत्रमा उधोग प्रबधयन
गने उद्देश्र्िे प्रचलित कानून बमोजिम तोवकएको लबशेष आलथयक क्षेत्रिाई समेत िनाउछ ।
(छ) "कृवष क्षेत्र" भन्नािे कृवष बालि उत्पादन, पशु/पन्छी पािन, फारम हाउस, मत्स्र्पािन,
माहुरीपािन, रे शम खेलत िगार्त कृवषिन्र् उत्पादन, बागबानी वा वनवावटका, िलडबुटी ड्बुटा र
कृवष वनको िालग प्रर्ोग भएको वा हुन सक्ने िग्गा सम्झनु पछय ।
(ि) "खानी तथा खलनि क्षेत्र” भन्नािे प्रचलित कानुन बमोजिम खालन तथा खलनि पदाथयको
उत्खनन, उत्पादन, शुविकरण, प्रसोधन, सं चर् गने प्रर्ोिनको िालग छु ट्याइएको क्षेत्र सम्झनु पदयछ
।
(झ) “तोवकएको” वा “तोवकए बमोजिम” भन्नािे र्स ऐन अन्तगयत बनेको लनर्ममा तोवकएको वा
तोवकए बमोजिम सम्झनु पछय ।
(ट) "भू-उपर्ोग क्षेत्र" भन्नािे ऐनको दफा ४ बमोजिम वगीकरण गररएको क्षेत्र िाइ सम्झनु पछय
।
(ठ) “भू-उपर्ोग क्षेत्र नक्सा” भन्नािे ऐनको दफा ५ बमोजिम तर्ार पाररएको भू-उपर्ोग क्षेत्र
नक्सा सम्झनु पछय ।
(ड) “भू-उपर्ोग र्ोिना” भन्नािे भू-उपर्ोगिाई ब्र्बजस्थत गनय दफा ६ बमोजिम तर्ार गररएको
र्ोिना सम्झनु पछय ।
(ढ) "भ ुलम" भन्नािे पृथ्वीको सतह, सतह भन्दा लसधा ति पृथ्वीको केन्र सम्म रसतह भन्दा मालथ
पृथ्वीको गुरुत्वाकषयणिे भेट्ने लसमा सम्मको भाग सम्झनु पछय|
(ण) "वन क्षेत्र" भन्नािे प्रचलित कानुन बमोजिम तोवकएको वन क्षेत्रिाई सम्झनु पछय|
(त) "व्र्वसावर्क क्षेत्र” भन्नािे बैंक, सहकारी, वविीर् सं स्था,पसि, होटे ि,प्रदशयनीकक्ष,पेट्रोि पम्प,
गोदाम घर, चिजचत्र घर, स्वास्थ्र्, सं चार, मनोरं िन सम्बजन्ध सेवा, वस्तुको खररद लबवि हुने
स्थान, कुनै सावहजत्र्क, बैज्ञालनक, प्रालबलधक सेवा, सूचना तथा परामशय उपिब्ध गराउने सं स्था,
अन्र् कुनै व्र्वसावर्क प्रर्ोिनको िालग लनमायण गररएको भवनिे चचेको िग्गा तथा सो प्रर्ोिन
को िालग छु ट्याएको िग्गा तथा पर्यटन व्र्वसार्िे चचेको िग्गा सम्झनु पदयछ र सो शब्दिे
कुनै लनजित भौगालिक क्षेत्रमा बिार लबस्तार गने गरर प्रचलित कानुन बमोजिम तोवकएको क्षेत्रिाई
समेत िनाउछ ।
(थ)"सांस्कृलतक तथा पुराताजत्वक महत्वको क्षेत्र” भन्नािे धालमयक स्थि, धमयशािा, पुराताजत्वक
महत्वका दरबार तथा प्रचलित कानून बमोजिम तोवकएको क्षेत्र िाइ समेत िनाउछ ।
(द) "साबयिलनक उपर्ोगको क्षेत्र” भन्नािे लबधािर्, लबश्वलबधािर्, छात्राबास, शबदाह स्थि, सडक,
लसँचाई, कुिो, नहर, ईनार, कुवा, चौतारी, पावट, पौवा, गौशािा, उधान, बसपाकय, ववमानस्थि, गौचर,
खेिकुद मैदान तथा अन्र् साबयिलनक उपभोगको िागी लनमायण गररएको भबन, घर, टहरा, स्थान
तथा त्र्स्ता सं रचनािे चचेको िग्गा सम्झनु पछय र सो शब्दिे लनजित भौगालिक क्षेत्रमा
साबयिलनक उपभोगको क्षेत्र भलन प्रचलित कानून बमोजिम तोवकएको क्षेत्र िाइ िनाउछ ।
२) िोजखम िगार्त अन्र् सं बेदनशीि तथा म्ध्र्ावलतय क्षेत्रको िग्गा िाई नापी लबभागबाट
वगीकृत क्षेत्रमा वगीकरण गने ।
३) साववक बमोजिमका सरकारी, साबयिलनक तथा सामुदावर्क प्रर्ोिनको िालग प्रर्ोग हुने िग्गा,
खुिा क्षेत्र, पाकयहरु समेत(सेवा प्रदान गने सरकारी कार्ायिर् बाहेक)िाई साबयिलनक क्षेत्रको
रुपमा वगीकरण गने र सोको समुजचत सं रक्षण को नीलत लिने|
४) र्स अजघ नापी लबभाग बाट आबासीर्,व्र्वसावर्क, औधोलगक क्षेत्र वगीकरण गररएको
िग्गािाई सोवह अनुसार बलगयकरण गररने तर गाउँपालिकाको आबश्र्कता र उपर्ोक्तिा अनुसार
पररबतयन गरन सवकने ।
५) हाि उपर्ोगमा रहेको नदीनािा,ताि, तिैर्ा, पोखरी िगार्तका पानीिन्र् उपर्ोगमा रहे को
क्षेत्रिाई नदद,खोिा तथा लसमसार क्षेत्रमा वगीकरण गररने |
६) हाि उपर्ोगमा रहेको मठ मजन्दर, मजस्िद, गुम्बा, चचय िगार्त धालमयक क्षेत्रिे चचेको िग्गा,
य कािमा दे जखएका ऐलतहालसक धरोहर,सांस्कृलतक तथा पुराताजत्वक महत्वका क्षेत्रहरुिाई
परापुबक
सांस्कृलतक तथा पुराताजत्वक क्षेत्रमा बलगयकरण गररने ।
८) हाि कार्म सबै वकलसमका बन, पैदावार क्षेत्र(लनजि क्षेत्र वाहे कका)िाई बन क्षेत्रको रुपमा
वगीकरण गररने ।
१०) हाि चिन चल्तीमा उपर्ोग भैरहे को पसि,बैंक तथा वविीर् सं स्था,
होटे ि,रे स्टुरेन्ट,हाटबिार िाग्ने स्थि, चमेना गृह,खािा तथा फास्टफुड घर,व्र्वसावर्क प्रर्ोिनका
िालग उपर्ोग गने स्टोरे ि क्षेत्र,सेवा प्रदान गने सरकारी तथा लनजि िग्गा, लनजि क्षेत्रबाट सं चालित
अस्पताि,लबधािर्,क्र्ाम्पस, नलसयङ्ग होम,पोलिजक्िलनक,रे लडर्ो तथा टे लिवविन ब्रोडकाजस्टं ग सं स्था,
इन्टरनेट सेवा प्रदार्क सं स्थािाई व्र्वसावर्क क्षेत्रको रुपमा वगीकरण गररने ।
११) सालबक नक्सा बमोजिम बगेको खोिािाई नक्सा बमोजिम कै खोिा क्षेत्र र र्थाबस्थामा
बगेको खोिा िाई पलन खोिा क्षेत्रको रुपमा वगीकरण गररने ।
१२) अब उप्रान्त र्स गाउँपालिका क्षेत्रको वकिाकाट गदाय भू-उपर्ोग लनर्माविी २०७९को
दफा १२ मा उल्िेख भए बमोजिम कृवषको िालग न्र्ुनतम ६७५/०० बगय लमटर र आवासको
रुपमा न्र्ुनतम १३० वगय लमटर नघट्ने गरर वकिाकाट गनय सवकने छ र घडेरी को हकमा
सडक को चौडाई र सेटब्र्ाक र्स गाउँपालिका को घर नक्शा शाखा को लनर्म बमोजिम कार्म
गनुय पनेछI
१३) िग्गाको मुल्र्ांकन गदाय कृवष क्षेत्रिाई लबशेष प्राथलमकता ददइने छ साथै कृवष तथा
पशुपन्छी उत्पादन क्षेत्रमा गाउँपालिका बाट ददइने सेवा सुलबधाको दार्रा बढाइने छ ।
१४) सडक को दाँर्ा बाँर्ा भू उपर्ोग क्षेत्र कार्म गने लनणयर् गदाय वफल्ड मा कार्म रहे को
सडक को वकनार बाट तोवकएको दुरी कार्म गररनेछ I र्समा सडक को Right of Way
िनाउनु पने छै नI
१५) पूणरु
य पमा मापदण्ड बमोजिम िगातकट्टा नभएका तर वफल्डमा मापदण्ड अनुसार सडक
भएका सडकहरुको हकमा मात्र वफल्ड लनरीक्षण गरे र प्रालबलधक प्रलतबेदनको आधारमा मात्र
वकिाकाट लसफाररस गररनेछ ।
१६.) ५००० वगय मीटर वा सो भन्दा बढी भएका वकिा हरु गैर कृवष क्षेत्र मा वगीकरण
गररएको खण्ड मा व्र्वसावर्क पररर्ोिनाको िालग दताय भएका फमयहरु िे र लनजि पररिोिना
को िालग िग्गा धलन िे गाउँपालिका वटा (Urban Planning Permit) बजस्त ववकाश र्ोिना को
स्वीकृलत लिएर दताय भएका फमय हरु िे १३० वगय लमटर नघट्ने गरर वकिाकाट गनय सवकने
छ|
१७) कुनै वकिा मा एक वा एक भन्दा बढी भू-उपर्ोग क्षेत्र मा परे को खण्ड मा अलधकतम
क्षेत्र फि भएको मा वगीकरण गररनेछ| तर कुनै वकिा िाई गैर कृवषमा परे को र सडकिे
छोएको खण्डमा अलधकतम क्षेत्र फि िुन सुकै वगीकरण को भएको पलन लत वकिाहरु िाई गैर
कृवष क्षेत्र मै वगीकरण गररनेछ |
१८) मालथ उल्िेजखत तथा लबस्तृत रुपमा दे वानगञ्ज गाउँपालिकामा रहे का तपलसि बमोजिमका
क्षेत्रहरुिाई दे हाए बमोजिम क्षेत्रमा वगीकरण गने :-
१ वडा न.२ र १ को लसमाना दे जख वव.पी. चौक सम्मको बाटो दुवै पवट्ट १००
लम.|
३ लतनकुने दे जख सोनु वकराना पसि हुदै वडा न.-२ को लसमाना सम्मको बाटो
दार्ाँ र बार्ाँ ५० लम.|
६ Ncell टावर दे जख उिर वडा न.१ को लसमाना सम्म दार्ाँ र बार्ाँ ५० लम|
१५ दे वानन्दको घर पजिम िाने मेन बाटो नहर हुदै वडा न.१ को लसमाना सम्म
दार्ाँ बार्ाँ गरर १०० लम.
१६ वव.पी चौक पुवय नहर हुदै ७ न. वडाको लसमाना सम्म दार्ाँ बार्ाँ ६० लम.|
१९ िक्ष्मी चौक दे जख उिर नहर हुदै वडा न. ७ को लसमाना सम्म दार्ाँ र बार्ाँ
५० लम|
२२ दास चौक दे जख मेहता चौक हुदै Ncell टावर सम्म दार्ाँ र बार्ाँ गरर ६०
लम.|
४ हनुमान मजन्दर दे जख चजम्नर्ा पोखरी िाने बाटोको दार्ाँ र बार्ाँ गरर १००
लम.|
१ सानो चौक दे जख (health post िाने बाटो) स्कुि (दे वानगञ्ज मा. वव.)उिर र
दजक्षण गाउँपालिका सम्म चौडाई १७५ लम.|
२ पुव-य पजिम र सानो चौक दे जख पजिम health post हुदै दजक्षण आउने
गाउँपालिकाको बाटोिाई िोलडने चौडाई १२५ लम.|
२ दे वानगञ्ज खेि मैदान दे जख दजक्षण जशव जशशु एकेडेमी हुदै दजक्षण भारत
बोडर सम्म साथै ४ न. वडा कार्ायिर् सम्म १०० लम.|
१४ सुरेश मेहताको घर दे जखपुवय जशव मजन्दर हुदै उिर िाने बाटो दे वरथ पिको
घर सम्म ७० लम.|
२२ श्री पदमा आधारभूत वव. दे जख उिर िाने बाटो दार्ाँ बार्ाँ ६० लम.|
२ ववश्वकमाय चौक दे जख उिर निाने बाटो पुव-य पजिम िोडने बाटो सम्म दार्ाँ
बार्ाँ ५०लम.|
३ िबटोलिर्ा वपपि चौक पजिम हुदै र्ादव जितवाहन चौक हुदै दजक्षण
खानेपानी हनुमान मजन्दर िोडने सडक हुदै पुवय ईिाका प्रहरी चौकी हुदै
अमर जशंह उच्च मा. वव. स्कुि हुदै उिर िबटोलिर्ा वपपि चौक िोडने
सडक लभत्र सम्मपूणय िग्गा १००लम.|
४ खाने पानी हनुमान मजन्दर चौक दे जख दजक्षण दुगाय मजन्दर हुदै इिाका प्रहरी
चौकी िोड्ने सडक लभत्र रहे को सं म्पूणय िग्गा साववक घरहरु सबै र
नजिकको िग्गा १००लम.|
७ खानेपानी हनुमान चौक दे जख दजक्षण िाने बाटो हुदै भारत लसमाना सम्म
िोलडने सडकको दार्ाँ बार्ाँ ६०लम.|
८ र्ादव टोि जितमाहान चौक दे जख दजक्षण िाने बाटो दार्ाँ बार्ाँ ३० लम.|
५ पोचो स्कुि दे जख पुलिस चौकी, िनता आधारभूत स्कुि, नहर हुदै र्धुबंसी
चौक सम्म को बाटो दार्ाँ बार्ाँ ७५लम.|
९ वडा न. ६ को कार्ायिर् दे जख पुवय िाने बाटो दास चौक सम्म दार्ाँ बार्ाँ
३५लम.|
१० गोपाि मेहता को घर दे जख पजिम िाने बाटो नहर हुदै रािािी थान सम्म
बाटोको दार्ाँ बार्ाँ ३५लम.|
११ Ncell टावर दे जख दर्ानन्द र्ादवको घर हुदै दे वनन्दन मेहताको घर सम्म
दार्ाँ बार्ाँ ३०लम.|
१३ पप्पु मेहता को घर दे जख पजिम िाने बाटो नहर सम्म दार्ाँ बार्ाँ ३०लम.|
१७ र्ादव टोि दे जख पुवय िाने बाटो गंगा मेहता को घर सम्म दार्ाँ बार्ाँ
३०लम.|
२० सरदार टोि दे जख उिर िाने बाटो पुवय िाने मोड सम्म दार्ाँ बार्ाँ ३०लम.|
१ वडा न.६मा रहेको ठाकुरवाडी चौक दे जख १८० लम. पुवय सम्म बाटोको
दजक्षण तफय को क्षेत्र १२५ लम.|
१ सरदार टोि दे जख दजक्षण िाने बाटोमा ११५लम. पलछ १५० लम. पुवय ९०
लम. दजक्षण र पजिम को अधयव्र्ासा
४ पुरानो स्वास्थ्र् चौकी दे जख पजिम िाने बाटो वडा कार्ायिर् लसमाना सम्म र
शाखा सडकहरुिाई ५०लम.|
६ पुरानो स्वास्थ्र् चौकी दे जख उिर पुवय िाने बाटो पुवय पजिम को वपच बाटो
सम्म दार्ाँ बार्ाँ ५० लम.|
१२ र्ादव टोि दे जख धिा चौक हुदैँ पजिम िाने बाटो वडा लसमाना सम्म र र्सै
चौक दे जख पुवय िाने बाटो मेन रोडिाई छु ने बाटो दार्ाँ बार्ाँ ५० लम.|
१५ बिराम र्ादवको घर दे जख पुवय िाने बाटो मेन रोड सम्म दार्ाँ बार्ाँ गरर
५० लम.|
१९ कृष्ण आधारभूत स्कुि दे जख पुवय िाने बाटो हनुमान मजन्दर सम्मको बाटो
दार्ाँ बार्ाँ ५० लम.|
१ र्ादव टोि धिा चौक बाटोको उिर र पुवय तफय ३०/३० लम.|
१९) मालथ उल्िेजखत बाहे कका सम्पूणय िग्गा हरु हाि नापी ववभागिे तोवकएको अनुरुप नै रहने
छ |
२०.) र्स मापदण्ड र आधार बाहेक नेपाि सरकार को भू उपर्ोग एन २०७६ र भू उपर्ोग
लनर्माविी २०७९ बमोजिम कार्ायन्वर्न गनुय पनेछ I